Grafika inżynierska

Wykład I

Organizacja miejsca pracy

Postępowanie z arkuszem rysunkowym

•przed przystąpieniem do kreślenia rysunku należy
przymocować arkusz papieru do rysownicy,

•w przypadku wykonywania rysunków na kalce
technicznej należy umieścić na rysownicy podkład np.
z białego czystego kartonu,

•na podkładzie zazwyczaj rysujemy wymiary
znormalizowanych formatów rysunkowych,

2012-11-09

Grafika inżynierska

Wykład I

Rysownica

2012-11-09

Podstawy projektowania

Wyznaczanie granic arkusza rysunkowego

•rysownie linii obcięcia rysunku – po całkowitym
narysowaniu i wykończeniu rysunku obcina się arkusz
wzdłuż linii obcięcia,

•kreślenie linii obramowania – należy prowadzić ją w
odległości 10 mm od lini obcięcia górnej, prawej i
dolnej oraz 20 mm od linii lewej.

Powierzchnię arkusza rysunkowego dzielimy na:

•powierzchnię rysunkową (rozmieszczenie zgodne
z wierszami i kolumnami),

•część tekstową,

•tabliczkę tytułową.

Wykład I

12-lis-9

Podstawy projektowania

Część tekstowa zawiera:

•objaśnienia,

•instrukcje,

•powołania,

•schematyczny rysunek widoczny po złożeniu arkusza,

•tabliczkę zmian.

Tabliczka tytułowa zawiera:

•nazwę prawnego właściciela rysunku,

•tytuł projektu,

•tytuł rysunku,

Wykład I

2012-11-09

Podstawy projektowania

Tabliczka tytułowa zawiera:

•kolejny numer rysunku w projekcje,

•podziałkę w jakiej rysunek został narysowany,

•jednostkę długości jeśli jest inna niż mm,

•nazwisko i podpis autora projektu, wykonawcy
rysunku i kierownika pracowni,

•datę ukończenia rysunku, datę jego sprawdzenia i
podpis sprawdzającego,

Wykład I

2012-11-09

Podstawy projektowania

Tabliczka tytułowa zawiera:

Wykład I

2012-11-09

Podstawy projektowania

Tabliczka tytułowa zawiera:

Wykład I

2012-11-09

Podstawy projektowania

Pomieszczenie kreślarskie powinno mieć:

•dobre oświetlenie naturalne i sztuczne,

•oświetlenie sztuczne górne,

•przymocowane do lewego, górnego rogu rysownicy
lampę kreślarską,

• dobranie odpowiedniej wysokości stołu do taboretu.

Wykład I

2012-11-09

Podstawy projektowania

Podstawowe pojęcia związane z projektowaniem.

Projektowanie

jest to zbiór działań, przekształcających

wymagania na określone właściwości lub na specyfikację
wyrobu, procesu lub systemu.

Wykład I

2012-11-09

Podstawy projektowania

Normalizacja i normy rysunkowe.

Normalizacja

jest to działalność polegająca na opracowaniu i

wprowadzaniu w życie norm.

Normą

nazywamy dokument prawny i techniczny przyjęty na

zasadach porozumienia i zatwierdzony przez odpowiednią
jednostkę administracyjną.

W Polsce normy (PN) ustanawia Polski Komitet Normalizacyjny

z siedzibą w Warszawie.

Normy określają:

• podstawowe cechy jakościowe wyrobu,

• właściwości techniczno-użytkowe materiałów i sórowców,

• wymagania dotyczące wykonywania dokumentacji

technicznej obiektów budowlanych,

Wykład I

2012-11-09

Podstawy projektowania

Normalizacja i normy rysunkowe.

Normy określają:

• warunków wykonywania robót budowlanych,

• odbioru robót budowlanych.

Normy zawierają definicje nazw, pojęć, oznaczeń i symboli.

W Polsce stosowanie norm jest dobrowolne.

Numery Polskich Norm zawierają oznaczenia literowe

odpowiadające określonemu działowi gospodarki narodowej.

B

– normy budowlane,

M

– przemysłu maszynowego,

D

– przemysłu drzewnego,

N

– dokumentacji technicznej (rysunek techniczny).

Wykład I

2012-11-09

Podstawy projektowania

Normalizacja i normy rysunkowe.

Oznaczenie polskich norm przed rokiem 1993:

PN-88/N-01607

– PN – polska norma, 88 – utworzona w roku

1988, N

– naukowo-techniczna, 01607 – numer przyjętej

normy.

Oznaczenie polskich norm po roku1993:

PN-B-01029:2000 - PN

– polska norma,

B

– budowlana,

01029

– numer przyjętej normy, 2000 – rok utworzenia.

W 1947 r. powstała Międzynarodowa Organizacja

Normalizacyjna (International Organization for
Standardization ISO).

W 2003 r. Polska uzyskała pełne członkostwo Europejskim

Komitecie Normalizacyjnym (CEN).

Wykład I

2012-11-09

Podstawy projektowania

Normalizacja i normy rysunkowe.

W wyniku tej działalności zmienia się sukcesywnie treść i

oznaczenia Polskich Norm, aby je dostosować do norm
międzynarodowych.

Zapisy:

PN- ISO 129:1996

– oznacza to że norma jest uzgodniona

z ISO ma numer dostosowany do Międzynarodowej
Klasyfikacji Norm.

Normy stanowiące polskie wersie norm opublikowanych przez

europejskie organizacje normalizacyjne mają przed
numerem oznaczenia literowe

– PN-EN-ISO

Wykład I

2012-11-09

Formaty rysunkowe

Znormalizowane formaty arkuszy rysunkowych z zgodne z PN-

EN ISO 5457:2002 Formaty arkuszy rysunkowych powinny
należeć do głównej serii ISO A (od A-0 do A-4).

Oznaczenie

Arkusz

obcięty

Pole

rysunkowe

Arkusz

nieobcięty

a

1

b

1

a

2

b

2

a

3

b

3

A0
A1
A2
A3
A4

841
594
420
297
210

1189

841
594
420
297

821
574
400
277
180

1159

811

564
390
277

880
625
450
330
240

1230

880
625
450
330

Wykład I

Grafika inżynierska

2011-03-01

Formaty rysunkowe

Wykład I

2011-03-01

Formaty rysunkowe

Wykład I

2011-03-01

Formaty rysunkowe

Wykład I

2011-03-01

Formaty rysunkowe

Wykład I

Formaty rysunkowe

Wykład I

Rodzaje linii rysunkowych

Linie rysunkowe, którymi wykreśla się rysunk dzieli
się na:

•linie ciągłe,

•linie przerywane – utworzone z regularnie
powtarzającego się elementu graficznego (kreski lub
punktu),

•linie przerywane złożone – utworzone z regularnie
powtarzających się takich samych grup elementów
graficznych.

Wykład I

10-10-09

Lekcja 6

Rodzaje linii rysunkowych

29-09-08

Rodzaje linii rysunkowych

Grupa

linii

Grubość linii (PN-ISO 128-23:2002)

Przykłady zastosowań

cienka

gruba

bardzo

gruba

symbole

graficzne

Format

arkusza

Liczba

szczegółów

na rysunku

0,25

0,13

0,25

0,50

0,18

A4 i mniejsze

bardzo duża

0,35

0,18

0,35

0,70

0,25

A3 i A4

duża

0,50

0,25

0,50

1,00

0,35

A1 i A2

niezbyt duża

0,70

0,35

0,70

1,40

0,50

A0 i większe

mała

1,00

0,50

1,00

2,00

0,70

A0 i większe

rys. poglądowy

Wykład I

10-10-09

Rodzaje linii rysunkowych

Wykład I

10-10-09

Podziałki i podstawowe zasady wymiarowania

Jeżeli jakiś przedmiot lub obiekt budowlany jest narysowany
w zmniejszeniu lub

powiększeniu, to mówimy, że jest

przedstawiony w pewnej

podziałce lub skali.

Podziałką

nazywamy stosunek liczbowy

wielkości liniowych

przedstawionych na rysunku do odpowiedniej

wielkości

rzeczywistej.
Jeżeli odcinek długości 1 cm na rysunku odpowiada w
rzeczywistości odcinkowi 100 cm, to oznacza, że rysunek
wykonano w

podziałce 1: 100. W tej podziałce każdy wymiar

w naturze jest 100 razy

większy niż na rysunku.

Wykład I

10-10-09

Podziałki i podstawowe zasady wymiarowania

Podziałka

Odcinek, którego długość

na rysunku wynosi 1 cm

ma w rzeczywistości

Odcinek o rzeczywistej

długości 10 m

ma na rysunku

1:50000

500 m 0,2 mm

1:20000

200m 0,5 mm

1: 10 000

100m 1mm

1:5000

50m 2mm

1:2000

20m 5mm

1: 1000

10m 1cm

1:500

5m 2cm

1:200

2m 5cm

1: 100

1m 10cm

1:50

50cm 20 cm

1:20

20 cm

50cm

1: 10

10 cm 1m

1:5

5cm

2m

1 :2

2cm

5m

1:1

1cm 10m

Wykład I

10-10-09

Podziałki i podstawowe zasady wymiarowania

W rysunkach budowlanych stosuje

się różne podziałki, nie

tylko 1 : 100.

Często rysunki kreśli się w podziałce 1: 50.

Chcąc przedstawić w podziałce 1 : 50 rzut budynku długości
10 m i

szerokości 5 m, należy narysować go w obrębie

prostokąta o wymiarach 20 x 10 cm.

W

zależności od potrzeb, przeznaczenia i rozmiarów

przedmiotu stosuje

się w rysunku budowlanym różne

podziałki zmniejszające. Podziałki powiększające (np. 2: 1)
stosuje

się tylko wyjątkowo.

Wykład I

10-10-09

Podziałki i podstawowe zasady wymiarowania

Podziałka

Rodzaje opracowań

1: 100 000

studium zagospodarowania przestrzennego regionu

1:50000
1:20000

studium zagospodarowania przestrzennego województwa

1: 10 000
1:5000

projekty miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
zespołu gmin lub powiatu

1:2000
1: 1000

projekty miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
gminy lub jej części

1:500

projekty zagospodarowania działek

1:200

projekty

1:100
1:50

projekty
rysunki robocze

1:20
1:10

rysunki robocze skomplikowanych konstrukcji

1:5
1:2
1:1

szczegóły bardzo skomplikowanych i drobnych elementów
architektonicznych lub konstrukcyjnych

Wykład I

10-10-09

Rzutowanie prostokątne metodą europejską „E”

Wykład I

Podziałki i podstawowe zasady wymiarowania

Wykład I

Prostopadłościan rzutni

Układ rzutów wg metody „E”

Wykład I

10-10-09

Układ rzutów wg metody „A”

Wykład I

10-10-09

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne

Rzut prostokątny powstaje w następujący

sposób:

-

przedmiot ustawiamy równolegle do rzutni, tak aby

znalazł się pomiędzy obserwatorem a rzutnią,
-

patrzymy na przedmiot prostopadle do płaszczyzny

rzutni, z każdego widocznego punktu
-

prowadzimy linię prostopadłą do rzutni,

punkty przecięcia tych linii z rzutnią łączymy
odpowiednimi odcinkami otrzymując rzut
prostokątny tego przedmiotu na daną rzutnię.

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne

2011-03-01

Wykład I

2011-03-01

ĆWICZENIA

Z GIzEE

Rok:________
Grupa:_______

Uniwersytet Rolnicza w Krakowie
Wydział ____________
Kierunek: ___________

Imię Nazwisko

nr

Rok akademicki 05/06

Semestr:

Temat

Ocena

1

2

3

4

5

10

9

8

7

6

12

11

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne punktów na rzutnie pionową

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Sprowadzenie układu dwóch rzutni
do rysunku płaskiego

Rzutowanie prostokątne punktów na dwie płaszczyzny

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne punktów na dwie płaszczyzny

Rysunek rzutowy punktu

Rysunek rzutowy uproszczony

gdzie:

h

– wysokość = IA’’AxI

l

– głębokość = IA’AxI

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne punktu B w ćwiartce drugiej

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne punktu B w ćwiartce drugiej

Rysunek rzutowy uproszczony

gdzie:

h

– wysokość = IB’’BxI

l

– głębokość = IB’BxI

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne punktu C w ćwiartce trzeciej

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne punktu C w ćwiartce trzeciej

Rysunek rzutowy uproszczony

gdzie:

h

– wysokość = IC’’CxI

l

– głębokość = IC’CxI

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne prostych i płaszczyzn

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne prostych i płaszczyzn

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne prostych i płaszczyzn

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne prostych i płaszczyzn

2011-03-01

Rzutowanie prostokątne

Wykład I

Rzutowanie prostokątne prostych i płaszczyzn

Wymiarowanie

Wykład II

Literatura

Tadeusz

Dobrzański „Rysunek techniczny

maszynowy”

Wydawnictwo

Naukowo-Techniczne

Warszawa 2002 Wydanie 23

Lech Wojciechowski

„Rysunek budowlany –

dokumentacja budowlana 1

” Wydawnictwo SiP 2006

wtorek,

18 maja

2010

Wymiarowanie

Wykład II

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Co to jest wymiarowanie

Wymiarowanie jest to podawanie

wymiarów

przedmiotów na rysunkach technicznych za pomocą linii,
liczb i

znaków wymiarowych.

Wymiarowanie jest

jedną z najważniejszych czynności

związanych ze sporządzeniem rysunku technicznego.
Umożliwia ono odczytanie rysunku i wykonanie przedmiotu
zgodnie z wymaganiami konstruktora.

Wymiarowanie

Wykład II

Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe

Linia wymiarowa jest to cienka linia prosta lub

łukowa zakończona grotami dotykającymi ostrzem linii
rysunkowych w punktach,

których odległość ma być na

rysunku podana.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Groty wymiarowe

Groty rysuje

się krótkimi, cienkimi liniami

tworzącymi ostrze.
Grot

może być otwarty, zamknięty lub zamknięty i

zaczerniony, natomiast ostrze grota

może mieć dowolny

kąt rozwarcia, zawarty w przedziale 15 – 90°. Wielkość
grota powinna

być proporcjonalna do wielkości rysunku.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Groty wymiarowe

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe

W zasadzie ostrza

grotów powinny dotykać od wewnątrz

linii,

między którymi wymiar ma być podany. Wówczas gdy nie

ma miejsca groty

można umieszczać na zewnątrz tych linii, na

przedłużeniach linii wymiarowej.

Dopuszczalne jest

zastępowanie grotów cienkimi (lub o grubości

linii cyfr wymiarowych) kreskami o

długości co najmniej 3,5 mm,

nachylonymi pod

kątem 45

0

do linii wymiarowych , lub kropkami

o

średnicy ok. 1 mm.

Początek linii wymiarowej oznacza się niezaczernionym
okręgiem o średnicy ok. 3 mm.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe

Ponieważ wymiary na rysunku powinny być łatwo

czytelne,

a

umieszczanie

wymiarów wewnątrz zarysu

przedmiotu powoduje przecinanie

się linii wymiarowych ze sobą

i z zarysem przedmiotu (co jest niedopuszczalne,

gdyż

zaciemnia rysunek),

większość wymiarów umieszcza się zwykle

poza zarysem przedmiotu,

posługując się pomocniczymi

liniami wymiarowymi.

Są to linie cienkie ciągłe, będące albo

przedłużeniami linii rysunku, albo stycznymi do nich.

Linie pomocnicze wymiarowe

przeciąga się o 2-3 mm za punkt

ich

zetknięcia się z linią wymiarową.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Liczby wymiarowe

Na rysunkach technicznych maszynowych wymiary

liniowe

(długościowe) podaje się w milimetrach, przy czym

oznaczenie "mm" pomija

się, nawet gdy liczba wymiarowa

podana jest z

dokładnością do trzech znaków dziesiętnych za

przecinkiem.

Jeżeli konieczne jest podanie wymiaru w innych

jednostkach, to za

liczbą wymiarową należy umieścić

oznaczenie jednostki miary, np. 3" lub 10 cm.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Liczby wymiarowe

Liczby wymiarowe

określające wymiary nominalne

pisze

się pismem o wysokości co najmniej 3,5 mm, a ułamki

zwyczajne i

odchyłki graniczne pismem o jeden stopień

mniejszym, lecz nie mniej

niż 2,5 mm. Na dużych rysunkach

poglądowych wysokość cyfr przyjmuje się odpowiednio do
grubości linii rysunkowych.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Liczby wymiarowe

Na wszystkich rysunkach wykonanych na jednym

arkuszu i w jednakowej

podziałce liczby wymiarowe powinny

mieć jednakową wysokość, niezależnie od wielkości rzutów i
wartości wymiarów.

Liczby wymiarowe pisze

się nad liniami wymiarowymi w

odległości 0,5-1,5 mm od nich, mniej więcej na środku. Unikać
jednak

należy umieszczania liczb wymiarowych dokładnie jednej

nad

drugą. Jeżeli linia wymiarowa jest krótka, to liczbę

wymiarową można napisać nad jej przedłużeniem, w zasadzie z
prawej strony.
Liczby wymiarowe

małych wymiarów pisze się - gdy brak jest

miejsca - nad liniami odniesienia.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Liczby wymiarowe

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Liczby wymiarowe

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Rozmieszczanie wymiarów na rysunku

Liczby wymiarowe rozmieszcza

się, stosując tylko jedną

z

dwóch metod.

M e t o d a 1. Liczby wymiarowe

należy podawać w taki sposób,

aby

można było je odczytać, patrząc od dołu lub z prawej strony

rysunku.

M e t o d a 2. Liczby wymiarowe

należy wpisywać tak, aby

można było je odczytać, patrząc od dołu rysunku. Linie
wymiarowe

różne od poziomych przerywa się, wstawiając w

przerwę liczbę wymiarową.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Rozmieszczanie wymiarów na rysunku

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Rozmieszczanie wymiarów na rysunku

Należy unikać przecinania się linii pomocniczych

wymiarowych z liniami wymiarowymi innych

wymiarów i z liniami

rysunku. Dlatego

też w przypadku kilku wymiarów równoległych

należy wymiary dłuższe umieszczać dalej od rysunku niż
wymiary

krótsze, przy czym odstępy między równoległymi liniami

wymiarowymi powinny

być równe i nie mniejsze niż 7 mm, a

odległość między zarysem przedmiotu (lub osią) i najbliższą linią
wymiarową powinna wynosić co najmniej 10 mm.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Rozmieszczanie wymiarów na rysunku

Nie wolno

używać pomocniczych linii wymiarowych i ich

przedłużeń oraz linii rysunkowych jako linii wymiarowych ani
też linii wymiarowych jako pomocniczych dla innych
wymiarów.

Wymiarowanie jest przejrzyste, gdy wymiary

są umieszczone na

tych rzutach, na

których wymiarowane elementy przedmiotu

występują najwyraźniej. Z tego względu należy raczej
wymiarować:

przekroje, a nie widoki, w przypadkach

przedmiotów o kształtach

obrotowych - rzuty na

płaszczyźnie równoległej do ich osi, a

nie na

płaszczyźnie do niej prostopadłej.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Rozmieszczanie wymiarów na rysunku

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Rozmieszczanie wymiarów na rysunku

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Rozmieszczanie wymiarów na rysunku

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

Przy wymiarowaniu

średnic powierzchni obrotowych liczbę

wymiarową poprzedza się znakiem (φΦ), niezależnie od tego
czy wymiar

średnicy ma być podany w rzucie na płaszczyznę

równoległą do osi powierzchni obrotowej, czy też w rzucie, na
którym powierzchnia obrotowa jest przedstawiona w postaci
okręgu.

Znaku

φ

nie pisze

się tylko:

a) gdy wymiar

średnicy podaje się w postaci symbolu literowego

D lub d, bez

wskaźnika cyfrowego u dołu lub ze wskaźnikiem,

jak np. w normach,

b) przed oznaczeniem gwintu.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

Gdy wymiaruje

się średnice powierzchni obrotowych w rzucie

na

płaszczyźnie równoległej do ich osi, linie wymiarowe

należy prowadzić tylko po jednej stronie osi, przeciągając je o
8-10 mm za

oś:

a) gdy przedmiot jest narysowany w postaci

półwidoku lub

półprzekroju,

b) gdy jedna z

tworzących powierzchni, między którymi wymiar

ma

być podany, jest niewidoczna

c) gdy wymiaruje

się kilka średnic.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

22-11-09

Wymiarowanie średnic i promieni

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

Przy wymiarowaniu promieni

łuków linię wymiarową prowadzi

się od środka łuku i zakańcza grotem tylko od strony łuku, a
liczbę wymiarową poprzedza się zawsze literą R.

Jeżeli położenie środka łuku ma być zwymiarowane, to:
a) gdy

środek łuku znajduje się w obszarze rysunku - położenie

środka wyznacza się jako punkt przecięcia osi lub linii
pomocniczych wymiarowych,

b) gdy

środek łuku znajduje się poza obszarem rysunku - należy

przenieść go do obszaru rysunku, rysując linię wymiarową
promienia

łamaną, przy czym odcinek linii wymiarowej

zakończony grotem powinien być prostopadły do łuku, a kąty
załamań linii wymiarowej równe 90

0

.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Wymiarowanie średnic i promieni

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Uproszczone wymiarowanie otworów

Uproszczone wymiarowanie

otworów można stosować gdy:

- otwory

mają małe średnice,

- otwory

są przedstawione na rysunku w sposób umowny,

- wymiarowanie

zwykłe zaciemniłoby rysunek.

Uproszczenie polega na wpisywaniu

wymiarów nad poziomą

linią odniesienia, przy czym gdy konieczne jest podanie
tolerancji

średnicy i chropowatości powierzchni otworu -

wymagania te wpisuje

się w odpowiedniej kolejności.

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Uproszczone wymiarowanie otworów

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Uproszczone wymiarowanie otworów

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wymiarowanie

Wykład II

Uproszczone wymiarowanie otworów

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Przekroje

Wykład IV

Po co stosujemy?

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

• Przekroje służą do odwzorowania niewidocznych
elementów skomplikowanych przedmiotów,

• Do przedstawienia wewnętrznych zarysów
Przedmiotów.

Przekroje

Po co stosujemy?

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

• Przekrój jednopłaszczyznowy,

• Półwidok-półprzekrój,

• Przekrój wielopłaszczyznowy,

• Przekrój cząstkowy.

Wykład IV

Przekroje

Tworzenie przekroju

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Przekrój powstaje przez przecięcie przedmiotu w

interesującym nas miejscu wyobrażalną

płaszczyzną. Następnie - równie w wyobraźni -

odrzucamy

przednią cześć przeciętego

przedmiotu, a

drugą cześć rysujemy w rzucie

prostokątnym z widocznym już wewnętrznym

ukształtowaniem. Miejsce w którym dokonano

przekroju oznaczamy

równoległymi liniami

ciągłymi cienkimi rysowanymi pod katem 45

o

.

Wykład IV

Przekroje

Wykład III

Po co stosujemy?

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Rzutami

przedmiotów mogą być zarówno widoki,

przedstawiające ich zewnętrzne kształty, jak i

przekroje,

które pokazują budowę wewnętrzną

przedmiotów wydrążonych.

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

Po co stosujemy?

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Przekrój powstaje przez przecięcie przedmiotu

wyobrażalną płaszczyzną (płaszczyzną przekroju) i

odrzucenie tej

części przedmiotu, która znajduje się

przed

płaszczyzną przekroju. W ten sposób zostaje

odsłonięta część wnętrza przedmiotu znajdująca się

poza

płaszczyzną przekroju. Przekrój przedstawia

więc zarys figury leżącej w płaszczyźnie przekroju

oraz widoczne zarysy i

krawędzie przedmiotu leżące

za

tą płaszczyzną.

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Przy

rysowaniu

przedmiotów

w

rzutach

prostokątnych należy stosować następujące

zasady:

1) Liczba

rzutów powinna być ograniczona do

minimum

niezbędnego do jednoznacznego

przedstawienia

kształtów

przedmiotu

i

zwymiarowania go. Dlatego

też wszystkie sześć

rzutów, rysuje się tylko wtedy, gdy przedmiot

obrócony jest o pewien kąt w stosunku do swego

właściwego położenia.

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

2)

Przedmiot rysowany powinien

być tak ustawiony

wewnątrz wyobrażalnego prostopadłościanu aby

większość jego charakterystycznych płaszczyzn i

osi

była równoległa lub prostopadła do rzutni,

gdyż ułatwia to rysowanie i wymiarowanie.

Jeżeli konieczne jest narysowanie rzutu

ukośnego (widoku lub przekroju).

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

3) Rzut

główny, zarówno rysunku złożeniowego, jak

i rysunku pojedynczej

części maszynowej,

powinien -

jeśli to jest możliwe - przedstawiać

przedmiot w

położeniu, jakie ma on zajmować w

rzeczywistości (tzw. położenie użytkowe),

widziany od strony

uwidaczniającej najwięcej

jego cech charakterystycznych.

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Od

zasady

tej

dopuszcza

się następujące

odstępstwa:

a)

długie przedmioty, których położenie

użytkowe jest pionowe, można rysować w

położeniu poziomym, przy czym dolną część

przedmiotu umieszcza

się z prawej strony rzutu,

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

b) przedmioty,

których położenie użytkowe nie

jest ani poziome, ani pionowe, oraz przedmioty,

które przyjmują różne położenia podczas

użytkowania (np. korbowody), rysuje się w

położeniu poziomym lub pionowym, zgodnie z

zasadą 2.

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Położenie płaszczyzny przekroju zaznacza się w

rzucie na

płaszczyznę do niej prostopadłą dwiema

krótkimi, grubymi kreskami, nie przecinającymi

zewnętrznego zarysu przedmiotu oraz strzałkami

wskazującymi kierunek rzutowania przekroju,

umieszczonymi w

odległości 2 - 3 mm od

zewnętrznych końców grubych kresek.

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Płaszczyznę przekroju oznacza się dwiema

jednakowymi wielkimi literami,

które pisze się obok

strzałek, a nad rzutem przekroju powtarza się te

litery,

rozdzielając je poziomą kreską.

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Gdy na rysunku jest

więcej niż jeden przekrój, to

oznacza

się je kolejnymi wielkimi literami alfabetu

łacińskiego, z wyjątkiem liter: I, O, R, Q i X . W razie gdy

ilość przekrojów przekracza ilość liter w alfabecie,

stosuje

się litery z cyframi, np. A1-A1, B1-B1.

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Na przekrojach

złożonych (stopniowych i łamanych)

krótkimi kreskami oznacza się również miejsca

załamania płaszczyzny przekroju i - gdy to jest

potrzebne

(np.

przy

kilku

przecinających

się

płaszczyznach przekroju) - powtarza się w tych

miejscach

literę płaszczyzny przekroju.

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Przekroje

złożone dzieli się na łamane i stopniowe.

Przekrój łamany jest to przekrój dwiema lub więcej

płaszczyznami, których ślady tworzą linię łamaną o

kątach rozwartych. Przekrój taki sprowadza się do

jednej

płaszczyzny, przy czym, gdy nie budzi to

wątpliwości, części ukośne przekroju można skrócić.

Rodzaje przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Przekrój stopniowy jest to przekrój dwiema lub więcej

płaszczyznami równoległymi na rzucie takiego przekroju

przedstawia

się tylko części przedmiotu leżące w tych

płaszczyznach równoległych.

Rodzaje przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Linie kreskowania powinny

być nachylone pod kątem

45

0

do linii zarysu przekroju, do jego osi lub do poziomu.

Przekroje

zagięte można kreskować pod kątem 30

0

, a

gdy

są długie i wąskie (ale co najmniej o szerokości 2

mm)

można je kreskować tylko przy końcach i w pobliżu

ewentualnych

otworów, zaś przekroje i kłady jeszcze

węższe można zaczerniać, pozostawiając między

zaczernionymi przekrojami

prześwit.

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Linie kreskowania powinny

być nachylone pod kątem

45

0

do linii zarysu przekroju, do jego osi lub do poziomu.

Przekroje

zagięte można kreskować pod kątem 30

0

, a

gdy

są długie i wąskie (ale co najmniej o szerokości 2

mm)

można je kreskować tylko przy końcach i w pobliżu

ewentualnych

otworów, zaś przekroje i kłady jeszcze

węższe można zaczerniać, pozostawiając między

zaczernionymi przekrojami

prześwit.

Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykonaj przekrój

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykonaj przekrój

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykonaj przekrój

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykonaj przekrój

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykonaj przekrój

Wykład IV

Przekroje

poniedzi

ałek, 17

grudnia

2012

Wykonaj przekrój

Wykład IV