CHIP

| WRZESIEŃ 2001

wane są te same kable miedziane co w zwy-
kłej telefonii. Ponadto do działania ISDN wy-
magane są centrale cyfrowe, które obecnie
są powszechnie spotykane w naszym kraju.
Dlatego aby móc korzystać z ISDN, zwykle
wystarczy złożyć u swojego operatora sto-
sowny wniosek. Jedyną przeszkodą może
być konieczność zachowania odległości mię-
dzy centralą a siedzibą abonenta, nie prze-
kraczającej 5 km.

Łatwa w instalacji i utrzymaniu sieć

ISDN znalazła większość odbiorców w Eu-
ropie (ponad 62% w skali świata). Nato-
miast największe tryumfy święci ona
w Niemczech, gdzie używa się ponad 65%
wszystkich europejskich łączy ISDN (z da-
nych Dataquest z kwietnia 1999 roku).

Analogi do lamusa

Dzięki wyeliminowaniu odcinków analogo-
wych w sieci ISDN zredukowano wszelkie
szumy, zniekształcenia oraz zakłócenia,
a prędkość przesyłania danych znacznie
zwiększono. Do podstawowych cech linii
ISDN należą zatem: lepsza jakość połączeń,
stała prędkość transmisji na całym odcinku
pomiędzy komunikującymi się stronami
oraz bogactwo usług dodatkowych, takich
jak identyfikacja numeru abonenta, infor-
macja o opłacie, przeniesienia wywołań
i wiele innych. ISDN zdecydowanie wyróż-
nia się na tle technologii dostępowych, ta-
kich jak HiS czy xDSL, przede wszytkim
z powodu stałej i niezależnej od dystansu
prędkości przesyłania. Ponadto ISDN umoż-
liwia przesyłanie danych dowolnego typu:
sygnału akustycznego (telefon, faks),
dźwięku i obrazu (wideokonferencje) czy

słusznie uważana za drogą, pozwala za cenę
zwykłego abonamentu telefonicznego (lub
niewiele drożej) uzyskać dwa razy szybsze
niż w przypadku modemu połączenie z Sie-
cią oraz skorzystać z wielu dodatkowych
usług telefonicznych.

Jak to możliwe?

Odpowiedź na powyższe pytanie jest bardzo
prosta. Oprócz tradycyjnego abonamentu te-
lefonicznego w ofercie zarówno lokalnych,
jak i ogólnopolskich operatorów od dawna
znajdują się linie ISDN. Ten tajemniczy dla
niektórych osób skrót oznacza sieć cyfrową
z integracją usług (Integrated Services Digi-
tal Network). Jest to nowoczesna publiczna
sieć telefoniczna, w której przekaz, na całej
drodze pomiędzy abonentami, jest całkowi-
cie cyfrowy. Co najważniejsze, łącza ISDN
nie wymagają od operatora wymiany infra-
struktury, gdyż do transmisji wykorzysty-

N

ie wiemy, czy analogowe modemy
osiągnęły już kres swoich możli-
wości. Ale jeżeli ktoś chce uzyskać

szybszy od oferowanego obecnie przez te
urządzenia transfer danych, musi zdecydo-
wać się na inny sposób komunikacji z Inter-
netem. Jednakże niezbyt łatwo jest podjąć
decyzję o zmianie dostępu np. na kablowy,
satelitarny lub SDI (HiS). We wszystkich
przypadkach łączy się to z wielokrotnym
zwiększeniem opłat. Nawet jeżeli dla kogoś
ponoszenie większych kosztów w zamian za
nielimitowany dostęp jest opłacalne, to nie
wszędzie dostępne są szerokopasmowe łą-
cza. Czy zatem modem nadal pozostaje naj-
tańszym i najbardziej uniwersalnym rozwią-
zaniem? W ofercie polskich operatorów
telekomunikacyjnych od dawna znajdują
się, wciąż mało popularne wśród prywat-
nych użytkowników Internetu, cyfrowe linie
ISDN. Usługa ta, przez wiele osób wciąż nie-

Szybszy dostęp do Internetu dzięki ISDN

Cyfrostrada

Dla internautów największe znaczenie ma uzyskanie możliwie

najszybszego połączenia z Siecią za możliwie najniższą cenę.

Technologia ISDN pozwala pokonać barierę prędkości modemów

analogowych tam, gdzie innego rodzaju łącza są niedostępne.

A

Ad

drriia

an

n B

Bo

orro

ow

ws

skkii

196

AK TUALNOŚCI

>>

TEMAT NUMERU

>>

HARDWARE

>>

SOFT WARE

>>

INTERNET

>>

PORADY

>>

MAGAZYN

26%

5%

7%

62%

Niemcy

65%

reszta

35%

Japonia

Reszta
świata

Ameryka

Północna

Europa

Rynek ISDN

Użytkownicy na świecie

Stat yst yki pokazują,

że linie ISDN są

najbardziej doceniane przez
użytkowników z Europy. Większość
europejskich łączy ISDN znajduje się
natomiast w Niemczech.

Dat

aquest

agnieszka jer

mak

o

wicz

CHIP

| WRZESIEŃ 2001

plików komputerowych, a dzięki wykorzy-
staniu tzw. kanałów możliwe jest przesyła-
nie różnych typów danych jednocześnie.
Dlatego korzystając z Internetu, można
w tym samym czasie bez przeszkód rozma-
wiać przez telefon. ISDN może również
działać w połączeniu z technologią ADSL
(o czym w dalszej części artykułu).

W sieci ISDN odpowiednikiem

analogowego gniazdka telefo-
nicznego, znajdującego się u abo-
nenta, jest zakończenie sieciowe NT
(Network Termination), do którego jedno-
cześnie można dołączyć wiele różnych
urządzeń. Może to być telefon ISDN, tele-
faks, komputerowa karta ISDN, wideotele-
fon, a nawet centrala PABX.

Co w kanałach?

W technologii ISDN występują dwa typy do-
stępu do kanałów komunikacyjnych opera-
tora telekomunikacyjnego: dostęp podsta-
wowy i rozszerzony (pierwotny). Dostęp
podstawowy (Basic Rate Access, BRA) –
oznaczany jest symbolami 2B+D i składa się
z dwóch kanałów B (o przepustowości 64
kbps), którymi można transmitować dane
użytkownika, i jednego kanału D (16 kbps),

służącego do sterowania kanałami B. Są
nim przesyłane dane sygnalizacyjne komu-
nikujących się urządzeń i w klasycznym za-
stosowaniu użytkownik nie ma do niego do-
stępu. Jak zobaczymy jednak w dalszej
części artykułu, kanał D można także wy-
korzystać i dzięki niemu powiększyć prze-
pustowość i funkcjonalność linii.

Drugi typ dostępu – rozszerzony (Prima-

ry Rate Access, PRA, PRI) – jest wykorzysty-
wany głównie przez firmy. Składa się on
z trzydziestu kanałów informacyjnych B
(64 kbps) oraz jednego kanału sygnalizacyj-
nego D (64 kbps) i oznacza się go 30B+D.
Również w tym wypadku możemy korzy-

stać z każdego z kanałów B osobno lub łą-
czyć je, zwielokrotniając prędkość połącze-
nia. Linię dostępu rozszerzonego obsługują
w większości wypadków wysokiej jakości
modemy HDSL, pracujące na liniach z żyła-
mi miedzianymi, lub teletransmisyjne urzą-
dzenia światłowodowe.

Co ma do tego Internet?

Skoro transmisja w sieci ISDN jest cyfrowa,
to naturalną rzeczą jest wykorzystanie jej
w celu zapewnienia dostępu do Internetu.

Przy wykorzystaniu jednego kanału B

ISDN umożliwia połączenie za świato-

wą Siecią z prędkością 64 kbit/s,

a przy wykorzystaniu dwóch kana-

łów z prędkością 128 kbit/s. Wpro-
wadzenie kompresji danych pozwala

dodatkowo podwoić tę wartość. Połą-

czenie z serwerem dostępowym ope-

ratora telekomunikacyjnego odbywa

się podobnie jak w przypadku zwykłego

modemu. Po zainstalowaniu i skonfigurowa-
niu karty ISDN w komputerze połączenie
z numerem dostawcy jest realizowane na żą-
danie. Dołączane do karty oprogramowanie
pozwala tak określić parametry łącza, że
w przypadku zapotrzebowania na szybszą
transmisję (np. pobieranie dużego pliku) au-
tomatycznie uruchamiany jest drugi kanał
i nasze możliwości dwukrotnie wzrastają.

Gdzie się w to zaopatrzyć?

Usługa ISDN jest obecna na rynku od wielu
lat. Jednak dopiero teraz, głównie ze wzglę-
du na cenę, zaczyna ona zdobywać w Pol-
sce większą popularność. Mimo że operato-
rzy niemal zrównali abonament i opłaty za
połączenia w sieci ISDN ze zwykłym abona-
mentem telefonicznym, to – jak już napisa-
łem – nadal można spotkać wiele osób, któ-
re uważają, że jest to usługa droga. Dlatego

postarajmy przyjrzeć się ofercie trzech naj-
większych polskich operatorów.

Przed złożeniem wniosku o udostępnie-

nie łącza ISDN w TP SA powinniśmy prze-
analizować nie tylko korzyści płynące z te-
go rozwiązania. Po pierwsze, musimy sobie
jasno powiedzieć, że ISDN-owy dostęp do
Internetu w TP SA nie jest konkurencyjny
cenowo w stosunku do usługi SDI, gdyż
przy połączeniu z prędkością 128 kbit/s
równowartość abonamentu za SDI (czyli

Duża i stała

prędkość transmisji ISDN

pozwalają nie tylko na dostęp do
Internetu, ale także na korzystanie
z wideotelefonów rodem z filmów SF.

Słowniczek

Skróty nazw usług ISDN

CLIP

– Calling Line Identification Presen-

tation – prezentacja numeru abonenta
wywołującego

CLIR

– Calling Line Identification Restric-

tion – blokada prezentacji numeru abo-
nenta wywołującego

COLP

– Connected Line Identification

Presentation – prezentacja numeru abo-
nenta wywołanego (identyfikacja łącza
osiągniętego)

COLR

– Connected Line Identification

Restriction – blokada prezentacji numeru
abonenta wywołanego (ograniczenie
identyfikacji łącza osiągniętego)

DDI

– Direct Dial In – bezpośrednie wy-

bieranie numeru wewnętrznego

CW

– Call Waiting – powiadomienie

o wywołaniu oczekującym (pukanie)

AOC

– Advice on Charge – informacja

o opłacie

MSN

– Multiple Subscriber Number –

wielokrotny numer abonenta

SUB

– Subaddressing – podadresowanie

CH

– Call Hold – połączenie zawieszone,

fizyczne przerwanie przy jednoczesnym,
logicznym podtrzymaniu połączenia

TP

– przenośność terminala

MCID

– Malicious Call Identification –

identyfikacja wywołań złośliwych

UUS

– sygnalizacja abonent-abonent

(wiadomości tekstowe)

CCBS

– Completion of Calls to Busy

Subscriber – automatyczne oczekiwanie
na zwolnienie zasobów abonenta wywo-
ływanego, którego linia przy pierwszej
próbie nawiązania połączenia była zajęta

CFB

– Call Forwarding Busy – przekiero-

wanie wywołania w przypadku zajętości

CNFR

– Call Forwarding No Reply – prze-

kierowanie wywołania w przypadku bra-
ku zgłoszenia

CFU

– Call Forwarding Unconditional –

bezwarunkowe przekierowanie wywołania

CD

– Call Deflection – odbicie wywołania

– aktywna rola abonenta wywoływanego

OCB

– blokada połączeń wychodzących

197

Technologia ISDN

AK TUALNOŚCI

>>

TEMAT NUMERU

>>

HARDWARE

>>

SOFT WARE

>>

INTERNET

>>

PORADY

>>

MAGAZYN

Wyposażeni

w kartę ISDN oraz względ-

nie tanie oprogramowanie AVM Alice
(ok. 186 zł) możemy porozmawiać ze
znajomymi, nie kupując drogiego wide-
otelefonu.

198

»

CHIP

| WRZESIEŃ 2001

Internetu Dialog oferuje także możliwość
kupowania 10-godzinnych pakietów.

O ofercie internetowej Netii pisaliśmy

szczegółowo w poprzednim numerze CHIP-a
(

226). Mimo że Netia także pozwala swoim

klientom na wykupienie ryczałtu (89 zł za
100 godzin surfowania w miesiącu), to, nie-
stety, oferta ta nie dotyczy już połączeń cy-
frowych. Być może w niedługim czasie sy-
tuacja ta się zmieni. Tymczasem osobom
zainteresowanym usługą ISDN w Netii po-
zostaje rozliczanie na podstawie impulsów.
Abonenci innych operatorów (np. TP SA)
po uprzedniej rejestracji na stronach
Internetii także mogą łączyć się z numera-
mi dostępowymi ISDN i, płacąc podwójnie,
wykorzystywać dwa kanały.

Świat idzie naprzód

Na tym, co napisałem dotychczas, nie koń-
czą się jednak możliwości linii ISDN. Łatwa
i wygodna w instalacji i eksploatacji techno-
logia jest wciąż rozwijana w kierunku
usprawnienia przesyłania danych.

W dniach od 19 do 23 czerwca br. odby-

ła się w Łodzi impreza promocyjna Grupy
Kapitałowej TP SA o nazwie Telestrada, na
której po raz pierwszy w Polsce zaprezento-
wano nową usługę stałego dostępu do Inter-
netu o nazwie AO/DI (Always On Dynamic
ISDN). W AO/DI w odróżnieniu od klasycz-
nego zastosowania ISDN do połączenia

będziemy mogli cieszyć się nieograniczo-
nym dostępem do Internetu za jedyne 84,18
zł brutto (lub 42,70 zł, gdy zdecydujemy się
surfować między godziną 23:00 a 8:00).
Łącznie z miesięcznym abonamentem tele-
fonicznym (32,94 zł + 15,86 zł za Dialog
ISDN 2B+D) da to w zaokrągleniu kwotę 133
złotych brutto, a więc o 27 zł mniej niż za
SDI w TP SA. Warto podkreślić, że dzięki ry-
czałtowi będziemy mogli, nie martwiąc się
o wysokość rachunku, spokojnie wykorzy-
stywać potencjał drzemiący w obu kanałach
ISDN. Oprócz zryczałtowanego dostępu do

160 złotych) zapłacimy już po 11,3 h surfo-
wania w godzinach szczytu. Pamiętajmy
jednakże, że SDI jest dostępne tylko w wy-
branych rejonach miejskich, gdyż wymaga
instalowania nowych urządzeń dostępo-
wych w centralach. Natomiast centrale cy-
frowe zdolne obsługiwać ISDN znajdują się
niemalże wszędzie niejako z obowiązku.
Dlatego jeżeli ktoś nie chce lub nie może
wykupić SDI, to powinien poważnie zasta-
nowić się nad podłączeniem ISDN. Najtań-
szy miesięczny abonament (Standard) wy-
nosi 42,70 zł brutto, czyli tyle samo, co za
analogową linię telefoniczną. Połączenie
z numerem dostępowym ISDN jest taryfi-
kowane tak samo jak połączenie modemo-
we. Niestety, za jednoczesne wykorzysta-
nie drugiego kanału także będziemy
musieli zapłać.

Osoby niezdecydowane powinny jednak

rozważyć ofertę promocyjną, w której przy
zamianie analogowej linii na cyfrową do
końca października br. zapłacimy tylko ok.
390 zł (a ok. 975 zł – w przypadku założe-
nia nowej linii, czyli i tak około 1403 zł
mniej od ceny nominalnej) i otrzymamy do-
datkowo w tej cenie kartę ISDN FRITZ!Card
PCI kosztującą ok. 471 zł, której dostawcą
dla TP SA jest łódzki Asterix oraz telefon
bezprzewodowy Ascom Eurit 133, warty
prawie 1219 zł.

Mimo braku promocji najciekawiej pre-

zentuje się jednak na polu ISDN-owego do-
stępu do Internetu oferta Dialogu. Po podłą-
czeniu do sieci telekomunikacyjnej tego
operatora (w przypadku rezygnacji z usług
TP SA zapłacimy za to jedynie symboliczną
złotówkę) i aktywacji linii ISDN (439,20 zł)
oraz usługi DialNet Co Dzień (12,00 zł)

198

AK TUALNOŚCI

>>

TEMAT NUMERU

>>

HARDWARE

>>

SOFT WARE

>>

INTERNET

>>

PORADY

>>

MAGAZYN

Technologia ISDN

Telefon

Telefaks

Transfer danych

Internet

Wideotelefon

Automatyczna

sekretarka

Zastosowania ISDN

Domowe centrum komunikacyjne

Jedna linia ISDN,

a tak wiele korzyści! Dzięki dołączonemu do karty ISDN FRITZ! PCI

bogatemu oprogramowaniu nasz komputer może służyć nie tylko do dostępu do
Internetu.

Centrala

Sygnał cyfrowy

Centrala

Centrala

Sygnał cyfrowy

Sygnał

analogowy

Sygnał

analogowy

Centrala

Transfer danych

Wykorzystanie ISDN i klasycznego modemu

W linii ISDN

wyeliminowano odcinki analogowe i dzięki temu pozbyto się zakłóceń,

zniekształceń oraz zwiększono prędkość transmisji.

Klasyczne linie

telefoniczne wymagają zamiany cyfrowego sygnału z komputera na

sygnał analogowy, mimo że pomiędzy centralami jest komunikacja cyfrowa.

201

»

Ast

erix

CHIP

| WRZESIEŃ 2001

wykorzystuje się także kanał sygnalizacyj-
ny D. Jak wiemy, w telefonii ISDN kanał D
służy do wymiany danych sterujących połą-
czeniem i nie jest dostępny dla użytkowni-
ka. Jednak okazuje się, że dane sterujące
nie zajmują całego pasma (16 Kbit/s) i ist-
nieje możliwość wykorzystania nadmiaru
(średnio ok. 9,6 Kbit/s, min. 512 bps, maks.
13 kbps) na potrzeby stałego dostępu do In-
ternetu. W celu rozszerzenia funkcjonalno-
ści linii ISDN urządzenia operatora musi
przesyłać dane użytkownika. Ponadto po-
trzebny jest sprzęt sieciowy potrafiący od-
dzielać pakiety kierowane do Internetu od
reszty strumienia danych sygnalizacyjnych.

Niecałe 10 kilobitów na sekundę to oczy-

wiście bardzo niewielka prędkość, wystar-
cza ona jednak do korzystania z niektórych
usług internetowych, takich jak poczta elek-
troniczna, czat, grupy dyskusyjne czy ko-

munikatory (Gadu--Gadu, ICQ). W razie po-
trzeby obejrzenia bogatszych w grafikę
stron WWW lub pobrania jakiegoś pliku
można automatycznie dołączyć jeden lub
dwa szybkie kanały B. Dzięki takiemu roz-
wiązaniu wielu użytkowników ma stałe po-
łączenie z Internetem i nie obciąża przy
tym sieci operatora.

Aby móc korzystać z AO/DI, należy za-

opatrzyć się oprócz łącza ISDN z usługą
AO/DI, w modem ISDN (np. karta FRITZ!
PCI chodząca w skład pakietu Octopus Kom-
fort) i odpowiednie oprogramowanie, które
przez producenta dodawane jest do urzą-
dzenia. Komunikacja w kanale D jest atrak-
cyjna przede wszystkim dlatego, że kanał
ten nie jest w normalny sposób taryfikowa-
ny i jest cały czas aktywny. Korzystanie z tej
techniki nie będzie oczywiście darmowe,
trudno jednakże przewidzieć, ile będzie
kosztowało w Polsce. Przykładowo: w Niem-
czech usługa ta kosztuje ok. 10 DM mie-
sięcznie. Niestety TP SA, prowadzi obecnie

dopiero pilotażowe instalacje tej usłu-

gi. Czy ma ona szansę stać się popu-

larna? Ze względu na to, że nadaje się

ona doskonale do domowych zastoso-

wań, można przypuszczać, że jeżeli TP

SA ustali jej cenę na poziomie, powiedzmy,

od 10 do 20 zł miesięcznie, to przyczyni się
ona do upowszechnienia ISDN.

Ulepszyć, czyli przyspieszyć

Drugą techniką dostępu do Internetu opartą
na ISDN jest Fast Internet over ISDN. Po-
zwala ona maksymalnie wykorzystać istnie-
jącą infrastrukturę telekomunikacyjną
ISDN, oferując oprócz stałego dostępu tak-

że prędkość połączenia sięgającą 240 Kbit/s
lub większą. Do zrealizowania swoich funk-
cji technologia korzysta z łączenia kanałów,
kompresji danych, trybu Short-Hold (prze-
rywanie połączenia, gdy nie odbywa się
transmisja danych, filtrowanie pakietów,
a także wewnętrzne mechanizmy translacji
adresów IP) oraz AO/DI.

Aby możliwe było korzystanie z kom-

presji danych przy połączeniach z Interne-
tem, funkcja ta musi być obsługiwana za-
równo przez urządzenie po stronie
użytkownika, jak i operatora. Obecnie sys-
tem Windows oraz wszystkie kontrolery
ISDN potrafią korzystać z kompresji. Także
operatorzy w naszym kraju dysponują od-
powiednim do tego celu sprzętem. Fakt ten
powinien zdecydowanie przemawiać na ko-
rzyść technologii ISDN.

Cyfrowy mariaż

Na świecie popularność zdobywa także in-
na cyfrowa technologia, umożliwiająca stały
i bardzo szybki dostęp do Internetu, zwana
w skrócie ADSL (Asymmetric Digital Sub-
scriber Line – asymetryczna cyfrowa linia
abonencka). Podobnie jak w przypadku
ISDN, jej zaletą jest korzystanie z istnieją-
cych miedzianych przewodów telefonicz-
nych. W Polsce do wprowadzenia ADSL pod
nazwą Neostrada od jakiegoś czasu przygo-
towuje się TP SA (patrz: CHIP 3/2001,
238). Niestety, najtańsza wersja kosztuje aż
300 zł miesięcznie i jest ona oferowana ra-
zem z analogową linią telefoniczną. Zdecy-
dowanie lepszym rozwiązaniem byłoby po-
łączenie ADSL i ISDN. Użytkownik ma
wówczas dostęp do nowoczesnej linii telefo-
nicznej, która w przypadku awarii ADSL
może służyć jako łącze zapasowe.

Niestety nie będziemy mogli mówić o ta-

nim stałym dostępie, póki będziemy mieć
problemy nawet z ryczałtem. Obecnie TP SA
mimo planów wprowadzenia zryczałtowa-
nego dostępu do Internetu nie przewiduje
(podobnie jak Netia) możliwości skorzysta-
nia z niego przez użytkowników ISDN.
Miejmy jednak nadzieję, że wkrótce się to
zmieni.

n

201

Technologia ISDN

AK TUALNOŚCI

>>

TEMAT NUMERU

>>

HARDWARE

>>

SOFT WARE

>>

INTERNET

>>

PORADY

>>

MAGAZYN

kanał D

przeglądanie
stron

pobieranie
dużych plik

e-mail, chat,
grupy dyskusyjne

2 kanały B

1 kanał B

przeglądanie
stron

przeglądanie
stron

Transfer danych w kanałach ISDN

Wykorzystanie kanału D do stałego dostępu

Przesyłanie danych kanałem D, niedostępnym dotychczas dla użytkowników, pozwoliło
na zapewnienie

stałego dostępu do Internetu bardzo małym kosztem

. Z tego powodu

technika Always On/Dynamic ISDN jest nadzieją na tańszy dostęp do Sieci.

INFO

Asterix – dystrybutor sprzętu ISDN

http://www.asterix.pl

Katalog usług i urządzeń ISDN TP SA

http://www.katalog-isdn.tpteltech.pl

Przewodnik ISDN

http://www.ralphb.net/ISDN/

Najnowsze

zewnętrzne urządzenia ISDN

są niewielkie i lekkie, a przy tym można
je podłączać do magistrali USB. Na
zdjęciu Fritz! Card USB.