MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Jerzy Jon
Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób
zawodowych 315[01].Z4.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr in\
. Kinga Piotrowska
mgr in\
. Joanna Stępień
Opracowanie redakcyjne:
mgr Jerzy Jon
Konsultacja:
mgr in\
. Wanda Bukała
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 315[01].Z4.03
,,Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych , zawartego
w programie nauczania dla zawodu technik bezpieczeństwa i higieny pracy.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 5
4. Przykładowe scenariusze zajęć 6
5. Ćwiczenia 9
5.1. Rodzaje wypadków i ich klasyfikacja 9
5.1.1 Ćwiczenia 9
5.2. Ustalanie okoliczności wypadków przy pracy 11
5.2.1 Ćwiczenia 11
5.3. Ustalanie przyczyn wypadków przy pracy z podziałem na techniczne,
organizacyjne i ludzkie 13
5.3.1 Ćwiczenia 13
5.4 Dokumentacja powypadkowa 15
5.4.1 Ćwiczenia 15
5.5 Procedury dotyczące chorób zawodowych 17
5.5.1 Ćwiczenia 17
5.6 Regulacje prawne wypłacania świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych i inne instytucje ubezpieczeniowe 19
5.6.1 Ćwiczenia 19
5.7 Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 21
5.7.1 Ćwiczenia 21
5.8 Sprawozdawczość dotycząca wypadków przy pracy
i chorób zawodowych 23
5.8.1 Ćwiczenia 23
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 25
7. Literatura 37
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy
w zakresie jednostki modułowej dotyczącej postępowania w sprawach wypadków przy pracy
i chorób zawodowych.
W poradniku zamieszczone są:
 wymagania wstępne  wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć opanowane, aby
bez mógł problemów korzystać z poradnika dla ucznia do tej jednostki modułowej,
 cele kształcenia  wykaz umiejętności, jakie uczeń zdobędzie podczas pracy
z poradnikiem,
 przykładowe scenariusze zajęć,
 przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do ich realizacji, zalecanymi metodami
nauczania oraz propozycją środków dydaktycznych umo\
liwiających ich realizację,
 ewaluacja osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
 literatura.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne prowadzone były ró\
nymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń i pokazu z wyjaśnieniem, a wykład powinien
ograniczać się tylko do wyjaśnienia organizacji, zadań i uprawnień słu\
by bezpieczeństwa
i higieny pracy.
Formy pracy uczniów powinny być zró\
nicowane: praca indywidualna oraz zespołowa.
Jednostka modułowa  Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób
zawodowych zawarta jest w module 315[01].Z4  Zarządzanie systemem bezpieczeństwa
i higieny pracy i przedstawiona jest na schemacie.
315[01].Z4
Zarządzanie systemem bezpieczeństwa
i higieny pracy
315[01].Z4.01 315[01].Z4.03
315[01].Z4.02
Wykonywanie Postępowanie
Ocenianie ryzyka
obowiązków słu\
by w sprawach wypadków
zawodowego
bezpieczeństwa przy pracy
i higieny pracy i chorób zawodowych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 stosować przepisy bhp i ochrony przeciwpo\
arowej,
 formułować i opracowywać opinie oraz wnioski na podstawie obserwacji i sprawozdań
zdarzeń,
 charakteryzować struktury organizacyjne w zakładzie pracy,
 korzystać z ró\
nych z
ródeł informacji: dokumentacji technicznej, norm, katalogów
zapisywanych w formie papierowej i elektronicznej,
 posługiwać się komputerowym oprogramowaniem biurowym: edytorami tekstu
i arkuszem kalkulacyjnym,
 korzystać z zasobów Internetu,
 współpracować w grupie,
 prezentować efekty swojej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 zakwalifikować wypadki jako wypadki przy pracy, wypadki zrównane z wypadkami przy
pracy, wypadki w drodze do i z pracy,
 zbadać i ustalić okoliczności oraz przyczyny wypadków przy pracy i opracować wnioski
profilaktyczne,
 opracować dokumentację powypadkowa,
 rozró\
nić świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
 określić świadczenia z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i ucią\
liwych,
 opracować sprawozdania dotyczące wypadków przy pracy,
 dokonać rejestru wypadków przy pracy,
 zastosować procedury dotyczące chorób zawodowych,
 skorzystać z pakietu programów biurowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca:& & & & & & & & & & & & & & &
Modułowy program nauczania: Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 315[01]
Moduł: Zarządzanie systemem bezpieczeństwa i higieny pracy
315[01].Z4
Jednostka modułowa: Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy
i chorób zawodowych 315[01].Z4.03
Temat: Rodzaje wypadków.
Cel ogólny: Nabycie umiejętności kwalifikowania wypadków jako wypadki przy pracy,
wypadki zrównane z wypadkami przy pracy, wypadki w drodze do i z pracy.
Po zakończeniu edukacyjnych zajęć uczeń powinien umieć:
 rozró\
nić wypadki,
 określić okoliczności wpływające zakwalifikowanie wypadku jako wypadek przy pracy
lub wypadek poza pracą,
Metody nauczania uczenia się:
 wykład,
 pokaz,
 dyskusja dydaktyczna wielokrotna,
 ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 indywidualna,
 grupowa.
Czas trwania:
 2 godz. dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
 prezentacja multimedialna,
 stanowisko komputerowe z rzutnikiem.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
 nauczyciel przedstawia pojęcia: wypadek, wypadek przy pracy, klasyfikuje wypadki
ze względu na ich stopień cię\
kości i liczbę osób objętych skutkami urazowymi,
 omawia znaczenie zakwalifikowania wypadku jako wypadek przy pracy,
 nauczyciel dzieli grupę na dwuosobowe zespoły,
 ka\
dy zespół otrzymuje od nauczyciela opis działań pracownika w czasie wypadku
i miejsca wystąpienia zdarzenia wypadkowego,
 ka\
dy zespół wykonuje ćwiczenie polegające na zakwalifikowaniu wypadku do grupy
wypadków przy pracy lub do grupy wypadków nie związanych z pracą,
 zespoły prezentują swoje propozycje kwalifikacji wypadków,
 nauczyciel omawia popełnione błędy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. Po wykonaniu zadania uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy.
5. Dyskusja na temat wykonanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie popełnionych błędów 
ewaluacja.
6. Zakończenie zajęć.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Modułowy program nauczania: Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 315[01]
Moduł: Zarządzanie systemem bezpieczeństwa i higieny pracy
315[01].Z4
Jednostka modułowa: Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy
i chorób zawodowych 315[01].Z4.03
Temat: Ustalenie przyczyn wypadku.
Cel ogólny: Nabycie umiejętności zbadać i ustalania okoliczności oraz przyczyn wypadków
przy pracy.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 ustalić przyczyny wypadku,
 opracowywać wnioski profilaktyczne.
Metody nauczania uczenia się:
 wykład,
 pokaz,
 dyskusja dydaktyczna wielokrotna,
 ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 indywidualna,
 grupowa.
Czas trwania:
 2 godz. dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
 prezentacja multimedialna,
 stanowisko komputerowe z rzutnikiem.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
 nauczyciel przedstawia pojęcie  przyczyny wypadku, klasyfikuje przyczyny
wypadków,
 nauczyciel dzieli grupę na dwuosobowe zespoły,
 ka\
dy zespół otrzymuje opis zdarzenia wypadkowego  opis działań pracownika
w czasie wypadku i opis miejsca na którym wystąpiło zdarzenie wypadkowe, zespoły
określają przyczyny wypadku i opracowują wnioski profilaktyczne,
 ka\
dy zespół określa tok postępowania podczas wykonywania ćwiczenia,
 zespoły wykonują ćwiczenie,
 zespoły prezentują wykonane ćwiczenie,
4. Po wykonaniu zadania uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy.
5. Dyskusja na temat wykonanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie popełnionych błędów 
ewaluacja.
6. Zakończenie zajęć.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
5. ĆWICZENIA
5.1. Rodzaje wypadków i ich klasyfikacja
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ pojęcia stosowne w klasyfikacji wypadków.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować podstawowe pojęcia stosowane w klasyfikacji wypadków,
2) przedstawić  uło\
yć z rozsypani wyrazowej określenia pojęć: wypadek przy pracy,
wypadek śmiertelny, wypadek zbiorowy, wypadek indywidualny, wypadek indywidualny,
wypadek powodujący cię\
kie uszkodzenie ciała, wypadek lekki,
3) przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia, skorygować ewentualne błędy,
4) zaprezentować pracę indywidualną na forum grupy,
5) podsumować znajomość pojęć.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 dyskusja dydaktyczna,
 ćwiczenia.
Środki dydaktyczne
 rozsypanka wyrazowa dotycząca rodzajów wypadków 1 egzemplarz dla ucznia,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Dokonaj kwalifikacji wypadku na podstawie opisu wykonywanych działań w czasie
zaistniałego zdarzenia wypadkowego.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) przeanalizować okoliczności wypadku,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
4) zakwalifikować ka\
dy opisany wypadek do grupy wypadków przy pracy lub do grupy
wypadków niezwiązanych z pracą,
5) przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia,
6) zaprezentować pracę indywidualną na forum grupy,
7) podsumować ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 dyskusja dydaktyczna,
 ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
 opisy okoliczności wypadku  na ka\
dej kartce opis innego wypadku, po pięć kartek dla
ucznia,
 przybory do pisania,
 foliogramy lub plakaty z klasyfikacją wypadków przy pracy,
 rzutnik pisma do foliogramów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5.2. Ustalanie okoliczności wypadków przy pracy
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj szkic i fotografię miejsca wypadku.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie,
 nauczyciel w drodze losowania przydziela ka\
demu uczniowi opis zdarzenia
wypadkowego (woz
na złamała nogę w pracy w szkole, nauczyciel praktycznej nauki
zawodu w pracy na stanowisku spawalniczym doznał poparzenia w wyniku podpalenia
ubrania, magazynier w miejscu pracy doznał wstrząsu mózgu w wyniku upadku, i inne)
i opis miejsce zdarzenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) przejść na miejsce wypadku,
4) wykonać szkic miejsca wypadku,
5) wykonać fotografię miejsca wypadku,
6) opisać szkic i fotografię  przygotować do umieszczenia w dokumentacji powypadkowej,
7) przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia,
8) zaprezentować pracę indywidualną na forum grupy,
9) podsumować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne,
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
 karta z opisem miejsca wypadku -1 egzemplarz dla ucznia,
 przygotowane symulacyjnie miejsca wypadków,
 przybory do pisania, rysowania,
 aparat fotograficzny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5.3. Ustalanie przyczyn wypadków przy pracy z podziałem na
techniczne, organizacyjne i ludzkie
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zbadaj i ustal przyczyny wypadku.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie na podstawie opisu zdarzenia, opisu
miejsca pracy i informacji przekazanych przez świadków wypadku.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) przeanalizować powierzone mu dokumenty,
3) zaplanować tok postępowania,
4) sporządzić plan działań,
5) zaprezentować wyniki swojej pracy,
6) przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia,
7) podsumować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metoda tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
 dokumenty opisujące okoliczności wypadku, miejsce pracy i informacje od świadków,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Zbadaj i ustal przyczyny wypadku, dokonaj ich klasyfikacji zgodnie z systematyką TOL.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie na podstawie opisu zdarzenia, opisu
miejsca pracy i informacji przekazanych przez świadków wypadku.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) przeanalizować powierzone mu dokumenty,
3) sporządzić plan działań,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
4) ustalić przyczyny klasyfikując je wg. czynników materialno-technicznych, organizacji
pracy i czynników ludzkich,
5) zaprezentować wyniki swojej pracy,
6) przeprowadzić w zespole analizę ćwiczenia,
7) podsumować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metoda tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna,
Środki dydaktyczne:
 dokumenty opisujące okoliczności wypadku, miejsce pracy i informacje od świadków,
 przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.4. Dokumentacja powypadkowa
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wypełnij kartę wypadku posługując się wzorem karty.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) wypełnić kartę danymi z dokumentacji,
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
5) wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej dokumentacji powypadkowej,
6) zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
 wydrukowany wzór karty wypadku z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Społecznej w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia
wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty
wypadku i terminu jej sporządzenia z dnia 19 grudnia 2002 r.(DZ.U. Nr 236 poz.1992),
 dane dotyczące osoby, która uległa wypadkowi, opis okoliczności i miejsca wypadku,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Wypełnij statystyczną kartę wypadku na podstawie protokołu ustalenia okoliczności
i przyczyn wypadku przy pracy albo na podstawie karty wypadku.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) wypełnić tabelę danymi z dokumentacji,
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5) wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego,
6) zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metoda tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
 protokoły ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, karty wypadku,
 przybory do pisania, rysowania,
 stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem,
 drukarka,
 rzutnik multimedialny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.5. Procedury dotyczące chorób zawodowych
5.51. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj analizy wykazu chorób zawodowych na podstawie wykazu (Dz.U. z 2002 r. nr
132, poz. 1115).
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) sporządzić notatkę,
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metoda tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
 stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,
 drukarka,
 rzutnik multimedialny.
Ćwiczenie 2
Zaprojektuj dokumentację rejestrującą choroby zawodowe w zakładzie pracy.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) zatytułować teczkę akt dotyczących chorób zawodowych, sporządzić spis dokumentów,
sporządzić dokument opisujący procedurę zgłaszania podejrzenia choroby zawodowej,
wypełnić teczkę wzorami dokumentów (wzory zaczerpnąć z internetowej bazy
dokumentów lub zaprojektować własne wzory),
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
5) wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej dokumentacji,
6) zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
 przybory do pisania,
 stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,
 drukarka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.6. Regulacje prawne wypłacania świadczeń przez Zakład
Ubezpieczeń Społecznych i inne instytucje ubezpieczeniowe
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj analizy wypłacania świadczeń z tytułu wypadków przy pracy na podstawie
ustawy z 30 paz
dziernika 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy
i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z póz
n. zm.) art.6-25.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) sporządzić notatkę,
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
 stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,
 wydruk ustawy z 30 paz
dziernika 2002 r., o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z póz
n. zm.)
art.6-25.
Ćwiczenie 2
Dokonaj analizy przysługujących świadczeń z tytułu wypadków przy pracy posługując się
ustawą z 13 paz
dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r.
nr 11, poz. 74 z póz
n. zm.). art. 12 ust. 1.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) sporządzić notatkę,
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metoda tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
 stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,
 wydruk ustawy z 13 paz
dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U.
z 2007 r. nr 11, poz. 74 z póz
n. zm.). art. 12 ust. 1.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.7. Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ, komu i w jakiej wysokości przysługuje jednorazowe odszkodowanie z tytułu
wypadku przy pracy. Wyszukaj dokumenty prawne regulujące postanowienia przyznania tego
świadczenia.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane w zespołach 2 osobowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) sporządzić notatkę,
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
5) wyjaśnić korzyści wynikające z umiejętności sprawnego korzystania z dokumentów
prawnych i wyszukiwania informacji w Internecie,
6) zaprezentować pracę indywidualną forum grup.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
 zbiór dokumentów prawnych regulujących postanowienia przyznania świadczeń z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
 przybory do pisania,
 stanowiska komputerowe z oprogramowaniem i dostępem do Internetu,
 drukarka.
Ćwiczenie 2
Określ, komu i w jakiej wysokości przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy
spowodowanej wypadkiem przy pracy. Wyszukaj dokumenty prawne regulujące
postanowienia przyznania tego świadczenia.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane w zespołach 2 osobowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) sporządzić notatkę,
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
5) wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego,
6) zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metoda tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
 zbiór dokumentów prawnych regulujących postanowienia przyznania świadczeń z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
 przybory do pisania,
 stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,
 drukarka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.8. Sprawozdawczość dotycząca wypadków przy pracy i chorób
zawodowych
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaprojektuj dokumentację rejestrującą wypadki w zakładzie pracy.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) zatytułować teczkę akt dotyczących wypadków, sporządzić spis dokumentów, sporządzić
dokument opisujący procedury powypadkowe, wypełnić teczkę wzorami dokumentów
(wzory zaczerpnąć z dokumentacji prawnej, internetowej bazy dokumentów a niektóre
zaprojektować jako własne wzory),
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
5) wyjaśnić korzyści wynikające z rzetelnie przeprowadzonej dokumentacji,
6) zaprezentować pracę indywidualną forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
 przybory do pisania,
 stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,
 drukarka.
Ćwiczenie 2
Dokonaj porównania statystyki wypadków przy pracy i chorób zawodowych w Polsce
w ubiegłym roku kalendarzowym w odniesieniu do kilku lat poprzedzających.
Wskazówki do realizacji
 przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zasady
wykonania ćwiczenia,
 ćwiczenie powinno być wykonane w zespołach 2 osobowych
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) sporządzić notatkę lub prezentację multimedialną,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
4) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
5) wyjaśnić korzyści wynikające z publikowania rejestrowanych zdarzeń wypadkowych,
6) zaprezentować pracę zespołu na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metoda tekstu przewodniego,
 dyskusja dydaktyczna wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
 przybory do pisania, rysowania,
 stanowiska komputerowe ze stosownym oprogramowaniem i dostępem do Internetu,
 drukarka,
 rzutnik multimedialny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Postępowanie w sprawach
wypadków przy pracy i chorób zawodowych
Test składa się z 20 zadań testowych wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
 zadania 7, 14, 15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny:
 dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
 dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
 dobry  za rozwiązanie 16 w tym co najmniej 2 zadania z poziomu podstawowego,
 bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań w tym co najmniej 3 zadania z poziomu
ponadpodstawowym.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. c, 5 .a, 6. a, 7. b, 8. a, 9. c, 10. d, 11. b,
12. a, 13. d, 14. a, 15. a, 16. a, 17. a, 18. d, 19. a, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zdefiniować pojęcie wypadek A P c
2 Zdefiniować pojęcie wypadek śmiertelny A P b
Określić obowiązki pracodawcy podczas
3 B P a
wypadku
Określić obowiązki pracownika, który uległ
4 B P c
wypadkowi
5 Wyjaśnić zadania zespołu powypadkowego B P a
6 Określić skład zespołu powypadkowego B P a
Scharakteryzować działania zespołu
7 C PP b
powypadkowego
Określić czynniki organizacyjne które mogą
8 B P a
być przyczyną wypadków
Określić czynniki ludzkie, które mogą być
9 B P c
przyczyną wypadków
Określić organ zatwierdzający protokół
10 B P d
powypadkowy
11 Określić czas sporządzania protokołu B P b
12 Określić odbiorcę protokołu powypadkowego B P a
13 Określić organ prowadzący rejestr wypadków B P d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Scharakteryzować sposób i okoliczności
14 C PP a
wykrywania zagro\
eń zawodowych
Scharakteryzować skład zespołu
15 powypadkowego w zale\
ności od rodzaju C PP a
wypadku
16 Określić zakres obowiązków słu\
by BHP B P a
Scharakteryzować zarządzanie
17 C PP a
bezpieczeństwem
18 Zdefiniować pojęcie zagro\
enia. A P d
19 Zdefiniować pojęcia choroba zawodowa A P a
Wyjaśnić mo\
liwe następstwa
20 B P a
nieprzestrzegania ergonomii
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Wyjaśnij uczniom cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Poinformuj uczniów o rodzaju zadań podanych w zestawie oraz o zasadach punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wypadek przy pracy to
a) z
le zorganizowane działanie pracowników.
b) zaistnienie niepo\
ądanych zdarzeń na stanowisku pracy.
c) nagłe zdarzenie powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą.
d) niemo\
liwość uniknięcia skutków zagro\
enia.
2. Wypadek śmiertelny to
a) wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć.
b) wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie
nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.
c) wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie
nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia wypadku.
d) wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie
nieprzekraczającym 24 miesięcy od dnia wypadku.
3. Odpowiedzialnym za ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku jest
a) pracodawca.
b) przedstawiciel pracowników.
c) pracownicy słu\
by bhp.
d) osoba wyznaczona przez pracodawcę.
4. Pracownik, który uległ wypadkowi
a) musi zło\
yć wniosek o ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.
b) musi ustalić straty materialne.
c) ma obowiązek niezwłocznego poinformowania o wypadku swojego przeło\
onego.
d) musi ustalić okoliczności i przyczyn, wypadku.
5. Zespół powypadkowy
a) ustala okoliczności i przyczyny wypadku.
b) podejmuje działania profilaktyczne.
c) likwiduje szkody powstałe w wyniku wypadku.
d) redukuje ryzyko wystąpienia podobnych wypadków.
6. Skład zespołu powypadkowego to
a) pracownik słu\
by bhp i społeczny inspektor pracy.
b) pracodawca i świadkowie wypadku.
c) pracownik słu\
by bhp i przedstawiciel pracodawcy.
d) pracownik słu\
by bhp i przedstawiciel pracownika, który uległ wypadkowi.
7. Zespół powypadkowy
a) przesłuchuje świadków wypadku.
b) nie przesłuchuje, ale zbiera od świadków wypadku informacje.
c) określa karę dla sprawcy wypadku.
d) przesłuchuje pracodawcę.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
8. Czynniki organizacyjne pracy mogące spowodować wypadek to
a) niewłaściwe usytuowanie urządzeń na stanowisku pracy.
b) wady konstrukcyjne maszyn i urządzeń technicznych.
c) brak lub niewłaściwe urządzenia zabezpieczające.
d) nieodpowiednia stateczność, wytrzymałość czynnika materialnego.
9. Czynnikami ludzkimi mogącymi być przyczyną wypadków przy pracy to
a) nieodpowiednia stateczność, wytrzymałość czynnika materialnego.
b) niewłaściwe polecenia przeło\
onych.
c) nieu\
ywanie sprzętu ochronnego.
d) nieprawidłowy podział pracy lub rozplanowanie zadań.
10. Protokół powypadkowy zatwierdza
a) społeczny inspektor pracy.
b) zespól wskazany przez pracodawcę.
c) przedstawiciel pracowników.
d) pracodawca.
11. Protokół powypadkowy sporządza się
a) nie póz
niej ni\
w ciągu 7 dni od daty zawiadomienia o wypadku.
b) nie póz
niej ni\
w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia o wypadku.
c) nie póz
niej ni\
w ciągu 30 dni od daty zawiadomienia o wypadku.
d) nie nale\
y zamieszczać w karcie ryzyka \
adnych informacji o wypadkach przy pracy
i chorobach zawodowych.
12. Zatwierdzony protokół powypadkowy niezwłocznie doręcza się
a) poszkodowanemu a w razie wypadku śmiertelnego  jego rodzinie.
b) pracodawcy.
c) jednostkom badawczo-rozwojowym działających w dziedzinie medycyny pracy.
d) wojewódzkiemu inspektorowi pracy.
13. Rejestr wypadków przy pracy prowadzi
a) społeczny inspektor pracy.
b) zespół wskazany przez pracodawcę.
c) przedstawiciel pracowników.
d) pracodawca.
14. Zagro\
enia zawodowe w zakładzie pracy mogą być stwierdzone przez pracownika słu\
by
bhp
a) w wyniku ró\
nych czynności i w ró\
nych okolicznościach.
b) tylko w czasie wykonywania zadań zawodowych przez pracownika.
c) tylko w obecności pracownika na stanowisku pracy.
d) tylko na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych.
15. W skład zespołu powypadkowego, który ma określić okoliczności i przyczyny wypadku
śmiertelnego przy pracy wchodzi
a) pracownik kierujący komórką słu\
by bhp oraz zakładowy społeczny inspektor pracy.
b) pracownik słu\
by bhp oraz społeczny inspektor pracy.
c) pracownik słu\
by bhp oraz pracodawca.
d) pracownik słu\
by bhp i przedstawiciel świadków wypadku je\
eli takowi istnieją.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
16. Kompletowanie oraz przechowywanie dokumentacji dotyczącej stwierdzonych chorób
zawodowych i podejrzeń o takie choroby nale\
y do obowiązków
a) słu\
by bhp.
b) pracownika.
c) zespołu kierowniczego.
d) lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotna nad pracownikami.
17. Wdro\
enie zarządzania bezpieczeństwem pracy wią\
e się z
a) dokumentowaniem wszystkich działań.
b) opracowywaniem dodatkowych instrukcje bhp na stanowiskach pracy.
c) wydawaniem certyfikatów pracownikom.
d) dokonywaniem pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia nie tylko na
stanowisku pracy ale i w jego pobli\
u.
18. Zagro\
enie w procesie pracy definiowane jest jako
a) stan stanowiska pracy.
b) zjawisko wywołane działaniem człowieka.
c) przebywanie w miejscu niebezpiecznym.
d) stan środowiska pracy, który mo\
e spowodować wypadek lub chorobę.
19. Choroba zawodowa jest to choroba
a) spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących
w środowisku pracy.
b) spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia.
c) spowodowana wypadkiem przy pracy.
d) spowodowana wykonywaną pracą.
20. Nieprzestrzeganie zasad ergonomii na stanowisku pracy mo\
e być przyczyną
a) wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
b) dobrej organizacji przestrzeni pracy na stanowisku.
c) odcią\
enia układu ruchu pracownika.
d) dostosowania warunków pracy do potrzeb pracownika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .....
Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedzi Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Test 2
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Postępowanie w sprawach
wypadków przy pracy i chorób zawodowych
Test składa się z 20 zadań testowych wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
 zadania 6, 7, 13, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny:
 dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
 dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
 dobry  za rozwiązanie 16 w tym co najmniej 2 zadania z poziomu podstawowego,
 bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań w tym co najmniej 3 zadania z poziomu
ponadpodstawowym.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. b, 5. a, 6. a, 7. b, 8. a, 9. a, 10. c, 11. a,
12. b, 13. c, 14. a, 15. b, 16. a, 17. b, 18. a, 19. b, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zdefiniować pojęcie wypadek zbiorowy A P a
2 Określić obowiązki zespołu powypadkowego B P b
3 Określić zadania zespołu powypadkowego B P c
4 Określić okoliczności wypadku B P b
5 Przeanalizować działania po wypadku C P a
6 Ustalić przyczyny wypadków C PP a
7 Scharakteryzować dokumenty powypadkowe C PP b
Określić organ uprawniony do orzekania
8 B P a
o chorobach zawodowych
Określić uprawnienia organów do
9 przeprowadzania badań w zakresie chorób B P a
zawodowych
Określić obowiązki pracodawcy w zakresie
10 B P c
chorób zawodowych
Rozró\
nić dokumenty dotyczące chorób
11 B P a
zawodowych
12 Określić płatnika świadczeń B P b
Scharakteryzować obowiązek ubezpieczenia
13 C PP c
wypadkowego
14 Zinterpretować pojęcie zagro\
enia P P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Określić obowiązki pracodawcy dotyczące
15 B P b
rejestru wypadków
Rozró\
nić środki ochrony przed
16 zagro\
eniami A P a
Scharakteryzować zastosowanie środka
17 C PP b
ochrony przed zagro\
eniem
18 Zdefiniować pojęcie uszczerbku na zdrowiu A P a
Określić czas sporządzania protokołu
19 B P b
powypadkowego
Wyjaśnić mo\
liwe następstwa zagro\
eń
20 B P a
mechanicznych
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Wyjaśnij uczniom cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Poinformuj uczniów o rodzaju zadań podanych w zestawie oraz o zasadach punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wypadek zbiorowy to zdarzenie, w wyniku którego w zakładzie doznały obra\
eń
a) co najmniej dwie osoby.
b) ponad dziesięć osób.
c) co najmniej połowa załogi pracowniczej.
d) powy\
ej siedemdziesięciu procent pracowników pracujących w chwili wypadku.
2. Okoliczności i przyczyny wypadków ustala
a) społeczny inspektor pracy.
b) zespół powypadkowy.
c) pracodawca.
d) pracownik słu\
by bhp.
3. Zespół powypadkowy
a) przesłuchuje światków wypadku.
b) przesłuchu je pracodawcę.
c) nie przesłuchuje, ale zbiera od świadków wypadku informacje.
d) określa karę dla sprawcy wypadku.
4. Okolicznościami wypadku są
a) osłony odgradzających.
b) warunki, środowisko lub cechy przedmiotów oraz ludzi.
c) przyczyny wypadków.
d) nieprzewidziane zdarzenia wypadkowe.
5. Nie dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych jest obowiązkiem
a) pracodawcy.
b) społecznego inspektora pracy.
c) pracownika słu\
by bhp.
d) przedstawiciel pracowników.
6. Niewłaściwą eksploatację czynnika materialnego, który był przyczyną wypadku przy
pracy nale\
y zakwalifikować do
a) czynników materialno technicznych pracy.
b) czynników organizacyjnych.
c) czynników ludzkich.
d) czynników subiektywnych osoby określającej przyczyny wypadku.
7. Statystyczna karta wypadku przy pracy sporządzana jest
a) na wniosek pracodawcy lub poszkodowanego pracownika.
b) dla potrzeb tworzenia ogólnokrajowej bazy danych o przyczynach i okolicznościach
oraz liczbie i częstości wypadków.
c) na potrzeby pracownika, który uległ wypadkowi.
d) w celu wypłacenia pracownikowi odszkodowania wypadkowego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
8. Właściwym do orzekania o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej
rozpoznania jest
a) lekarz spełniający wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach
w sprawie specjalizacji lekarskich niezbędnych do wykonywania orzecznictwa w
zakresie chorób zawodowych.
b) lekarz pierwszego kontaktu.
c) inspektor PIP.
d) słu\
ba bhp w zakładzie pracy.
9. Państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie choroby zawodowej kieruje
pracownika, którego dotyczy podejrzenie na badanie do
a) jednostki orzeczniczej.
b) szpitala specjalistycznego.
c) lekarza pierwszego kontaktu.
d) wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
10. Pracodawca po zakończeniu postępowania mającego na celu ustalenie uszczerbku na
zdrowiu lub niezdolności do pracy w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową
pracownika ma obowiązek
a) oznaczyć miejsce pracy pracownika jako niebezpieczne.
b) powiadomić rodzinę pracownika.
c) przesłać zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej do Instytutu Medycyny Pracy
w A
odzi oraz do właściwego państwowego inspektora sanitarnego.
d) wypłacić pracownikowi odszkodowanie.
11. Dokument zawierający wykaz chorób zawodowych uwzględnianych w orzecznictwie to
a) w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. (Dz.U. nr 132, poz. 1115).
b) Polska Norma PN  N / 2001:01.
c) Rejestr PIP RCH  2001:01.
d) Wykaz CIOP.
12. Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy wypłaca
a) pracodawca.
b) ZUS.
c) PZU.
d) Państwowa Inspekcja Sanitarna.
13. Ubezpieczenie wypadkowe jest obowiązkowe dla
a) wszystkich pracowników bez względu na rodzaj zawartego stosunku pracy.
b) osób wykonujących umowę zlecenia.
c) podlegających ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu.
d) wykonujących prace ucią\
liwe i niebezpieczne.
14. Zagro\
enie w procesie pracy to
a) stan środowiska pracy, który mo\
e spowodować wypadek lub chorobę.
b) stan stanowiska pracy.
c) zjawisko wywołane działaniem człowieka.
d) przebywanie w miejscu niebezpiecznym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
15. Rejestr wypadków przy pracy w zakładzie pracy prowadzi
a) lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotna nad pracownikami.
b) pracodawca.
c) pracownik słu\
by bhp.
d) społeczny inspektor pracy.
16. Proceduralne środki ochrony przed zagro\
eniami to
a) instrukcje obsługi urządzeń.
b) środki ochrony indywidualnej.
c) osłony samoryglujące.
d) urządzenia odgradzające.
17. Je\
eli mimo zastosowania na stanowiskach pracy wszelkich mo\
liwych rozwiązań
technicznych i organizacyjnych poziom hałasu przekracza dopuszczalne normy,
pracodawca musi
a) odgrodzić stanowisko osłoną od innych stanowisk.
b) oznakować strefy zagro\
one hałasem.
c) bezwzględnie wstrzymać prace do momentu wyeliminowania z
ródła nadmiernych
dz
więków.
d) zastosować urządzenia odgradzających.
18. Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uwa\
a się
a) naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu
na okres przekraczający 6 miesięcy.
b) naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu
na okres przekraczający 9 miesięcy.
c) naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu
na okres przekraczający 12 miesięcy.
d) naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu
na okres przekraczający 24 miesiące.
19. Protokół powypadkowy sporządza się
a) nie póz
niej ni\
w ciągu 7 dni od daty zawiadomienia o wypadku.
b) nie póz
niej ni\
w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia o wypadku.
c) nie póz
niej ni\
w ciągu 30 dni od daty zawiadomienia o wypadku.
d) przy wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych.
20. Zagro\
enia mechaniczne to
a) rozcięcie, starcie lub otarcie.
b) poślizgnięcia, potknięcia, hałas, upadki.
c) wytrysk cieczy pod wysokim ciśnieniem, promieniowanie cieplne
d) wciągnięcie lub pochwycenie, zapylenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .....
Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedzi Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
7. LITERATURA
1. Gałusza M.: Materiały dydaktyczne do szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i hieny pracy.
Tarbonus, Tarnobrzeg 2005
2. Gałusza M., Langer W.: Wypadki nie tylko przy pracy i choroby zawodowe. Tarbonus,
Tarnobrzeg 2004
3. Grądziel P.: Wypadki przy pracy i choroby zawodowe. Świadczenia odszkodowawcze.
Ośrodek szkolenia PIP, Wrocław 2005
4. Kodeks pracy. Państwowa Inspekcja Pracy, Bezpieczeństwo i higiena pracy / Edycja
sądowa. Beck C.H, 2007
5. Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998
6. Koradecka D.: Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom I i II. CIOP, Warszawa 1999
7. Materiały literaturowe zamieszczone na stronie internetowej - Centralny Instytut Ochrony
Pracy (http://www.ciop.pl)
8. Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gdańsk 2007
9. Stefaniak E.: Poradnik Inspektora BHP. Techniki i metody pracy. CEK sp.z o. o., Świecie
1999
10. Rozporządzenia i ustawy wymienione w materiałach nauczania zamieszczone
w Internetowym systemie aktów prawnych: http://isip.sejm.gov.pl/prawo/index.html
Literatura metodyczna
1. Kornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
2. Szlosek F. :Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 2002
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36