Nr ćwiczenia: 14 |
Imię i nazwisko:
|
Nr zespołu: VIII |
Data 11.03.98r. |
Wydział Inżynierii Elektrycznej Gr. 12 |
Temat ćwiczenia: Wyznaczanie współczynnika lepkości dynamicznej cieczy. |
Ocena |
Podpis |
Tarcie wewnętrzne (lepkość) jest zjawiskiem międzycząsteczkowym i polega na oddziaływaniu sąsiednich warstw cieczy na siebie w czasie przepływu.
Wyobraźmy sobie dwie sąsiadujące ze sobą warstwy cieczy odległe od siebie o małą skończoną odległość Δx i płynącą z bardzo małą różnicą prędkości ΔV.
A V+ΔV B
Δx
C V D
Warstwa AB o większej prędkości przyspiesza ruch warstwy wolniejszej CD i dzięki temu sama doznaje hamowania, siła tarcia działająca pomiędzy tymi warstwami wyraża się wzorem:
![]()
s -powierzchnia warstw
![]()
η -współczynnik lepkości cieczy
Współczynnik lepkości cieczy η jest to stosunek ciśnienia stycznego p wywołującego przesuwanie się jednych warstw cieczy po drugich do gradientu /spadku/ prędkości V w cieczy ![]()
.

s - odstęp warstw liczony prostopadle do wektora prędkości .
η jest dla danej cieczy (należącej do grupy cieczy, zwanych newtonowskimi) wielkością stałą, zależną w wysokim stopniu od temperatury.
![]()
η- współczynnik lepkości
K- stała Boltzmana
T- temperatura bezwzględna
B- tzw. Energia aktywacji
Jednostką współczynników lepkości jest 1 N*m/m2.
Gęstością lub masą właściwą (dla ciał jednorodnych) nazywamy stosunek masy do objętości.
![]()
Wyznaczanie współczynnika lepkości dynamicznej cieczy na podstawie prawa Stokesa.
Prawo Stokesa podaje wielkość oporu W, jakiego doznaje mała kulka poruszająca się w bardzo lepkiej cieczy (tak lepkiej, że opory bezwładne są małe w porównaniu z oporami tarcia), jako funkcję prędkości kulki V, jej promienia r i współczynnika lepkości cieczy η:
W=6*Π*η*r*V.
W przypadku kulki spadającej pionowo ruchem jednostajnym w ośrodku lepkim opór ten jest zrównoważony wypadkową ciężaru kulki G
G=![]()
ρ1g
I parcia hydrostatycznego P
P=![]()
πr3ρ2g
gdzie:
ρ1 ,ρ2 -odpowiednio gęstość kulki i gęstość cieczy,
g - przyspieszenie ziemskie
Warunek równowagi sił ma postać:
6πηVr = ![]()
πr3g(ρ1-ρ2)
skąd:

W celu wyznaczenia η musimy zmierzyć promień kulki r, gęstość kulki i cieczy ρ1 i ρ2 oraz prędkość ruchu V.
Tabl. Wyznaczanie gęstości oleju.
h1 [cm] |
h2 [cm] |
h3 [cm] |
h1-h3 [cm] |
h2-h3 [cm] |
ρw [kg/m3] |
τ [oC] |
ρo [kg/m3] |
36,1 |
-40,5 |
12,5 |
23,6 |
28 |
997,296 |
24 |
840,578 |
Kulka 1 |
2r [mm] |
T [s] |
S1 [cm] |
S2 [cm] |
S1-S2 [cm] |
η [Ns/m2] |
ηo [Ns/m2] |
2R [cm] |
1 |
2,55 |
59,90 |
33,9 |
11,3 |
22,6 |
0,150 |
0,139 |
7,4 |
2 |
2,55 |
60,10 |
|
|
|
0,150 |
0,139 |
|
3 |
2,54 |
57,10 |
|
|
|
0,142 |
0,131 |
|
4 |
2,54 |
57,40 |
|
|
|
0,142 |
0,131 |
|
5 |
2,56 |
59,20 |
|
|
|
0,149 |
0,138 |
|
6 |
2,55 |
59,00 |
|
|
|
0,147 |
0,136 |
|
7 |
2,54 |
58,20 |
|
|
|
0,144 |
0,133 |
|
8 |
2,56 |
58,40 |
|
|
|
0,147 |
0,136 |
|
9 |
2,55 |
59,10 |
|
|
|
0,148 |
0,137 |
|
10 |
2,55 |
58,50 |
|
|
|
0,146 |
0,135 |
|
Kulka 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2,35 |
61,60 |
|
|
|
0,131 |
0,122 |
|
2 |
2,36 |
61,80 |
|
|
|
0,132 |
0,123 |
|
3 |
2,35 |
60,10 |
|
|
|
0,128 |
0,119 |
|
4 |
2,35 |
60,00 |
|
|
|
0,127 |
0,118 |
|
5 |
2,36 |
58,40 |
|
|
|
0,125 |
0,116 |
|
6 |
2,34 |
59,50 |
|
|
|
0,125 |
0,116 |
|
7 |
2,35 |
60,00 |
|
|
|
0,127 |
0,118 |
|
8 |
2,35 |
60,10 |
|
|
|
0,128 |
0,119 |
|
9 |
2,35 |
59,50 |
|
|
|
0,126 |
0,117 |
|
10 |
2,36 |
59,60 |
|
|
|
0,127 |
0,118 |
|
Kulka 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2,30 |
60,10 |
|
|
|
0,122 |
0,114 |
|
2 |
2,31 |
60,00 |
|
|
|
0,123 |
0,114 |
|
3 |
2,30 |
60,10 |
|
|
|
0,122 |
0,114 |
|
4 |
2,30 |
61,00 |
|
|
|
0,124 |
0,115 |
|
5 |
2,30 |
60,50 |
|
|
|
0,123 |
0,114 |
|
6 |
2,31 |
60,00 |
|
|
|
0,123 |
0,114 |
|
7 |
2,30 |
60,10 |
|
|
|
0,122 |
0,114 |
|
8 |
2,30 |
60,20 |
|
|
|
0,122 |
0,114 |
|
9 |
2,29 |
60,50 |
|
|
|
0,122 |
0,114 |
|
10 |
2,30 |
60,50 |
|
|
|
0,123 |
0,114 |
|

Wniosek:
Liczba Reynoldsa dla każdej z kulek wyszła nam mniejsza od 0,4 zatem możemy dla nich uznać prawo Stokesa za wiarygodne. Siły lepkości odgrywają znaczącą rolę w ruchu cieczy, gdyż liczby Reynoldsa wyszły nam bardzo małe.
Wyznaczanie współczynnika lepkości dynamicznej cieczy