I. PRZYCZ~'NY KATASTROF BUDOWLANYCH.
L1 Katastrofa budowlana - jest to gwa³towne zniszczenie wykonywanego, albo istniej¹cego obiektu lub jegó czêœci, a tak¿e konstrukcyjnych elementów rusztowañ.
1.2 ZASADNICZE PRZYCZYNY KATASTROF BUDOWLANYCH.
Zasadniczymi przyczynami katastrow budowlanych s¹: - wady mateña³ów elementów konstrukcyjnych,
- utrata w³asnoœci wytrzyma³oœciowych budowli, - wadliwy monta¿, lub technologia budowli,
- uszkodzenie fundamentów;
- przeci¹¿enia elementów konstrukcyjnych, - katastrofy komunikacyjne,
- klêski ¿ywio³owe ( huragany, powodzie, trzêsienia ziemi, œnie¿yce, lawiny), - stosowanie w przemyœle niebezpiecznych chemikaliów oraz mateña³ów wybuchowych.
Wszystkie te przyczyny s¹ powodem zawaleñ siê budowli w ca³oœci lub czêœci, kilku lub kilkunastu obiektów, a nawet ca³ych dzielnic i miast, zw³aszcza podczas trzêsieñ ziemi.
Ka¿da z tych katastrof wi¹¿e siê z zasypaniem gruzem wiêkszej lub mniejszej liczby osób.
II. ZADANIA JEDNOSTEK PSP ORAZ OGULNE ZASADY TAKTYKI PROWADZENIA
DZIA£AN RATOWNICZYCH PODCZAS KATASTROF BUDOWLANYCH.
W wiêkszoœci przypadków dzia³ania ratownicze jednostek PSP podczas katastrof budowlanych zwi¹zane s¹ z ratowaniem ¿ycia ludzkiego.
Znajomoœæ podstawowych zasad organizacji akcji ratowniczej pozwala na. unikniêcie b³êdów w jej prowadzeniu oraz zapewnia sprawne prowadzenie dzia³añ ratowniczych.
2.1 PODSTAWOWE ZADANIA JEDNOSTEK PSP PODCZAS AWARII I KATASTROF BUDOWLANYCH.
Do podstawowych zadañ jednostek PSP podczas katastrof budowlanych nale¿y:
a) lokalizacja oraz rozpoznanie dróg ewakuacyjnych i rejonu zniszczeñ w celu podjêcia dzia³añ ratowniczych przez:
- odgruzowanie i otwarcie wejœæ do budynku lub pomieszczeñ, - odgruzowanie wejœæ ewakuacyjnych i awaryjnych,
- przebicie stropów,
- przebicie œcian noœnych,
- wykonanie chodnika w stosie rumowiska, - dotarcie do zasypanych,
b) odszukanie i wykonanie dojœæ do zawalonych w uszkodzonych budynkach i innych obiektach w celu wydobycia uwiêzionych w nich ludzi, a w pierwszej kolejnoœci do osób zagro¿onych:
- brakiem powietrza, - zalaniem wod¹,
- ulatniaj¹cym siê gazem,
- pora¿eniem pr¹dem elektrycznym,
c) zabezpieczenie budynków i ich fragmentów gro¿¹cych zawaleniem, stanowi¹cych przeszkodê w dotarciu do zasypanych przez:
- zachowanie statecznoœci rumowiska,
- zabezpieczenie przez podstêplowanie, podklinowanie, rozparcie obiektu lub jego czêœci,
d) lokalizacja uszkodzeñ sieci i urz¹dzeñ gospodarki komunalnej w celu: - okreœlenia stopnia i rodzaju zagro¿enia,
- oznakowania miejsca uszkodzenia,
- zabezpieczenia miejsca uszkodzenia i obszaru zagro¿enia, - likwidacji zagro¿enia,
- usuniêcia uszkodzenia.
2.2 OGÆ1LNE ZASADY TAKTYKI PROWADZENIA DZIALAÑ RATOWNICZYCH PODCZAS KATASTROF
BUDOWLANYCH.
Przy prowadzeniu akcji ratowniczych podczas katastrof budowlanych nale¿y przestrzegaæ nastêpuj¹cych zasad:
a) pojazdy ratownicze ustawiaæ od miejsca zdarzenia w odleg³oœci nie mniejszej ni¿ 0,5 wysokoœci mog¹cej siê zawaliæ budowli lub pe³nej wysokoœci swobodnie stoj¹cej sterczymy,
b) przed przyst¹pieniem do dzia³añ przeprowadziæ rozpoznanie ustalaj¹c: - rozmiary katastrofy,
- czy w gruzach znajduj¹ siê poszkodowani ludzie (iloœæ zagruzowanych osób), - iloœæ osób rannych wymagaj¹cych opieki lekarskiej,
- iloœæ ofiar œmiertelnych,
- stan elementów budowli lub urz¹dzeñ (czy istnieje zagro¿enie dalszego zawalenia),
c) miejsce katastrofy zabezpieczyæ przed dostêpem osób postronnych, zapewniæ opiekê cz³onkom rodzin poszkodowanych,
d) w zale¿noœci od sytuacji i rozmiarów katastrofy zarz¹daæ niezw³ocznej pomocy policji, s³u¿by zdrowia, specjalistycmych s³u¿b technicmych (pogotowie gazowe, energetyczne), a tak¿e dodatkowych pododdzia³ów po¿arniczych,
e) pododdzia³y ratownicze wprowadzaæ w rejon zagruzowania po uprzednim, dok³adnym zbadaniu stanu elementów budowlanych i urz¹dzeñ oraz zabezpieczeñ przed osuwaniem siê œci¹gami, podpórkami, stêplami,
f) upewniæ siê czy wskutek uszkodzenia przewodów gazowych, elektrycmych, ciep³owniczych lub wodoci¹gowych nie gro¿¹ dodatkowe niebezpieczeñstwa (wybuch gazu, pora¿enie pr¹dem itp.).
W przypadku istnienia takich zagro¿eñ nale¿y dokonaæ ich likwidacji.
g) przeprowadziæ ewakuacjê ludzi którzy nie s¹ uwiêzieni w gruzach lecz s¹ ranni, usun¹æ ofiary œmiertelne majduj¹ce siê na zawn¹trz gruzowiska,
h) w przypadku uwiêzienia osób w rumowiskach budynku mo¿liwie dokladnie ustaliæ miejsce lokalizacji poszkodowanych poprzez nas³uchiwanie odg³osów pukania, wydobywaj¹cych siê z miejsc zasypanych, zastosowanie akustycznej aparatury nashzehowej, przeprowadzenie rozmów z naocznymi œwiadkami zdarzenia,
i) akcjê ratownicz¹ rozpoczynaæ od pomieszczeñ lub budynków w których ofiary zagro¿one s¹ brakiem powietrza, ulatniaj¹cym siê gazem, zalaniem wod¹,
j) podczas wydobywania poszkodowanych spod gruzu w pierwszej kolejnoœci uwalniaæ g³owê i piersi poszkodowanego,
k) zwalone stropy lub œciany podnosiæ po uprzednim usuniêciu gruzu znajduj¹cego siê pomiêdzy tymi elementami.
JeŸeli niezbêdne jest podnoszenie zawalonych elementów konstrukcyjnych w celu uwolnienia uwiêzionych Iudzi, a istnieje brak pewnoœci, czy ich uniesienie nie spowoduje dalszego zawalenia siê budynku, nale¿y na miejsce zdarzenia wezwaæ specjalistów z dziedziny budownictwa oraz zadysponowaæ specjalistyczny sprzêt (dŸwigi, ladowarki, spychacze),
1) wydobywanie poszkodowanych prowadziæ w nastêpuj¹cej kolejnoœci: - ciê¿ko ranni,
- chorzy,
- matki z dzieæmi,
- kobiety i mê¿czyŸni,
³) akcjê ratownicz¹ zakoñczyæ z chwil¹ wydobycia spod gruzów ostatniego poszkodowanego oraz upewnienia siê, ¿e stan techniczny obiektu nie stwarza dalszego zagro¿enia.
UWAGA !
W okolicznoœciach wymagaj¹cych natychmiastowego udzielenia pomocy poszkodowanego (np. ze wzglêdu na brak dop³ywu powietrza lub groŸbê zatopienia) znajduj¹cym siê w zniszczonym czêœciowo budynku,mo¿e byæ podjêta przez kierownika akcji ratowniczej decyzja wykonania dojœcia w stropie lub œcianie przez u¿ycie materia³ów wybuchowych.Sposób ten mo¿e byæ stosowany tylko w wyj¹tkowych wypadkach, gdy nie ma mo¿liwoœci przyjœcia z pomoc¹ w inny sposób i w odniesieniu do obiektów, z których nie wydobywa siê gaz. Tego rodzaju zadania mog¹ wykonywaæ minezry maj¹cy du¿e doœwiadczenie w pracach strza³owych.
Odstrza³ powinien byæ dokonany przy u¿yciu takiej iloœci materia³u wybuchowego, umieszczonego w otworze strzelniczym b¹dŸ wolno przyko¿onego, aby utworzony wy³om nie dawa³ klina od³amu do wnêtrza pomieszczenia.Dalsze prac, wykonywane rêcznie lub za pomoc¹ sprzêtu
technicznego(œwidrów i m³otów pneumatycznych), powinny doprowadziæ do wy³amania spêkanej stt~uktury tworzywa budowlanego.