Literatura:

●

Jan Oleszkowicz, Muzyka. Elektronika. Informatyka, wyd.
CEA

●

Peter Kirn, Real World Digital Audio. Edycja polska, wyd.
Helion

●

Russ Haines, Cyfrowe przetwarzanie dźwięku, wyd. Mikom

●

Czasopisma poświęcone tematyce audio: Estrada i Studio,
Muzyk

●

Prasa komputerowa

●

Źródła internetowe

Rodzaje licencji oprogramowania

Licencja oprogramowania

– umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja
komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu
przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą, która
zamierza z danej aplikacji korzystać.
Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których
można zainstalować oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy
mogą go używać i wprowadzają wiele innych ograniczeń, które nie
są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym
elementem każdej niemal licencji oprogramowania jest klauzula o
wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu używania
oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na
braku jakiejkolwiek odpowiedzialności producentów
oprogramowania za np. skutki błędów w programach.

Rodzaje licencji

Ze względu na sposób dystrybucji:

●

licencje niewyłączne, w których udzielający licencji może zezwolić na

korzystanie z utworu wielu osobom równocześnie, które nie muszą mieć
formy pisemnej,

●

licencje wyłączne (rzadkość w przypadku aplikacji komputerowych),

spotykane głównie w przypadku znacznych kontraktów np. na wykonanie

systemów bankowych itp., w tym przypadku zwykle umowa licencyjna
wynika z umowy o dzieło, na podstawie której firma wykonująca

oprogramowanie wykonuje zamówioną aplikację, umowa taka wymaga

formy pisemnej pod rygorem nieważności,

●

sublicencja, w której licencjobiorca może udzielić dalszej licencji, pod
warunkiem wszakże takiego upoważnienia w jego umowie licencyjnej.

Przykładowe licencje

●

Abandonware

●

Adware

●

AGPL (Affero General Public License)

●

Apache License

●

APSL (Apple Public Source License)

●

Beerware

●

BOX

●

CDDL (Common Development and Distribution License)

●

CPL (Common Public License)

●

Donationware

●

Freeware

●

GNU GPL (GNU General Public License)

●

GNU LGPL (GNU Lesser General Public License)

●

IDPL (Initial Developer’s Public License)

●

IPL (InterBase Public License)

●

MPL (Mozilla Public License)

●

NPL (Netscape Public License)

●

OEM (Original Equipment Manufacturer)

●

Postcardware (cardware)

●

Public domain (PD)

●

Shared Source

●

Shareware

●

SMSware

●

Trial

●

WTFPL

●

Licencja Artystyczna (Twórcza, Artistic License)

●

Licencja BSD

●

Licencja X11 (MIT)

●

MOLP

Modele licencji

Oprogramowanie zamknięte:

●

Model Microsoftu,

●

Model producentów oprogramowania shareware
Wolne/Otwarte oprogramowanie (FLOSS)

●

Model Projektu GNU,

●

Model twórców systemu BSD

Oprogramowanie zamknięte

prawnie zastrzeżone (ang. proprietary software) –
oprogramowanie objęte restrykcjami dotyczącymi używania,
kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci
binarnej, bez kodu źródłowego.
Często określa się je także błędnie jako „oprogramowanie
komercyjne”, choć zarówno oprogramowanie prawnie zastrzeżone
może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS
może być sprzedawane.
Oprogramowanie własnościowe można podzielić na dwie grupy:
typowe oprogramowanie z licencją EULA oraz oprogramowanie
shareware/freeware/adware. Shareware, freeware i adware są ze
sobą powiązane, dlatego można je traktować jak jedną grupę.

Oprogramowanie zamknięte

Zamknięte oprogramowanie często jest zabezpieczane tak
aby wymusić używanie go tylko w sposób przewidziany
przez autora. W szczególności chodzi o środki i metody
zapobiegające jego używaniu na większej niż przewidziana
liczba komputerów, kopiowaniu lub modyfikacjom.
Zabezpieczenie może następować poprzez użycie środków

●

Prawnych: licencje na oprogramowanie, zastrzeżenie praw
autorskich, (copyright) i praw patentowych

●

Technicznych: nośniki zawierające jedynie skompilowane
pliki binarne, zabezpieczenia nośników przed kopiowaniem,
klucze sprzętowe,

Licencje EULA

Pojęcie „EULA” (ang. End-User License Agreement –
licencja użytkownika końcowego) oznacza standardowy
typ licencji, na której jest dystrybuowane oprogramowanie
własnościowe. Termin ten dotyczy zarówno licencji dla
użytkowników indywidualnych, jak i korporacyjnych.
Licencje oprogramowania komercyjnego różnią się między
sobą, ale można między nimi zauważyć pewne cechy
wspólne. Każda licencja typu EULA zastrzega wszelkie
prawa dla producenta oprogramowania. Użytkownik
otrzymuje tylko ściśle określony, wąski zakres uprawnień.

Przykład licencji EULA

Przykładowa licencja systemu Microsoft Windows XP Professional
zezwala użytkownikowi na:

●

instalowanie i używanie tylko 1 kopii systemu,

●

używanie systemu na komputerze posiadającym maksymalnie 2
procesory,

●

udostępnianie usług obsługi plików, drukowania, połączenia z
Internetem, oraz dostępu zdalnego maksymalnie 10 komputerom
lub innym urządzeniom,

●

wykonanie tylko 1 kopii zapasowej nośnika z oprogramowaniem,

●

jednorazowe przekazanie (sprzedaż lub podarunek) produktu
osobie trzeciej.

Shareware, freeware, adware

●

Shareware nie jest licencją. Jest to metoda marketingowa
polegająca na udostępnianiu programów użytkownikom, aby
mogli je wypróbować przed zakupem. Programy shareware są
dostarczane tylko w wersji binarnej, bez ich kodu źródłowego.

●

Freeware podobnie jak shareware, są udostępniane bez kodu
źródłowego, a ich modyfikowanie jest zabronione. Dodatkowo
część programów freeware ogranicza prawa użytkowników w
zakresie konkretnych zastosowań – najczęściej chodzi o
zezwalanie tylko na użytek niekomercyjny, a do użytku
komercyjnego trzeba kupić pełną wersję.

●

Adware - darmowe oprogramowanie wyświetlające
użytkownikowi reklamy.

Wolne i Otwarte Oprogramowanie

(ang. Free Libre/Open Source Software, także FOSS, FLOSS,
po polsku również WiOO) – neutralny skrót pozwalający objąć
jednym mianem zarówno Wolne Oprogramowanie (ang. Free
Software) jak i Otwarte oprogramowanie (ang. Open Source).
W praktyce każdy program na licencji zgodnej z definicją Free
Software Foundation (Definicja Wolnego Oprogramowania) jest
jednocześnie zgodny z bardziej liberalną definicją Open
Source Initiative (Definicja Otwartego Źródła), jednak różnice w
założeniach obu definicji powodują, że nurt związany z FSF i
projektem GNU obstaje przy odróżnianiu Wolnego
Oprogramowania (aspekt prawny/ideowy) od Otwartego
Oprogramowania (aspekt techniczny).

Otwarte oprogramowanie - licencja GNU GPL

●

wolność uruchamiania programu, w dowolnym celu

●

wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania

go do swoich potrzeb

●

wolność rozpowszechniania kopii

●

wolność udoskonalania programu i publicznego

rozpowszechniania własnych ulepszeń,

dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność.

Richard Stallman – twórca GNU

Definicja Otwartego Źródła

(ang. Open Source Definition) - definicja używana przez Open Source Initiative aby określić, czy licencję programu
można uznać za Otwarte Oprogramowanie (open source).

W ramach Definicji Otwartego Źródła licencje muszą spełniać 10 warunków :

1.

Swobodna redystrybucja: oprogramowanie może być swobodnie przekazywane lub sprzedawane.

2.

Kod źródłowy: musi być dołączony lub dostępny do pobrania

3.

Programy pochodne: musi być dozwolona redystrybucja modyfikacji.

4.

Integralność autorskiego kodu źródłowego: licencje mogą wymagać, aby modyfikacje były redystrybuowane jedynie
jako patche.

5.

Niedyskryminowanie osób i grup: nikt nie może zostać wykluczony.

6.

Niedyskryminowanie obszarów zastosowań: nie wolno wykluczać komercyjnych zastosowań.

7.

Dystrybucja licencji: prawa dołączone do oprogramowania muszą się odnosić do wszystkich odbiorców programu,
bez konieczności wykonywania przez nich dodatkowej licencji.

8.

Licencja nie może być specyficzna dla produktu: program nie może być licencjonowany tylko jako część szerszej
dystrybucji.

9.

Licencja nie może ograniczać innego oprogramowania: licencja nie może wymagać, aby inne dystrybuowane z
pakietem oprogramowanie było typu Open Source.

10.

Licencja musi być technicznie neutralna.

Wolne licencje oprogramowania

●

GNU GPL (Powszechna Licencja Publiczna GNU)

●

GNU LGPL (słabsza powszechna licencja publiczna GNU)

●

BSD (Berkeley Software Distribution)

●

X11 (zwana Licencją MIT)

FLOSS - Wolne/Otwarte Oprogramowanie

Porównanie oprogramowania

Zamknięte oprogramowanie

Otwarte oprogramowanie

Microsoft Windows, Mac OS

GNU/Linux, FreeBSD

MS Office

OpenOffice, LibreOffice, KOffice(Calligra)

Adobe Reader

Sumatra, Evince, Okular

Adobe Photoshop

Gimp, CinePaint, Krita

CorelDraw, Adobe Illustrator

Inkscape, Scribus, Karbon

Internet Explorer, Safari

Firefox, Chrome

MS Outlook, Mail

Thunderbird, Evolution

Windows Media Player, iTunes

VLC, Rhythmbox, Totem,

iOS, Windows Phone

Android

Finale, Sibelius

MuseScore, LilyPond

Cubase, Logic, ProTools

Ardour, Qtractor, Rosegarden

Bibliografia

Licencja wolnego oprogramowania:

●

http://www.gnu.org/licenses/index.html

Wolne Oprogramowanie w szkole:

●

http://wioowszkole.org/article/9/witamy/
Wyczerpujący artykuł na temat różnych licencji oprogramowania:

●

http://jakilinux.org/licencje/

Artykuły w Wikipedii:

●

http://pl.wikipedia.org/wiki/Licencja_oprogramowania

●

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Licencje_Wolnego_Oprogramowania

●

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wolne_i_Otwarte_Oprogramowanie

●

http://pl.wikipedia.org/wiki/Licencja_Wolnego_Oprogramowania

●

http://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_licencji_uznawanych_przez_Free_Software_Foundation

●

http://pl.wikipedia.org/wiki/Zamkni%C4%99te_oprogramowanie