Temat: Manewrowanie statkiem w celu podjęcia człowieka, który wypadł za burtę
Podjęcie człowieka, który wypadł za burtę moŜna dokonać wykonując, w zaleŜności
od okoliczności, jeden z poniŜszych manewrów:
manewr CW i opuszczenie szalupy ratunkowej
manewr zwrotu o kąt 270º
manewr zwrotu o kąt β
manewr Williamsona
1. Manewr CW i opuszczenie szalupy ratunkowej
Manewr ten rokuje szybkie podjęcie człowieka z wody i moŜe być stosowany
podczas dobrej pogody, charakteryzującej się brakiem falowania, gdy nie
zachodzi obawa utracenia łączności wzrokowej z człowiekiem za burtą,
Mogą go wykorzystywać:
niewielkie statki o duŜej mocy napędu
jednostki wyposaŜone w śruby nastawną
Nie stosuje się go:
na zwykłych statkach handlowych o małej mocy napędu
w przypadku, gdy falowanie grozi szybką utratą moŜliwości obserwacji
człowieka w wodzie.
gdy kurs statku jest w przybliŜeniu zgodny z kierunkiem wiatru, poniewaŜ
szalupa musiałaby pokonywać odległość paru długości statku w kierunku
pod falę
2. Manewr zwrotu o kąt 270º
Manewr zwrotu o kąt 270º moŜe być wykonywany przez wszystkie statki w
sytuacji, gdy wypadek człowieka za burtę nastąpił na oczach oficera wachtowego
lub innego członka załogi
Manewr ten umoŜliwia:
szybki powrót statku na miejsce wypadku,
utrzymanie nieprzerwanej obserwacji wzrokowej ratowanego.
Warunkiem powodzenia tego manewru jest
wykonanie go prawie natychmiast po zaistnieniu
wypadku.
Po wej
ś
ciu statku na kurs ró
Ŝ
ny
o 270º od pocz
ą
tkowego
- Ster
ZERO
- dalsze zmniejszanie pr
ę
dko
ś
ci
manewrem nap
ę
du
WSTECZ
Zako
ń
czenie cyrkulacji i stabilizacja
statku na kursie ró
Ŝ
nym o 270º od kursu
pocz
ą
tkowego
Na około
20º
przed zmian
ą
kursu
o 270º przerwanie cyrkulacji poprzez
wyło
Ŝ
enie steru w skrajne poło
Ŝ
enie
na burt
ę
przeciwn
ą
Kurs 000º
pr
ę
dko
ść
CN
Zasady manewrowania
1
1
Utrzymanie pr
ę
dko
ś
ci CN
i wychylenie steru w skrajne poło
Ŝ
enie
na burt
ę
, z której wypadł człowiek
I
Statek wykonuje cyrkulacj
ę
i jego pr
ę
dko
ść
spada
2
2
II
II
3
3
Odległo
ść
od miejsca wypadku
powinna wynosi
ć
około połowy
ś
rednicy cyrkulacji taktycznej
III
IV
ok. 0,5 D
t
Ratowany człowiek powinien znajdowa
ć
si
ę
w sektorze
dziobowym zawartym mi
ę
dzy k
ą
tami kursowymi 20º - 30º
lewej i prawej burty.
Podej
ść
do niego na małej pr
ę
dko
ś
ci i zatrzyma
ć
przy nim statek w taki sposób, aby w miar
ę
mo
Ŝ
liwo
ś
ci
człowiek znajdował si
ę
od strony zawietrznej.
6
0
º
4
0
º
3. Manewr zwrotu o kąt β
Manewr ten wykonuje się równieŜ w sytuacji, gdy wypadek człowieka za burtę
nastąpił na oczach oficera wachtowego lub innego członka załogi i umoŜliwia on:
szybki powrót statku na miejsce wypadku,
utrzymanie nieprzerwanej obserwacji wzrokowej ratowanego
Warunkiem powodzenia tego manewru jest
wykonanie go prawie natychmiast po zaistnieniu
wypadku.
Manewr zwrotu o kąt β jest podobny do manewru zwrotu o kąt 270º lecz moŜe
być wykonywany tylko przez holowniki, kutry rybackie i inne małe statki.
Wynika to z faktu, Ŝe jednostki te posiadają małą średnicę cyrkulacji
taktycznej i wykonanie zwrotu o 270º nie doprowadzi ich do miejsca
rozpoczęcia manewru. Dlatego teŜ wykonuje się zwrot o wyliczony i sprawdzony
w trakcie prób manewrowych dla danego statku kąt β
Wielkość kąta β zaleŜna jest od prędkości statku oraz średnicy cyrkulacji
taktycznej. PrzybliŜone wartości tego kąta przedstawia tabela
230
235
239
244
249
256
263
272
16
238
241
245
251
257
263
271
280
14
235
249
252
259
265
272
280
288
12
400
450
500
550
600
650
700
750
Średnica cyrkulacji taktycznej D
t
[m]
V
[węzły]
Wielkość kąta β maleje wraz ze wzrostem prędkości statku i zmniejszaniem
się średnicy cyrkulacji taktycznej
Kurs 000º
pr
ę
dko
ść
CN
1
Zasady manewrowania
1
Utrzymanie pr
ę
dko
ś
ci CN i wychylenie steru
w skrajne poło
Ŝ
enie na burt
ę
, z której
wypadł człowiek
I
Statek wykonuje cyrkulacj
ę
i jego pr
ę
dko
ść
spada
I
2
Przerwanie cyrkulacji przed zmian
ą
kursu o k
ą
t
β
poprzez wyło
Ŝ
enie steru w skrajne poło
Ŝ
enie
na burt
ę
przeciwn
ą
2
Zako
ń
czenie cyrkulacji i stabilizacja statku na
kursie ró
Ŝ
nym o k
ą
t
β
od kursu pocz
ą
tkowego
II
II
Po wej
ś
ciu statku na kurs ró
Ŝ
ny o
k
ą
t
β
od
pocz
ą
tkowego
- Ster
ZERO
- dalsze zmniejszanie pr
ę
dko
ś
ci
manewrem nap
ę
du
WSTECZ
3
3
k
ą
t
β
IV
Ratowany człowiek powinien znajdowa
ć
si
ę
w sektorze
dziobowym w niewielkiej odległo
ś
ci
Podej
ść
do niego na małej pr
ę
dko
ś
ci i zatrzyma
ć
przy nim statek w taki sposób, aby w miar
ę
mo
Ŝ
liwo
ś
ci
człowiek znajdował si
ę
od strony zawietrznej.
4. Pętla (manewr) Williamsona
a) Zalecenia dotyczące warunków wykonania manewru
We wszystkich przypadkach gdy nieobecność człowieka
zostanie zauwaŜona z pewnym opóźnieniem, prawidłowym manewrem
jest wykonanie pętli Williamsona. Manewr ten pozwala na
wprowadzenie statku w jego własny ślad torowy.
D
p
= V
o *
t
nc
Długość drogi poszukiwania musi odpowiadać co najmniej
iloczynowi prędkości statku (V
o
) i czasu (t
nc
) jaki upłynął od chwili
gdy poszukiwanego widziano po raz ostatni:
Po przebyciu tej drogi, naleŜy ponownie wykonać manewr
Williamsona i kontynuować poszukiwania
A =
D
t
k * t
s
b) Ogólne zasady dotyczące wykonywania manewru
Pętla Williamsona zakłada utrzymanie prędkości CN i
wychyleniu steru w pozycję skrajną na dowolną burtę i zmianę
kursu o wyliczony kąt
α
. W chwili osiągnięcia nowego kursu naleŜy
przełoŜyć ster na burtę przeciwną i wprowadzić statek na kurs
odwrotny do początkowego
Wielkość kąta
α
wyznacza się za pomocą tabel w zaleŜności od:
prędkości statku (v
w
)
wartości pomocniczej (A) wyraŜonej wzorem:
gdzie:
średnicy cyrkulacji taktycznej (D
t
)
czasu przełoŜenia steru (t
s
)
współczynnika straty pr
ę
dko
ś
ci na cyrkulacji (k)
Wielkość
współczynnika straty pr
ę
dko
ś
ci na cyrkulacji (k) wyra
Ŝ
a
si
ę
wzorem:
gdzie:
v
c
- prędkość liniowa na cyrkulacji ustalonej [m/s]
v
0
- prędkość początkowa [m/s]
k =
v
c
v
0
Dobra praktyka morska zaleca doświadczalne określenie kąta
α
w
trakcie prób morskich
1
2
3
4
1)
Utrzymanie pr
ę
dko
ś
ci CN i wychyleniu steru w pozycj
ę
skrajn
ą
na dowoln
ą
burt
ę
(je
Ŝ
eli człowiek wypadł na oczach oficera
wachtowego i podj
ą
ł on decyzj
ę
o wykonaniu p
ę
tli Williamsona to
ster powinien by
ć
wychylony w pozycj
ę
skrajn
ą
na burt
ę
z kórej
wypadł człowiek
2)
Po zmianie kursu o wyliczony k
ą
t
α
przeło
Ŝ
enie steru na burt
ę
przeciwn
ą
. Statek rozpoczyna cyrkulacj
ę
.
3)
Przerwanie cyrkulacji poprzez wyło
Ŝ
enie steru w skrajne
poło
Ŝ
enie
na burt
ę
przeciwn
ą
i wej
ś
cie na kurs przeciwny (kontrkurs) do
kursu, na którym znajdował si
ę
statek w momencie rozpocz
ę
cia
manewru
4)
Zako
ń
czenie cyrkulacji i stabilizacja statku na kontrkursie.
Rozpocz
ę
cie akcji poszukiwawczej