Projektowanie serwisów
WWW. Standardy sieciowe.
Wydanie III
Autorzy: Jeffrey Zeldman, Ethan Marcotte
TÅ‚umaczenie: Piotr Rajca
ISBN: 978-83-246-2658-8
Tytuł oryginału: Designing with Web Standards (3rd Edition)
Format: 158×235, stron: 448
Jak to siÄ™ robi z pomocÄ… mistrza
" Poznaj przyszłoS
ć standardów sieciowych
" Stosuj skuteczne zasady pracy z nowoczesnymi przeglÄ…darkami
" Naucz się eliminować problemy i ciąć koszty
Przewodnik po standardach autorstwa Jeffreya Zeldmana ponownie kontratakuje!
Trzecie wydanie udowadnia, że to wciąż najważniejsza książka dla wszystkich projektantów,
którzy chcą tworzyć nowoczesne i funkcjonalne witryny  błyskawicznie się
wczytujÄ…ce, trafiajÄ…ce do masowego odbiorcy i tanie w utrzymaniu. Do nowej,
zaktualizowanej wersji dodano niezwykle przydatne informacje o usprawnieniach,
a także wyzwaniach, jakie stoją przed projektantami pracującymi w nieustannie
zmieniajÄ…cym siÄ™ S
rodowisku standardów sieciowych.
W tym wydaniu książki znajdziesz informacje na temat tego, jak za pomocą standardów
rozwiązywać problemy powstające w wyniku stosowania starych sposobów projektowania
witryn WWW. Dowiesz się także, jak stare i nowe standardy przekształcają internet
w dynamiczną platformę do tworzenia solidnych, dostępnych aplikacji oraz pięknych
i Å‚atwych do odnalezienia treS
ci. Przeczytasz też o tym, jak zapowiada się przyszłoS
ć
standardów sieciowych.
" Prezentacja języków XHTML, HTML 5, CSS.
" Zasady tworzenia strukturalnego, semantycznego kodu.
" Realizacja solidnych układów, tworzonych w oparciu o CSS.
" Tworzenie nieinwazyjnego kodu JavaScript.
" Dodatkowe informacje dotyczące typografii i dostępnoS
ci.
" Prezentacje kilku projektów, w których pokazujemy sztuczki i rozwiązania
w zakresie stosowania standardów.
W tym przemyS
le Jeffrey Zeldman zajmuje miejsce gdzieS
pomiędzy  Bogiem
a  guru  i potrafi wykorzystać swą mądroS
ć oraz dowcip, by opowiadać
o tym, CZYM są standardy sieciowe, JAK należy je stosować oraz DLACZEGO
powinniS
my zwrócić na nie uwagę.
Kelly Goto, autorka książki Web ReDesign 2.0: Workflow that Works
Czasami, bardzo rzadko, udaje siÄ™ znalex
ć autora, o którym myS
limy sobie:
 Ten goS
ć jest inteligentny! I sprawia, że ja też czuję się mądrzejszy, bo
w końcu zrozumiałem to zagadnienie .
Steve Krug, autor książek
 Nie każ mi myS
leć! O życiowym podejS
ciu do funkcjonalnoS
ci stron internetowych
oraz  Przetestuj jÄ… sam! Steve Krug o funkcjonalnoS
ci stron internetowych
Spis tre ci
Wst p do trzeciego wydania ................................................17
Cz I
Zanim zaczniesz ..............................................................25
Przerwanie cyklu starzenia si .................................................................... 26
adnego dogmatu ........................................................................................ 27
Kontinuum, a nie zbiór sztywnych regu ............................................... 27
Kilka wa nych definicji ............................................................................... 28
Jeden rozmiar nie b dzie dobry dla wszystkich ............................................ 30
Witamy w ród zwyci zców ........................................................................... 31
1. 99,9% witryn wci jest przestarza ych ...................................35
Nowoczesne przegl darki i standardy sieciowe ............................................ 36
Nowy kod do nowej pracy ............................................................................ 37
Problem  wersji ......................................................................................... 38
My lenie wsteczne ....................................................................................... 40
Z y kod: pierwsza siatka za darmo ........................................................ 41
W d u szej perspektywie czasu rozga zianie kodu
mo e by niebezpieczne dla witryny ............................................................. 43
Ukryte koszty rozbudowanego kodu stron ................................................... 46
Zgodno wstecz jest k amstwem ................................................................ 47
Blokowanie u ytkowników nie wp ywa dobrze na interesy ..................... 49
Lek .............................................................................................................. 52
2. Projektowanie i budowanie z u yciem standardów .....................55
Pokonywanie trudno ci ............................................................................... 57
Koszt projektowania przed wprowadzeniem standardów ............................. 58
Nowoczesna strona starymi metodami ........................................................ 59
Trzy elementy standardów sieciowych ......................................................... 66
Struktura .............................................................................................. 66
Prezentacja ........................................................................................... 69
Zachowanie ........................................................................................... 69
6 Projektowanie serwisów WWW. Standardy sieciowe
Standardy w praktyce .................................................................................. 69
Projekt standardów sieciowych: przeno no w zastosowaniu ...................... 72
Jeden dokument dla wszystkich ............................................................. 73
A List Apart: jedna strona, wiele widoków .................................................. 75
Projektowanie nie tylko z przeznaczeniem na ekran .............................. 77
Oszcz dno czasu i kosztów, wzrost zysków ......................................... 78
Co dalej? ...................................................................................................... 79
3. Delikatna perswazja ..........................................................83
4. Przysz o standardów sieciowych .........................................91
Wyszukiwanie, syndykacja, blogi, podcasty i d ugi ogon
(oraz inne powody zwyci stwa standardów sieciowych) ................................ 92
Uniwersalny j zyk (XML) ..................................................................... 93
Jeden rodzic, wiele dzieci ....................................................................... 94
Z ota y a innowacji ............................................................................... 98
Przysz o standardów ........................................................................ 108
Grupa robocza WHAT ............................................................................... 110
Internet Explorer 7 i standardy sieciowe ............................................. 113
Narz dzia do edycji i publikacji ........................................................... 114
Cz II
5. Nowoczesny uk ad znaczników ........................................... 119
Ukryty schemat kiepskiego kodu ............................................................... 125
Przeformu owanie czego? ..................................................................... 129
Podsumowanie ..................................................................................... 130
XHTML 2  nie dla ka dego ............................................................. 131
5 najwa niejszych powodów, dla których warto wybra HTML ................. 133
5 najwa niejszych powodów, dla których warto wybra XHTML 1 ........... 134
Podstawowy powód, dla którego nie warto wybiera XHTML-a ................ 134
6. XHTML i kod semantyczny ................................................. 135
Konwersja do XHTML-a: proste zasady, atwe wytyczne .......................... 136
Dokument rozpoczynaj od deklaracji DOCTYPE i przestrzeni nazw .....137
Który DOCTYPE to Twój typ? ........................................................... 138
Wersja Strict czy Transitional: wielka bitwa naszych czasów .............. 139
Po DOCTYPE deklaracja przestrzeni nazw ........................................ 140
Zadeklaruj typ kodowania znaków ....................................................... 142
Wszystkie znaczniki pisz ma ymi literami ............................................ 144
Warto ci wszystkich atrybutów umieszczaj w cudzys owach ................ 146
Przypisuj warto ci wszystkim atrybutom ............................................ 148
Zamykaj wszystkie znaczniki ............................................................... 148
Nie umieszczaj podwójnych my lników w komentarzach ..................... 150
Koduj wszystkie znaki < i & ................................................................ 150
Podsumowanie zasad XHTML-a ......................................................... 150
Kodowanie znaków: nudne, bardzo nudne i potwornie nudne .............. 151
Spis tre ci 7
Leczenie strukturalne  dla nas bomba ................................................... 153
Sensowne kodowanie dokumentu ......................................................... 153
Elementy wizualne i struktura ............................................................ 159
7. HTML 5: nowa nadzieja ....................................................161
HTML 5 i aplikacje sieciowe: gra idzie o du stawk ............................... 162
HTML 5 a XHTML .................................................................................. 164
Niech diabli porw obie nomenklatury ................................................. 164
Parada elementów HTML 5 ...................................................................... 166
Semantyka struktury strony ............................................................... 167
HTML 5 to na razie tylko specyfikacja ............................................... 172
Dowiedz si wi cej ............................................................................... 175
8. Struktura i semantyka: gwarancja zwartych i trwa ych stron ........177
div, id i inni pomocnicy .............................................................................. 178
Czym jest element div? ........................................................................ 179
id kontra class ..................................................................................... 180
Twórz tre u atwiaj c wyszukiwanie i stosowanie .................................. 183
Semantyczny kod i wielokrotne u ycie ................................................. 184
Powszechne b dy w nowoczesnym kodzie ............................................ 187
Znaczniki div s w porz dku ............................................................... 190
Pokocha atrybut id ............................................................................ 191
Wyeliminowa (lub zminimalizowa ) style i skrypty
w kodzie (X)HTML ............................................................................. 191
Przerwa i powtórka ............................................................................. 192
9. Podstawy CSS ................................................................193
Wst p do CSS ........................................................................................... 193
Korzy ci z CSS .......................................................................................... 194
Anatomia stylów ........................................................................................ 195
Selektory, deklaracje, w a ciwo ci i warto ci ....................................... 195
Warto ci ogólne i alternatywne ............................................................ 198
Dziedziczenie i jego przeciwnicy .......................................................... 200
Selektory potomne ............................................................................... 201
Selektory klas ...................................................................................... 203
Style zewn trzne, osadzone i bezpo rednie .......................................... 206
Metoda  najlepszego mo liwego scenariusza ............................................ 210
10. Uk ady CSS: kod, ramki, elementy p ywaj ce  o rany! ..............213
Dao przep ywu strony ................................................................................ 214
Poznaj model ramkowy .............................................................................. 215
Jak dzia a model ramkowy? ................................................................. 216
Uk ad stosowany ....................................................................................... 219
Skromne pocz tki ................................................................................ 220
Magiczny dotyk klasy .......................................................................... 224
Modyfikacja uk adu ................................................................................... 228
Analiza zawarto ci  po raz wtóry ..................................................... 229
Tworzenie stylów ................................................................................. 233
8 Projektowanie serwisów WWW. Standardy sieciowe
Modyfikacje elementów p ywaj cych .................................................... 236
Nie zwracamy uwagi na szczegó y ....................................................... 239
Podsumowanie ........................................................................................... 242
11. Praca z przegl dark . Cz I:
prze czanie z typu dokumentu na tryb standardowy ................ 243
Saga o prze czaniu przez deklaracj typu dokumentu .............................. 244
Prze cznik do w czania i wy czania standardów .............................. 244
Podstawy prze czania przy u yciu deklaracji typu dokumentu ................. 246
Jak dok adne jest prze czanie? ........................................................... 247
Standardy sieciowe i przegl darka IE8 ............................................... 247
Standardy sieciowe i silnik Gecko ........................................................ 249
Kompletne i niekompletne deklaracje typu dokumentu ....................... 250
Pe na lista kompletnych deklaracji typu dokumentu XHTML ............ 253
Zachowaj prostot ............................................................................... 254
12. Praca z przegl dark . Cz II:
b dy, sposoby i blask CSS 3 .............................................. 257
B dy CSS w powtórce na zwolnionych obrotach ....................................... 258
B d podwojonego marginesu w elementach p ywaj cych .................... 263
Na ratunek obrazkom PNG ................................................................. 265
Co dalej? .............................................................................................. 266
Wiedza to jedynie po owa sukcesu ....................................................... 268
CSS 3: nowy obiekt zainteresowania .......................................................... 277
Ty i kana alfa ..................................................................................... 277
Rezygnujemy z prostok tów ................................................................ 280
Programi ci, miejcie si na baczno ci! ................................................. 281
Przemy lmy, czym jest  wsparcie ? ..................................................... 285
Flash i QuickTime: obiekty po dania? ..................................................... 288
Obiekty osadzane: opowie o pró no ci i zem cie ................................ 288
Podwójna zemsta W3C ........................................................................ 289
Dwie pieczenie na jednym ogniu: osadzanie obiektów multimedialnych
przy przestrzeganiu standardów .......................................................... 290
y ka dziegciu w beczce miodu: object nie dzia a ................................ 291
Szczypta JavaScriptu .......................................................................... 291
wiat, w którym omijanie b dów jest codzienno ci .................................. 292
13. Praca z przegl dark . Cz III: typografia ............................. 295
Kilka s ów o typografii ............................................................................... 296
ABC czcionek na stronach WWW .............................................................. 299
Horrory starej szko y ........................................................................... 302
Nareszcie standardowy rozmiar ........................................................... 305
Karabiny i piksele ................................................................................ 307
Upojenie w szycieli .............................................................................. 308
Przygody z wielko ci czcionek .................................................................. 310
Powi kszenie: demokracja bezpieczna dla pikseli ................................. 313
Jednostki em: rado i p acz ................................................................ 316
Metoda symbolicznych warto ci rozmiarów czcionek ........................... 317
Spis tre ci 9
Ja chc czcionki Franklin Gothic! ............................................................. 319
Regu a @font-face: prawdziwe czcionki na stronach WWW ................ 319
sIFR  dost pne podmienienie czcionek ............................................ 322
Cufón   czcionki dla ludzi .............................................................. 323
Typekit i bracia ................................................................................... 324
14. Dost pno : to, co w standardach najwa niejsze .....................329
Pi porad dotycz cych tworzenia dost pnych witryn ................................ 330
1. Zabierz si do pracy ......................................................................... 330
2. Skorzystaj z logicznej struktury stron ............................................. 331
3. Zapewnij mo liwo dost pu przy u yciu klawiatury ....................... 331
4. Udost pniaj rozwi zania alternatywne ............................................ 332
5. Wybierz standard i korzystaj z niego konsekwentnie ....................... 332
Dost pno wed ug podr czników .............................................................. 333
Powszechna dezorientacja ......................................................................... 336
 lepy miliarder ................................................................................ 336
Dost pno nie ogranicza si jedynie do niedowidz cych ..................... 337
Wyja niamy znaczenie paragrafu 508 ................................................. 339
Obalamy mity dost pno ci ......................................................................... 340
U atwienia dost pu element po elemencie .................................................. 345
Obrazki ............................................................................................... 345
Sprawdzone narz dzia ......................................................................... 354
Zachowaj kolejno : nasz dobry znajomy atrybut tabindex .................. 355
Planowanie dost pu: jak na tym skorzystasz ....................................... 356
15. Wykorzystanie skryptów opartych na modelu DOM ....................359
DOM wed ug podr czników ....................................................................... 360
Co to jest DOM? ........................................................................................ 360
Standardowy sposób na to, by strony WWW
zachowywa y si jak aplikacje .............................................................. 362
Zatem gdzie to dzia a? ......................................................................... 364
Prosz , DOM, nie zrób im krzywdy ........................................................... 365
Jak to dzia a? ...................................................................................... 365
Sprawdzanie obs ugi ............................................................................ 371
Warianty kodu .................................................................................... 372
Prze czniki stylów: u atwiaj dost p, oferuj wybór ........................... 373
Naucz si kocha swoj bibliotek (JavaScript) ......................................... 375
Jak korzysta z DOM? .............................................................................. 378
16. Przeprojektowywanie witryny ............................................379
Wychodzimy z przesz o ci .......................................................................... 382
Projektowanie wychodz ce od tre ci .......................................................... 383
Troch oddechu ................................................................................... 387
Czcionki, wprowadzenia i wpuszczone inicja y ..................................... 388
Ci gle ta sama piewka ....................................................................... 394
Mania stopek ....................................................................................... 394
G owa do góry ..................................................................................... 400
Szczegó y, szczegó y ............................................................................ 402
10 Projektowanie serwisów WWW. Standardy sieciowe
17. NYMag.com: proste standardy, seksowny interfejs ................... 405
Zestawienie zawarto ci .............................................................................. 407
Od spisu zawarto ci do strategii .......................................................... 412
Przyjaciele, jeszcze raz wró my do kodu .................................................... 414
Od nawiasów k towych do klamrowych ..................................................... 417
Metody  czyste szale stwo ............................................................... 422
Porozmawiaj z DOM ................................................................................. 425
Poznaj element colgroup ...................................................................... 425
Skorzystajmy z jQuery ........................................................................ 426
Standardy na ka d por roku ................................................................... 432
Skorowidz .................................................................... 433
Ukryty schemat kiepskiego kodu 119
ROZDZIA PI TY
Nowoczesny
uk ad znaczników
z pierwsza nakre li a w skrócie problemy biznesowe i produk-
C
cyjne b d ce wynikiem stosowania starych metod projektowa-
nia sieci, naszkicowa a korzy ci p yn ce ze stosowania standardów oraz
odmalowa a radosny obraz nap dzanego standardami rozwoju sieci.
W pozosta ej cz ci ksi ki przejdziemy  od ogó u do szczegó u .
Najlepszym sposobem, by zacz , b dzie po wi cenie kilku sekund
na przeanalizowanie podstawowych zagadnie zwi zanych z tworze-
niem kodu stron, takich jak wybór wersji j zyka, jak nale y stosowa ,
oraz sposoby kodowania niektórych, doskonale znanych, elementów
stron: nag ówków, akapitów i list (podpowied : chodzi o to, jak to robi
prawid owo semantycznie).
Wielu projektantom i programistom my l o ponownym analizowaniu
kodu nie przypadnie do gustu. Z pewno ci ka dy, kto sp dzi na pro-
jektowaniu witryn wi cej ni kilka tygodni, wie doskonale, o co chodzi
w starym, dobrym HTML-u. Czy nie powinni my po wi ca naszego
ograniczonego wolnego czasu, ucz c si nowszych, u yteczniejszych
j zyków? Czy na przyk ad nie op aca si bardziej studiowa techno-
logii dzia aj cych po stronie serwera, takich jak PHP i jej podobne.
Odpowied brzmi:  Tak i nie . Technologie dzia aj ce po stronie
serwera maj istotne znaczenie przy tworzeniu dynamicznych wi-
tryn odpowiadaj cych na zapytania u ytkownika. Nawet tradycyjne
witryny informacyjne mog odnie korzy ci przez umieszczenie ich
120 Rozdzia 5. > Nowoczesny uk ad znaczników
tre ci w bazie danych i odwo ywanie si do nich w miar potrzeby przy
u yciu PHP lub podobnych technologii. Niemal ka da nowoczesna witryna
korzysta z takich technologii, nawet skromny i niepozorny blog. Podobnie
do standardów przedstawianych w tej ksi ce, j zyki skryptowe wykonywane
po stronie serwera oraz szkielety do tworzenia aplikacji, takie jak Ruby on
Raili, CakePHP, Dijango czy Symfony, umo liwiaj oddzielanie danych od
interfejsu. Tak jak CSS, które niweluj konieczno umieszczania wszyst-
kich fragmentów tre ci w pozbawionych semantycznego znaczenia komór-
kach tabel HTML, tak j zyki, na przyk ad PHP, i systemy zarz dzania
relacyjnymi bazami danych (jak cho by MySQL) pozwalaj twórcom witryn
unikn w asnor cznego pisania ka dej ze stron.
Co to takiego to PHP?
PHP (www.php.net) jest darmowym j zy- jest ogromny zestaw narz dzi do testo-
kiem skryptowym ogólnego przeznaczenia, wania i profilowania2 kodu. Niezale ni
który idealnie nadaje si do tworzenia projektanci i programi ci uwielbiaj ten
stron internetowych i mo e by osadzany j zyk (b d uwielbiali, zanim nie poznali
wewn trz kodu HTML i XHTML. (Kod jego m odszego kuzyna  Ruby) i wyko-
PHP mo na tak e umieszcza wewn trz rzystuj go nieustannie do tworzenia coraz
kodu HTML). Jego sk adnia przypomina to nowych stron i produktów (patrz rysu-
j zyki, takie jak C, Java oraz Perl, i jest nki 5.1 i 5.2). Z powodu jego skalowal-
wzgl dnie atwa do przyswojenia. PHP no ci (nie wspominaj c o braku op at)
(skrót od Hypertext Preprocessor1) jest du e firmy, rzadko znane ze stosowania
bardzo funkcjonalny, ale swoj popular- otwartych standardów, pokocha y PHP.
no zyska g ównie dzi ki mo liwo ci Przyk adowo PHP nap dza Yahoo.com
wspó pracy z baz danych MySQL (www. ju od 2002 roku (ostatnio jest przy tym
mysql.com). Cecha ta pozwala progra- u ywany otwarty szkielet PHP o nazwie
mistom i projektantom w atwy sposób Symfony [http://www.symfony-project.
tworzy dynamiczne strony i budowa org]). Równie IBM wspar PHP sw
aplikacje sieciowe. pot g , g ównie za po rednictwem formy
Zend i szkieletu CakePHP (http://www.
PHP stanowi projekt fundacji Apache
internetnews. com/ent-news/article.php/
(www.apache.org) i mo e by u ywany
3485806).
zupe nie za darmo, co stanowi jedno ze
róde jego ogromnej popularno ci. Innym
1
Mianem preprocesora okre la si program wst pnie analizuj cy kod. Dla przyk adu
w j zyku C preprocesor uruchamiany jest przed w a ciw kompilacj , aby dokona
odpowiednich podstawie w kodzie  przyp. t um.
2
Przez profilowanie nale y rozumie badanie wydajno ci kodu (jako ca o ci lub
poszczególnych jego fragmentów)  przyp. t um.
Ukryty schemat kiepskiego kodu 121
Rysunek 5.1.
Projektant
i programista Shaun
Inman u y PHP,
MySQL, JavaScript
i CSS do stworzenia
Mint (havemint.com),
rozszerzalnego
narz dzia
do raportowania
potrafi cego
odpowiedzie ,
kto odwiedza i tworzy
odno niki do Twojej
witryny, z jakiej
przegl darki korzysta
i du o wi cej
Rysunek 5.2.
Typowa instalacja Mint
(widoczna tutaj
pochodzi z witryny
konferencji
Event Apart)
122 Rozdzia 5. > Nowoczesny uk ad znaczników
Co to takiego to PHP?  ci g dalszy
PHP mo e wspó pracowa z oprogramo- PHP nie wymaga budowania interfejsu
waniem serwerowym Microsoftu, ale naj- przy u yciu uk adu CSS i poprawnego
cz ciej u ywany jest w po czeniu z serwe- semantycznego kodu znaczników, ale tam,
rem Apache. Apache pracuje zarówno na gdzie trafiamy na oparte na standardach
platformach Windows, jak i Unix (ze wska- strony sieciowe, bardzo cz sto okazuje si ,
zaniem na te drugie). System operacyjny e stoi za nimi PHP.
OS X firmy Apple ma wbudowany j zyk
PHP i serwer Apache, podobnie z reszt
jak niemal wszystkie dystrybucje Linuksa.
Jednak nawet dynamicznie wygenerowane strony stan si bezu yteczne,
je eli b d niedost pne, niezgodne z wieloma przegl darkami i urz dzeniami
lub za miecone niepotrzebnym kodem znaczników. Je eli dynamiczna strona
nie wy wietli si poprawnie w jakiej przegl darce lub jej za adowanie
zajmie 60 sekund przez cze modemowe, w sytuacji gdy wystarczy oby
w zupe no ci 10 sekund, technologie serwerowe na niewiele si zdadz Twoim
u ytkownikom. Je li dodatkowo u ytkownicy i wyszukiwarki nie b d
w stanie znale na witrynie interesuj cych ich informacji, gdy zosta y
zagrzebane wewn trz semantycznie bezsensownego kodu, wszystkie wysi ki
w o one w utworzenie pi knego projektu, napisanie witryny i zapewnienie
jej odpowiedniej obs ugi ze strony mechanizmów dzia aj cych po stronie
serwera b dzie mo na porówna do genialnych muzyków wyst puj cych przed
pust widowni .
Czym jest Rails?
Ruby on Rails (www.rubyonrails.org) jest kami Perl i Ada z funkcjami obiektowymi
szkieletem do budowania aplikacji siecio- oraz posiada wspólne cechy z j zykami Lisp
wych dost pnym na licencji otwartego kodu, i Python
zoptymalizowanym pod k tem szybkiego,
Zatem czym jest Rails? Rails jest szkiele-
produktywnego, stabilnego programowania
tem aplikacji dzia aj cym w oparciu o mo-
(patrz rysunek 5.3). Czym jest Ruby?
del projektowy MVC (ang. model-view-
Dobre pytanie. Ruby jest zorientowanym
controller  model-widok-kontroler), napi-
obiektowo j zykiem programowania stwo-
sanym w j zyku Ruby przez Davida Heine-
rzonym przez Yukihiro Matsumoto w 1995
meira Hanssona w lipcu 2004 roku. Rails
roku i rozpowszechnianym jako wolne
zosta wyodr bnionym z aplikacji Base-
oprogramowanie na licencji open source.
camp firmy 37signals (patrz rysunek 5.4).
czy w sobie sk adni inspirowan j zy-
Ukryty schemat kiepskiego kodu 123
Rysunek 5.3.
Ruby on Rails
(www.rubyonrails.org)
dost pny w postaci
otwartych róde
szkielet
programistyczny.
Jego podstawowe
zasady to:
 Nie powtarzaj si 
oraz  Konwencja
ponad konfiguracj 
Rysunek 5.4.
Basecamp firmy
37signals
(basecamphq.com)
to nieustaj ce ród o
prezentów. Nie tylko
jest to wspania a
aplikacja do zarz dzania
projektami, ale równie
aplikacja, z której
wyodr bniono Ruby
on Rails
(Wersja 1.0 zosta a opublikowana w po- niego, poniewa jego przewodnie zasady
staci otwartego kodu ród owego w grud- pozwalaj szybciej pisa lepszy kod.
niu 2005 roku). Programi ci rzucili si na
124 Rozdzia 5. > Nowoczesny uk ad znaczników
Czym jest Rails?  ci g dalszy
W wi kszo ci rodowisk programistycznych wymaga budowania interfejsu zgodnie ze
trzeba napisa tuzin wierszy kodu, aby standardami, ale te dwa elementy id
przenie zmienn na ekran (lub z ekranu). w parze du o cz ciej ni osobno. Po cze-
I to samo powtarza si za ka dym razem nie XHTML-a, CSS, JavaScriptu i Ruby
podczas tworzenia nowego programu, dla on Rails zapewnia dzia anie wielu popu-
ka dej najmniejszej rzeczy, jak robi ten larnych aplikacji internetowych, takich jak
program. To tak, jakby trzeba by o pisa Twitter (patrz rysunek 5.5). Ruby on Rails
edytor tekstu zawsze wtedy, kiedy chcemy jest tak e z powodzeniem wykorzystywany
wys a oficjalny list. Ruby on Rails odrzuca w tradycyjnych aplikacjach internetowych,
ten model. Wewn trz Rails programi ci na przyk ad yellowpages.com (patrz rysu-
nie musz ju kodowa obs ugi ka dego nek 5.6). Inne j zyki programowania 
najmniejszego szczegó u  musz jedy- w ród nich PHP i Python  tak e udo-
nie skonfigurowa to, co jest niekonwen- st pniaj szkielety aplikacji MVC, podobne
cjonalne. Podobnie jak PHP, Ruby nie do Ruby on Rails.
Rysunek 5.5.
Twitter
(www.twitter.com),
niezwykle popularna
aplikacja
do dystrybucji
mikrowiadomo ci,
powsta a przy u yciu
CSS, XHTML 1.0
Strict oraz Ruby
on Rails
Ukryty schemat kiepskiego kodu 125
Rysunek 5.6.
Po wicz troch palce,
przeszukuj c
ksi k telefoniczn
Yellow Pages (www.
yellowpages.com),
napisan w XHTML
1.0 Transitional
i korzystaj c
z Ruby on Rails
Krótko mówi c, nie mo na rozdziela obu technologii. Technologie dzia aj ce
po stronie serwera w po czeniu z bazami danych umo liwiaj tworzenie
sprytniejszych, bardziej funkcjonalnych stron, ale to, co dostarczaj te strony,
jest zawarto ci , która dzia a najlepiej, kiedy posiada czyst i prost struktur .
I w a nie w tym miejscu wi kszo z nas zawodzi (ale zawodzi tak e wiele sys-
temów do zarz dzania zawarto ci , na których polegamy).
Ukryty schemat kiepskiego kodu
W trakcie pierwszej dekady istnienia przemys u sieciowego projektowanie
przypomina o prób nakarmienia mnóstwa wybrednych dzieci. Aby zbu-
dowa dzia aj c stron , pos usznie uczyli my si  diety ka dej przegl -
darki. Obecnie wszystkie przegl darki akceptuj to samo po ywne jedzonko,
a robi to od 2001 roku, ale wielu programistów jeszcze tego nie zrozu-
mia o i wci dosypuje cukier do jajecznicy.
Z e jedzenie zatyka arterie, niszczy z by i zmniejsza ywotno tych, którzy
je spo ywaj . Z y kod znaczników jest szkodliwy dla krótkoterminowych
potrzeb u ytkowników oraz d ugoterminowego zdrowia zawarto ci stron.
Do niedawna jednak fakt ten by przed nami ukrywany wskutek tolerowa-
nia przez popularne przegl darki za mieconego i b dnego kodu, o czym
mówi em w rozdziale 1.
Tu oraz w kolejnych rozdzia ach b dziemy odkrywa na nowo zapomnian
natur czystego, semantycznego uk adu znaczników oraz nauczymy si
126 Rozdzia 5. > Nowoczesny uk ad znaczników
Inne platformy, inne obszary
Dwie inne platformy skryptowe u ywane do tworzenia dynamicznych
stron i seksownych aplikacji sieciowych to Microsoft Active Server
Pages .NET 2.0 (www.asp.net) oraz Adobe ColdFusion 8 (www.adobe.
com/software/coldfusion/). Ka da z nich ma swoje mocne strony oraz
zagorza e rodowisko u ytkowników. Java Serve Pages (JSP), jeszcze
jedna technologia dynamiczna, jest powszechnie stosowana w ogrom-
nych systemach dla przedsi biorstw i zdecydowanie wykracza poza
zakres tej ksi ki.
Systemy do publikacji utworzone w niektórych z wymienionych j zyków
mog przy braku uwagi popsu szablony stron przygotowane zgodnie
ze standardami. W jednej z aplikacji, w tworzenie której zaanga owana
by a moja agencja, ASP (przed .NET 2.0) generowa wszystko niepo-
prawnie, dopóki nie w czyli my do procesu HTML Tidy (tidy.sourceforge.
net). Przypomina o to obrzucanie b otem czystych ubra , a nast pnie
mycie ich w em, ale pozwala o uzyska poprawne strony z systemu,
który by nieprzyjazny dla dobrego, czystego kodu. Pomijaj c ju
HTML Tidy, bardzo pomocne przy wprowadzaniu danych do systemów
CMS mo e si okaza wykorzystanie takich narz dzi jak TinyMCE
(tinymce.moxicode.com) lub WYMEditor (www.wymeditor.org). Istniej
tak e j zyki  quasi-znacznikowe , takie jak Textile Deana Allena
(www.redcloth.org/hobix.com) lub Markdown Johna Brubera (www.
daringfireball.net/projects/markdown), które tak e mog pomóc osobom
nieobeznanym z HTML-em w tworzeniu prawid owego, zgodnego ze
standardami kodu.
my le strukturalnie, zamiast postrzega kod znaczników jako drugorz dne
narz dzie projektowania. Jednocze nie przyjrzymy si XHTML-owi 1.0 
standardowemu j zykowi do projektowania witryn. Poznamy jego cele oraz
korzy ci wynikaj ce z jego stosowania. Opracujemy strategi przej cia
z HTML-a na XHTML. Przyjrzymy si tak e nowemu graczowi na rynku 
j zykowi HTML 5 (www.w3.org/TR/html5).
SYNDROM B DNYCH ADRESÓW URL
J zyki skryptowe cz sto generuj d ugie adresy URL zawieraj ce
niezakodowane znaki &, zastrze one w HTML/XHTML. W HTML-u
i XHTML-u znak & u ywany jest do wskazania encji znakowej, takiej jak
’, która oznacza poprawny typograficznie znak apostrofu w kodzie
Unicode. Mo na to naprawi , stosuj c funkcj ColdFusion o nazwie
Ukryty schemat kiepskiego kodu 127
URLEncodeFormat(). ASP posiada podobn funkcj o nazwie HTMLEncode.
Z kolei j zyk PHP udost pnia funkcje urlencode() (http://php.net/
manual/pl/function.urlencode.php), rawurlencode() (http://php.net/
manual/pl/function.rawurlencode.php) oraz htmlentities() (http://php.net/
manual/pl/function.htmlentities.php). We wszystkich tych przypadkach
programi ci mog (i powinni) unika problemu, przepuszczaj c
wszystkie adresy URL przez wymienione funkcje przed umieszczeniem
ich w kodzie strony.
Dziwnym zbiegiem okoliczno ci jest to, e poprawne kodowanie z u yciem
XHTML-a zach ca do pisania kodu w sposób strukturalny i zniech ca do
tworzenia prezentacyjnych  sztuczek . W XHTML 1.0 Transitional takie
sztuczki s uwa ane za przestarza e, co oznacza, e mo esz je stosowa ,
je li musisz, ale jeste zach cany do osi gania tego samego rezultatu w inny
sposób  na przyk ad przy u yciu CSS. W XHTML 1.0 i 1.1 Strict
sztuczki prezentacyjnie s oficjalnie zabronione. Ich zastosowanie sprawi, e
strona przepuszczona przez us ug weryfikuj c poprawno kodu W3C
(nazywan walidatorem) nie przejdzie testu (patrz rysunek 5.7). (Je eli nie
pozna e jeszcze tego narz dzia, zrobisz to z pewno ci , kiedy nauczysz
si projektowa i budowa strony z u yciem standardów. Patrz ramka
 Sprawd to! ).
Rysunek 5.7.
Projektanci
i programi ci korzystaj
z darmowej us ugi
sprawdzaj cej
poprawno kodu
oferowanej przez W3C
(validator.w3c.org),
aby si upewni ,
czy ich strony
s zgodne
ze standardami
Niezale nie od tego, czy wybierzesz XHTML, czy Strict lub Transitional,
do wiadczysz ucz cego pokory odkrycia, e  ca a Twoja wiedza jest z a :
amanie wierszy (br) stosowane do symulowania listy, nag ówki wymuszaj ce
128 Rozdzia 5. > Nowoczesny uk ad znaczników
Sprawd to!
Us uga weryfikowania poprawno ci stron (validator.w3.org) testuje
strony zbudowane przy u yciu XHTML-a 4.01, XHTML-a 1.0 oraz
XHTML-a 1.1 i ocenia ich zgodno ze specyfikacj j zyka. Us uga
weryfikuj ca CSS (jigsaw.w3.org/css-validator) robi to samo w odnie-
sieniu do arkuszy stylów. Grupa zajmuj ca si projektowaniem sieci
w htmlhelp.com utrzymuje równie niezawodn us ug do sprawdzania
uk adu znaczników (www.htmlhelp.com/tools/validator). Wszystkie trzy
us ugi oferowane s ca kowicie za darmo.
Rada: HTML-owi maniacy  je li zajmujecie si ju HTML-em 5,
pami tajcie, e nie wszystkie walidatory b d prawid owo sprawdza
wasze strony. Jedn z us ug, która to potrafi, jest walidator HTML 5
dost pny na stronie validator.nu (patrz rysunek 5.8). Tak e Validation
Service W3C jest ju w stanie sprawdza poprawno kodu HTML 5.
Cieszcie si i radujcie!
Rysunek 5.8.
By mo e ta strona nie
jest szczególnie pi kna,
jednak validator.nu
jest u ytecznym
narz dziem, które
sprawdza poprawno
kodu XML, HTML 5, itd.
(www.validator.nu)
okre lony sposób wy wietlania, przezroczyste obrazki GIF do tworzenia
bia ej przestrzeni... B dziesz zaszokowany faktem, e kiedy stosowa e tego
typu sztuczki.
Zamiast korzysta z prezentacyjnych sztuczek, zaczniesz my le struktu-
ralnie. Pozwolisz kodowi znaczników, by pe ni swoj rol . Nawet w uk a-
dach hybrydowych, stosuj cych tabele oraz inne elementy do prezentacji,
Ukryty schemat kiepskiego kodu 129
nauczysz si robi wi cej przy u yciu CSS  na przyk ad usuwa z o one
i nadmiarowe znaczniki koloru oraz atrybuty komórek tabel i zast powa
je jedn lub dwoma regu ami w globalnym arkuszu stylów. W miar pozna-
wania nowego j zyka kodowania b dziesz zapomina stopniowo o z ych przy-
zwyczajeniach. Przejd my zatem do rzeczy.
Przeformu owanie czego?
Powo amy si na W3C i zacytujemy:  XHTML (www.w3.org/TR/xhtml1)
jest przeformu owaniem HTML-a w XML . Mówi c pro ciej i mniej pre-
cyzyjne, XHTML jest j zykiem znaczników bazuj cym na XML-u i dzia-
aj cym oraz wygl daj cym jak HTML z kilkoma ma ymi, lecz znacz -
cymi ró nicami. W przegl darkach oraz innych klientach u ytkownika
XHTML 1.0 dzia a dok adnie tak samo jak HTML, chocia niektóre nowo-
czesne przegl darki mog traktowa ten j zyk nieco odmiennie  o czym
piszemy w nast pnym rozdziale. Z punktu widzenia projektantów i pro-
gramistów, pisanie w XHTML-u 1.0 przypomina do z udzenia pisanie
w j zyku HTML  tyle e z troch bardziej cis ymi regu ami i jednym
lub dwoma nowymi elementami, o których za chwil .
W rozdziale 4. opisali my XML (ang. eXtensible Markup Language) jako
 superj zyk , z którego programi ci mog wywodzi inne, dostosowane do
w asnych potrzeb j zyki znaczników. XHTML (ang. eXtensible Hypertext
Markup Language) jest jednym z takich j zyków. XHTML 1.0 jest pierwsz
i najbardziej zgodn wstecz wersj XHTML-a, st d te najlepiej nadaje
si do nauki i sprawia najmniej k opotu starszym przegl darkom.
Inne aplikacje i protoko y bazuj ce na XML-u liczone s w setkach, a ich
popularno bazuje mi dzy innymi na zdolno ci do wymiany i transformo-
wania danych przy minimalnym koszcie oraz zaledwie kilku (o ile w ogóle)
k opotach ze zgodno ci  cnotach, jakie dziel z XHTML-em. Po ród
tych protoko ów wymieni mo na Rich Site Summary (blogs.law.harverd.
edu/tech/rss), Scalable Vector Graphics (www.w3.org/TR/SVG), Synchro-
nized Multimedia Integration Language (www.w3.org/TR/REC-smil)
i Resource Description Framework (www.w3.org/RDF). (Wi cej informacji
o tych j zykach mo na znale w rozdziale 4.).
Ka dy z tych protoko ów pe ni rol w rozwijaj cej si sieci, ale aden z nich
nie jest tak istotny dla projektantów i programistów jak XHTML  i aden
z nich nie jest te równie prosty.
Po co w ogóle  przeformu owywa  HTML na XML lub cokolwiek innego?
Z jednego powodu  XML jest j zykiem spójnym, czego nie mo na
130 Rozdzia 5. > Nowoczesny uk ad znaczników
powiedzie o HTML-u. Je eli w XML-u otworzysz znacznik, musisz go
zamkn . W HTML-u niektóre znaczniki nigdy nie s zamykane, inne zaw-
sze, jeszcze inne zale nie od woli programisty. Ta niekonsekwencja mo e
spowodowa praktyczne problemy. Przyk adowo niektóre przegl darki mog
odmówi wy wietlania strony HTML, która pozostawia niedomkni te komórki
tabeli, mimo e specyfikacja HTML pozwala na tak praktyk . XHTML
zmusza do zamykania wszystkich elementów, zatem unika si problemów
z przegl darkami i oszcz dza czas niezb dny na testowanie oraz usuwanie
usterek. Nie trzeba równie pami ta , które znaczniki nale y zamyka ,
a które nie.
Co wa niejsze, je eli napiszesz stron w j zyku bazuj cym na XML-u, b dzie
ona lepiej wspó dzia a a z innymi j zykami, aplikacjami i protoko ami opar-
tymi na XML-u.
Skoro XML jest tak wa ny, czemu nie napisa j zyka opartego na XML-u,
który b dzie dzia a dok adnie tak jak HTML? XML jest pot ny i wszech-
obecny, nie mo na jednak zaserwowa przegl darce danych w surowej
postaci XML-a i oczekiwa , e zrobi z nimi co inteligentnego, na przyk ad
wy wietli adnie sformatowan stron internetow . Niestety, starsze prze-
gl darki nie poradz sobie z wy wietleniem strony napisanej w XML-u.
W istocie zatem XHTML jest technologi po redni , cz c pot g XML-a
(w pewnej cz ci) z prostot j zyka HTML (w wi kszo ci).
Podsumowanie
Mówi c ogólnie, XHTML to XML dzia aj cy jak HTML w starych i nowych
przegl darkach oraz w wi kszo ci urz dze internetowych, poczynaj c od
antycznych, takich jak Newton (produkowany w latach 90. ubieg ego wieku),
poprzez urz dzenia Palm, a po iPhony. Praktyczna, przeno na i wydajna
technologia.
XHTML jest równie prosty jak HTML  troch prostszy dla pocz tku-
j cych, którzy nie posiadaj z ych przyzwyczaje i by mo e ciut trudniej-
szy dla weteranów zajmuj cych si projektowaniem od samego pocz tku
lat 90. ubieg ego stulecia.
XHTML jest aktualnym standardem (zast puj cym HTML 4), który ma
na celu przywrócenie rygorystycznej, logicznej struktury i zawarto ci doku-
mentu zapewniaj cej lepsze wspó dzia anie z innymi standardami siecio-
wymi, takimi jak CSS i DOM, oraz dobr wspó prac z innymi istniej cymi
i przysz ymi j zykami, aplikacjami oraz protoko ami bazuj cymi na XML-u.
Ukryty schemat kiepskiego kodu 131
Lista wszystkich korzy ci p yn cych ze stosowania XHTML-a zosta a
zamieszczona na ko cu rozdzia u.
WERSJA STRICT CZY TRANSITIONAL?
W pierwszych dwóch wydaniach tej ksi ki zalecali my stosowanie wersji
XHTML 1.0 Transitional jako najbardziej wyrozumia ej spo ród wszystkich
wersji tego j zyka, najbardziej zbli onej do tradycyjnych metod tworzenia
stron oraz naj atwiejszej do poznania i zastosowania. Je li starasz si oduczy
starych nawyków lub chcesz uaktualni istniej ce witryny w agodny i spokojny
sposób, XHTML 1.0 Trasitional b dzie najlepszym z mo liwych wyborów.
Jednak z drugiej strony, aktualnie wi kszo zwolenników przestrzegania
standardów preferuje tworzenie stron w bardziej rygorystycznej wersji
XHTML 1.0 Strict b d te , je li s w stanie generowa odpowiednie typy
MIME dla wszystkich przegl darek, z wyj tkiem Internet Explorera, w wersji
XHTML 1.1 Strict. Wybór wersji Strict jako domy lnej jest cz ciowo kwesti
mody  to sposób pokazania ca emu wiatu (albo przynajmniej tej jego cz ci,
która zaprz ta sobie g ow ogl daniem kodu ród owego odwiedzanych stron),
e nie uznajemy kompromisów, je li chodzi o stosowanie standardów.
Zasadniczo to nic z ego.
XHTML 2  nie dla ka dego
W momencie wydania pierwszej edycji tej ksi ki wersja robocza specyfi-
kacji XHTML 2.0 zosta a przekazana do konsultacji spo eczno ci projek-
tantów i programistów. Kiedy zaczynali my prac nad trzecim wydaniem
sze lat pó niej XHTML 2.0 jest nadal wersj robocz (www.w3.org/
TR/xhtml2) i nie zosta zaktualizowany od trzech lat. Mog oby to wiad-
czy o tym, e wiat nie dopomina si XHTML-a 2. I faktycznie, cho w jego
specyfikacji mo na znale kilka fascynuj cych rozwi za , jednak nigdy
nie znalaz wielkiego poklasku w spo eczno ci programistów. 2 lipca 2009
roku W3C skróci o m ki XHTML-a 2 (http://www.w3.org/News/2009#
item119), zamykaj c prace nad nim, a spo eczno osób zainteresowanych
standardami oszala a z w ciek o ci (http://www.zeldman.com/2009/07/07/
in-defense-of-web-developers/).
G ównym celem XHTML 2.0 by o zbli enie si do semantycznego idea u,
nawet za cen wyrzucenia na mietnik dotychczasowych metod progra-
mowania. Pocz tkowa wersja by a faktycznie bardzo purystyczna. Z za o e-
nia XHTML 2.0 nie by zgodny wstecz z HTML lub XHTML 1.0. Porzu-
ca znajome konwencje, takie jak element img (zast powany przez element
132 Rozdzia 5. > Nowoczesny uk ad znaczników
object), znacznik br (zast powany przez nowy element line, zamieniony
pó niej na l) oraz wiekowy znacznik zakotwiczenia; zamiast niego otrzymu-
jemy do dyspozycji technologi zwan hlink.
Programi ci tak bardzo narzekali na t ostatni zmian , e w pó niejszej
wersji element a zosta przywrócony. Ale w skorygowanym XHTML2 ka dy
element b d grupa elementów strony mog y posiada atrybut href. Nale y
zwróci uwag , e wielu programistom niezwykle spodoba a si mo liwo
dodania atrybutu href do ka dego elementu strony; rozwi zanie to zosta o
pó niej wykorzystane w HTML-u 5, nast pcy XHTML-a 1.0, którym obec-
nie pasjonuje si sporo dzieciaków. Problem polega jednak na tym, e aktu-
alnie wi kszo przegl darek obs uguje atrybuty href umieszczane jedynie
w elementach a.
Je li chodzi o img, to w ko cu uda o mu si wróci do XHTML 2 (http://www.
w3.org/TR/xhtml2/mod-image.html#sec_20.1), zosta jednak uznany za
przestarza y. Wci zamiast niego powinni my u ywa object, chocia od
dawna wiadomo, e object nie dzia a w Internet Explorerze z wyj tkiem
wersji IE8. (Mo na to tak e wyrazi w bardziej uprzejmy sposób, mianowi-
cie tak: to fajnie, e IE8 w ko cu obs uguje element object).
Niektórzy projektanci przywitali proponowan specyfikacj XHTML 2
okrzykami rado ci. Inni narzekali, e wydaje si zbytnio buja w ob okach,
a za ma o skupia si na faktycznych problemach tworzenia stron. (No dobrze,
to chyba nam si wyrwa o). Wi kszo projektantów nie przywi zywa a do
niej wcale uwagi. Sze lat pó niej wszyscy, poza garstk nowatorów, nadal
j ignoruj . Zamiast obs ugiwa i rozwija dwa standardy  j zyków znacz-
nikowych przysz o ci , spo ród których tylko jeden interesowa spo ecz-
no twórców stron WWW, W3C podj o ca kiem sensown decyzj , by
zako czy prace nad XHTML 2.0.
By mo e XHTML 2.0 jest ju martwym pomys em, jednak nie musimy
si tym martwi . adna z przegl darek nie przestanie bowiem obs ugiwa
XHTML-a 1. Podobnie, adna z przegl darek nie przestanie obs ugiwa
HTML-a 4. Witryny napisane poprawnie i zgodnie ze specyfikacj HTML
4.01 b d prawid owo wy wietlane jeszcze przez d ugie lata. To samo dotyczy
witryn napisanych prawid owo i zgodnie ze specyfikacj XHTML 1.
Jednak po co u ywa XHTML-a, skoro w przysz o ci j zykiem do tworzenia
stron WWW ma by HTML 5? To ca kiem zasadne pytanie, które twórcy
stron u ywaj cy HTML-a od ponad dekady niejednokrotnie sobie zada-
wali. Gdyby XHTML 5 mia si pojawi niebawem, a wszystkie przysz e
wersje przegl darek mia y obs ugiwa wszystkie jego nowo ci (zaczynaj c
5 najwa niejszych powodów, dla których warto wybra HTML 133
do elementów strukturalnych, takich jak footer, a ko cz c na atrybutach
href dodawanych do dowolnych elementów strony), to faktycznie zawracanie
g owy nauk XHTML-a by oby ma o sensowne. Jedynym argumentem prze-
mawiaj cym na korzy XHTML-a mog aby by nieco wi ksza zgodno
witryny z aplikacjami XML. Jednak prace nad standardem HTML 5 s jesz-
cze dalekie od zako czenia, a Internet Explorer (i w mniejszym stopniu tak e
inne przegl darki) nie obs uguje wi kszo ci nowych elementów tego j zyka.
A zatem obecnie wybór pomi dzy j zykami HTML i XHTML mo na spro-
wadzi do listy pi ciu podstawowych zagadnie , przedstawionych poni ej.
5 najwa niejszych powodów,
dla których warto wybra HTML
1. HTML dzia a prawid owo we wszystkich przegl darkach, a wszystkie
przegl darki (w tym IE) prawid owo obs uguj MIME HTML.
2. Cho najprawdopodobniej prace nad HTML 5 nie zostan jeszcze
zako czone przez kilka najbli szych lat, jednak najnowsze
przegl darki obs uguj ju niektóre jego elementy. Stwarza
to doskona okazj , by ju teraz rozpocz nauk tej nowej,
u ytecznej wersji j zyka.
3. HTML traktuje b dy bardziej wyrozumiale ni XHTML.
4. HTML nie wymaga tak cis ego zamykania elementów jak XHTML,
a to z kolei mo e nieznacznie zmniejszy zu ywan przepustowo .
(A zu ycie przepustowo ci przez DOCTYPEE HTML 5 jest najmniejsze
z mo liwych),
5. HTML 5 jest pierwsz wersj tego j zyka, zaprojektowan pod
k tem bogatych aplikacji internetowych, dlatego te wielkie firmy
internetowe, takie jak Google, bez w tpienia b d nim bardzo
zainteresowane. Je li zatem zajmujesz si aplikacjami internetowymi
i odpowiada Ci kierunek rozwoju HTML-a 5, to teraz jest doskona y
moment, by zacz go poznawa i stosowa .
Dodatkowym plusem jest fakt, e w adnej z nowoczesnych przegl darek
obecno DOCTYPE HTML nie powoduje ju automatycznego przechodzenia
do trybu  dziwactw . Cho nie jest to adn zalet w porównaniu ze stoso-
waniem XHTML-a, jednak u ycie HTML-a nie pogarsza ju sytuacji pro-
gramistów i nie zwi ksza ryzyka przej cia przegl darki do niebezpiecznego
trybu  dziwactw . W dalszej cz ci ksi ki, w rozdziale 7., opiszemy pod-
stawowe cele j zyka HTML 5, jego ró nice w stosunku do XHTML-a oraz
dok adniej przedstawimy jego elementy, regu y i sk adni .
134 Rozdzia 5. > Nowoczesny uk ad znaczników
5 najwa niejszych powodów,
dla których warto wybra XHTML 1
1. XHTML jest aktualnym standardem znaczników, zast puj cym
HTML 4.
2. XHTML jest zaprojektowany do wspó pracy z innymi j zykami
skryptowymi, aplikacjami i protoko ami bazuj cymi na XML.
HTML nie posiada takiej mo liwo ci.
3. XHTML jest bardziej spójny ni HTML, zatem mniej sk onny
do stwarzania problemów zwi zanych z funkcjonowaniem
i wy wietlaniem tre ci.
4. Tworzenie w j zyku XHTML pozwala na wyzbycie si
przyzwyczajenia do pisania prezentacyjnego kodu znaczników,
a to z kolei mo e pomóc w unikni ciu problemów z dost pno ci
i niezgodno ci przy wy wietlaniu stron w przegl darkach ró nych
producentów. (Je eli piszesz strukturalny kod XHTML i umieszczasz
wszystkie lub prawie wszystkie elementy prezentacji w CSS, czyli
tam, gdzie powinny by , nie b dziesz musia d u ej martwi si
o ró nice pomi dzy przegl darkami Firefox i Internet Explorer,
takie jak puste komórki tabel, do których zastosowano atrybut
szeroko ci).
5. Podobnie jak wiczenia z metronomem sprawi , e b dziesz lepszym
muzykiem, tak znaczenie, jakie w XHTML-u jest przyk adane
do prawid owego formatowania kodu i przestrzegania regu , stanowi
doskona platform edukacji spo ecznej dla wszystkich projektantów
i programistów, którzy przez d ugie lata nawykli do tworzenia kodu
HTML pozbawionego semantycznego sensu. Je li nawet za dwa
lub trzy lata wrócisz do HTML-a 5, to dzi ki poznaniu XHTML
b dziesz tworzy bardziej przejrzysty i lepszy kod  nauczysz si
bowiem przestrzega semantyki wymuszanej przez cis e
i rygorystycznie przestrzegane zasady.
Podstawowy powód,
dla którego nie warto wybiera XHTML-a
1. Nie znasz zasad XHTML-a.
Na szcz cie, temu punktowi mo emy zaradzi  patrz rozdzia 6.