Zestaw I
1.Omów i wyjaśnij warunki niezbędności pierwiastka dla roślin-wymień niezbędne skł.pokarmowe, makro i mikro elementy
Niezbędność pierwiastka:
*uczestniczy w odżywianiu jako część składowa metabolitu lub jako element układów enzymatycznych
*bez obecności pierwiastka roślina nie może ukończyć pełnego cyklu rozwojowego, nie jest w stanie przejść z rozwoju wegetatywnego do generatywnego
*działanie pierwiastka jest specyficzne i nie może być w całości zastąpione innym składnikiem
*wywiera bezpośredni wpływ na rośliny, a nie pośrednio poprzez poprawę właściwości gleb
mikroelementy w glebach-ogólna zawartość (maksima):
*Żelazo(Fe) 0,2-100 [g*kg--]
*Mangan(Mn) 100-800 (2000 i więcej) [mg*kg-1]
*Miedź(Cu) 5-40 (800 i więcej) [mg*kg-1]
*Cynk(Zn) 20-100 (2000 i więcej) [mg*kg-1]
*Bor(B) 5-50 (300) [mg*kg-1]
*Molibden(Mo) 1-6 (50) [mg*kg-1]
mikroelementów niezbędnych dla roślin: chlor(Cl), nikiel(Ni), i kobalt(Co)
makroelementy(C O N H S P K Ca Mg)
-„trio chemiczne” -NPK
-„makroelementy nawozowe” N-P-K-Ca-Mg-S
-wyrażone zawartości -pierwiastki, tlenki
-jednostki kg/ha kgn*ha-1
*mikroelementy(Fe Mn Cu Zn B Mo Ni Cl)
*korzystne dla roślin „beneficial elements”-Na Si V Se Co
2.źrudła, zawartość ,przemiany w glebach formy i dostępność dla roślin N.
AZOT
*stanowi 78% obj i 76% wag atmosfery
*jest 4 ilościowo składnikiem biosfery (aminokwasy, białka, kw nukleinowe, chlorofil, ATP, ADP, witaminy)
*uczestniczy w cyklu obiegu materii w formie nieorg i org
Azot w glebach
1.Zawartość azotu ogółem w glebach: -mineralnych 0,2-6g N*kg-1s.m. -organicznych do 35g N*kg-1s.m. gleby
2.Azot w przyrodzie występuje w formach:
-pierwiastkowej-cząsteczka N2
-zredukowanej-zw.org oraz amoniak i kation amonowy
-utlenionej-tlenki azotu N2O NO NO2 i jony azotanowe III i V
3.Ponad 90%N w glebie wyst w postaci subst org w której C:N=10:1 przy średniej zawartości węgla ok. 580g i azotu 58g kg-1s.m. materii organicznej gleby
4.Najwięcej azotu wyst w poziomach akumulacyjnych gleb
Naturalne źródła azotu w glebach
*biologiczne wiązanie azotu atmosf przez bakterie wolnożyjące głównie Azotobacter i Clostridium (6-18, średnio 10kg N*ha-1)
*biol wiąz azotu amosf przez bakterie symbiotyczne Rhizobium (40-500kg N*ha-1 z czego w postaci resztek pożniwnych pozostaje w glebie od 40-150kg N*ha-1)
*chemiczne wiązanie azotu atmosf w czasie wyładowań atmosf (10-15kg N*ha-1)
Antropogeniczne źródła azotu w glebach
*nawożenie mineralne użytków rolnych (20-150, w Polsce średnio ok. 65kg N*ha-1)
*nawożenie naturalne i organiczne gruntów ornych (10-50, śr w ciągu roku ok. 30kg N*ha-1)
*depozyt gazowych zanieczyszczeń atmosf w postaci NH3 N2O NO NO2 emitowanych przez przemysł, motoryzację, rolnictwo, itp. (10- 30, śr ok. 15kg N*ha-1)
Przemiany azotu w glebach
*mobilizacja/immobilizacja-mineralizacja/białczanie
C:N>30:1, zawartość N <12g*kg-1 immob
C:N<30:1 i zawartość N>18g*kg-1 mob
*utlenienia/redukcji-nitryfikacji/denitryfikacji
2NH4++3O22NO2-+2H2O+4H++5,4*105J (Nitrosomonas)
2NO2-+ O22NO3-+1,4*105J (Nitrobacter)
*sorpcja/desorpcja-pobieranie/wymywanie
Azot amonowy przyspiesza pobieranie, a azot azotowy nie podlega żadnej sorpcji i jest szybko pobierany w głąb gleby.
Denitryfikacja czyli redukcja do formy cząsteczkowej amonowej i azotanowej. Jest ona niekorzystna- prowadzi do jego rozpuszczenia i zostaje on utracony bezpowrotnie.
Wymywanie azotanów z gleb do wód prowadzi do eutrofizacji wód, która prowadzi do nadmiernego rozwoju roślinności w wodach
Azot w roślinie
Rośliny pobierają azot w formie NH3 i NH4 oraz niewielkie ilości mocznika i aminokwasów. Najważniejsze znaczenie mają związki amonowe i azotowe. Rośliny motylkowate pobierają duże ilości azotu i łączy je ze sobą w procesie mikrogenezy. W początkowym okresie wegetacji, zawartość azotu jest wyższa, niż w okresie całkowitego rozwoju. Zawartość 5-50g azotu na kg suchej masy. Największe ilości zawierają rośliny motylkowate a najmniej jest u trawiastych. Najwięcej azotu jest w nasionach a najmniej w pędach i liściach.
Formy azotu w roślinie
*związki organiczne (białkowe-zapasowe, konstytucyjne, funkcjonalne, enzymatyczne i regulacyjne)
*aminokwasy (nie włączone w struktury białkowe)
-białkowe
-niebiałkowe
*nukleotydy
*aminy
*nitrozoamin
*amidy
*związki mineralne(azotany) wyst w młodych roślinach intensywnie nawadnianych azotem, gdy warunki siedliskowe nie sprzyjają fotosyntezie
Azotany są pobierane luksusowo, nie są toksyczne dla rośliny, zaś są toksyczne dla człowieka oraz zwierząt. Azotany w warunkach beztlenowych mogą redukować do azotanów, które mogą tworzyć związki, które roznoszą tlen.
Azot ma wpływ na kształtowanie ilości i jakości plonu. Powoduje przyrost zawartości chlorofilu, dzięki temu wzrasta produktywność biomasy roślin. Dlatego jego brak powoduje chlorozę, w skrajnych przypadkach przedwczesna utrata liści, wcześnie dojrzewają, sprzyja tu ograniczony wzrost. Słabo wykształcone są organy generatywne, spichrzowe. Rośliny słabo odżywione azotem zawierają w swoich składnikach mniejszą zawartość wody. Każdy dodatek azotu wpływa pozytywnie na wzrost roślin, ale też na zawartość białka i chlorofilu w masie roślin co powoduje zwiększenie masy generatywnej i powierzchnie liścia.
3.Obornik:otrzymywanie przemiany C:N w czasie,przechowywania ,właściwości,stosowanie na gleby i rośliny.
Obornik -przefermentowana mieszanka kału i moczu oraz ściółki. Otrzymywany jako produkt uboczny produkcji zwierzęcej.
Przemiany N:Hydroliza białek do aminokwasów pod wpływem enzymów z gr.peptydaz dezaminacja aminokwasów, która może być procesem:
- hydroktycznym -RCHNH2COOH+H2ORCHOHCOOH+NH3
-oksydacyjnym-RCHNH2COOH+O2RCOCOOH+NH3
-redukcyjnym-RCHNH2COOH+H2RCH2COOH+NH3
-Nitryfikacja-mikrobiologiczne utlenianie amoniaku do azotanów zachodzące w warunkach tlenowych NH3NO2- NO3-
Przemiany C: w warunkach dobrego dostępu tlenu [C6H12O6]n+[6O2]n[6H2O]n
-w warunkach beztlenowych [C6H12O6]n[3CO2]n+[3CH4]n
Korzystne oddziaływanie obornika na właściwości gleby obserwuje się przez kilka lat. W okresie 3 lat rośliny mogą wykorzystać około 50%N wniesionego z obornika, przy czym w 1 roku jest to 30% w 2 roku 12%,a w 3 roku 8%.
Termin stosowania: jesienią, wiosną -stosuje się pod rośliny okopowe (burak cukrowy),pastewne (ziemniak).
4.Charakterystyka nawozów fosforowych ,surowce,produkcja,podział właściwości,wpływ na gleby i rośliny uprawne.
Nawozy fosforowe:
Ca(h2Po4)2
Superfosfat pojedynczy pylisty(8,3)
Superfosfat pojedynczy granulowany(8,7)
Superfosfat pojedynczy magnezowy pylisty(6,5)
Superfosfat pojedynczy granulowany magnezowy(6,1)
Superfosfat pojedynczy granulowany borowany(8,7)
Superfosfat pojedynczy z cynkiem(8,7)
Superfosfat pojedynczygranulowany z miedzią(8,7)
Superfosfat potrójny granulowany(17,4)
Fosmag pylisty(6,1)
Fosmag granulowany(6,5)
Ca3(PO4)2
Mączka fosforytowa(12,6)
Mączka kostna bębnowa(4,2)
Mączka kostna odklejona(13,1)
Surowcami do produkcji są apatyty i fosforyty,a także kości zwierząt.Apatyty są minerałami pochodzenia magmowego i odznaczają się wysoką twardością a fosforyty to minerały wtórne pochodzenia osadowego o znacznie mniejszej twardości.
Rozpuszczane w H2O (H3PO4-)
-superfosfatyCa(H2PO4)2
-pojedyńcze 7-8%P
-potrójne 20%P
*rozpuszczalne w mocnych kw.mineralnych (PO4do3- H2PO4-)
-mączki fosforytowe12%P
-mączki kostne-mączka bębnowa 4%P,mączka odklejona 13%P
Stosowanie:
Przechodzenie głównego składnika superfosfatów w związki nieprzyswajalne dla roślin określa się jako uwstecznianie.
Niewskazane jest stosowanie superfosfatów na gleby bardzo kwaśne oraz alkaliczne, względnie świeżo zawapniowane. Na tego typu gleby nie należy stosować szczególnie superfosfatów w formie pylistej. Superfosfaty granulowane sa mniej podatne na ten proces-stosuje się przedsiewnie, na jesieni dobrze wymieszane z glebą.
Mączki stosujemy na gleby kwaśne i b.kwaśne gdyż tylko w takich warunkach ulegają one przemianom do zw.przyswajalnych przez rośliny,najlepiej nadają się pod rośliny o długim okresie wegetacji. Stosujemy na użytki zielone i na grunty orne-dobrze wymieszane z glebą.
5.Oblicz ile Kg NPK zastosowano na 1 ha jeśli na pole o powierzchnii 7ha wynosi….polifoski.
1750 na 7ha
1750/7=250
250/ha
Dla polifoski 6 NPK
N-250kgx6%=15kg
P-250kgx12%=30kg
K-250kgx30%=75kg
NPK-15+30+75=120kg