background image

Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

Bloki czasowe i liczniki 

Informacje wst

ę

pne: 

BLOKI CZASOWE 

Sterowniki serii 90-30, VersaMax, VersaMax Micro i Nano maj

ą

 do wyboru nast

ę

puj

ą

ce przeka

ź

niki czasowe: 

TMR - realizuje zliczanie czasu do warto

ś

ci zadanej (PV); ka

Ŝ

dorazowe wył

ą

czenie bloku powoduje 

wyzerowanie  aktualnie  zliczonej  warto

ś

ci  czasu;  odmierzenie  zadanego  odcinka  czasu  powoduje 

wysyłanie sygnału na wyj

ś

cie bloku. 

ONDTR  -  realizuje  zliczanie  czasu  do  warto

ś

ci  zadanej  PV;  przerwanie  zliczania  nie  powoduje 

wyzerowania  aktualnej  warto

ś

ci  zliczonego  czasu;  po  odliczeniu  zadanego  czasu  zostaje  wysłany 

sygnał na wyj

ś

cie bloku; blok posiada wej

ś

cie zeruj

ą

ce. 

OFDT - ka

Ŝ

dorazowe zał

ą

czenie bloku (chocia

Ŝ

by na chwil

ę

) powoduje wysłanie sygnału na wyj

ś

cie 

bloku na zadany czas (warto

ś

ci

ą

 PV). 

Bloki czasowe mog

ą

 odmierza

ć

 czas z ró

Ŝ

n

ą

 rozdzielczo

ś

ci

ą

 (np. 0.1 s, 0.01 s, 0.001 s). St

ą

d w bibliotece dla 

serii 90-30, VersaMax, VersaMax Micro i Nano dost

ę

pne s

ą

 nast

ę

puj

ą

ce typy bloków funkcyjnych: 

 

ONDTR_THOUS, OFDT_ THOUS, TMR_ THOUS – bloki operuj

ą

ce na jednostce czasu 0,001 s; 

 

ONDTR_HUNDS, OFDT_HUNDS, TMR_HUNDS – bloki operuj

ą

ce na jednostce czasu 0.01 s; 

 

ONDTR_TENTHS, OFDT_ TENTHS, TMR_ TENTHS – bloki operuj

ą

ce na jednostce czasu 0,1 s. 

Przeka

ź

niki  czasowe  z  postaw

ą

  czasu  1  s  mo

Ŝ

na  stosowa

ć

  jedynie  w  programach  dla  sterowników  serii 

PACSystems. 
 

 

ONDTR_SEC, OFDT_ SEC, TMR_ SEC – bloki operuj

ą

ce na jednostce czasu 1  s. 

 
Ka

Ŝ

dy  blok  czasowy  posiada  parametr  Address  -  dla  danego  bloku  nale

Ŝ

y  zarezerwowa

ć

  3  rejestry  jako 

adres.  W pierwszym  z nich  przechowywana  jest  warto

ść

  bie

Ŝą

ca  zliczanego  czasu  (CV),  w drugim  warto

ść

 

zadana (parametr PV), a w trzecim status. Rejestry adresowe ró

Ŝ

nych bloków nie mog

ą

 zachodzi

ć

 na siebie. 

BLOK TMR 

Blok funkcyjny  Typ argumentów 

Opis 

 

 

 

 

 

PV: INT 

address: 3 WORD 

Blok  TMR  powoduje  opó

ź

nienie  zał

ą

czenia  sygnału  wyj

ś

ciowego 

w stosunku do wej

ś

ciowego. 

Blok  TMR_TENTHS  odlicza  czas  co  0.1  s,  gdy  Enable=1.  Czas 
opó

ź

nienia = PV 

 0.1 s.

 

 

Enabl

PV

 

PV 

 0.1 s 

 

Blok  TMR_HUNDS  odlicza  czas  co  0.01  s.  Czas  opó

ź

nienia  = 

PV 

 0.01 s. 

Blok  TMR_THOUS  odlicza  czas  co  0.001  s.  Czas  opó

ź

nienia  = 

PV 

 0.001 s. 

Gdy  warto

ść

  bie

Ŝą

ca  CV  osi

ą

gnie  warto

ść

  zadan

ą

  PV,  to  wystawia 

jedynk

ę

  na  wyj

ś

ciu  Q  i  dopóki  Enable=1  odlicza  czas  dalej,  a

Ŝ

  do 

osi

ą

gni

ę

cia  maksymalnej  warto

ś

ci  INT.  Je

ś

li  Enable=0,  to  warto

ść

 

bie

Ŝą

ca zostaje wyzerowana i stan na wyj

ś

ciu Q=0.

 

 
Poni

Ŝ

sza  tabela  przedstawia  list

ę

  referencji,  które  mog

ą

  by

ć

  parametrami  wej

ś

ciowymi  i wyj

ś

ciowymi  bloku 

TMR.  Je

Ŝ

eli  parametr  wej

ś

ciowy  jest  typu  Przepływ  (Flow),  to  nale

Ŝ

y  do  niego  podpi

ąć

  symbol  styku  lub 

przewód  do  linii  zasilania. Je

Ŝ

eli  parametr  wyj

ś

ciowy  jest  typu  Przepływ  (Flow),  to  nale

Ŝ

y  do  niego doł

ą

czy

ć

 

symbol cewki. 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

 Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

 

Parametr  Przepływ 

%I 

%Q 

%M 

%T 

%S 

%G 

%R 

%AI 

%AQ  Stała  Brak 

address 

 

 

 

 

 

 

 

• 

 

 

 

 

enable 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PV 

 

• 

• 

• 

• 

 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• 

•  Dozwolony typ parametru. 

BLOK ONDTR 

Blok funkcyjny  Typ argumentów 

Opis 

 

 

 

 

 

R: BOOL 

PV: INT 

address: 3 WORD 

Blok  ONDTR  działa  podobnie  jak  blok  TMR,  czyli  powoduje 
opó

ź

nienie  zał

ą

czenia  sygnału  wyj

ś

ciowego  w  stosunku  do 

wej

ś

ciowego.  Ró

Ŝ

nica  polega  na  tym, 

Ŝ

e  Enable=0  nie  powoduje 

wyzerowania  warto

ś

ci  bie

Ŝą

cej  zliczanego  czasu,  dzi

ę

ki  czemu 

mo

Ŝ

na  zlicza

ć

  czas  „na  raty”.  Zerowanie  warto

ś

ci  bie

Ŝą

cej  odbywa 

si

ę

 przez podanie jedynki na wej

ś

cie R

 

Enable 

PV * 0.01 s 

t1 

t2 

t1 + t2 = PV*0.01 s 

 

 

Poni

Ŝ

sza tabela przedstawia list

ę

 referencji, które mog

ą

 by

ć

 parametrami wej

ś

ciowymi i wyj

ś

ciowymi bloku 

ONDTR. 
 

Parametr  Przepływ 

%I 

%Q 

%M 

%T 

%S 

%G 

%R 

%AI 

%AQ  Stała  Brak 

address 

 

 

 

 

 

 

 

• 

 

 

 

 

enable 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PV 

 

• 

• 

• 

• 

 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• 

•  Dozwolony typ parametru

 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

  3

 

BLOK OFDT 

Blok funkcyjny  Typ argumentów 

Opis 

 

 

 

 

 

PV: INT 

address: 3 WORD 

Blok  OFDT  powoduje  opó

ź

nienie  wył

ą

czenia  sygnału  wyj

ś

ciowego 

w stosunku do wej

ś

ciowego. Wystawia jedynk

ę

 na wyj

ś

ciu od razu 

po  podaniu  jedynki  na  wej

ś

cie  Enable  oraz  zeruje  warto

ść

  bie

Ŝą

c

ą

 

(CV).  Gdy  sygnał  Enable  spada  do  zera  zaczyna  odlicza

ć

  czas,  po 

którym ma wył

ą

czy

ć

 wyj

ś

cie Q

 

Enable 

PV * 0.01 s 

PV * 0.01 s 

 

 

 
Poni

Ŝ

sza tabela przedstawia list

ę

 referencji, które mog

ą

 by

ć

 parametrami wej

ś

ciowymi i wyj

ś

ciowymi bloku 

OFDT. 
 

Parametr  Przepływ 

%I 

%Q 

%M 

%T 

%S 

%G 

%R 

%AI 

%AQ  Stała  Brak 

address 

 

 

 

 

 

 

 

• 

 

 

 

 

enable 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PV 

 

• 

• 

• 

• 

 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• 

•  Dozwolony typ parametru. 

Przykład 1. 

Napisa

ć

  program,  w  którym  b

ę

d

ą

  3  timery  z  wej

ś

ciem  resetuj

ą

cym,  ka

Ŝ

dy  odmierza  inny  czas  zał

ą

czenia 

wej

ś

cia o nazwie START: 

 

pierwszy  timer  ma  odmierza

ć

  czas  0,567s  z  rozdzielczo

ś

ci

ą

  1  ms  i  po  tym  czasie  zał

ą

czy

ć

  wyj

ś

cie 

o nazwie WYJSCIE1, 

 

drugi  timer  ma  odmierza

ć

  czas  5,67s  z  rozdzielczo

ś

ci

ą

  10  ms,  i  po  tym  czasie  zał

ą

czy

ć

  wyj

ś

cie 

o nazwie WYJSCIE2, 

 

trzeci  timer  ma  odmierza

ć

  czas  56,7s,  z  rozdzielczo

ś

ci

ą

  100  ms  i  po  tym  czasie  zał

ą

czy

ć

  wyj

ś

cie 

o nazwie WYJSCIE3. 

Wej

ś

cie o nazwie RESET ma powodowa

ć

 wyzerowanie wszystkich timer’ów. 

 

WYJSCIE1 

WYJSCIE2 

WYJSCIE3 

Czas [s] 

0,567 

5,67 

56,7 

 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

 Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

Rozwi

ą

zanie: 

Do rozwi

ą

zania zadania wykorzystano nast

ę

puj

ą

ce bloki funkcyjne:  

 

ONDTR_THOUS (zlicza czas z rozdzielczo

ś

ci

ą

 tysi

ę

cznych cz

ęś

ci sekundy), 

 

ONDTR_HUNDS (zlicza czas z rozdzielczo

ś

ci

ą

 setnych cz

ęś

ci sekundy), 

 

ONDTR_TENTHS (zlicza czas z rozdzielczo

ś

ci

ą

 dziesi

ą

tych cz

ęś

ci sekundy). 

 

Przykład 2. 

Po naci

ś

ni

ę

ciu niestabilnego przycisku PLUCZ, uruchamiana jest pompa powoduj

ą

ca przepłukanie instalacji. 

Prac

ą

  pompy  steruje  wyj

ś

cie dwustanowe  o  nazwie  POMPA.  Płukanie powinno  trwa

ć

  10 s,  po czym  pompa 

powinna samoczynnie si

ę

 wył

ą

czy

ć

 

PLUCZ 

POMPA 

10 s 

 

 
Rozwi

ą

zanie I 

 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

  5

 

Rozwi

ą

zanie II 

 

BLOKI LICZNIKÓW 

Bloki z grupy COUNTERS słu

Ŝą

 do zliczania zboczy narastaj

ą

cych impulsów podawanych na wej

ś

cie Enable.  

UPCTR - realizuje zliczanie impulsów do zadanej warto

ś

ci; po odliczeniu zadanej warto

ś

ci impulsów 

zostaje wysłany sygnał na wyj

ś

cie bloku; blok posiada wej

ś

cie zeruj

ą

ce. 

DNCTR  -  realizuje  zliczanie  impulsów  od  zadanej  warto

ś

ci  do  zera;  po  odliczeniu  zadanej  warto

ś

ci 

impulsów (po osi

ą

gni

ę

ciu przez licznik warto

ś

ci 0) zostaje wysłany sygnał na wyj

ś

cie bloku; podanie 

jedynki na wej

ś

cie R bloku powoduje wpisanie do licznika warto

ś

ci zadanej. 

Liczniki  posiadaj

ą

  address  -  dla  danego  bloku  nale

Ŝ

y  zarezerwowa

ć

  3  rejestry.  W pierwszym  z  nich 

przechowywana jest warto

ść

 bie

Ŝą

ca zliczanych impulsów (CV), w drugim warto

ść

 zadana (PV), a w trzecim 

status. 
 

Blok funkcyjny  Typ argumentów 

Opis 

 

R: BOOL 

PV: INT 

address: 3 WORD 

Licznik zliczaj

ą

cy w gór

ę

Podanie  zbocza  narastaj

ą

cego  na  wej

ś

cie  Enable  powoduje 

zwi

ę

kszenie warto

ś

ci CV. Gdy warto

ść

 CV osi

ą

gnie PV, to zostaje 

wystawiona jedynka na wyj

ś

ciu Q. Gdy przyjd

ą

 nast

ę

pne impulsy 

na  wej

ś

cie  Enable,  licznik  liczy  dalej,  a

Ŝ

  do  osi

ą

gni

ę

cia 

maksymalnej warto

ś

ci INT. 

Podanie jedynki na wej

ś

cie R powoduje wyzerowanie warto

ś

ci CV 

oraz wyzerowanie wyj

ś

cia Q, bo stan na wyj

ś

ciu Q jest wynikiem 

porównania CV z PV - je

ś

li CV

PV, to wyj

ś

cie Q=1. 

 

R: BOOL 

PV: INT 

address: 3 WORD 

Licznik zliczaj

ą

cy w dół. 

Podanie  zbocza  narastaj

ą

cego  na  wej

ś

cie  Enable  powoduje 

zmniejszenie  warto

ś

ci  CV.  Gdy  warto

ść

  CV=0,  to  zostaje 

wystawiona jedynka na wyj

ś

ciu Q. Gdy przyjd

ą

 nast

ę

pne impulsy 

na wej

ś

cie Enable, licznik liczy dalej, a

Ŝ

 do osi

ą

gni

ę

cia minimalnej 

warto

ś

ci INT. 

Podanie  jedynki  na  wej

ś

cie  R  powoduje  ustawienie  warto

ś

ci 

CV=PV oraz wyzerowanie wyj

ś

cia Q

 

Parametr  Przepływ 

%I 

%Q 

%M 

%T 

%S 

%G 

%R 

%AI 

%AQ 

Stała 

Brak 

address 

 

 

 

 

 

 

 

• 

 

 

 

 

enable 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PV 

 

• 

• 

• 

• 

 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• 

•  

Dozwolony typ parametru. 

Przykład 3. 

Napisa

ć

 program, który b

ę

dzie zliczał impulsy na wej

ś

ciu PRZYCISK, po zliczeniu ka

Ŝ

dych 10 impulsów ma 

zał

ą

czy

ć

 wyj

ś

cie SYGNAL na czas 5 sekund. 

 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

 Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

Rozwi

ą

zanie: 

 

 

 
Ka

Ŝ

dorazowe  zał

ą

czenie  wej

ś

cia  PRZYCISK  powoduje  inkrementowanie  warto

ś

ci  rejestru  R00001  przez 

licznik  UPCTR  (w rejestrze  tym  przechowywana  jest  ilo

ść

  zliczonych  impulsów).  Po  zliczeniu  przez  licznik 

do 10  nast

ę

puje  zał

ą

czenie  przeka

ź

nika  %M00001,  co  w  konsekwencji  powoduje  wyzerowanie  licznika 

i zał

ą

czenie przeka

ź

nika czasowego OFDT, który odpowiedzialny jest za zał

ą

czenie wyj

ś

cia SYGNAL na czas 

5 sekund. 

Przykład 4.

 

Rozwi

ą

za

ć

 poprzednie zadanie dla przypadku, w którym sterownik ma nie reagowa

ć

 na impulsy przychodz

ą

ce 

na wej

ś

cie PRZYCISK podczas zał

ą

czonego wyj

ś

cia SYGNAL (brak zliczania impulsów podczas zał

ą

czonego 

wyj

ś

cia SYGNAL). 

 
Rozwi

ą

zanie: 

 

 

 
Program  działa  podobnie  jak  w  poprzednim  przypadku,  z  t

ą

  ró

Ŝ

nic

ą

 

Ŝ

e  sygnał  steruj

ą

cy  wyj

ś

ciem  SYGNAL 

został wprowadzony na wej

ś

cie zeruj

ą

ce licznika. Dopóki jest zał

ą

czone wyj

ś

cie SYGNAL, dopóty licznik jest 

zerowany - a wi

ę

c nie realizuje zliczania impulsów. 

Program 

ć

wiczenia: 

Zad. 1 

Zaprojektowa

ć

  układ  sterowania  ruchem  manipulatora.  List

ę

  sygnałów  steruj

ą

cych  przedstawiono  poni

Ŝ

ej. 

Nale

Ŝ

y  wykorzysta

ć

  sygnały  zaznaczone  w  tabeli  szarym  kolorem.  Zakładamy, 

Ŝ

e  na  pocz

ą

tku  manipulator 

znajduje si

ę

 w poło

Ŝ

eniu górnym (KR_G=1). Po naci

ś

ni

ę

ciu niestabilnego przycisku START uruchamiany jest 

ruch  manipulatora  w  dół.  Po  osi

ą

gni

ę

ciu  dolnego  poło

Ŝ

enia  (KR_D=1)  manipulator  czeka  4  s,  po  czym 

zamyka  chwytak  (CHWYTAK=1),  czeka  jeszcze  3  s  i  wykonuje  ruch  w  gór

ę

.  Po  osi

ą

gni

ę

ciu  górnego 

poło

Ŝ

enia  (KR_G=1)  zwalnia  chwytak  (CHWYTAK=0).  W  tym  poło

Ŝ

eniu  manipulator  oczekuje  na ponowne 

naci

ś

ni

ę

cie przycisku START. Program ma kontrolowa

ć

 stan czujników otwarcia i zamkni

ę

cia chwytaka i nie 

wykonywa

ć

  nast

ę

pnej  akcji,  dopóki  nie  dostanie  prawidłowego  sygnału  z czujnika.  Zało

Ŝ

y

ć

  tablic

ę

  podgl

ą

du 

stanów  zmiennych  Data  Watch  pami

ę

tan

ą

  w projekcie  i  przy  jej  pomocy  przetestowa

ć

  program  na  swoim 

stanowisku.  Nast

ę

pnie  przesła

ć

  program  do  sterownika  na  stanowisku  manipulatora  (adres  IP:10.10.43.20) 

i sprawdzi

ć

 na nim działanie programu. 

 

IC200MDD845 slot 1  Adres referencji 

Nazwa zmiennej 

Opis zmiennej 

A1 

%Q00001 

W_GORE 

ruch ramienia w gór

ę

 

A3 

%Q00002 

W_DOL 

ruch ramienia w dół 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

  7

 

A5 

%Q00003 

W_PRAWO 

ruch ramienia w prawo 

A7 

%Q00004 

W_LEWO 

ruch ramienia w lewo 

A9 

%Q00005 

CHWYTAK 

zamkni

ę

cie chwytaka 

A13 

%Q00007 

LED_ZIEL 

dioda LED zielona 

A15 

%Q00008 

LED_CZ 

dioda LED czerwona 

B1 

%I00001 

KR_D 

dolny czujnik ko

ń

ca 

B2 

%I00002 

KR_G 

górny czujnik ko

ń

ca 

B3 

%I00003 

KR_L 

lewy czujnik ko

ń

ca 

B4 

%I00004 

KR_P 

prawy czujnik ko

ń

ca 

B5 

%I00005 

KR_O 

czujnik otwarcia chwytaka 

B6 

%I00006 

KR_Z 

czujnik zamkni

ę

cia chwytaka 

B10 

%I00010 

START 

przycisk L1 

B11 

%I00011 

STOP 

przycisk L2 

B12 

%I00012 

ZAL 

przycisk L3 

Zad. 2. 

Napisa

ć

 program steruj

ą

cy 

ś

wiatłami na dwóch sygnalizatorach na skrzy

Ŝ

owaniu. List

ę

 sygnałów steruj

ą

cych 

modelem skrzy

Ŝ

owania przedstawiono poni

Ŝ

ej. 

Do  programu  steruj

ą

cego 

ś

wiatłami  dopisa

ć

  zliczanie  cykli 

ś

wiateł  –  jeden  cykl  obejmuje  6  faz.  Licznik  cykli 

powinien  by

ć

  zerowany  w  pierwszym  cyklu  programowym  sterownika  oraz  sygnałem  z  zadajnika 

dwustanowego RESET. 

Przetestowa

ć

  program  na  swoim  stanowisku  wykorzystuj

ą

c  Data  Monitor.  Nast

ę

pnie  przesła

ć

  program  do 

sterownika  na  stanowisku  modelu  skrzy

Ŝ

owania  (adres  IP:10.10.43.22)  i  sprawdzi

ć

  na  nim  działanie 

programu. 

IC200MDD845 slot 1  Adres referencji  Nazwa zmiennej 

Opis zmiennej 

A1 

%Q00001 

CZER_1 

sygnalizator 1. 

ś

wiatło czerwone 

A3 

%Q00002 

ZOL_1 

sygnalizator 1. 

ś

wiatło 

Ŝ

ółte 

A5 

%Q00003 

ZIEL_1 

sygnalizator 1. 

ś

wiatło zielone 

A7 

%Q00004 

CZER_2 

sygnalizator 2. 

ś

wiatło czerwone 

A9 

%Q00005 

ZOL_2 

sygnalizator 2. 

ś

wiatło 

Ŝ

ółte 

A11 

%Q00006 

ZIEL_2 

sygnalizator 2. 

ś

wiatło zielone 

B1 

%I00001 

RESET 

zerowanie licznika cykli 

B2 

%I00002 

ZAL 

zał

ą

czenie sygnalizacji 

ś

wietlnej 

 

 

Faza I (5 s): 

sygnalizator 1. - 

ś

wiatła 

Ŝ

ółte, 

sygnalizator 2. - 

ś

wiatła czerwone. 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

 Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

 

Faza II (5 s): 

sygnalizator 1. - 

ś

wiatła czerwone, 

sygnalizator 2. - 

ś

wiatła czerwone i 

Ŝ

ółte. 

 

Faza III (30 s): 

sygnalizator 1. - 

ś

wiatła czerwone, 

sygnalizator 2. - 

ś

wiatła zielone. 

 

Faza IV (5 s): 

sygnalizator 1. - 

ś

wiatła czerwone, 

sygnalizator 2. - 

ś

wiatła 

Ŝ

ółte. 

 

Faza V (5 s): 

sygnalizator 1. - 

ś

wiatła czerwone i 

Ŝ

ółte, 

sygnalizator 2. - 

ś

wiatła czerwone. 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

  9

 

 

Faza VI (30 s): 

sygnalizator 1. - 

ś

wiatła zielone, 

sygnalizator 2. - 

ś

wiatła czerwone. 

Zad. dod. 1. 

Zaprojektowa

ć

  układ  sterowania  ruchem  manipulatora.  List

ę

  sygnałów  steruj

ą

cych  przedstawiono  poni

Ŝ

ej. 

Nale

Ŝ

y  wykorzysta

ć

  sygnały  zaznaczone  w  tabeli  szarym  kolorem.  Zakładamy, 

Ŝ

e  na  pocz

ą

tku  manipulator 

znajduje si

ę

 w poło

Ŝ

eniu dolnym prawym (KR_D=1, KR_P=1). Po naci

ś

ni

ę

ciu niestabilnego przycisku START 

uruchamiany  jest  ruch manipulatora:  w  gór

ę

,  w lewo,  w  dół. W lewym  dolnym  poło

Ŝ

eniu  (KR_D=1,  KR_L=1) 

manipulator czeka 4 s, po czym zamyka chwytak (CHWYTAK=1), czeka jeszcze 3 s i wykonuje ruch w gór

ę

w prawo, w dół. Po osi

ą

gni

ę

ciu prawego dolnego poło

Ŝ

enia, manipulator czeka 4 s, po czym zwalnia chwytak 

(CHWYTAK=0) i oczekuje na ponowne naci

ś

ni

ę

cie przycisku START. 

IC200MDD845 slot 1  Adres referencji 

Nazwa zmiennej 

Opis zmiennej 

A1 

%Q00001 

W_GORE 

ruch ramienia w gór

ę

 

A3 

%Q00002 

W_DOL 

ruch ramienia w dół 

A5 

%Q00003 

W_PRAWO 

ruch ramienia w prawo 

A7 

%Q00004 

W_LEWO 

ruch ramienia w lewo 

A9 

%Q00005 

CHWYTAK 

zamkni

ę

cie chwytaka 

A13 

%Q00007 

LED_ZIEL 

dioda LED zielona 

A15 

%Q00008 

LED_CZ 

dioda LED czerwona 

B1 

%I00001 

KR_D 

dolny czujnik ko

ń

ca 

B2 

%I00002 

KR_G 

górny czujnik ko

ń

ca 

B3 

%I00003 

KR_L 

lewy czujnik ko

ń

ca 

B4 

%I00004 

KR_P 

prawy czujnik ko

ń

ca 

B5 

%I00005 

KR_O 

czujnik otwarcia chwytaka 

B6 

%I00006 

KR_Z 

czujnik zamkni

ę

cia chwytaka 

B10 

%I00010 

START 

przycisk L1 

B11 

%I00011 

STOP 

przycisk L2 

B12 

%I00012 

ZAL 

przycisk L3 

Zad. dod. 2. 

Program  steruj

ą

cy 

ś

wiatłami  na  skrzy

Ŝ

owaniu  z  zad.  2.  uzupełni

ć

  o  obsług

ę

  wył

ą

cznika  ZAL.  Je

ś

li  wył

ą

cznik 

ś

wiateł ZAL=0, to mrugaj

ą

 

ś

wiatła 

Ŝ

ółte. Je

ś

li wył

ą

cznik 

ś

wiateł ZAL=1, to wł

ą

czaj

ą

 si

ę

 kolejne fazy steruj

ą

ce 

ruchem na skrzy

Ŝ

owaniu, zaczynaj

ą

c od fazy I.  

background image

Bloki czasowe i liczniki 

10 

 Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

Zad. dod. 3. 

Napisz program steruj

ą

cy 

ś

wiatłami na przej

ś

ciu dla pieszych. 

 

 

CZERWONY2 
ZIELONY2

 

CZERWONY1 
ZOLTY1 
ZIELONY1

 

CZERWONY1 
ZOLTY1 
ZIELONY1

 

CZERWONY2

ZIELONY2

 

 
Sygnalizator  dla  pieszych  posiada  przycisk  niestabilny  powoduj

ą

cy  natychmiastow

ą

  zmian

ę

 

ś

wiateł  dla 

kierowców z ZIELONY1 na ZOLTY1. 

Proponowane czasy trwania kolejnych faz 

ś

wiateł wynosz

ą

 

Faza 

ś

wiateł 

Sygnalizator 1 

Sygnalizator 2 

Przycisk PIESI 

ZIELONY1 

CZERWONY2 

8 s 

ZOLTY1 

CZERWONY2 

5 s 

CZERWONY1 

CZERWONY2 

20 s 

CZERWONY1 

ZIELONY2 

8 s 

CZERWONY1 

ZIELONY2 mruga 

5 s 

CZERWONY1 

CZERWONY2 

8 s 

CZERWONY1 + ZOLTY1 

CZERWONY2 

 

ZIELONY1 

CZERWONY2 

Zad. dod. 4. 

Zaprojektowa

ć

  układ  sterowania  d

ź

wigiem  pi

ę

ciopoziomowym.  List

ę

  sygnałów  steruj

ą

cych  modelem  d

ź

wigu 

przedstawiono  w  zad.  dod.  2.  w  instrukcji  do  laboratorium  nr  3.  Nale

Ŝ

y  wykorzysta

ć

  sygnały  zaznaczone 

w tabeli szarym  kolorem.  Naci

ś

ni

ę

cie  przycisku  przywołanie  powoduje  uruchomienie  szybkiego  ruchu  kabiny 

(SZYBKO=1). Je

ś

li kabina doje

Ŝ

d

Ŝ

a na 

Ŝą

dany poziom, czyli gdy zadziałał czujnik CZUJ_i_5 (i=0, 1, 2, 3, 4), 

to  nale

Ŝ

y  zmniejszy

ć

  szybko

ść

  ruchu  (WOLNO=1).  Przyciski  przywołania  powinny  by

ć

  pod

ś

wietlane  do 

momentu  dojechania  kabiny  na 

Ŝą

dany  poziom.  Przywołanie  podczas  ruchu  w  przeciwnym  kierunku  nie 

powinno  zatrzymywa

ć

  ruchu  kabiny.  Przywołanie  podczas  ruchu  w 

Ŝą

danym  kierunku  powinno  zatrzyma

ć

 

kabin

ę

, o ile kabina nie min

ę

ła ju

Ŝ

 

Ŝą

danego poziomu. Je

ś

li zostało naci

ś

ni

ę

tych wi

ę

cej przycisków przywoła

ń

to  kabina  po  dojechaniu  na 

Ŝą

dany  poziom  powinna  si

ę

  zatrzyma

ć

  na  10  s,  po  czym  jecha

ć

  na  nast

ę

pny 

Ŝą

dany poziom. 

Zad. dod. 5. 

Zaprojektowa

ć

  układ  automatycznego  sterowania  ruchem  wózka.  Wózek  je

ź

dzi  w  dwie  strony  sterowany 

wyj

ś

ciami  dwustanowymi  WOZEK_W_PRAWO  i  WOZEK_W_LEWO.  Ruch  w  prawo  ma  trwa

ć

  15 s,  a  ruch 

w lewo równie

Ŝ

 15 s. 

Pierwsze  naci

ś

ni

ę

cie  niestabilnego  przycisku  START  uruchamia  ruch  wózka  w  prawo.  Od  tego  momentu 

wózek  b

ę

dzie  je

ź

dzi

ć

  w  prawo  i  w  lewo,  a

Ŝ

  do  naci

ś

ni

ę

cia  rozwiernego  przycisku  STOP.  Je

ś

li  wózek  został 

zatrzymany  podczas  ruchu  w lewo,  po ponownym  uruchomieniu  wózka  przez  naci

ś

ni

ę

cie  przycisku  START 

kontynuowany jest ruch wózka w lewo, który ma trwa

ć

 przez taki czas, jaki mu został do doko

ń

czenia ruchu w 

lewo.  Analogicznie  w przypadku  zatrzymania  wózka  podczas  ruchu  w  prawo,  ponowne  uruchomienie  wózka 
przez przycisk START ma powodowa

ć

 kontynuacj

ę

 ruchu w prawo. 

Je

Ŝ

eli  zostanie  wył

ą

czone  zasilanie  sterownika,  to  po  pojawieniu  si

ę

  napi

ę

cia  wózek  ma  kontynuowa

ć

 

rozpocz

ę

ty ruch dopiero po naci

ś

ni

ę

ciu przycisku START. 

 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

  11

 

Zad. dod. 6.

 

 

TASMA2 

TASMA3 

TASMA1 

 

Niestabilny  przycisk  START  uruchamia  przeno

ś

nik  ta

ś

mowy  o  nazwie  TASMA1.  Po  6  s  od  uruchomienia 

pierwszego  przeno

ś

nika  startuje  TASMA2,  a  po  nast

ę

pnych  6  s  startuje  TASMA3.  Rozwierny  niestabilny 

przycisk  STOP  zatrzymuje  przeno

ś

nik  ta

ś

mowy  TASMA3,  po  6  s  zatrzymuje si

ę

  TASMA2,  a  po  nast

ę

pnych 

6 s zatrzymuje si

ę

 TASMA1. Napisa

ć

 program sterowania przeno

ś

nikami ta

ś

mowymi. 

 

 

START 

TASMA1 

TASMA2 

6 s 

6 s 

TASMA3 

STOP 

6 s 

6 s 

 

Zad. dod. 7. 

Napisz  program  steruj

ą

cy  dla  PLC  powoduj

ą

cy  generowanie  na  wyj

ś

ciu  dwustanowym  o  nazwie  GNRT 

przebiegu prostok

ą

tnego o czasie trwania jedynki podanym w sekundach w rejestrze CZAS_1 i czasie trwania 

zera podanym w sekundach w rejestrze CZAS_0. 

Wymagana wiedza: 

działanie bloków funkcyjnych z grupy Timers i Counters, 

metody programowania sterowników PLC (norma IEC61131-3) – j

ę

zyk stykowo-przeka

ź

nikowy, 

podstawy obsługi oprogramowania narz

ę

dziowego Proficy ME Logic Developer PLC. 

Warunek zaliczenia: 

obecno

ść

 na zaj

ę

ciach, 

wykazanie si

ę

 wymagan

ą

 wiedz

ą

 w trakcie 

ć

wicze

ń

wykonanie  zada

ń

  według  instrukcji.  Ka

Ŝ

dy  program  powinien  znajdowa

ć

  si

ę

  w  oddzielnym  projekcie 

o nazwie:  T4_X_ZZ  (X  –  nr  zadania,  ZZ  –  nr  sekcji). Wszystkie  projekty  powinny  zawiera

ć

  konfiguracj

ę

 

zgodn

ą

  ze  sprz

ę

tem  znajduj

ą

cym  si

ę

  na  stanowisku,  nazwy  zmiennych  zgodne  z  tre

ś

ci

ą

  zadania 

i komentarze.  Konfiguracja  sterownika  powinna  posiada

ć

  adresy  referencji  dwustanowych  zaczynaj

ą

ce 

si

ę

 od numeru referencji wyliczanego ze wzoru:  

nr sekcji * 8 – 7 

oraz  adresy  referencji  analogowych  zaczynaj

ą

ce  si

ę

  od  numeru sekcji. W komentarzu  powinny  znale

źć

 

si

ę

 nazwiska członków sekcji oraz opis programu.  

przesłanie  backup’ow  projektów  w  systemie  e-learning’u  w  terminie  2  tygodni  od  daty  zako

ń

czenia 

ć

wiczenia 

pozytywne zaliczenie projektów, 

uzyskanie pozytywnej oceny z ustnej lub pisemnej odpowiedzi na pytania kontrolne. 

zadania  dodatkowe  nale

Ŝ

y  przysyła

ć

  w  systemie  e-learning’u  w  projektach  o  nazwach  T4_X_nazwisko. 

Nie s

ą

 one wymagane do zaliczenia, natomiast prawidłowo rozwi

ą

zane przez pierwsz

ą

 osob

ę

 w grupie s

ą

 

premiowane ocen

ą

 bardzo dobr

ą

Termin zło

Ŝ

enia sprawozdania: 

2 tygodnie od daty 

ć

wiczenia 

Literatura: 

[1]  Maczy

ń

ski A.  Sterowniki  Programowalne  PLC.  Budowa  systemu  i  podstawy  programowania. 

Astor, Kraków 2002. 

[2]  Oprogramowanie Proficy Machine Edition. Logic Developer PLC - pakiet do programowania sterowników 

GE Fanuc. Pierwsze kroki. Astor Kraków.

 

GFK-1918F-PL 

[3]  Sterowniki serii VersaMax. Podr

ę

cznik u

Ŝ

ytkownika. Astor Kraków 2001.

 

GFK1503C-PL 

background image

Bloki czasowe i liczniki 

12 

 Laboratorium Podstaw Automatyki i Regulacji Automatycznej II 

[4]  Zbiór zada

ń

 dla sterowników GE Fanuc serii 90-30, VersaMax, VersaMax Micro/Nano wraz z przykładami 

rozwi

ą

za

ń

. LI-ASK-ZZ-GE3 

[5]  Legierski T., Kasprzyk J., Wyrwał J., Hajda J., Programowanie sterowników PLC, Wydawnictwo Pracowni 

Komputerowej Jacka Skalmierskiego, Gliwice 1998.