10 Wyjaśnij pojęcia płodozmian, monokultura, międzyplon
Płodozmian - następstwo roślin po sobie zaplanowane na konkretnej powierzchni pola i na szereg lat. Powierzchnię na której uprawiana jest dana roślina w płodozmianie nazywamy polem płodozmianu ( np. pole okopowych, pole zbożowych). Natomiast kolejność roślin następująca w czasie nazywana jest latami płodozmianu.
Wyróżniamy płodozmiany Polowe, Paszowe, Specjalne i Specjalistyczne uproszczone.
1 Polowe - rodzaje płodozmianów polowych ustala się według elementu, który przeważa w płodozmianie Wyróżniamy:
A - Zbożowe gdzie udział zbóż wynosi co najmniej 60%
B - Okopowe rośliny okopowe zajmują ponad 25%
C - Przemysłowe gdzie udział roślin przemysłowych wynosi ponad 25%
D - Mieszane nie mają zdecydowanego charakteru określonego przewagą któregoś z elementów zmianowania. Często są to trójpolówki, które stosuje się zwykle na mniejszym obszarze w wyjątkowo korzystnych warunkach siedliska.
E - Płodozmian z polem wypadającym - mianem pola wypadającego określamy pole zajęte przez rośliny wieloletnie, wyłączone na okres ich użytkowania ze zmianowania
2 Paszowe - rośliny pastewne uprawiane w plonie głównym (okopowe pastewne, strączkowe, motylkowe drobnonasienne, zboża na zielonkę) zajmują ponad 50% powierzchni płodozmianu.
A - Pastewne - ich charakterystyczną cechą przedłużenie użytkowania mieszanki roślin motylkowych z trawami oraz wysiew poplonów.
B - przemienne pastwiskowo łąkowe - forma pośrednia między płodozmianem pastwiskowym a użytkiem trwałym. Lokalizowane na polach zasobnych w wodę. Wieloletnie rośliny pastewne użytkowane są dłużej i czas trwania tego płodozmianu nie jest ściśle określony
3 Specjalne - wyróżniają się bądź dodatkowymi zadaniami jakie się im stawia ( np. płodozmian przeciwerozyjny), bądź specjalnym doborem czy celem uprawy ( płodozmian warzywny, nasiennym)
A - Przeciwerozyjne - taki dobór i kolejność roślin, aby w czasie roztopów przedwiośnia i dreszczów późnojesiennych pola były pokryte roślinnością wieloletnią lub jednoroczną ozimą.
4 Płodozmiany specjalistyczne uproszczone- liczba uprawianych roślin jest ograniczona, mają pewne cechy monokultury. Stosowane głównie w gospodarstwach nastawionych na jeden kierunek produkcji. Czynnikami regenerującymi stanowiska jest stosowanie nawożenia organicznego i wysiew poplonów.
Międzyplon (poplon) - jest to roślina w czystym siewie lub mieszance oprawiana pomiędzy plonami głównymi, celem uzyskania zielonki rzadziej zielonego nawozu. To trzeci dodatkowy zbiór z tego samego pola w ciągu dwóch lat. Ich uprawa ma duże znaczenie nie tylko dla produkcji paszy ale i ze względu na zwiększenie biologicznej aktywności i żyzności gleby, działanie strukturotwórcze roślin i wzbogacanie gleby w azot przez rośliny motylkowe. Wyróżnia się 3 rodzaje międzyplonów ścierniskowe, ozime i wsiewki międzyplonowe.
Monokultura - system rolniczy polegający na wieloletnim uprawianiu na tym samym obszarze roślin jednego gatunku bądź o podobnych wymaganiach glebowych. Powoduje to szybkie wyjaławianie gleb nawet bardzo żyznych oraz zmianę ich struktury, zmęczenie gleby i obniżenie jej plonów.