Temat 3. 

Teoria wyboru konsumenta 

28.10.2013 r.                                                                                                  
04.11.2013 r. 

 
 
 
 

mgr Ilona Pietryka 

Katedra Ekonomii 

Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania 

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 

 

 

 
 

Toruń, 2013 rok 

mgr Ilona Pietryka 

 

 

Strona 1 

 

 

 

Pojęcia 

ograniczenie budżetowe 

krańcowa stopa substytucji 

prawo malejącej krańcowej substytucji 

krzywa obojętności 

optymalny wybór konsumenta 

ścieżka wzrostu dochodu 

efekt substytucyjny 

efekt dochodowy 

użyteczność krańcowa 

prawo malejącej użyteczności krańcowej 

 

Temat 3. 

 

 

Strona 2 

 

 

 

Zadania 

1. 

Konsument  konsumuje  dobra  X  i  Y,  których  ceny  wynoszą  10.  Dochód  konsumenta 

wynosi 40. 

a. 

Zapisz  równanie  ograniczenia  budżetowego  oraz  narysuj  je  na  odpowiednim 

wykresie. 

b. 

Cena dobra X spada do 5. Wykonaj polecenie z punktu a. 

c. 

Cena dobra X wzrasta do 20. Wykonaj polecenie z punktu a. 

d. 

Cena dobra Y spada do 5. Wykonaj polecenie z punktu a. 

e. 

Cena dobra Y wzrasta do 20. Wykonaj polecenie z punktu a. 

f. 

Dochód konsumenta spada do 30. Wykonaj polecenie z punktu a. 

g. 

Dochód konsumenta wzrasta do 50. Wykonaj polecenie z punktu a. 

2. 

Narysuj krzywe obojętności między dobrami X i Y w przypadku, gdy: 

a. 

dodatkowa jednostka dobra X nie zwiększa zadowolenia konsumenta; 

b. 

można  zawsze  skompensować  konsumentowi  stratę  jednej  jednostki  X 

jednostkami Y zależnie od proporcji, w jakich są one konsumowane; 

c. 

konsumpcja  dodatkowych  jednostek  Y  musi  być  kompensowana  konsumpcją 

dodatkowych  jednostek  X,  przy  czym  ilość  X  do  skompensowania  konsumpcji 

jednej jednostki Y rośnie wraz ze wzrostem konsumpcji Y; 

d. 

konsumpcja  dodatkowych  jednostek  X  musi  być  kompensowana  mniejszą 

konsumpcją dodatkowych jednostek Y; 

e. 

konsumpcja  dodatkowych  jednostek  dobra  Y  jest  obojętna,  ważna  jest  jedynie 

konsumpcja dobra X; 

f. 

konsumpcja dóbr X i Y odbywa się naprzemiennie, w odstępach czasu. 

3. 

Konsument  ma  do  wyboru  kilka  koszyków  dóbr  (od  A  do  E).  Oceń  czy  preferencje 

konsumenta są zupełne, zwrotne i przechodnie, jeśli mają ona następujący układ: 

                                  

 

 

 

 

mgr Ilona Pietryka 

 

 

Strona 3 

 

 

 

4. 

Konsument  konsumuje  dobra  X  i  Y.  Poniższa  tabela  zawiera  wielkość  użyteczności, 

którą  czerpie  on  z  konsumpcji  różnych  ilości  tych  dóbr  przy  rozmiarach  konsumpcji 

innych dóbr. Cena dobra X wynosi 1,5, cena dobra Y 7,5. Dochód konsumenta wynosi 

30 i obecnie konsument konsumuje za tę sumę 2 jednostki dobra Y i 10 jednostek dobra 

X. Czy wybór tego koszyka jest dla niego optymalny? 

a. 

Ile  jednostek  użyteczności  konsument  uzyskuje  z  konsumpcji  wybranego 

koszyka? 

b. 

Oblicz użyteczności krańcowe dobra X i Y przy różnych rozmiarach konsumpcji 

(kolumny 3. i 6.). 

c. 

Sporządź wykres ilustrujący kształtowanie się użyteczności krańcowej dobra Y w 

zależności od rozmiarów konsumpcji. 

d. 

Czy konsument uzyskuje maksymalną wielkość użyteczności? 

e. 

Jaką  użyteczność  osiągnąłby  konsument,  gdyby  przeznaczył  cały  dochód  na 

zakup dobra Y? 

f. 

Oblicz  relacje  użyteczności  krańcowej  dobra  X  i  Y  do  ich  cen  przy  różnych 

rozmiarach konsumpcji obu dóbr (kolumny 4. i 7.). 

g. 

Jaki  koszyk  zapewni  konsumentowi  maksymalną  użyteczność  przy  posiadanym 

dochodzie? 

Wielkość 

konsumpcji 

Dobro X 

Dobro Y 

Użyteczność 

Użyteczność 

krańcowa 

  

 

 

 

 

Użyteczność 

Użyteczność 

krańcowa 

  

 

 

 

 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

1 

60 

 

 

360 

 

 

2 

111 

 

 

630 

 

 

3 

156 

 

 

810 

 

 

4 

196 

 

 

945 

 

 

5 

232 

 

 

1050 

 

 

6 

265 

 

 

1140 

 

 

Temat 3. 

 

 

Strona 4 

 

 

 

7 

295 

 

 

1215 

 

 

8 

322 

 

 

1275 

 

 

9 

347 

 

 

1320 

 

 

10 

371 

 

 

1350 

 

 

5. 

Konsument  konsumuje  dobra  X  i  Y.  Funkcja  popytu  na  dobro  X  ma  postać: 

 ( 

 

   

 

   )        

 

⁄

.  Ceny  dóbr  X  i  Y  wynoszą  2.  Konsument  rozporządza 

dochodem w wysokości 10. 

a. 

Jaki koszyk dóbr będzie dla niego optymalny? 

b. 

Jaki koszyk dóbr konsument wybierze, jeśli cena dobra X spadnie do 1? 

c. 

Jak  musiałby  zmienić  się  dochód  konsumenta,  aby  wybrał  on  pierwotny  koszyk 

przy zmienionej cenie dobra X? 

d. 

Jaki koszyk wybierze konsument po zmianie ceny dobra X i zmianie dochodu? 

e. 

Oblicz wielkość efektu substytucyjnego, dochodowego i łącznego dla dobra X i Y 

w wyniku wzrostu ceny dobra X. 

f. 

Czy dobra X i Y są dobrami normalnymi czy też niższego rzędu? 

Wracając  do  warunków  wyjściowych  (ceny  dóbr  X  i  Y  wynoszą  2,  konsument 

rozporządza dochodem w wysokości 10) wykonaj następujące polecenia: 

g. 

Jaki koszyk dóbr będzie dla niego optymalny? 

h. 

Jaki koszyk dóbr konsument wybierze, jeśli cena dobra X wzrośnie do 4? 

i. 

Jak  musiałby  zmienić  się  dochód  konsumenta,  aby  wybrał  on  pierwotny  koszyk 

przy zmienionej cenie dobra X? 

j. 

Jaki koszyk wybierze konsument po zmianie ceny dobra X i zmianie dochodu? 

k. 

Oblicz wielkość efektu substytucyjnego, dochodowego i łącznego dla dobra X i Y 

w wyniku wzrostu ceny dobra X. 

l. 

Czy dobra X i Y są dobrami normalnymi czy też niższego rzędu?