WSTĘP DO PEDAGOGIKI

WYKŁAD I 15.10.2011

Etymologia słowa PEDAGOGIKA - z greckiego paidagogos - niewolnik towarzyszący dziecku w szkole; dosł. "prowadzący dziecko"

Podstawowe pojęcie w pedagogice to wychowanie, inne to kształcenie, nauczanie, edukowanie

Formy wychowania

1. Pierwotna forma wychowania to wychowanie naturalne, samorzutne. Działo się dzięki uczestnictwu dzieci w życiu dorosłych.

Grupy pierwotne to:

• rodzina,

• grupa rówieśnicza,

• grupa sąsiedzka,

są one pierwsze, najbardziej lokalne i emocjonalne....maja duże znaczenie.

2. Wychowanie organizowane świadomie i celowo na tle procesu wychowania naturalnego:

• wychowanie rycerskie.

• Wychowanie zawodowe.

3. Wychowanie organizowane celowo w specjalnych instytucjach wychowawczych. Jest to wychowanie świadome i celowe prowadzone przez osoby specjalnie do tego przeszkolone np. szkoła.

Pedagogika jest nauka społeczną. Należy do grona innych nauk społecznych takich jak: filozofia, socjologia, psychologia.

Pedagogika jest nauka od XVIII w, ponieważ posiada następujące elementy (kryteria nauki):

• przedmiot badań,

• metodologia badań,

• terminologia (specyficzny język),

• cele i zadania

Definicje pedagogiki

1. Michał Godlewski

Pedagogika jest to nauka zajmująca się całością zjawisk wychowawczych tzn. warunkami, w których one przebiegają, celami, którym maja służyć, treścią działalności wychowawczej i metodami, które maja jej zapewnić skuteczność.

2. Stefan Kunowski

Współczesna pedagogika jest wszechstronna nauką o całej rzeczywistości wychowawczej, której istotę stanowi cało - życiowy rozwój człowieka oraz wszelkie tak dodatnie jak i ujemne wpływy jednych na drugich oraz wpływy środowiska.

Podział pedagogiki wg. Zygmunta Wiatrowskiego

1. Najogólniejszy podział zawiera podstawowe................

• pedagogika ogólna,

• historia oświaty i wychowania oraz doktryn pedagogicznych,

• teoria wychowania (wych. Moralno - społecznego, estetycznego, fizycznego)

• dydaktykę (technologia kształcenia): ogólna i szczegółową (metodyka)

2. Szczegółowe dyscypliny pedagogiczne wyznaczone linią rozwoju człowieka.

• teoria wychowania rodzinnego,

• pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna,

• pedagogika szkolna w tym pedagogika szkoły ogólnokształcącej i zawodowej,

• pedagogika szkoły wyższej,

• teoria kształcenia równoległego inaczej edukacja równoległa,

• teoria kształcenia ustawicznego (permanentne, cało-życiowe),

• pedagogika dorosłych (andragogika),

• pedagogika specjalna

3. Dyscypliny pedagogiczne odpowiadające głównym obszarom działalności człowieka.

• pedagogika pracy,

• pedagogika społeczna w tym opiekuńcza i socjalna,

• pedagogika kulturalno - oświatowa,

• pedagogika zdrowia,

• teoria wychowania technicznego,

• teoria wychowania obronnego,

• pedagogika czasu wolnego.

4. Nauki pomocnicze i z pogranicza.

• pedeutologia,

• pedagogika porównawcza,

• polityka oświatowa,

• psychologia wychowania,

• socjologia wychowania,

• filozofia wychowania,

• informatyka i cybernetyka edukacyjna,

• ekonomika oświaty,

• organizacja oświaty i wychowania,

• gerontologia pedagogiczna (gerontos - starzec)

Funkcje pedagogiki

1. Funkcja diagnostyczna, polega na rozpoznawaniu danej sytuacji oraz na gromadzeniu wiedzy na temat tego, co było lub jest nadal obiektywną rzeczywistością, funkcja ta polega na dowodzeniu jej stanu obiektywnego. (określa stan rzeczy)

2. Funkcja prognostyczna, polega na określaniu dzięki poznanym zjawiskom przyszłego kierunku ich dalszego rozwoju. (przewiduje rozwój danej sytuacji)

3. Funkcja instrumentalno - techniczna, polega na ciągłym dostarczaniu wiadomości na temat, w jaki sposób realizować cele zamierzone. (obejmuje konkretne działania)

4. Funkcja humanistyczna, polega na umożliwianiu zaspokojenia potrzeb człowieka w dziedzinach jego zamierzeń do odkrywania obiektywnej rzeczywistości.

---