Lech Milian

Socjologia

czasu wolnego

Wiedza o czynnościach

swobodnie wybieranych

Gdańsk 2010

Spis treści

Wprowadzenie ................................................................................................. 11
1. Charakterystyka socjologii jako nauki społecznej................................... 14

1.1. Zjawiska społeczne w rodowodzie socjologii...............................................14

1.2. Ucieczka od pracy podłożem podziałów społecznych. ..............................17

1.3. Wybrane teoretyczne i praktyczne nurty w socjologii. ................................25

1.4. Zakres problemowy socjologii czasu wolnego. ............................................33

2. Czas wolny i jego społeczno-ekonomiczne uwarunkowania................ 40

2.1. Czynności dobrowolne wyznacznikiem czasu wolnego?............................40

2.2. Początek i rozwój badań nad czasem wolnym. ............................................50

2.3. Definicja czasu wolnego i koncepcja wczasów. ...........................................55

3. Pogłębione omówienie funkcji czasu wolnego....................................... 65

3.1. Odpoczynek, czyli regeneracja sił psychicznych i fizycznych....................65

3.2. Zabawa, rozrywka, rekreacja. ..........................................................................71

3.3. Samodoskonalenie w modelu i praktyce społecznej....................................79

4. Kultura z umiejscowieniem w czasie wolnym......................................... 86

4.1. Kultura w charakterystyce ogólnej i rodzajowej...........................................86

4.2. Kultura masowa, czyli także medialna. ..........................................................90

5. Kultura życia codziennego i kultura wczasów. ....................................... 97

5.1. Kultura obyczajowa i jej poziomy. .................................................................97

5.2. Kształtowanie nawyków do kultury wczasów........................................... 105

5.3. Czas wolny i wczasy w specyficznych warunkach życia........................... 110

6. Instytucjonalizacja czynności czasu wolnego........................................117

6.1. Sztuki artystyczne i ich instytucje. ............................................................... 117

6.2. Kolekcjonerstwo i związki hobbystyczne................................................... 125

6.3. Stowarzyszenia w służbie kultury fizycznej................................................ 128

7. Turystyka w wykorzystywaniu czasu wolnego......................................133

7.1. Turystyka w ujęciu historycznym i definicyjnym....................................... 133

7.2. Turystyka metodą optymalnej rekreacji. ..................................................... 140

7.3. Specyficzne funkcje i dysfunkcje turystyki. ................................................ 144

7.4. Socjologiczne aspekty rynku turystycznego. .............................................. 149

8. Praca i czas wolny w ujęciu retrospektywnym. .....................................155

8.1. Przemiany w pojmowaniu pracy i czasu wolnego..................................... 155

8.2. Odpoczynek w refleksji filozoficzno-teologicznej.................................... 161

8.3. Szlachetne powinności i pogardzana praca w splocie zobowiązań. ....... 166

8.4. Przebieg walki o czas wolny. ........................................................................ 173

8.5. Koniec walki o czas wolny? .......................................................................... 181

9. Czas wolny kobiet – przeszłość i teraźniejszość. .................................186

9.1. Nic nierobienie w domach stanów i klas dominujących. ......................... 186

9.2. Czas wolny kobiet pracujących najemnie. .................................................. 193

10. Czas wolny w społeczeństwie przyszłości...........................................198

10.1. Zanik podziału na czas wolny i czas pracy?............................................. 198

10.2. Jaki rodzaj aktywności zdominuje życie ludzkie?.................................... 206

Bibliografia opracowań przywołanych.......................................................216