prof. nadzw. dr hab. Tomasz Frołowicz

METODYKA 

WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Studia I stopnia,

Wykład  4

Wykład  4

„Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie,

jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułoŜyć.”

Jędrzej Śniadecki

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

PROJEKTOWANIE PROCESU 

WYCHOWANIA FIZYCZNEGO 

RODZAJE PROJEKTÓW:

- PROGRAMY NAUCZANIA, 

- PLANY PRACY, 

Wykład  4 

Studia I stopnia

- PLANY PRACY, 

- OSNOWY CYKLU ZAJĘĆ, 

- KONSPEKTY, PLANY I SCENARIUSZE LEKCJI

PROGRAMY NAUCZANIA:

- LEGALIZACJA, 

- STRUKTURA

Program nauczania dla klasy

Podstawa programowa kształcenia ogólnego

Poziomy planowania procesu dydaktycznego

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Wykład  4 

Studia I stopnia

Konspekt lekcji WF

Osnowa dla cyklu lekcji WF

Okresowy plan pracy dla klasy

P

ro

g

ra

m

 n

a

u

cz

a

n

ia

szczegółowe cele kształcenia  

i wychowania 

treści zgodne z treściami 

nauczania zawartymi 

w podstawie programowej 

kształcenia ogólnego

P

o

d

st

a

w

a

 p

ro

g

ra

m

o

w

a

 

k

sz

ta

łc

en

ia

 o

g

ó

ln

eg

o

Cele kształcenia 

– wymagania 

ogólne 

Treści nauczania 

Nowa podstawa programowa 

kształcenia ogólnego a program nauczania

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Wykład  4 

Studia I stopnia

P

ro

g

ra

m

 n

a

u

cz

a

n

ia

kształcenia ogólnego

sposoby osiągania celów 

kształcenia i wychowania, 

z uwzględnieniem moŜliwości 

indywidualizacji pracy

opis załoŜonych osiągnięć ucznia

propozycje kryteriów oceny 

i metod sprawdzania osiągnięć 

ucznia

P

o

d

st

a

w

a

 p

ro

g

ra

m

o

w

a

 

k

sz

ta

łc

en

ia

 o

g

ó

ln

eg

o

Zalecane warunki 

i sposób realizacji

Treści nauczania 

i umiejętności 

– wymagania

szczegółowe 

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 

z dnia 5 lutego 2004 r. 

w sprawie dopuszczania do uŜytku szkolnego 

programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania, 

podręczników oraz cofania dopuszczenia

 Programy nauczania (często nazywane autorskimi, dopuszczone 

do uŜytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty 

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Wykład  4 

Studia I stopnia

do uŜytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty 

z moŜliwością wykorzystania na terenie całego kraju)

 Własne programy nauczania (czasami równieŜ nazywane autorskimi, 

przygotowane przez nauczyciela i legalizowane na potrzeby 

konkretnej szkoły)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 

(z 8 czerwca 2009) 

w sprawie dopuszczania do uŜytku szkolnego 

programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania 

oraz dopuszczania do uŜytku szkolnego podręczników

§ 2.2. Program nauczania dopuszcza do uŜytku w danej szkole

dyrektor szkoły, na wniosek nauczyciela lub nauczycieli, 

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Wykład  4 

Studia I stopnia

dyrektor szkoły, na wniosek nauczyciela lub nauczycieli, 

po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.

§ 2.3. Program nauczania nauczyciel moŜe opracować samodzielnie

bądź we współpracy z innymi nauczycielami. Nauczyciel moŜe

równieŜ zaproponować program opracowany przez innego 

autora (autorów).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 

(z 8 czerwca 2009) 

w sprawie dopuszczania do uŜytku szkolnego 

programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania 

oraz dopuszczania do uŜytku szkolnego podręczników

§ 4.1. Program nauczania ogólnego obejmuje co najmniej jeden etap 

edukacyjny i dotyczy edukacji wczesnoszkolnej (kształcenia 
zintegrowanego), przedmiotu, ścieŜki edukacyjnej, bloku przedmiotowego 

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Wykład  4 

Studia I stopnia

zintegrowanego), przedmiotu, ścieŜki edukacyjnej, bloku przedmiotowego 
lub ich części i moŜe być dopuszczony do uŜytku w danej szkole jeŜeli 
stanowi opis sposobu realizacji celów kształcenia i zadań edukacyjnych 
ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego

§ 4.2. Przed dopuszczeniem programu nauczania ogólnego do uŜytku w 

danej szkole, dyrektor szkoły moŜe zasięgnąć opinii nauczyciela 
mianowanego lub dyplomowanego, konsultanta lub doradcy 
metodycznego, bądź zespołu przedmiotowego.

 Nauczyciele prowadzący zajęcia w danym oddziale ustalają zestaw 

programów nauczania realizowanych w tym oddziale, złoŜony 
z programów nauczania dla poszczególnych zajęć edukacyjnych 
(wszystkich przedmiotów, bloków przedmiotowych 
i rodzajów zajęć),

 Szkolny zestaw programów uwzględnia całość podstawy 

programowej kształcenia ogólnego (wszystkie przedmioty, bloki 

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Wykład  4 

Studia I stopnia

programowej kształcenia ogólnego (wszystkie przedmioty, bloki 
przedmiotowe i rodzaje zajęć) dla danego etapu edukacyjnego.

KaŜdy program nauczania musi obejmować 

co najmniej jeden etap edukacji i musi zawierać:

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Wykład  4 

Studia I stopnia

 szczegółowe cele kształcenia i wychowania, 

 treści zgodne z treściami nauczania zawartymi 

w podstawie programowej kształcenia ogólnego,

 sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, 

z uwzględnieniem moŜliwości indywidualizacji pracy,

 opis załoŜonych osiągnięć ucznia,

 propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania 

osiągnięć ucznia,

 propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania 

osiągnięć ucznia.

Czym róŜnią się programy wychowania fizycznego?

 Koncepcja edukacyjna szkoły podstawowej i gimnazjum: Klocki 

Autonomiczne. 6. Program nauczania wychowania fizycznego dla 
wszystkich etapów kształcenia: Ruch to zdrowie

 Moja sprawność i zdrowie. Program wychowania fizycznego dla szkoły 

podstawowej 

 Program wychowania fizycznego dla czterech etapów edukacyjnych. 

Od zabawy do sportu i rekreacji 

 Program wychowania fizycznego dla klas IV-VI szkoły podstawowej. Sztuka 

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Wykład  4 

Studia I stopnia

 Program wychowania fizycznego dla klas IV-VI szkoły podstawowej. Sztuka 

walki HAPKIDO – nowa szansa rozwojowa wychowania fizycznego i sportu 
szkolnego. 

 Program wychowania fizycznego o profilu rekreacyjno-zdrowotnym 

"Wybierz sam" 

 Program wychowania fizycznego dla gimnazjum. Zdrowie * Sprawność * 

Ruch 

 Program nauczania wychowania fizycznego w gimnazjum (o rozszerzonym 

zakresie wymagań sprawnościowych) 

 Edukacja olimpijska. Autorski program wychowania fizycznego z edukacją 

olimpijską dla gimnazjum. 

Florian Znaniecki 

(typy fizyczne)

:

• higieniczny,

• geneonomiczny,

• obyczajowo-estetyczny,

• fizyczno-utylitarny,

• sportowy.

wzory 
kultury fizycznej

Wykład  4 

Studia I stopnia

Andrzej Pawłucki 

(znaczenia wartości ciała)

:

• witalne,

• utylitarne,

• hedonistyczne,

• agonistyczne,

• estetyczne.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Wzory zdrowotne

(w szerokim rozumieniu) 

regulują zabiegi prowadzące do pomnaŜania, 
ochrony i ratowania zdrowia. 

wzory 
kultury fizycznej

Wzory rekreacyjne

normują wypoczynek (głównie aktywny), 
a takŜe inne przejawy „wypełniania czasu
wolnego” społecznie aprobowanymi 
czynnościami będącymi źródłem zabawy, 
radości i przeŜycia przygody. 

Tomasz Frołowicz

Metodyka WF

Wzory estetyczne

regulują działania związane z oceną ciała 
w kategoriach piękna, w odniesieniu do budowy,
zdobienia i ruchu.

Wzory sportowe

regulują aktywność człowieka podejmowaną 
w celu rywalizowania z innymi ludźmi 
w sprawności posługiwania się swoim ciałem
przy zachowaniu, jako warunku koniecznego 
dla zaistnienia sportowej rywalizacji, 
norm uczciwości. 

Wykłady 6 i 7 
Studia I stopnia

• zdrowie,

• osiągnięcie,

wzory KF
w programach WF

Perspektywy pedagogiczne AF 

w niemieckich programach WF

(wg 

Dietricha Kurza

):

wzory zdrowotne

Wykład  4 

Studia I stopnia

• osiągnięcie,

• wspólnota,

• ekspresja,

• wraŜenie,

• ryzyko.

wzory sportowe

wzory estetyczne

wzory rekreacyjne

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

wzory KF 
w tytułach 
programów WF 

• Ruch to zdrowie 

• Moja sprawność i zdrowie

• Odpowiedzialny to zdrowy i sprawny

• Wybierz sam. Program wychowania 

fizycznego o profilu rekreacyjno-zdrowotnym

Wykład  4 

Studia I stopnia

fizycznego o profilu rekreacyjno-zdrowotnym

• Program nauczania wychowania fizycznego 

z elementami edukacji olimpijskiej 

• Od zabawy do sportu i rekreacji 

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

wzory KF 
w załoŜeniach 
programowych 

„Program kładzie nacisk na utoŜsamienie 
aktywności ruchowej ze zdrowiem.” 

(Ruch to zdrowie)

„Autor kieruje się regułą afirmacji 
wszelkiego ruchu dla zdrowia. (…) uczeń 
poznaje wzory czynności zdrowotnych.” 

Wykład  4 

Studia I stopnia

„W programie ujęto wiele róŜnych form 
czynnego wypoczynku, sportu, turystyki, 
rekreacji.”

(Od zabawy do sportu i rekreacji)

poznaje wzory czynności zdrowotnych.” 

(Program wychowania fizycznego

dla klas I-III gimnazjum)

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

„Rozwój wiadomości pozwalających 
unikać sytuacji groźnych dla zdrowia.” 

(Moja sprawność i zdrowie)

„Samodzielne organizowanie aktywnego 
wypoczynku w czasie wolnym.” 

wzory KF 
w celach 
edukacyjnych 

Wykład  4 

Studia I stopnia

„Kształtowanie umiejętności krytycznego 
odbioru zmagań o charakterze sportowym.”

(Program z elementami 

edukacji olimpijskiej)

wypoczynku w czasie wolnym.” 

(Wybierz sam)

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

„Uczeń wie jakie ćwiczenia ułatwiają 
utrzymanie prawidłowej postawy.” 

(Moja sprawność i zdrowie)

wzory KF 
w osiągnięciach 
uczniów

„Uczeń umie zorganizować dla siebie oraz 
swoich koleŜanek i kolegów proste formy 
aktywnego wypoczynku.” 

(Moja sprawność i zdrowie)

Wykład  4 

Studia I stopnia

„Uczeń umie w trakcie kibicowania 
zachować bezstronność i Ŝyczliwość dla 
wszystkich zawodników.” 

(Moja sprawność i zdrowie)

„Uczeń wie są najpopularniejsze tańce 
ludowe, towarzyskie i dyskotekowe.” 

(Moja sprawność i zdrowie)

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF