Sylwetka tw髍cza Henryka Sienkiewicza.
Henryk Sienkiewicz (1846-1916) w pierwszych swoich utworach ("Na marne", "Szkice weglem") holduje pozytywizmowi, ale juz w drukowanych pod pseudonimem "Litwos" nowelach: "Stary sluga", "Hania" okazuje sie byc niezwykle uczuciowy i sklonny do idealizmu, wyrastajacego z wrodzonej pogody ducha, ujawniajacej sie r體noczesnie w epickiej wznioslosci i w zywiolowym humorze. Po szeregu nowel napisal Sienkiewicz "Ogniem i mieczem", powiesc historyczna, krzepiaca serca pragnace polskiej przeszlosci z jej bohaterskim patosem i wybujala radoscia zycia. Juz sam nawr髏 do historii byl sprzeczny z duchem 體czesnego czasu. Og髄 przyjal jednak "Ogniem i mieczem" z niebywalym entuzjazmem. P髗niej powstaly: powiesc analityczno-psychologiczna "Bez dogmatu", wsp髄czesna powiesc obyczajowa "Rodzina Polanieckich", w kt髍ej autor dal wyraz tendencji pracy organicznej, ale w ramach uproszczonych, az do burzuazyjnej wygody. W roku 1896 Sienkiewicz napisal powiesc z czas體 Nerona "Quo vadis", kt髍a przyniosla mu swiatowa slawe i w roku 1905 miedzynarodowa literacka nagrode Nobla. Sienkiewicz napisal r體niez powiesc dziej體 Polski XV wiecznej "Krzyzacy", oraz powiesc dla mlodziezy "W pustyni i w puszczy", kt髍e utrwalily znaczenie Sienkiewicza jako rasowego powiesciopisarza, stawianego na r體ni z takimi mistrzami rodzaju jak: Balzak, Flaubert, Dostojewski, Tolstoj. Artyzm Sienkiewicza, przy wielkiej rozpietosci jego skali i bogatej r髗norodnosci motyw體, ma w sobie piekno klasycznie skonczonej formy. Sienkiewicz podni髎l powiesc polska, do najwyzszej miary rodzaju. Powiesc historyczna byla w swej og髄nej linii rozwojowej raczej swietnym zamknieciem przeszlosci, niz plodna w przyszlosc zapowiedzia, totez Sienkiewicz mimo nasladowc體 nie wytworzyl swej wlasnej szkoly."Quo vadis" "Quo vadis" to jedna z najbardziej znanych i popularnych powiesci Sienkiewicza. "Trylogia" i inne dziela przedstawiajace literacja wersje fakt體 znanych z historii Polski osiagnely duzy sukces w karju, wsr骴 odbiorc體, kt髍ym bliska jest specyficzna polska problematyka. Powiesc "Quo vadis" nie podlegala takim ograniczeniom. Jako utw髍 nawiazujacy do waznych wydarzen og髄noeuropejskich zyskala sobie wielu odbiorc體, a nawet wielbicieli, w innych krajach. Waznym argumentem sklaniajacym do zainteresowania ksiazka polskiego pisarza byla jej uniwersalna wymowa przedstawiajaca wielki przelom w dziejach swiata: upadek starozytnego Rzymu i powstanie na jego gruzach wielkiej wsp髄noty chrzescijanskiej skupionej wok髄 uczni體 Jezusa Chrystusa. Zwyciestwo dobra, skromnosci, pokory, szacunku i milosci do drugiego czlowieka wobec kleski zywiolowego swiata uzycia, rozpusty, osobistych ambicji przekraczajacych ramy zdrowego rozsadku i przyzwoitosci - to temat poruszajacy historyk體 i czytelnik體 "Quo vadis". Tlem watk體 powiesciowych jest przesladowanie chrzescijan w czasach panowania nerona, "krwawego cesarza", kt髍ego postepowanie powiodlo go (a takze Rzym) do zguby. Przesladowani odniesli zwyciestwo, zas wspanialosc kultury starozytnego Rzymu przetrwala tylko w dzielach sztuki i przekazach historycznych. Wielka, zataczajaca coraz szersze kregi, oparta na nauce Chrystusa religia stala sie wartoscia niezniszczalna, uniwersalna i ekspansywna w pozytywnym sensie tego slowa. XIX w. charakteryzowal sie moda na dziela o tematyce historycznej, zwlaszcza antycznej i wczesnochrzescijanskiej. Sienkiewicz odpowiedzial wiec na zapotrzebowanie spoleczne. Jego utw髍 dowodzi doskonalej znajomosci topografii Rzymu oraz pamiatek, kt髍e potwierdzaja jego znaczenie na kulturalnej mapie Europy przelomu epok.Celem, kt髍y przyswiecal autorowi "Quo vadis", bylo ukazanie relacji dw骳h kultur, dw骳h odrebnych i przeciwnych sobie swiat體: poganskiego, rozpasanego Rzymu i uladzonego moralnie chrzescijanstwa. Badacze literatury ujawniaja pewna dysproporcje jakosciowa w przedstawianiu tych dwu swiat體. Rzymianie i wszystko, co ich dotyczy, zostali tu pokazani plastycznie, w r髗nych okolicznosciach, z uwzglednieniem ich trybu zycia, warunk體, w jakich mieszkali itp. Tymczasem chrzescijanie wypadaja w tym zestawieniu skromnie, a nawet blado. Znacznie wiecej uwagi autor poswiecil takze przedstawicielom rzymskiej elity intelektualnej i artystom, podczas, gdy mysliciele i nauczyciele rosnacej w liczbe i znaczenie rzeszy wyznawc體 Chrystusa sa tu skwitowani kr髏kimi wzmiankami o nich i ich pogladach. Plastyczny obraz Rzymu pod koniec panowania cesarza Nerona i rodzacego sie chrzescijanstwa oraz wymowa utworu zapewnily autorowi miedzynarodowa slawe. Uwienczeniem sukces體 bylo przyznanie Sienkiewiczowi w 1905 r. nagrody Nobla w dziedzinie literatury.