Elektryk_724[01].Z2.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jacek Kozyra

Montowanie rozdzielnic niskiego napięcia
724[01].Z2.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony od porażeń

prądem elektrycznym obowiązujące podczas montażu i sprawdzania
działania rozdzielnicy

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Zasady zasilania budynku mieszkalnego energią

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Charakterystyka złącz i przyłączy kablowych i napowietrznych

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Rodzaje, podstawowe wyposażenie oraz przeznaczenie rozdzielnic

niskiego napięcia

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Symbole graficzne podzespołów elektrycznych rozdzielnicy niskiego

napięcia

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Schematy ideowe i montażowe rozdzielnic, czytanie schematów

elektrycznych rozdzielnic

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Zasady montażu mechanicznego rozdzielnicy niskiego napięcia i jej

podzespołów

5.7.1 Ćwiczenia

5.8. Zasady wykonania połączeń elektrycznych między podzespołami

elektrycznymi rozdzielnicy

5.8.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie elektryk.

W programie zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ćwiczenia, ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–uczenia oraz
środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami,

że szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania:

−

tekstu przewodniego,

−

dyskusji dydaktycznej.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

Uczniowie powinni ukształtować wszystkie umiejętności. Ćwiczenia należy oceniać

w systemie dwustopniowym – uczeń umie albo nie umie wykonywać ćwiczenia.

Schemat układu jednostek modułowych

724[01].Z2.03

Montowanie zabezpieczeń w instalacjach elektrycznych

724[01].Z2.01

Dobieranie przewodów elektrycznych

724[01].Z2.05

Wykonywanie instalacji elektrycznych i podstawowych pomiarów

sprawdzających

724[01].Z2.04

Montowanie rozdzielnic niskiego napięcia

724[01].Z2

Aparaty i urządzenia w instalacjach elektrycznych

724[01].Z2.02

Montowanie osprzętu w instalacjach elektrycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać przewód elektryczny po jego wyglądzie i oznaczeniu literowo-cyfrowym,

−

dobierać rodzaj i pole przekroju przewodu dla określonego obciążenia i warunków pracy,

−

dobierać odpowiednie zabezpieczenie przewodów,

−

korzystać z literatury, norm, kart katalogowych wyrobów oraz materiałów reklamowych
producentów przewodów elektrycznych,

−

charakteryzować sposoby wykonywania połączeń przewodów,

−

rozpoznawać na podstawie wyglądu zewnętrznego oraz oznaczeń podstawowe typy
łączników stosowanych w instalacjach elektrycznych,

−

dobierać rodzaj łącznika do określonych warunków pracy,

−

rozróżniać symbole łączników elektrycznych,

−

wyjaśniać na podstawie schematu ideowego pracę układów elektrycznych z łącznikami,

−

łączyć podstawowe układy z łącznikami instalacyjnymi na podstawie schematów ideowych
i montażowych,

−

montować bezpieczniki topikowe, rozłącznik izolacyjny, wyłącznik instalacyjny
nadprądowy, wyłącznik różnicowoprądowy,

−

sprawdzać na podstawie oględzin i wyników przeprowadzonych pomiarów poprawność
działania układów z łącznikami elektrycznymi,

−

charakteryzować zakłócenia mogące wystąpić w instalacjach elektrycznych,

−

wyjaśniać działanie środków ochrony przed: skutkami oddziaływania cieplnego, prądem
przetężeniowym, nadmiernym spadkiem napięcia, przepięciami, porażeniem prądem
elektrycznym,

−

określać zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony od porażeń prądem
elektrycznym, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące na
stanowisku pracy podczas montażu osprzętu i zabezpieczeń instalacyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić złącze, przyłącze, i wewnętrzną linię zasilającą,

−

rozróżnić przyłącze napowietrzne i kablowe,

−

scharakteryzować rodzaje rozdzielnic niskiego napięcia,

−

odczytać schematy ideowe i montażowe rozdzielnic niskiego napięcia,

−

sporządzić na podstawie dokumentacji technicznej zestawienie wyposażenia rozdzielnicy
niskiego napięcia,

−

skorzystać z katalogów i materiałów reklamowych firm produkujących rozdzielnice
niskiego napięcia,

−

dobrać rodzaj rozdzielnicy niskiego napięcia do określonych warunków pracy,

−

rozpoznać na podstawie wyglądu zewnętrznego i oznaczeń literowo cyfrowych
wyłączniki, bezpieczniki, liczniki energii elektrycznej i przekaźniki,

−

ocenić sprawność aparatury elektrycznej przeznaczonej do montażu rozdzielnic
na podstawie pomiarów,

−

zamontować aparaturę elektryczną rozdzielnicy,

−

dobrać przewody elektryczne do wykonania połączeń elektrycznych podzespołów
rozdzielnicy,

−

wykonać połączenia elektryczne obwodów zasilających i odbiorczych rozdzielnicy,

−

sprawdzić poprawność działania rozdzielnicy,

−

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony od porażeń prądem
elektrycznym, ochrony przeciwporażeniowej oraz ochrony środowiska podczas
wykonania montażu rozdzielnic niskiego napięcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

……………………………………………

Modułowy program nauczania: Elektryk 724 [01]
Moduł:

Aparaty i urządzenia instalacji elektrycznych 724[01].Z2

Jednostka modułowa:

Montowanie rozdzielnic niskiego napięcia 724[01].Z2.04

Temat: Zasady zasilania budynku mieszkalnego energią elektryczną.

Cel ogólny: Rozróżnianie przyłącza, złącza i wewnętrznej linii zasilającej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić przyłącze, złącze, wewnętrzną linię zasilającą,

−

określić funkcję przyłącza, złącza i wewnętrznej linii zasilającej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Czas: 90 minut.

Środki dydaktyczne:

−

zdjęcia przedstawiające wykonane elementy łączące instalację z siecią energetyczną
(z podpisami nazw elementów łączących),

−

modele

wykonania

elementów

łączących instalację z siecią energetyczną

(nie zawierających nazw i oznaczeń poszczególnych elementów),

−

film dydaktyczny z tematyki zasilania budynków mieszkalnych w energię elektryczną,

−

samoprzylepne papierowe paski z nazwami elementów łączących,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1.  Wprowadzenie
2.  Uświadomienie celów zajęć
3.  Plan zajęć:

A. Przegląd elementów instalacji elektrycznej przeznaczonych do zasilania budynku

mieszkalnego w energię elektryczną

−

nauczyciel przeprowadza wykład informacyjny na temat wiadomości o zasilaniu
budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej i przemysłowych w energię
elektryczną,

−

nauczyciel dzieli uczniów na 2–3 osobowe grupy.

B. Wykonanie przez uczniów ćwiczenia praktycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj nazwę elementu łączącego instalację elektryczna z siecią energetyczną.

Cel:

Przyporządkowanie właściwej nazwy elementu łączącego instalację elektryczną z siecią

energetyczną.

Praca w grupach 2–3 osobowych:

−

uczniowie zapoznają się ze zdjęciami wyglądu wykonania poszczególnych elementów
łączących instalację elektryczną z siecią energetyczną,

−

dyskutują w grupie na temat przyporządkowania właściwych nazw poszczególnym
elementom łączącym instalację z siecią elektroenergetyczną,

−

uzasadniają wybór,

−

nadają właściwe nazwy poszczególnym elementom łączącym instalacje z siecią
energetyczną,

−

przyklejają taśmą samoprzylepną nazwy do modeli przedstawiających elementy łączące
instalację z siecią energetyczną.

Praca indywidualna:

−

uczniowie proponują sposób wykonania zasilania w energię w zależności od lokalizacji
budynku.
C. Prezentacja i analiza ćwiczenia:

−

uczniowie sprawdzają poprawność wykonania ćwiczenia,

−

uczniowie uzasadniają przyporządkowanie nazw elementów łączących instalację
z siecią energetyczną,

−

wybrani uczniowie prezentują ćwiczenia na forum klasy,

−

uczniowie dyskutują na forum klasy na temat przyporządkowania i określenia
funkcji elementów łączących instalację elektryczną z siecią energetyczną.

D. Podsumowanie zajęć:

−

nauczyciel podsumowuje zajęcia,

−

nauczyciel zadaje pracę domową.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Nauczyciel podaje kilka przykładów lokalizacji budynków mieszkalnych, przemysłowych i

użyteczności publicznej. Zadaniem ucznia jest określenie sposobu zasilania poszczególnych
budynków w energię elektryczną.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

………………………………………….

Modułowy program nauczania: Elektryk 724 [01]
Moduł:

Aparaty i urządzenia instalacji elektrycznych 724[01].Z2

Jednostka modułowa:

Montowanie rozdzielnic niskiego napięcia 724[01].Z2.04

Temat: Charakterystyka złącz i przyłączy kablowych oraz napowietrznych.

Cel ogólny: Rozróżnianie rodzajów przyłączy i złączy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżniać przyłącze napowietrzne i kablowe,

−

rozróżnić złącze dla przyłącza napowietrznego i kablowego,

−

zaproponować przewody i kable do wykonania przyłączy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

ćwiczenie laboratoryjne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Czas: 135 minut.

Środki dydaktyczne:

−

zdjęcia z katalogów producentów przewodów i kabli (z symbolami i opisem
zastosowania)

−

próbki przedstawiające przewody i kable (bez symboli),

−

zdjęcia z katalogów producentów złączy napowietrznych i kablowych (z opisem),

−

eksponaty złącz napowietrznych i kablowych,

−

film dydaktyczny z tematyki wykonania złączy i przyłączy kablowych oraz
napowietrznych,

−

samoprzylepne papierowe paski z symbolami przewodów i kabli oraz z nazwami przyłączy
„napowietrzne”, „kablowe”,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1.   Wprowadzenie
2.   Uświadomienie celów zajęć
3.   Plan zajęć:

A. Charakterystyka wykonania przyłączy i złączy napowietrznych i kablowych dla

budynków mieszkalnych, przemysłowych i użyteczności publicznej.

−

nauczyciel przeprowadza wykład informacyjny na temat wiadomości o wykonaniu
przyłączy i złączy napowietrznych i kablowych dla budynków mieszkalnych,
użyteczności publicznej i przemysłowych,

−

nauczyciel dzieli uczniów na 2–3 osobowe grupy.

B. Wykonanie przez uczniów ćwiczeń praktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 1

Wybierz przewody i kable do wykonania przyłącza napowietrznego oraz kablowego.

Cel:

Określenie właściwych przewodów do wykonania przyłącza napowietrznego oraz

kablowego.

Praca w grupach 2–3 osobowych:

−

uczniowie zapoznają się ze zdjęciami wyglądu przewodów i kabli stosowanych
do wykonania przyłączy napowietrznych i kablowych,

−

uczniowie zapoznają się z próbkami przewodów i kabli,

−

dyskutują w grupie na temat właściwego wyboru przewodów i kabli do wykonania
przyłączy napowietrznych i kablowych,

−

uzasadniają wybór,

−

wybierają właściwe przewody do wykonania przyłączy napowietrznych,

−

wybierają właściwe kable do wykonania przyłączy kablowych,

−

przyklejają samoprzylepny pasek z właściwym symbolem do wybranych próbek
przewodów i kabli przeznaczonych do wykonania przyłączy napowietrznych i kablowych.

Ćwiczenie 2
Dobierz typ złącza do przyłącza napowietrznego i kablowego.
Cel: Dobór właściwego rodzaju złącza do przyłącza napowietrznego lub kablowego.

Praca w grupach 2–3 osobowych:

−

uczniowie zapoznają się ze zdjęciami wyglądu złączy napowietrznych i kablowych,

−

uczniowie zapoznają się z modelami złączy napowietrznych i kablowych,

−

dyskutują w grupie na temat właściwego przyporządkowania właściwej nazwy złącza,

−

uzasadniają wybór,

−

wybierają właściwą nazwę złącza do danego rodzaju przyłącza,

−

przyklejają samoprzylepny pasek z nazwą „napowietrzne”, „kablowe” na eksponatach
złącz,

−

proponują miejsce zainstalowania złącza napowietrznego i kablowego.

C. Prezentacja i analiza ćwiczenia:

−

uczniowie sprawdzają poprawność wykonania ćwiczeń,

−

uczniowie uzasadniają wybór przewodów i kabli do wykonania przyłączy

kablowych i napowietrznych,

−

uczniowie uzasadniają wybór nazw dla eksponatów złączy i przyporządkowania

ich do przyłączy kablowych i napowietrznych,

−

wybrani uczniowie prezentują ćwiczenia na forum klasy,

−

uczniowie dyskutują na forum klasy na temat wykonania przyłączy i złączy

napowietrznych i kablowych.

D. Podsumowanie zajęć:

−

nauczyciel podsumowuje zajęcia,

−

nauczyciel zadaje pracę domową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony od

porażeń prądem elektrycznym obowiązujące podczas
montażu i sprawdzania działania rozdzielnic niskiego
napięcia

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj czynności sprawdzające w zainstalowanej rozdzielnicy.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę przekazania rozdzielnic do eksploatacji,

–

nauczyciel powinien przygotować stanowiska pracy dla uczniów do wykonania czynności
sprawdzających przed przekazaniem rozdzielnic niskiego napięcia do eksploatacji,

–

nauczyciel koordynuje pracę uczniów, sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia pod
kątem czynności sprawdzających zainstalowanych rozdzielnic niskiego napięcia.

–

uczeń podczas wykonywania ćwiczenia korzysta z dokumentacji technicznej rozdzielnicy i
pakietu norm PN–EN 60439.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z rodzajem zamontowanej rozdzielnicy,
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną rozdzielnicy,
3)  samodzielnie określić czynności sprawdzające,
4)  uzasadnić wybór,
5)  wypisać czynności sprawdzające którym podlega dany typ zainstalowanej rozdzielnicy,
6)  wykonać czynności sprawdzające dla zainstalowanych rozdzielnic.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

normy PN–EN 60439–1, PN–EN 60439–2 i PN–EN 60439–3, określające czynności
sprawdzające dotyczące zainstalowanych rozdzielnic,

−

dokumentacja techniczna dotycząca zainstalowanych rozdzielnic,

−

zainstalowane rozdzielnice niskiego napięcia,

−

materiały piśmiennicze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Sprawdź obecność napięcia w zainstalowanej rozdzielnicy.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę techniki sprawdzania obecności napięcia na wyposażeniu
rozdzielnicy niskiego napięcia,

–

nauczyciel powinien przygotować stanowiska pracy dla uczniów do wykonania
sprawdzenia obecności napięcia,

–

nauczyciel koordynuje pracę uczniów sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia pod
kątem czynności sprawdzających obecność napięcia.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z typem zamontowanej rozdzielnicy,
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną rozdzielnicy,
3)  zapoznać się ze sprzętem izolacyjnym i dodatkowym ochronnym,
4)  zapoznać się z przyrządami umożliwiającymi kontrolę napięcia,
5)  samodzielnie określić miejsce sprawdzenia obecności napięcia w rozdzielnicy,
6)  samodzielnie wybrać sprzęt izolacyjny i ochronny,
7)  samodzielnie wybrać przyrządy kontrolne,
8)  uzasadnić wybór,
9)  wykonać  sprawdzenie  obecności  napięcia  w  wybranych  punktach  zainstalowanej

rozdzielnicy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja techniczna dotycząca zainstalowanych rozdzielnic,

−

zainstalowane rozdzielnice niskiego napięcia,

−

przyrządy umożliwiające kontrolę napięcia,

−

sprzęt izolacyjny (rękawice elektroizolacyjne, kask z osłoną twarzy – przyłbica),

−

sprzęt ochronny (chodniki elektroizolacyjne, pomosty izolacyjne),

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonaj pomiar rezystancji izolacji w zainstalowanej rozdzielnicy niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę techniki pomiary rezystancji izolacji w rozdzielnicach niskiego
napięcia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

nauczyciel powinien przygotować stanowiska pracy dla uczniów do wykonania pomiaru
rezystancji izolacji w obwodach rozdzielnicy,

–

nauczyciel koordynuje pracę uczniów sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia pod
kątem poprawności wykonania pomiarów sprawdzających rezystancję izolacji.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z typem zainstalowanej rozdzielnicy,
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną rozdzielnicy,
3)  zapoznać  się  z  instrukcja  wykonania pomiaru rezystancji izolacji w obwodach rozdzielnic

niskiego napięcia,

4)  zapoznać się z instrukcją obsługi miernika do pomiaru rezystancji izolacji,
5)  samodzielnie wybrać punkty w rozdzielnicy do wykonania pomiaru rezystancji izolacji,
6)  uzasadnić wybór,
7)  wykonać pomiar rezystancji izolacji i zanotować wyniki pomiaru,
8)  porównać  otrzymane  wyniki  pomiarów z dopuszczalnymi wartościami  rezystancji izolacji

obwodów rozdzielnic niskiego napięcia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne,

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja techniczna dotycząca zainstalowanych rozdzielnic,

−

instrukcja wykonania pomiaru rezystancji izolacji w rozdzielnicach niskiego napięcia,

−

instrukcja obsługi miernika do pomiaru rezystancji izolacji,

−

uniwersalny miernik izolacji MIC–1 o napięciu pomiarowych 500V,

−

zainstalowane rozdzielnice niskiego napięcia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Określ stopień ochrony rozdzielnicy.

Wskazówki do realizacji

1) nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając

uczniów w tematykę oznaczeń stopni ochrony rozdzielnic niskiego napięcia,

2) nauczyciel powinien przygotować przykładowe oznaczenia stopni ochrony rozdzielnic

niskiego napięcia,

3) nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok

rozumowania,

4) uczniowie mogą korzystać z normy PN – EN 60529

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się ze opisem stopni ochrony rozdzielnic niskiego napięcia,
2)  zapoznać się przykładowymi oznaczeniami stopni ochrony rozdzielnic niskiego napięcia,
3)  samodzielnie  dobrać  opis  do  przykładowego  oznaczenia  stopnia  ochrony  rozdzielnicy

niskiego napięcia,

4) uzasadnić wybór,
5) przykleić samoprzylepny pasek z właściwym opisem do oznaczenia stopnia ochrony.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

norma PN– EN 60529: 2003 oraz zestawienia najpopularniejszych oznaczeń stopni
ochrony rozdzielnic niskiego napięcia wraz z opisem,

−

przykładowe oznaczenia stopni ochrony rozdzielnic (bez opisu),

−

samoprzylepne papierowe paski z opisem dotyczącym oznaczeń stopni ochrony,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Zasady zasilania budynku mieszkalnego energią elektryczną

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj nazwę elementu łączącego instalację elektryczną z siecią energetyczną.

Wskazówki do realizacji:

−

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę połączenia instalacji elektrycznej do sieci energetycznej,

−

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 – osobowe,

−

nauczyciel przydziela dla każdej z grup modele połączonych elementów łączących
instalację elektryczną z siecią energetyczną, I grupa zasilanie napowietrzne, II grupa
zasilanie kablowe,

−

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zdjęciami wykonania poszczególnych elementów, łączących instalację

elektryczną z siecią energetyczną,

2) dyskutować w grupie na temat przyporządkowania właściwych nazw poszczególnym

elementom łączącym instalację z siecią elektroenergetyczną,

3) uzasadnić wybór,
4) nadać właściwe nazwy poszczególnym elementom łączącym instalacje z siecią

energetyczną.

5) przykleić taśmą samoprzylepną nazwy do modeli przedstawiających elementy łączące

instalację z siecią energetyczną.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

zdjęcia przedstawiające wykonane elementy łączące instalację z siecią energetyczną
(z podpisami nazw elementów łączących),

−

modele

wykonania

elementów

łączących instalację z siecią energetyczną

(nie zawierających nazw i oznaczeń poszczególnych elementów),

−

samoprzylepne papierowe paski z nazwami elementów łączących,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wybierz właściwe przewody do wykonania wewnętrznej linii zasilającej.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę przewodów instalacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem
przedmów stosowanych do wykonania wewnętrznych linii zasilających,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

–

nauczyciel rozdaje próbki przewodów bez symboli, o różnych przekrojach i kolorze
izolacji,

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą opierać się na zdjęciach zamieszczonych w katalogach
producentów przewodów,

–

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zdjęciami przewodów stosowanych do wykonania wewnętrznych linii

zasilających,

2) rozpoznać próbki przewodów,
3) dyskutować w grupie na temat właściwego wyboru przewodów do wykonania

wewnętrznych linii zasilających,

4)  uzasadnić wybór,
5)  wybrać właściwe przewody do wykonania wewnętrznych linii zasilających,
6)  przykleić samoprzylepny pasek z właściwym symbolem do wybranych próbek przewodów

do wykonania wewnętrznych linii zasilających.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

zdjęcia z katalogów producentów przewodów (z symbolami i opisem zastosowania),

−

próbki przedstawiające przewody (bez symboli),

−

samoprzylepne papierowe paski z symbolami przewodów,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Określ trasę prowadzenia przewodów wewnętrznej linii zasilającej

Wskazówki do realizacji:

–

uczniowie przygotowują opis wymagań dotyczących wykonania wewnętrznych linii
zasilających,

–

nauczyciel podczas omawiania ćwiczenia zwraca uwagę na etapy tekstu przewodniego,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

nauczyciel  zwraca  uwagę  na  to  czy  uczeń  prawidłowo  określa  trasę  prowadzenia
przewodów  wewnętrznej  linii  zasilającej  na przykładowych  modelach  budynków
mieszkalnych jednorodzinnych, wielorodzinnych i użyteczności publicznej.
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z tekstem przewodnim do ćwiczenia,
2) wykonać ćwiczenie zgodnie z tekstem przewodnim.

Tekst przewodni do ćwiczenia

Informacje (pytania prowadzące)
1.  Jaką rolę w instalacji elektrycznej pełni wewnętrzna linia zasilająca?
2.  Jakie wyróżnia się sposoby wykonania wewnętrznych linii zasilających?
3.  Jakie wymagania i kryteria określają wykonanie wewnętrznej linii zasilającej?
4.  Jaki typ przewodów można stosować do wykonania wewnętrznych linii zasilających?
5.  Jakie  są  wymagania  dotyczące  liczby  przewodów  i  żył  przewodów  wielożyłowych

podczas wykonania WLZ, wynikające z układu sieci?

Planowanie (pytania prowadzące)
1.  Zaproponuj rodzaj budynku w którym będzie wykonana wewnętrzna linia zasilająca.
2.  Zaproponuj miejsce w którym będzie zamontowane złącze napowietrzne lub kablowe.
3.  Zaproponuj rodzaj przewodów do wykonania WLZ.
4.  Zaproponuj sposób układania przewodów WLZ.
5.  Zaproponuj trasę prowadzenia przewodów WLZ.
6.  Zaproponuj miejsce w którym będzie wykonana rozdzielnica.
7.  Zaproponuj sposób wykonania ćwiczenia.

Ustalenie (wskazówki dla nauczyciela do przeprowadzenia rozmowy z uczniami)
1.  Ustalenie rodzaju budynku w którym będzie wykonana wewnętrzna linia zasilająca.
2.  Ustalenie sposobu układania przewodów WLZ.
3.  Ustalenie rodzaju przewodów do wykonania WLZ.
4.  Ustalenie trasy prowadzenia przewodów WLZ.

Realizacja (zwrócenie uwagi na trudności i możliwości popełnienia błędu podczas wykonania
ćwiczenia)
1.  Określ sposób ułożenia przewodów WLZ.
2.  Określ przewody do wykonania WLZ.
3.  Określ trasę prowadzenia przewodów WLZ.

Sprawdzenie
1.  Czy dobrane przewody spełniają kryteria wykonania WLZ?
2.  Czy wybrana trasa i sposób ułożenia przewodów spełnia wymagania dotyczące wykonania

WLZ?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Analiza (wskazówki dla nauczyciela do przeprowadzenia dyskusji)
1. Która część ćwiczenia sprawiła Ci najwięcej trudności ?
2. Czy ćwiczenie zostało wykonane w całości prawidłowo ?

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne :

−

instrukcja z tekstem przewodnim,

−

zdjęcia przedstawiające miejsca prowadzenia i układania przewodów wewnętrznych linii
zasilających w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, wielorodzinnych i użyteczności
publicznej,

−

modele budynków mieszkalnych jednorodzinnych, wielorodzinnych i użyteczności
publicznej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Charakterystyka

złącz

przyłączy

kablowych

i napowietrznych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz przewody i kable do wykonania przyłącza napowietrznego oraz kablowego.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę przewodów kabli przeznaczonych do wykonywania przyłączy
napowietrznych i kablowych,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

–

nauczyciel rozdaje próbki przewodów bez symboli, o różnych przekrojach i kolorze
izolacji,

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą opierać się na zdjęciach zamieszczonych w katalogach
producentów przewodów,

–

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zdjęciami przewodów i kabli stosowanymi do wykonania przyłączy

napowietrznych i kablowych,

2) zapoznać się z próbkami przewodów i kabli,
3) dyskutować w grupie na temat właściwego wyboru przewodów i kabli do wykonania

przyłączy napowietrznych i kablowych,

4)  uzasadnić wybór,
5)  wybrać właściwe przewody do wykonania przyłączy napowietrznych,
6)  wybrać właściwe kable do wykonania przyłączy kablowych,
7)  przykleić samoprzylepny pasek z właściwym symbolem do wybranych próbek przewodów

i kabli przeznaczonych do wykonania przyłączy napowietrznych i kablowych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

−

zdjęcia z katalogów producentów przewodów i kabli (z symbolami i opisem
zastosowania),

−

próbki przedstawiające przewody i kable (bez symboli),

−

samoprzylepne papierowe paski z symbolami przewodów i kabli,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Dobierz typ złącza do przyłącza napowietrznego i kablowego

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę budowy, wykonywania złączy i przyłączy napowietrznych
i kablowych,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

–

nauczyciel rozdaje eksponaty złącz napowietrznych i kablowych, o różnym wyglądzie
zewnętrznym np. barwa, indywidualne cechy zależne od producentów złączy,

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą opierać się na zdjęciach zamieszczonych w katalogach
producentów złączy,

–

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się ze zdjęciami wyglądu złączy napowietrznych i kablowych,
2)  nadać właściwe nazwy przedstawionym typom złącz,
3)  uzasadnić wybór,
4)  nakleić nazwy „napowietrzne”, „kablowe” na eksponatach złącz,
5)  zaproponować miejsce zainstalowania złącza napowietrznego i kablowego,
6)  zapisać wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

zdjęcia z katalogów producentów złączy napowietrznych i kablowych (z opisem),

−

eksponaty złącz napowietrznych i kablowych,

−

samoprzylepne papierowe paski z nazwami „napowietrzne”, „kablowe”,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Przyporządkuj nazwy aparatom elektrycznym stanowiącym wyposażenie złączy

napowietrznych i kablowych.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę wyposażenia złączy napowietrznych i kablowych,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

–

nauczyciel rozdaje eksponaty złącz napowietrznych i kablowych, o różnym wyglądzie
zewnętrznym,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą opierać się na zdjęciach zamieszczonych w katalogach
producentów aparatów elektrycznych,

–

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zdjęciami wyglądu wyposażenia złączy napowietrznych i kablowych,
2) dyskutować w grupie na temat przyporządkowania nazw poszczególnym aparatom

wyposażenia złączy,

3) uzasadnić wybór,
4) nadać właściwe nazwy poszczególnym aparatom zamontowanym w złączach

napowietrznych i kablowych,

5) przykleić samoprzylepny pasek z właściwą nazwę do aparatu elektrycznego

zamontowanego w złączu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

zdjęcia z katalogów producentów złączy napowietrznych i kablowych (z opisem
wyposażenia),

−

eksponaty złącz napowietrznych i kablowych wraz z zamontowanym wyposażeniem,

−

samoprzylepne papierowe paski z nazwami aparatów elektrycznych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Dobierz aparaty elektryczne będące wyposażeniem złączy napowietrznych i kablowych.

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela podzespołów
stanowiących wyposażenie złączy kablowych i napowietrznych, eksponatów złącz oraz
schematów elektrycznych wyposażenia złączy napowietrznych i kablowych,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne dobiera zgodnie ze schematem
elektrycznym odpowiednie wyposażenie do danego typu złącza.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze schematami elektrycznymi wyposażenia złączy napowietrznych

i kablowych,

2) zapoznać się z aparatami elektrycznymi oraz złączami napowietrznymi i kablowymi,
3) samodzielnie wybrać poszczególne aparaty elektryczne zamieszczone na schematach

będące wyposażeniem danego typu złącza,

4) uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

przykładowe schematy złączy napowietrznych i kablowych (z opisem),

−

eksponaty złącz napowietrznych i kablowych,

−

aparaty elektryczne,

−

samoprzylepne papierowe paski z nazwami aparatów elektrycznych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Wykonaj podłączenie przewodu przyłącza napowietrznego ze złączem napowietrznym.

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela stanowiska pracy do
wykonania podłączenia przewodu przyłącza napowietrznego ze złączem napowietrznym,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel koordynuje pracę i sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze schematami elektrycznymi złączy napowietrznych,
2) samodzielnie określić sposób i miejsca przyłączenia przewodu przyłącza napowietrznego

w złączu,

3) uzasadnić wybór,
4) wybrać odpowiednie narzędzia do podłączenia przewodu przyłącza.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne :

−

przykładowe schematy złączy napowietrznych z podłączonym przewodem przyłącza
napowietrznego (z opisem),

−

eksponaty złącz napowietrznych z wyposażeniem,

−

narzędzia monterskie,

−

przewód dla przyłączy napowietrznych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Wykonaj podłączenie żył kabla przyłącza kablowego ze złączem kablowym.

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela stanowiska pracy do
wykonania podłączenia przewodu przyłącza napowietrznego ze złączem napowietrznym,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel koordynuje pracę i sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze schematami elektrycznymi złączy kablowych,
2) samodzielnie określić sposób i miejsca przyłączenia żył kabla przyłącza kablowego

w złączu,

3) uzasadnić wybór,
4) wybrać odpowiednie narzędzia do podłączenia kabla przyłącza.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

przykładowe schematy złączy kablowych z podłączonym kablem przyłącza kablowego
(z opisem),

−

eksponaty złącz kablowych z wyposażeniem,

−

narzędzia monterskie,

−

kable dla przyłączy kablowych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Rodzaje, podstawowe wyposażenie oraz przeznaczenie

rozdzielnic niskiego napięcia

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj nazwę rozdzielnicy niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę budowy i zastosowania rozdzielnic niskiego napięcia,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

–

nauczyciel rozdaje eksponaty rozdzielnic niskiego napięcia, o różnym wyglądzie
zewnętrznym,

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą opierać się na zdjęciach zamieszczonych w katalogach
producentów rozdzielnic,

–

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zdjęciami konstrukcji poszczególnych rozdzielnic niskiego napięcia,
2) dyskutować w grupie na temat przyporządkowania właściwych nazw poszczególnym

rozwiązaniom konstrukcyjnym rozdzielnic niskiego napięcia,

3)  uzasadnić wybór,
4)  nadać właściwe nazwy poszczególnym typom rozdzielnic niskiego napięcia,
5)  przykleić  taśmą  samoprzylepną  nazwy  do  modeli  przedstawiających  różne  rodzaje

rozdzielnic niskiego napięcia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

zdjęcia i katalogi przedstawiające rozwiązania konstrukcyjne rozdzielnic niskiego napięcia
(z podpisami rozdzielnic),

−

modele rozdzielnic niskiego napięcia (nie zawierające nazw),

−

samoprzylepne papierowe paski zawierające nazwy („rozdzielnica tablicowa”,
„rozdzielnica skrzynkowa”, „rozdzielnica szafowa”),

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj nazwy aparatom elektrycznym będących wyposażeniem rozdzielnic

niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela podzespołów
stanowiących wyposażenie rozdzielnic niskiego napięcia oraz eksponatów rozdzielnic
z zamontowanym wyposażeniem,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie a nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń
samodzielne przyporządkuje odpowiednie nazwy aparatom elektrycznym będących
wyposażeniem danego typu rozdzielnicy niskiego napięcia,

–

uczniowie we wstępnej fazie ćwiczenia może korzystać ze zdjęć katalogowych rozdzielnic
z zamontowanym wyposażeniem.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zdjęciami wyglądu wyposażenia rozdzielnic tablicowych, skrzynkowych

i szafowych,

2) samodzielnie przyporządkować nazwy poszczególnym aparatom będących wyposażeniem

rozdzielnic tablicowych, skrzynkowych i szafowych,

3) uzasadnić wybór,
4) nadać właściwe nazwy poszczególnym aparatom zamontowanym w rozdzielnicach

tablicowych, skrzynkowych i szafowych,

5) przykleić samoprzylepny pasek z właściwą nazwę do aparatu elektrycznego

zamontowanego w danym typie rozdzielnicy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

zdjęcia z katalogów producentów rozdzielnic tablicowych, skrzynkowych i szafowych
(z opisem wyposażenia),

−

eksponaty rozdzielnic tablicowych, skrzynkowych i szafowych wraz z zamontowanym
wyposażeniem,

−

samoprzylepne papierowe paski z nazwami aparatów elektrycznych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Na podstawie parametrów znamionowych określ rodzaj rozdzielnicy niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę parametrów znamionowych rozdzielnic niskiego napięcia,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

nauczyciel rozdaje przykłady parametrów znamionowych rozdzielnic niskiego napięcia,

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą opierać się na zdjęciach zamieszczonych w katalogach
producentów rozdzielnic,

–

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się parametrami znamionowymi rozdzielnic tablicowych, skrzynkowych

i szafowych zamieszczonymi w katalogach producentów,

2) zapoznać się z przykładami zapisu parametrów znamionowych rozdzielnic tablicowych,

skrzynkowych i szafowych,

3) dyskutować w grupie na temat przyporządkowania nazw poszczególnym zestawom

parametrów znamionowych do typów rozdzielnic niskiego napięcia,

4)  uzasadnić wybór,
5)  przyporządkować właściwe parametry znamionowe do rodzaju rozdzielnicy,
6)  przykleić  samoprzylepny  pasek  z  właściwą  nazwą  rozdzielnicy  niskiego  napięcia

do zestawu parametrów znamionowych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

katalogi producentów rozdzielnic tablicowych, skrzynkowych i szafowych (zawierające
parametry znamionowe rozdzielnic),

−

przykładowe zestawy zawierające parametry znamionowe rozdzielnic niskiego napięcia,

−

samoprzylepne papierowe paski z nazwami rozdzielnic,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Dobierz właściwą rozdzielnicę do warunków pracy.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę klasyfikacji pomieszczeń i ich przeznaczenia,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

–

nauczyciel rozdaje modele rozdzielnic niskiego napięcia przeznaczone do pracy
w określonych warunkach środowiskowych,

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą korzystać z przepisów zawierających klasyfikację
pomieszczeń wraz z ich charakterystyką oraz z katalogów producentów rozdzielnic
niskiego napięcia,

–

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z klasyfikacją pomieszczeń zawierającą charakterystykę pomieszczenia oraz

jego przeznaczenie,

2) zapoznać się z wykonaniem rozdzielnic tablicowych, skrzynkowych i szafowych

przeznaczonych do pracy w różnych warunkach środowiskowych oraz przeznaczonych
do zasilania odbiorników, domowych, mieszkaniowych, biurowych, warsztatowych
i przemysłowych,

3) dyskutować w grupie na temat przyporządkowania poszczególnych rozwiązań

konstrukcyjnych i wykonania rozdzielnic niskiego napięcia do określonych warunków
pracy,

4) uzasadnić wybór,
5) dobrać właściwe rozdzielnice ze względu na określone warunki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

przepisy zawierające klasyfikację pomieszczeń wraz z ich charakterystyką,

−

katalogi producentów rozdzielnic niskiego napięcia (z opisem konstrukcyjnym oraz
przeznaczeniem do danych warunków pracy),

−

eksponaty rozdzielnic niskiego napięcia różniące się budową zależną od warunków pracy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Symbole graficzne podzespołów elektrycznych rozdzielnicy

niskiego napięcia

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dla symboli graficznych przyporządkuj nazwy podzespołów rozdzielnicy niskiego napięcia

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę symboli graficznych podzespołów rozdzielnic niskiego napięcia,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

–

nauczyciel przydziela poszczególnym grupom przykłady symboli graficznych podzespołów
rozdzielnic niskiego napięcia,

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą korzystać z plansz zawierających symbole graficzne
aparatów elektrycznych stanowiących wyposażenie rozdzielnic,

–

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z symbolami graficznymi wyposażenia rozdzielnicy tablicowej, skrzynkowej

i szafowej,

2) zapoznać się z nazwami aparatów elektrycznych stanowiących wyposażenie

poszczególnych rozdzielnic,

3) dyskutować w grupie na temat przyporządkowania nazw aparatów do symboli

graficznych,

4) uzasadnić wybór,
5) dobrać prawidłowe nazwy aparatów elektrycznych do symboli graficznych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

plansze z symbolami graficznymi aparatów elektrycznych stanowiących wyposażenie
rozdzielnic niskiego napięcia,

−

pojedyncze symbole graficzne aparatów elektrycznych stanowiących wyposażenie
rozdzielnic niskiego napięcia,

−

samoprzylepne paski z nadrukowanymi nazwami aparatów elektrycznych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj symbole graficzne do poszczególnych podzespołów i elementów

rozdzielnic niskiego napięcia

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela podzespołów
stanowiących wyposażenie rozdzielnic niskiego napięcia oraz pojedynczych symboli
graficznych podzespołów i elementów rozdzielnic,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne przyporządkuje symbole graficzne
do podzespołów danego typu rozdzielnicy,

–

uczniowie we wstępnej fazie ćwiczenia mogą korzystać ze zdjęć katalogowych rozdzielnic
z zamontowanym wyposażeniem oraz z plansz zawierających symbole graficzne.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z symbolami graficznymi wyposażenia rozdzielnicy tablicowej, skrzynkowej i

szafowej,

2) zapoznać się z podzespołami i elementami wyposażenia rozdzielnic niskiego napięcia,
3) samodzielnie przyporządkować symbole graficzne do podzespołów stanowiących

wyposażenie rozdzielnicy,

4) uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

plansze z symbolami graficznymi aparatów elektrycznych stanowiących wyposażenie
rozdzielnic niskiego napięcia,

−

pojedyncze symbole graficzne,

−

podzespoły i elementy wyposażenia rozdzielnicy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dla podzespołów rozdzielnicy niskiego napięcia przyporządkuj symbole graficzne.

Wskazówki do realizacji:

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne przyporządkuje symbole graficzne
do podzespołów danego typu rozdzielnicy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

uczniowie we wstępnej fazie ćwiczenia mogą korzystać ze zdjęć katalogowych rozdzielnic
z zamontowanym wyposażeniem oraz z plansz zawierających symbole graficzne.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z aparatami elektrycznymi zamontowanymi w eksponatach rozdzielnic

niskiego napięcia,

2) samodzielnie przyporządkować symbole graficzne do podzespołów stanowiących

wyposażenie rozdzielnicy,

3) uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

eksponaty rozdzielnic niskiego napięcia z zamontowanymi aparatami elektrycznymi
stanowiącymi ich wyposażenie,

−

pojedyncze symbole graficzne elementów i podzespołów wyposażenia rozdzielnic niskiego
napięcia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Określ nazwy podzespołów rozdzielnic niskiego napięcia na podstawie symboli

graficznych zamieszczonych na schematach elektrycznych.

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela schematów
elektrycznych z symbolami graficznymi podzespołów i elementów rozdzielnic niskiego
napięcia,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne na podstawie otrzymanego
schematu określa nazwy podzespołów rozdzielnic niskiego napięcia,

–

uczniowie we wstępnej fazie ćwiczenia mogą korzystać ze zdjęć katalogowych rozdzielnic
z zamontowanym wyposażeniem oraz z plansz zawierających symbole graficzne.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze schematami elektrycznymi rozdzielnic niskiego napięcia,
2) samodzielnie określić nazwy poszczególnych podzespołów wyposażenia rozdzielnic

niskiego napięcia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Schematy ideowe i montażowe rozdzielnic, czytanie

schematów elektrycznych rozdzielnic

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dla oznaczeń literowo-cyfrowych określ parametry aparatów elektrycznych montowanych

w rozdzielnicach niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę oznaczeń literowo-cyfrowych aparatów elektrycznych montowanych
w rozdzielnicach niskiego napięcia,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

–

nauczyciel przydziela poszczególnym grupom przykłady oznaczeń producentów aparatów
elektrycznych,

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą korzystać z plansz zawierających przykłady oznaczeń
literowo-cyfrowych aparatów elektrycznych oraz z katalogów producentów aparatów
montowanych w rozdzielnicach,

–

nauczyciel obserwuje, udziela wskazówek, naprowadza uczniów na właściwy tok
rozumowania, koordynuje pracę poszczególnych grup,

–

po rozpoznaniu i określeniu oznaczeń literowo-cyfrowych uczniowie samodzielnie
powinni na planszy wypisać cechy i parametry wynikające z otrzymanego przykładu.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z przykładami oznaczeń producentów aparatów elektrycznych,
2) dyskutować w grupie na temat interpretacji przykładowych oznaczeń aparatów

elektrycznych,

3) uzasadnić wybór,
4) określić prawidłowe parametry aparatów elektrycznych dla podanych przykładów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

katalogi producentów zawierające aparaty montowane w rozdzielnicach niskiego napięcia,

−

plansze z przykładami oznaczeń cyfrowo – literowych aparatów elektrycznych,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na podstawie oznaczeń literowo-cyfrowych rozpoznaj aparaty elektryczne stanowiące

wyposażenie rozdzielnic niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela przykładów
z oznaczeniami literowo-cyfrowymi aparatów elektrycznych stanowiące wyposażenie
rozdzielnic niskiego napięcia,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne potrafi interpretować oznaczenia,

–

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z podanymi przykładami oznaczeń aparatów elektrycznych,
2) samodzielnie interpretować oznaczenia literowo-cyfrowe aparatów elektrycznych

zamieszczone na podanych przykładach,

3)  uzasadnić wybór,
4)  nadać właściwe nazwy poszczególnym aparatom,
5)  przykleić  samoprzylepny  pasek  z  właściwą  nazwę  aparatu  elektrycznego  do  podanego

przykładu oznaczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie laboratoryjne,

Środki dydaktyczne :

−

zdjęcia z katalogów producentów rozdzielnic tablicowych, skrzynkowych i szafowych
(z opisem oraz zawierające oznaczenia literowo cyfrowe),

−

przykłady oznaczeń cyfrowo – literowych aparatów elektrycznych,

−

samoprzylepne papierowe paski z nazwami aparatów elektrycznych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Na podstawie wyglądu zewnętrznego oraz oznaczeń literowo-cyfrowych rozpoznaj

aparaty elektryczne stanowiące wyposażenie rozdzielnic niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela aparatów
elektrycznych będących wyposażeniem rozdzielnic niskiego napięcia,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne potrafi po wyglądzie zewnętrznym
i oznaczeniach literowo-cyfrowych określić rodzaj aparatu elektrycznego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą korzystać z katalogów producentów aparatów
montowanych w rozdzielnicach.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z wyglądem i oznaczeniami zgromadzonych aparatów elektrycznych,
2)  zapoznać się ze zdjęciami aparatów elektrycznych,
3)  samodzielnie  na  podstawie  interpretacji  oznaczeń  zamieszczonych  na  aparacie

elektrycznym oraz po wyglądzie zewnętrznym określić nazwę zgromadzonego
wyposażenia rozdzielnic niskiego napięcia,

4) uzasadnić wybór,
5) nadać właściwe nazwy poszczególnym aparatom elektrycznym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

zdjęcia z katalogów producentów rozdzielnic tablicowych, skrzynkowych i szafowych
(z nazwami),

−

eksponaty aparatów elektrycznych (np. wyłączniki, bezpieczniki, przekaźniki, liczniki
energii elektrycznej),

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Na podstawie schematów ideowych rozdzielnic tablicowych niskiego napięcia dobierz

aparaturę elektryczną będącą ich wyposażeniem.

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela schematów
ideowych oraz podzespołów i elementów rozdzielnic tablicowych niskiego napięcia,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne interpretuje schematy ideowe
rozdzielnic tablicowych i na ich podstawie dobiera podzespoły.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze schematami ideowymi rozdzielnic tablicowych,
2) analizować schematy ideowe rozdzielnic tablicowych niskiego napięcia pod kątem doboru

wyposażenia danego typu rozdzielnicy,

3) wybrać właściwe aparaty elektryczne zamieszczone na schematach rozdzielnic

tablicowych,

4) uzasadnić wybór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

przykładowe schematy rozdzielnic tablicowych,

−

eksponaty rozdzielnic tablicowych,

−

aparaty elektryczne,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Na podstawie schematów ideowych rozdzielnic skrzynkowych niskiego napięcia dobierz

aparaturę elektryczną będącą ich wyposażeniem.

Wskazówki do realizacji:

–

zajęcia powinny być poprzedzone przygotowaniem przez nauczyciela schematów
ideowych oraz podzespołów i elementów rozdzielnic tablicowych niskiego napięcia,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne interpretuje schematy ideowe
rozdzielnic tablicowych i na ich podstawie dobiera podzespoły.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze schematami ideowymi rozdzielnic skrzynkowych,
2) analizować schematy ideowe rozdzielnic skrzynkowych niskiego napięcia pod kątem

doboru wyposażenia danego typu rozdzielnicy,

3) wybrać właściwe aparaty elektryczne zamieszczone na schematach rozdzielnic

tablicowych,

4) uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

przykładowe schematy rozdzielnic skrzynkowych,

−

eksponaty rozdzielnic skrzynkowych,

−

aparaty elektryczne,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Na podstawie schematu ideowego sporządź schemat montażowy rozdzielnicy tablicowej.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę tworzenia schematów montażowych,

–

nauczyciel przygotowuje schematy ideowe rozdzielnic niskiego napięcia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie, rysuje schemat montażowy z wykorzystaniem
katalogów producentów aparatów elektrycznych,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne na podstawie schematu ideowego
potrafi sporządzić schemat montażowy rozdzielnicy.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z przykładami schematów ideowych rozdzielnic tablicowych niskiego

napięcia,

2) samodzielnie analizować przykładowe schematy ideowe rozdzielnic tablicowych dla

potrzeb wykonania schematu montażowego,

3) dobrać wyposażenie rozdzielnicy na podstawie katalogów producentów aparatów

elektrycznych,

4) narysować schemat montażowy wyposażenia rozdzielnicy tablicowej niskiego napięcia,
5) uzasadnić wybór rozwiązania problemu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

przykłady schematów ideowych rozdzielnic tablicowych niskiego napięcia,

−

zdjęcia z katalogów producentów aparatów elektrycznych będących wyposażeniem
rozdzielnic tablicowych (z nazwami),

−

przybory do pisania (ołówki, linijki, kartki papieru),

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Zasady montażu mechanicznego rozdzielnicy niskiego

napięcia i jej podzespołów elektrycznych

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz narzędzia do montażu mechanicznego rozdzielnicy niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę montażu mechanicznego rozdzielnic niskiego napięcia,

–

nauczyciel przygotowuje instrukcje montażu rozdzielnic niskiego napięcia oraz narzędzia
monterskie używane podczas ich montażu,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne na podstawie instrukcji montażu
rozdzielnicy prawidłowo dobiera narzędzia monterskie.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z instrukcją montażu rozdzielnicy niskiego napięcia,
2)  zapoznać się z wyglądem zgromadzonych narzędzi monterskich,
3)  samodzielnie  dobrać  właściwe  i  potrzebne  narzędzia  do  wykonania  montażu

mechanicznego rozdzielnic,

4) uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

dokumentacja techniczna – instrukcja montażu rozdzielnicy niskiego napięcia,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj montaż mechaniczny rozdzielnicy niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel  przygotowuje  stanowiska  pracy  dla  uczniów  do  wykonania  montażu
mechanicznego  rozdzielnicy  niskiego  napięci,  na stanowisku pracy znajduje się instrukcja
montażu  rozdzielnicy,  narzędzia  monterskie  oraz  rozmontowana  rozdzielnica  niskiego
napięcia,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

nauczyciel koordynuje pracę uczniów sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia pod
kątem montażu mechanicznego rozdzielnicy oraz mocowania rozdzielnicy do podłoża.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z instrukcją montażu rozdzielnicy niskiego napięcia,
2)  dobrać narzędzia monterskie do montażu mechanicznego,
3)  samodzielnie  wybrać  właściwe  i  potrzebne  narzędzia  do  wykonania  montażu

mechanicznego rozdzielnic,

4) samodzielnie wybrać elektronarzędzia i elementy umożliwiające mocowanie rozdzielnic do

podłoża,

5)  uzasadnić wybór,
6)  określić sposób montażu i jego wykonanie,
7)  zmontować rozdzielnicę,
8)  przymocować rozdzielnicę do podłoża.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

instrukcja montażu rozdzielnicy niskiego napięcia,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

rozmontowana rozdzielnica niskiego napięcia,

−

elektronarzędzia i elementy umożliwiające mocowanie rozdzielnic do podłoża (kołki
rozporowe, kotwy),

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dobierz narzędzia do montażu mechanicznego podzespołów rozdzielnic niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę montażu mechanicznego rozdzielnic niskiego napięcia,

–

nauczyciel przygotowuje instrukcje montażu rozdzielnic niskiego napięcia oraz narzędzia
monterskie używane podczas ich montażu,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel zwraca uwagę na to czy uczeń samodzielne na podstawie instrukcji montażu
rozdzielnicy prawidłowo dobiera narzędzia monterskie.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z instrukcją montażu podzespołów rozdzielnicy niskiego napięcia,
2)  zapoznać się z wyglądem zgromadzonych narzędzi monterskich,
3)  samodzielnie  dobrać  właściwe  i  potrzebne  narzędzia  do  wykonania  montażu

mechanicznego podzespołów rozdzielnic,

4) uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne :

−

instrukcja montażu podzespołów rozdzielnicy niskiego napięcia,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Oceń stan techniczny podzespołów elektrycznych przeznaczonych do montażu

rozdzielnic.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel powinien rozpocząć zajęcia krótkim wykładem informacyjnym, wprowadzając
uczniów w tematykę badań i pomiarów dotyczących wyposażenia rozdzielnicy niskiego
napięcia,

–

nauczyciel przygotowuje stanowiska pracy dla uczniów do wykonania badań i pomiarów
dotyczących wyposażenia rozdzielnicy niskiego napięcia,

–

na stanowisku  pracy  znajduje  się  dokumentacja  techniczna zawierająca wymagany zakres
badań  i  pomiarów  dotyczących  łączników  o  napięciu  do  1  kV,  aparaty  elektryczne
przeznaczone  do  wykonania  badań  i  pomiarów,  megaomomierz  lub  uniwersalny  miernik
izolacji  MIC–1  o  napięciu  pomiarowych  1000  V,  omomierz  –  multimetr  do  pomiaru
małych rezystancji oraz instrukcje obsługi mierników,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel koordynuje pracę uczniów sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia pod
kątem wykonania badań i pomiarów dotyczących wyposażenia rozdzielnicy niskiego
napięcia.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wymaganym zakresem badań i pomiarów dotyczących podzespołów

elektrycznych o napięciu do 1 kV,

2) zapoznać się z podzespołami przeznaczonymi do montażu w rozdzielnicach niskiego

napięcia,

3) samodzielnie

określić

czynności

umożliwiających

ocenę

stanu

technicznego

zgromadzonych podzespołów elektrycznych,

4) uzasadnić wybór,
5) wykonać badania i pomiary dla zgromadzonych podzespołów elektrycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja techniczna zawierająca wymagany zakres badań i pomiarów dotyczących
łączników o napięciu do 1 kV,

−

aparaty elektryczne,

−

megaomomierz lub uniwersalny miernik izolacji MIC–1 o napięciu pomiarowych 1000V,

−

instrukcje obsługi mierników,

−

omomierz – multimetr do pomiaru małych rezystancji,

−

instrukcja obsługi miernika,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Zamontuj wyposażenie rozdzielnicy tablicowej niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

stanowiska pracy dla uczniów do wykonania montażu mechanicznego podzespołów
rozdzielnicy tablicowej niskiego napięcia,

–

na stanowisku pracy znajduje się instrukcja montażu podzespołów rozdzielnicy, narzędzia
monterskie, rozdzielnica tablicowa, schemat ideowy rozdzielnicy oraz podzespoły
rozdzielnicy,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel koordynuje pracę uczniów sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia pod
kątem montażu mechanicznego wyposażenia oraz na podstawie schematu ideowego dobór
aparatów elektrycznych rozdzielnicy.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją techniczną montażu rozdzielnicy tablicowej niskiego

napięcia,

2) zapoznać się z wyglądem zgromadzonych narzędzi monterskich,
3) samodzielnie wybrać aparaty elektryczne na podstawie schematu ideowego rozdzielnicy

tablicowej,

4)  samodzielnie wybrać narzędzia do montażu wyposażenia rozdzielnicy tablicowej,
5)  uzasadnić wybór,
6)  zamontować  zgodnie  z  dokumentacją  techniczną  w  odpowiedniej  kolejności  wybrane

aparaty elektryczne.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja techniczna (schemat ideowy rozdzielnicy) montażu rozdzielnicy tablicowej
niskiego napięcia,

−

model rozdzielnicy tablicowej niskiego napięcia,

−

aparatury elektryczne,

−

narzędzia monterskie (wkrętaki i szczypce),

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Zamontuj wyposażenie rozdzielnicy skrzynkowej niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

stanowiska pracy dla uczniów do wykonania montażu mechanicznego podzespołów
rozdzielnicy tablicowej niskiego napięcia,

–

na stanowisku pracy znajduje się instrukcja montażu podzespołów rozdzielnicy, narzędzia
monterskie, rozdzielnica tablicowa, schemat ideowy rozdzielnicy oraz podzespoły
rozdzielnicy,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją techniczną montażu rozdzielnicy skrzynkowej niskiego

napięcia,

2) zapoznać się z wyglądem zgromadzonych narzędzi monterskich,
3) samodzielnie wybrać aparaty elektryczne na podstawie schematu ideowego rozdzielnicy

skrzynkowej,

4)  samodzielnie wybrać narzędzia do montażu wyposażenia rozdzielnicy skrzynkowej,
5)  uzasadnić wybór,
6)  zamontować  zgodnie  z  dokumentacją  techniczną  w  odpowiedniej  kolejności  wybrane

aparaty elektryczne.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja techniczna (schemat ideowy rozdzielnicy) montażu rozdzielnicy
skrzynkowej niskiego napięcia,

−

model rozdzielnicy skrzynkowej niskiego napięcia,

−

aparatury elektryczne,

−

narzędzia monterskie (wkrętaki i szczypce),

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 7

Zamontuj wyposażenie rozdzielnicy szafowej niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

stanowiska pracy dla uczniów do wykonania montażu mechanicznego podzespołów
rozdzielnicy tablicowej niskiego napięcia,

–

na stanowisku pracy znajduje się instrukcja montażu podzespołów rozdzielnicy, narzędzia
monterskie, rozdzielnica tablicowa, schemat ideowy rozdzielnicy oraz podzespoły
rozdzielnicy,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z dokumentacją techniczną montażu rozdzielnicy szafowej niskiego napięcia,
2)  zapoznać się z wyglądem zgromadzonych narzędzi monterskich,
3)  samodzielnie  wybrać  aparaty  elektryczne  na  podstawie  schematu  ideowego  rozdzielnicy

szafowej,

4)  samodzielnie wybrać narzędzia do montażu wyposażenia rozdzielnicy szafowej,
5)  uzasadnić wybór,
6)  zamontować  zgodnie  z  dokumentacją  techniczną  w  odpowiedniej  kolejności  wybrane

aparaty elektryczne.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja techniczna (schemat ideowy rozdzielnicy) montażu rozdzielnicy szafowej
niskiego napięcia,

−

model rozdzielnicy szafowej niskiego napięcia,

−

aparatury elektryczne,

−

narzędzia monterskie (wkrętaki i szczypce),

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Zasady

wykonania

połączeń

elektrycznych

między

podzespołami elektrycznymi rozdzielnicy

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz przewody i narzędzia do wykonania połączeń elektrycznych dla: aparatów

stanowiących wyposażenie rozdzielnicy, obwodów zasilających i odbiorczych rozdzielnicy
niskiego napięcia.

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel  powinien  rozpocząć  zajęcia  krótkim wykładem informacyjnym,  wprowadzając
uczniów  w  tematykę  przewodów  i  narzędzi  stosowanych  do  wykonania  połączeń
elektrycznych  między  podzespołami,  obwodów  zasilających  i  odbiorczych  rozdzielnicy
niskiego napięcia,

–

nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe,

–

nauczyciel przygotowuje instrukcje montażu rozdzielnic niskiego napięcia oraz narzędzia
monterskie,

–

nauczyciel rozdaje próbki przewodów bez symboli o różnym przekroju i kolorze izolacji,

–

uczniowie podczas ćwiczenia mogą korzystać ze zdjęć zamieszczonych w katalogach
producentów przewodów i narzędzi monterskich,

–

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze zdjęciami wyglądu przewodów i narzędzi monterskich stosowanych do

wykonania przyłączeń elektrycznych aparatów elektrycznych, obwodów zasilających
i odbiorczych rozdzielnicy niskiego napięcia

2)  zapoznać się z próbkami przewodów,
3)  zapoznać się z dokumentacją techniczną montażu rozdzielnicy niskiego napięcia,
4)  zapoznać się z wyglądem zgromadzonych narzędzi monterskich,
5)  dyskutować  w  grupie  na  temat  właściwego  wyboru  przewodów  i narzędzi do wykonania

połączeń elektrycznych aparatów, obwodów zasilających i odbiorczych rozdzielnicy
niskiego napięcia,

6) wybrać właściwe przewody do wykonania połączeń,
7) wybrać właściwe narzędzia do wykonania połączeń elektrycznych wyposażenia

rozdzielnicy,

8) uzasadnić wybór,
9) przykleić samoprzylepny pasek z właściwym symbolem do wybranych próbek przewodów

przeznaczonych do wykonania połączeń elektrycznych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda podająca,

−

ćwiczenie laboratoryjne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne :

−

zdjęcia z katalogów producentów przewodów (z symbolami i opisem zastosowania),

−

zdjęcia z katalogów producentów narzędzi monterskich (z opisem zastosowania),

−

dokumentacja techniczna wykonania montażu rozdzielnicy niskiego napięcia,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

próbki przedstawiające przewody (bez symboli),

−

samoprzylepne papierowe paski z symbolami przewodów,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj połączenia elektryczne w rozdzielnicy tablicowej

Wskazówki do realizacji:

–

nauczyciel przygotowuje stanowiska pracy dla uczniów do wykonania połączeń
elektrycznych, podzespołów, obwodów zasilających i odbiorczych rozdzielnicy tablicowej
niskiego napięcia,

–

na stanowisku pracy znajduje się instrukcja montażu podzespołów rozdzielnicy, narzędzia
monterskie, rozdzielnica tablicowa, schemat ideowy rozdzielnicy, podzespoły rozdzielnicy,
przewody oraz elementy do wykonywania połączeń elektrycznych w rozdzielnicach,

–

nauczyciel podczas omawiania ćwiczenia zwraca uwagę na etapy tekstu przewodniego,

–

uczeń wykonuje ćwiczenie samodzielnie,

–

nauczyciel koordynuje pracę uczniów,sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia pod
kątem interpretacji schematu ideowego rozdzielnicy, doboru wyposażenia, wyboru
narzędzi monterskich, przewodów i elementów do wykonywania połączeń elektrycznych,

–

nauczyciel szczególną uwagę zwraca na poprawność wykonywania połączeń
elektrycznych w rozdzielnicy tablicowej.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z tekstem przewodnim do ćwiczenia,
2)  wykonać ćwiczenie zgodnie z tekstem przewodnim.

Tekst przewodni do ćwiczenia:

Informacje (pytania prowadzące)
1. Jaką rolę w instalacji elektrycznej pełni rozdzielnica tablicowa?
2. Jakie wyróżnia się sposoby montażu aparatów elektrycznych w rozdzielnicach

tablicowych?

3. W jaki sposób można wykonać połączenia elektryczne między podzespołami rozdzielnicy

tablicowej niskiego napięcia?

4. W jaki sposób można wykonać połączenia elektryczne obwodów zasilających

i odbiorczych rozdzielnicy tablicowej?

5. Jaki typ przewodów można stosować do wykonania połączeń elektrycznych

w rozdzielnicy tablicowej?

6. Jaką rolę pełni dokumentacja techniczna podczas montażu rozdzielnic?
7. Jaką rolę pełni schemat ideowy rozdzielnicy tablicowej podczas jej montażu?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Planowanie (pytania prowadzące)
1.  Zaproponuj podzespoły rozdzielnicy.
2.  Zaproponuj sposób montażu podzespołów rozdzielnicy.
3.  Zaproponuj kolejność montowanych podzespołów rozdzielnicy.
4.  Zaproponuj sposób połączeń elektrycznych między wyposażeniem rozdzielnicy tablicowej.
5.  Zaproponuj  sposób  połączeń  elektrycznych  obwodów  zasilających  i  odbiorczych

rozdzielnicy tablicowej.

6. Zaproponuj niezbędne narzędzia do wykonania prac montażowych i łączeniowych

wyposażenia rozdzielnicy tablicowej.

7.  Zaproponuj sposób wykonania ćwiczenia.

Ustalenie (wskazówki dla nauczyciela do przeprowadzenia rozmowy z uczniami)
1.  Ustalenie liczby i typu wyposażenia rozdzielnicy,
2.  Ustalenie sposobu montażu wyposażenia rozdzielnicy,
3.  Ustalenie kolejności montażu podzespołów rozdzielnicy,
4.  Ustalenie  sposobu  połączeń  elektrycznych  między  wyposażeniem  rozdzielnicy  oraz

obwodów zasilających i odbiorczych,

5. Ustalenie narzędzi do wykonania montażu i połączeń elektrycznych wyposażenia

rozdzielnicy.

Realizacja (zwrócenie uwagi na trudności i możliwości popełnienia błędu podczas wykonania
ćwiczenia)
1.  Określ sposób montażu podzespołów rozdzielnicy.
2.  Określ kolejność montowanych podzespołów rozdzielnicy.
3.  Określ sposób połączeń elektrycznych między wyposażeniem rozdzielnicy oraz obwodów

zasilających i odbiorczych.

4. Określ narzędzia do wykonania czynności montażowych i łączeniowych wyposażenia

rozdzielnicy.

5. Zamontuj wyposażenie rozdzielnicy tablicowej zgodnie z wytycznymi określonymi

dokumentacji technicznej.

6. Wykonaj zgodnie ze schematem ideowym połączenia elektryczne wyposażenia oraz

obwodów zasilających i odbiorczych rozdzielnicy tablicowej.

Sprawdzenie
1.  Czy określony sposób montażu jest zgodny z rodzajem wyposażenia rozdzielnicy?
2.  Czy określony sposób wykonania połączeń jest prawidłowy?

Analiza (wskazówki dla nauczyciela do przeprowadzenia dyskusji)
1.  Która część ćwiczenia sprawiła Ci najwięcej trudności?
2.  Czy ćwiczenie zostało wykonane w całości prawidłowo?

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie laboratoryjne,

−

tekst przewodni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Montowanie rozdzielnic

niskiego napięcia”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 11, 12, 13, 14,15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 12 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. c, 4. c, 5. c, 6. a, 7. a, 8. d, 9. a, 10. c, 11. a, 12.
c, 13. a, 14. b, 15. c, 16. a, 17. c, 18. b, 19. d, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozpoznać wartość napięcia
znamionowego instalacji elektrycznej w
budynku mieszkalnym

Rozróżnić funkcję złącza w zasilaniu
budynku w energię elektryczną

Rozróżnić zadanie wewnętrznej linii
zasilającej

Rozpoznać oznaczenie literowe
określające zastosowanie przewodu

Rozpoznać oznaczenie graficzne
określające aparat elektryczny
stosowany w rozdzielnicach

Rozpoznać oznaczenie literowo
cyfrowe określające prąd znamionowy
i charakterystykę wyłącznika

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozpoznać przeznaczenie między
rozdzielnicami niskiego napięcia

Określić pomiar stwierdzający stan
techniczny wyposażenia rozdzielnicy

Określić cel stosowania na obudowie
rozdzielnic stopnia ochronnych IP

Określić miejsce rozdziału przewodu
ochronno – neutralnego PEN

Określić wartość rezystancji izolacji
obwodów rozdzielnicy

Określić odpowiednią wartość
przekroju przewodu do wykonania
połączeń w rozdzielnicy tablicowej

Określić cel stosowania w rozdzielnicy
wspornika TH 35mm

Przewidzieć rodzaj wykonania
przyłącza w zwartej zabudowie

Przewidzieć zastosowanie rękawic
dielektrycznych do czynności
wykonywanych w rozdzielnicach

Określić miejsce stosowania
odgromników zaworowych

Określić wartość rozdzielanych prądów
w rozdzielnicy skrzynkowej

Przewidzieć rodzaj czynności podczas
której wykonuje się próbę łączników
załącz – wyłącz

Przewidzieć rodzaj czynności podczas
której sprawdza się stan techniczny
wyposażenia rozdzielnicy

Określić miejsce stosowania list
przyłączeniowych izolowanych lub nie
izolowanych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij.
6.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawdziwa.

5. Odpowiedzi udzielaj tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, gdyż tylko wówczas będziesz miał satysfakcję z wykonanego

zadania.

7. Kiedy udzielanie odpowiedzi będzie ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Napięciem znamionowym instalacji budynku mieszkalnego jest

a)  220/380 V.
b)  110/220 V.
c)  250/500 V.
d)  230/400 V.

2. Złącze instalacji elektrycznej służy do

a)  połączenia instalacji odbiorczej z siecią energetyki zawodowej.
b)  połączenie przewodów przyłącza z wewnętrzną linią zasilająca.
c)  połączenia rozdzielnicy niskiego napięcia z licznikiem energii elektrycznej.
d)  połączenia sieci energetyki zawodowej z przyłączem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Wewnętrzną linią zasilającą jest

a)  linia elektroenergetyczna łącząca złącze z siecią energetyki zawodowej.
b)  linia doprowadzająca energię elektryczną do instalacji odbiorczej.
c)  linia elektroenergetyczna łącząca złącze z rozdzielnicą niskiego napięcia.
d)  linia łącząca przyłącze ze złączem.

4. Symbol literowy AsXSn oznacza

a)  przewód do wykonania wewnętrznej linii zasilającej.
b)  przewód do wykonania przyłącza kablowego.
c)  przewód do wykonania przyłącza napowietrznego.
d)  przewód do wykonania połączeń elektrycznych w rozdzielnicy niskiego napięcia.

5. Symbol graficzny oznacza

a)  wyłącznik.
b)  rozłącznik.
c)  bezpiecznik.
d)  stycznik.

6. Oznaczenie literowo cyfrowe D25 oznacza

a)  prąd znamionowy i charakterystykę czasowo-prądową.
b)  znamionową zwarciową zdolność łączeniową i prąd zwarciowy.
c)  liczbę biegunów.
d)  klasę ograniczania prądu zwarciowego i prąd zwarciowy.

7. Główną różnicą między rozdzielnicą tablicową, a skrzynkową jest

a)  budowa i wyposażenie.
b)  niezawodności działania.
c)  napięcie znamionowe.
d)  bezpieczeństwo obsługi.

8. Pomiarem określającym stan techniczny wyposażenia rozdzielnicy jest

a)  pomiar napięcia i częstotliwości.
b)  pomiar prądu roboczego.
c)  pomiar impedancji pętli zwarcia w obwodzie rozdzielnicy.
d)  pomiar rezystancji izolacji i styków.

9. Oznaczenie IP… znajdujące się na obudowie rozdzielnicy służy do

a) określania ochrony przed dotknięciem się do części pod napięciem i zabezpieczenia

wyposażenia przed przedostaniem się ciał stałych i wody.

b) określania ochrony przed uszkodzeniem izolacji wyposażenia rozdzielnicy

i zabezpieczenia wyposażenia przed skutkami zwarcia.

c) określania ochrony przed przepięciem i zabezpieczenia wyposażenia przed

uszkodzeniem cieplnym w wyniku pojawienia się łuku elektrycznego.

d) określania wytrzymałość mechaniczna rozdzielnicy i zabezpieczenia wyposażenia

przed wnikaniem pyłów i osadów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Rozdział przewodu ochronno – neutralnego PEN na neutralny N i ochronny PE wykonuje

się
a)  w rozdzielnicy.
b)  w przyłączu.
c)  w złączu.
d)  w wewnętrznej linii zasilającej.

11. Odpowiednią wartością rezystancja izolacji obwodów rozdzielnicy jest

a)  1000 Ω/V.
b)  1000 kΩ/V.
c)  1 MΩ/V.
d)  100 Ω/V.

12. Odpowiednim przekrojem przewodu do wykonania połączeń elektrycznych w rozdzielnicy

tablicowej jest
a) 1 mm

b) 1,5 mm

c) 2,5 mm

d) 10 mm

13. Wspornik TH 35 mm w rozdzielnicy służy do

a)  montażu wyposażenia rozdzielnicy.
b)  instalowaniu rozdzielnicy do podłoża.
c)  wzmocnienia konstrukcji mechanicznej rozdzielnicy.
d)  montażu łączników o dużych wymiarach.

14. W zwartej zabudowie mieszkaniowej wykonuje się przyłącza

a)  obwodowe.
b) przelotowe.
c)  rozgałęzione.
d) dzielone.

15. Rękawice dielektryczne są niezbędne do

a)  montażu mechanicznego rozdzielnic.
b)  montażu połączeń elektrycznych rozdzielnic.
c)  pomiarów obecności napięcia.
d)  pomiarów i badań stanu technicznego rozdzielnicy.

16. Odgromnik zaworowy stosowany jest podczas wykonania

a) przyłączy napowietrznych.
b) przyłączy kablowych.
c) złączy napowietrznych.
d) złączy kablowych.

17. Rozdzielnice skrzynkowe przeznaczone są do rozdzielania prądów o wartości

a) 100 A.
b) 400 A.
c) 1000 A.
d) 4000 A.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Montowanie rozdzielnic niskiego napięcia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Montowanie rozdzielnic

niskiego napięcia”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 11, 12, 13, 14,15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 12 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. a, 4. c, 5. a, 6. b, 7. b, 8. a, 9. a, 10. c, 11. c, 12.
c, 13. b, 14. b, 15. c, 16. b, 17. b, 18. a, 19. d, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozpoznać rodzaj sieci niskiego napięcia zasilającej
instalacje elektryczne w budynkach

Rozróżnić funkcję przyłącza w zasilaniu budynku
w energię elektryczną

Rozróżnić rodzaj przewodu do wykonania
wewnętrznej linii zasilającej o odpowiednim
napięciu znamionowym

Rozpoznać oznaczenie literowe określające
zastosowanie kabla

Rozpoznać symbol graficzny określający aparat
elektryczny stosowany w rozdzielnicach

Rozpoznać oznaczenie cyfrowe określające
znamionową zwarciową zdolność łączeniową,

Rozpoznać przeznaczenie rozdzielnicy tablicowej

Określić czynności przed zamontowaniem
wyposażenia rozdzielnicy

Rozpoznać znacznie pierwszej cyfry
w oznaczeniach stopnia ochrony IP rozdzielnic

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić rodzaj układu sieci do rozdziału przewodu
PEN

Przewidzieć odpowiednią wartość wytrzymałości
izolacji narzędzi monterskich

Przewidzieć zastąpienie połączeń przewodowych
między wyposażeniem rozdzielnic tablicowych

Określić cel stosowania w rozdzielnicy połączenia
grzebieniowego

Przewidzieć odpowiednią lokalizację złącza dla
przyłącza kablowego

Określić zastosowanie chodników i pomostów
izolacyjnych do czynności wykonywanych w
rozdzielnicach

Określić głębokość układania kabli dla wykonania
przyłącza kablowego budynku mieszkalnego

Rozpoznać symbol przewodu dla wykonania
połączeń odgromników zaworowych z linią
napowietrzną

Określić przeznaczenie przyłączy kablowych
przelotowych

Rozpoznać wartość obciążalności prądowej
bloków rozdzielczych przelotowych

Określić rozdzielnicę dla której wykonuje się
pomiar nastawienia i sprawdzenia wyzwalaczy
termicznych oraz elektromagnetycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

Tylko jedna jest prawdziwa.

5. Odpowiedzi udzielaj tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, gdyż tylko wówczas będziesz miał satysfakcję z wykonanego

zadania.

7. Kiedy udzielanie odpowiedzi będzie ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Budynek mieszkalny zasilany jest w energię z

a)  sieci niskiego napięcia funkcjonalnego FELV.
b)  sieci niskiego napięcia ochronnego PELV.
c)  sieci niskiego napięcia nn.
d)  sieci niskiego napięcia bezpiecznego SELV.

2. Przyłącze instalacji elektrycznej służy do

a)  połączenia sieci energetycznej z instalacja odbiorczą.
b)  połączenia instalacji odbiorczej z rozdzielnicą.
c)  połączenia sieci energetyki zawodowej ze złączem.
d)  połączenia rozdzielnicy niskiego napięcia z wewnętrzną linią zasilającą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Wewnętrzną linią zasilającą wykonuje się

a)  przewodem o napięciu znamionowym nie mniejszym niż 750V.
b)  przewodem o napięciu znamionowym nie mniejszym niż 1000V.
c)  kablem o napięciu znamionowym nie mniejszym niż 750V.
d)  kablem o napięciu znamionowym nie mniejszym niż 1000V.

4. Symbol literowy YKY oznacza

a)  przewód do wykonania przyłącza napowietrznego.
b)  przewód do wykonania wewnętrznej linii zasilającej.
c)  kabel do wykonania przyłącza kablowego.
d)  kabel do wykonania połączenia rozdzielnicy z licznikiem energii elektrycznej.

5. Symbol graficzny oznacza

a)  włącznik.
b)  rozłącznik.
c)  bezpiecznik.
d)  stycznik.

6. Oznaczenie cyfrowe oznacza

a)  prąd znamionowy i charakterystykę czasowo – prądową.
b)  znamionową zwarciową zdolność łączeniową.
c)  liczbę biegunów.
d)  klasę ograniczania prądu zwarciowego i prąd zwarciowy.

7. Głównym przeznaczeniem rozdzielnicy tablicowej jest

a)  rozdział energii w obiektach przemysłowych.
b)  rozdział energii w budynkach mieszkalnych.
c)  rozdział energii w obiektach warsztatowych.
d)  rozdział energii w obiektach specjalnych.

8. Niezbędną czynnością przed zamontowaniem wyposażenia rozdzielnicy jest

a)  wykonanie oględzin i próby mechanizmów łączników.
b)  wykonanie oględzin i próby podłączenia przewodów zasilających.
c)  wykonanie próby wytrzymałości mechanicznej i elektrycznej wyposażenia.
d)  wykonanie przeglądu styków i mechanizmów łączeniowych.

9. Pierwsza cyfra oznaczenia stopnia ochrony IP… służy do

a) określania ochrony przed dotknięciem się do części pod napięciem i zabezpieczenia

wyposażenia przed przedostaniem się ciał stałych.

b) określania ochrony przed dotknięciem się do części pod napięciem i zabezpieczenia

wyposażenia przed przedostaniem się wody.

c) określania ochrony przed pojawieniem się napięcia na częściach przewodzących

i zabezpieczenia przed przedostaniem się cieczy i substancji wybuchowych.

d) określania wytrzymałość mechaniczna rozdzielnicy i zabezpieczenia wyposażenia

przed wnikaniem pyłów i osadów.

6000

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Przewód ochronno–neutralny PEN rozdziela się gdy przyłącze posiada układ sieci

a)  TT.
b)  IT.
c)  TN–C.
d)  TN–S.

11. Odpowiednią wartością wytrzymałości izolacji narzędzi monterskich jest

a)  3000 V.
b)  1000 kΩ/V.
c)  1000V.
d)  500V.

12. Połączenia przewodowe między aparatami rozdzielnic tablicowych zastępuje się

a)  zgrzewaniem i lutowaniem.
b)  bezpośrednim montażem na szynach profilowanych.
c)  szynami łączeniowymi.
d)  zaciskami śrubowymi montażowymi.

13. Połączenia grzebieniowe w rozdzielnicy służą do

a)  montażu i wzmocnienia mechanicznego rozdzielnicy.
b)  wykonania połączeń elektrycznych między wyposażeniem rozdzielnicy.
c)  wykonania połączeń ochronny przeciwporażeniowej.
d)  montażu łączników i aparatów o dużych wymiarach.

14. Do zasilania wolnostojących budynków z przyłączy kablowych złącza instaluje się

a)  na ścianie frontowej budynku.
b)  w linii ogrodzenia działki na której znajduje się budynek.
c)  1,5 m od zasilanego budynku.
d)  wewnątrz zasilanego budynku w przygotowanej wnęce.

15. Chodniki i pomosty izolacyjne są niezbędne do

a)  czynności zwianych z konserwacja i naprawami wyposażenia rozdzielnic.
b)  montażu połączeń elektrycznych rozdzielnic o napięciach wyższych niż 230/400 V.
c)  pomiarów obecności napięcia w obwodach o napięciach wyższych niż 230/400 V.
d)  pomiarów i badań stanu technicznego rozdzielnicy skrzynkowej i szafowej.

16. Kabel dla przyłącza kablowego budynku mieszkalnego układa się na głębokości

a)  0,5 m.
b)  0,6 m.
c)  0,7 m.
d)  0,8 m.

17. Połączenie odgromników zaworowych z przewodami linii napowietrznych wykonuje się

a)  przewodem typu DY.
b)  przewodem typu ALY.
c)  przewodem typu ADY.
d)  przewodem typu YDY.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Montowanie rozdzielnic niskiego napięcia

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Kotlarski W., Grad J.: Aparaty i urządzenia elektryczne. WSiP. Warszawa 2004
2. Następski S., Parol M., Pasternakiewicz J., Wiśniewski T.: Instalacje elektryczne, budowa,

projektowanie i eksploatacja. Oficyna wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa
2001

3.  Markiewicz H.: Instalacje Elektryczne. WN–T. Warszawa 2001
4.  Musiał E.: Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne. WSiP. Warszawa 1998
5.  Praca zbiorowa: Praktyczna elektrotechnika ogólna. REA. Warszawa 2003
6.  Praca zbiorowa: Poradnik montera elektryka. WN–T. Warszawa 2007
7.  Polskie Normy:

–

PN – IEC 60364–4–41: 2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa.

–

PN – EN 60439–1: 2003 Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe. Część 1:
Zestawy badane w pełnym i niepełnym zakresie badań typu.

–

PN – EN 60439–3: 2004 Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe. Część 3:
Wymagania dotyczące niskonapięciowych rozdzielnic i sterownic przeznaczonych do
instalowania

miejscach

dostępnych

użytkowania

przez

osoby

niewykwalifikowane. Rozdzielnice tablicowe.

–

PN – EN 60529: 2003 Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP)

–

PN – EN 60617–2: 2003 Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 2:
Elementy symboli, symbole rozróżniające i inne symbole ogólnego zastosowania.

–

PN – EN 60617–3: 2003 Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 3:
Przewody i osprzęt łączeniowy.

–

PN – EN 60617–6: 2004 Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 6:
Wytwarzanie i przekształcanie energii elektrycznej.

–

PN – EN 60617–7: 2004 Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 7:
Aparatura łączeniowa, sterownicza i zabezpieczeniowa.

–

PN – EN 60617–8: 2004 Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 8
:Przyrządy pomiarowe, lampy i urządzenia sygnalizacyjne.

–

PN – EN 60664–1: 2006(U) Koordynacja izolacji urządzeń elektrycznych w układach
niskiego napięcia. Część 1: Zasady, wymagania, badania (norma obowiązująca).

8.  Karty katalogowe firmy ABB
9.  Karty katalogowe firmy Ensto
10.  Karty katalogowe firmy Emiter
11.  Karty katalogowe firmy Legrand
12.  Karta katalogowe firmy Moeller
13.  Karty katalogowe firmy Siemens
14.  Karta katalogowe firmy Tele – Fonika

Czasopisma specjalistyczne:

–

Elektroinstalator, miesięcznik, Wyd. Instalator polski Sp. z o.o.