Oko i ucho

Sclera -

Twardówka

• warstwa włóknista

– Pęczki wł. kolagen. i wł. spręż.
– Gwiaździste fibrocyty
– Zakotwiczają się mięśnie oczne

Cornea -

Rogówka



Przezroczysta, bezbarwna błona

 1mm, 5 warstw:
• Nabłonek przedni rogówki

– Nabł. wielow-wy płaski, (5-6)
– Komórki połączone desmosomami

• Blaszka graniczna przednia (Bowmana)

– Regularnie ułożone wł. kolagenowe
– bezkomórkowa

• Istota właściwa rogówki

– 90% grubości rogówki
– Pęczki włókien kolagenowych
– Istota podstawowa z siarczanem chondroityny i keratanu
– Fibroblasty, limfocyty
– Brak naczyń (dyfuzja)

• Blaszka graniczna tylna (Descemeta)

– Kolagen ułożony w sześciokąty i węzły

• Nabłonek tylny rogówki - śródbłonek

– Nabł jednowar-wy płaski

Tunica vasculosa

– błona

naczyniowa

Choroidea
Naczyniówka

Corpus Ciliare

ciało rzęskowe

Iris -

tęczówka

Naczyniówka

• Liczne tętnice i żyły – warstwa zewn.
• Naczynia włosowate – warstwa wewn.


dostarcza krew dla całego oka

– Tkanka łączna właściwa luźna

– Fibroblasty, makrofagi, limfocyty, komórki tuczne, melanocyty

• Składa się z:

– Blaszka podstawna (Brucha)– oddziela naczyniówkę

od siatkówki

– Blaszka naczyń włosowatych
– Blaszka naczyniowa
– Blaszka nadnaczyniówkowa – oddziela naczyniówkę

od twardówki

Ciało rzęskowe

• Kształt pierścienia
• Leży w przedniej części oka, wzdłuż brzegu soczewki
• 3 części:

– Wieniec rzęskowy
– Wyrostki rzęskowe
– Obrączka wieńcowa

• Mięsień rzęskowy

– stanowi główną masę
– Akomodacja oka

• Pokryte siatkówką niereceptorową – 2 warstwy

– Wewnętrzny nabłonek bezbarwnikowy – 1-wowy sześcienny –

wytwarzanie płynu komór oka

– Zewnętrzny nabłonek barwnikowy – 1-wowy walcowaty

Ciało rzęskowe

• Pokryte siatkówką niereceptorową – 2 warstwy

– Wewnętrzny nabłonek bezbarwnikowy – 1-wowy sześcienny
– Zewnętrzny nabłonek barwnikowy – 1-wowy walcowaty

Tęczówka

• Kształt pierścienia z otworem w środku  źrenica
• Warstwy:

– Nabłonek przedni tęczówki – 1-wowy płaski, przechodzi w

nabłonek tylny rogówki

– Warstwa graniczna zewn. – tk. łączna właściwa luźna, włókna

kolagenowe, fibroblasty

– Zrąb tęczówki – tk łączna właściwa luźna, włókna kolagenowe

układają się promieniście, melanofory, melanocyty, fibroblasty,

zwieracz i rozwieracz źrenicy

– Zmodyfikowana siatkówka – dwa 1-wowe nabłonki

Soczewka

• Przejrzysty, dwuwypukły krążek
Składa się z:
• Torebka soczewki – bezkomórkowa, błony z kolagenu i proteoglikanów
• Nabłonek soczewki – 1-wowy sześcienny
• Zrąb - Włókna soczewki – komórki, które powstają z nabłonka, kształt litery V

Siatkówka

2 części

– Niereceptorowa – rzęskowa i tęczówkowa
– Receptorowa – wzrokowa

Trzy rodzaje neuronów
1.

komórki wzrokowe pręcikonośne i czopkonośne – odbieranie

sygnałów świetlnych

2. neurony dwubiegunowe, poziome, amakrynowe

– przekazują

sygnał do 3.

3.

neurony zwojowe przekaźnikowe i receptorowe – przekazują

sygnał do CUN + komórki glejowe Mullera

Siatkówka

1.

Warstwa barwnikowa

– nabłonek barwnikowy

2.

Warstwa pręcików i czopków – zewn. i wewn. odcinki
komórek receptorowych

3.

Warstwa graniczna zewnętrzna – zakończenia komórek
Mullera

4.

Warstwa ziarnista zewnętrzna – jądra komórek
receptorowych

5.

Warstwa splotowata zewnętrzna – synapsy: aksony komórek
receptorowych + dendryty neuronów 2.

6.

Warstwa ziarnista wewnętrzna – ciała neuronów 2.

7.

Warstwa splotowata wewnętrzna – synapsy: aksony 2. +
dendryty 3.

8.

Warstwa komórek zwojowych – ciała komórek zwojowych

9.

Warstwa włókien nerwowych – aksony komórek zwojowych

10.

Warstwa graniczna wewnętrzna – zakończenia komórek
Mullera

• Plamka z dołkiem środkowym – zagłębienie –

przeważają komórki czopkonośne, impuls
wędruje bezpośrednio do mózgu  plamka żółta

• Krążek nerwu wzrokowego – miejsce, gdzie

zbiegają się aksony neuronów zwojowych, w tym
miejscu nie ma siatkówki  plamka ślepa

Ucho

zewnętrzne

środkowe wewnętrzne

Ucho środkowe

• Jama bębenkowa w kości skroniowej

– Wysłana cienką błoną śluzową z nabłonkiem 1-

wowym płaskim (sześcienny/walcowaty u ujścia
trąbki słuchowej)

– 3 kostki słuchowe

• Łączy się z jamą gardła przez trąbkę

słuchową

• Błona bębenkowa

• Łączą błonę bębenkową z okienkiem owalnym
• Pokryte nabłonkiem 1-wowym płaskim
• Połączone między sobą stawami maziowymi
• Przewodzą wibracje do ucha wewnętrznego

Malleus -

młoteczek

incus -

kowadełko

stapes -

strzemiączko

Kanały wypełnione:

– Endolimfą – śródchłonką (lab. błoniasty)
– Perilimfą – przychłonką (lab. kostny)

Zawiera 2 przedziały:

• Labirynt kostny

– Przedsionek
– 3 kanały półkoliste
– ślimak

• Błędnik błoniasty

– łagiewka  plamki statyczne
– woreczek  plamki statyczne
– 3 przewody półkoliste  grzebienie
– ślimak  narząd Corti’ego

Ucho wewnętrzne

ślimak

• Zwinięty kanał kostny – 2,5 skrętu
• blaszka spiralna kostna

– dzieli kanał ślimaka na część górną i dolną
– Zawiera zwój spiralny
– Zbudowana z kości gąbczastej i blaszki spiralnej błoniastej –

błony podstawnej, na której leży

narząd Cortiego

• modiolus - wrzecionko

– Centralny rdzeń kostny
– Zawiera naczynia, ciała i wypustki neuronów słuchowych

Labirynt kostny

Labirynt błoniasty

Błona przedsionkowa – Reissnera

• Górna część przewodu ślimaka

• Dzieli na

schody przedsionka

i

schody środkowe

• Schody bębenka

–

poniżej blaszki podstawnej

Labirynt błoniasty

Schody środkowe

• Właściwy przewód ślimakowy

• Endolimfa

• Narząd spiralny Cortiego

Błona

przedsionkowa

Prążek naczyniowy

Nabł 2-wowy sześcienny -
unaczyniony

Bogato unaczyniona tkanka łączna

Błona podstawna

Labirynt błoniasty

Schody bębenka i przedsionka

• Wysłane 1-wowym nabłonkiem płaskim leżącym

na cienkiej warstwie tkanki łącznej zrastającej

się z okostną

• Perilimfa

• Szpara osklepka

(helicotrema)

–

łączy oba przewody

Narząd Cortiego

Właściwy aparat receptorowy słuchu
Składa się z:
• Nabłonkowych komórek podporowych
• Komórek włoskowatych – zmysłowych

– Ułożone w szeregi

szeregi komórek obu typów nie stykają się bocznymi

ścianami



pomiędzy nimi wytworzył się

tunel wewnętrzny i

zewnętrzny



szczyty ich się stykając tworzą

błonę siatkowatą

Narząd Cortiego

• Komórki włoskowate zewnętrzne

– Osadzone na komórkach falangowych zewn.
– Tworzą 3-4 szeregi
– 100-300 stereociliów – włosków ułożone w

kształt litery U

• Komórki włoskowate wewnętrzne

– Osadzone na komórkach falangowych wewn.
– 1 szereg
– 30-70 stereociliów

Błona nakrywkowa

• Substancja galaretowata produkowana przez fibroblasty wargi

spiralnej rąbka

• Zanurzone w niej są wierzchołki stereocyliów komórek

włoskowatych zewn.

Komórki podporowe

• Filarowe zewnętrzne – tworzą ściany dla tunelu wewnętrznego
• Filarowe wewnętrzne - tworzą ściany dla tunelu wewnętrznego
• Falangowe zewnętrzne
• Falangowe wewnętrzne
• Komórki podporowe Hansena, Klaudiusza, Bottchera
• Komórki graniczne

Narząd Cortiego

Błędnik błoniasty

• Łagiewka
• Woreczek
• 3 Przewody półkoliste

W przedsionku
błędnika kostnego

Łagiewka i woreczek

• Ściana – tkanka łączna właściwa
• Nabłonek 1-wowy płaski
lub walcowaty 

plamka statyczna

– 2 typy komórek:

• Komórki włoskowate
• Komórki podporowe

Błędnik błoniasty

Plamki statyczne są ulokowane prostopadle do siebie

Komórki włoskowate - receptorowe

2 typy

• Typu I - Kształt kubkowaty
• Typu II - Kształt walcowaty

• 30-100 stereociliów - mikrokosmków
• 1

kinetocilium

– pojedyncza długa rzęska

(

„9+2” aksonema)

Błona kamyczkowa

– z licznymi

kamykami błędnikowymi –

otolity

(statoconia)

– sole wapnia

Przewody półkoliste

• 3 kanały prostopadłe do

siebie

• Uchodzą do łagiewki
• Zakończenia –

Bańki

• Wysłane nabł 1-wowym

płaskim

Lub walcowatym 

grzebienie baniek

• Komórki włoskowate i

podporowe

• Osklepek

(cupula)

Struktury receptorowe

– 3

grzebienie baniek

w bańkach przewodów

półkolistych błoniastych

– 2

plamki statyczne

w łagiewce i woreczku

– 1

Narząd Cortiego

w przewodzie ślimakowym

Przekrój przez przewód ślimaka

błoniastego

• VIII- zwój spiralny
• SP- schody przedsionka
• PS- przewód ślimakowy
• SB- schody bębenka
• NC- narząd spiralny
• PN- prążek naczyniowy
• BPR- błona przedsionka

(Reissnera)

• BS- blaszka spiralna
• BP- blaszka podstawna
• bn- błona nakrywkowa

Narząd Cortiego

•

PN-

prążek naczyniowy

•

WS-

wyniosłość spiralna

•

BZ-

bruzda zewnętrzna

•

kK-

komórki Klaudiusza

•

kH-

komórki Hensena

•

faz-

komórki falangowe zewnętrzne

•

zz-

komórki zmysłowe zewnętrzne

•

Bp-

błona podstawna

•

nSB-

nabłonek schodów bębenka

•

bs-

błona siatkowata

•

tz-

tunel zewnętrzny

•

fz-

komórki filarowe zewnętrzne

•

tw-

tunel wewnętrzny

•

fw-

komórki filarowe wewnętrzne

•

faw-

komórki falangowe wewnętrzne

•

zw-

komórki zmysłowe wewnętrzne

•

kg-

komórki graniczne

•

BW-

bruzda wewnętrzna

•

Bn-

błona nakrywkowa

•

PS-

przewód środkowy (słuchowy)

•

BPR-

błona przedsionka (Reissnera)

•

SP- schody przedsionka