W mejozie - wyróżniamy dwa cykle podziałowe, każdy złożony z czterech faz.
I - cykl podziałowy - heterotypowy - redukcja chromosomów z 2n do n i ilości DNA z 4c do 2c; następuje tu proces crossing-over.
a) profaza I
- leptoten - pojawienie się cienkich, gładkich i splątanych nici chromosomów (kondensacja domen i obudowanie ich białkami szkieletowymi
- zygoten - koniugacja chromosomów homologicznych (boczne pętle niecałkowicie zreplikowanych odcinków z-DNA); ułożona równolegle para tworzy biwalent; synteza enzymu endonukleazy
- pachyten - kondensacja chromosomów w biwalentach; zachodzi crossing-over - powstają chiazmy
- diploten - oddzielenie chromosomów homologicznych; jedynymi ptk. Kontaktu zostają chiazmy
- diakineza - przesuwanie chiazm wzdłuż biwalentów ku ich końcom; skręcanie i grubienie chromosomów; stadium kontrakcji
b) metafaza I - włókna wrzeciona kariokinetycznego doprowadzają do rozerwania biwalentów - pęknięcie chiazm
c) anafaza I - odciąganie chromosomów homologicznych do przeciwległych biegunów komórki
d) telofaza I - odtwarzanie otoczki jądrowej
II - cykl podziałowy - homotypowy
a) profaza II - tworzenie włókien wrzeciona kariokinetycznego, zanikanie otoczki jądrowej i jąderek
b) metafaza II - rozrywanie centromerów przez włókna wrzeciona kariokinetycznego
c) anafaza II- do przeciwległych biegunów wędrują chromosomy potomne - rozpoczęcie cytokinezy
d) telofaza II - odtwarzanie otoczki jądrowej, jąderek, despiralizacja chromosomów
Proces mejozy jest bardzo istotny z ewolucyjnego punktu widzenia, szczególnie ze względu na niezależną segregację chromosomów oraz proces c.o. Umożliwia on w drodze w drodze doboru naturalnego, przystosowanie się organizmów do nowych warunków środowiskowych, a co za tym idzie ich ciągły rozwój.
Występuje jeszcze jeden rodzaj podziału komórkowego. Nie ma on jednak tak dużego znaczenia jak proces mitozy czy mejozy. Jest to proces polegający na bezpośrednim podziale jądra komórkowego - tzw. amitoza. Nie jest to proces dokładny, jeżeli chodzi o zachowanie zgodności informacji genetycznej komórek potomnych z komórką rodzicielską. Występuje w jądrach posiadających wiele kopii DNA - poliploidalnych. Charakterystyczny dla orzęsków (makronukleus). Występuje również w komórkach zmutowanych i starych.
Mejoza
PROFAZA I- długa, pięć stadiów: leptoten, zygoten, pachyten, diploten, diakineza,
- koniugacja chromosomów homologicznych,
- proces crossing-over,
MATAFAZA I - tetrady (pary chromosomów homologicznych podzielonych na cztery chromatydy) ustawiają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona kariokinetycznego,
ANAFAZA I - do biegunów komórki rozchodzą się , w wyniku kurczenia się włókien wrzeciona kariokinetycznego, całe chromosomy
TELOFAZA I - chromosomy osiągają biegun komórki,
- powstają dwa jądra potomne o haploidalnej liczbie chromosomów,
- nie zachodzi cytokineza,
II PODZIAŁ
PROFAZA II - krótka,
- chromosomy dzielą się na dwie chromatydy, które w chromosomach są połączone tylko centromerami,
MATAFAZA II - chromosomy podzielone na dwie chromatydy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona kariokinetycznego,
ANAFAZA II - do biegunów komórki rozchodzą się chromatydy, w wyniku kurczenia się włókien wrzeciona kariokinetycznego,
TELOFAZA II - chromatydy osiągają biegun komórki,
- powstają dwa jądra potomne o diploidalnej liczbie chromosomów,
- zachodzi cytokineza,
- powstają dwie komórki potomne,
- dotyczy komórek generatywnych.
- redukuje ilość chromosomów, prowadzi do powstania haploidalnych komórek jajowych i plemników,
- rekombinacja materiału genetycznego podczas crossing-over rozdziela do komórek potomnych inne cechy,