Bilans płatniczy (BP) danego kraju jest zestawieniem w

ujęciu księgowym wszystkich transakcji gospodarczych

dokonanych między rezydentami krajowymi a zagranicą w

danym okresie, zazwyczaj w ciągu 1 roku.

• Pozwala on na ocenę sytuacji płatniczej kraju w kontaktach z

otoczeniem zewnętrznym.

• Za rezydentów określonego kraju uznaje się osoby na stałe

zamieszkujące na jego terytorium oraz przedsiębiorstwa działające

tam jako podmioty prawa krajowego.

• Przy sporządzaniu bilansu płatniczego obowiązuje zasada

podwójnego zapisu: wszystkie transakcje są zapisywane podwójnie,

tj. po stronie debetowej (-), tj. „winien” i kredytowej (+), tj. „ma”.

Konstrukcja bilansu płatniczego



Transakcje po stronie debetowej np. zakup

zagranicznych towarów  płatność dla
podmiotów zagranicznych



Transakcje po stronie kredytowej np. eksport

towarów krajowych  płatność dla
podmiotów krajowych

Przykłady transakcji



Niemiecki konsument importuje

amerykańskie produkty - transakcja po stronie
kredytowej w bilansie obrotów bieżących USA



Amerykańska firma kupuje japońską fabrykę-

transakcje po stronie debetowej na rachunku
obrotów finansowych

Przykład

• Telefon wyprodukowany przez włoską firmę Mafia, opłata za

zakup czekiem opiewającym 1200 $:

• Płatność związana z zakupem telefonu od zagranicznego

rezydenta zostaje zapisana na amerykańskim rachunku obrotów
bieżących ze znakiem ujemnym;

• Musi pojawić się zapis równoważący po stronie kredytowej –

przedstawiciel handlowy włoskiej firmy Mafia deponuje czek na
rachunku włoskiej firmy Mafia w Ctibanku w USA;

• Włoska firma Mafia nabyła, zaś Citibank sprzedał, amerykańskie

aktywa – depozyt bankowy = 1200 $;

• Transakcja (1200$) zostanie zapisana po stronie kredytowej na

amerykańskim rachunku obrotów finansowych;

• Transakcja spowoduje dwa znoszące się zapisy w amerykańskim

bilansie płatniczym;

Kredyt

Debet

Zakup telefonu

(rachunek obrotów
bieżących, import
towarów przez USA)

- 1 000 $

Sprzedaż depozytu

bankowego przez Citibank
(rachunek obrotów
finansowych, eksport
aktywów przez USA)

+ 1 000 $

• Wlk. Brytania dokonuje transferu kapitału w

wysokości 10 000$ do Kenii, co zostaje zapisane
jako

– 10 000$.

Towarzyszący zapis kredytowy

odnotowany jest na rachunku obrotów
finansowych i przybiera formę

zmniejszenia

o

10 000$

zasobu brytyjskich aktywów za granicą

(jest to „eksport” aktywów netto, a zatem zapis
jest ze znakiem

dodatnim

w bilansie płatniczym).

Przykład - rozwiązanie

Kredyt

Debet

Umorzenie długu przez
bank brytyjski

(rachunek obrotów
kapitałowych, brytyjska
płatność transferowa)

- 10 000 $

Spadek należności banku
w Kenii

(rachunek obrotów
finansowych, eksport
aktywów przez Wlk.
Brytanię)

+ 10 000 $

Bilans obrotów bieżących



Bilans handlu towarami



Bilans handlu usługami



Bilans dochodów



Bilans transferów jednostronnych

Rachunek obrotów kapitałowych



Transakcje w wyniku których dochodzi do transferu

majątku między krajami



Przykład - umorzenie długu