Wzrost gospodarczy- metody pomiaru i opis po 1990 r.
Wzrost gospodarczy - zwiększenie się rocznej produkcji dóbr i usług w kraju. Jeśli w kolejnym roku w całej gospodarce uda się sprzedać więcej towarów i usług niż w roku poprzednim - mamy do czynienia ze wzrostem gospodarczym.
Głównym czynnikiem pobudzającym wzrost gospodarczy w krótkim okresie jest popyt konsumpcyjny i inwestycyjny, krajowy i zagraniczny. W długim okresie natomiast - dostateczna podaż i efektywność czynników wytwórczych. Coraz częściej czynnikiem wzrostu staje się też handel zagraniczny. Tempo wzrostu (lub spadku) produktu krajowego brutto jest (w przybliżeniu) sumą wskaźników obrazujących zmiany stanu zatrudnienia oraz wydajności pracy. Jednym z najważniejszych źródeł wzrostu wydajności jest postęp techniczny oraz dynamika inwestycji.
Mierniki wzrostu gospodarczego
produkt krajowy brutto - całkowita wartość dóbr i usług wytworzonych przez społeczeństwo w ciągu danego roku na terenie danego kraju (kiedy rośnie PKB społeczeństwo staje się bogatsze),
produkt narodowy brutto - całkowita wartość wyrobów i usług wytworzonych przez obywateli danego kraju w ciągu jednego roku, PNB uwzględnia również dochody krajowych firm uzyskane za granicą, nie uwzględnia dochodów obcych firm działających w kraju,
stopa wzrostu dochodu narodowego (lub realnego produktu krajowego brutto). Oznacza ona stosunek przyrostu dochodu narodowego w badanym okresie do wielkości dochodu narodowego w okresie bazowym.
wielkość produktu PKB przypadająca na jednego mieszkańca (PKB per capita).
Należy pamiętać, że PKB jest tylko pewną konwencją liczenia wartości produkcji w danym okresie. W uproszczeniu jest to suma wartości wszystkich dóbr i usług finalnych wytworzonych w danym okresie. Wartość jest zaś iloczynem ilości i ceny poszczególnych dóbr. Dlatego też możliwy jest wzrost PKB przy niezmienionej produkcji a jedynie przy rosnących cenach. Doświadczać mogą tego, na przykład, kraje-producenci ropy naftowej przy rosnących cenach tego surowca. Ponadto, teoretycznie jest także możliwy spadek PKB przy wzrośnie wolumenu produkcji a jednoczesnym względnie silniejszym spadku cen. Jest to tak zwany argument wzrostu zubożającego obecny w teorii handlu międzynarodowego.
Od niedawna część badaczy kwestionuje PKB jako uniwersalną miarę wzrostu gospodarczego. Nowe sugerowane miary w większym stopniu mają koncentrować się na wzroście wartości posiadanych przez osoby fizyczne i firmy dóbr i oparte są o powiązane ze sobą miary PKB oraz indeksy cen: PPI i CPI.
Czynniki pro- i antyinflacyjne na przykładzie Polski.
Strumieniowe i zasobowe ujęcie zjawisk występujących w finansach państwa.
Dyscyplina fiskalna w świetle najnowszych regulacji UE.
Istota opóźnień czasowych w polityce finansowej państwa.
Ocenia się iż standardowo opóźnienia czasowe (lag time) w decyzjach polityki monetarnej wynoszą od 4 do 12 kwartałów. W warunkach Polskich wynoszą one od 5 do 7 kwartałów
Polityka pieniężna jest jedną z metod polityki gospodarczej; pozwala ona na względnie szybkie reagowanie na zmiany sytuacji gospodarczej. To jest zasadnicza różnica w porównaniu do polityki fiskalnej, która musi przebyć drogę legislacyjną i uzyskać aprobatę parlamentu. Tak więc musi upłynąć
określony, najczęściej długi okres czasu, zanim propozycje nowych rozwiązań podatkowych wejdą w życie. Podobnie w polityce monetarnej musi minąć czas od momentu zorientowania się co do konieczności podjęcia działań do momentu, kiedy to te działania wywieją skutek na sferę realną gospodarki. Czas potrzebny np. Radzie Polityki Pieniężnej na reakcję, podjęcie określonych działań i uzyskanie w związku z tym pożądanych efektów gospodarczych i ekonomicznych można podzielić na trzy etapy. Są one wyodrębnione i spójne z trzema głównymi sektorami gospodarki, na które oddziałuje polityka banku. „Bank potrzebuje określonego czasu (opóźnienie wewnętrzne), aby do momentu zaistnienia „potrzeby działania” zebrać dokładnie informacje o przebiegu koniunktury oraz kształtowaniu się podstawowych wskaźników sytuacji gospodarczej (tempa wzrostu cen, zatrudnienia, inwestycji itp.), na podstawie których można dopiero prowadzić dokładną analizę sytuacji (opóźnienie informacyjne)”. Przeanalizowanie sytuacji może wymagać czasu, przeprowadzenia prognoz, zebrania danych uzupełniających. Znalezienie kompromisu pomiędzy często sprzecznymi informacjami wymaga doświadczenia i wzięcia pod uwagę zaistniałych zmian, jak i dostosowania środków działania. Stąd też bierze się „opóźnienie interpretacyjne”. Po zdiagnozowaniu czynników dochodzi jeszcze tzw. opóźnienie decyzyjne i administracyjne. Następuje ono już po ustaleniu środków zaradczych. Kolejnym rodzajem opóźnienia czasowego jest opóźnienie pośrednie, występujące wtedy, gdy okres dotyczy momentu od zastosowania środków polityki pieniężnej przez bank centralny do momentu wywołania pierwszych skutków sektorze realnym. Transmisja bodźców ekonomicznych do przedsiębiorstw i gospodarstw domowych następuje przez procesy dokonujące się w bilansach banków oraz niebankowych instytucji finansowych.
Ostatnim czynnikiem czasowym w opóźnieniach czasowych są zmiany na rynku pieniężno-kredytowym, czyli tym, który najbardziej interesuje sektor realny. Zmiany w sektorze realnym, czyli w gospodarce, są końcowym efektem prowadzonych przez bank centralny celów polityki monetarnej. Opóźnienia czasowe mają jeszcze indywidualne, jak np. długość ich występowania i regularność. Milton Friedman, znany monetarysta, doszedł do wniosku, że istnieje zależność pomiędzy rodzajem stosowanej polityki (restrykcyjną lub ekspansywną) a długością opóźnień czasowych. Stwierdził, że dla polityki restrykcyjnej opóźnienia są krótsze (średnio 12 miesięcy), a dla polityki ekspansywnej jest to średnio 16 miesięcy. Dodatkową cechą opóźnień jest ich nieregularność. Restrykcyjna polityka może dać efekty już po pół roku, a czasem po 29 miesiącach (oczywiście w pewnych warunkach). W przypadku polityki ekspansywnej jest to odpowiednio 4 i 22 miesiące. Zmienność i nieregularność opóźnień czasowych jest, według Friedmana, dowodem na tezę, która stwierdza brak możliwości prowadzenia skutecznej, antycyklicznej polityki pieniężnej. Za to istnieje zagrożenie, że wszystkie doraźne działania o charakterze krótkoterminowym będą pogłębiać zjawiska kryzysowe. Wtedy wahania koniunktury będą się pogłębiać. Nie można przewidzieć, czy decyzje podjęte w danych warunkach dadzą pozytywny skutek i czy zastosowane środki będą pasować do nowych, zmienionych po czasie warunków koniunktury. Wtedy to podjęte środki mogą skutkować negatywnymi zjawiskami, nieznanymi w momencie podejmowania decyzji.
moja grupa (zestaw4):
Państwowy dług publiczny a dług general government
Mierniki inflacji w Polsce
Mierniki inflacji w Polsce
Inflacja cen konsumentów
Inflacja cen producentów
Delator PKB
Inflacja bazowa:
Inflacja bazowa netto (inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii)
Inflacja bazowa po wyłączeniu cen administrowanych (usługi komunalne, usługi pocztowe)
Inflacja bazowa po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych (miernik zbliżony do inflacji bazowej netto, wprowadzony od marca 2009; wcześniej były 2 inne mierniki: miernik cen o największej zmienności oraz miernik cen paliw; miernik ten składa się z grupy produktów i usług, które podlegają największym zmianom)
15% średnia obcięta (polega na obcięciu z rozkładu cen konsumpcyjnych 15% z jednej i drugiej strony - charakteryzujących się najmniejszą i największą zmiennością)
Wszystkie powyższe mierniki są stosowane w Polsce (Pomiar inflacji w Polsce (!!))
Przyczyny występowania zjawisk inflacyjnych
Niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych, który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży
Wzrost zagregowanego popytu w gospodarce
Przeinwestowanie gospodarki (zachodzi, gdy jest nadmierny proces inwestycyjny finansowany przez państwo)
Ingerencja państwa w politykę emisyjną Banku Centralnego
Nadmierna emisja pieniądza nieproporcjonalna do wzrostu gospodarczego (istnieje korelacja pomiędzy stopniem niezależności BC a stopą inflacji - zależność ujemna)
Niezrównoważony budżet państwa (w perspektywie krótkoterminowej deficyt nie jest taki zły, najgorszy jest w okresie długoterminowym, gdy przekształca się w dług publiczny - wzrost kosztów obsługi długu)
Długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego (nadwyżka eksportu nad importem - w perspektywie długoterminowej prowadzi do inflacji)
Recesja gospodarcza
Monopolizacja gospodarki
„import inflacji” (polega na tym, że wraz ze wzrostem cen produktów importowanych, rosną ceny produkcji produktów krajowych)
3. Pozabilansowe zobowiązania Skarbu Państwa
4. Wydatki budżetowe w Polsce - ujęcie jakościowe i ilościowe
5. Jak rząd może wpływać na NBP
1. Sposoby komunikacji NBP z rynkiem finansowym.
2. Inflacja po 1998 roku
3. Krajowe i wspólnotowe numeryczne metody polityki fiskalnej (??) - coś w ten deseń
4. Czynniki wpływające ma potrzeby finansowe państwa.
5. Konstytucjonalne podstawy polityki finansowej.
1. Metody zaspokajania deficytu budżetowego
2. Alokacja dochodów
3. Asymetria w polityce monetarnej i fiskalnej
4. Coś o zasadach tworzenia budżetu.
5. Proces dezinflacji w Polsce