Próbny egzamin maturalny z języka polskiego

1

Poziom

podstawowy

OCENIANIE ARKUSZA

POZIOM PODSTAWOWY

Zadanie sprawdzające rozumienie czytanego tekstu Urodzeni pechowcy.
Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi ucznia mogą przybierać różną formę
językową, ale ich sens musi być synonimiczny wobec modelu. Oceniając pracę ucznia, należy
stosować punktację z modelu.

Uwaga: Za pełną odpowiedź przyznaje się maksymalną liczbę punktów, za niepełną –
wskazaną w rubryce „punkty cząstkowe”. Nie należy przyznawać połówek punktów. Za brak
odpowiedzi lub odpowiedź błędną nie przyznaje się punktów.

Nr

zad

Odpowiedzi

Maks.

liczba

punktów

Punkty

cząstkowe

1.

Nasze nieszczęścia wynikają z ukształtowania naszego
umysłu.

1 0

2.

Zapisany w umyśle „przepis” na własne życie.
(Wpisany w umysł program określający, kim jesteśmy,
do czego dążymy, w jaki sposób zrealizujemy życiowe
cele).

1 0

3. Nie dorastaj. Bądź doskonały. Pracuj ciężko.

1 0

4.

np.:
Nie możemy zatem go zmienić i reagować, jeśli jest
negatywny.
Nie wiemy, że sami jesteśmy odpowiedzialni za swoje
niepowodzenia.

1 0

5.

podobieństwa:
– każda rodzina realizuje swój scenariusz
– życie poszczególnych członków rodziny zostaje

rozpisane na role

– jak w teatrze, istnieją role postaci pozytywnych

i negatywnych

– wszystkie role muszą być obsadzone i solidarnie

odgrywane

różnice:
– odgrywający rolę są nieświadomi istnienia scenariusza
– brak

reżysera

– miejsce

akcji

– rola narzucona przez rodzinę jest ostateczna
– nie

bierze

się pod uwagę predyspozycji członka rodziny

do odegrania danej roli

2

(1pkt za

podobieństwa,

1pkt za

różnice)

1

(za co

najmniej

cztery

poprawne

wskazania

)

6.

– pozytywny:

np.: rodzina trwa; zachowuje odrębność; jest spójna,
– negatywny:
np.: nieszczęśliwy jest ten członek rodziny, któremu
wyznaczono negatywną rolę;
niemożność buntu i odrzucenia przypisanej roli.

2 1

### Pobrano z www.Maturalne.net. Kliknij TUTAJ aby pobrac wiecej materialow. ###

2

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego

Poziom

podstawowy

7.

– Według Berne’a i Lainga wszyscy odgrywamy jakieś

role, według Alice Miller - nie wszyscy (głównie ci,
których spotkały traumatyczne zdarzenia
w dzieciństwie).

lub
– Berne i Laing twierdzą, że odgrywane przez nas role

nie muszą być destrukcyjne, natomiast Alice Miller
uważa, że odgrywanie ról zawsze ma niekorzystny
charakter.

2

(nie dzielimy

punktów; punkty

przyznajemy za

pełną odpowiedź)

0

8.

np.:

– Zdania te są zaczerpniętymi z życia dowodami

wzmacniającymi siłę argumentacji.

– Zdania te ukazują, w jaki sposób w języku przejawiają

się niewłaściwe zachowania dorosłych wobec dzieci.

– Zdania te ożywiają wypowiedź, wprowadzając

do tekstu popularnonaukowego – elementy mowy
potocznej.

– Dzięki zdaniom w nawiasach tekst staje się bardziej

zrozumiały.

– Zdania te są wtrąceniami, ukazującymi, w jaki sposób

dorośli tłumaczą swoje niewłaściwe postawy wobec
dzieci.

2 1

9.

np.:
– Po krzywdzie doznanej w dzieciństwie pozostaje trwały

ślad pamięciowy, który sprawia, że jest ona odtwarzana
przez całe życie.

– Ktoś skrzywdzony w dzieciństwie, aby zrozumieć

swoją sytuację, musi przez całe życie odgrywać rolę
ofiary lub oprawcy, co zamienia jego egzystencję
w ciąg kłopotów i nieszczęść.

2

(

nie dzielimy

punktów

)

0

10.

np.:
– Wikłanie się w niekorzystne sytuacje życiowe.
– Konflikty z ludźmi.
– Osamotnienie.
– Poczucie

bezsensu

życia.

– Niewspółmiernie duży wysiłek w stosunku

do osiągniętych rezultatów.

2

1

(za

wymienienie

dwóch

konsekwencji)

11.

– Przekonanie,

że źródłem autodestrukcyjnych zachowań

człowieka może być powtarzanie tych samych,
niekorzystnych dla osoby zachowań wynikających
z posiadania negatywnego scenariusza.

– Przekonanie,

że okresem ważnym dla tworzenia się

tego scenariusza jest dzieciństwo.

– Przekonanie,

że istotny wpływ na treść tego

scenariusza ma najbliższa rodzina (rodzice).

– Przekonanie,

że ludzie nie zdają sobie z tego sprawy,

w jak dużym stopniu ich zachowaniami rządzi ukryty
scenariusz.

– Zaprezentowane

koncepcje

łączy wspólny cel – próba

wyjaśnienia niepowodzeń i problemów życiowych.

3 1,2

12.

D. popularnonaukowego

1 0

ŁĄCZNIE

20

### Pobrano z www.Maturalne.net. Kliknij TUTAJ aby pobrac wiecej materialow. ###

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego

3

Poziom

podstawowy

Temat 1. Na podstawie analizy podanego fragmentu i znajomości całego utworu

scharakteryzuj Wertera. Zwróć uwagę na rolę miłości i literatury w życiu
bohatera oraz jego stosunek do natury.

I. ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)
Analiza fragmentu

1.

Cechy

osobowe

bohatera,

np.:

0

–

6

a. młody człowiek,
b. żyje marzeniami (miłością),
c. wykształcony i oczytany,
d. refleksyjny,
e. szukający sensu życia,
f. pragnący życiowej harmonii,
g. rozczarowany życiem,
h. skłonny do egzaltacji,
i. wypowiadający się w sposób emocjonalny.

2. Rola

miłości, np.:

0 – 3

a. idealizuje

świat,

b. zapewnia szczęście,
c. powoduje

całkowite zatracenie się w emocjach, uczuciu,

d. leczy z trosk,
e. prowadzi do duchowego wyobcowania.

3.

Rola literatury w kształtowaniu postawy życiowej, np.:

0 – 2

a. pobudza

wyobraźnię,

b. dobór literatury odzwierciedleniem nastroju,
c. zmiana

lektury

świadectwem przemiany ideowej bohatera,

d. dzieła Homera odwołujące się do mitycznej przeszłości / symbol klasycyzmu,
e. Pieśni Osjana – pełne grozy, legendowy charakter / symbol nowych tendencji.

4.

Stosunek

do

natury,

np.:

0

–

4

a. wrażliwość na piękno przyrody,
b. akceptacja prostoty, rodzimości,
c. przeciwstawienie natury i cywilizacji [pojmowanie natury jako opozycji

do cywilizacji (źródła zła, konwenansów)],

d. postrzeganie przyrody jako dopełnienia literatury,

e. przyroda jako tło dla rozmyślań [przeżywanie na łonie natury swoich

wewnętrznych zmagań],

f. przyroda jako inspiracja do rozważań filozoficznych,
g. przyroda jako przestrzeń wolności.

5. Odwołanie do całości

utworu,

np.:

0

–

6

a. nadwrażliwość emocjonalna powodem życiowych niepowodzeń,
b. upokorzenie towarzyskie źródłem ogromnych cierpień duchowych,

c. ucieczka jako metoda rozwiązywania problemów / słabość psychiczna,
d. nieumiejętność zdystansowania się do rzeczywistości,
e.

odczucie

„bólu

istnienia”,

f.

decyzja

o

samobójstwie,

g. uwikłanie się w kolejne romanse (wspominany na początku, a potem z Lottą),
h. niezważanie na konwenanse,

i. przyjacielski stosunek do innych ludzi (poszukiwanie pokrewnej duszy,

zrozumienia, akceptacji),

j. czułość wobec dzieci,

### Pobrano z www.Maturalne.net. Kliknij TUTAJ aby pobrac wiecej materialow. ###

4

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego

Poziom

podstawowy

k. teatralizacja życia,
l. malowanie - obraz wrażliwości

duszy,

m. dzielenie się swoimi przemyśleniami za pomocą listów, próby literackie,

6.

Podsumowanie,

np.:

0

–

4

- pełne podsumowanie (Werter postrzega świat przez pryzmat uczuć, co pobudza

wrażliwość, wzbogaca wnętrze człowieka, jednocześnie ułatwia i utrudnia kontakty
z innymi ludźmi, powoduje odczucie bólu istnienia, jest przyczyną dramatycznych
życiowych

decyzji),

4

- częściowe podsumowanie (Werter postrzega świat przez pryzmat uczuć, co jest

przyczyną jego dramatycznych decyzji życiowych, nieszczęść, bólu),

(2)

- próba podsumowania (Werter jest nieszczęśliwy).

(1)

Temat 2. Romantyk i pozytywista (Juliusz Słowacki i Bolesław Prus) w kontekście

ideałów swojej epoki oceniają cywilizację zachodnioeuropejską. Porównaj
obraz Zachodu zawarty w poniższym fragmencie Lalki z tym, który znasz
z Kordiana. Zwróć uwagę na znaczenie podróży po Europie w życiu
bohaterów.

I. ROZWINIĘCIE TEMATU (maksymalnie 25 punktów)

Punktacja

Lalka
1.

Pozytywne aspekty obrazu cywilizacji zachodnioeuropejskiej, np.:

0-5

a. logika mimo pozornego chaosu,
b. praca jako siła twórcza,
c. zaspokojenie wszelkich potrzeb duchowych i fizycznych jako cel rozwoju

cywilizacji,

d. dążenie do szczęścia jako treść życia,
e. pożyteczność, piękno, trwałość jako cechy wytworów cywilizacji,
f. bogactwo i różnorodność dóbr i możliwości,
g. cywilizacja jako wciąż rosnący dorobek wielu pokoleń,
h. porównanie Warszawy i Paryża,
i. postęp techniczny.

2.

Negatywne aspekty obrazu cywilizacji zachodnioeuropejskiej, np.:

0-1

a. wolna wola człowieka jako złudzenie,
b. prawo doboru naturalnego, zgodnie z którym słabi giną.

3. Znaczenie

podróży do Paryża w życiu Wokulskiego, np.:

0-2

a. niezwykle intensywne nowe doświadczenia (lot balonem, wizyta u magnetyzera

itp.),

b. poznanie Geista i jego idei,
c. zmiana w spojrzeniu na świat i siebie samego.

4. Związek obrazu cywilizacji Zachodu z ideami epoki, np.:

0-3

a. organicyzmem,

b. racjonalizmem,
c. utylitaryzmem,
d. scjentyzmem,
e. darwinizmem.

5.

Funkcjonalne wykorzystanie treści Lalki.

0-1

### Pobrano z www.Maturalne.net. Kliknij TUTAJ aby pobrac wiecej materialow. ###

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego

5

Poziom

podstawowy

Kordian
6.

Funkcjonalne wykorzystanie wiedzy o bohaterze.

0-1

7.

Obraz cywilizacji zachodnioeuropejskiej, np.:

0-4

a. angielska demokracja jako pozór (scena z Dozorcą),
b. wszechwładza pieniądza (np. scena z Dozorcą, postać Wioletty),
c. wielka sztuka jako rodzaj oszustwa (uwagi o Szekspirze),
d. miłość jako towar (Wioletta),
e. upadek najwyższego autorytetu: rachuba polityczna zamiast moralności (scena

z Papieżem),

f. przeciwstawienie

światu cywilizacji świata natury (scena na Mont Blanc).

8. Znaczenie

podróży po Europie w życiu

Kordiana,

np.:

0-2

a. podróż w poszukiwaniu wartości,
b. przeżycie kryzysu wartości, głębokiego rozczarowania,
c. znalezienie

własnej idei (przemiana duchowa).

9.

Konfrontacja obrazu cywilizacji Zachodu z ideami epoki, np.:

0-2

a. idealizmem,
b. indywidualizmem,
c. idealizacją natury,
d. idealizacją miłości,
e. potępieniem despotyzmu,
f. patriotyzmem.

10.

Podsumowanie

0-4

– pełne podsumowanie (np. powinno dotyczyć różnic w ocenie cywilizacji Zachodu

i ich związku z ideami pozytywizmu i romantyzmu),

(4)

– niepełne podsumowanie (np. powinno dotyczyć różnic w ocenie cywilizacji

Zachodu

przez

obu

autorów),

(2)

– próba podsumowania (np. lakoniczne stwierdzenie różnicy w ocenie cywilizacji

Zachodu

przez

obu

autorów).

(1)

II.

KOMPOZYCJA (maksymalnie 5 punktów)

Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za rozwinięcie tematu.

– podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie,

przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie

graficznym,

5

– uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie
głównych części,

3

– wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogół

spójna.

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
III.

STYL (maksymalnie 5 punktów)

– jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi;

urozmaicona

leksyka,

5

– zgodny z zastosowana formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka,

3

– na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe.

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
IV. JĘZYK (maksymalnie 12 punktów)
– język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia,
poprawne:

słownictwo,

frazeologia,

fleksja,

12

– język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia
i fleksja,

9

### Pobrano z www.Maturalne.net. Kliknij TUTAJ aby pobrac wiecej materialow. ###

6

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego

Poziom

podstawowy

– język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne:

składnia, słownictwo,

frazeologia, 6

– język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, leksykalnych
(słownictwo

i

frazeologia),

fleksyjnych,

3

– język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów
składniowych,

leksykalnych.

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
V.

ZAPIS (maksymalnie 3 punkty)

– bezbłędna ortografia; poprawna interpunkcja (nieliczne błędy),

3

– poprawna ortografia (nieliczne błędy II stopnia); na ogół poprawna interpunkcja,

2

– poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia); interpunkcja niezakłócająca

komunikacji (mimo różnych błędów).

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
VI.

SZCZEGÓLNE WALORY PRACY

0-4

### Pobrano z www.Maturalne.net. Kliknij TUTAJ aby pobrac wiecej materialow. ###