Psychologia
Wykłady 31.05.2009
Zahamowania emocjonalne
Do wielu emocji nie przyznajemy się niektóre emocje ignorujemy, inne zaś przykrywamy przeciwstawnymi emocjami a wszystko po to by zaoszczędzić sobie cierpienia. Nie lubimy przykrych emocji i to jest całkowicie naturalne bronimy się przed bolesnymi emocjami. Jedni robią to rzadziej inni osobnicy robią to częściej i każdy z nas ma jakiś sposób by emocje przykre stłumić wyprzeć, zastąpić innymi emocjami mówimy wówczas o zahamowaniach emocjonalnych.
Zahamowanie zwane fiksacją
Fiksacja to uporczywe powtarzanie Tycha samych czynności, przy czym żadne z tych czynności nie prowadzi nas do pożądanego celu. Te czynności są bez sensowne. Dlaczego zatym powtarzamy je, jeśli okazują się bez sensowne, powtarzamy je, bowiem przynoszą one ulgę, są leprze niż bezradne nerwowe przykre oczekiwanie na jakiś cud szczęście, które pozwoli nam jednak cel osiągnąć. Oto człowiek stoi bezradnie pod zamkniętymi drzwiami stojąc przednimi zachowuje się zupełnie inaczej, gdy jest pod wpływem fiksacji (szukanie kluczy). I każda z tych czynności okazuje się bezsensowna, bo w żadnej kieszeni klucza niema a jednak człowiek ogarnięty fiksacją powtaża tą czynność. Bo dają one nadzieję, że jednak znajdą się klucze.
Jest wiele różnych możliwych zachowań fiksacyjnych oto ktoś, komu uciekł pociąg, bo spóźnił się na peron uporczywie zadaje 2 osobie pytanie czy aby na pewno ten pociąg odjechał?
Zahamowanie regresyjne (regresja)
„Kiedy urodziła 1 dziecko wydawało się oczywiste ze mama pomoże jej, gdy pojawiło się 2 uzasadnienie dla pomocy ze strony matki było jeszcze większe a przy 3 stało się to oczywiste że nawet niewarto pytać - mamo czy będziesz się ja opiekowała?....”sięgnięcie do repertuaru reakcji prymitywnych z wcześniejszego okresu rozwoju, zachowania regresywne to zachowania o mniejszej dojrzałości. Młoda mama, o której wspomniał czuła się bezradna wobec problemów związanych z opieką 3 dzieci, bała się obowiązków, odpowiedzialności, nie wieżyła, że mogłaby dać redę uciekła się, więc do pewnej taktyki. Była to ucieczka przed obowiązkami a taktyka polegała na tym, że nadal chciała być małą dziewczynką, którą matka się opiekuje. (Kiedyś, gdy matki zabraknie ona będzie musiała sobie poradzić).
Człowiek, który ma skłonności do regresji usiądzie przed zamkniętymi drzwiami i zacznie płakać jak dziecko albo znajdzie agrafkę i będzie nią chciał otworzyć zamek. Zachowania infantylne, dziecinne, są one świadectwem regresji zachowania człowieka dojrzałego.
Zahamowanie intelektualizacja (racjonalizacja)
Racjonalizacja - zmierza do takiego przewartościowania sytuacji ze jednostka w niej znajdująca się nie odczuwała obaw strachu lęku i tym podobnym…
Doświadczenia życiowe dochodzą ze racjonalizacja jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych i najbardziej znanych zahamowań emocjonalnych
Występuje w 2 odmianach nazywanych dość śmiesznie:
- kwaśnych winogron
- słodkiej cytryny
Istotą psychologicznej racjonalizacji jest nieuświadomione lub tylko w niewielkim stopniu…
To przewartościowanie sytuacji polega na tym ze jednostka sztucznie dopisuje wartości tym celą tym przedmiotą tym obiektom, które udało jej się osiągnąć i równocześnie ta jednostka sztucznie ujmuje wartości celą przedmiotom nieosiągniętym. (np. chęć posiadania 300C a nie stać go na jego kupo, kupił, więc używanego malucha 126p i teraz by niemieć wyrzutów sumienia by ukryć rozczarowanie, wstyd uruchamia, zatem mechanizm intelektualizacji…
Typ słodkiej cytryny na przykładzie polega na dodawaniu wartości do kupionego obiekty (fiata) rozpowiada wszędzie w Okół, że ten samochód jest bardzo dobry (mało pali zajmuje mało miejsca, części są łatwo dostępne)
Typ kwaśne winogrona na przykładzie polega na tym ze UW osobnik odejmuje chryslerowi autentyczne wartości mianowicie jestem szczęśliwy, że nie kupiłem amerykańca, bo silniki się psują :D i Klima siada pyzatym jest chodliwy musiałby stać na parkingu strzeżonym…
Podobnie skonstruowanych int. Jest bardzo wiele ktoś się nie dostał na studia, więc mówi ze studia nic niedaną.
Ustawiczne napięcie psychiczne - nieżyczliwi, wpadają w kolizje z innymi, to napięcie ma wpływ na funkcjonowanie organizmu.
Projekcja - to rzutowanie na kogoś lub na coś swoich własnych spraw, swoich własnych problemów, kłopotów, pełnionych błędów. Projekcja pozwala zniwelować przykre emocje. Np. mamy argumenty, jeżeli 90% osób nie zdało egzaminu np. zbyt wysoko postawiona poprzeczka. Gdy natomiast 90% zdało a 10% nie zdało nasz nastrój jest fatalny, że nie zdaliśmy a tak dużo zdało.
Projekcja z użyciem dużych kwantyfikatorów dotyczy wykorzystywania pewnych słów w celu obronienia własnego postępowania, tymi słowami zwanymi dużymi kwantyfikatorami są np. wszyscy, zawsze, każdy, i tym podobnie. (a bo dzisiaj wszyscy są tacy nerwowi).
Zahamowanie - identyfikacja
Identyfikacja - Wzorcami osobowymi są rodzice właśnie oni w pierwszych latach życia imponują a następnie pojawiają się inne osoby nauczyciele, sportowcy i inni. Identyfikacja polega na utożsamianiu się z tymi osobami. I mechanizm identyfikacji spełnia niezwykle istotna rolę. Wrzożec osobowy powinien być jak najlepszy. Nie zawsze tak jest, że tak jest np. jest on negatywny z punktu widzenia oralnego, społecznego, jeśli jednostka identyfikuje się z negatywnym wzorcem to łatwo domyślić się, że może nastąpić uniej wypatrzenie cech osobowościowych.
Helena Anastazja Natalia - mówi wówczas o identyfikacji z agresorem lub też używa 2 określenia, zachodzi asymilacja paradoksalna, pozytywną stroną identyfikacje jest to, że usuwa ona lub łagodzi uczucie lęku, wzbogaca osobnika identyfikującego się.
Asymilacja paradoksalna ??
Nie tylko identyfikujemy się z 2 osobą w starszym wieku, gdy jest już rozbudzona świadomość następuje identyfikacja z poglądami, przekonaniami, które mają jakąś wartość dla jednostki. I to pozwala jednostce poczuć się pewniej na podwyższenie własnej wartości. Pozwala jednostce utożsamiać się z idolami a przez to zachować równowagę…..
Identyfikacja pozwala też redukować napięcia psychiczne np. student oblał egzamin, jest zły obwinia egzaminatora, zobaczył wejście smoka i mu przeszło.
Zahamowanie - kompensacja
Kompensacja - wyrównuje udaremnione poprzednio dążenia. Polega to na tym, że jednostka angaże się w dziedzinie urzeczywistniania nowych celów lub też, co jest kosztowne psychologicznie odwraca swoją uwagę od własnych braków i wad, jeśli jednostka, która nie osiągnęła pierwotnych celów i nie zaktywizowała się na istnienie nowego celu. „” Tylko na pewien czas pozbawia się krytyki ze strony otoczenia, nie pracując nad sobą odwracając od siebie uwagę nasze sumienie prędzej czy później odezwie się.
Tendencje onsem.. możemy zaobserwować u uczniów, którzy kompensują w sobie niepowodzenia w szkole ucieczkami z lekcji lub też kompensują w sobie swoje niepowodzenia życiowe za pomocą różnych form agresji(„agresja rekompensuje porażki w szkole” ).
Wymienione zahamowania są reakcjami naturalnymi i są to reakcje właściwe każdemu z nas tak, więc zahamowania emocjonalne mają miejsce zarówno w życiu dzieci nawet dzieci, które dopiero zaczynają raczkować. Oto dziecko, które znajduje się na podłodze zaczyna płakać przestaje raczkować leży na tej podłodze tym płaczem rekompensuje sobie nieobecność matki (matka automatycznie podbiega i opiekuje się małym). To dziecko może przyzwyczajać się do osiągania celu za pomocą płaczu (szantażu).
W rozmiarach niewielkich przedstawiają zjawisko typowe, normalne, niezagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu człowieka. Są pożądanymi sposobami tonującymi uczucie przykrości zwłaszcza uczucie lęku i w tym znaczeniu zahamowania emocjonalne są zjawiskiem nieszkodliwym, w pewnej mierze są zjawiskiem pożądanym właśnie, aby stonować pożądane emocje, aby jednostka mogła uwolnić się od lęku. Dzięki takiej normie zahamowaniem emocjonalnym jednostka oczyszcza swoją psychikę od uciążliwych emocji. Natomiast cech nienormalności cech społecznie szkodliwych zahamowania emocjonalne nabierają wówczas, gdy przejawiają się w postaci zachowań odbiegających od powszechnie przyjętych wzorów moralnego postępowania. I niestety coraz więcej ludzi wykazujących nienormalności w zakresie zahamowan emocjonalnych. Tacy osobnicy wręcz uciekają się do nasilonych fiksacji regresji intelektualizacji i innych zahamowań emocjonalnych.
Zahamowania emocjonalne zabezpieczają jednostkę przed własnym niepowodzeniem poczuciem winy, poczuciem niższości, zabezpieczają przed deprecjacją własnej osoby. Naczelnym zadaniem zahamowań emocjonalnych jest przede wszystkim ograniczenie napięcia psychicznego. To napięcie psychiczne najczęściej jest rezultatem doznanej porażki życiowej, niepowodzenia i zahamowanie emocjonalne ma to napięcie redukować.
Jeśli zahamowania emocjonalne nie są silnie rozbudzone nie mają wielkich rozmiarów przeciwnie mają małe rozmiary to stanowią jak najbardziej pożądane zjawisko.
Sytuacje trudne - to takie, w których zostaje równowaga między potrzebami działaniem, i warunkami działania. Sytu tr. To takie, w których zostaje naruszona równowaga między warunkami i działaniem. Wyróżnia się następujące rodzaje sytuacji trudnych.
Wymienia deprywację - nazywamy sytuacje, w których człowiek został pozbawiony podstawowych elementów niezbędnych do normalnego funkcjonowania. Innymi słowy deprywację to sytuacje, w których nastąpiła blokada określonych ważnych dla człowiek potrzeb. Pozbawienie tlenu na dużych wysokościach to sytuacja deprawacyjna w takiej sytuacji znajdują się himalaiści. Pozbawienie snu jedzenia i tp prowadzi do deprywacji jak i przebywanie w izolacji, doznanie osamotnienia, doznanie pokrzywdzenia, zawodu, rozczarowania, to wszystko może być ujmowane w kategoriach deprywacji. W sytuacji deprywacji następuje obniżenie poziomu działania wykonywane czynności przez jednostkę wykazują coraz mniejszą sprawność, pojawia się dezorganizacja w całym zachowaniu. Zachowanie staje się powolne obserwujemy np. wydłużony czas reakcji, pobudzenie emocjonalne a przede wszystkim obserwujemy zawężenie pola świadomości. Jeśli nadal sytuacja deprawacyjna trwa mogą pojawić się u danej jednostki halucynacje błędy w postrzeganiu a gdy taka deprywacja utrzymuje się na granicy ludzkich możliwości to mówimy o krańcowych sytuacjach deprawacyjnych, które mogą w ostateczności prowadzić do śmierci.
„?”
Kolejnym rodzajem sytuacji trudnych są zagrożenia - wtedy, gdy zachodzi prawdopodobieństwo utraty czegoś, co jest cenne dla człowieka np. zdrowe czy życie, ale nie bez znaczenia maja syndromy utraty pozycji życiowej, dobrego imienia, straty pracy,
Zagrożenie stanowi czynnik, który motywuje człowieka do usunięcia tego zagrożenia lub usunięcia się ze strefy zagrożenia i ta motywacja do usunięcia zagrożenia lub usunięcia się ze strefy zagrożenia jest bardzo intensywna i jednoczenie do motywacji towarzyszy lek przed zagrożeniem i ten lek wpływa dezorganizująca na wartość myślenia i sprawność działania.
Przerwa:)
Sytuacja trudna - Przeciążenia pojawiają się wtedy, gdy trudność zadania jest na granicy możliwości fizycznych możliwości umysłowych jednostki czy też trudność zadania jest na granicy nerwowej człowieka. Zachowania przebiegające przez dłuższy czas w sytuacji przeciążenia prowadzą do zmęczenia a następnie wyczerpania. Ma to miejsce także podczas wycieczek turystycznych obfitujących w liczne rożnego rodzaju przeciążenia marsze, ukazywanie interesujących miejsc, po których trzeba się poruszać przez dłuższy czas wyczerpują umysłowo, fizycznie a bywa, że ta jednostka jest na granicy własnej wytrzymałości nerwowej. I jeśli przeciążenie ludzie są nadal motywowani do działania to wówczas wyraźnie wzrasta napięcie nerwowe, wpływa to niekorzystnie na całe zachowanie, obawiają się negatywne emocje, a stałe przeciążenie może prowadzić do stanów nerwicowych szczególnie, gdy jednostka poddana zadaniom fizycznym i umysłowym jest na nią wywierana presja nacisk to tym większe prawdopodobieństwo pojawiania się stanów nerwicowych.
Czwartą sytuacją trudną są utrudnienia, utrudnienia to wszystkie te sytuacje, których możliwość wykonania zadania zostaje zmniejszona albo w skutek braków przedmiotowych lub w skutek braków informacyjnych lub też ze względu pojawiające się przeszkody. Zarówno braki przedmiotowe jak i informacyjne oraz przeszkody dezorganizują sytuację zadaniową, w jakiej człowiek aktualnie znajduje się. \
Braki przedmiotowe podczas wycieczki rowerowej uczestnik nie zabezpieczył się niema zapasowej dętki a złapał gumę jest to przykład utrudnienia nie tylko dla niego, ale dla całej grupy, bo jeśli okaże się, że nikt niema dętki wówczas cała wyprawa jest utrudniona.
Konflikty są różnorakie, są konflikty między klasowe, interpersonalne, motywacyjne, za tym jest duża różnorodność zjawisk psych społecznych zwanych konfliktami. By zdefiniować konflikt trzeba ?? by zawierała ona każdy rodzaj konfliktu.
Konflikt to sytuacjia przeciwstawnych tendencji obowiązków motywów zamierzeń, działań, jednego człowieka albo 2 lub więcej ludzi a także grup społecznych, klas narodów, gdy zostanie sobie ona przez nich uświadomiona. Sytuacja konfliktowa może prowadzić zarówno do walki wewnętrznej tj jednostki samą z sobą, jak i zewnętrznej tj jednostek grup, narodów. Ogólnie można powiedzieć, że sytuacja konfliktowa może być najkorzystniej rozwiązana w formie wzajemnych ustępstw. Nierozwiązanie konfliktu, jakiego kol wiek może w ostateczności prowadzić do poważnych zmian chorobowych.
Konflikt motywacyjny - mieści się on w podanej definicji. (konflikt jest sytuacją przeciwstawnych motywów dotyczących działań jednego człowieka, zatem konflikt motywacyjny to konflikt indywidualny dotyczący jednej osoby. W konflikcie tego typu człowiek przeżywa tzw. rozterki motywacyjne jest to zbieżność między tendencjami działania np. między dążeniem do jednego celu i dążeniem do innego celu, bowiem obydwa cele są dla jednostki atrakcyjne, ale musi ta jednostka wybrać jeden z nich W wyniku wyboru jednego z nich 2 zostaje odrzucony. A zatem chodzi tu o przeciwstawne oddziaływania, co polega na tym, że z 2 celów jednostka musi wybrać jeden….??? I uniemożliwia realizacji jednego celu.
Konfliktowi motywacyjnemu towarzyszy napięcie emocjonalne ono wzrasta wraz z długością ????
\
Za Kurtem Lewinem badaczem zjawisk psychicznych wymienia się 3 rodzaje konfliktu motywacyjnego:
- dążenie - dążeniu (przyciąganie - przyciąganiu)
- unikanie - unikanie
- Dążenia - unikania
Dążenie - dążenie - ma na nas wartość pozytywną. Znamienne dla tego konfliktu jest podjęcie decyzji, jest najtrudniejszym momentem w konflikcie przyciąganie - przyciągnie d-d, jeśli np. w danym czasie możemy pojechać na jedną z 2 równie atrakcyjnych wycieczek, gdy jednak decyzja już zapadnie konflikt zostaje rozwiązany jest to zgodne z pewną prawidłowością, iż w miarę zbliżania się do wybranego celu atrakcyjność jego rośnie, zaś atrakcyjność celu odrzuconego maleje.
Konflikt 2
u-u jest jakby odwróceniem konfliktu motywacyjnego pierwszego, jednostka musi dokonać wyboru pomiędzy 2 celami, które mają dla niej wartość ujemną. Jeśli oba cele są oceniane równie negatywnie to okres wahania jest długi. Temu wahaniu towarzyszy wzrost napięcia emocjonalnego. Jeśli np. mamy się zdecydować na urlop w 2 terminach, z których żaden nam nie odpowiada to okres zastanawiania się jest długi. Jeśli jednostka podejmie decyzję to nie zawsze ta decyzja jest dla niej korzystna mogą być niekorzystne następstwa, ktoś odczuwa dotkliwy ból zęba, ten ból jest wyjątkowo dotkliwy. Najlepszym sposobem na pozbycie bólu jest zabieg stomatologiczny, ale niestety ta jednostka się boi, bo nie zawsze narzędzia są sterylne. W tym momencie pobyt w gabinecie jest nieatrakcyjny nie chce skorzystać. Czas podjęcia decyzji jest wydłużony. Cechą charakterystyczną jest to, że ten konflikt bardzo się przedłuża, jeśli jednostka podejmie działania zastępcze te działania mogą dać ulgę na krótki czas.
Konflikt 3
D-U - jeden cel jest atrakcyjny przyciąga a 2 jest nieatrakcyjny. Np. można wypłynąć jachtem z przyjaciółmi (zwiedzić kilka krajów) W miarę zbliżania się do celu rośnie tendęcja do unikania. Po 2 przyrost siły unikania jest szybszy jest szybszy niż przyrost siły przyciągania (chodzi o chorobę morską). Cel wydaje się atrakcyjny, gdy jest oddalony a w miarę zbliżania się do niego atrakcyjność maleje a wyraźniejsze stają się te jego składniki, które powodują unikanie. „Prawdopodobnie ten konflikt bywa przyczyną, że ślub nie odbędzie się”.
Konflikt motywacyjny powinien być rozstrzygnięty, bo jeśli nie to zaburza sferę emocjonalną człowieka. Konflikt motywacyjny. Powstaje w sytuacjach, gdy istniejące przednimi rozwiązanie jest w takim samym stopniu pociągające jak i odpychające. Jeśli jednostka nie musi wybierać rozwiązania to oczywiście konfliktu niema. Niema też konfliktu, gdy istnieją rozwiązania leprze i gorsze. Prawdziwy problem psychologiczny powstaje wówczas, gdy człowiek nie potrafi znaleźć sposobu na rozbicie równowagi tych 2 sił. Siła d-d, u-u, d-u.
„” Pojawia się takie zjawisko, że im bardziej jednostka zbliża się ku jednej możliwości rozwiązania tym bardziej 2 możliwość wydaje się bardziej pociągająca. W konsekwencji trudno podjąć jednostce decyzje.
Intensywne gromadzenie informacji to 1 etap na temat jednego i 2 wariantu rozwiązania. Jeśli nie potrafię zdecydować się czy wybrać Majorkę czy udać się na wyspy kanaryjskie to zbieram jak najwięcej wiadomości (koszty, warunki pobytu). I to pomaga w rozwiązaniu.
Jeżeli nie mamy wystarczających informacji, ten etap nie pozwolił rozbić konfliktu, to pozostaje 2 etap mianowicie rozwiązanie dylematu metodą losową. Pozostaje 2 etap, jeśli pierwszy nie powiódł się.
Konflikt interpersonalny - jest powszechny występuje wszędzie tam gdzie przebywają więcej niż2 osoby. Zatem konflikt pojawia się już w szkole, pracy, małżeństwie, rodzinie. Może przyczynić Siudo pogorszenia lub zerwania kontaktów z innymi ludźmi, konflikt int. Utrudnia często realizację zadań zawodowych, zaspakajanie indywidualnych potrzeb, dlatego wielu z nas traktuje ten konflikt, jako zło, w którym trzeba walczyć a zwłaszcza trzeba im zapobiegać. Takie rozumowanie jest złudne, ponieważ w konflikcie nie tkwi zło, ale w ludziach uczestniczących w konflikcie, zło tkwi w ich postępowaniu.
Różnorodność ludzkich cech prowadzi do zjawiska nieuniknionego, którym jest konflikt. Konflikt ma w sobie zalety, konflikty interpersonalne mogą być konstruktywne dla stron. Konflikty mogą zapobiegać stagnacji i niewierze. W konflikcie przestajemy kontrolować swoje zachowanie.
Konflikt pozwala usprawnić kanały przepływu informacji.
Do aspektów negatywnych zaliczamy spadek morale, dezintegracja jednostek i grup, jest niszczona współpraca, obniżenie wydajności pracy.
Konflikty powstają między osobami pozostającymi w kontakcie. Konflikty powstają wtedy, gdy jedna lub obie strony oceniają kontakt, jako niekorzystny, jako zagrażający realizacji własnych potrzeb pragnień dążeń itd. Taki jest mechanizm konfliktu interpersonalnego.
Za tym, jeśli obie strony oceniają kontakt, jako niekorzystny to wówczas pojawia się między nimi konflikty interpersonalny.
Konflikt interpersonalny może przebiegać w sposób jawny, otwarty a ma to miejsce wtedy, kiedy obie strony przyznają, że istnieje między nimi konflikt potrafią go określić i rozpoczynają wymianę myśli i uczuć na temat kwestii spornych. Konflikt jawny otwarty umożliwia stroną konstruktywne rozwiązanie. Inaczej sprawa przedstawia się z przebiegiem konfliktu ukrytego, K U przebiega w sposób zamaskowany cechuje go to, że strony nieprzyznaną się, że istnieje między nimi konflikt. Strony obustronni zaprzeczają sprawy sporne stanowią temat tabu, nie są poruszane w rozmowach, udają, że jest między nimi zgoda. Jednakże uważny obserwator zauważył, że po pierwsze strony unikają bądź ograniczają wzajemne kontakty. Uważny obserwator zauważy ze występują rozbieżności między zachowaniem werbalnym słownym i niewerbalnym, np. deklarowana jest zgoda a niewerbalnie poprzez mimikę sygnalizowana jest wrogość lub dystans.
Obserwator zauważy, iż występują bardzo silne reakcje na słabe mało znaczące bodźce np., silna irytacja, gdy partnerowi zdarzy się głośno zamknąć drzwi. Konflikty ukryte prowadzą do kumulacji wrogich uczuć. Wrogie uczucia nawarstwiają się, a wtedy w niekontrolowany sposób nagromadzone pokłady prowadzą do wybuchu. Wybuchowi towarzyszą zarówno agresja werbalna jak i nierzadko agresja fizyczna, wtedy konflikt staje się konfliktem jawnym, otwartym. I taki przebieg konfliktu powoduje, że jest on znacznie trudniejszy do rozwiązania niż poprzednie.
1