- 1 -

Prawo inżynierskie i ochrona własności

intelektualnej

Anna Domańska

Wydział Elektrotechniki, elektroniki, informatyki i automatyki

Politechniki Łódzkiej

Kierunek: Elektronika i telekomunikacja semestr I 2007/2008

- 2 -

Dobra osobiste

Dobrami osobistymi człowieka są w szczególności:

•

Zdrowie

•

Wolność

•

Cześć (dobre imię)

•

Swoboda sumienia

•

Nazwisko

•

Pseudonim

•

Nietykalność mieszkania

•

Twórczość: naukowa, artystyczna, wynalazcza, racjonalizatorska

Są to dobra niematerialne należące do sfery świata odczuć i intelektu człowieka.

Ustawodawca chroni dobra osobiste w:

•

Kodeksie cywilnym

•

Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych

•

Ustawie – prawo własności przemysłowej

Ustawodawca wprowadził w celu ochrony dóbr osobistych domniemanie bezprawności, to
oznacza, że każde naruszenie dóbr osobistych jest bezprawne, a naruszający może uwolnić się
od odpowiedzialności jeżeli obali to domniemanie przez wykazanie, że działa zgodnie z
prawem.

Roszczenie wynikające z kodeksu cywilnego w razie naruszenia dóbr osobistych:

•

W razie zagrożenia dobra osobistego można żądać zaniechania takiego działania

•

W razie naruszenia dobra osobistego można żądać:

a)

Zaniechania naruszeń

b)

Usunięcia skutków naruszeń w szczególności przez złożenie oświadczenia o
odpowiedniej treści i formie

c)

Zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na
wskazany cel społeczny

d)

Odszkodowania gdy wystąpi szkoda majątkowa (trzeba wykazać winę naruszającego)

- 3 -

Szkoda

Majątkowa

Niemajątkowa

Szkoda to każdy uszczerbek w dobrach prawnie chronionych poniesiony wbrew woli
uprawnionego:

Szkoda majątkowa – jest wymierna w pieniądzu, obejmuje stratę oraz utracone korzyści:

Szkoda majątkowa = strata + utracone korzyści

W razie wystąpienia szkody majątkowej można żądać odszkodowania.

Szkoda niemajątkowa (krzywda) – ból fizyczny, cierpienia psychiczne, negatywne doznania
moralne; nie da się jej przeliczyć na pieniądze. Kiedy ona wystąpi można żądać
zadośćuczynienia pieniężnego, ale tylko w przypadkach gdy ustawodawca na to pozwala.

Szkoda

Na osobie

Na mieniu

(majątkowa i niemajątkowa)

(zawsze majątkowa)

W sprawach naruszenia dóbr osobistych i łącznie z nimi dochodzonych roszczeń
majątkowych właściwy w I instancji jest sąd okręgowy.

Niezależnie od ochrony wynikającej z kodeksu cywilnego uprawnionemu przysługują
roszczenia z innych ustaw: prawo autorskie, prawo własności przemysłowej.

- 4 -

PRAWO AUTORSKIE I PRAWA POKREWNE

Przedmiot prawa autorskiego – UTWÓR

Utwór – każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w
jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Utwór musi spełniać łącznie kilka cech:

•

Jest rezultatem pracy człowieka – twórczy;

•

Stanowi przejaw działalności twórczej – jest oryginalny

•

Ma indywidualny charakter

Utwór (dzieło) aby był chroniony musi być ustalony.
Ustalenie oznacza uzewnętrznienie utworu pozwalające na poznanie go przez inne niż twórca
osoby.
Utwór może być utrwalony czyli umieszczony na jakimś nośniku.
Utwór jest chroniony od chwili ustalenia chociażby miał postać nieukończoną (szkice,
projekty)

Co nie jest przedmiotem prawa autorskiego?

1.

Akty normatywne – ustawy, rozporządzenia oraz urzędowe projekty

2.

Urzędowe dokumenty, znaki i symbole

3.

Opublikowane opisy patentowe lub ochronne

4.

Proste informacje prasowe

Podmiot prawa autorskiego

•

Twórca

•

Współtwórca

•

Pracodawca

•

Producent utworu audio-wizualnego

Twórcą może być tylko osoba fizyczna, która niekoniecznie musi być podmiotem autorskich
praw majątkowych. Twórcą jest osoba, której nazwisko jako twórcy uwidoczniono na
egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w z związku z
rozpowszechnieniem utworu.

Jeżeli twórca wydaje utwór pod pseudonimem lub anonimowo to dopóki nie ujawni swego
autorstwa, w wykonywaniu praw autorskich zastępuje go producent lub wydawca, a w ich
braku, właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Podmioty te
działają we własnym imieniu, ale na rachunek twórcy.

Dzieło współautorskie rozłączne i łączne

Z dziełem współautorskim mamy do czynienia gdy kilka osób łączy swe wysiłki twórcze dla
osiągnięcia zmierzonego celu. Wyróżniamy współautorskie dzieła nierozłączne i rozłączne.

Dzieła nierozłączne – nie da się wyróżnić wkładów twórczych każdego autora ponieważ
opracowali oni całość wspólnie począwszy od powzięcia pomysłu aż do ostatecznego
kształtu.

- 5 -

Dzieła rozłączne – wkład każdego twórcy da się wyodrębnić jako samodzielną całość. W tym
przypadku każdy z nich może wykonywać prawa autorskie do swojej części mającej
samodzielne znaczenie jeżeli nie powoduje to uszczerbku lub nie narusza to praw pozostałych
współautorów.

Do wykonywania prawa autorskiego do całości dzieła potrzebna jest zgoda wszystkich
współtwórców. W razie braku zgody, każdy z nich może żądać rozstrzygnięcia przez sąd,
które będzie wydane po rozważeniu interesów wszystkich współtwórców. W przypadku
dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia praw autorskich do całości utworu, każdy ze
współtwórców może samodzielnie dochodzić roszczeń.

Przy utworach zbiorowych, na przykład encyklopediach, autorskie prawa majątkowe oraz
prawa do tytułu ma producent lub wydawca.

Pracodawca

Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik
stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą
przyjęcia autorskie prawa majątkowe do utworu. Umowa może wyłączyć ten sposób nabycia
praw.
Pracodawca, licząc od dostarczenia mu utworu na 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o
przyjęciu/nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od wprowadzenia zmian. Jeśli termin ten
minie bezskutecznie, uważa się, że pracodawca przyjął utwór bez zastrzeżeń. Strony mogą
określić inny termin na złożenie tego oświadczenia. Pracodawca nabywa również własność
nośnika, na którym jest umieszczony utwór. Obowiązkiem pracodawcy jest
rozpowszechnienie utworu w ciągu dwóch lat od jego przyjęcia. Jeżeli tego nie uczyni to
pracownik może na piśmie wyznaczyć pracodawcy odpowiedni termin na rozpowszechnienie.
Po jego upływie bezskutecznie, prawa autorskie majątkowe i własność nośnika wracają do
pracownika.

Producent utworu audiowizualnego

Przyjmuje się, że producent nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu lub umowy o
wykorzystanie już istniejącego utworu wyłączne prawa majątkowe do eksploatacji utworu
jako całości.

Prawa autorskie przysługujące twórcy

Dzielą się one na autorskie prawa osobiste i autorskie prawa majątkowe. Autorskie prawa
osobiste mają charakter niematerialny, chronią nieograniczoną w czasie więź twórcy z
utworem. Cechy:

a)

Nie są przedmiotem obrotu

b)

Nie można się ich zrzec

c)

Nie podlegają dziedziczeniu

d)

Nie są ograniczone w czasie

Są to w szczególności:

a)

Prawo do autorstwa utworu – twórca może żądać by jego autorstwo było ujawnione i
rozstrzygać w jaki sposób ma to nastąpić

b)

Prawo do oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem

c)

Prawo do nienaruszalności formy i treści utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania

- 6 -

d)

Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu

e)

Prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu

Majątkowe prawa autorskie:

•

Zbywalne – w drodze czynności prawnych(umowy)

•

Podlegają dziedziczeniu

•

Są ograniczone w czasie (70 lat po śmierci twórcy)

Autorskie prawa majątkowe obejmują:

a)

Prawo do korzystania z utworu

b)

Prawo do rozporządzania utworem

c)

Prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu

Obrót autorskimi prawami majątkowymi

1.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych w drodze umowy z zbywcy na nabywcę.

2.

Upoważnienie do korzystania z utworu, z dzieła w określonym zakresie na
określonych polach eksploatacji(umowa licencyjna).

Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych:

1.

Wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Formy umów

a.

Ustna

b.

Pisemna

i.

Zwykła

ii.

Kwalifikowana

1.

Forma pisemna z datą pewną

2.

Pisemna z podpisem urzędowo poświadczonym

3.

Akt notarialny

2.

Umowa musi wskazywać pola eksploatacji, na których będzie czyniony użytek z
utworu.

3.

Umowa jest nieważna, jeżeli przeniesienie autorskich praw majątkowych dotyczy
wszystkich utworów twórcy, które mają powstać w przyszłości.

4.

Umowa może dotyczyć korzystania z utworu tylko na tych polach eksploatacji, które
znane są w chwili jej zawarcia.

5.

Zasadą jest odpłatne przeniesienie autorskich praw majątkowych. Nieodpłatny
charakter przeniesienia, musi wyraźnie wynikać z umowy. Jeśli w umowie nie mówi
się nic o odpłatności za przeniesienie tych praw, twórcy należy się stosowne
wynagrodzenie.

Umowa licencyjna:

1.

Może być umowa licencyjna wyłączna i niewyłączna:

•

Licencja wyłączna gwarantuje licencjobiorcy wyłączność korzystania z utworu
w określony w licencji sposób. Licencja wyłączna wymaga formy pisemnej
pod rygorem nieważności.

- 7 -

•

Licencja niewyłączna polega na tym, że twórca nie jest pozbawiony
możliwości udzielenia licencji kilku osobom na tych samych polach
eksploatacji. Może być zawarta w formie dowolnej.

2.

Zasadą jest, że licencja wygasa po upływie 5 lat. Chyba, że strony postanowiły
inaczej.

Ochrona autorskich praw osobistych:

Roszczenia:

1.

W razie zagrożenia autorskich praw osobistych twórca może żądać zaniechania
działań naruszających.

2.

W razie naruszenia tych praw może żądać:

a.

Zaniechania dalszych działań naruszających;

b.

Usunięcia skutków naruszeń;

c.

Zadośćuczynienia lub uiszczenia odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany
przez twórcę cel społeczny o ile zachowanie sprawcy było zawinione;

3.

Z roszczeniami może wystąpić - Twórca, jeśli żyje. Po jego śmierci osoba przez
niego wskazana (Np. w testamencie, nawet jeśli testament został uznany za
nieważny). Jeśli nie uczynił tego to z powództwem mogą wystąpić: małżonek, a w
razie jego braku kolejno: zstępni(dzieci, wnuki i prawnuki), rodzice, rodzeństwo,
zstępni rodzeństwa.

4.

Z roszczeniem mogą także wystąpić - Stowarzyszenie twórców właściwe ze
względu na rodzaj twórczości lub organizacja zbiorowego zarządzania prawami
autorskimi, która zarządzała prawami zmarłego twórcy.

Ochrona autorskich praw majątkowych

1.

Roszczenie o zaniechanie naruszeń

2.

Usunięcie skutków naruszenia

3.

Wydanie uzyskanych korzyści

4.

Odszkodowania albo zapłaty sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej
dwukrotności, a gdy naruszenie było zawinione trzykrotności stosownego
wynagrodzenia, które byłoby należne gdyby uprawniony wyraził zgodę na
korzystanie z utworu.

Kto może wystąpić z tymi roszczeniami?

1.

Twórca o ile przysługują mu prawa majątkowe.

2.

Spadkobiercy

3.

Licencjobiorca wyłączny w zakresie naruszeń pól eksploatacji objętych umową
licencyjną.

4.

Pracodawca, co do utworu pracowniczego.

5.

Wydawca utworu zbiorowego (encyklopedia)

6.

Producent utworu audiowizualnego (filmu).

Kogo można pozwać?

1.

Ten, kto naruszył prawa majątkowe.

2.

Ten, na którego korzyść działa szkoda.

(sądem pierwszej instancji jest sąd okręgowy)

- 8 -

Wygaśnięcie autorskich praw majątkowych:

Autorskie prawa majątkowe wygasają z upływem lat 70:

•

Od śmierci twórcy, a w przypadku utworów współautorskich – od śmierci
współtwórcy, który przeżył pozostałych.

•

W odniesieniu do utworu, do którego prawa autorskie majątkowe z mocy ustawy
przysługują innej niż twórca osobie(pracodawca, producent) – liczymy od daty
rozpowszechnienia utworu, a gdy go nie rozpowszechniono, od daty ustalenia.

•

W odniesieniu do utworu audiowizualnego – od śmierci najpóźniej zmarłej z
następujących osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów,
kompozytora muzyki do utworu.

Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku,
w którym nastąpiło jedno z wyżej wymienionych zdarzeń.
Jeśli utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach, bieg terminu liczy się
oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z części.

Ochrona programów komputerowych:

Brak jest definicji programu komputerowego

Program komputerowy jest chroniony jak utwór literacki.
Uprawnienia pracodawcy do programu komputerowego:
Przysługują prawa autorskie majątkowe.

Co wolno legalnemu nabywcy programu komputerowego?

Twórcy programu przysługują następujące autorskie prawa majątkowe:

1.

Prawo do reprodukcji (zwielokrotnienia programu)

2.

Prawo do tłumaczenia, adaptacji i wprowadzania innych zmian do programu

3.

Prawo do rozpowszechniania programu.

4.

Prawo do rozporządzania programem komputerowym

5.

Prawo do pobierania wynagrodzenia za korzystanie z programu komputerowego.

Autorskie prawa majątkowe

I.

Jeśli umowa nie stanowi inaczej to legalny dysponent programu komputerowego
(nabywca kopii lub licencjobiorca) może bez zgody twórcy zwielokrotniać program w
całości lub w części, a także tłumaczyć, przystosowywać i zmieniać go w zakresie, w
jakim jest to niezbędne do korzystania z programu zgodnie z jego przeznaczeniem.
Do działań tego rodzaju należą:

a.

Zwykłe stosowanie programu w komputerze

b.

Poprawianie błędów

c.

Testowanie programu z punktu widzenia zakażenia wirusami i usuwanie tych
wirusów

d.

Zmienianie parametrów programu wywołane zmianą przepisów, standardów,
wymogów.

- 9 -

e.

Dostosowanie programu do wymogów nowszych wersji sprzętu
komputerowego

f.

Integrowanie programu z innymi stosownymi programami

II.

Nie wymaga zezwolenia uprawnionego, nie podlega wyłączeniom umownym:

a.

Uprawnienie do sporządzenia kopii zapasowej, jeżeli jest to niezbędne do
korzystania z programu. Jeśli umowa nie stanowi inaczej, kopia zapasowa nie
może być używana równocześnie z programem komputerowym

b.

Uprawnienie do analizowania ( obserwowanie, badanie i testowanie
funkcjonowania programu) w celu poznania jego idei i zasad pod warunkiem,
ż

e czynności te będą wykonywane w trakcie wprowadzania, wyświetlania,

stosowania, przekazywania lub przechowywania programu.

c.

Dekompilacja programu – zwielokrotnienie kodu programowego lub
tłumaczenie jego formy sprowadzające się do odtworzenia jego kodu
ź

ródłowego na podstawie jego kodu wynikowego przeprowadzane w celu

osiągnięcia współdziałania programu z innym programem. Dekompilacja jest
dopuszczalna, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

i.

Jest wykonywana przez osobę uprawnioną do korzystania z programu

ii.

Nie jest łatwo dostępne inne źródło odpowiedniej informacji

iii.

Przedmiotem dekompilacji są wyłącznie te fragmenty oryginalnego
programu komputerowego, które są niezbędne do osiągnięcia
współdziałania z innym niezależnie stworzonym programem

Autorskie prawa osobiste

Twórcy programu komputerowego przysługują następujące autorskie prawa osobiste:

1.

Prawo do autorstwa programu

2.

Prawo do oznaczania programu swoim nazwiskiem, pseudonimem lub
rozpowszechniania go anonimowo

Twórcy nie przysługują prawa osobiste:

1.

Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu programu (to jest prawo
majątkowe)

2.

Prawo do nienaruszalności formy i treści programu (ponieważ ma takie prawo
majątkowe)

3.

Prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z programu

Prawo własności przemysłowej reguluje stosunki w zakresie wynalazków, wzorów
przemysłowych, wzorów użytkowych, znaków towarowych, topografii układów scalonych i
oznaczeń geograficznych, a także zasady, na jakich przedsiębiorcy mogą przejmować
projekty racjonalizatorskie. Na wynalazki przyznawane są patenty. Na wzory użytkowe i
znaki towarowe przyznawane jest prawo ochronne. Na wzory przemysłowe, topografię
układów scalonych i oznaczenia geograficzne udzielane jest prawo z rejestracji. Ochrona w
prawie własności przemysłowej powstaje z chwilą zgłoszenia projektu wynalazczego, znaku
towarowego, oznaczenia geograficznego do urzędu patentowego. Co do projektów
racjonalizatorskich przedsiębiorca sam ustala regulamin racjonalizacji, w którym określa, co
jest projektem racjonalizatorskim, na jakich zasadach będzie takie projekty przyjmował i jakie
są zasady wynagradzania za nie.

- 10 -

Wynalazek

Nie ma definicji wynalazku. Wynalazek musi spełniać pewne cechy, aby nadawał się do
opatentowania:

1.

Musi być nowy
Wynalazek jest nowy, jeżeli nie należy do stanu techniki. Przez stan techniki
rozumie się wszystko to, co przed datą według, której oznacza się pierwszeństwo
do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie
pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w
inny sposób

2.

Musi mieć poziom wynalazczy
Wynalazek ma poziom wynalazczy jeżeli dla znawcy z danej dziedziny jest
zaskoczeniem czyli nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki.

3.

Musi nadawać się do przemysłowego stosowania
Wynalazek nadaje się do przemysłowego stosowania jeżeli według wynalazku
może być uzyskiwany produkt lub wykorzystywany sposób w jakiejkolwiek
działalności przemysłowej nie wykluczając rolnictwa.

Za wynalazki nie uważa się w szczególności:

•

Teorii naukowych i metod matematycznych

•

Wytwory jedynie o charakterze estetycznym

•

Zasady i metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier

•

Wytwory, których niemożność wykorzystania może być wykazana w świetle
powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki

•

Programy do maszyn cyfrowych

•

Przedstawianie informacji

Patentu nie udziela się na:

•

Nowe odmiany roślin lub rasy zwierząt

•

Sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz
sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach

•

Wynalazki, których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym
(wynalazki wojskowe)

Pierwszeństwo do uzyskania patentu:

1.

Podstawowym sposobem oznaczenia pierwszeństwa jest data zgłoszenia wynalazku
do urzędu patentowego. Zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu, w którym
wpłynęło do urzędu patentowego lub zostało odebrane faksem. W przypadku
przesłania zgłoszenia faksem oryginał należy dostarczyć w ciągu 30 dni od nadania
faksu. Termin ten jest nieprzywracalny. Jeżeli faks jest nieczytelny albo nie jest
tożsamy z oryginałem albo wpłynął po 30 dniach od nadania faksu za datę zgłoszenia
uznaje się dzień, w którym dostarczono oryginał.

2.

Pierwszeństwo z wystawy
Pierwszeństwo do uzyskania patentu oznacza się także według daty wystawienia
wynalazku na wystawie międzynarodowej oficjalnej lub oficjalnie uznanej jeżeli
zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w okresie 6 miesięcy od daty
wystawienia.

3.

Pierwszeństwo konwencyjne
Prawo do uzyskania pierwszeństwa zgłoszenia ustala się również na zasadach
określonych w ustawach międzynarodowych według daty pierwszego prawidłowego

- 11 -

zgłoszenia wynalazku w państwie, które podpisało daną umowę jeżeli od tej daty
zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w okresie 12 miesięcy.

Zgłoszenie wynalazku powinno obejmować:

1.Podanie
2.Opis wynalazku

Tytuł, dziedzina, znany zgłaszającemu stan techniki,

3.Zastrzeżenia patentowe
4.Skrót opisu(do publikacji)
5.Rysunki (jeśli jest to niezbędne dla wyjaśnienia wynalazku)
6.Pełnomocnictwo, gdy twórca korzysta z pomocy rzecznika patentowego

Rozpatrywanie zgłoszenia:

1.

Po wpłynięciu zgłoszenia UP nadaje mu kolejny numer i stwierdza datę wpływu oraz
zawiadamia o tym zgłaszającego. Zawiadomienie przez UP zgłaszającego o
wpłynięciu jego zgłoszenia jest obligatoryjne. Stanowi zwykle pierwszy dokument w
postępowaniu zgłoszeniowym o udzielenie ochrony.

2.

Jeżeli UP stwierdzi brak opłaty za zgłoszenie, wzywa zgłaszającego do jej uiszczenia
w ciągu miesiąca. W tym samym terminie zgłaszający może złożyć wniosek o
zwolnienie go z części opłaty. W razie nie uiszczenia tej opłaty i nie zgłoszenie
wniosku o zwolnienie z opłaty zgłoszenie uważa się za wycofane, a postępowanie
umarza się.

3.

Do czasu wydania decyzji w sprawie udzielenia patentu na wynalazek zgłaszający
może wprowadzić uzupełnienia i poprawki do zgłoszenia. Nie mogą one jednak
wykraczać poza to, co zostało ujawnione jako przedmiot rozwiązania w opisie
wynalazku w dniu dokonania zgłoszenia.

4.

O zgłoszeniu wynalazku UP dokonuje ogłoszenia w biuletynie UP niezwłocznie po
upływie 18 miesięcy od daty pierwszeństwa do uzyskania patentu. Nie ogłasza się o
zgłoszeniu jeżeli:

•

Dotyczy ono wynalazku tajnego

•

Przed terminem ogłoszenia, wydana została decyzja ostateczna o odmowie
udzielenia patentu lub umorzenia postępowania

5.

Po dokonaniu ogłoszenia przez UP każdy może zapoznać się z cała dokumentacją
dotyczącą wynalazku(co nie oznacza, że z całością akt sprawy). Osoby trzecie mogą
zapoznać się z opisem zgłoszeniowym wynalazku obejmującym opis wynalazku,
zastrzeżenia patentowe, dołączone do zgłoszenia rysunki. Osoby te mogą w ciągu 6
miesięcy od dnia zgłoszenia zgłaszać do UP uwagi o istnieniu okoliczności
uniemożliwiających udzielenie patentu lub prawa ochronnego.

6.

UP sporządza dla każdego zgłoszenia wynalazku podlegającego ogłoszeniu
sprawozdanie o stanie techniki obejmujące wykaz publikacji, które będą brane pod
uwagę przy ocenie zgłoszonego wynalazku niezwłocznie po sporządzeniu
sprawozdania UP przekazuje je zgłaszającemu.

7.

Jeżeli UP stwierdzi brak ustawowych warunków wymaganych do uzyskania patentu
wydaje decyzję o odmowie udzielenia patentu.

8.

Jeżeli UP nie stwierdzi braku ustawowych warunków do uzyskania patentu, a upłynął
już okres 6 miesięcy od dnia ogłoszenia o zgłoszeniu wydaje decyzję o udzieleniu
patentu.

- 12 -

9.

Udzielenie patentu następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za pierwszy okres
ochrony. W razie nie uiszczenia opłaty w wyznaczonym terminie UP stwierdza
wygaśnięcie decyzji o udzieleniu patentu.

10.

Udzielony patent podlega wpisowi do rejestru patentowego

11.

Udzielenie patentu stwierdza się przez wydanie dokumentu patentowego.

Prawo

wył

ą

czne

Przedmiot

ochronny

Okres, na który

udzielane jest

prawo

wył

ą

czne

Zakres uzyskanych

uprawnie

ń

Wymogi formalne

Patent

Wynalazek

20 lat

Prawo wył

ą

cznego

korzystania w sposób

zarobkowy lub

zawodowy na

obszarze RP

nowy;

posiada poziom

wynalazczy;

nadaje si

ę

do

przemysłowego

stosowania

Prawo

ochronne

Wzór u

ż

ytkowy

10 lat

Prawo wył

ą

cznego

korzystania w sposób

zarobkowy lub

zawodowy na

obszarze RP

rozwi

ą

zanie nowe;

u

ż

yteczne;

o charakterze

technicznym

Prawo z

rejestracji

Wzór

przemysłowy

25 lat

Prawo wył

ą

cznego

korzystania w sposób

zarobkowy lub

zawodowy na

obszarze RP

posta

ć

wytworu

nowa;

posiadaj

ą

ca

indywidualny

charakter;

- 13 -

Prawo

ochronne

Znak towarowy

10 lat z

mo

ż

liwo

ś

ci

ą

odnowienia

ochrony na

kolejne okresy

10 letnie

prawo wył

ą

cznego

u

ż

ywania w sposób

zarobkowy lub

zawodowy na

obszarze RP

(Np umieszczanie na

towarach, w

reklamie)

Nadaje si

ę

do odró

ż

niania

w obrocie towarów lub

usług jednego

przedsi

ę

biorstwa od tego

samego rodzaju towarów

lub usług innych

przedsi

ę

biorstw

Prawo z

rejestracji

Oznaczenie

geograficzne

Nieograniczone

w czasie, trwa

od dokonania

wpisu w

rejestrze

oznacze

ń

geograficznych

prawo u

ż

ywania w

obrocie o ile towary

spełniaj

ą

warunki

korzystania z

oznaczenia

geograficznego

odnosi si

ę

bezpo

ś

rednio

lub po

ś

rednio do nazwy

miejsca, miejscowo

ś

ci,

regionu lub terenu.

Identyfikuje towar jako

pochodz

ą

cy z tego terenu,

a okre

ś

lona jako

ść

, dobra

opinia lub inne cechy

towaru s

ą

przypisywane

przede wszystkim

pochodzeniu

geograficznemu tego

towaru.

Prawo z

rejestracji

Topografia

układu

scalonego

10 lat

Prawo wył

ą

cznego

u

ż

ywania w sposób

zarobkowy lub

zawodowy na

obszarze RP

Polega na przestrzennym

wyra

ż

onym w dowolny

sposób rozplanowaniu

elementów z których co

najmniej jeden jest

elementem aktywnym oraz

wszystkich lub cz

ęś

ci

poł

ą

cze

ń

układu

scalonego;
oryginalne;

- 14 -

Otwarta – uprawniony z patentu może złożyć w urzędzie patentowym oświadczenie o
udzieleniu licencji każdemu zainteresowanemu. Oświadczenie to nie może być cofnięte ani
zmienione. Uprawniony z patentu ponosi opłaty okresowe za ochronę o połowę niższe, a
opłata licencyjna nie może przekroczyć 10% korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę.
Licencja otwarta jest pełna i niewyłączna.

Dorozumiana – jeżeli umowa o wykonanie prac badawczych lub inna podobna nie stanowią
inaczej przyjmuje się, że wykonawca tych prac udzielił zamawiającemu licencji na
korzystanie z wynalazku zawartego w przekazanych wynikach prac badawczych.

Przymusowa – jest to jedyna licencja, której udziela urząd patentowy, a nie uprawniony z
patentem. Jest ona ustanawiana gdy:

1.

Istnieje konieczność zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa
państwa.

2.

Jeśli uprawniony nadużywa patentu.

3.

Jeżeli uprawniony z patentu późniejszego musi skorzystać z wynalazku, na który
wcześniej udzielono patent, a uprawniony z patentu wcześniejszego nie godzi się na
zawarcie umowy licencyjnej w sytuacji gdy jest to konieczne dla zaspokojenia potrzeb
rynku krajowego. Zakres i czas trwania tej licencji, wysokość opłat licencyjnych,
sposób i terminy ich zapłaty oraz szczegółowe warunki wykonywania licencji ustala
urząd patentowy. Decyzja o udzieleniu licencji przymusowej może być zmieniona po
upływie 2 lat na wniosek zainteresowanego.

- 15 -

Co trzeba umieć?

Dobra osobiste
Co to są dobra osobiste?
Jakie roszczenia przysługują?

Prawo autorskie
Co to jest utwór?
Co to jest utrwalenie a ustalenie utworu?
Kiedy prawo do utworu przysługuje pracodawcy? Utwór pracowniczy
Jakie są i ich cechy - autorskich praw osobistych i majątkowych?
Ile trwają prawa autorskie?
Obrót autorskimi prawami majątkowymi?(cechy licencji i umowy o przeniesienie)

Programy komputerowe

Co wolno legalnemu dysponentowi programu komputerowego?

Wynalazki

Licencje szczególne?
Jak ustalane jest pierwszeństwo do wynalazku?
Zgłoszenie faksem?
Cechy wynalazku?

Sporządził Sebastian Sieradzki