EGZAMIN II
z Biologii Środowiska
Nazwisko i imię…………………………………………………
Specjalność……………………………………………………………
Data egzaminu………………………………………………………
1. Głównymi strukturami komórkowymi organizmów zaliczanych do Eucaryota są:
a) ziarno jądrowe, mezosomy, rybosofny
b) jądro komórkowe, mitochondria, aparat Goldiego
-Zaliczana się do nich:
c) wirusy
d) bakterie
e) rośliny (za wyjątkiem sinic), zwierzęta jedno i wielokomórkowe
2. Enzymy przyspieszają reakcje chemiczne zachodzące w komórkach organizmów przez:
a) wytwarzanie rodników reagujących z grupami funkcyjnymi związków chemicznych
b) obniżanie poziomu energii aktywacji związków reagujących
c) zwiększanie potencjału redox związków reagujących
3. Anaboiizm to:
a) wytwarzanie energii niezbędnej do wzrostu i rozmnażania
b) wytwarzanie energii i "szkieletów węglowych" niezbędnych do biosyntezy składników komórkowych
c) wykorzystywanie "szkieletów węglowych" i ATP do syntezy materiału komórkowego
4. Przy oddychaniu bez tlenowym, przenośnikami elektronów i protonów w łańcuchu oddechowym są:
a) NAD, FAD, koenzym Q, cytochromy
b) NAD i FAD
- Ostatecznym akceptorem elektronów i protonów są:
c) tlen
d) związki organiczne
e) CO2SO4-2, NO3-
5. Glikoliza jest to rozkład glikozy z wytworzeniem jako produktu końcowego:
a) kwasu octowego
b) kwasu mlekowego
c) kwasu pirogronowego
- Zachodzi ona w warunkach:
d) anoksycznych i beztlenowych
e) tlenowych
f) tlenowych, anoksycznych i beztlenowych.
6. Cykl Krebsa są to dalsze przemiany
- kwasu pirogronowego w warunkach tlenowych
z wytworzenem acetylo koenzymu A, dwutlenku węgla i wody oraz kolejno kwasy: cytrynowy, izocytrynowy, alfa - ketoglutarny, bursztynowy, fumarowy, jabłkowy i szczawiowo - octowy.
- w cyklu tym powstaje 12 ATP
7. Celem fazy ciemnej fotosyntezy jest:
a) rozkład związków organicznych w procesie glikolizy i cyklu Krebsa
b) wbudowywanie CO2 w materiał komórkowy, tzw. cyklu Calvina
c) włączanie CO2 w proces biosyntezy kwasów nukleinowych.
8. W fazie świetlnej fotosyntezy u bakterii ma miejsce:
a) fosforylacja cykliczna
b) fosforylacja cykliczna i niecykliczna
c) fosforylacja niecykliczna
-Donatorem wodoru co redukcji NADP są:
d) zredukowane związki mineralne i organiczne
e) woda
9. W procesie fotosyntezy u roślin bierze udział:
a) fotosystem I zawierający chlorofil, który absorbuje światło o Lambda = 700 nm,
b) fotosystem II, zawierający chlorofil, który absorbuje światło o Lambda = 630 nm
c) oba w/w systemy
- W procesie tym wytwarzany jest:
d) tlen (fotosynteza tlenowa)
e) nie jest wytwarzany tlen (fotosynteza beztlenowa)
10. Proteoliza jest to proces hydrolityczneco rozkładu:
a) kwasów nukleinowych
b) białek
c) tłuszczów
- Zachodzi ona przy udziale enzymów:
a) proteina
b) peptydaz
c) obu w/w enzymów
11. Nitryfikacja autotroficzna polega na
a) utlenieniu amoniaku do NO3- (azotanów)
- Zachodzi ona przy udziale:
b) bakterii Nitrosomonos i Nitrobakter
c) licznych bakterii właściwych, promieniowców i grzybów
12. Denitryfikacja jest to
a) proces redukcji zw. azotowych do azotu cząstkowego N2
- Proces ten zachodzi przy udziale:
b) wyłącznie bakterii
c) bakterii i grzybów
d) bakterii, grzybów i roślin naczyniowych
13. W denitryfikacji heterotroficznej donatorem wodoru (elektronów) do redukcji azotanów są:
a) związki organiczne
b) wodór, siarka, tiosiarczany, siarczyny i H2S
c) zarówno związki wymienione w p. a) ja i b)
14. W środowisku wodnym, proces denitryfikacji jest korzystny z p.w. ochrony wód gdyż prowadzi do:
a) zwiększenia liczebności roślin naczyniowych w strefie litoralnej
b) eliminacji azotu azotanowego mogącego powodować zjawisko „zakwitów glonów”
c) zahamowania wzrostu grzybów w toni wodnej
15. Utlenienie siarki i jej związków zachodzi przy udziale:
a) bezbarwnych bakterii nitkowatych i nienitkowatych oraz purpurowych i zielonych bakterii siarkowych
b) wyłącznie bakterii z rodzaju Thiobacillus
c) wyłącznie bakterii z rodzaju Desulfovibro
- Końcowym produktem procesu jest:
a) tiosiarczan
b) kwas siarkowy
16. Proces dysymilacyjnej redukcji siarczanów przeprowadzają:
a) bakterie i grzyby
b) wyłącznie bakterie z rodzaju Desulfovibro
c) bakterie, grzyby i rośliny naczyniowe
- W wyniku tego procesu powstaje siarkowodór, który:
d) dostaje się do środowiska i nie jest włączany do biosyntezy komórkowej
e) jest włączany do biosyntezy składników komórkowych bakterii, grzybów i roślin naczyniowych
17. Wymień 4 podstawowe mechanizmy korozji mikrobiologicznej stali i metali żelaznych. Podaj zasadę procesu, organizmy biorące udział, warunki niezbędne dla przebiegu procesu.
18. Mikrobiologiczna korozja kanałów ściekowych wykonanych z betonu, następuje w wyniku rozwoju w ściekach bakterii:
a) wyłącznie bakterii tionowych, które utleniają…………………………………
b) łącznie bakterii gnilnych rozkładających białka do siarkowodoru oraz bakterii siarkowych utleniających siarkowodór do siarczanu wapnia.
19. Wymień główne grupy bakterii żelazowych powodujących obrosty w systemach wodno - kanalizacyjnych, z uwzględnieniem ich wymagań pokarmowych oraz właściwości morfologicznych i sposobu odkładania soli żelaza.
Bakterie nitkowate - (z rodzaju Leptothrix, Crenonthrix) - sole żelaza odkładają się w pochwach.
Bakterie nienitkowate: *Gallionella jerruginea, *bakterie otoczkowe (z rodziny Siderocapsacea) - kształt złogów żelaza znajujących się wewn. komórek: owalny i księżycowaty *bakterie bezotoczkowe - pałeczki - Thiobacillus Jerrooxidaus - sole żelaza odkładają się w zewnętrznej warstwie ściany komórkowej.
20. Zdefiniuj podstawowe pojęcia ekologiczne:
Siedlisko - obszar występowania jednej lub kilku populacji wzajemnie na siebie oddziałujących.
Nisza ekologiczna - przestrzeń, która zapewnia populacji niezbędne warunki życiowe (terytorium, schronienie, pożywienie).
Ekosystem zrównoważony- ekosystem pozostający w równowadze tzn. samowystarczalny (producenci, konsumenci, destruenci).
Homeostaza ekosystemu - tendencja do opierania się zmianom środowiska i trwanie w stanie równowagi.
21. Organizmy heterotroficzne zasiedlające ekosystemy, które biorą udział w rozkładzie obumarłych zwierząt i roślin oraz zanieczyszczeń pochodzenia allochtonicznego to:
a) producenci
b) konsumenci
c) reducenci
- Ich rozwój uzależniony jest głównie od dostępności:
d) CO2, promieniowania świetlnego, związków mineralnych
e) tlenu, związków organicznych
22. Epilimnion jest to warstwa wody w jeziorach występująca podczas heterotermi letniej, znajduje się na głębokości od powierzchni lustra wody
a) 0-6 m, o temp. 20-22C
b) 6-11 m, o temp. 7-19C
c) 11-22 m, o temp. 5-7C
23. Plankton jest to zbiorowisko organizmów wodnych:
a) tzw. poroślowych, czyli zasiedlających przedmioty zanurzone w wodzie
b) poruszających się w toni wodnej o własnych siłach (ryby, skorupiaki)
c) nie mających zdolności do aktywnego poruszania się w toni wodnej, a więc pozostających w niej w zawieszeniu
24. Punktowe źródła zanieczyszczeń wód to:
a) ujścia kanałów, dopływy ścieków
b) spływy powierzchniowe nie ujęte korytami ścieków
25. Saprobizacja to:
a) zatruwanie wód nadmierną ilością związków organicznych doprowadzanych wraz ze ściekami
b) nadmierne doprowadzanie biogenów do wód, głównie N i P i związane z tym niekorzystne zjawiska
26. Proces samooczyszczania wód polega na usuwaniu z nich zanieczyszczeń doprowadzanych wraz ze ściekami w procesach:
a) sedymentacji zawiesin na dnie zbiornika
b) adsorpcji na powierzchni zanurzonych w wodzie ciał stałych
c) biodegradacji przez organizmy zasiedlające zbiornik wodny
d) łącznie w procesach sedymentacji, adsorpcji i biodegradacji
27. Główną metodą zapobiegania eutrofizacji wód powierzchniowych jest:
a) usuwanie biogenów ze ścieków metodami biologicznymi (denitryfikacja, akumulacja, polifosforanów w komórkach mikroorganizmów)
b) hamowanie rozwoju glonów za pomocą roztworu CuSO4
c) usuwanie fosforu „In sito” przez wytrącenie fosforanów
28. Wymień główne środki przeciwdziałające degradacji wód powierzchniowych.
1. Ograniczenie używania środków ochrony roślin, pestycydów, środków rolniczych
2. Nie spuszczanie ciepłej wody przez elektrociepłownie.
3. Oczyszczanie ścieków
29. Wymień dwie podstawowe choroby wirusowe przenoszone przez wodę
dur brzuszny, czerwonka, wirus ebola, półpasiec, żółtaczka, Heine-Medina
30. Wskaźnikami obecności w wodzie bakterii chorobotwórczych przewodu pokarmowego są:
a) bakterie grupy coli
b) bakterie grupy coli typu kałowego (E.coli)
c) gronkowce
31. Skuteczność dezynfekcji wody ozonem zależy od:
a) odczynu pH wody
b) temp. wody
c) odczynu pH, temp. i barwy wody
- Zaletami dezynfekcji wody ozonem, w porównaniu z chlorem są:
najskuteczniejszy środek dezynfekcyjny, - od 600 do 3000 razy szybciej niszczy bakterie E-coli niż chlor, - skuteczniej od chloru niszczy wirusy, - usuwa z wody żelazo i magnez.
- Wadami są - mała trwałość, czyli niebezpieczeństwo wtórnego rozwoju bakterii w sieci wodociągowej, ma działanie korozyjne, toksyczne, koszty wytwarzania ozonu są duże ze wzgl. na zużycie energii.
- Zakres stężeń ozonu stosowanych do dezynfekcji wody w zależności od jej stopnia czystości - dla wody podziemnej 0,2-1,0g O3/m3, dla wody powierzchniowej 0,2-6,0g O3/m3.
32. Wymień:
- czynniki warunkujące ilość mikroorganizmów w powietrzu atmosferycznym:
temp, ciśnienie, wilgotność, nasłonecznienie
- 4 podstawowe choroby bakteryjne przenoszone drogą powietrzną:
gruźlica, krztusiec, błonica, płonica, zapalenie płuc.
33. Wymień podstawowe mikroorganizmy powodujące zakażenia wewnątrz szpitalne i podaj źródła ich dostawania się do powietrza.
Gronkowce, grzyby, pleśń, paciorkowce, bakterie sporowe
34. Wymień drobnoustroje o znaczeniu sanitarno - wskaźnikowym przy ocenie stopnia zanieczyszczenia powietrza. Podaj źródła ich pochodzenia.
Grzyby, bakterie saprofityczne, promieniowce, gronkowce
35. Bakterie chorobotwórcze przewodu oddechowego ludzi - Legionella Pneumophila przenoszona jest przez:
a) systemy wentylacyjne
b) systemy klimatyzacyjne, „aerozol” wytwarzany w wieżach chłodniczych, systemy dystrybucji wody ciepłej oraz wody pitnej
c) aerozol wytwarzany podczas obróbki metali skrawaniem
- Bakterie te wymagają do rozwoju:
małej ilości siarczanów, azotanów, fosforanów, obecności wody i związków organicznych, temp. 6 - 68C, pH 6,9
36. Do dezynfekcji pomieszczeń stosuje się promieniowanie UV w:
a) zakresie A, o Lambda = 3800-3150 A
b) zakresie B, o Lambda = 3150-2800 A
c) zakresie C, o Lambda = 2800-1800 A
- Czynnikami warunkującymi uzyskanie dużej skuteczności dezynfekcji są:
d) wilgotność powyżej 65%, temp. ok. 10C
e) wilgotności 60-65%, temp. 30C, obecności tlenu, występowanie mikroorganizmów w formie komórek wegetatywnych
c) wilgotność poniżej 60%, temp. ok. 15%, warunki atoksyczne
37. Do dezynfekcji powietrza pomieszczeń stosuje się:
a) wysokociśnieniowe lampy UV
b) niskociśnieniowe lampy UV
- Lampy te instaluje się w:
c) pomieszczeniach mieszkalnych
d) kanałach powietrznych urządzeń urządzeń klimatyzacyjnych, laboratoriach oraz w pomieszczeniach służby zdrowia
38. Scharakteryzuj trzy główne mechanizmy usuwania cząstek aerozolu bakteryjnego na filtrach stałych
39. Zakres badań mikrobiologicznych powietrza atmosferycznego wokół oczyszczalni ścieków w celu wyznaczenia strefy ochronnej powinien obejmować oznaczenie liczebności:
a) bakterii saprofitycznych
b) bakterii saprofitycznych, grzybów i wirusów
c) bakterii saprofitycznych, grzybów oraz specyficznych gatunków mikroorganizmów występujących w ściekach
40. Zasada usuwania substancji zapachowych z gazów odlotowych w bioskuberach polega na:
zraszaniu strumienia gazu przez wodę. Zanieczyszczenia absorbowane są na powierzchni kropel. Następnie woda z zanieczyszczeniami oczyszczana jest w komorze osadu czynnego.