Paulina Lipska gr. III - POPRAWA

Zadanie analityczne – sylwetka (Tycner Adam, Zlekceważone świadectwo Jana

Karskiego. „Do Rzeczy” 2014, nr 16/064, s. 82-83.)

Sylwetka to gatunek dziennikarski mający na celu przedstawienie oraz

zarekomendowanie danej osoby. Ważne jest, by wszystkie informacje w niej zawarte

były wiarygodne i rzetelne. Analizowana przeze mnie przykładowa sylwetka Jana

Karskiego zamyka się w formie artykułu publicystycznego, a informacje dotyczące

postaci historycznej są jak najbardziej prawdziwe.

Autor tekstu w lidzie zawarł cytat bohatera zaciekawiający i jednocześnie ukazujący

jego bohaterską postawę. Tytuł również przyciąga wzrok, ponieważ mowa jest

o zlekceważeniu spostrzeżeń Karskiego, które mogły odmienić bieg historii

i przyczynić się do uratowania ludności żydowskiej od eksterminacji.

Sylwetka ta ma bardzo wyraźne znamiona swojego gatunku. Korpus tekstu jest

rozbudowany – składa się z dziewięciu segmentów wydzielonych akapitami. Pierwszy

z nich ma za zadanie nakreślenie obrazu oraz sposobu, w jaki postrzegany był bohater.

Autor w tym celu umieszcza cytat Feliksa Frankfutera – sędziego Sądu Najwyższego

USA, który zwraca się do bohatera z należytym szacunkiem. W poszczególnych

częściach sylwetki odnajdujemy inne informacje np. dotyczące miejsca urodzenia,

edukacji, aż po śmierć i miejsce pochówku. Choć zawarte w tekście dane mają

charakter biograficzny, to szablonowość biogramu przezwyciężona jest poprzez

dodanie wielu anegdot na temat Jana Karskiego, cytatów jego i osób, które miały

z nim kontakt. Do tego autor wkomponowuje swoje komentarze oraz refleksje.

Należy zwrócić uwagę na perswazję, którą odnaleźć można w tej sylwetce. Pierwszym

aspektem są formy leksykalne, takie jak słownictwo wartościujące w odniesieniu do

cech charakteru postaci. Zawarte w artykule jest również słownictwo fachowe, które

odnosi się do rzeczywistości II Wojny Światowej oraz pracy, jaką wykonywał Karski.

Poza elementami tekstowymi artykuł wzbogacony jest o fotografie bohatera z czasów

dzieciństwa oraz z lat późniejszych, które zaczerpnięte zostały z Muzeum Miasta

w Łodzi.

Podsumowując, tekst ten jest sylwetką wspomnieniem adaptującym formę artykułu

publicystycznego. Ma cechy podobne do sylwetek dotyczących osób żyjących,

ponieważ wartościuje przedstawianą postać pozytywnie. Jak też udało się zauważyć,

posiada wiele cech innych gatunków, między innymi biogramu, wiadomości, notatki.

Dlatego też, określając pole gatunkowe sylwetki, należy zaznaczyć, że nie jest ono

koncentryczne*.

*

używając słowa koncentryczne miałam na myśli, że sylwetka zaczerpuje wiele cech od

innych gatunków, dlatego może przybierać bardzo różne postaci (sylwetka-biogram,

sylwetka-notatka itd.). Niestety, źle zbudowałam w pierwszej wersji to zdanie, przez co było

zupełnie niezrozumiałe.