1.Definicja prawa handlowego.

Prawo handlowe to zespół norm, które regulują organizację (ustrój) przedsiębiorców oraz stosunki zobowiązujące, powstające między nimi oraz między nimi a innymi osobami w obrocie gospodarczym wewnętrznym (krajowym) i międzynarodowym (w handlu zagranicznym).

W uproszczeniu są to normy prawa regulujące obrót gospodarczy.

Obecnie w Polsce można wyodrębnić w systemie polskiego prawa cywilnego prawo handlowe.

2.Podział podmiotów prawnych ze względu na formę organizacyjno-prawną.

Ze względu na formę organizacyjno-prawną wyróżnić możemy podmioty prawne prowadzące przedsiębiorstwa w formie:

-spółek (cywilnych, handlowych, innych).

-spółdzielni,

-zrzeszeń,

-fundacji,

-przedsiębiorstw typu fundacyjnego, jak przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe osoby prawne prowadzące stałą, profesjonalną działalność gospodarczą, np. Skarb Państwa, gminy, przedsiębiorstwa komunalne),

-przedsiębiorcy prawa publicznego (np. Skarb Państwa, gmina) i prywatnego (np. spółki nie będące spółkami prawa publicznego, spółdzielnie).

Ze względu na różnice w elementach strukturalnych i ustrojowych oraz odmienność praw i obowiązków w stosunkach prawnych podmiotów gospodarczych możemy wyróżnić przedsiębiorstwo i zakład.

W ujęciu funkcjonalnym przedsiębiorstwo oznacza stałą działalność zawodową uprawianą samodzielnie w celach zarobkowych.

W ujęciu przedmiotowym przez przedsiębiorstwo rozumie się zespół środków produkcji, czyli kompleks majątkowy, odpowiednio zorganizowany, w celu prowadzenia określonej działalności gospodarczo-zarobkowej.

W znaczeniu podmiotowym przedsiębiorstwa majątek właściciela przedsiębiorstwa został oddzielony od majątku samego przedsiębiorstwa. Wyłączona jest również osobista odpowiedzialność właściciela przedsiębiorstwa.

W ujęciu majątkowym przedsiębiorstwo to całość organizacyjna, na którą składa się załoga, autonomiczna struktura organizacyjna. Całość organizacyjna oznacza, że przed. opiera swoją działalność na wyodrębnionym kompleksie środków majątkowych, odrębnie ewidencjonowanych i bilansowanych. Jest samowystarczalne pod względem finansowym.

Przeds. w ujęciu prawnym jest całością, ponieważ jest wyposażone w osobowość prawną. Przeds. może posiadać samo osobowość prawną, nie posiada osobowości prawnej samo, ale ma zdolność procesową i sądową, samo nie posiada osobowości prawnej, ale posiadają ją osoby, dla których przedsiębiorstwo jest przedmiotem ich praw.

Podstawową formą organizacyjno-prawną jednostek gospodarczych jest także zakład. Jest to jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej. Wchodzi jednak w skład jednostki organizacyjnej, która taką osobowość posiada. Stanowi ono pewną całość pod względem technicznym, lokalizacyjnym i organizacyjnym.

Inne formy organizacyjno-prawne działalności gospodarczej to:

a/gospodarstwo pomocnicze,

b/zakłady budżetowe.

Gospodarstwo pomocnicze funkcjonują zwłaszcza w szkołach wyższych, zakładach leczniczych i jednostkach administracji państwowej.

W formie gospodarstw pomocniczych prowadzi się w tych jednostkach gospodarstwa leśne i ogrodnicze, tuczarnie, warsztaty szkolne, zakłady remontowe, bufety, introligatornie.

Gospodarstwa pomocnicze posiadają pewną samodzielność w stosunkach finansowych, cywilno-prawnych. W sprawach majątkowych występuje Skarb Państwa lub osoba w skład której wchodzi gospodarstwo.

Zakłady budżetowe są to wyodrębnione państwowe jednostki organizacyjne, których celem jest odpłatne świadczenie usług w sferze kultury i spraw socjalnych. Są to żłobki, przedszkola, ośrodki wczasowe i kolonijne, domy kultury, muzea, biblioteki.

Rozliczają się z budżetem przychodami i rozchodami.

3. Systemy ewidencji podmiotów gospodarczych.

Wyróżnia się tu:

1. ogólny system identyfikacji i klasyfikacji jednostek gospodarczych (REGON). Organizowany jest i prowadzony przez GUS. Każda jednostka objęta tym systemem otrzymuje stały, cyfrowy identyfikator, będący kolejnym numerem jednostki w rejestrze. Identyfikator i cechy klasyfikacyjne danej jednostki stanowią łącznie jej numer statystyczny, nadawany przez GUS.

2.system ewidencji przedsiębiorców. Postępowanie ewidencyjne przeprowadza właściwy organ gminy lub miasta.

3.System rejestracji podatkowej.

Obecnie zagadnienia te reguluje ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników z 1995 roku.

Pomiot otrzymuje z urzędu skarbowego własny numer identyfikacji podatkowej NIP.

4.Wewnętrzny system ewidencyjno-informacyjny.

Zapewnia wykonywanie obowiązków sprawozdawczych nałożonych przez ustawę o statystyce publicznej. W systemie tym wymienione wyżej podmioty muszą ustanowić podstawowe kategorie, klasyfikacje, nomenklatury i kody ustalone lub zatwierdzone przez GUS, uwzględniając ujednolicone dokumenty i systemy ewidencji podstawowej oraz zalecone do stosowania typowe i informatyczne systemy ewidencyjno-informacyjne.

5. Rejestry sądowe.

Obecnie mamy Krajowy Rejestr Sądowy. Każdy ma wgląd do rejestru. Wpisów do rejestru dokonuje się w sądowym postępowaniu rejestrowym. Rejestry z reguły są jawne. Jawność formalna polega na tym, że możemy powoływać się na zapisy dokonane w rejestrze. Jawność materialna zaś oznacza prawdziwość informacji zawartych w rejestrach.

4.Formy koncentracji gospodarczej.

Wyróżnia się następujące formy koncentracji gospodarczej:

1.koncern

Stanowi związek prawnie samodzielnych przedsiębiorstw pod jednym kierownictwem, o decydującym o kierunku działalności gospodarczej. Kierownictwo może sprawować przedsiębiorstwo, które uzyskało kontrolę nad pozostałymi przedsiębiorstwami zgrupowanymi w koncernie, albo wspólny dla całego koncernu organ. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z koncernem podporządkowującym, a w drugim koncernem równoległym.

Koncern powstaje albo na podstawie specjalnej umowy przyznającej jednemu z przedsiębiorstw pozycję dominującą lub przez zawarcie umowy spółki cywilnej bądź przez założenie spółki kapitałowej, której celem jest zarządzanie połączonymi przedsiębiorstwami.

1.trust

Zbliżony formą do koncernu. Czasami przyjmuje się, że trust jest formą najwyżej rozwiniętego koncernu, w której dochodzi do takiej koncentracji gospodarczej, iż zgrupowane w nim przedsiębiorstwa tracą swoją prawną i gospodarczą niezależność i samodzielność we wszystkich lub określonych dziedzinach zbytu lub produkcji.

3.kartel

Jest to porozumienie prawnie samodzielnych przedsiębiorstw. Ma na celu uzgodnienie działań na rynku. Może on być spółką prawa cywilnego albo handlowego, albo stanowić inną formę gospodarczego współdziałania w określony sposób (np. w formie związku, zrzeszenia, zjednoczenia).

4. Konsorcjum

Jest to porozumienie dwóch lub więcej samodzielnych podmiotów gospodarczych, na mocy którego zobowiązują się one do wspólnego wykonania określonego przedsięwzięcia gospodarczego na rzecz oznaczonej osoby. Członkowie konsorcjum dzielą się zadaniami i każdy wykonuje je we własnym imieniu i na własny rachunek.

5. Joint venture

Podejmuje wspólne przedsięwzięcie i wspólne ryzyko. Jako forma współdziałania gospodarczego, głównie z udziałem podmiotów zagranicznym, znana i wykorzystywana na całym świecie.

6. pool

Porozumienie niezależnych przedsiębiorstw w sprawie wspólnego gromadzenia i podziału zysku według uzgodnionych zasad. Jest to szczególna odmiana kartelu.

7.konglomerat

Stanowi dość luźny związek kapitałowy różnorodnych przedsiębiorstw lub ich grup, zorganizowany z reguły w formie koncernu. Pozwala on na znaczną specjalizację poszczególnych podmiotów funkcjonujących w ramach konglomeratu, a także na minimalizowanie wpływu zmian koniunktury w dziedzinach objętych konglomeratem i większą szansą przetrwania kryzysu.

8. holding

Stanowi formę koncentracji gospodarczej, polegającej na centralizacji alokacji kapitału i zysków przez sprawowanie kontroli nad prawnie samodzielnymi podmiotami, którymi są z reguły spółki kapitałowe. Prowadzi to do powstania tzw. grupy spółek gdzie spółka matka rządzi spółkami córkami.

Rodzaje holdingu:

-czysty holding finansowy, który oddziaływuje na spółki zależne poprzez ustalanie wskaźników finansowych,

-strategiczny holding zarządzający- podmiot dominujący decyduje o sprawach strategicznych i podstawowych, rozdziela środki finansowe i planuje badania rozwojowe. Spółki podlegające są niezależnymi finansowo podmiotami gospodarczymi.

-operacyjny holding zarządzający - istnieje największa zależność między podmiotem dominującym i zależnym.

9. Syndykat

Szczególna forma kartelu, polegająca na tym, że wchodzące w jego skład samodzielne przedsiębiorstwa prowadzą wspólnie sprzedaż wytworzonych przez siebie produktów, a niekiedy również wspólnie zaopatrują się w potrzebne surowce. Przedsiębiorstwa tworzące syndykat zachowują osobowość prawną i samodzielność organizacyjną. Działalność syndykatu powoduje, że sprzedaż towarów wyprodukowanych w przedsiębiorstwach, które wchodzą w jego skład, jest pod ścisłą kontrolą zarządu syndykatu.

5.Podział spółek na osobowe i kapitałowe.

Podział na spółki osobowe i kapitałowe nie ma nic wspólnego z podziałem osób prawnych na osoby typu korporacyjnego i fundacyjnego. Wynika to stąd, że tylko niektóre spółki wyposażone są w osobowość prawną, a te z nich, które taką osobowość posiadają, są podobnie jak pozostałe spółki korporacjami. Podział na spółki kapitałowe i osobowe opiera się na kryterium substraktu ich istnienia i działalności. Jeśli jest nim substrat osobowy (wspólnicy) to są to spółki osobowe, jeśli także kapitał (substrat rzeczowy) są to spółki kapitałowe.

Spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną i za swoje zobowiązania odpowiadają własnym majątkiem, z wyłączeniem osobistej odpowiedzialności wspólników. W przeciwieństwie do spółek kapitałowych spółkę osobową cechuje osobista (majątkowa) odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki i osobiste prowadzenie spraw spółki. W spółce kapitałowej wspólnicy odsunięci są z reguły od bezpośredniego prowadzenia spraw spółki (należą one do zarządu) i od bezpośredniej kontroli jej działalności (wykonuje je specjalny organ spółki-rada nadzorcza lub komisja rewizyjna), zaś organem ich reprezentującym jest zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenie). W spółkach osobowych prowadzenie spraw spółki należy do wspólników, chyba że z ustawy lub aktu założycielskiego wynika co innego.

W obowiązującym prawie polskim spółkami osobowymi są: spółka cywilna, jawna, partnerska, komandytowa oraz komandytowo-akcyjna, natomiast spółkami kapitałowymi są: spółka akcyjna i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Tylko spółki kapitałowe (akcyjna i z o.o. ) wyposażone są w osobowość prawną. Spółka cywilna jako spółka osobowa, pozbawiona jest wogóle podmiotowości prawnej, natomiast spółki: jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna są tzw. ułomnymi osobami prawnymi. Mogą one bowiem we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane.

Spółki osobowe prowadzą przedsiębiorstwo pod własną firmą.

6. Kto ma zdolność upadłościową?

Zdolność upadłościową posiada każdy przedsiębiorca, chyba że z przepisu ustawy wyraźnie wynika co innego.

Zgodnie ze znowelizowanym prawem upadłościowym nie można ogłosić upadłości:

-państwowych i komunalnych jednostek organizacyjnych, chyba że ustawa wyłącza odpowiedzialność Skarbu Państwa i gminy za ich zobowiązania, Kasy Chorych, instytucji i organizacji utworzonych w drodze ustawy,

-niektórych przedsiębiorstw państwowych, jak Polskie Koleje Państwowe, przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska", przedsiębiorstwa Mennica Państwowa, Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych i innych przedsiębiorców, jeżeli właściwy organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa zgłosi sprzeciw wobec upadłości i złoży oświadczenie o przejęciu zobowiązań przedsiębiorstwa,

-przedsiębiorcy, który nie jest osobą prawną i którego działalność nie wymaga zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej.

Za upadłego może być uznany tylko przedsiębiorca. Kto nim nie jest, ten nie może być uznany za upadłego.

7.Przesłanki upadłości i ich charakterystyka.

Uznanym za upadłego może być przedsiębiorca, który zaprzestał płacenia długów. Upadłość przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, spółki z o.o., spółki akcyjnej i innej osoby prawnej, jak również spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnejw likwidacji może być ogłoszona także wówczas, gdy majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Dotyczy to również spółki partnerskiej i komandytowo-akcyjnej.

Przesłankami upadłości przedsiębiorcy mogą być:

-faktyczne zaprzestanie płacenia długów przez dłużnika,

-nadmierne zadłużenie dłużnika, będącego osobą prawną oraz spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej w likwidacji,

-długotrwałe wstrzymanie płacenia długów.

Stan faktycznego zaprzestania płacenia długów przez przedsiębiorcę może być spowodowany różnymi okolicznościami, zarówno natury subiektywnej, leżącej po stronie dłużnika, jak i obiektywnej, niezależnej od dłużnika. Jednak nie każde zaprzestanie płacenia długów jest dostateczną przyczyną ogłoszenia upadłości.

Przyjmuje się, że tylko takie zaprzestanie płacenia długów stanowi podstawę do ogłoszenia upadłości, które świadczy o niemożności płacenia zobowiązań pieniężnych.

Zaprzestanie płacenia długów wtedy stanowi podstawę do ogłoszenia upadłości, gdy odnosi się do długów, które są wymagalne i których spełnienia żądają wierzyciele.

Stan nadmiernego zadłużenia zachodzi wówczas, gdy sporządzony bilans przedsiębiorcy będącego osobą prawną lub spółka jawną, partnerską, komandytową, komandytowo-akcyjną w likwidacji zamyka się saldem ujemnym, tj. majątek ich nie wystarcza na zaspokojenie długów.

Długotrwałe wstrzymanie płacenia długów może stanowić podstawę do ogłoszenia upadłości tylko wtedy, gdy wstrzymanie płacenia należności jest równoznaczne z zaprzestaniem płacenia długów.

Jeżeli ocena całokształtu okoliczności sprawy, a szczególnie sytuacji gospodarczej (majątkowej) dłużnika pozwala przyjąć, że nastąpiło wstrzymanie wypłat przez dłużnika na czas dłuższy lub na czas, co do którego nie można przewidzieć, jak długo potrwa, albo wystąpiły trudności w płaceniu długów i nie można rokować, że w miarę szybko ustąpią, to mamy do czynienia z długotrwałym wstrzymaniem się dłużnika od płacenia długów.

8. Ogólne zasady postępowania upadłościowego.

Ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy następuje na wniosek. Wniosek taki powinien odpowiadać warunkom pisma procesowego i zawierać dane określone w powołanych przepisach.

Uprawnionymi do zgłoszenia wniosku są wierzyciele oraz:

-w stosunku do spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej - każdy ze wspólników, partnerów lub akcjonariuszy;

-w stosunku do osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych - każdy, kto ma prawo je reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami;

-w stosunku do przedsiębiorstwa państwowego także organ założycielski oraz organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa, tym ostatnim we wszystkich sytuacjach przewidzianych przez prawo upadłościowe jest właściwy urząd skarbowy;

-w stosunku do osłony prawnej, spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej będących w stanie likwidacji - również każdy z likwidatorów.

Przedsiębiorca a także reprezentanci przedsiębiorcy jako osoby prawnej oraz likwidatorzy spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej (pod sankcją odpowiedzialności za wyrządzoną wierzycielom szkodę) są zobowiązani zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie do dwóch tygodni od dnia zaistnienia przesłanki upadłości, chyba że wnieśli podanie o otwarcie postępowania układowego. Właściwy rzeczowo do przeprowadzenia postępowania upadłościowego jest sąd rejonowy - sąd gospodarczy, który orzeka w składzie trzech sędziów zawodowych. Data postanowienia sądu jest datą ogłoszenia upadłości. Ustanowienie to podlega obwieszczeniu w Monitorze Sądowym i gospodarczym oraz prasie lokalnej.

Sąd wyznacza sędziego-komisarza i syndyka upadłości. Ten ostatni, obejmuje majątek upadłego, zarządza nim i przeprowadza jego likwidację. Z kolei sędzia-komisarz kieruje postępowaniem, nadzoruje czynności syndyka i określa czynności, których syndykowi nie wolno wykonywać bez szczególnego jego zezwolenia albo bez zgody rady wierzycieli.

Sędzia-komisarz może wykonywać także inne, prawem przewidziane czynności, w tym rozstrzyga skargi na czynności komornika i notariusza. W zakresie swego działania ma on prawa i obowiązki sądu i przewodniczącego.

Utrata prawa do zarządu oraz korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do masy upadłości nie oznacza, że upadły zostaje pozbawiony w stosunku do tej masy praw właścicielskich i obligacyjnych (wierzytelności). Ogłoszenie upadłości nie wpływa tez na zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych upadłego.

Zobowiązania pieniężne upadłego , których termin płatności jeszcze nie nastąpił stają się płatne z dniem ogłoszenia upadłości, natomiast zobowiązania majątkowe niepieniężne zamieniają się z tym dniem na pieniężne i stają - także z tym dniem - wymagalne, chociażby termin ich wykonania jeszcze nie nastąpił.

Jeśli umowa wzajemna w czasie ogłoszenia upadłości nie była wykonana ani przez upadłego, ani przez drugą stronę albo wykonana była w części, syndyk może bądź wykonać umowę i żądać od drugiej strony wykonania, bądź od umowy odstąpić. Natomiast druga strona umowy wzajemnej może żądać, aby sędzia-komisarz wyznaczył syndykowi odpowiedni termin na oświadczenie czy żąda on wykonania umowy, czy też od niej odstępuje.

Na postanowienia sądu pierwszej i drugiej instancji o ogłoszeniu upadłości przysługują środki odwoławcze, a mianowicie:

-na postanowienie sądu pierwszej instancji zażalenie - służy tylko upadłemu, zaś na postanowienie oddalające wniosek o ogłoszenie upadłości- tylko wnioskodawcy;

-jeśli wniosek o ogłoszenie upadłości dotyczy przedsiębiorstwa państwowego, zażalenie służy także organowi założycielskiemu i organowi reprezentującemu Skarb Państwa, choćby organ ten nie był wnioskodawcą przy czym zażalenie, o którym mowa, przysługuje zarówno na postanowienie o ogłoszeniu upadłości, jak i na postanowienie oddalające wniosek o ogłoszeniu upadłości;

-na postanowienie sądu drugiej instancji służy kasacja.

Jeśli prawo upadłościowe nie stanowi inaczej na postanowienie sędziego-komisarza służy zażalenie do sądu rejonowego prowadzącego postępowanie. Jeśli prawo upadłościowe nie stanowi inaczej, także na postanowienie sądu pierwszej instancji służy zażalenie.

9. Skutki ogłoszenia upadłości.

Skutki ogłoszenia upadłości maja duży wpływ zarówno dla osoby upadłego, jego majątku, zaciągniętych przez niego zobowiązań, jak również stosunki między nim a małżonkiem.

Upadły jest zobowiązany wskazać i wydać syndykowi upadłości cały swój majątek, księgi handlowe, korespondencję i inne dokumenty. Ma też obowiązek udzielać sędziemu komisarzowi i syndykowi upadłości potrzebnych wyjaśnień z wyjątkiem danych dotyczących technicznych sposobów produkcji, stanowiących tajemnicę upadłego.

Na skutek upadłości upadły traci z mocy samego prawa zarząd oraz możność korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego w dniu ogłoszenia upadłości, jak też nabytym w toku postępowania. Majątek ten stanowi masę upadłości, do której nie wchodzą jedynie składniki z mocy ustawy z niej wyłączone. Wyłączone są z niej m.in. składniki majątku upadłego zwolnione przez prawo od egzekucji oraz to, co upadły osobistym zarobkiem nabywa w toku postępowania, jednak tylko w granicach niezbędnych potrzeb upadłego i osób będących na jego utrzymaniu. Jeśli od umowy odstępuje syndyk, druga strona nie ma prawa do zwrotu świadczenia znajdującego się w masie upadłości, może jednak zgłosić do tej masy wierzytelność z tytułu należności za dokonane świadczenie i poniesione straty.

Zlecenie i komis dane przez upadłego wygasają z ogłoszeniem upadłości, jednakże wierzytelność z tytułu poniesionej wskutek tego straty może być zgłoszona do masy upadłości. Zlecenie i komis dane upadłemu mogą być odwołane z ogłoszeniem upadłości bez odszkodowania. Także umowa agencyjna wygasa z ogłoszeniem upadłości agenta lub zleceniodawcy. W razie upadłości drugiej strony umowy agencyjnej agent może swoja wierzytelność z tytułu straty poniesionej wskutek wygaśnięcia umowy zgłosić do masy upadłości.

Umowa najmu lub dzierżawy nieruchomości upadłego pozostaje w mocy, jeśli przedmiot umowy przed ogłoszeniem upadłości był objęty przez najemcę lub dzierżawcę. Natomiast każda ze stron może od takiej umowy odstąpić, gdy w czasie ogłoszenia upadłości przedmiot najmu lub dzierżawy nie był jeszcze objęty przez upadłego. Jeśli wypowiedzenie dotyczy nieruchomości, w której prowadzone jest przedsiębiorstwo upadłego, termin wypowiedzenia wynosi sześć miesięcy. W innych wypadkach wypowiedzenie następuje z zachowaniem ustawowego terminu, chyba że terminy umowne były krótsze.

Umowa użyczenia ulega rozwiązaniu na żądanie jednej ze stron, zaś umowa pożyczki nie podlega wykonaniu, jeśli przedmiot pożyczki nie został wydany.

Prawo upadłościowe dopuszcza także możliwość potrącenia długu upadłego z długiem wierzyciela, regulując szczegółowo przesłanki takiego potrącenia i przypadki, gdy jest ono niedopuszczalne.

Skutki ogłoszenia upadłości materializują się w zasadzie od dnia ogłoszenia upadłości. Pewne czynności prawne dokonane przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości są bezskuteczne w stosunku do masy upadłości, a w konsekwencji wszystko co ubyło z majątku upadłego, winno być wydane masie upadłości w naturze, jeśli zaś jest to niemożliwe - w pieniądzu.

Prawo wytoczenia powództwa o uznanie czynności prawnej upadłego za bezskuteczną przysługuje tylko syndykowi i obwarowane jest jednorocznym terminem prekluzyjnym.

10. Układ upadłego i wierzyciela.

Po ustaleniu przez sędziego-komisarza listy wierzytelności niekoniecznie musi dojść do postępowania upadłości, podziału masy upadłości. Prawo upadłościowe dopuszcza bowiem układ upadłego z wierzycielami nieuprzywilejowanymi. Układ taki, jeśli dojdzie do skutku, prowadzi również do zakończenia postępowania upadłościowego. Polega on na tym, że między upadłym a jego wierzycielami nieuprzywilejowanymi dochodzi do porozumienia, na mocy którego upadły uprawniony jest do wypełnienia swych zobowiązań wobec tych wierzycieli stosownie do treści układu, a nie ciążących na nim zobowiązań. Najważniejsze przesłanki wymagane do zawarcia układu:

-układ może być zawarty dopiero po ustaleniu przez sędziego-komisarza listy wierzytelności,

-układ może dotyczyć tylko wierzytelności nieuprzywilejowanych,

-jeśli jest kilku upadłych, każdy z nich może zawrzeć odrębny układ, jego tylko obowiązujący,

-układ może zawrzeć tylko upadły, jednakże nie może on być dopuszczony do zawarcia układu, gdy się ukrywa lub został skazany za przestępstwo na szkodę wierzycieli, pozostające w związku z upadłością,

-układ staje się dopuszczalny, gdy zapewnione jest zaspokojenie wierzycieli uprzywilejowanych i wierzycieli masy upadłości.

Orzeczenie do zawarcia układu dopuszcza sędzia-komisarz. W tym celu upadły składa podanie o dopuszczenie go do zawarcia układu. Podanie powinno zawierać w zasadzie jednakowe w stosunku do wszystkich wierzycieli propozycje układowe i ich uzasadnienie. Sędzia-komisarz odrzuca podanie, jeśli nie zawiera ono propozycji układowych lub upadły nie może być dopuszczony do zawarcia układu.

Do zawarcia układu dochodzi na zgromadzeniu wierzycieli. W tym celu sędzia-komisarz, o ile dopuszcza do zawarcia układu, wyznacza termin zgromadzenia, na które, oprócz wierzycieli, wzywa upadłego i syndyka. Termin ten wynosi miesiąc od dopuszczenia upadłego do układu i podlega ogłoszeniu przez obwieszczenie. Na zgromadzeniu upadły i wierzyciele mogą zgłaszać zmiany i uzupełnienia propozycji układowych.

Układ między upadłym a wierzycielami zostaje zawarty, gdy wypowie się za nim większość głosujących wierzycieli, mających łącznie nie mniej niż dwie trzecie ogólnej sumy wierzytelności. Jeśli nie ma wymaganej większości, układ nie dochodzi do skutku, a sędzia-komisarz (na wniosek upadłego) może odroczyć do dwóch tygodni zgromadzenie wierzycieli, ogłaszając jednocześnie następny jego termin.

Sąd odmawia zatwierdzenia układu, o ile zaistnieją i zostaną stwierdzone następujące przesłanki: układ był w świetle prawa niedopuszczalny, zwołanie zgromadzenia wierzycieli lub głosowanie na nim było niezgodne z prawem, układ sprzeciwia się dobrym obyczajom lub porządkowi publicznemu. Sąd może także nie zatwierdzić układu, gdy zapadł on z pokrzywdzeniem wierzycieli, którzy głosowali przeciwko niemu.

11. Syndyk upadłości.

Syndyk z mocy samego prawa obejmuje majątek upadłego, zarządza nim i przeprowadza jego likwidację. Sędzia-komisarz może wyznaczyć - na wniosek syndyka - zastępcę syndyka lub zarządcy odrębnego majątku.

Można , na wniosek syndyka, utworzyć odrębny majątek, stanowiący oddzielną całość gospodarczą i powierzyć zarząd nad nim powołanemu w tym celu prze sędziego-komisarza zarządcy tymczasowego, który sprawuje swoje czynności pod nadzorem syndyka i powinien stosować się do jego poleceń.

Likwidacja majątku upadłego jest podstawowym zadaniem syndyka. Zadaniu temu przyporządkowane być powinny inne, a przede wszystkim objęcie majątku i jego zarząd. Polegają one na dokonaniu wszystkich czynności koniecznych do spieniężenia majątku upadłego.

Do najważniejszych czynności syndyka związanych z likwidacją majątku upadłego należą:

-sporządzenie inwentarza majątku masy upadłości i jego oszacowanie, co może być poprzedzone opieczętowaniem całego lub części majątku upadłego, dokonanym przez komornika lub notariusza,

-sporządzenie w terminie jednego miesiąca bilansu na podstawie spisu inwentarza i innych dokumentów oraz oszacowanie majątku upadłego,

-sporządzenie ogólnego sprawozdania sędziemu-komisarzowi, gdyby sporządzenie inwentarza i bilansu nie było możliwe w terminie miesiąca od daty ogłoszenia upadłości; sprawozdanie powinno dotyczyć stanu masy upadłości, możliwości zaspokojenia wierzycieli; nie zwalnia ono jednak od obowiązku złożenia spisu inwentarza i bilansu,

-sprzedaż ruchomości i nieruchomości,

-ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego i zrealizowanie innych jego praw majątkowych, wchodzących w skład masy upadłości.

Sprzedaż ruchomości odbywa się albo z wolnej ręki (ruchomości mające cenę targową), albo w drodze licytacji publicznej (ruchomości mające cenę giełdową).

Sprzedaż nieruchomości oraz innych rzeczy i praw odbywa się w drodze publicznej licytacji według przepisów kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji, jednak za zgodą rady wierzycieli mogą być sprzedane z wolnej ręki.

Przedsiębiorstwo upadłego, rozumiane w znaczeniu przedmiotowym, powinno być, jeśli to możliwe, sprzedane jako całość.

12. Postępowanie układowe.

Postępowanie układowe rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 października 1934 roku - Prawo o postępowaniu układowym. Określa ono postępowanie mające na celu zawarcie układu przedsiębiorcy z wierzycielami. Postępowanie to jest postępowaniem sądowym. Składa się na nie wiele różnorodnych czynności różnych organów tego postępowania (sądu, sędziego-komisarza, nadzorcy sądowego) i stron (dłużnika, wierzycieli). Celem zaś postępowania jest doprowadzenie do zawarcia układu między określonym przedsiębiorcą (dłużnikiem) a jego wierzycielami, umożliwiającego mu wywiązanie się z jego zobowiązań i zapobiegającego tym samym likwidacji jego przedsiębiorstwa w drodze ogłoszenia upadłości.

Przedsiębiorca, który wskutek wyjątkowych i niezależnych od niego okoliczności zaprzestał płacenia długów lub przewiduje w najbliższej przyszłości zaprzestanie ich płacenia, może żądać otwarcia postępowania celem zawarcia układu z wierzycielami. W istocie przesłanką wszczęcia postępowania układowego jest więc niemożliwość spełnienia ciążących na przedsiębiorcy świadczeń z powodu aktualnego lub przewidywanego braku środków płatniczych na ten cel.

Nie może żądać postępowania układowego ten ,kto mimo obowiązku nie prowadził księgowości wedle zasad prawidłowej rachunkowości, jeśli od już zawartego z innymi wierzycielami układu nie minęło pięć lat, nie wykonał układu zawartego w postępowaniu układowym lub upadłościowym oraz dopuścił do umorzenia postępowania układowego i od tego terminu nie upłynęło jeszcze pięć lat.

Do przeprowadzenia postępowania układowego właściwy jest wyłącznie sąd rejonowy - sąd gospodarczy. Jego miejscową właściwość wyznacza położenie zakładu głównego przedsiębiorstwa, który składa podanie o otwarcie postępowania.

W postępowaniu układowym sąd stosuje przepisy kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, chyba że prawo o postępowaniu układowym mówi inaczej.

Orzeczenia sądu mają formę postanowień. O umorzeniu postępowania sąd ogłasza przez obwieszczenie, a wszczęcie postępowania - także w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Na postanowienie sądu pierwszej instancji przysługuje zażalenie, chyba że prawo o postępowaniu układowym stanowi inaczej.

Sąd otwiera postępowanie układowe na wniosek przedsiębiorcy. Wniosek taki nosi nazwę podania, do którego żądający otwarcia postępowania układowego powinien dołączyć:

-propozycje układowe,

-bilans z rachunkiem wyników,

-wyciąg z rejestru, jeśli podlega wpisowi do rejestru,

-spis wierzycieli, z podaniem ich nazwisk i imion lub firm oraz wymienieniem wierzytelności i terminów ich płatności, a także spis wierzytelności, które nie są objęte postępowaniem układowym,

-wykaz udzielonych poręczeń,

wykaz tytułów egzekucyjnych przeciwko przedsiębiorcy,

-osobiste zapewnienie, że podane okoliczności są prawdziwe i wyczerpujące.

Propozycje układowe powinny być jednakowe w stosunku do wszystkich wierzycieli.

Propozycje układowe obejmować mogą odroczenie spłaty długów, rozłożenie spłaty długów na raty, zmniejszenie sumy długów z możliwością rozłożenia na raty zmniejszonej sumy oraz wskazanie, czy i w jaki sposób wykonanie zobowiązań objętych układem ma być zabezpieczone. Propozycje układowe składane przez przedsiębiorstwa państwowe lub spółdzielnie mogą ponadto wskazywać na planowane przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę, podział lub połączenie przedsiębiorstwa państwowego albo spółdzielni z udziałem lub bez udziału wierzycieli.

Postanowienie sądu co do otwarcia postępowania układowego lub jego odmowy powinno być wydane w ciągu dwóch tygodni od daty wniesienia podania. Na postanowienie sądu drugiej instancji oddalające podanie oraz umarzające postanowienie służy kasacja.

W postanowieniu o otwarciu postępowania układowego sąd wyznacza sędziego-komisarza, nadzorcę sądowego oraz terminy sprawdzenia wierzytelności. Postanowienie to sąd doręcza przedsiębiorcy, który wystąpił z podaniem o otwarcie postępowania, oraz wierzycielom pod wskazany przez dłużnika adres.

Sędzia-komisarz kieruje tokiem postępowania, nadzoruje czynności nadzorcy sądowego i wykonuje te czynności, które nie należą do sądu. Na jego zarządzenia służy zażalenie do sądu okręgowego - sądu gospodarczego w terminie 7 dni. Przy tym termin ten liczy się od daty ogłoszenia zarządzenia, a gdy nie było ogłoszone, to od daty jego doręczenia.

Nadzorca sądowy sprawuje nadzór nad przedsiębiorstwem, w stosunku do którego zapadło postanowienie o otwarciu postępowania układowego. Za szkody wyrządzone niesumiennym pełnieniem obowiązków ponosi on odpowiedzialność. Wypełniając swoje obowiązki, nadzorca powinien przystąpić do zamknięcia ksiąg przedsiębiorcy i sprawdzenia złożonego przezeń bilansu, rachunku wyników, opisu wierzycieli oraz zbadania stanu przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo, w stosunku do którego otwarte zostało postępowanie układowe, nie może od daty otwarcia takiego postępowania rozporządzać swym majątkiem ani zaciągać zobowiązań, chyba że uzyska na to zgodę nadzorcy sądowego.

Zgłaszając wierzytelność w postępowaniu układowym, wierzyciel wymienia sumę i tytuł wierzytelności oraz dowody wskazujące na jej poparcie. Sprawdzenia wierzytelności dokonuje sędzia-komisarz, który następnie w wyniku sprawdzenia wciąga określoną wierzytelność na listę wierzytelności lub odmawia tego.

13. Sposoby zawiązania spółki akcyjnej. Tryb postępowania założycieli.

Zgodnie z art.306 k.s.h do powstania spółki akcyjnej ustawa wymaga:

-zawiązania spółki, w tym podpisania statutu przez założycieli;

-wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego;

-ustanowienia zarządu i rady nadzorczej;

-wpisu do rejestru;

Zawiązanie spółki akcyjnej następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji. Statut spółki może określać minimalną lub maksymalną wysokość kapitału zakładowego ( kapitał widełkowy).

W takim przypadku zawiązanie spółki następują z chwilą objęcia przez akcjonariuszy takiej liczby akcji, których łączna wartość nominalna jest równa, co najmniej minimalnej wysokości kapitału zakładowego ( 500000 zł) oraz założenia przez zarząd, przed zgłoszeniem spółki do rejestru, oświadczenia w formie aktu notarialnego o wysokości objętego kapitału zakładowego. Wysokość objętego kapitału powinna mieścić się w określonych przez statut granicach. Oświadczenie, o którym mowa, powinno zawierać także postanowienie o dookreśleniu kapitału zakładowego w statucie.

Założycielami spółki może być jedna lub więcej osób, spółka ta nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę zo.o (art.306). W rozumieniu kodeksu spółek handlowych założycielami spółki są osoby podpisujące statut.

Zawiązanie spółki może nastąpić przez samych założycieli lub łącznie z osobami trzecimi (założenie łączne lub jednoczesne) albo w drodze publicznej subskrypcji (założenie sukcesywne). Jeśli chodzi o zawiązanie łączne to przepisy stanowią, że zgoda na zawiązanie spółki i brzmienie statutu oraz na objęcie akcji przez jednego założyciela albo założycieli lub łącznie z osobami trzecimi powinna być wyrażona w jednym lub kilku aktach notarialnych. W aktach tych należy stwierdzić dokonanie wyboru pierwszych organów spółki. W aktach tych powinno być również stwierdzenie, że każdy z przyszłych akcjonariuszy, podpisując akt zapoznał się ze sprawozdaniem założycieli oraz opinią biegłego rewidenta.

Z chwilą zawiązania spółki powstaje spółka akcyjna w organizacji.

14. Likwidacja spółki zo.o i akcyjnej.

Przeprowadzenie likwidacji poprzedza jej otwarcie, a kończy wykreślenie spółki z rejestru. Z momentem wykreślenia z rejestru spółka zo.o traci osobowość prawną.

Spółka w likwidacji zachowuje osobowość prawną i podlega z pewnymi zmianami dotychczasowym przepisom. Likwidację przeprowadzają likwidatorzy, których można podzielić na trzy kategorię:

-ustawowych, których są zarządy spółki;

-powołanych uchwałą wspólników;

-powołanych przez sąd w razie sądowego rozwiązania spółki.

Celem postępowania likwidacyjnego jest zabezpieczenie interesów wszystkich wspólników, przede wszystkim interesów wierzycieli, którzy mogą poszukiwać zaspokojenia swych pretensji jedynie na majątku spółki. Ochronie tych ostatnich służy:

-postępowanie konwokacyjne polegające na wezwaniu wierzycieli do zgłoszenia swych pretensji w ciągu 3 miesięcy;

-czas tamujący podział majątku spółki przez 6 miesięcy od ostatniego wezwania.

Zakończenie postępowania likwidacyjnego następuje z chwilą całkowitego spieniężenia i podziału majątku między wspólników. Likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ciągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i spieniężyć majątek spółki. Nowe interesy mogą być wszczęte z chwilą, gdy są potrzebne do zakończenia spraw w toku. Nieruchomości powinny być zbyte w drodze publicznej licytacji lub z wolnej ręki po cenie nie niższej niż uchwalonej przez wspólników. Obowiązki likwidatora:

1. Zgłoszenie do sądu rejestrowego danych jak: data otwarcia likwidacji, dane likwidatora, sposób reprezentowania spółki przez likwidatora ( wszelkie z tym związane zmiany)

2. Wzór podpisu likwidatora złożonego wobec sądu lub uwierzytelnionego notarialnie

3. Zgłoszenie sądowi uchylenia likwidacji, jeśli taka ma miejsce

4. Sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji przedstawionego zgromadzeniu wspólników w celu zatwierdzenia

5. Po upływie roku (każdego) złożenie sprawozdania i bilansu ( wszystkie aktywa przedstawione w ich wartości zbywczej)

6. Po ukończeniu likwidacji i zatwierdzenie przez wspólników ostatecznych rachunków, likwidatorzy powinni ogłosić sprawozdanie likwidacyjne i złożyć je sądowi rejestrowemu z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru handlowego.

Likwidatorzy posiadają uprawnienia i obowiązki przewidziane dla zarządu spółki. Likwidatorzy ustanowieni przez spółkę mają obowiązek stosować się do uchwał wspólników, ustanowieni do uchwał wspólników podjętych jednomyślnie i uchwał tych osób zainteresowanych, które spowodowały ich ustanowienie. Podział majątku, po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, następuje w proporcji do ich udziałów. Akt założycielski może przewidywać inne zasady tego podziału.

W okresie likwidacji nie można wypłacać częściowo nawet zysku ani dokonywać podziału majątku przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Mogą być uchwalone dopłaty za zgodą wszystkich wspólników. Otwarcie likwidacji powoduje wygaśniecie prokury nie może być ona stanowiona w czasie likwidacji. Sumy potrzebne do zaspokojenie wierzycieli, którzy się nie zgłosili, są sporne lub są niewymagalne należy złożyć w depozycie sądowym.

Rozwiązanie i likwidacja spółki akcyjnej nie odbiega od regulacji w spółce zo.o. Likwidacja podobnie jak w zo.o musi być uzasadniona przyczynami rozwiązania spółki. Ma charakter obligatoryjny.

Do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru rozwiązaniu może zapobiec uchwała walnego zgromadzenia powzięta wymaganą większością głosów, oddanych w obecności akcjonariuszy reprezentujących, co najmniej połowę kapitału zakładowego. Możliwości takiej nie ma, gdy jest to orzeczenie sadowe.

Po zakończeniu likwidacji po zatwierdzeniu przez walne zgromadzenie sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji, likwidatorzy powinni ogłosić to sprawozdanie i złożyć je sądowi rejestrowemu z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreśleniu spółki z rejestru. Wykreślenie powoduje utratę osobowości prawnej spółki akcyjnej.

Księgi i dokumenty spółki zlikwidowanej powinny być oddane na przechowanie osobie wskazanej w statucie lub uchwale walnego zgromadzenia. Jeśli nie ma takiego to jest on wyznaczany przez sąd rejestrowy. Z upoważnienia sądu akcjonariusze i osoby mające w tym interes prawny mogą przeglądać księgi i dokumenty.

15. W jakiej formie mogą odbywać się zgromadzenia akcjonariuszy. Rodzaje zgromadzeń oraz zasady działania.

Spółka akcyjna posiada następujące organy: walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd.

Walne zgromadzenie stanowi o najważniejszych sprawach związanych z bytem i działalnością spółki. Zgromadzenie może być zwyczajne lub nadzwyczajne, a jego kompetencje określają przepisu kodeksu spółek handlowych, jak i statutu. Uchwały mogą być powziete w każdej sprawie o ile nie wchodzi to do kompetencji rady lub zarządu.

Zwyczajne walne zgromadzenie powinno odbyć się w terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. Nadzwyczajne walne zgromadzenie zwołuje się w wypadkach przewidzianych w kodeksie i statucie spółki oraz gdy organy spółki lub organy uprawnione do zwoływania uznają to za wskazane. Może ono odbyć się, zatem w każdym czasie i każdej sprawie.

Zwyczajne zgromadzenie zwołuje zarząd lub rada nadzorcza, a nadzwyczajne zarząd. Rada nadzorcza ma prawo zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jeśli uzna to za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia w terminie dwóch tygodni dnia złożenia odpowiedniego żądania. Statut spółki może przyznać uprawnienia zwoływania zgromadzeń innym osobom.

Prawo do zwoływania nadzwyczajnego zgromadzenia przysługuje również akcjonariuszowi i akcjonariuszom reprezentującym, co najmniej 1/10 kapitału zakładowego. Żądanie takie musi być na piśmie do zarządu na miesiąc przed proponowanym terminem zwołania. Statut może określić, że może to być mniej niż 1/10 kapitału zakładowego.

Jeżeli po 2 tygodniach na żądanie akcjonariuszy zgromadzenie nie odbędzie się, sąd rejestrowy może, po wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia, upoważnić do zwołania zgromadzenia akcjonariuszy występujących z tym żądaniem. Sąd wyznacza przewodniczącego tego zgromadzenia. Zgromadzenie rozstrzyga, kto ponosi koszty zwołania i odbycia zgromadzenia. W zawiadomieniu o zgromadzeniu należy się powołać na postanowienie sądu.

Walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, na 3 tygodnie przed terminem zgromadzenia. Oznaczona jest data godzina, miejsce, porządek obrad i projekty uchwał. Jeżeli wszystkie akcje były imienne, walne zgromadzenie może być zwołane za pomocą listów poleconych lub pocztą kurierską, zapisemnym potwierdzeniem odbioru, wysyłanymi 2 tygodnie przed zgromadzeniem. Dzień wysłania listów to dzień ogłoszenia.

W sprawach nie objętych porządkiem obrad oraz w sytuacjach nieformalnego zwołania walnego zgromadzenia uchwały mogą być podjęte o ile nikt nie zgłasza sprzeciwu i jest reprezentowany cały kapitał. Uprawnieni z akcji imiennych i świadectw tymczasowych, zastawnicy oraz użytkownicy, którym przysługuje prawo głosu, mogą uczestniczyć na walnym zgromadzeniu, jeśli zostali wpisani do księgi wieczystej, co najmniej na tydzień przed zgromadzeniem. Akcje na okaziciela dają prawo do uczestniczenia w zgromadzeniu, jeżeli dokumenty zostały złożone w spółce na tydzień przed terminem zgromadzenia i nie będą odebrane przed jego zakończeniem. Zamiast akcji mogą być złożone zaświadczenia od notariusza, banku, domu maklerskiego, gdzie zostały złożone. W walnym zgromadzeniu mogą uczestniczyć także członkowie rady i zarząd.

Walne zgromadzenie wybiera przewodniczącego, który podpisuje listę obecności, wszystkie

Uchwały powinny być umieszczone w protokole sporządzanym przez notariusza.

Zgromadzenie powinno odbywać się w siedzibie spółki, w miejscu określonym przez statut, ale wyłącznie na terytorium RP.

Prawo głosu przywiązane jest do akcji ile akcji tyle głosów. Akcjonariusz może być na zgromadzeniu osobiście lub może go reprezentować pełnomocnictwo udzielone na piśmie. Głosowanie jest jawne chyba, że ktoś wniesie sprzeciw. Uchwały wbrew postanowieniom statutu mogą być zaskarżone, a wbrew prawu, są podstawą do wniesienia powództwa o stwierdzenie nieważności.

16. W jakich celach powołuje się spółki prawa handlowego?

Spółka partnerska - w celu wykonywania wolnego zawodu lub wolnych zawodów takich jak: adwokat, aptekarz, biegły rewident, broker ubezpieczeniowy, doradca podatkowy, księgowy, lekarz, lekarz stomatolog, lekarz weterynaryjny, notariusz, pielęgniarka, położna, radca prawny, rzecznik patentowy, rzeczoznawca majątkowy i tłumacz przysięgły.

Spółka jawna - w celu prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną firmą, ale przedsiębiorstwo to musi być zarobkowe w większym rozmiarze oraz o gospodarstwo rolne w większym rozmiarze.

Spółka komandytowa - w celu prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń, drugi do wysokości wkładu.

Spółka komandytowo-akcyjna - w celu prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki, co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń ( komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Spółka akcyjna - w ujęciu k.s.h może być zawiązana dla każdego celu prawnie dozwolonego. Kodeks nie zacieśnia celu spółki akcyjnej do celów gospodarczych, to celem tym może być każdy cel, gospodarczy i niegospodarczy, byle był on tylko prawnie dopuszczalny.

Spółka zo.o - jest to forma współdziałania gospodarczego, która daje możliwość uczestnictwa nawet niewielu wspólnikom w prowadzeniu wspólnego przedsiębiorstwa.

17. Co może być wkładem do spółek prawa handlowego?

Spółka jawna - wkłady wspólników są równe, chyba że co innego wynika z rozmowy. Wkład wspólników może polegać na przeniesieniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Wspólnicy odpowiadają całym swym majątkiem solidarnie za zaciągnięte przez spółkę zobowiązania. Ich odpowiedzialność jest jednak subsydiarna.

Spółka komandytowa - co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komandytariusz), a drugiego odpowiedzialność jest ograniczona (komplementariusz). Jeśli wkładem komandytariusza do spółki jest całości lub w części świadczenie niepieniężne, umowa spółki określa przedmiot tego świadczenia, jego wysokość, a także osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenia. Wkładem komandytariusza nie może być jego zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki. Jeśli komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna zaś komandytariuszem wspólnik tych spółek, ich wkłady nie mogą stanowić udziały lub akcje.

Wkład komandytariusza może być wniesiony w niższej kwocie niż suma komandytowa, lecz umowa spółki może stanowić inaczej. Postanowienie wspólników zwalniające komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu jest nieważne.

Spółka komandytowo-akcyjna - w tej spółce istnieje co najmniej jeden wspólnik osobiście odpowiedzialny za zobowiązania spółki. Pozostali wspólnicy są to akcjonariusze komandytowi, którzy obejmują kapitał zakładowy spółki w postaci akcji i nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Wspólnik odpowiadający za zobowiązania spółki całym swym majątkiem (komplementariusz) wnosi do niej wkład, który nie wchodzi do kapitału zakładowego. Kapitał zakładowy powinien wynosić 50000 zł.

Spółka zo.o - jeśli wkładem ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), akt założycielski spółki powinien szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów. Przedmiot wkładu pozostaje do wyłącznej dyspozycji zarządu spółki.

W przypadku ogłoszenia upadłości spółki zo.o w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki, wierzytelności wspólnika z tytułu tej pożyczki uważa się za jego wkład do spółki.

Spółka akcyjna - ustawa wymaga wniesienia wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, ale akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości przed rejestracją nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki, zaś akcje obejmowane za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w jednej czwartej ich wartości nominalnej. Jeżeli akcje są obejmowane wyłącznie za wkłady niepieniężne i pieniężne, kapitał zakładowy powinien być pokryty przed zarejestrowaniem, co najmniej w jednej czwartej jego wysokości.

18. Możliwość wyłączenia wspólnika w spółce cywilnej oraz w innych spółkach prawa handlowego. Podaj zasady.

Spółka jawna - prawo prowadzenia spółki może być odebrane wspólnikowi z ważnych powodów, na mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Wspólnik z własnej woli może ograniczyć i wyłączyć swoje prawo do prowadzenia spraw spółki. Przepisy regulujące stosunki wewnętrzne spółki mają charakter norm dyspozytywnych. Art.38 k.s.h będący przepisem bezwzględnie obowiązującym, stanowi, że nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników. Nieważne jest też umowne wyłączenie prawa wspólnika do zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz umowne wyłączenie prawa do przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.

Spółka partnerska - pozbawienia partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Pozbawienie będzie skuteczne z chwilą wpisania do rejestru. W przypadku gdy w spółce pozostanie jeden partner lub gdy tylko jeden posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki, spółka ulega rozwiązaniu z upływem roku od dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń. Jeśli partner utracił uprawnienia do wykonywania zawodu musi wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego, w którym je utracił. Wystąpienie ma formę pisemnego oświadczenia do partnera lub do zarządu. Jeśli partner nie wystąpił uważa się dzień wystąpienia jako ostatni dzień terminu wystąpienia. Spadkobierca partnera nie wstępuje do spółki w miejsce zmarłego partnera, chyba że umowa stanowi inaczej.

Spółka komandytowa - prawo prowadzenia spółki może być odebrane wspólnikowi z ważnych powodów, na mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. Spadkobiercy komandytariusza powinni wskazać w spółce jedną osobę do wykonywania ich praw. Podział jego udziału jest skuteczny jedynie za zgoda wspólników.

Spółka komandytowo- akcyjna - do rozwiązania spółki i likwidacji stosuję się przepisy dotyczące spółki akcyjnej. Likwidatorami są komlementariusze. Wypowiedzenie umowy spółki przez komplementariusza i jego wystąpienie jest dopuszczalne wtedy, jeśli statut tak stanowi.

Spółka zo.o - sąd może orzec wyłączenie wspólnika ze spółki z ważnych przyczyn na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, z tym że udziały wspólników żądających wyłączenia muszą stanowić więcej niż połowę kapitału zakładowego. Warunkiem wyłączenia jest przejęcie przez wspólników lub osoby trzecie udziałów wspólnika wyłączonego.

Sąd, orzekając o wyłączeniu, wyznacza termin, w ciągu którego ma być zapłacona cena przyjęcia wyłączonego udziału wraz z odsetkami, licząc od dnia wyłączenia pozwu. Jeśli w ciągu tego czasu kwota ta nie została zapłacona albo złożona do depozytu sadowego, orzeczenie o wyłączeniu staje się bezskuteczne. Wtedy wspólnik ma prawo żądać od pozywających naprawienia szkody.

Wspólnicy, występujący z powództwem o wyłączenie wspólnika, mogą żądać zabezpieczenie powództwa, jeśli istnieją ku temu ważne powody. To zabezpieczenie polega na zawieszeniu wspólnika w wykonywaniu jego praw udziałowych w spółce.

Spółka akcyjna -prawo uczestnictwa w spółce akcyjnej zasługuje na podkreślenie, gdyż jak wcześniej zostało to podniesione, wyłączenie akcjonariusza ze spółki, inaczej niż w spółkach osobowych ,jest niedopuszczalne. Wynika to z nienaruszalności kapitału zakładowego. Podczas trwania spółki nie można zwracać akcjonariuszom dokonywanych wpłat na akcje, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w kodeksie. Zwrot ma miejsce np. w razie umorzenia akcji.

Spółka cywilna - wspólnik jest uprawniony do wystąpienia ze spółki przez wypowiedzenie swojego udziału na 3 miesiące przed upływem roku obrachunkowego, z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminu wypowiedzenia lub przez wypowiedzenie udziału ze strony wierzyciela osobistego wspólnika.

19. Podstawowe zasady obrotu papierami wartościowymi.

Regulacje prawne dotyczące papierów wartościowych znajdują się w różnych aktach prawnych: w noweli do kodeksu cywilnego, w prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (97), prawo wekslowe (97), czekowe (95), przepisy dotyczące akcji emitowanych przez spółkę akcyjną ( kodeks handlowy art.328-367) oraz regulacje w konwencjach międzynarodowych np., jednolita ustawa o wekslach trasowanych i własnych, czy międzynarodowe źródła prawa umownego np. jednolite zwyczaje dotyczące akredytyw dokumentowych. Rodzaj papierów wartościowych:

• imienne - legitymujące osobę imiennie wskazaną w treści dokumentu, zbywane w drodze przelewu

• na zlecenie, które legitymują osobę wymienioną w dokumencie oraz każdego, na kogo prawa zostały przeniesione przez indos. Po przeniesienia praw z dokumentu potrzebne jest jego wydanie oraz istnienie nieprzerwanego szeregu indosów

• na okaziciela - przeniesienia praw dokumentu wymaga jedynie wydania tego dokumentu

Papiery wartościowe inkorporują określone prawa, najczęściej wierzytelności. Jeśli zobowiązanie wynika z wynika z wystawionego papieru wartościowego, dłużnik jest obowiązany do świadczenia za zwrotem dokumentu albo udostępnieniu je dłużnikowi, celem pozbawienia dokumentu jego mocy.

W gospodarce rynkowej rynek papierów wartościowych stanowi istotny mechanizm w zakresie przepływów kapitałowych. Rozróżniamy rynek pierwotny i wtórny, oraz charakter tych rynków wolny lub sformalizowany. Rynek pierwotny występuje przy sprzedaży papierów wartościowych przez tego samego eminenta przy subskrypcji nowych emisji, wtórny powstaje wskutek dalszej zmiany posiadanych papierów na gotówkę i ich lokatach w innych papierów wartościowych. Rynek wolny występuje w formie giełdy papierów wartościowych i regulowanego rynku pozagiełdowego.

Uczestnikami obrotu publicznego papierami wartościowymi są: emitenci, Komisja Papierów Wartościowych i Giełd, spółki i banki prowadzące działalność maklerską, spółki prowadzące giełdy, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

20. Czek.

Czek - rodzaj przekazu pieniężnego, dokument obiegowy, przeznaczony do funkcji płatniczych. Jest to zobowiązanie pieniężne wystawcy i innych podpisanych na nim osób. Stopień zdolności obiegowej zależy od, tego czy został on wystawiony na okaziciela, na określoną osobę z klauzulą `na zlecenie', `nie na zlecenie'. Czek na okaziciela przenosi się przez wręczenie, czek na zlecenie przez indos, czek imienny w formie i ze skutkami przelewu. Ze względu na swoją funkcję płatniczą jest on zawsze płatny za okazaniem, mimo że dzień na czeku jest późniejszy niż dzień przedstawienia do zapłaty ( czek postdatowy).

Czek jest ważny dziesięć dni. Można zastrzec na czeku, że suma ma być przelana na konto uprawnionego lub że gotówka ma być wypłacona tylko innemu bankowi do rąk stałego klienta banku (czeki zakreślone).

Czek powinien zawierać nazwę czek, polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej, oznaczenie trasata (banku), podpis wystawcy, oznaczenie miejsca płatności, oznaczenie daty i miejsca wystawienia czeku. Czek nie ulega przyjęciu, bank nie jest odpowiedzialny względem osoby uprawnionej z czeku i nie odpowiada za niezapłacenie sumy czekowej.

21. Weksel.

Weksel papier wartościowy jest dokumentem stwierdzającym wierzytelność pieniężną o treści i skutkach określonych w prawie wekslowym.

Weksel trasowany zawiera: nazwę weksla, przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej, nazwisko osoby, która ma zapłacić, oznaczenie terminu płatności, oznaczenie miejsca płatności, nazwisko osoby, na której rzecz ma być dokonana, oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla i podpis wystawcy weksla.

Dokument, który nie posiada tych cech nie jest wekslem trasowanym. Weksel trasowany jest poleceniem zapłacenia sumy wekslowej na rzecz określonej osoby, skierowanym przez wystawcę weksla do innej osoby, która staje się zobowiązania z weksla dopiero po przyjęciu polecenia, czyli po akceptowaniu weksla.

Weksel może być wystawiony na własne zlecenie wystawcy, sam wystawca może być trasatem lub weksel może być wystawiony na rachunek osoby trzeciej.

W wekslu można zastrzec dodatkowe klauzule np. kupieckie, waluty, zawiadomienia.

Weksel in blanco to weksel, który zaopatrzony został w podpis wystawcy lub akceptanta i poręczycieli, lecz nie został wypełniony całkowicie lub nie posiada niektórych cech. Zobowiązaniem z weksla in blanco wiąże się z dodatkową umową między wystawcą weksla a remitentem. Umowa to, zwana też porozumieniem lub deklaracją wekslową, wskazuje, w jaki sposób weksel powinien być uzupełniony w brakujące elementy w momencie emisji weksla. Z chwilą uzupełnienia weksla staje się on wekslem zwyczajnym.

22. Porównaj spółkę akcyjną z spółką komandytowo-akcyjna

	Spółka akcyjna	Spółka komandytowo-akcyjna
Definicje	Zaliczana jest do spółek kapitałowych, może być zawiązana dla każdego celu prawnie dozwolonego.	Zaliczana jest do spółek kapitałowych, choć ma wiele cech spółek osobowych, posiada osobowość prawną, powstaje z chwilą wpisania do rejestru. Ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą.
Umowa	Podpisywany jest tu statut. art.301, 304	Statut. Art.130
Firma (nazwa)
Wspólnicy/ Partnerzy		.Wspólnicy ponoszący pełna odpowiedzialność za zobowiązania spółki wchodzą do organów zarządzających spółki. Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.
Odpowiedzialność		Co najmniej jeden wspólnik osobiście odpowiada za zobowiązania spółki, pozostali wspólnicy są to akcjonariusze komandytowi , którzy obejmują kapitał zakładowy spółki w postaci akcji i nie odpowiadają osobiście za jej zobowiązania
Wkłady/ Udział kapitałowy		Wspólnik komplementariusz wnosi do niej wkład , który nie wchodzi do kapitału zakładowego. Komplementariusze oraz akcjonariusze uczestniczą w zyskach proporcjonalnie do ich wkładów.
Własność spółki
Rejestracja
Rozwiązanie spółki, utrata uprawnień, likwidacja	Muszą być wyraźne przyczyny uzasadniające rozwiązanie spółki. Likwidacja ma charakter obligatoryjny.Po zakończeniu likwidacji i zatwierdzeniu przez walne zgromadzenie sprawozdania finansowego, likwidatorzy zgłaszają je sądowi rejestrowemu z wnioskiem o wykreślenie z rejestru.	Stosuje się przepisy jak do spółki akcyjnej, likwidatorami są komplementariusze, mający prawo prowadzenia spraw spółki (statut lub uchwała walnego zgromadzenia może stanowić inaczej). Art148 określa przyczyny rozwiązania spółki, wystąpienie przez komplementariusza jest możliwe, jeśli statut na to pozwala. Akcjonariuszowi nie przysługuje prawo do wypowiedzenia umowy spółki.
Zakaz konkurencji

---