plik

,167<787),=<.,-'52:(-

LP+HQU\ND1LHZRGQLF]DVNLHJR

ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków, Poland.

www.ifj.edu.pl/reports/2000.html

.UDNyZ*UXG]LH

Raport Nr 1863/AP

%DGDQLHZáDVQRFLZDUVWZ\]DZLHUDMFHMMRQ\ZDSQLD

fosforu i tlenu uzyskanej na powierzchni tytanu

PHWRG,%$'

J. Baszkiewicz

, D. Krupa

, B. Rajchel

, A. Barcz

, J. W. Sobczak

$%LOLVNL

M. Mitura

6*VLRUHN

i A. Adamski

:\G]LDá ,Q*\QLHULL 0DWHULDáRZHM 3ROLWHFKQLNL :DUV]DZVNLHM - :DUV]DZD XO :RáRVND

,QVW\WXW )L]\NL -GURZHM LP + 1LHZRGQLF]DVNLHJR -342 Kraków ul Radzikowskiego 152

Instytut Techniki Elektronowej, 02-668 Warszawa Al. Lotników 46

Instytut Chemii Fizycznej PAN, 01-224 Warszawa ul. Kasprzaka 44/52

Streszczenie

+\GURNV\DSDW\W Z\ND]XMH ELRDNW\ZQRü Z URGRZLVNX Sá\QyZ

XVWURMRZ\FK : FHOX SRGZ\*V]HQLD ELRDNW\ZQRFL LPSODQWyZ PHWDORZ\FK

PR*QD VWRVRZDü SRZáRNL ] K\GURNV\DSDW\WX ,VWRWQ\P RJUDQLF]HQLHP Z

VWRVRZDQLX SRZáRN K\GURNV\DSDW\WRZ\FK MHVW LFK QLVND DGKH]MD GR

SRNU\ZDQHJR SRGáR*D 2SUDFRZDQLH WHFKQLNL XPR*OLZLDMFHM IRUPRZDQLH

SRZáRN R VNáDG]LH SLHUZLDVWNRZ\P ]EOL*RQ\P GR VNáDGX SLHUZLDVWNRZHgo

QDWXUDOQHJR K\GURNV\DSDW\WX L R GREUHM DGKH]ML MHVW MHGQ\P ] FHOyZ LQ*\QLHULL

ELRPDWHULDáyZ -HGQ ] PR*OLZ\FK PHWRG IRUPRZDQLD ]áR*RQ\FK SRZáRN

PRJF VSURVWDü RF]HNLZDQLRP MHVW PHWRGD ,RQ %HDP $VVLVWHG 'HSRVLWLRQ

,%$'

0HWRGD

PR*H

XPR*OLZLü

IRUPRZDQLH

SRZáRN

hydroksyapatytowych na stosowanych implantach metalowych, w tym

W\WDQRZ\FK 8PLHV]F]RQ\ Z RUJDQL]PLH OXG]NLP LPSODQW PR*H XOHJDü

NRURGXMFHPX G]LDáDQLX Sá\QyZ XVWURMRZ\FK 3UH]HQWRZDQD SUDFD

SU]HGVWDZLD Z\QLNL EDGDQLD RGSRUQRFL NRUR]\MQHM tytanu pokrytego

ZLHORSLHUZLDVWNRZ SRZáRN ]EXGRZDQ PL G]\ LQQ\PL ] DWRPyZ &D 3 RUD]

2 %DGDQH SRZáRNL XIRUPRZDQR GZXZL]NRZ PHWRG ,%$'

Abstract

The hydroxyapatite is bioactive in human liquids. By this reason, the

thin hydroxyapatite coating layer can be used for correction of the
biocompatibility of metallic implants. Presently, the engineering of
biomaterials is looking for techniques of creation of the thin hydroxyapatite
coatings with good adhesion and with good corrosion resistivity, because all
human liquids can destroy metallic implants. The Ion Beam Assisted
Deposition (IBAD) technique is technique proposed for creation of new
perspective biomaterials.. In this work, first results of the corrosion resistivity
of Ti samples, covered by multielemental (Ca, P, O) layer, are shown. For
creation of coating layers the dual beam IBAD technique was used.

:VW S

6SRUyG PDWHULDáyZ VWRVRZDQ\FK Z PHG\F\QLH QD LPSODQW\ Z FLHOH OXG]NLP MHGQ\PL ]

PDWHULDáyZ R QDMOHSV]\FK ZáDFLZRFLDFK V W\WDQ L K\GURNV\DSDW\W 7\WDQ Z\ND]XMH GX*
VWDELOQRü FKHPLF]Q Z RUJDQL]PLH OXG]NLP QDWRPLDVW K\GURNV\DSDW\W Z\ND]XMH ]GROQRü GR
FKHPLF]QHJR ZL]DQLD VL ] WNDQN NRVWQ 0DWHULDá\ FHUDPLF]QH WDNLH MDN K\GURNVDSDW\W QLH
PRJ E\ü VWRVRZDQH VDPRG]LHOQLH SRQLHZD* V NUXFKH L FKDUDNWHU\]XM VL QLVND RGSRUQRFL QD
REFL*HQLD XGDURZH 1DWRPLDVW W\WDQ L MHJR VWRS\ PDM GREUH ZáDFLZRFL PHFKDQLF]QH -HGQDN*H
ELRDNW\ZQRü W\WDQX L MHJR VWRSyZ QLH MHVW WDN GREUD MDN PDWHULDáyZ FHUDPLF]Q\FK 3RáF]HQLH

ZáDFLZRFL W\WDQX L FHUDPLNL PR*QD X]\VNDü SU]H] QDNáDGDQLH SRZáRN ELRDNW\ZQ\FK QD SRGáR*H

tytanowe.

1DMF] FLHM VWRVRZDQ PHWRG SRNU\ZDQLD LPSODQWyZ W\WDQRZ\FK K\GURNV\DSDW\WHP MHVW

QDWU\VNLZDQLH SOD]PRZH 3URZDG]RQH

V UyZQLH* SUDFH QDG RWU]\P\ZDQLHP ZDUVWZ

hydroksyapatytu na powierzchni tytanu innymi metodami takimi jak: rozpylanie jonowe,

osadzanie elektrochemiczne, elektroforeza, proces sol-

*HO F]\ ,%$' ,RQ %HDP $VVLVWHG

Deposition).

0DVDR <RVKLQDUL >@ RUD] <RVKLUR 2KWVXND ZUD] ] ZVSyáSUDFRZQLNDPL >@ X]\VNDOL

UVWZ K\GURNV\DSDW\WX VWRVXMF PHWRG PLHV]DQLD MRQRZHJR ,%'0 - Ion Beam Dynamic

0L[LQJ 'R PLHV]DQLD VWRVRZDQR MRQ\ ZDSQLD R HQHUJLL NH9 8]\VNDQD ZDUVWZD PLDáD
VWUXNWXU DPRUILF]Q L XOHJDáD UR]SXV]F]HQLX Z FLJX MHGQHM GRE\ Z UR]WZRU]H +DQN¶D

Wygrzewanie w temperaturze 500

& SRZRGRZDáR NU\VWDOL]DFM ZDUVWZ\ L VSDGHN V]\ENRFL

UR]SXV]F]DQLD 8]\VNDQD Z RPDZLDQ\FK SUDFDFK ZDUVWZD PLDáD P JUXERFL L Z\ND]\ZDáD VLá

adhezji ok. 59 MPa.

(NWHVDEL >@ X]\VNDá PHWRG ,%6' ,RQ-Beam-Sputer Deposition) warstwy hydroksyapatytu.

8]\VNDQH ZDUVWZ\ FHFKRZDá\ VL GREU DGKH]MD GR SRGáR*D RUD] QLVN UR]SXV]F]DOQRFL Z
ZRGQ\P UR]WZRU]H FKORUNX VRGRZHJR : X]\VNLZDQ\FK ZDUVWZDFK VWRVXQHN >&D@>3@ E\á
]EOL*RQ\ GR WHRUHW\F]QHJR 6WZLHUG]RQR *H RGSRUQRü QD UR]SXV]F]anie uzyskanych warstw
]DOH*\ RG LFK VNáDGX VWHFKLRPHWU\F]QHJR L QDMZ\*V] RGSRUQRü QD UR]SXV]F]DQLH Z\ND]\ZDá\
ZDUVWZ\ R VNáDG]LH ]EOL*RQ\P GR VWHFKLRPHWU\F]QHJR 5yZQLH* PHWRG ,%6' &K :DQJ ZUD] ]H
ZVSyáSUDFRZQLNDPL >@ X]\VNDá FLHQNLH RN QP JUXERFL ZDUVWZ\ IRVIRUDQyZ ZDSQLD

Jae-

0DQ &KRL ZUD] ] ZVSyáSUDFRZQLNDPL >@ RWU]\PDOL PHWRG ,%$' ZDUVWZ

K\GRNV\DSDW\WX 3RZRGRZDOL RQL RGSDURZDQLH K\GURNV\DSDW\WX ZL]N HOHNWURQyZ L VWRVRZDOL
MRQ\ DUJRQX GR ERPEDUGRZDQLD WZRU]FHM VL QD SRZLHU]FKQL W\WDQX ZDUVWZ\ 6WZLHUG]LOL *H
V]\ENRü UR]SXV]F]DQLD X]\VNDQHM ZDUVWZ\ K\GURNV\DSDW\WX ]DOH*\ RG ZLHONRFL SUGX ZL]NL
MRQyZ DUJRQX =ZL NV]HQLH ZLHONRFL WHJR SUGX SRZRGXMH VSDGHN V]\ENRFL UR]SXV]F]DQLD

uzyskanej warstwy.

&\WRZDQH SUDFH RJUDQLF]Dá\ VL GR EDGDQLD VNáDGX FKHPLF]QHJR VWUXNWXU\ L

UR]SXV]F]DOQRFL RWU]\PDQ\FK ZDUVWZ %UDN MHVW QDWRPLDVW GDQ\FK R ]DFKRZDQLX VL PHWDOX
SRGáR*D

&HOHP SUDF\ MHVW GREyU ZDUXQNyZ X]\VNDQLD ZDUVWZ\ K\GURNV\DSDW\WX PHWRG ,%$' RUD]

]EDGDQLH MHM ZSá\ZX QD RGSRUQRü NRUR]\MQ SRGáR*D

0HWRG\ND EDGD

3U]HGPLRWHP EDGD E\á W\WDQ R F]\VWRFL 3UyENL GR EDGD Z SRVWDFL NU*NyZ R

UHGQLF\ PP SROHURZDQR MHGQRVWURQQLH GR X]\VNDQLD ]JáDGX PHWDORJUDILF]QHJR 3RZLHU]FKQLH

SUyEHN SRNU\WR ZDUVWZ ]DZLHUDMF ZDS Iosfor i tlen. Pokrywanie powierzchni
SU]HSURZDG]RQR Z ,QVW\WXFLH )L]\NL -GURZHM Z .UDNRZLH GZXZL]NRZ PHWRG ,%$' 'XDO
%HDP ,%$'> @ -DNR WDUF] SRPRFQLF] X*\ZDQR SáDVN Sá\W K\GURNV\DSDW\WX R JUXERFL
PP L UR]PLDUDFK [ PP 3RZLHU]FKQL WDUF]\ K\GURNV\DSDW\WRZHM UR]S\ODQR ZL]N MRQyZ
DUJRQX R HQHUJLL NH9 :L]ND SDGDáD QD UR]S\ODQ WDUF] SRG NWHP

Z]JO GHP

SRZLHU]FKQL SUyENL 3RGVWDZRZ ZL]N ERPEDUGXMF IRUPRZDQ SRZáRN E\áD ZL]ND MRQyZ

Ca+ o energii 20 keV. Na rys. 1 schema

W\F]QLH SU]HGVWDZLRQR JHRPHWUL IRUPRZDQLD SRZáRNL

GZXZL]NRZ PHWRG ,%$' 3RZáRN K\GURNV\DSDW\WX IRUPRZDQR Z SUy*QL RNRáR

-6

mbara.

6WRVRZDQR WU]\ Uy*QH F]DV\ SURZDG]HQLD SURFHVX IRUPRZDQLD ZDUVWZ\ K K RUD] K

Rys.1 Schemat procesu f

RUPRZDQLDSRZáRNLK\GURNV\DSDW\WXGZXZL]NRZPHWRG,%$'

6NáDG FKHPLF]Q\ Z\WZRU]RQHM ZDUVWZ\ EDGDQR GZRPD PHWRGDPL VSHNWURVNRSLL

MRQyZ ZWyUQ\FK 6,06 L VSHNWURVNRSLL IRWRHOHNWURQyZ ;36 %DGDQLD RGSRUQRFL

korozyjnej, w nie odpowietrzonym roztworze s

\PXOXMF\P Sá\Q XVWURMRZ\ Z

WHPSHUDWXU]H SRNRMRZHM SURZDG]RQR GZRPD PHWRGDPL PHWRG SRODU\]DFML OLQLRZHM
PHWRGD 6WHUQD L PHWRG SRWHQFMRG\QDPLF]Q 6NáDG FKHPLF]Q\ UR]WZRUX GR EDGD Z

mmol/dm

: Na

- 142, K

- 5, Ca

-2,5, Mg

-11,5, HPO

-2

-1, HCO

-1

- 4,2, SO

-2

-0,5,

-1

RUD] 7UL]PD %DVH -DNR HOHNWURG RGQLHVLHQLD VWRVRZDQR QDV\FRQ

HOHNWURG NDORPHORZ 3UyENL SU]HG SRPLDUDPL HOHNWURFKHPLF]Q\PL HNVSRQRZDQR Z
ZDUXQNDFK EDGD SU]H] K 3RODU\]DFM SUyEHN Z VWURQ DQRGRZ UR]SRF]\QDQR Rd
ZDUWRFL SRWHQFMDáX - P9 GR ZDUWRFL SRWHQFMDáX P9 6]\ENRü ]PLDQ
SRWHQFMDáXZ\QRVLáDP9PLQ3RSRODU\]DFMLSUyENLRJOGDQR]DSRPRFPLNURVNRSX

optycznego i elektronowego mikroskopu skaningowego (SEM).

:\QLNLEDGD6,06

Na rysunku 2 pod

DQR SURILOH VW *HQLD ZDSQLD IRVIRUX WOHQX L W\WDQX :\QLNL ZVND]XM

*H QD SRZLHU]FKQL SRZVWDáD ZDUVWZD ]DZLHUDMFD ZDS WOHQ L IRVIRU SRG NWyU LVWQLHMH ZDUVWZD
SU]HMFLRZD NWyU WZRU] ]DLPSODQWRZDQH Z SRZLHU]FKQL W\WDQX MRQ\ ZDSQLD 8]\VNDQH SURILOH
VW *HQLD EDGDQ\FK SLHUZLDVWNyZ V SRGREQH GOD ZV]\VWNLFK F]DVyZ IRUPRZDQLD ZDUVWZ\
3RPLDU\ Já ERNRFL NUDWHUX MDNL SRZVWDMH Z WUDNFLH SRPLDUX 6,06 Z\NRQDQH PLNURVNRSHP
RSW\F]Q\P ZVND]XM *H JUXERü X]\VNDQHM ZDUVWZ\ SR JRG]LQDFK SRNU\ZDQLD Z\QRVL RNRáR
P QDWRPLDVW GOD SUyENL SRNU\ZDQHM SU]H] K Z]UDVWD GR RNRáR P

5\V 3URILOH VW *HQLD ZDSQLD IRVIRUX WOHQX L W\WDQX RWU]\PDQH GOD ZDUVWZ\ SR Uy*Q\P

czasie osadzania: A) 7h35' ; B) 14 h

(

&]DV >V@

,OR

LPSXOVyZV

(

&]DV >V@

,OR

LPSXOVyZVHN

:\QLNLEDGD;36

:\QLNL EDGD ;36 SU]HGVWDZLRQR QD U\V JG]LH SU]HGVWDZLRQR VNáDG ZDUVWZ\

SRZLHU]FKQLRZHMZSURFHQWDFKDWRPRZ\FKZ]DOH*QRFLRGLORFLWUDZLHSRZLHU]FKQL
$QDOL]RZDQR SRZLHU]FKQL SUyENL R F]DVLH WZRU]HQLD K 3RZLHU]FKQLH WUDZLRQR
MRQDPL DUJRQX GR X]\VNDQLD VWDáHJR VNáDGX LORFLRZHJR EDGDQ\FK SLHUZLDVWNyZ 6NáDG
ZDUVWZ\ SRZLHU]FKQLRZHM Z\UD*RQ\ Z SURFHQWDFK DWRPRZ\FK Z\QRVL WOHQ - 55,8%,
ZDS-Z JLHO- 6,3% i fosfor -6WZLHUG]RQRUyZQLH*REHFQRüNU]HPX-

2% i chloru -

=DZDUWRüW\WDQXRGQDVDPHMSRZLHU]FKQLZ]URVáDGRQD

Já ERNRFLEDGDQLD

5\V=DZDUWRFLDQDOL]RZDQ\FKSLHUZLDVWNyZZZDUVWZLH]]DOH*QRFLRGLORFL

WUDZLH

$QDOL]D ZLGP EDGDQ\FK SLHUZLDVWNyZ ZVND]XMH *H IRVIRU REHFQ\ Z ZDUVWZLH

tworzy jony H

-1

QDWRPLDVWWOHQREHFQ\ZZDUVWZLHZZFKRG]LZVNáDGMRQyZ

fosforanowych a reszta istnieje w formie jonów O

-2

. Tytan istnieje najprawdopodobniej

w postaci TiO

:DSREHFQ\ZZDUVWZLHLVWQLHMHMDNRVNáDGQLNIRVIRUDQXRUD]WZRU]\

tlenek lub wodorotlenek.

, O R ü W U D Z L H

>DW@

& D

:\QLNLEDGDHOHNWURFKHPLF]Q\FK

:\QLNLEDGDHOHNWURFKHPLF]Q\FKSU]HGVWDZLRQRZWDEHOLLQDU\V

5\V .U]\ZH SRODU\]DFML DQRGRZHM SUyEHN SRNU\W\FK PHWRG ,%$' ZDUVWZ ]DZLHUDMF &D

P oraz O..

Dla porównania podano wykres dla próbki czystego tytanu. Na wykresie podano

F]DV\ IRUPRZDQLH ZDUVWZ 3UyEN IRUPRZDQ K SRODU\]RZDQR SRZWyUQLH L

oznaczono na wykresie symbolem II.

:\QLNL EDGD HOHNWURFKHPLF]Q\FK SU]HGVWDZLRQR QD U\V L Z WDEHOL 1D SRGVWDZLH

wyników

SRGDQ\FK Z WDEHOL VWZLHUG]RQR *H REHFQRü ZDUVWZ\ K\GURNV\DSDW\WX

SRZRGXMH VSDGHN SRWHQFMDáX NRUR]\MQHJR RUD] RSRUX SRODU\]DFML ZDUVWZ IRUPRZDQ\FK

przez 4h50’ i 14h w porównaniu z czystym tytanem. Nieznaczny wzrost oporu

polaryzacji obserwowano dla prób

HN ] ZDUVWZ IRUPRZDQ SU]H] K¶ .U]\ZH

SRODU\]DFMLDQRGRZHMX]\VNDQHGODSUyEHNSRNU\W\FKZDUVWZK\GURNV\DSDW\WXZVND]XM
QDSRGZ\*V]HQLHJ VWRFLSUGyZDQRGRZ\FKZ]DNUHVLHSRWHQFMDáyZRG–800 do 0 mV

(dla próbki pokrywanej przez 4h35’ do 1000mV), n

DWRPLDVW SRZ\*HM WHM ZDUWRFL

SRWHQFMDáX J VWRFL SUGyZ DQRGRZ\FK V QL*V]H Z SRUyZQDQLX ] ZDUWRFLDPL
X]\VNDQ\PL GOD F]\VWHJR W\WDQX = SUyEHN SRNU\ZDQ\FK ZDUVWZ K\GURNV\DSDW\WX
QDMQL*V]H J VWRFL SUGX DQRGRZHJR Z FDá\P EDGDQ\P ]DNUHVLH SRWHQFMDáyZ Z\ND]DáD

próbka pokrywana przez 7h35’.

7DEHOD]HVWDZLHQLHZ\QLNyZEDGDHOHNWURFKHPLF]Q\FK

Rodzaj próbki

[czas tworzenia warstwy]

3RWHQFMDáNRUR]\MQ\

[mV]

Opór polaryzacji

>0 FP

]

W\WDQZ\MFLRZ\ -112

6,3

4h 50'

-350

3,5

7h 35'

-415

7,5

14h -350 3,2

2PyZLHQLHZ\QLNyZEDGD

:\QLNL EDGD 6,06 ZVND]XM *H VWRVRZDQD PHWRGD SRZRGXMH Z\WZRU]HQLH QD

SRZLHU]FKQLW\WDQXZ\UD(QHMZDUVWZ\VNáDGDMFHMVL ]JáyZQLH]ZDSQLDWOHQXIRVIRUXL
Z JOD : WDEHOL SRGDQR SRUyZQDQLH VNáDGX FKHPLF]QHJR K\GURNV\DSDtytu oraz

uzyskanej warstwy powierzchniowej.

7DEHOD3RUyZQDQLHVNáDGXFKHPLF]QHJRK\GURNV\DSDW\WXLX]\VNDQHMZDUVWZ\Z
atomowych

0DWHULDá

:DS Tlen Fosfor

[Ca]/[P]

Hydroksyapatyt 22,72

59,10

13,63

1,66

Warstwa

30,6

55,8

4,4

6,96

6NáDGFKHPLF]Q\X]\VNDQHMZDUVWZ\RGELHJDRGWHRUHW\F]QHJRVNáDGXK\GURNV\DSDW\WX
=E\W GX*D LORü ZDSQLD L ]E\W PDáD LORü IRVIRUX SRZRGXM *H VWRVXQHN >&D@>3@ MHVW
]QDF]QLH Z\*V]\ QL* Z K\GURNV\DSDW\FLH 0R*QD SU]\SXV]F]Dü *H X]\VNDQD ZDUVWZD
VNáDGDVL JáyZQLe z tlenku wapnia oraz fosforanu wapnia.
2EVHUZRZDQHZ\*V]HJ VWRFLSUGyZDQRGRZ\FKZ]DNUHVLHSRWHQFMDáyZRG–800 do
P9PR*QDSU]\SLVDüUR]SXV]F]DQLXVL WOHQNXZDSQLDFRSRZRGRZDüPR*HSRJRUV]HQLH
V]F]HOQRFL ZDUVWZ\ SRZLHU]FKQLRZHM 1L*V]H ZDUWRFL J VWRFL SUGX DQRGRZHJR SU]\
Z\*V]\FK SRWHQFMDáDFK PR*QD SU]\SLVDü Z\WUFDQLX VL IRVIRUDQyZ QD VNXWHN UHDNFML
MRQyZZDSQLD]MRQDPLIRVIRUDQRZ\PLUR]WZRUXDOERXWOHQLDQLXVL SRZLHU]FKQLW\WDQX

Powtórne pomiary elektrochemiczne próbki polaryzowanej wyka

]Dá\ Z]URVW RSRUX

SRODU\]DFMLGR0 RUD]REQL*HQLHSUGyZDQRGRZ\FKU\VSUK ,,

7. Wnioski

8]\VNDQH PHWRG ,%$' ZLHORSLHUZLDVWNRZH SRZáRNL ]DZLHUDM Z SRUyZQDQLX ]

K\GURNV\DSDW\WHP ]E\W GX*H LORFL ZDSQLD D ]E\W PDáH LORFL IRVIRUX (IHNWX WHgo nie
PR*QD Z\MDQLü MHG\QLH Uy*QLF ZVSyáF]\QQLNyZ VSXWWHULQJX GOD &D L 3 RUD]
]DVWRVRZDQLHP ZL]NL MRQyZ ZDSQLD MDNR ZL]NL ERPEDUGXMFHM (IHNW WHQ Z\PDJD
Z\MDQLHQLD 3UDZGRSRGREQLH SRPRFQH E G Z Z\MDQLHQLX WHJR HIHNWX SURILOH
UR]NáDGyZJá ERNRFLowych poszczególnych pierwiastków.

: SU]\V]áRFL GR IRUPRZDQLD SRZáRN QDOH*\ VWRVRZDü ZL*N MRQyZ IRVIRUX

8]\VNDQH SRZáRNL Z\ND]XM MHGQDN RFKURQQH ZáDVQRFL DQW\NRUR]\MQH 1DMOHSV]H
ZáDVQRFLRFKURQQHZ\ND]XMSRZáRNLIRUPRZDQHSU]H]RNRáRJRG]LQ

3RG]L NRZDQLD

3UH]HQWRZDQDSUDFDE\áDF] FLRZRILQDQVRZDQD]JUDQWX.%1QR7&

9. Literatura

1. M. Yoshinari, Y. Ohtasuka, T. Dérand, Thin hydroxyapatite coating produced by the

ion beam dynamic mixing method. Biomaterials 15(7) (1994) 529-535

2. Y. Ohtsuka, M. Matasuura, N. Chida, M. Yashinari, T. Sumii, T. Dérand, Formation

of hydroxyapatite coating on pure titanium substrates by ion beam dynamic mixing.
Surf. and Coat. Technol. 65 (1994) 224-230

3. A.M.Ektessabi, Surface modification of biomedical implants using ion-beam-assisted

sputter deposition. Nucl.Instr.and Meth. B 127/128 (1997) 1008-1014

4. Ch. Wang, Z. Chen, L. Guan, Z. Liu, P.Wang, S. Zheng, X. Liao, Structural

characterization of ion beam sputter deposited calcium phosphate coatings. Surf. and
Coat. Technol. 130 (2000) 39-45

5. J. Choi, H. Kim, I. Lee, Ion-beam-assisted deposition (IBAD) of hydroxyapatite

coating layer on Ti-based metal substrate. Biomaterials 21 (2000) 469-473

%5DMFKHO0'UZL JD(/LSLVND5+DMGXN7KH7ZR%HDP/LQH Ion Implanter
and Review of its Application to Creation of Complex Layers by the IBAD Method,
Rap. IFJ. No. 1812/AP, 1998

%5DMFKHO0'UZL JD(/LSLVND0:LHUED1XFOInstr. And Meth. B89 (1994)
342