UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI:

1)narz.zewnętrzne:-cewka moczowa i penis

2)narz.wewnętrzne:-jądra,najądrza,nasieniowody

Pęcherz nasienne,gr.krokowy

JĄDRA-podczas rozwoju ploduZstępują z jamy

brzusznej na zewnatrz ciała.Znajd.się w worku

mosznowym.Kształt i wielkość orzecha włoskiego.

Zawieszone w mosznie na tzw.Powrózkach

nasiennych(skręcone tętn.,Żyły,tk.łaczna)

GR.KROKOWYProd.subst.białkowe,cukrowe i enzymy

Wspomagające przyjęcie plemnikówW jajowodzie.

NAJĄDRZA(CZAPECZKA)magazyn plemników

i miejsce w Którym dojrzewają SPERMATOGE-

NEZA-procent produkcji plemników

ZESPÓŁ CIĘŻKICH JĄDER(obj.Nowotworu jąder)

*bolesność,ucisk,*uczucie ciężkości,*st.zapalne

BEZPŁODNOŚĆ powodują:

-urazy mechaniczne-uszkodzenie jąder,zniszczenie miąszu,

-świnka-leki(szczególnie hormonalne),-subst.obniżające

jakość plemników Lub zabijające je(np.papierosy),

-promieniowanie

ANDROGENY-gł:TESTOSTERON(prod.przez tzw

gonadotropinę kosmkową)*od ur.do 12-14r.ż.testosteron

nie Wytwarzany *Okres pokwitania do ok. 40r.ż. testost.

Prod.na stałym poziomie,

TESTOSTERON:-stymuluje powiekszenie się zewn.i

Wew.narządów rozrodczych,-1-rzędowe cechy płciowe,

-pojawia się owłosienie łonowe,rozrost Krtani(mutacja),

powst.jablko Adama,Charakt.sposób ukszt. sylwetki

-powoduje zmiany w gospodarce bialk.I rozrost mięśni

Uboczny skutek testosteronu:-lysienie,zahamowanie wzrostu kości,

Agresja,szybsze,intensywniejsze Reagowanie

UKŁAD ROZRODCZY ŻEŃSKI:1)narz.zewnętrzne:

-wzgorek łonowy,-łechtaczka,-wargi sromowe wieksze i mniejsze

2)narz.wewnętrzne:-jajniki,-jajowody,-pochwa,-macica,

Komórki jajowe prod.w jajnikach

JAJNIKI*parzyste struktury,wielkości śliwki*wypelnione pęcherzykami z kom.

Jajowymi na b.różnych st.rozwoju*wyst.w nich pełna,stała liczba kom.

Jajowych(ok.20tys) z nich w czasie Owulacji może wydostać się 400;

Zużyte do zapłodnienia:ok. 10.Kom jajowa jest uwalniana do jajowodu

Pęka ściana jajnika.Strzepki zbliżają się Do jajnika,wyłapują ją,kom

.wchodzi Dzieki skurczom jajowodu.

MACICA:-kształt odwróconej gruszki,ma trzon,Dno,szyjkę.

-wew.pokryta bł.śluz.-endometium-szyjka macicy łaczy się bezpośrednio

Z pochwą(słuzy jako kanal rodny i Miejsce złożenie plemników)

ESTROGENY-hormony prod.przez Jajniki,hormony 1fazy cyklu,pobudzają

Rozwój śluzówki macicy,wywołująDojrzewanie wewn.narządów rozrod.

Ujawniają żeńskie cechy płciowe

CYKL MIESIĄCZKOWY-Skł.sie z 2 faz:-przed owulacyjna

(estrogenowa Obniżonej temp.)Zmnienna zależna odSytuacji,

podnosi poziom estrogenów-po owulacyjna(progesteronowa,

Podwyższonej temp)trwa ok.+-14dniJest stała.

OWULACJA-kiedy nast.podniesienie Temp. I utrzymuje się ono przez wiecej

Niż jeden dzien;pęka śc.jajnikakom.Jajowa zostaje wyrzucona na zew.a

Pęcherzyk Graafa zamienia się w ciałkoŻółte(żółte=progesteron)

CIĄŻA-ok.rozwoju w łonie matki od Zapłodnienia do porodu,następuja

Zmiany w ukł.krwionośnym(zw.obj.Osocza,a w mniejszym st.erytrocytów),

Zmiana w wentylacji płuc,powiekszenieSerca i przesunięciezmiany w EKG,

Nie powinno być zmian w ciśnieniu,Powiekszają się gr.mleczne;wytw.błon

Plodowych w macicy.Po zagnieżdżeniu zarodka w macicy

Nast.rozwój bł.plodowych:-owodnia(amortyzacja wstrząsów i

Ochrona zarodka)-pęcherzyk żółtkowy(f.odżywcze-do Wykształcenia się łożyska)

-kosmówka-lożysko(połaczenie kosmówki i bł.śluz.Macicy)

TRANSPORTOWANE PRZEZ ŁOZYSKO:

-pokarm,tlen,ciałka odpornościowe,leki,Narkotyki,nikotyna,alk,wirusy

PORÓD rozpoczyna się skurczamirytmiczne skurcze macicyCzynniki:

*hormonalne(progesteron zmniejsza il.skurczów,estrogenyZwiekszają

*mechaniczne-rozciąganieMacicy(bliźnięta rodzą się wcześniej)

Skurcze na początku wolne,rzadkie,Potem wzrasta ich siła.

ETAPY PORODU:1)rozwarcie szyjki macicy2)przeciskanie się dziecka przez drogi

Rodne(pękanie bl.płodowych,odchodzenie wód)

3)urodzenie łożyskawejście w okres połogu

POŁÓG-czas,w którym kurczy się Macica,leczą się wszystkie otwarte rany

w ok.rozrodczym należy utrzymac higiene i zapobiegac zakażeniom,

zaczynają być prod.estrogeny(gosp.Hormonalna)może być depresja poporodowa.

PATOLOGIA:Ukł.rozrodczy kobiet:1)Choroby piersi(GŁ.SKL.GR.SUTKOWEGO:

Tk.tłuszczowa z siecia gr.mlecznych,uchodzących na tzw.brodawce sutkowej,

Znajd.się też naczynia krwionośne i chłonne,umiejscowione miedzy 3 a 6 żebrem)

:*torbiele,guziki*st,zapalne i zakażenia sutka:zaczerw,Bol,obrzęk,gorączka

przycz:gronkowiec Zawianie,zm.temp(u karmiących)Lecznie:antybiotykoterapia

*łagodne guzy:u kobiet do 30r.ż.a)włuknniakogruczolaki-miedzy

15-30 r.ż.,nie złośliwiej,zanikają wn poźn.Wieku(samoistnie się wchł)wyczuwalne

b)torbiele-miedzy 30-50r.ż.nie są złośliwe,pęcherze wypełnione płynem,

jest ich wiecej,mogą się samoistnie wchłonąć,są od przejrzystego do czarn.zabarw,

2)Mastalgia-ból piersi-cykliczny(zw.z ZNP,z cyklem)

-stały(zw.ze st.zapalnym.guzem)-nietypowy(nie można z niczym połaczyć)

3)Rak sutka(całej piersi):Czynniki ryzyka:-uwar.genetyczne,

Promieniowanie UV,wiek(35-60)Bezdzietność lub poźny wiek pierwszej

Ciąży,antykoncepcja hormonalna,Terapia zastępcza trwająca pow.10lat

Zbyt wczesna mies,pozna menopauza Wystepowanie:okolica pachowa i pod-

Obojczykowa.Obj.kliniczne:-wyczuwalne guzy,zgrubienia,

-deformacja piersi-zmiany na skórze-obrzek,opuchlizna,zaczerwienienie,

-wycieki z brodawki(ropne lub płyn)-łuszczenie się skóry wokół brodawki

Lecznie:szpitalne

CHOR.PRZENOSZONE DROGĄPŁCIOWA:skutki:infekcje organów

Wew,śmierć,bezpłodność,utrata wzroku,zmiany skórne,nowotwory,

1)CHLAMYDIOZA:-wywołana przez pierwotniaka

-u mężczyzn ropny wyciek z cewki Moczowej,u kobiet st.zapalny szyki

Macicy

2)RZEŻACZKA-wywołana przez gonokoki-u kobiet atak bl.śluz.narz.rodnych

i Odbytu(słabe objawy)-u mężczyzn gwałtowny przebiegSt.zapalne,wycieki ropne

3)RZĘSISTKOWICE-wywołuje rzęsistek pochwowyObj:żółte upławy i zapal.pochwy

4)KIŁA-wyw.przez bakt-krętka bladego-długotrwałe lecznie

-obj:zmiany skórne w narzadach Rodnych,kościach,owrzodzenia

5)KŁYKCINY KOŃCZYSTE-brodawki,wyrostki na bł.śluz pochwy

-wywołana przez wirusa brodawczaka-bardzo wysoko zakaźne

-przyczyna nowotworu szyjki macicy

6)OPRYSZCZKA NARZ.RODNYCH:-wirus pojawia się w postaci wykwitów

Ropnych,wyprysków-atakuje skóre wokół-bardzo wysoce zakaźna

7)UPŁAWY-chorobowo zmieniona wydzielina-wyst.caly czas od etapu cyklu

-nieprzyjemny intensywny zapach-kolor:biały,żółty,zielony

-towarzysza:piekący ból,śwąd,bolesne Oddawanie moczu

-przyczyny:bakt,brak higieny,alergia-Najczestsze wyst:w czasie ciąży,w

Kuracji antybiotykowej,w cukrzycy,Przy zabiegach chirurg,w infekcji

Partnera,okres połogu,długotrwale Noszenie tamponu

HIGIENA NARZĄDÓW RODNYCH:

-stos.odpowiednich do higieny int.pł.-noszenie bielizny z nat.tworzyw

-profilaktyka:Bad.przesiewowe,ginekol,Kontrolne,-dieta:unikanie

używek,pokarmy bogateW witaminy,

DNA-Kw.deoksyrybonukleinowy(zbud.z reszty kw.fosf,cukru deoksyrybozy

Zasady azotowej A=T,C=G) CHROMOSOMY-silnie zgrubiala nic nawinieta

Na specjalne bialka nazywane histonami.w każdej kom ciała prócz gamet

Znajd.sie pary chromosomów identycznie wyglądających tzw.chrom.homologiczne

Kod gen-uniwersalny,bez przestankowy,kodon-trojka nukleotydow leżacych obok

46 chromosomów=22 pary-autosomalne,1-chromosomy plci

ZABURZENIA MAT GEN.NABYTE W CIAGU ZYCIA:

-Rak-kom.maja ziekszona intensywność metabolizmu i mitozy,unikaja apoptozy

Żyja wiecznie.Tworza guzy.PATOONKOGENY-geny regulujące zdolność do podz.

Kom lub chroniące przed śmiercią.Czynniki mutagenne:*biologiczne(pleśnie,wirusy)

*chemiczne(benzopiren,analogi zasad azotowych,kw.azotowy III *fizyczne(UV,

RTG,izotopy promieniotwórcze,promieniowanie atomowe)

MUTACJE GENETYCZNE *jednego genu-ulega 1 konkretne białko

1)Hemofilia-brak 1 z czynników krzepniecia krwi jest 8/9 chor.recesywna sprzezona

Z plcia Lecznie:objawowe 2)Fenyloketonauria-aminokwas w białkach-fenyloalanina

Na chromosomie 12,Pod wpl.enzymów zamienia się w tyrozynę która jest wydalana lub

Zbudowana w kom.Nie ma prod.enzymu,który rozklada fenyloalanine.Toksyczne prod.

Tego rozkuł.odkładają się w pł.mózgowym i mozgu.Lecznie objawowe

3)Achondroplazja-Na chromosomie 15Ceche dominująca.Zagęszcza się w populacji

Żydów Ażkejnazkich.Glowa i tulw normalnej wielkości,krotkie konczyny i karłowatość

Jest to skutek zbyt bliskich pokrewieństw 4)Taya-Sachsa-u dzieci smiertelna,max3-4lata

Po ur.nie ma obj,stopniowo traci się słuch,wzrok,postepuje otępienie mozgowe

I umysłowe u Żydów Ażk. *mutacje chromosomowe(zespołowe)Dotykaja

Poszczególnych chromosomów i różnych cech 1)Zespół Downa-Mutacja na 21 chrom.

Obj.Krotszy ok.życia,splaszczona twarz,mongoidalne rysy twarzy,fałdy na powiekach,

Niski wzrost,upośledzenie umysłowe,dysfunkcja ukł krążenia i nerek

2)Zespół klinefeltera-mężczyzna ma 47chromosomów w płciowych jest XXY

Obj:bezpłodność,ginekomastia,spadek testosteronu 3)Zespół Turnera-kobiety maja 45

Chromosomów w płciowych jest X0 obj:brak miesiaczki,brak drugorzędnych cech pł.

Niski wzrost 4)Zespół Patau-zespół miauczącego kota(dziecko nie placze tylko „miauczy”

Wywołuje upośledzenie nerwowe.Zniekształcena twarz:rozstrzep podniebienia,

Zniekształcenie uszu.u chłopców wnętrostwo.5)Zespół Edwarda-głebokie

Upośledzenie umysłowe,deformacja szkieletu,kłopoty z funkcjonowaniem,

Śmierć do roku zycia