Stropy drewniane

Stropy drewniane były stosowane ostatnio sporadycznie w budynkach wiejskich gospodarczych, barakowych o tymczasowym charakterze, w remontowanych budynkach zabytkowych. Ograniczone stosowanie wynikało przede wszystkim z deficytu drewna w kraju, a także z niektórych bardzo istotnych jego wad, jak np. podatności na korozję biologiczną i łatwopalności.

Od kilku lat stropy drewniane stanowią nieodłączną konstrukcję małych domków, coraz częściej wznoszonych w kraju w technologii szkieletu drewnianego.

W celu zachowania trwałości elementów stropów drewnianych stosuje się ich ochronę następującymi środkami:

• zewnętrznymi, które polegają na zachowaniu np. odpowiednich odległości elementów drewnianych od przewodów kominowych,

• wewnętrznymi, polegającymi na nasyceniu drewna lub pokrywaniu go środkami ochrony biologicznej i ogniowej.

Podstawowym środkiem ochrony biologicznej jest stworzenie odpowiednich warunków wykonania i użytkowania stropów drewnianych.

Ponadto stosowane są różne środki impregnacyjne:

sole — rozpuszczalne w wodzie, oleiste — rozpuszczalne w olejach.

Tak jak inne konstrukcje z drewna oraz materiałów drewnopochodnych, również stropy z drewna powinny być chronione przed długotrwałym zawilgoceniem we wszystkich fazach ich wykonania i użytkowania.

Drewno nie tylko pali się, ale także podtrzymuje ogień. Aby temu zapobiec, stosowane są różne środki chemiczne impregnacji przeciwogniowej, które utrudniają lub opóźniają moment zapłonu. Sztuczne żywice, powlekające powierzchnie drewna, zaczynając się palić — obficie się pienią i tym samym utrudniają palenie się drewna. Impregnacje wykonuje się pod ciśnieniem za pomocą aparatów natryskowych, przez zanurzanie lub malowanie pędzlem.

Wszystkie części stropu drewnianego podlegające zabezpieczeniu przed wilgocią, korozją biologiczną i chemiczną oraz ogniową, powinny być zaznaczone w dokumentacji technicznej.

Stropy drewniane składają się z belek i przybitych do nich desek podłogowych, a także takich elementów jak: ślepy pułap, podsufitka i ewentualnie wypełnienie pełniące funkcję izolacji termicznej i akustycznej w zależności od odmiany stropu.

Belki drewniane są głównymi elementami konstrukcyjnymi stropu. Mają one wymiary w przekroju poprzecznym 8x18÷18x28 cm. Belki z zasady układa się prostopadle do murów dłuższych pomieszczenia, gdyż wtedy uzyskuje się mniejsze ich przekroje, a ściany wykorzystuje się do ich zakotwienia. Największa rozpiętość belek w świetle podpór nie powinna przekraczać 6,0 m. Przy większych rozpiętościach stosuje się pośrednie mury nośne lub podciągi.

Oparcie belek stropowych: a) tylko na ścianach zewnętrznych, b) na ścianach wewnętrznych i zewnętrznych, c) na ścianach zewnętrznych i podciągach

Długość oparcia belek stropowych na murze powinna wynosić tyle ile wynosi jej wysokość. Końce belek, oprócz powierzchni czołowych, muszą być zaimpregnowane i oddzielone papą lub folią ze wszystkich stron od muru, po czym oparte bezpośrednio na wyrównanej zaprawą powierzchni gniazda lub za pośrednictwem zaimpregnowanej podkładki z trwałego drewna. Od czoła, z góry i z boków, między murem a końcem belki zostawia się luz 2÷3 cm.

Oparcie końca drewnianej belki stropu na gnieździe muru zewnętrznego

Ze względów termicznych grubość murów poza gniazdem w ścianie nie powinna być mniejsza niż 25 cm. Warunek ten spełnia mur o grubości 2 cegieł. W murze o grubości 1,5 cegły należy stosować izolację termiczną z płyt styropianowych lub wiórocementowych o grubości 3÷5 cm albo czoło belki oprzeć na wsporniku wypuszczonym z muru.

Oparcie końca belki na ścianie: a) zewnętrznej ocieplonej od czoła, b) ze wspornikiem z cegieł

Oparcie belek na ścianie środkowej może mieć różne rozwiązania w zależności od grubości muru lub innych warunków.

Do zadań stropu należy min. usztywnienie murów budynku, dlatego co druga lub co trzecia belka powinna być zakotwiona w murze.

Zakotwienie belki w murze.

Gdy podpora belki wypada w miejscu komina, wówczas opiera się ją na poprzecznicy, tzw. wymianie, opartym z obu stron na belkach sąsiednich. Ze względów przeciwpożarowych belki i wymiany powinny być umieszczone w odległości 25 cm od wewnętrznej powierzchni kanałów dymowych wykonanych z cegły pełnej ceramicznej. Przestrzeń między murem a wymianem wypełnia się materiałem niepalnym.

Szczegół belkowania przy kanałach dymowych.

Deski przybijane do górnych powierzchni belek mogą być łączone na styk. na wpust i pióro, na przylgę lub na nakładkę polską. Jeśli deski są łączone na styk nieszczelny i stanowią podłogę, np. na strychu, to z wierzchu kładzie się na nie twarde płyty pilśniowe lub wiórowe.

Sposoby łączenia desek w stropach drewnianych: a) na styk szczelny, b) na wpust i pióro,

e) na wpust i obce pióro, d) na przylgę, e) na listwę uszczelniającą, f) na nakładkę polską

Strop nagi. Jest to najprostszy strop drewniany stosowany w budynkach gospodarczych, kempingowych itp. Składa się on z belek i desek podłogowych i ewentualnie z ocieplenia (polepy), np. z gliny z sieczką, żużlem, keramzytem, albo są położone płyty z wełny mineralnej, płyty pilśniowe, wykładzina podłogowa itp. Pod polepę układa się na deskach papier, tekturę lub papę. Deski podłogowe mają grubość 25 mm przy rozstawie belek mniejszym niż 1,0 m lub grubość 38 mm — jeśli rozstaw belek nie jest większy niż 1,2 m.

Strop z podsufitką. Jest lepszym pod względem izolacyjnym rozwiązaniem od stropu nagiego, gdyż ma od spodu belki przybitą podsufitkę. Podsufitką może być wykonana z desek struganych — polakierowanych lub pomalowanych albo wykonana z desek niestruganych i wówczas najczęściej jest zakrywana tynkiem na siatce metalowej. W zależności od rozstawu belek podsufitkę wykonuje się z desek o grubości 19 lub 25 mm. Strop z podsufitką można stosować w budynkach tymczasowych, na poddaszach, w domkach letnich itp.

Strop ze ślepym pułapem. Strop taki ma ślepy pułap wykonany z desek grubości 19÷25 mm opartych na listwach przybitych wzdłuż boków belek stropowych. Na ślepym pułapie jest ułożona papa, a na niej polepa spełniająca zadanie ochrony termicznej i akustycznej. Może być wykonana np. z gliny, prażonego piasku, wysezonowanego żużla. W nowych rozwiązaniach o belkach klejonych układa się jako izolację wełnę mineralną lub zamiast tradycyjnego ślepego pułapu i polepy, stosuje się płytę pilśniową, wiórowo-cementową, gipsową, lekkie płyty gazobetonowe. Na belkach stropowych od góry jest przybita ślepa podłoga, która stanowi podkład podłogi właściwej, wykonanej z desek struganych lub deszczułek posadzonych (parkietu).

Strop ze ślepym pułapem i podłogą na legarach. Był niegdyś powszechnie stosowany w budownictwie mieszkaniowym, gdyż ma lepszą dźwiękoszczelność niż wyżej omówione stropy. W stropie tym legary układa się na podsypce z piasku lub żużla, a podłoga ślepa jest podniesiona około 3 cm nad górne powierzchnie belek stropowych. Dzięki temu drgania z podłogi nie przenoszą się bezpośrednio na belki.

Strop cichy (nazywany szkolnym). Różni się od poprzednio omówionego tym, że sufit jest oddzielony i przybity do niezależnych belek nośnych, wskutek czego dodatkowo polepszają się warunki akustyczne stropu.

Strop z bali lub desek. Stosowany bywa między kondygnacjami w budynkach niskich, np. jednorodzinnych, letnich, gospodarczych, często nad ostatnią kondygnacją. Bale o przekroju 5x15÷5x25 cm są ustawione na rąb w odstępach 40÷60 cm i usztywnione krzyżulcami z lat, rozstawionymi co 1,5 m wzdłuż rozpiętości stropu. Zamiast bali stosowane mogą być deski o grubości 2,5÷4,5 cm i wysokości 15÷22 cm ustawione na rąb w rozstawie co 30÷45 cm. Przez wstawienie między te deski nośne krótkich desek dystansowych o tej samej wysokości uzyskuje się stateczność lokalną i sztywność całego stropu.

W starszych rozwiązaniach ślepą podłogę i podsufitkę wykonywano z desek, natomiast w nowych — ślepą podłogę stanowi sklejka lub twarda płyta z materiałów drewnopodobnych, a podsufitkę — płyty gipsowo-kartonowe.

W stropie z bali, wykonanym jako cichy, izolację z wełny mineralnej układa się na podsufitce, przy czym podłoga i podsufitka przekazują obciążenia na dwa niezależne bale ustawione nad sobą.

Stropy belkowe: a) strop nagi ocieplony, b) strop z podsufitką, c) strop ze ślepym pułapem,

d) strop ze ślepym pułapem na belkach klejonych, e) strop ze ślepym pułapem i podłogą na legarach, f) strop cichy (podwójny), g) strop z belki usztywnionej krzyżulcami,

h) strop cichy z bali

W szkieletowych domach drewnianych typu kanadyjskiego stropy składają się z podwalin, podciągów i belek stropowych z drewna o wilgotności nieprzekraczającej 19% w czasie montażu. Belki stropów nadpiwnicznych opiera się na podwalinie zakotwionej w ścianie fundamentowej lub w gniazdach ściany fundamentowej.

Oparcie belek stropowych nadpiwnicznych na ścianie fundamentowej w szkieletowym domu drewnianym: a) na podwalinie zakotwionej w ścianie fundamentowej,

b) w gniazdach ściany fundamentowej

Strop nad parterem i stropy wyższych kondygnacji opiera się na podciągach i oczepach ścian. Podciągi złożone z desek opierają się na słupach. Drewniane słupy o przekroju 14x14 cm (pełne klejone warstwowo albo złożone z desek o grubości 38 mm) rozstawione są przeważnie co 2,4÷3,0 m zależnie od przenoszonych obciążeń z podciągów. Stosowane są różne sposoby łączenia podciągów i desek stropowych, np.:

• deski stropowe opiera się bezpośrednio na górnej powierzchni podciągu i przymocowuje się do nich za pomocą wbitych ukośnie gwoździ,

• deski stropowe opiera się dołem na łatach o przekroju 3,8x6,4 cm oraz częściowo wypustami na górnej powierzchni podciągu, przy czym wypusty łączy się na zakład i razem zbija dwoma gwoździami.

Belki stropowe oparte na podciągu z drewna: a) całkowicie na górnej powierzchni podciągu, b) na górnej powierzchni podciągu i na latach

W celu wykonania otworów w stropach z bali lub desek są konieczne również wymiany.

Konstrukcja otworu w stropie z zastosowaniem wymianów.

W niektórych szkieletowych domach z drewna wysuwane są belki stropowe nad parterem poza ścianę na zewnątrz budynku, tworząc w ten sposób wspornik. Długość wspornika nie jest jednak większa niż 1,5-krotna wysokość belki stropowej.

Wymiary gwoździ i sposób ich wbijania, a także stosowanie innych łączników elementów drewnianych określane są w projekcie lub instrukcji montażu w technologii szkieletu drewnianego.

Konstrukcja stropu drewnianego ze wspornikiem

---