Rafał Kosik
Bar
Z oficjalnej strony internetowej autora
Bar, jak większość tego typu miejsc, był dosyć mroczny, ale w przeciwieństwie do większości tego typu
miejsc nie był zadymiony. Wyjaśnić obydwie cechy można w prosty sposób: od miesiąca nie było prądu, a
klientów od jakiś dwu tygodni. Poprawka: był jeden klient, do tego stały, ale nie palił. Pił za to dużo.
Bar miał ten duży plus, że znajdował się w suterenie. Nie było tu dużych okien przez które wpadałoby
światło czy gwar miasta. Gwar miasta... jaki gwar miasta?...
- Wiesz co... - odezwał się stały klient znad szóstej szklanki szkockiej z colą.- Wcale nie zamierzam się
zapijać na śmierć.
Był drobnym facetem pod czterdziestkę, już łysiejącym. Tania, szara marynarka wisiała na jego wąskich
ramionach, jak na sklepowym wieszaku.
- Wiem też, co sądzisz o mieszaniu szkockiej z colą - kontynuował nalewając sobie kolejnego drinka
połowę rozlewając na lepiący się bar. Robił to sam. Rachunek i tak musiał się zgadzać, skoro był jedynym
klientem.- Ale pijąc samą whisky mógłbym się zapić, prawda? Jak mieszam, to się nie zapiję... Nieważne...
Jak myślisz, ile czasu przetrwają dane na twardych dyskach serwerów? Dziesięć lat? Dwadzieścia? Stare
księgi, takie robione z papieru ze szmat, nie z pulpy drzewnej, potrafiły przetrwać chyba z pięćset? Jak
myślisz? Ciekaw jestem losu mojego konta e-mailowego. Kilku wiadomości nie zdążyłem przeczytać nim
wyłączyli prąd.
Mieszadełkiem do drinków przesuwał nieistniejące kostki lodu w szklance. Nie miał zbyt barwnego
życia, a połowa najciekawszych wydarzeń rozegrała się w ostatnim miesiącu. Tematy do opowiadania
skończyły mu się kilka dni temu, więc opowiadał je na nowo koloryzując w inny sposób.
- Korespondowałem z facetem z Alabamy - ciągnął.- Stąd wiem, że to nie wydarzyło się tylko w Polsce.
Wiesz, to nie stało się nagle... Opowiadałem to wiele razy, wiem, ale to najbardziej niesamowita historia,
jaką przeżyłem i zapewne ostania, więc pozwól, że opowiem ją jeszcze raz. To nie stało się nagle. Najpierw
ci sąsiedzi z przeciwka, ci co mieli starego Saaba, zapakowali do bagażnika dwie wypchane torby i
odjechali. Myślę, że oni właśnie byli pierwsi. Przyjechała ich córka i zrobiła z tego solidną aferę. Była też
policja. Cóż to dało? Rodziców jak nie było tak nie ma... - mężczyzna zaśmiał się kończąc kaszlem.- Po
tygodniu wyjechali następni, nawet nie zamykając okna na piętrze. Wtedy jeszcze nie łączyłem sobie tego
w całość. Sąsiad, to był ktoś, komu mówiło się "dzień dobry" i szło w swoją stronę nim zdążył sprzedać ci
jakiś swój problem w stylu "nie mogę odkręcić syfonu w łazience, a widziałem, że pan ma taką dużą
żabkę..." Im mniej spotykałem sąsiadów, tym lepszy miałem humor. Ech... Nawet nie wiesz, ile dziś bym
dał, żeby ktoś sprzedał mi jakiś swój problem. Wtedy jednak wracałem z pracy i jedyne, co chciałem
zrobić, to usiąść przed telewizorem i poprzerzucać kanały popijając piwko. Nawet żony nie chciałem
oglądać. Piętnaście lat po ślubie może się znudzić - znów się zaśmiał i znów zakaszlał.- Zaczęło się na
poważnie koło dwudziestego lipca. Dziennie z sąsiedztwa odjeżdżał co najmniej jeden samochód. Zacząłem
się bać dopiero, gdy pewnego dnia przyszedłem do biura i zastałem zamknięte drzwi. Już przedtem biurka
obok robiły się puste, ale... zamknięte drzwi? Wtedy właśnie pojawiłem się tu po raz pierwszy, ale tego
dnia poprzestałem na jednym piwie. Było tu wtedy jeszcze paru chłopaków...
Mężczyzna rozejrzał się po pustych ławach i zakurzonej podłodze baru. Westchnął.
- Kiedy zobaczyłem tych staruszków z rudery na rogu, jak pakują walizkę do Trabanta, poszedłem do
nich i zapytałem, gdzie się wybierają. Powiedzieli "na zakupy" i unikając mojego wzroku wskoczyli do
środka. Odjechali pozostawiając za sobą jedynie siwy dym. Tak samo odpowiedział student, który z braku
samochodu odszedł piechotą z wielkim połatanym plecakiem Polsportu.
Kolejna porcja szkockiej znalazła się w szklance. Chwilę póz
niej dołączyła do niej cola. Jak co dzień, im
póz
niej się robiło, tym proporcje coraz bardziej zmieniały się na korzyść szkockiej.
- Zapewne ciekawi cię, co stało się z moją żoną... Zapytałem ją gdzie się wybiera, gdy bez słowa wsadziła
do bagażnika torbę podróżną i otworzyła bramę. Zdziwiona odpowiedziała "jadę na zakupy", ale spojrzenie
miała niewyraz
ne. Nie zdziwiło mnie to nawet, bo sytuacja w kraju nie była normalna a przygotowanie
zapasów wydawało się jak najbardziej na miejscu. A ta torba? Jakoś mnie to nie zainteresowało. Dlaczego
nie pojechałem z nią, albo zamiast niej? Nie to, żebym jakoś szczególnie nie lubił robić zakupów. Sytuacja
była jedną z tych, w które się nie wierzy, choćby się powtarzała setny raz. Powiedziała "jadę na zakupy".
Tak samo mówili ludzie, którzy już nie wrócili. Ale, na Boga, ona co trzy dni jez
dziła na zakupy! To był
jedyny sport jaki uprawiała.- Oparł głowę na dłoniach leżących na barze, ale nie zaczął płakać.- Nie
kochałem jej wcale. Gdybym kochał może bym jej nie puścił, może przeczucie by mi coś podpowiedziało,
ale my żyliśmy po prostu obok siebie i jej wyjazd do sklepu oznaczał dla mnie godzinę spokoju. W ogóle
nie zastanawiałem się nad tą torbą w bagażniku. Dlaczego nie zdziwiła mnie ta torba? Nie, nie miałem
nadziei na pozbycie się żony. Rozumiesz, było mi potem smutno, ale nie aż tak, jak powinno. Zadzwoniłem
na policję. Nikt nie podnosił słuchawki. Oni też pojechali na zakupy, więc dałem sobie spokój.
Wrzucił dwa złote do automatu z orzeszkami i przekręcił mechanizm. Kilkanaście tłustych kształtów
obsypanych drobno zmieloną solą wypadło na małą, tekturową tackę. Przysunął ją do siebie i niechętnym
ruchem włożył pierwszego orzeszka do ust.
- Dosyć długo towarzyszyła mi staruszka z pobliskiej kamienicy. Mieszkali tam sami starsi ludzie i w
myślach nazywałem "pensjonariuszami". Wiem, nieładnie, ale nigdy nie powiedziałem tak na głos.
Kłaniałem się tej staruszce idąc do twojego baru, a ona uśmiechała się do mnie i też kiwała głową. Starsi
ludzie potrafią cały dzień przesiedzieć wyglądając przez okno na ulicę, na której nic się nie dzieje.
Wracając już się jej nie kłaniałem, bo ona spała, a ja skupiałem się na dojściu do domu i przewróceniu się
na łóżko zamiast na nocny stolik. Dziesięć dni temu nie zobaczyłem babci. Poczułem wtedy jakiś ludzki
odruch... takie poczucie więzi przez to codzienne kłanianie się... Wiesz co mam na myśli... Może staruszka
nie miała co jeść, albo zemdlała. Wszedłem do kamienicy czując się jakbym... - uniósł ramiona szukając
odpowiedniego określenia - jakbym był naprawdę dobrym człowiekiem. Wchodząc po schodach prawie
płakałem z tego poczucia własnej szlachetności. Nacisnąłem dzwonek, ale nie było przecież prądu. Wtedy
chciałem zapukać... jednak powstrzymałem się. Co bym zrobił, gdyby się okazało, że ona na prawdę nie ma
co jeść? Musiałbym pojechać na zakupy. Nie muszę ci chyba tłumaczyć dlaczego nie miałem na to ochoty.
Cała szlachetność uszła ze mnie, jak powietrze z dziurawej piłki. Teraz z tego wszystkiego muszę chodzić
inną trasą. Babcia o mało co nie sprzedała mi swojego największego problemu.
Często myślałem wieczorami, zastanawiałem się, gdzie ci wszyscy ludzie poszli. No, bo cóż to znaczy
"na zakupy"? Nigdy nie lubiłem robić zakupów, ale wiem, że od tego się nie umiera. Może tam gdzie szli
były jakieś punkty zborne dla udających się na sąd ostateczny? Takie terminale do nieba. Może hasło "na
zakupy" wymyślono, by mnie zmylić? Czy ja jestem aż tak zły, żeby mnie tak podstępnie pominąć? Nie
jestem zły... Może nie odebrałem e-maila z instrukcją postępowania i lokalizacją mojego terminala?...
Tak, wiem. To pijackie brednie. Chyba jestem już pijakiem, nie?
Ile masz tej whisky? Jeszcze ze dwie butelki... Co potem? Będę pił White Russian? Przy trzecim się
spawię. Nie umiem przyrządzać innych drinków, a połowy z tych twoich specjałów nie da się pić z colą.
Och... na szczęście jest jeszcze wódka.
Dziesięć dni temu widziałem samochód przemykający Marymoncką. Zacząłem biec, ale wiesz, jak się
biega po codziennym piciu od miesiąca... Nawet zapachu spalin nie poczułem.
To przykre... tak patrzeć na rozpad. Rozumiesz, reality show, entropia na żywo...
Najpierw bałem się rachunku, ale potem zrozumiałem, że ten już nigdy nie przyjdzie. Wykręcałem więc
numery przypadkowych osób, najpierw z książką telefoniczną, potem tak, z głowy. Raz odebrało dziecko.
Płakało, ale nie potrafiłem od niego wyciągnąć, gdzie jest. Jak w tym dowcipie mówiło cały czas "W domu,
jestem w domu..." Może i lepiej dla mojego sumienia bo i tak nie odważyłbym się pojechać. Ktoś na górze
mógłby to zinterpretować, jako wyjazd "na zakupy".
Nie wyobrażasz sobie nawet, jak bardzo człowiek potrafi się czuć rozpieprzony. Wstaję rano i siadam
przy stole. Nie jestem w stanie umyć zębów, bo to zbyt złożona czynność. W głowie kotłują mi się myśli,
jakieś niezrealizowane zamówienia sprzed miesiąca mieszają się z rozwiązanym od dwóch dni butem (nie
zdejmuję już butów do snu). Czuję się, jakbym spadał wewnątrz super-chaosu musząc nad nim zapanować.
Wtedy wypijam setę (pożyczyłem dwie butelki z twojego zaplecza, dopisz do rachunku). Chaos nie znika,
ale wtedy przynajmniej nie odczuwam potrzeby zapanowania nad nim. Odliczam czas do wyjścia z domu,
albo od razu wychodzę. Teraz już nie myślę wieczorami, nocą nawet nie wiem gdzie kończę się ja a gdzie
zaczyna się pościel. To idiotyczne uczucie, ale i tak lepsze od tych rozmyślań.
Internet zdechł wtedy, kiedy i telefony, na dwa dni przez elektrownią. Wcześniej sprawdzałem strony
różnych polskich miast i patrzyłem, jak kolejno przestają istnieć. Potem dopiero doszło do mnie, że to nic
nie znaczy, bo strona Szczecina może się znajdować w Krakowie. Sieć kurczyła się w strasznym tempie.
Pod koniec znalazłem tego faceta z Alabamy. Potem trzy dni i było po ptakach. Amerykanin miał ciekawą
teorię od czasu kiedy jego żona pożegnała go słowami "I'm going for a shoping". Powiedział, że to jakaś
super promocja. Im więcej kupisz, tym mniej płacisz. Ci wszyscy ludzie biegają teraz po hipermarketach i
zwalają wszystko do wózków, biją się między sobą i wydzierają sobie paczki pieluch, puszki z mielonką i
słone paluszki.
Mężczyzna oparł głowę o bar nie dbając o pozlepiane włosy. Zasnął na dwie minuty, po czym poderwał
głowę i kontynuował:
- Czyż to nie świadczy o nas z
le, że dzieło naszej epoki - internet - przetrwało bez nas zaledwie kilka
tygodni? Stonehenge... rzymskie akwedukty stoją do dziś, a kilka z nich nawet działa. Za kilka lat cały nasz
dorobek przepadnie. Właśnie! Ile czasu może leżakować whisky? Są takie dwunastoletnie, to wiem, ale co
potem? Zaczyna się psuć, czy co? Sprawdziłem całe zapasy żywności w piwnicy, bo wiesz... bez obrazy,
ale rzygam już tymi twoimi orzeszkami. Nie zawierają kompletu witamin. Konserwy wyjem nim minie ich
best before. A potem, zakładając, że się nie zapiję... potem, cóż, w końcu i ja będę musiał iść na zakupy.
Warszawa 2001
www.rafalkosik.com