Dativus Zdania
Homines hominibus plurimum et prosunt et obsunt. Ludzie ludziom w największym stopniu i pomagają i szkodzą. DAT. Dopełnienia dalszego.
Dux exercitui frumentum providet. Wódz zaopatruje wojsko w zboże. Dat. DD (po czasownikach różnicujących znaczenie ze wzgl. na rekcję).
Patria omnibus cara est. Ojczyzna jest wszystkim droga. Dat. [„dopełniania dalszego”] po przymiotniku.
Philosophia medetur animis. Filozofia leczy dusze. Dat. Dop. Dalszego.
Themistoclis consilium plerisque civitatibus displicebat. Plan Temistoklesa nie podobał się wiekszości obywateli. Dat. Dop. dalszego
Deus non solum universo mundo, sed etiam singulis prospicit hominibus. Bóg troszczy się nie tylko o cały świat, lecz także o pojedynczych ludzi. Dat. Dop. dalszego (po czasownikach różnicujących znaczenie ze wzgl. na rekcję)
Gallis brevitas Romanorum contemptui erat. Gallowie mieli dzielność niski wzrost Rzymian w pogardzie. dat. duplex (= Dat. Poss + dat. Finalis skutku) (jak mniemam chodzi o wzrost a nie lakoniczność wypowiedzi)
Hannibali Numidae insidiati sunt. Numidowie zasadzili się na Hannibala. Dat. Dop. dalszego
Vir probus invidet nemini. Uczciwy człowiek nie zazdrości nikomu. Dat. Dop. Dalszego.
Caesar nihil de eventu proelii timendum esse existimavit. Cezar uznał, że wcale nie należy się obawiać o wynik bitwy. De + abl zamiast Dat. (po czasownikach różnicujących znaczenie ze wzgl. na rekcję; oczywiście to zdanie tylko pośrednio dot. dativu)
Aegyptus ab Augusto imperio Romano adiecta est. Egipt został dołączony do imperium rzymskiego przez Augusta. Dat. Dop. Dalszego po v. composita.
Supplicia a vobis pro maleficiis suis metuunt. Boją się kar od was (=z waszej strony) za swoje złe czyny. Metuo + acc w znaczeniu bać się czegoś (po czasownikach różnicujących znaczenie ze wzgl. na rekcję)
Bonus vir utilitati omnium plus quam suae consulit. Zacny człowiek troszczy się o użytek ogółu bardziej niż o swój. Dat. Dop. Dalszego (po czasownikach różnicujących znaczenie ze wzgl. na rekcję)
Nautae magnas prospexerunt tempestates. Żeglarze przewidzieli wielkie burze. Acc po prospicio w znaczeniu przewidzieć (po czasownikach różnicujących znaczenie ze wzgl. na rekcję)
Cui bono est? Kto ma Komu przynosi korzyść (= komu jest ku korzyści)? Dat. poss. D.D+ dat. finalis skutku. = dat. duplex
Servii Tullii filiae duobus Tarquiniis nupserant. Córki Serwiusza Tulliusza poślubiły dwóch Tarkwiniuszy. Dat. Dop. dalszego
Themistocles gloriae amici invidit. Temistokles zazdrościł sławy przyjacielowi. Dat. Dop. Dalszego
Caesar quinque cohortis praesidio castris reliquit. Cezar pozostawił 5 kohort w obozie 9 (dosł. obozowi - abl. loci bez przyimka -tylko w składni miast oraz rzeczowniki domus, rus, humus + locus z przydawką - RZADNE inne) dla obrony. Dat finalis celu. + DD = dat. duplex
Non idem semper floribus color est. Kwiaty nie mają tego samego koloru. Dat. Possesoris.
Hortensio tribuebatur ignaviae, quod numquam bello civili interfuisset. Zarzucano Hortensjuszowi gnuśność, ponieważ nigdy nie brał udziału w wojnie domowej. Dat. Duplex (=D.D + finalis skutku) + dat. Dop. Dalszego po verba composita (bello civili)
Aristides pugnae navali apud Salamina interfuit. Arystydes wziął udział w bitwie morskiej pod Salaminą. Dat dop. Dalszego. po verba composita
Caesari Cicero pro Marcello supplicavit. Cyceron błagał Cezara w obronie Marcella. Dat Dop. Dalszego.
Pericles agros suos dono rei publicae dedit. Perykles dał w darze republice swoje pola. Dat. Duplex (dat. Dop. Dalszego + dat finalis skutku)
frustra mihi suscepti labores! O mi przeze mnie na prózno podjęte prace! Dat. ethicus auctoris (wyjątkowo po PPP)
Cibariis parum diligenter provisum est. Nie dość starannie zadbano o żywność. Dat. Dop. Dlaszego. (po czasownikach różnicujących znaczenie ze wzgl. na rekcję)
Maiorum gloria posteris quasi lumen est. Chwała przodków jest jakby światłem dla potomnych. Dat. Dop. Dalszego dat. commodi
Graeci semper consuluerunt Apollinem Delphicum. Grecy zawsze radzili się Apolla Delfickiego. Acc + consulo w znaczeniu radzić się kogoś (po czasownikach różnicujących znaczenie ze wzgl. na rekcję)
Veritas plerisque molesta est. Prawda dla większości jest uciążliwa. Dat. [„Dop. Dalszego”] po przymiotnikach
Leonidas securis Persis supervenit. Leonidas zaskoczył bezpiecznych Persów. Dat. Dop. Dalszego po v. composita.
Nom sibi homo soli natus est, sed patriae et suis. Żaden człowiek nie narodził się dla siebie samego, lecz dla ojczyzny i swoich. Dativy commodi
Alexander Pindari familiae domuique pepercit. Aleksander oszczędził rodzinę i dom Pindara. Dat. Dop. dalszego
Mors somno similis est. Śmierć jest podobna do snu. Dat („DD”) po przymiotnikach.
Caesar Labieno vehmenter timuit. Cezar bardzo obawiał się o Labienusa. Dat. Dop. dalszego (po czasownikach różnicujących znaczenie ze wzgl. na rekcję)
Is fecit, cui prodest. Ten uczynił, któremu przynosi korzyść. Dat. Dop. dalszego