II Rzeczpospolita Polska, 40, 40


40. Dekompozycja obozu sanacyjnego po 1935

Po śmierci Józefa Piłsudskiego (12 maja 1935 r.) powstała tzw. dekompozycja obozu sanacji. Wytworzyły się dwie grupy. „Grupa zamkowa”, do której należeli Ignacy Mościcki i Eugeniusz Kwiatkowski, skłonna była do ustępstw na rzecz opozycji. Drugą tworzyła tzw. „grupa wojskowa”, do której należał Edward Rydz-Śmigły - marszałek Polski, dążyła ona do dyktatury. Doszło do sporu o władzę. W konsekwencji, przewidziany Konstytucją kwietniową system prezydencki, został zastąpiony rządami Mościcki-Śmigły, w ramach którego prezydent zagwarantował sobie wpływ na sprawy gospodarcze. Natomiast Rydz-Śmigły (określony w okólniku premiera F. Sławoja-Składkowskiego z 13 VII 1936 drugą — po prezydencie — osobą w państwie) miał decydujący głos w kwestiach polityki wewnętrznej i obronnej. Układ ten, w mojej opinii, miał bardzo niekorzystny wpływ na sprawy kraju, gdyż spowodował dalszą dezintegrację obozu sanacyjnego, niespójność działania aparatu państwowego, a w rezultacie także wzrost wpływu wojska (generalicji) na życie polityczne kraju (szczególnie w zakresie postępowania wobec mniejszości narodowych).
Na przełomie 1936 i 1937 roku Rydz-Śmigły rozpoczął tworzenie nowej organizacji politycznej, która miała wypełnić lukę po BBWR. W trakcie prac przygotowawczych nawiązano kontakty z niektórymi odłamami Narodowej Demokracji, wskutek czego do powołanego w marcu 1937 r. Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZON), którego szefem był płk Adam Koc weszli reprezentanci grup rozłamowych ze Stronnictwa Narodowego (m.in. działacze Obozu Narodowo-Radykalnego „Falanga”). OZON nie miał pozytywnego wpływu na sytuacje w kraju( nie omawiam go szerzej bo jest to temat nr 35)



Wyszukiwarka