Anna Adamczyk

ETYKA

Test jest identyczny dla grup które miały wykłady co tydzień (30 h) i co dwa tygodnie (15 h). Jest to w 100%
pewne – bo na finansach miałam 15 h, a teraz na zarządzaniu 30 i dostałam dokładnie to samo.

Ksiądz ma kilka grup, ale to te same pytania, tylko wymieszane.. Grupy mogę się różnić ok. 3 pytaniami,
wszystkie są napisane poniżej (niektóre bardzo konkretnie, niektórych nikt dokładnie nie pamiętał, więc są na
dany temat informacje z wykładów).
Pytania 1-19 to te, które miałam w grupie C, pozostałych dwóch nie pamiętam.

Prezentacja jak pewnie już wiecie jest ustawiona czasowo, odpowiedzi zaznacza się na totolotku (weźcie
sobie ołówki). Na pytanie jest z 40 sekund – jeśli się ogarnie poniższe pytania to w zupełności wystarczy.
Ksiądz strasznie pilnuje żeby nikt nie gadał ani się nie odwracał (o dziwo ogarnia sprawę).

1.

Ojciec etyki

Sokrates

2.

Gdzie są najpopularniejsze kodeksy

USA

3.

Przeszkody organizacyjne wykonywania czynu ludzkiego

•

aktualne

•

habitualne

4.

Cechy ludzkiego czynu

Pytanie o to czym jest czyn ludzki, była podana definicja pisana ciągiem – w poprawnej powinny się znaleźć 2
poniższe słowa:

•

Świadomy

•

Dobrowolny

1.

Wiedza niepokalana a pokalana

Pytanie tyczyło się niewiedzy (chyba jaka jest), odpowiedziami były wstawione definicje, wyglądało to mniej
więcej tak:

a)

Niepokonalna jeśli w świadomości człowieka nie zachodzi w ogóle uzasadnione podejrzenie, że jego
przekonanie odnośnie danego działania jest błędne

b)

niepokonalna jeżeli w świadomości człowieka nie zachodzi w ogóle uzasadnione podejrzenie, że jego
przekonanie odnośnie danego działania jest błędne, pokonana gdy człowiek nie wiem o czymś i żywi
co do tego uzasadnione wątpliwości, czy też ma nawet przekonanie o własnej ignorancji

c)

pokonana gdy człowiek nie wiem o czymś i żywi co do tego uzasadnione wątpliwości, niepokonalna
gdy człowiek nie wie że jego zachowanie jest błędne, ale ma przekonanie o własnej ignorancji

niepokonalna - (Jeżeli w świadomości człowieka nie zachodzi w ogóle uzasadnione podejrzenie, że jego
przekonanie odnośnie danego działania jest błędne, wówczas należy powiedzieć, że jest on niezdolny do

Anna Adamczyk

osiągnięcia należytej wiadomości, czyli że znajduję się on w stanie niewiedzy niepokonalnej) NIE
WIEM, śE NIE WIEM. Np. nie wiem że czynię źle.

pokonana Sytuacje, w których człowiek nie wiem o czymś i żywi co do tego uzasadnione wątpliwości,
czy też ma nawet przekonanie o własnej ignorancji. Nie stara się jednak zdobyć należytego
uświadomienia, mimo że nie nastręczałoby mu to nadmiernie wielkich trudności.
Znajduje się wtedy on w stanie niewiedzy pokonanej. WIEM, śE NIE WIEM

5.

Cechy osoby zintegrowanej

W pytaniu było wymienionych kilka cech z różnych punktów – generalnie to co pozytywne było do
zaznaczenia, u mnie chyba wszystkie odp były dobre. Cechy były pisane krótkimi hasłami, np.” przyjmuje w
sposób trwały pewne wartości i zasady”, „wierzy w siebie”, „żyje zgodnie z własnymi zasadami”

1.

Osoba zintegrowana przyjmuje w sposób trwały pewne wartości i zasady. Przyjęcie tych zasad rodzi
gotowość, by tych wartości bronić. Obrona ta polega na szczególnie na świadczeniu o nich, kiedy
napotyka się jakiś opór. Osoba jest na tyle wewnętrznie pewna, że potrafi mówić o tych wartościach bez
dotykania kogokolwiek i zarazem potrafi modyfikować swój sposób wyrażania dzięki doświadczeniom,
które przeżywa na co dzień

2.

Osoba zintegrowana jest zdolna do tego, by żyć i działać według przyjętych zasad. Chodzi tutaj o
interioryzację, uwewnętrznienie tych zasad. śyjąc i działając zgodnie z zasadami, ufa ich własnemu
rozumieniu, pojmowaniu, potrafi je wyrazić słownie, a zarazem obronić przed krytyką

3.

Osoba traci zbyt dużo czasu na rozmyślaniu o tym, co było, co przeminęło i nie wybiega z niepokojem w
przyszłość, w to, co będzie. Jest to ucieczka od chwili obecnej, od mojego teraz.

4.

Osoba zintegrowana nosi w sobie podstawową wiarę w to, że da sobie radę w rozwiązaniu swoich
zasadniczych problemów, które ma i nie da się zbytnio osłabić poprzez trudności i błędy, których
doświadcza. Posiada podstawowa pewność siebie, która czasem może ulec zachowaniu, ale jest jednak
pewną stałością w zachowaniu

5.

Osoba zintegrowana wobec innej osoby czy grupy nie czuje się gorsza lub lepsza. Natomiast ma
ś

wiadomość, że jest osobą niepowtarzalną, mającą swoje wady, ale i zalety. Choć uznaje różnicę

pomiędzy sobą a innymi, szanuje prestiż, funkcje społeczne innych ludzi. Za rzecz oczywistą uważa się,
ż

e jest interesująca i wartościowa dla innych, przynajmniej dla tych, z którymi jest jakoś złączona

6.

Osoba zintegrowana nie pozwala manipulować sobą, jest natomiast gotowa do współpracy z innymi, jeśli
widzi, że ta współpraca jest słuszna i odpowiednia.

7.

Osoba zintegrowana przyjmuje w sobie istnienie różnych odczuć, emocji, pozytywnych i negatywnych.
Potrafi o tym rozmawiać z kimś komu ufa, co pomaga w oddramatyzowaniu rzeczywistośći. Zna także i
stosuje pozytywne sposoby odreagowanie swoich emocji.

8.

Osoba zintegrowana jest zdolna pełnić różne funkcje, różne zadania, a także potrafi włączyć się w różne
gry, zabawy, rozrywki. Czyli osoba zintegrowana to osoba, która jest giętka, nie jest jednak meduzą, ma
swój kształt.

Anna Adamczyk

9.

Osoba zintegrowana jest czuła na potrzeby innych, ale potrafi wytrzymac też sytuacje, w tktórych pomoc
stanowić może tylko jakieś współodczuwanie czy np. modlitwa. Osoba zintegrowana szanuje normy
społeczne, nie bawi się kosztem innych i nie wykorzytsuje ich w sposób egocentryczny.

Definicje w skróconej wersji:
1.

ma swoje zasady i wartości (broni ich)

2.

działa wg przyjętych zasad (uwewnętrznia pewne zasady)

3.

nie traci czasu na rozmyślanie i rozpamiętywanie

4.

pewność siebie i wiara we własne siły

5.

samoświadomość, zna własną wartość

6.

nie pozwala sobą manipulować, gotowa do współpracy

7.

przyjmuje w sobie istnienie różnych emocji

8.

zdolna do pełnienia różnych funkcji (potrafi włączyć się w różne gry i zabawy)

9.

czuła na potrzeby innych, sanuje normy społeczne

6.

Cechy temperamentu wg La Senna

W podpunkcie który trzeba było zaznaczyć były te 3 cechy wypisane po przecinku

•

emocjonalność

•

aktywność

•

oddźwiękowość prymarna lub sekundarna

7.

Aspekty brane pod uwagę przy ocenie moralnej

W każdym podpunkcie było wypisanych kila cech, ale nie: podmiotowy, przedmiotowy, okoliczności, tylko: co
robię dlaczego, w jakich okolicznościach)

1.

Cel przedmiotowy – czyli to co podmiot czyni (co robię)

2.

Cel podmiotowy (intencja) czyli to, dlaczego podmiot czyni to co czyni (dlaczego)

3.

Okoliczności – czyli to, jak realizuje podmiot swoje działania (w jakich okolicznościach)

Czyn moralny dobry jest tylko gdy charakter pozytywny mają:

•

Przedmiot

•

Intencja

•

Okoliczności

8.

Wpływ intencji na wartość moralną czynu

Były poniższe stwierdzenia ale pozmieniane, np.:
a)

zły może być dobry lub obojętny

b)

dobry może być obojętny

c)

zły może być bardziej lub mniej zły

Może sprawić, że czynność z przedmiotu:

•

obojętna - staje się moralnie dobra lub zła

•

dobra - staje się więcej lub mniej dobra a nawet zła

•

zła - staje się bardziej zła lub mniej zła, ale nie może sprawić, by czynność zła stała się moralnie
dobra

Anna Adamczyk

9.

Mechanizmy obronne (definicja)

Pytanie co to mechanizmy obronne, definicja była rozbita na podpunkty, np.
a)

człowiek sobie nie zdaje z niej sprawy

b)

mają za zadanie zmniejszenie lęku oraz cały czas są kształtowane

c)

są świadome

Definicja:
Specyficzny obronny proces, operujący poza świadomością, z którego człowiek nie zdaje sobie sprawy.
Jest to automatyczne i nieświadomie podejmowane działanie, zmierzające do rozładowania
emocjonalnego napięcia, rozwiązania konfliktu oraz zmniejszenia lęku.

Mechanizmy obronne:
1. Identyfikacja (przedżeźnianie, przyjmowanie nieświadomie czyichś cech, poglądów)
2. Idealizacja (przecena jakiegoś obiektu lub osoby - dostrzeganie cech dobrych, nie złych, jakieś
wartości dla przesądów)
3. Inwersja (pragnienia, popędy, uczucia, myśli – które zostały wyparte ze środowiska jako nie do
przyjęcia)
4. Fantazjowanie (marzenie "jak bym poszedł mu nagadał to by..." ;d)
5. Regresja (pierwotny infantylizm, wtórny infantylizm) – zacofanie się
6. Projekcja (mówię o kimś a tak naprawdę o sobie)
7. Sublimacja (złośliwość, np. agresja słowna wobec siebie, innych), przekształcanie w nowe kanały –
chirurg – a wcześniej sadysta
8. Wypieranie (usuwanie ze świadomości uczuć, które nie są świadomie tolerowane i uważane za
odrażające – wina czyjejś śmierci – zapominamy, jakby tego nie było)

10.

Sumienie – definicja i cechy

Pytanie co to sumienie – były podane definicje różnie zmienione. Dobra zawierała słowo „subiektywne”,
jakoś tak to wyglądało:
a)

subiektywny wartościująco – imperatywny sąd człowieka, uformowany na podstawie ogólnych ocen i
norm moralnych o konkretnym akcie spełnionych przez niego samego

b)

obiektywny wartościująco – imperatywny sąd człowieka, uformowany na podstawie ogólnych ocen i
norm moralnych o konkretnym akcie spełnionych przez niego samego

c)

obiektywny.. (i coś tu innego pisało jeszcze)

Sumienie – jest to wartościująco – imperatywny sąd człowieka, uformowany na podstawie ogólnych ocen
i norm moralnych o konkretnym akcie spełnionych przez niego samego (przez dany przedmiot).

To norma subiektywna i konkretna

Istotne cechy sumienia:

•

Norma subiektywna i konkretna

•

Instancja, która w człowieku i w imię człowieka decyduje o dobru lub zły jego czynów a zarazem
trybunał przed którym jest za uczynki odpowiedzialny

•

Sumienie jest normą normowaną, czyli poprzez przyjęte normy ogólne, ogólne podstawy dobra i
powinności moralnej stale podlega kształtowaniu

•

System nakazująco – wartościujący

Anna Adamczyk

11.

Norma normowana

Pytanie co to norma normowana, w odpowiedziach były podane różne definicje, dobra odpowiedź zawierała
kluczowe słówko ”kształtowanie”

Cecha sumienia, sumienie jest normą normowaną, czyli poprzez przyjęte normy ogólne, ogólne podstawy
dobra i powinności moralnej stale podlega kształtowaniu

12.

Sumienie szerokie

W jednym z podpunktów jako odp była podana dokładnie poniższa definicja

Sumienie szerokie - polega na stałej skłonności do uznawania za moralnie dopuszczalne to, co w
rzeczywistości jest zakazane, względnie do przedstawienie sobie winy ciężkiej jako winy lekkiej.

13.

Droga do osiągnięcia sumienia pewnego (kształtowanie sumienia pewnego)

Pytanie jak można osiągnąć sumienie pewne – odpowiedzi:
a)„zwrócenie się do kompetentnych osób z prośbą o rozstrzygnięcie”, „przeprowadzeniu swoistego
praktycznego rozumowania aby usunąć wątpliwość”
b) zwrócenie się do kompetentnych osób z prośbą o rozstrzygnięcie
Nie pamiętam co było w pozostałych podpunktach, ale we właściwym musiały znaleźć się opisy tych dwóch
sposobów

Sumienie pewne – oznacza stan sumienia, w którym człowiek w formowanych przez siebie konkretnych
sądach moralnych wyklucza uzasadnione dostępnym mu potocznym poznaniem racje wątpienia. (człowiek
wyklucza wątpienie)

•

Droga bezpośrednia - polega na zwróceniu się do osób kompetentnych w sprawach moralnych z
prośbą o rozstrzygnięcie przeżywanych obaw moralnych

•

Droga pośrednia - polega na przeprowadzeniu swoistego praktycznego rozumowania
zmierzającego do usunięcia przeżywanej wątpliwości przy pomocy odpowiednich ogólnych
dyrektyw.
Dla realizacji nakazów sumienia człowiek powinien stale kształtować, wzmacniać swoją wolę, by
chciała ona realizować imperatywy sumienia.

14.

Co to kodeks etyczny

Poprawne odpowiedzi (nie pamiętam czy były w jednym czy w różnych podpunktach)

•

typ dokumentu zawierającego zasady, założenia, reguły zachowania i postępowania firm wobec
otoczenia zewnętrznego oraz w stosunku do grup wewnętrznych

•

spisany zespół standardów działania, których przestrzegania firma wymaga niezależnie od
zajmowanego przez nich stanowiska w hierarchii służbowej

Kodeks etyczny

•

pisemny lub ustny, formalny lub nie, zbiór norm etycznych. Opracowywany przez i dla np. studentów
X uczelni, pracowników Y firmy, pracowników Z branży.

1) konstruowanie kodeksu musi być poprzedzone badaniami i dyskusjami z tymi, których

Anna Adamczyk

dotyczy
2) nie może być narzucony przez zarząd, lecz traktowany jako własność tych, których
dotyczy

•

typ dokumentu zawierającego zasady, założenia, reguły zachowania i postępowania firm wobec
otoczenia zewnętrznego oraz w stosunku do grup wewnętrznych

•

spisany zespół standardów działania, których przestrzegania firma wymaga niezależnie od
zajmowanego przez nich stanowiska w hierarchii służbowej

Rodzaje kodeksu:

•

uniwersalne (powszechne)

•

szczegółowe

15.

Kto powinien angażować się w konstruowanie kodeksu etycznego

Jak największa liczba osób

16.

Co zaliczamy do instytucjonalizacji etyki

Było podanych kilka cech z poniższych punktów (chyba: struktury, wizja i misja, szkolenia itp). Możliwe
odpowiedzi były wypisane po przecinku, a nie w pojedynczych podpunktach.

Instytucjonalizacja etyki to proces, w ramach którego inicjowane i podejmowane są działania, mające na
celu kształtowanie klimatu etycznego, warunkującego odpowiedzialne działanie, co najmniej zgodne z
obowiązującymi standardami.
Instytucjonalizację etyki inaczej nazywamy wprowadzaniem etyki do zarządzania firmą.

Narzędzia instytucjonalizacji:

•

wizja, misja i strategia przedsiębiorstwa

•

struktury i procedury

•

polityka społeczna i programy etyczne

•

kodeks postępowania

•

szkolenia etyczne

•

podejmowanie decyzji etycznych

•

nagradzanie przestrzegających i karanie łamiących zasady etyczne

•

mechanizmy zapobiegania i sprzeciwu wobec zachowań nieetycznych: "gorące linie", "bicie na
alarm" (whistle blowing)

•

kontrola etyczna: ombudsman, komitety etyczne, sprawozdania i audyty społeczne

•

efektywne komunikowanie się

17.

Ekonomia społeczna

Pytanie o to czym się zajmuje ekonomia społeczna, w podpunktach były rzeczy typu:
a)

dawanie pieniędzy biednym

b)

zapobiega wykluczeniu społecznemu

c)

osiąganiem zysków przez firmę

Można było się domyślić ;)

Podmioty ekonomii społecznej, zaspokajając potrzeby swoich członków lub podopiecznych, często
wykonują zadania, z których ani państwo, ani inne podmioty gospodarcze nie wywiązują się w sposób
wystarczająco skuteczny.

Anna Adamczyk

Ekonomia społeczna oparta na wartościach solidarności, partycypacji i samorządności, odgrywa kluczową
rolę w społecznym rozwoju lokalnym. Pozwala wykorzystywać zasoby ludzkie w sposób komplementarny
do sektora prywatnego i publicznego, zapobiega wykluczeniu społecznemu i łagodzi napięcia społeczne.
Mówiąc szerzej: ekonomia społeczna wspomaga proces budowania społeczeństwa obywatelskiego.

18.

SOB – działania gospodarcze są:

Podane były definicje, poprawna zawierała w sobie poniższe 3 striwrdzenia

•

społecznie odpowiedzialne

•

ekologicznie przyjazne

•

ekonomicznie wartościowe

19.

Kodeks etyczny menedżera

Było coś z tym, ale nie pamiętam.. Tez takieta logikę – w trochę podobnym stylu do pytania o ekonomię
społeczną

•

Menedżer w swojej działalności zawodowej dąży do osiągania możliwie najlepszych rezultatów,
pozostając w zgodzie z obowiązującymi normami prawnymi, etycznymi i obyczajowymi.

•

Działania menedżera cechuje poszanowanie praw i interesów klientów oraz adresatów swoich
działań.

•

Menedżer zachowuje równowagę pomiędzy życiem zawodowym i osobistym - własnym oraz
kierowanego przez niego zespołu pracowników.

•

Działania menedżera pozostają w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz uwzględniają
interesy środowiska, w którym funkcjonuje firma.

Postępowaniem menedżera w codziennym spełnianiu funkcji zarządczych kierują następujące zasady:

•

oparcie funkcjonowania organizacji na najlepszej dostępnej wiedzy

•

rzetelność i uczciwość w wykonywaniu powierzonych zadań

•

obiektywizm w relacjach pracowniczych

•

konsekwencja w definiowaniu i rozliczaniu zadań powierzonych podległym pracownikom /
komórkom

•

organizacyjnym

•

zachowanie poufności

W swojej działalności menedżer rozdziela sferę aktywności zawodowej od publicznej i politycznej.

Były jeszcze w grupie C jakieś 2 pytania których nie pamiętam, pierwsze było dziwne – chyba coś o menedżera –
zaznaczyłam odp C, bo tylko tam się pojawiło słówko „etyczny”, ale nie wiem czy to dobrze ;p

Anna Adamczyk

PYTANIA KTÓRE POJAWIAŁY SIĘ W INNYCH GRUPACH, ALE NIE BYŁO ICH W GRUPIE C

20.

Definicja etyki

ETYKA

•

to zbiór norm postępowania.
etyka lub przymiotników etyczny i nieetyczny używany wtedy gdy kontekst teoretyczny lub
refleksja nad dobrem i złem.

•

to nauka filozoficzna, która ustala morale podstawy i reguły ludzkiego działania przy pomocy
wrodzonych człowiekowi zdolności poznawczych

•

to rozum i filozofia

ETYKA BIZNASU

•

dyscyplina naukowa – refleksja teoretyczna, szeroko współcześnie rozwijaną, mającą szerokie zaplecze
instytucjonalne. Podejmuje ona wieloaspektowe analizy o charakterze historycznym, metodologicznym,
aksjologicznym itp.

Jej przedmiotem jest praktyka moralna w świecie biznesu – a także wpływ mechanizmów rynkowych na
hierarchie wartości oraz wpływ wartości moralnych na funkcjonowanie rynku. Jest to usystematyzowane
studium problematyki moralnej w świecie biznesu.

•

praktyka moralna w świecie biznesu, rzeczywiste zachowania, określające jej zasady. Na tej płaszczyźnie
pojęcie „etyka biznesu” obejmuje w sensie pozytywnym zespół wartości i norm uznawanych i respektowanych
w świecie biznesu, w jego mentalności i działaniu.

3E

•

efektywność

•

ekonomiczność

•

etyczność

•

ekologiczność (4E)

21.

Etyka personalistyczna

etyka personalistyczna- pokazuje co jest szczęściem, jak je osiągnąć , zachowując przy tym godność

Personalizm

•

od łac. persona - osoba; osoba posiada świadomość.

•

Tomizm, św. Tomasz z Akwinu próbował stworzyć jedna etykę, niepodzielona przez religie

•

Godność i wartość człowieka punktem odniesienia; jego etyka opiera się głównie na godności i
wartości człowieka (jako punkcie odniesienia).

•

Wszyscy mamy charakter podmiotowy a nie przedmiotowy

Personalizm:
Wyraża się przekonaniem że czyn jest moralnie dobry przez to że stanowi akt afirmacji osoby dla niej
samej: że ma na względzie przede wszystkim dobro „adresata”

Personalizm patrzy na człowieka w ten sposób:

•

Rozum z natury dąży do prawdy.

•

Wola z natury dąży do dobra.

•

Prawda tożsama z dobrem.

Anna Adamczyk

•

Człowiek ze swej istoty nastawiony jest na prawdę i dobro.

22.

Program etyczny

•

to całościowe przedsięwzięcie skierowane są na uczynieniu z etyki biznesu najwyższego standardu
organizacji o randze strategicznej, a nie redukowanie jej do techniki organizatorskiej czy PR-owskiego
dodatku

•

uczynienie z etyki biznesu najwyższego standardu zachowań

Składowe:

1.

wspólne wartości

2.

wizja i misja

3.

standardy etyczne i zawodowe

4.

kodeks etyczny

5.

podręcznik standardów zawodowych

6.

program kształcenia etycznego

7.

stanowisko ds. etyki

8.

promowanie zachowania etycznego

9.

monitorowanie

10.

infolinia

11.

audyt

23.

Szkolenie etyczne

•

Szkolenia etyczne opierają się na założeniu iż zdecydowana większość nieetycznych zachowań
pracownika wynika z jego niewiedzy lub złożoności problemów i zadań.

•

Zadaniem szkoleń jest przekazanie wiedzy, jak należy w danej sytuacji postąpić

Rodzaje szkoleń:

•

Programy podstawowe - mające za zadanie uwrażliwienie pracownika na niektóre kwestie o
charakterze etycznym

•

Programy specjalistyczne - mające na celu wyrobienie u pracowników kadry menedżerskiej
rozpoznawania problemów etycznych oraz pokazanie im zestawu odpowiednich technik,
pozwalających je rozwiązywać

•

Programy zorientowane na rozwój etycznych osobowości, np. postaw; otwartych i tolerancji wobec
innych ludzi, przydatne szczególnie przy zarządzaniu kulturowym

24.

Warunki określające czy czyn jest moralny

1.

sam czyn musi być moralnie dobry

2.

cel działającego (intencja) musi być godziwy. Znaczy to, że człowiek dąży do osiągnięcia dobrego
skutku, skutek zły nie jest chciany, lecz tylko tolerowany

3.

skutek dobry nie może być osiągnięty za pośrednictwem złego skutku. Obydwa skutki są albo
równorzędne, albo zły jest następstwem dobrego

4.

Musi istnieć racja usprawiedliwiająca takie działanie. Racja to powinna być proporcjonalna do złam
które w ten sposób powstaje.

25.

Kto to menedżer globalny

To pytanie było w grupie B, ale nikt nie wie o co chodzi