1) DATA Datą znakujemy na dwa sposoby:
a) najlepiej spożyć do (data) - data minimalnej trwałości towaru spożywczego, stosuje się ją do towarów stosunkowo trwałych mikrobiologicznie, których termin przydatności do spożycia przekracza zazwyczaj 10 dni (lub jest znacznie dłuższy). Po przekroczeniu daty minimalnej trwałości towar spożywczy nie może być wprowadzany do obrotu towarowego (nawet przeceniony lecz może być spożywany).
b) należy spożyć do (data) - jest to termin przydatności do spożycia, stosuje się go dla towarów stosunkowo nietrwałych mikrobiologicznie, których termin przydatności do spożycia nie przekracza zazwyczaj 10 dni (może być znaczenie krótszy). Towary z przekroczonym terminem przydatności do spożycia nie mogą znajdować się w obrocie towarowym ani nie mogą być spożywane.
Decyzję o znakowaniu towarów spożywczych podejmuje zawsze producent (czy najlepiej czy należy), ponieważ to on odpowiada zawsze przed konsumentem poprzez sprzedawcę za jakość oferowanego towaru.
Datą nie znakuje się świeżych owoców, warzyw i ziemniaków, win i miodów pitnych, napojów o zawartości powyżej 10% alkoholu, cukru, octu, soli (jodowaną znakuje się), tytoniu i wyrobów tytoniowych.
ŚRODKI SPOŻYWCZE - są to produkty żywnościowe, substancje lub ich mieszaniny zawierające składniki przeznaczone do żywienia ludzi w stanie naturalnym lub przetworzonym.
HACCP (Hazard Analisis Critical Contol Pionts)
→ tzn. Analiza Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontrolnych.
System ten obowiązuje w Polsce od 01.05.2004r.. Przed wprowadzeniem w firmie systemu HACCP każdy właściciel musi wprowadzić dwa podstawowe inne systemy i są to:
1. GMP (Good Manufacturing Practic)
2. GHP (Good Hygenic Practic)
GMP, GHP i HACCP są obowiązujące we wszystkich firmach spożywczych produkujących i wprowadzających do obrotu towarowego środki spożywcze. Dotyczy to nawet np. jednoosobowego kiosku spożywczego. Wszystkie te trzy systemy właściciel firmy może wprowadzić u siebie sam.
GMP - dobra praktyka produkcyjna polega na:
1) przestrzeganiu zasad higieny w produkcji
2) prawidłowym przechowywaniu żywności
3) właściwym wprowadzaniu do obrotu towarowego
4) odpowiednią organizacją w zakładzie i zarządzania zakładem w zakresie jakości zdrowotnej żywności
GHP - dobra praktyka higieniczna dotyczy metod wewnętrzne (w firmie) kontroli jakości zdrowotnej żywności i przestrzegania zasad higieny w zakładach produkcyjnych lub wprowadzających do obrotu towarowego żywność
HACCP - jest systemem prenencyjnym identyfikującym zagrożenia fizyczne, chemiczne i biologiczne, na które narażona jest żywność.
HACCP - polega na:
- analizie i zapobieganiu powstawania zagrożeń
- eliminacji zagrożeń
- minimalizacji zagrożeń
HACCP - identyfikuje, oszacowuje, kontroluje, usuwa zagrożenia bezpieczeństwa żywności, monitoruje prawidłowy przebieg produkcji i obrotu towarowego.
CCP - krytyczne punkty kontroli
Zasady HACCP:
1. analiza zagrożeń
2. ustalenie CCP krytycznych punktów kontroli
3. wyznaczenie granicznych wartości krytycznych
4. opracowanie systemu monitorowania każdego CCP
5. działania korygujące jeśli CCP poza kontrolą
6. procedury weryfikacji skuteczności systemu
7. dokumentacja wszystkich procedury
System HACCP najprościej wprowadzić na przykładzie poniższej tabeli:
Etap procesu
CCP
Zagrożenia fizyczne, chemiczne, biologiczne
Limit krytyczny
Procedura monitorowania i częstotliwość monitorowania
Działania korygujące
Zapisy HACCP
Procedura weryfikacji odpowiedzialny
Podstawy reklamacji towarów
Są one zawarte w jednym z najważniejszych zbiorów przepisów prawnych tj. w kodeksie cywilnym. Wyróżniamy trzy rodzaje instytucji prawnych chroniących jakość towaru:
RĘKOJMIA - dotyczy jakości towarów spożywczych i przemysłowych. Występuje wtedy kiedy firma sprzedaje firmie.
GWARANCJA - dotyczy tylko towarów przemysłowych
NIEZGODNOŚĆ Z UMOWĄ - występuje tylko wtedy kiedy firma sprzedaje coś osobie fizycznej
Czas trwania prawnej ochrony jakościowej towaru jest różny.
- rękojmia ochrona jakościowa towarów przemysłowych wynosi 2 lata, a towarów spożywczych trwa bardzo różnie bo zależy od oznakowania towarów spożywczych datą.
- gwarancja - czas trwania określony jest w karcie gwarancyjnej. Czas trwania jest taki, jak określono w tej karcie. Nie powinien być krótszy niż 2 lata.
- niezgodność z umową - czas trwania roszczeń z tytułu niezgodności z umową wynosi 2 lata dla towarów przemysłowych i bardzo różny czas dla towarów spożywczych - najczęściej taki jak w oznakowaniu towaru spożywczego datą.
Najlepiej jeśli w firmie jest dokumentacji dotycząca wszystkich poszczególnych powyższych wymagań. Dokumentację taką zwaną najczęściej procedurami postępowania GHP sporządza się jeden raz, a następnie jeśli jest to potrzebne koryguje się ją. Dokumentacja powinna być przechowywana w zakładzie i udostępniana wszelkim organom kontrolnym (np. NIK, Sanepid, PIH).