background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
            NARODOWEJ

 

 

 
 
 
Małgorzata Kapusta 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

Przygotowanie  zapraw,  klejów  i  mieszanek  betonowych 
713[05].Z1.02 

 

 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2006 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 1 

Recenzenci: 
mgr inż. Ernest Białas 
mgr inż. Małgorzata Chojnacka 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Małgorzata Kapusta 
 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Jacek Przepiórka 
 
 
 

 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  713[05].Z1.02 

Przygotowanie zapraw, klejów i mieszanek betonowych zawartego w modułowym programie 
nauczania dla zawodu posadzkarz. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2006

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 2 

SPIS TREŚCI

 

 
 

1. Wprowadzenie 

2. Wymagania wstępne 

3. Cele kształcenia 

4. Przykładowe scenariusze zająć 

5. Zestawy ćwiczeń 

11 

5.1. Spoiwa cementowe, wapienne, gipsowe i magnezjowe 

11 

  5.1.3. Ćwiczenia 

11 

5.2.Kruszywa drobne naturalne i sztuczne 

13 

  5.2.3. Ćwiczenia 

13 

5.3. Woda do celów budowlanych 

16 

  5.3.3. Ćwiczenia 

16 

5.4. Dodatki i domieszki chemiczne 

17 

  5.4.3. Ćwiczenia 

17 

5.5. Wypełniacze stosowane do zapraw i mieszanek betonowych 

19 

  5.5.3. Ćwiczenia 

19 

5.6. Metody dozowania składników zapraw i mieszanek betonowych 

21 

  5.6.3. Ćwiczenia 

21 

5.7. Mieszanie składników zapraw i mieszanek betonowych 

23 

  5.7.3. Ćwiczenia 

23 

5.8. Właściwości fizyczne i mechaniczne zapraw, mieszanek betonowych oraz 

betonu stwardniałego 

 

25 

  5.8.3. Ćwiczenia 

25 

5.9. Rodzaje zapraw budowlanych 

28 

  5.9.3. Ćwiczenia 

28 

5.10. Stosowanie i właściwości zapraw 

30 

  5.10.3. Ćwiczenia 

30 

5.11. Betony zwykłe, lekkie, ciężkie i specjalne 

33 

  5.11.3. Ćwiczenia 

33 

5.12. Zagęszczanie mieszanek betonowych 

36 

  5.12.3. Ćwiczenia 

36 

5.13. Masy lastrykowe i skałodrzewne 

38 

  5.13.3. Ćwiczenia 

38 

5.14. Zaprawy klejowe, kleje, kity, asfalty i masy plastyczne 

40 

  5.14.3. Ćwiczenia 

40 

5.15. Receptury zapraw, mas, klejów i mieszanek betonowych 

42 

  5.15.3. Ćwiczenia 

42 

5.16. Dokumentacja techniczna: instrukcje, receptury i aprobaty techniczne 

45 

  5.16.3. Ćwiczenia 

45 

5.17. Przepisy bhp i ppoż 

46 

  5.17.3. Ćwiczenia 

46 

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 

48 

7. Literatura 

62 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 3 

1. WPROWADZENIE 

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie posadzkarz 713[05]. 
 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, 

 

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki, 

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym 
uwzględnieniem: 

 

pokazu z objaśnieniem, 

 

tekstu przewodniego, 

 

metody projektów, 

 

ćwiczeń praktycznych. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od  samodzielnej 
pracy uczniów do pracy zespołowej. 
 

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia nauczyciel może 

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego 
rodzaju zadania. 

W tym rozdziale podano również: 

 

plan testu w formie tabelarycznej, 

 

punktacje zadań, 

 

propozycje norm wymagań, 

 

instrukcję dla nauczyciela, 

 

instrukcję dla ucznia, 

 

kartę odpowiedzi, 

 

zestaw zadań testowych. 
Jednostka  modułowa:  Przygotowanie  zapraw,  klejów  i  mieszanek  betonowych  jest 

jednym  z  elementów  modułu  713[05].Z1  koniecznych  do  zapoznania  się  z  procesem: 
Technologia wykonywania posadzek. Miejsce jednostki w strukturze modułu jest zaznaczone 
na poniższym schemacie. 
 
 
 
 
 
 

 

 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 4 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

713[05].Z1 

Technologie wykonywania posadzek 

713[05].Z1.01 

Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu 

713[05].Z1.02 

Przygotowanie zapraw, klejów  

i mieszanek betonowych 

713[05].Z1.03 
Wykonywanie 

izolacji przeciwwilgociowych 

713[05].Z1.05 

Wykonywanie podkładów pod posadzki 

713[05].Z1.04 

Wykonywanie izolacji  

termicznych i akustycznych 

713[05].Z1.06 

Wykonywanie posadzek jastrychowych 

713[05].Z1.07 

Wykonywanie posadzek z drewna 

i materiałów drewnopochodnych 

713[05].Z1.08 

Wykonywanie posadzek 

z materiałów mineralnych 

713[05].Z1.09 

Wykonywanie posadzek 

z tworzyw sztucznych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 5 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:  

 

rozpoznawać podstawowe materiały budowlane, 

 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa, 

 

wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi, 

 

dobierać materiały, narzędzia i sprzęt, 

 

przygotowywać narzędzia i sprzęt do pracy, 

 

stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 6 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać  i  nazwać  materiały  potrzebne  do  sporządzenia  zapraw  i  mieszanek 
betonowych, 

 

ocenić  przydatność  kruszyw  i  spoiw  budowlanych  do  sporządzenia  zapraw  i  mieszanek 
betonowych, 

 

używać wody przydatnej do celów budowlanych, 

 

dozować składniki zapraw i mieszanek betonowych, 

 

odmierzać materiały sypkie, 

 

przygotować ręcznie i mechanicznie zaprawy i mieszanki betonowe, 

 

określić konsystencje i urabialność zapraw oraz świeżych mieszanek betonowych, 

 

przeliczyć składniki z dozowania wagowego na objętościowe i odwrotnie, 

 

sporządzić zaprawy z gotowych suchych mieszanek, 

 

przygotować masę lastrykową, 

 

stosować właściwe dodatki i domieszki chemiczne, 

 

prognozować warunki stosowania dodatków i domieszek chemicznych, 

 

zaproponować recepturę potrzebnej marki i rodzaju zaprawy, 

 

przygotować samopoziomujące zaprawy anhydrytowe, 

 

pielęgnować zaprawy i betony w warunkach koniecznych, 

 

zagęszczać mieszanki betonowe, 

 

korzystać z instrukcji przygotowania różnorodnych klejów, 

 

przygotować zaprawy klejowe, 

 

zastosować zaprawy klejowe, 

 

przygotować i stosować zaprawy i masy do fugowania, 

 

przygotować kity i lepiki oraz masy plastyczne, 

 

rozpoznać,  porównać  i  wskazać  zastosowanie  klejów  do  różnych  materiałów 
posadzkarskich, 

 

przyjmować odpowiedzialność za jakość przygotowywanych materiałów, 

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami technologicznymi, 

 

prowadzić oszczędną gospodarkę materiałami, 

 

sporządzić zapotrzebowanie ilościowe na materiały, 

 

sporządzić rozliczenie materiałów, 

 

obliczyć ilość sporządzanych mieszanek, 

 

transportować materiały na placu budowy i stanowisku pracy, 

 

przechować materiały na placu budowy i w magazynach, 

 

przestrzegać przepisów bhp przy stosowaniu domieszek toksycznych. 

 
 
 
 
 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 7 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 
 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania: Posadzkarz  713[05] 
Moduł: Technologie wykonywania posadzek 713[05].Z1 
Jednostka modułowa: Przygotowanie zapraw, klejów i mieszanek betonowych 713[05].Z1.02 

Temat: Wykonanie posadzki skałodrzewnej bezspoinowej. 

 
Cel ogólny
: kształtowanie umiejętności wykonywania posadzki skałodrzewnej bezspoinowej. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

 

przygotować podłoże pod posadzkę skałodrzewną, 

 

zorganizować stanowisko do wykonywania posadzki zgodnie z zasadami bezpieczeństwa 
i higieny pracy, 

 

dobrać materiały i narzędzia do wykonania powłoki, 

 

wykonać posadzkę, 

 

zaprezentować wykonaną pracę. 
 

Metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

indywidualna praca uczniów. 

 
Czas: 135 min. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

film – „Wykonywanie posadzek skałodrzewnych”, 

 

szczelna skrzynia do wykonania mieszanki skałodrzewnej, 

 

poziomnica, 

 

listewki drewniane grubości 10 mm, 

 

packa stalowa,  

 

kielnia, 

 

łata. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Oglądanie filmu instruktażowego – „Wykonywanie posadzek skałodrzewnych”. 
4.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
5.  Realizacja tematu: 

  każdy  uczeń  przygotowuje  2  m²  podłoża  pod  masę  skałodrzewną  (czas  trwania  

10 min.), 

  uczeń po oczyszczeniu podłoża z kurzu i zaprawy sprawdza poziom podłoża (w razie 

trudności korzysta z pomocy nauczyciela), 

  uczeń pod nadzorem nauczyciela wykonuje masę skałodrzewną, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 8 

  na  przygotowanym  podłożu  uczeń  wykonuje  posadzkę  skałodrzewną  zgodnie 

ze wskazówkami przedstawionymi na filmie, 

  nauczyciel  nadzoruje  pracę  uczniów  i  pomaga  w  poprawnym  nakładaniu  masy 

na podłożu,  wyrównaniu  jej  łatą,  wygładzaniu  kielnią  i  packą  stalową  (ważna  jest  tu 
pomoc nauczyciela, gdyż masę należy użyć w ciągu 40 minut od jej wykonania).  

6.  Po wykonaniu pracy uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia. 
7.  Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony. 
8.  Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy została poprawnie wykonana. 
9.  Uczniowie prezentują  pracę w kolejności wykonywania. 
10. Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Odszukaj  w  literaturze  wiadomości  na  temat:  Wykonywanie  posadzek  z  mas  i  płytek 
skałodrzewnych.  Na  podstawie  zgromadzonych  informacji  znajdź  różnice  w  wykonywaniu 
posadzek z mas skałodrzewnych i posadzek wykonywanych z płytek skałodrzewnych. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 9 

Scenariusz zajęć  2 

 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania: Posadzkarz 713[05] 
Moduł: Technologie wykonywania posadzek 713[05].Z1 
Jednostka modułowa: Przygotowanie zapraw, klejów i mieszanek betonowych 713[05].Z1.02 

Temat:  Maszyny,  narzędzia  i  sprzęt  do  wykonywania  podkładów  w  robotach 

posadzkarskich. 

 
Cel ogólny
: kształtowanie umiejętności poznawczych dotyczących maszyn, narzędzi i sprzętu 

do wykonywania podkładów w robotach posadzkarskich. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

 

wymienić i rozróżnić maszyny wykorzystywane do wykonywania podkładów w robotach 
posadzkarskich, 

 

wymienić  i  rozróżnić  narzędzia  używane  do  wykonywania  podkładów  w robotach   
posadzkarskich, 

 

wymienić  i  rozróżnić  sprzęt  stosowany  do  wykonywania  podkładów  w robotach 
posadzkarskich, 

 

wymienić  niebezpieczeństwa  wynikające  z  używania  maszyn  będących  w ruchu  i pod 
napięciem, 

 

czytać ze zrozumieniem instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

dobrać maszyny do odpowiedniego rodzaju prac posadzkarskich i przygotowawczych, 

 

zaprezentować poznane wiadomości. 
 

Metody nauczania–uczenia się:  

 

wykład, 

 

pokaz, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

indywidualna. 
 

Czas:  90 min 
 
Środki dydaktyczne: 

 

film  instruktażowy  –  „Maszyny,  narzędzia  i  sprzęt  stosowany  w  robotach 
posadzkarskich”, 

 

foliogramy z maszynami, narzędziami i sprzętem używanym do robót posadzkarskich, 

 

plansze, 

 

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

 

arkusz odpowiedzi.  

 
Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Oglądanie  filmu  instruktażowego  –  „Maszyny,  narzędzia  i  sprzęt  stosowany  w  robotach   

posadzkarskich” . 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 10 

4.  Każdy  uczeń  wypełnia  arkusz  zajęć  (wypisuje  zapamiętane  podczas  filmu  informacje, 

odpowiadając na zawarte w arkuszu pytania). 

5.  Przedstawienie i omówienie plansz. 
6.  Przedstawienie i omówienie foliogramów. 
7.  Każdy  uczeń  czyta  ze  zrozumieniem  i  rozwiązuje  krótki  test  wielokrotnego  wyboru 

dotyczący maszyn, narzędzi i sprzętu oraz zasad bhp i ppoż.  

8.  Każdy uczeń czyta instrukcję obsługi innej maszyny, analizuje ją. 
9.  Uczniowie dzielą się spostrzeżeniami. 
10. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony podczas analizowania tematu lekcji. 
11. Nauczyciel  analizuje prace pisemne uczniów i omawia je. 
11. Nauczyciel dokonuje oceny prac. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Odszukaj w  internecie rodzaje  betoniarek, zacieraczek  mechanicznych oraz  łat wibracyjnych 
stosowanych  na  rynku.  Wypisz  ich  dane  techniczne  i  zastosowanie.  Notatkę  przygotuj 
w formie referatu. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
– 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 11 

5. ĆWICZENIA 

 
5.1. Spoiwa cementowe, wapienne, gipsowe i magnezjowe 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na  podstawie  poniższego  opisu,  podającego  krótką  charakterystykę,  określ  rodzaj 

spoiwa. 

Charakterystyki spoiw: 

a)  Spoiwo  wykazuje  większą  niż  inne  cementy  odporność  chemiczną,  dlatego  może  być 

stosowane do wytwarzania betonów narażonych na działanie substancji agresywnych. 

b)  Spoiwo  z  uwagi  na  niskie  ciepło  wytwarzane  podczas  procesu  hydratacji  nie  powinno 

być używane do robót wykonywanych w warunkach niskich temperatur. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z charakterystykami spoiw,  
2)  określić rodzaj spoiwa pasującego do opisu, 
3)  sporządzić notatki, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania, 

– 

charakterystyki spoiw budowlanych, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  poniższego  opisu,  podającego  krótką  charakterystykę,  określ  rodzaj 

spoiwa. 

Opis  spoiwa:  Do  przygotowania  zapraw  budowlanych  może  być  stosowane, 

po uprzednim  co najmniej  3-miesięcznym  dołowaniu,  podczas  którego  następuje  jego 
dogaszanie, a jego konsystencja przybiera postać ciasta. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 12 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z charakterystyką spoiwa, 
2)  określić rodzaj spoiwa pasującego do charakterystyki, 
3)  sporządzić notatkę, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 3 

Na  podstawie  poniższego  opisu,  podającego  krótką  charakterystykę,  określ  rodzaj 

spoiwa. 

Opis spoiwa: spoiwo charakteryzuje się następującymi właściwościami: 

– 

ognioodpornością, 

– 

korodującym działaniem na stal, 

– 

obojętnym odczynem chemicznym, 

– 

zdolnością do pęcznienia podczas twardnienia, 

– 

zmniejszeniem wytrzymałości na ściskanie wskutek zawilgocenia. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści poleceń, 
2)  wybrać poprawną odpowiedź, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

charakterystyki spoiw budowlanych, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

  
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 13 

5.2. Kruszywa drobne naturalne i sztuczne 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Z  grupy  przedstawionych  próbek  naturalnych  kruszyw  mineralnych  wybierz:  piasek 

łamany,  żwir,  pospółkę.  Omów  cechy,  które  pozwoliły  rozpoznać  i  wybrać  wskazane 
kruszywa. Wskaż zastosowanie wybranych naturalnych kruszyw mineralnych. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  rozpoznać próbki kruszyw,   
2)  scharakteryzować przedstawione rodzaje kruszyw, 
3)  ocenić właściwości kruszyw, 
4)  dopasować właściwości do wybranych kruszyw, 
5)  wskazać zastosowanie wybranych naturalnych kruszyw mineralnych, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

próbki kruszyw: piasek łamany, żwir, pospółka, piasek rzeczny, kruszywo łamane, 

– 

literatura dotycząca kruszyw z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 2 

Z  grupy  przedstawionych  próbek  kruszyw  sztucznych  wybierz:  keramzyt,  żużel 

paleniskowy, pumeks  hutniczy. Omów cechy, które pozwoliły rozpoznać  i wybrać wskazane 
kruszywa.

 

Podaj zastosowanie kruszyw sztucznych. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z próbkami kruszyw sztucznych, 
2)  zapoznać się z rodzajami kruszyw sztucznych, 
3)  dopasować nazwy kruszyw do próbek, 
4)  ocenić właściwości kruszyw, 
5)  podać zastosowanie kruszyw sztucznych, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 14 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne:

 

–  próbki  kruszyw  sztucznych:  keramzyt,  żużel  paleniskowy,  pumeks  hutniczy,  żużel 

granulowany, popiołoporyt, 

–  literatura dotycząca kruszyw sztucznych z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 3 

Z  grupy  przedstawionych  kruszyw  wybierz:  żużel  granulowany,  piasek  rzeczny, 

keramzyt,  grysy do lastryka. Wskaż zastosowanie wybranych materiałów. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z próbkami kruszyw, 
2)  wybrać wskazane kruszywa, 
3)  wymienić zastosowanie wybranych kruszyw, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

–  próbki  kruszyw:  żużel  granulowany,  piasek  rzeczny,  piasek  łamany,  keramzyt,  żużel 

paleniskowy, grysy do lastryka, pospółka, 

– 

literatura dotycząca kruszyw z rozdziału 7.

 

 

Ćwiczenie 4 

Po  obejrzeniu  filmu  dydaktycznego  dotyczącego  produkcji  keramzytu  odpowiedz 

w zeszycie przedmiotowym na pytania: 
a)  z jakich surowców produkuje się keramzyt? 
b)  z jakich czynności składa się proces produkcji keramzytu? 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  obejrzeć uważnie film dydaktyczny – Produkcja keramzytu, 
2)  odpowiedzieć na pytania w notatniku,  
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 15 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

–  film dydaktyczny – Produkcja keramzytu, 
–  notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 16 

5.3. Woda do celów budowlanych 

 
5.3.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Porównaj  opisy  dotyczące  zapraw  i  betonów  podane  w  PN-88/B32250  z  opisami 

zamieszczonymi w podręczniku. Odpowiedz w notatniku na pytania: 
a)  jakiej wody można używać do przygotowania zapraw i betonów? 
b)  jakich wód nie można używać do przygotowania zapraw i betonów? 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1.  przeczytać treść rozdziału „Woda do celów budowlanych”, 
2.  zwrócić szczególną uwagę na wiadomości dotyczące wody do zapraw i betonów, 
3.  odszukać w normie wymagania, jakie musi spełniać woda do zapraw i betonów, 
4.  porównać treści zapisów i ich zgodność, 
5.  zapisać w notatniku odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu, 
6.  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  norma dotycząca wody do betonów i zapraw, 
–  literatura z rozdziału 7, 
–  notatnik, 
–  przybory do pisania. 

 

Ćwiczenie 2 

Do zaprawy zostanie użyte 100 litrów wody. Oblicz, ile to będzie dm

3

, m

3

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wykonać obliczenia bez używania kalkulatora, 
2)  wyniki zapisać w notatniku. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

notatnik,  

– 

przybory do pisania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 17 

5.4. Dodatki i domieszki chemiczne 
 

5.4.1. Ćwiczenia  

 
Ćwiczenie 1 

Oblicz  ilość  domieszki  uplastyczniającej  niezbędnej  do  wykonania  1,5  m

3

  betonu 

o ustalonym składzie na podstawie receptury laboratoryjnej. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z recepturą laboratoryjną danego betonu, 
2)  przeczytać ulotkę informacyjną na temat domieszek uplastyczniających do betonów, 
3)  zapoznać się ze sposobem dozowania domieszek do betonu, 
4)  obliczyć niezbędną ilość domieszki w 1 m

3

 betonu, 

5)  obliczyć niezbędną ilość domieszki w 1,5 m

3

 betonu, 

6)  sporządzić notatkę, 
7)  sformułować wniosek wynikający z obliczeń. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 
 Środki dydaktyczne: 

– 

receptura laboratoryjna betonu, 

– 

ulotka informacyjna dotycząca domieszek uplastyczniających do betonów, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania, 

– 

kalkulator. 

 
Ćwiczenie 2 

Przygotuj  roztwór  chlorku  wapnia  do  zaprawy  cementowej  (o  ustalonej  proporcji 

składników), stosowanej w temperaturze –5

o

C. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się instrukcją stosowania chlorku wapnia, 
2)  odmierzyć ilości poszczególnych składników, 
3)  zmieszać składniki w odpowiedniej kolejności, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 18 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 
 Środki dydaktyczne: 

– 

instrukcja stosowania chlorku wapnia, 

– 

pojemnik, 

– 

miarka, 

– 

mieszadło. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 19 

5.5. Wypełniacze stosowane do zapraw i mieszanek betonowych 
 

5.5.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Dobierz wypełniacze do wskazanych przez nauczyciela materiałów budowlanych. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z nazwami wypełniaczy zapisanymi na kartkach, 
2)  zapoznać się nazwami materiałów budowlanych zapisanymi na kartkach, 
3)  dopasować nazwy wypełniaczy do nazw wskazanych materiałów budowlanych, w których 

mogły znaleźć zastosowanie, 

4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
5)  sporządzić pisemną notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

–  karteczki z napisami wypełniaczy, 
–  karteczki z napisami materiałów budowlanych, 
–  notatnik,  
–  przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2
 

Znajdź,  przeczytaj  i  zrób  notatkę  z  Polskiej  Normy  na  temat  dopuszczalnych 

zanieczyszczeń występujących w mikrowypełniaczach stosowanych do betonu. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odnaleźć  w  Polskiej  Normie  informacje  dotyczące  zanieczyszczeń  występujących 

w mikrowypełniaczach, 

2)  zapoznać 

się 

informacjami 

dotyczącymi 

zanieczyszczeń 

występującymi 

w mikrowypełniaczach, 

3)  sporządzić pisemną notatkę stosowną do wydanego polecenia, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 20 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

normy dotyczące dopuszczalnych zanieczyszczeń występujących w  mikrowypełniaczach 
stosowanych do betonu, 

– 

notatnik,  

– 

przybory do pisania. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 21 

5.6.  Metody  dozowania  składników  zapraw  i  mieszanek 

betonowych 

 

5.6.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Przygotuj  próbkę  zaprawy  cementowo-wapiennej  1:  1,5  :  5  z zastosowaniem  dozowania 

objętościowego  i  materiałów:  piasku,  wapna  hydratyzowanego,  cementu  portlandzkiego 
i wody. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  ustalić składniki zaprawy, 
3)  ustalić kolejność wykonywanych czynności, 
4)  odmierzyć składniki zaprawy, 
5)  przygotować zaprawę, 
6)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

cement, 

– 

wapno, 

– 

piasek, 

– 

woda, 

– 

szufla do pobierania suchych składników, 

– 

miarka do odmierzania wody, 

– 

pojemnik (np. wiadro), 

– 

szpachla, 

– 

mieszadło. 

 

Ćwiczenie 2 

Oblicz  ilości  składników  do  przygotowania  mieszanki  gipsowo  –  wapiennej 

o proporcjach 1 : 1,5 : 4,5,  wiedząc, że jedna objętość składnika odpowiada 8 kilogramom.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 22 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść zadania,  
2)  wykonać i zapisać obliczenia w notatniku, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

notatnik, 

– 

kalkulator, 

– 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykonano zaprawę cementowo – wapienną z  następujących  ilości  składników: cementu 

– 20 kg, wapna 40 kg, piasku 240 kg. W jakiej proporcji wymieszano składniki tej zaprawy? 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść zadania, 
2)  wykonać i zapisać obliczenia w notatniku, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

notatnik, 

– 

kalkulator,  

– 

przybory do pisania. 

 

 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 23 

5.7. Mieszanie składników zapraw i mieszanek betonowych 

 

5.7.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Przygotuj zaprawę tynkarską gipsową 1:3 (M2). 
 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
 Uczeń powinien: 

1)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  sprawdzić proporcje składników zaprawy, 
3)  ustalić kolejność wykonywanych czynności, 
4)  przygotować składniki zaprawy, 
5)  przygotować zaprawę, 
6)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 
 Środki dydaktyczne: 

– 

piasek, 

– 

gips, 

– 

wapno hydratyzowane,  

– 

opóźniacz wiązania gipsu, 

– 

woda zarobowa, 

– 

szufla do odmierzania sypkich składników zaprawy, 

– 

miarka do odmierzania wody, 

– 

pojemnik (np. wiadro), 

– 

szpachla, 

– 

mieszarka. 

 
Ćwiczenie 2 

Przygotuj  zaprawę  tynkarską  gipsowo – wapienną  o proporcji  objętościowej  składników 

1 : 0,5 : 1 (marki M4). 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  sprawdzić proporcje składników zaprawy, 
3)  ustalić kolejność wykonywanych czynności, 
4)  przygotować składniki zaprawy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 24 

5)  przygotować zaprawę, 
6)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

piasek, 

– 

gips,  

– 

wapno hydratyzowane,  

– 

opóźniacz wiązania gipsu, 

– 

woda zarobowa, 

– 

szufla do odmierzania sypkich składników zaprawy, 

– 

miarka do odmierzania wody, 

– 

pojemnik (np. wiadro), 

– 

szpachla, 

– 

mieszarka. 

 
 
 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 25 

5.8.  Właściwości  fizyczne  i  mechaniczne  zapraw,  mieszanek 

betonowych oraz betonu stwardniałego 

 

5.8.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Do przedstawionych opisów właściwości zapraw, dopasuj odpowiednie nazwy. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z właściwościami zapraw, 
2)  zapoznać się z nazwami zapraw budowlanych, 
3)  dokleić do właściwości zapraw odpowiadające im nazwy, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

plansze z właściwościami zapraw budowlanych, 

– 

samoprzylepne kartki z umieszczonymi nazwami zapraw budowlanych. 

 

Ćwiczenie 2 

Wymień cechy trzech wskazanych zapraw. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z nazwami zapraw budowlanych, 
2)  wynotować właściwości zapraw budowlanych, 
3)  dopasować właściwości do odpowiednich zapraw, 
4)  sporządzić pisemna notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

tablice z umieszczonymi nazwami zapraw budowlanych, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 26 

Ćwiczenie 3 

Porównaj  konsystencje  trzech  próbek  świeżego  betonu,  wykorzystując  do  tego  celu 

przygotowane  kruszywo,  cement  i  wodę  oraz  podane  wskazówki  umożliwiające  wykonanie 
ćwiczenia. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Uczeń powinien: 

1)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  przygotować trzy równe porcje kruszywa o dowolnym uziarnieniu, 
3)  przygotować trzy porcje zaczynu cementowego, odmierzając kolejno cement w ilości 1,0; 

1,5; 2,0 przyjętych jednostek wagi lub objętości, 

4)  zmieszać dokładnie porcje kruszywa z przygotowanymi porcjami zaczynu cementowego, 

uzyskując trzy porcje świeżego betonu, 

5)  sprawdzić konsystencje próbek betonu, 
6)  zanotować wynik obserwacji w notatniku w formie wniosku, 
7)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
8)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

kruszywo o dowolnym uziarnieniu, 

– 

cement,  

– 

woda, 

– 

pojemniki do wykonania próbek betonu, 

– 

łopatka do suchych składników,  

– 

szpachelka, 

– 

stożek pomiarowy, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 4 

Sprawdź  stopień  nasiąkliwości  betonu  zwykłego o  różnej  strukturze  i  różnej  zawartości 

cementu.  Wykorzystaj  do  tego  celu  przygotowane  próbki  betonu  i  wodę  oraz  podane 
wskazówki umożliwiające wykonanie ćwiczenia. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  napełnić  oba  naczynia  taką  samą  ilością  wody,  w  taki  sposób,  aby  próbki  betonu  były 

zanurzone do połowy swej wysokości, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 27 

3)  zanurzyć próbki w wodzie i pozostawić na kilka godzin, 
4)  wyjąć próbki betonu z wody i przyjrzeć się im dokładnie, 
5)  zanotować wynik obserwacji w postaci wniosku, 
6)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

naczynia (np. wiadra), 

– 

próbki  betonu  jednakowych  wymiarów,  lecz  o  różnej  strukturze  i  różnej  zawartości 
cementu, 

– 

woda, 

– 

notatnik,  

– 

ołówek. 

 

Ćwiczenie 5 

Oblicz  ilość  zaczynu  cementowego  potrzebnego  do  wypełnienia  wolnych  przestrzeni 

w dowolnej  ilości  kruszywa  o  różnym  uziarnieniu.  Wykorzystaj  do  tego  celu  przygotowane 
kruszywo  o  różnym  uziarnieniu,  wodę  oraz  podane  w  instrukcji  wskazówki  umożliwiające 
wykonanie ćwiczenia. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
3)  odmierzyć dowolną ilość kruszywa o różnym uziarnieniu, 
4)  wsypać kruszywo do przygotowanego naczynia, 
5)  nalać wody do całkowitego zakrycia powierzchni kruszywa, 
6)  wlać wodę do oddzielnego naczynia z podziałką, 
7)  sprawdzić objętość, jaką zajmuje woda, 
8)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
9)  zaprezentować wykonanie ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

instrukcja wykonania ćwiczenia, 

– 

kruszywo o różnym uziarnieniu, 

– 

naczynia, w tym jedno z podziałką objętości, 

– 

woda, 

– 

łopatka do suchych składników, 

– 

notatnik, 

– 

ołówek. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 28 

5.9. Rodzaje zapraw budowlanych 

 

5.9.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie1 

Rozwiąż,  przygotowaną  przez  nauczyciela,  krzyżówkę  z  hasłem  dotyczącą  rodzajów 

tynków. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z hasłami w krzyżówce, 
2)  dopasować znane pojęcia do haseł z krzyżówki, 
3)  wpisać hasła w odpowiednie pola, 
4)  sprawdzić, czy otrzymał poprawne hasło, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

plansza z krzyżówką, 

– 

ołówek. 

 
Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  poniższego  opisu,  podającego  krótką  charakterystykę,  określ  rodzaj 

zaprawy ze względu na jej zastosowanie. 

 Zaprawa charakteryzuje się: 

–  dobrą przyczepnością do podłoża, 
–  odpowiednią wytrzymałością na ściskanie, 
–  elastycznością (różnice temperatur, osiadanie podłoża), 
–  paroszczelnością (tynki wewnętrzne), 
–  mrozoodpornością i wodoszczelnością (tynki zewnętrzne), 
–  ciepłochronnością. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść polecenia i wybrać poprawną odpowiedź, 
2)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 29 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

charakterystyka zapraw budowlanych, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 3 

Na  podstawie  opisu,  podającego  krótką  charakterystykę,  określ  rodzaj  zaprawy 

ze względu na jej zastosowanie. 

Zaprawa  charakteryzuje  się  tym,  że  pełni  ważną  funkcję  konstrukcyjną.  Stosowanie 

zaprawy  ma  na  celu  łączenie  drobnych  elementów  (cegły,  pustaki)  w  większą  całość,  jaką 
stanowi  np.  mur  oraz  równomierne  przenoszenie  obciążeń.  Warstwa  zaprawy  powoduje 
równomierny rozkład naprężeń w murze. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść polecenia i wybrać poprawną odpowiedź, 
2)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

charakterystyka zapraw budowlanych, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 30 

5.10. Stosowanie i właściwości zapraw 
 

5.10.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Spośród  czterech  charakterystyk  zapraw  budowlanych  wybierz  dwie  i  dopasuj  do  nich 

nazwę zaprawy. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wybrać charakterystyki dla dwóch zapraw budowlanych, 
2)  przeanalizować wybrane charakterystyki, 
3)  podać nazwę zaprawy, do której pasuje charakterystyka, 
4)  sporządzić pisemną notatkę. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

charakterystyki zapraw, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 

Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  poniższego  opisu,  podającego  krótką  charakterystykę,  określ  rodzaj 

zaprawy ze względu na użyte spoiwa. 

Zaprawy stosowane są: 

– 

do murowania ścian, fundamentów, łuków i sklepień, 

– 

jako obrzutka pod tynki, 

– 

jako warstwa narzutu, 

– 

jako wierzchnia warstwa tynku, 

– 

do układania posadzek kamiennych. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść polecenia, 
2)  wybrać poprawną odpowiedź, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 31 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

charakterystyki zapraw budowlanych. 

 
Ćwiczenie 3 

Na  podstawie  poniższego  opisu,  podającego  krótką  charakterystykę,  określ  rodzaj 

zaprawy ze względu na użyte spoiwa. 

Zaprawy  są  stosowane  do  wznoszenia  ścian  z  elementów  gipsowych  nie  narażonych 

na działanie wilgoci. 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść polecenia, 
2)  wybrać poprawną odpowiedź, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

charakterystyki zapraw budowlanych. 

 
Ćwiczenie 4 

Przygotuj  próbkę  zaprawy  cementowo-wapiennej  1:1:6 o  ustalonej  ilości  wody  i  oznacz 

konsystencję tej zaprawy. 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  ustalić składniki zaprawy, 
3)  sprawdzić proporcje składników zaprawy, 
4)  ustalić kolejność wykonywanych czynności, 
5)  przygotować składniki zaprawy, 
6)  przygotować zaprawę, 
7)  sprawdzić konsystencję zaprawy, 
8)  sporządzić notatkę z przeprowadzonego doświadczenia, 
9)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
10)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 32 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

piasek,  

– 

wapno hydratyzowane, 

– 

cement portlandzki,  

– 

woda, 

– 

szufla do odmierzania sypkich składników, 

– 

miarka do odmierzania wody, 

– 

pojemnik (np. wiadro), 

– 

szpachla, 

– 

stożek pomiarowy o masie 300 g, 

– 

mieszarka, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 33 

5.11. Betony zwykłe, lekkie, ciężkie i specjalne 

 

5.11.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie1 

Przygotuj  sposobem  ręcznym  30  litrów  betonu  lekkiego  na  bazie  kruszywa  sztucznego 

(do wyboru żużel lub keramzyt) o wytrzymałości nie mniejszej niż C12/15. 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  ustalić składniki betonu, 
3)  sprawdzić proporcje składników betonu, 
4)  ustalić kolejność wykonywanych czynności, 
5)  przygotować składniki betonu, 
6)  wykonać mieszankę betonową, 
7)  sporządzić notatkę z przeprowadzonego doświadczenia, 
8)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
9)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

cement, 

– 

żużel lub keramzyt, 

– 

woda, 

– 

szufla do odmierzania sypkich składników, 

– 

miarka do odmierzania wody, 

– 

pojemnik np. wiadro, 

– 

szpachla, 

– 

stożek pomiarowy, 

– 

mieszarka,

 

– 

notatnik,

 

– 

przybory do pisania.

 

 
Ćwiczenie2 

Przygotuj sposobem ręcznym   3 próbki  betonu zwykłego o jednakowej  ilości kruszywa, 

lecz różnej ilości zaczynu cementowego. Następnie z mieszanki betonowej wykonaj 3 próbki 
zgodnie z instrukcją i umieść w kąpieli wodnej na 28 dni. 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 34 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  sprawdzić proporcje składników betonu, 
3)  ustalić kolejność wykonywanych czynności, 
4)  przygotować składniki betonu, 
5)  wykonać mieszanki betonowe, 
6)  wykonać próbki zgodnie z instrukcją, 
7)  napełnić formy mieszanką betonową, 
8)  umieścić próbki betonu w kąpieli wodnej, 
9)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
10)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

instrukcja wykonania betonowych próbek, 

– 

cement, 

– 

kruszywo, 

– 

woda, 

– 

szufla do odmierzania sypkich składników, 

– 

miarka do odmierzania wody, 

– 

pojemniki np. wiadra, 

– 

szpachla, 

– 

formy do wykonania próbek, 

– 

mieszarka.

 

 

Ćwiczenie 3 

Wykorzystując  próbki  z  poprzedniego  doświadczenia,  zbadaj  ich  wytrzymałość, 

porównaj wyniki i wyciągnij wnioski. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  zapoznać się z instrukcją obsługi maszyny wytrzymałościowej, 
3)  zapoznać się z przepisami bhp obowiązującymi na stanowisku, 
4)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
5)  założyć fartuch i okulary ochronne, 
6)  umieścić kolejno próbki betonu w prasie hydraulicznej, 
7)  przeprowadzić badania próbek betonu, 
8)  porównać wyniki badań i wyciągnąć wnioski, 
9)  zanotować spostrzeżenia wynikające z ćwiczenia, 
10) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
11) zaprezentować wykonane doświadczenie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 35 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

próbki betonu, 

– 

prasa hydrauliczna, 

– 

instrukcja obsługi maszyny, 

– 

instrukcja wykonania ćwiczenia, 

– 

ubranie ochronne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 36 

5.12. Zagęszczanie mieszanek betonowych 
 

5.12.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Dopasuj  do  przedstawionych  schematów  wibratorów  ich  nazwy  a  następnie  nazwy 

elementów betonowych, które można nimi zagęszczać. 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się ze schematami wibratorów, 
2)  zapoznać się z nazwami wibratorów, 
3)  przeczytać nazwy elementów i ich charakterystyki, 
4)  dokleić kartki samoprzylepne z nazwami  wibratorów, 
5)  dokleić kartki samoprzylepne z nazwami elementów, 
6)  sporządzić z przeprowadzonego doświadczenia, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

schematy wibratorów, 

– 

samoprzylepne kartki w kolorze zielonym z nazwami wibratorów, 

– 

samoprzylepne kartki w kolorze żółtym z nazwami elementów, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 

Ćwiczenie 2 

Połącz w pary nazwy elementów betonowych z metodami ich zagęszczania. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z nazwami metod zagęszczania, 
2)  przeczytać nazwy elementów i ich charakterystyki, 
3)  dopasować do siebie odpowiednie nazwy, 
4)  sporządzić notatkę z przeprowadzonego doświadczenia, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 37 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

tabliczki z nazwami elementów betonowych, 

– 

tabliczki z nazwami metod zagęszczania, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3
 

Po  obejrzeniu  filmu  dydaktycznego  dotyczącego  zagęszczania  mieszanek  betonowych 

odpowiedz w notatniku na następujące pytania: 
a)  jakie wibratory są stosowane do poszczególnych elementów budowlanych? 
b)  jakie przepisy bhp obowiązują podczas zagęszczania mieszanek betonowych? 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z treścią filmu – Zagęszczanie mieszanek betonowych, 
2)  odpowiedzieć pisemnie na pytania zawarte w ćwiczeniu, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

film dydaktyczny – Zagęszczanie mieszanek betonowych, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 38 

5.13. Masy lastrykowe i skałodrzewne 

 

5.13.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj wśród próbek te, które wykonane są z lastryka i z masy skałodrzewnej. Podaj 

właściwości tych materiałów. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wybrać  z  grupy  przedstawionych  próbek  te,  które  są  wykonane  z  lastryka  i z masy 

skałodrzewnej, 

2)  scharakteryzować każdą z próbek, podając skład i zastosowanie, 
3)  sporządzić notatkę, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

próbki materiałów budowlanych, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 

Ćwiczenie 2 

Po obejrzeniu filmu instruktażowego na temat wykonywania posadzki lastrykowej, wpisz 

w notatniku materiały oraz kolejne etapy przygotowania mieszanki lastrykowej. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  obejrzeć uważnie film instruktażowy – Wykonywanie posadzek lastrykowych, 
2)  zanotować materiały potrzebne do wykonania mieszanki lastrykowej, 
3)  zanotować etapy przygotowania mieszanki lastrykowej, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 39 

Środki dydaktyczne: 

– 

film instruktażowy – Wykonywanie posadzek lastrykowych, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3 

Wykorzystaj  informacje  z  ćwiczenia  2  i  wykonaj  z  przygotowanych  składników  masę 

lastrykową. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp, 
2)  skorzystać z notatek wykonanych w ćwiczeniu 2, 
3)  wybrać materiały do przygotowania masy lastrykowej, 
4)  wykonać masę lastrykową, 
5)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

notatki wykonane w ćwiczeniu 2, 

– 

grysy ze skał, 

– 

cement, 

– 

pigmenty, 

– 

woda, 

– 

łopatka, 

– 

mieszalnik.

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 40 

5.14. Zaprawy klejowe, kleje, kity, asfalty i masy plastyczne 

 

5.14.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1
 
 

Wykonaj zaprawę klejową według podanej receptury. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z kolejnością wykonania zaprawy, 
2)  przygotować naczynie do wykonania ćwiczenia, 
3)  odmierzyć odpowiednie ilości składników, 
4)  wykonać zaprawę, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

suche składniki zaprawy klejowej, 

– 

receptura wykonania zaprawy klejowej, 

– 

woda, 

– 

naczynie (np. wiadro), 

– 

mieszarka. 

 
Ćwiczenie 2
 
 

W  oparciu  o  przedstawioną  recepturę,  oblicz  maksymalną  ilość  wody  potrzebnej 

do przygotowania zaprawy klejowej z 2,5 kg suchej mieszanki. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z podaną recepturą, 
2)  wykonać stosowne obliczenia, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 41 

Środki dydaktyczne: 

– 

kalkulator, 

– 

ołówek, 

– 

arkusz do ćwiczeń. 

 

 

ZAPRAWA KLEJOWA – DANE TECHNICZNE 

 

              Proporcje mieszanki:.................................0,21 ÷ 0,24 l wody na 1 kg zaprawy 
                                              ...................................1,05 ÷ 1,20 l wody na 5 kg zaprawy 
                                              ...................................2,10 ÷ 2,40 l wody na 10 kg zaprawy 
                                              ...................................5,25 ÷ 6,00 l wody na 25 kg zaprawy 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 42 

5.15. Receptury zapraw, mas, klejów i mieszanek betonowych 

 

5.15.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Oblicz ilość  suchych składników na 600 kg posadzki asfaltowej mając dane: 

Orientacyjna receptura na masę asfaltu lanego przewiduje: 

– 

asfaltu.......................................................................................................................10 %, 

– 

grysów .....................................................................................................................50 %, 

– 

piasku.......................................................................................................................15 %, 

– 

mączki kamiennej.....................................................................................................25 %. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z podaną recepturą, 
2)  wykonać obliczenia w notatniku niezbędnych składników masy asfaltu lanego na 600 kg 

suchej mieszanki, 

3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

receptura na masę asfaltu lanego, 

– 

kalkulator, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Opisz  sposób  wykonania  przy  pomocy  betoniarki  50  litrowej  zaprawy  wapiennej  1:3 

o konsystencji plastycznej zgodnie z wymaganiami norm przedmiotowych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  

 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować składniki zaprawy, 
2)  odmierzyć jednostkę objętości ciasta wapiennego i trzy jednostki piasku do jednokrotnego 

napełnienia betoniarki, 

3)  wymieszać  odmierzone  składniki  i  dolewać  wodę  do  uzyskania  żądanej  konsystencji 

(należy mierzyć ilość dolanej wody do zaprawy i sprawdzać jej konsystencję), 

4)  otrzymaną mieszankę umieścić w objętościomierzu i określić jej objętość, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 43 

5)  obliczyć w notatniku ilości poszczególnych składników mieszanki na 1 m

3

 zaprawy, 

6)  obliczyć ilość składników mieszanki betonowej na 1 napełnienie betoniarki o pojemności 

50 litrów, 

7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

piasek, 

– 

ciasto wapienne,  

– 

woda, 

– 

szufla do odmierzania sypkich składników zaprawy, 

– 

miarka do odmierzania wody, 

– 

pojemnik (np. wiadro), 

– 

szpachla, 

– 

stożek pomiarowy, 

– 

mieszarka, 

– 

kalkulator, 

– 

notatnik,  

– 

przybory do pisania.

 

 
Ćwiczenie 3 

Oblicz ilość cementu użytego do zaprawy cementowo – wapiennej o stosunku wagowym 

1:3:5, jeżeli zastosowano 60 kg wapna i 100 kg piasku. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść zadania, 
2)  obliczyć w notatniku potrzebne ilości składników podane w ćwiczeniu, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

kalkulator, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania.  

 
Ćwiczenie 4 

Oblicz,  ile  kilogramów  suchej  zaprawy  klejowej  należy  użyć  do  przygotowania  masy 

klejowej  do wykonania  25  m

2

  posadzki  z  płytek  ceramicznych,  jeżeli  zużycie    suchej 

mieszanki wynosi 3 kg/m

2

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 44 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść zadania, 
2)  obliczyć w notatniku potrzebne ilości składników podane w ćwiczeniu, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

kalkulator, 

– 

notatnik, 

– 

przybory do pisania.  

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 45 

5.16.  Dokumentacja  techniczna:  instrukcje,  receptury  i  aprobaty 

techniczne 

 

4.16.3. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Z instrukcji producenta oblicz ilość emulsji asfaltowej do wykonania powłoki gruntującej 

na podłożu o powierzchni 20 m². 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją producenta, 
2)  obliczyć ilości emulsji do wykonania powłoki, 
3)  wypełnić kartę obmiaru robót, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja producenta, 

 

karta –  Obmiar robót, 

 

przybory do pisania. 

 

Ćwiczenie 2 
 

Zaplanuj  wykonanie  izolacji  wodoszczelnej  w  pomieszczeniu  mokrym  o  powierzchni 

20 m²  z   zastosowaniem folii z tworzyw sztucznych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją producenta, 
2)  zaplanować kolejność wykonania robót, 
3)  dobrać narzędzia i materiały, 
4)  obliczyć zużycie materiałów, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
6)  dokonać samooceny. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja producenta,  

 

karta: „Plan działania”, 

 

przybory do pisania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 46 

5.17. Przepisy bhp i ppoż. 

 

5.17.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dobierz  odzież  roboczą  i  środki  ochrony  dla  posadzkarza  wykonującego  szlifowanie 

posadzek drewnianych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wybrać  te  kartki,  na  których  zapisane  zostały  części  odzieży  i  ochrony  osobistej 

dla posadzkarza,  

2)  przykleić kartki z nazwami wybranych części odzieży i ochrony na przygotowany arkusz, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

arkusz papieru, 

– 

samoprzylepne kartki z nazwami części odzieży roboczej, 

– 

samoprzylepne kartki z nazwami środków ochrony osobistej. 

 

Ćwiczenie 2 

Określ zagrożenia odpowiadające pracy posadzkarza. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wybrać  kartki,  na  których  zapisane  zostały  rodzaje  zagrożeń  dla  pracowników 

wykonujących roboty posadzkarskie,  

2)  przykleić kartki z nazwami zagrożeń na przygotowany arkusz, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

arkusz papieru, 

– 

samoprzylepne kartki z nazwami zagrożeń występujących w robotach posadzkarskich. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 47 

Ćwiczenie 3 

Zabezpiecz stanowisko pracy posadzkarza pracującego z materiałami łatwopalnymi. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  niebezpieczeństwami,  jakie  grożą  posadzkarzowi  podczas  pracy 

z materiałami łatwopalnymi, 

2)  zorganizować stanowisko pracy, 
3)  wyszczególnić możliwe niebezpieczeństwa, 
4)  zabezpieczyć stanowisko pracy, 
5)  uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać samooceny. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

materiały łatwopalne, 

– 

ubranie robocze, 

– 

sprzęt ochronny, 

– 

środki ochrony przeciwpożarowej. 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 48 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 
 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Przygotowanie  zapraw, 
klejów i mieszanek betonowych”  

Test składa się z  20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

– 

zadania 1 ÷ 15 są z poziomu podstawowego, 

– 

zadania 16 ÷ 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  2  z  poziomu 
ponadpodstawowego.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Plan testu   

 

 

 

 

 

                Klucz odpowiedzi 

 

Nr 

zad 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.    Rozróżnić  strukturę betonu. 

2.   

Określić rolę, jaką pełni cement w betonie i 
zaprawach. 

3.   

Określić proporcje składników zapraw 
cementowych. 

4.   

Wymienić nazwy kruszyw stosowanych do 
betonów lekkich. 

5.   

Określić na podstawie jakiej cechy fizycznej 
ustala się dla betonu lekkiego jego odmianę. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 49 

6.   

Określić proporcje składników zaprawy 
cementowo-wapiennej. 

7.   

Określić nazwę materiału wpływającego na 
opóźnienie wiązania gipsu. 

8.   

Określić pochodzenie wody, która spełnia 
wymagania wody zarobowej. 

9.   

Nazwać przyrząd do pomiaru konsystencji 
zaprawy budowlanej. 

10.  

Wskazać maszynę do mechanicznego 
wykonywania mieszanki betonowej. 

11.  

Określić najdokładniejszy sposób dozowania 
składników mieszanki betonowej. 

12.  

Wymienić elementy ochrony osobistej 
pracowników przy robotach betoniarskich. 

13.  

Określić, na jaki okres czasu udziela się aprobat 
technicznych. 

14.  

Wskazać zaprawę, która nie powoduje korozji 
zbrojenia w elementach betonowych. 

15.   Odczytać z tabeli konsystencję zaprawy. 

16.  

Obliczyć liczbę naczyń miarowych niezbędnych 
do odmierzenia cementu, aby spełnione zostały 
warunki zadania. 

PP 

17.  

Obliczyć ilość piasku do zaprawy zgodnie z 
wydanym poleceniem. 

PP 

18.  

Obliczyć ilość cementu do wykonania zaprawy 
cementowo-wapniowej o ustalonych 
pozostałych składnikach i jej proporcjach. 

PP 

19.  

Obliczyć ilość cementu niezbędną do 
wykonania posadzki zgodnie z warunkami 
zadania. 

PP 

20.   Obliczyć wynagrodzenie za 6 godzin pracy dla 

posadzkarza. 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 50 

Przebieg testowania 
  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu  z co najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12. Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14. Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1. Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4. Test zawiera 20 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru. 
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt. 
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane 

są  cztery  możliwe  odpowiedzi:  A,  B,  C,  D.  Tylko  jedna  odpowiedź  jest  poprawna; 
wybierz ją zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7. Staraj  się  wyraźnie  zaznaczyć  odpowiedzi.  Jeżeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną. 

8. Test  składa  się  z  dwóch  części.  Część  I  zawiera  zadania  z  poziomu  podstawowego, 

natomiast  w  części  II  są  zadania  z poziomu ponadpodstawowego i te  mogą  przysporzyć 
Ci trudności,  gdyż  są  one  na  poziomie  wyższym  niż  pozostałe  (dotyczy  to  zadań 
o numerach od 16 do 20). 

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.  

11. Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  na  KARCIE  

ODPOWIEDZI. 

12. Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

   

Powodzenia 

 
Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 51 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH  

 
1.  Która z wymienionych niżej klasyfikacji betonu uwzględnia strukturę betonu? 

a)  Betony zwykłe i jamiste. 
b)  Betony komórkowe, jamiste, zwarte. 
c)  Gipsobetony, asfaltobetony, betony cementowe. 
d)  Betony wodoszczelne, żaroodporne, drogowe, komórkowe. 

 
2.  W zaprawach cementowych i betonach cement spełnia rolę 

a)  spoiwa. 
b)  kruszywa. 
c)  wypełniacza. 
d)  plastyfikatora. 

 
3.  Zapis zaprawa cementowa 1:5 oznacza, że do jej przygotowania należy mieszać składniki 

w proporcjach: 
a)  1 część cementu i 5 części wody. 
b)  1 część wody i 5 części cementu. 
c)  1 część piasku i 5 części cementu. 
d)  1 część cementu i 5 części piasku. 

 
4.  Do betonów lekkich stosowane są następujące kruszywa: 

a)  gruz, żużel. 
b)  grys, pospółka. 
c)  tłuczeń, żwir, popiołoporyt. 
d)  keramzyt, glinoporyt, łupkoporyt. 

 
5.  Autoklawizowany  beton  komórkowy  produkowany  jest  w  odmianach:  M400,  M500, 

M600 i M700. Odmiany te ustalono na podstawie 
a)  porowatości. 
b)  gęstości pozornej. 
c)  wytrzymałości na ściskanie. 
d)  współczynnika przewodności cieplnej. 

 
6.  Proporcja składników zaprawy cementowo – wapiennej 1:2:6 oznacza, że należy dozować 

objętościowo: 
a)  1 część cementu, 2 części piasku, 6 części wody. 
b)  1 część cementu, 2 części wapna, 6 części wody. 
c)  1 część wapna, 2 części cementu, 6 części piasku. 
d)  1 część cementu, 2 części wapno, 6 części piasku. 

 
7.  Aby opóźnić wiązanie gipsu, należy dodać do zaprawy gipsowej 

a)  gliny. 
b)  wapna. 
c)  cementu. 
d)  kleju kostnego. 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 52 

8.  Bez uprzedniego badania do sporządzania mieszanek  betonowych można stosować wodę 

zarobową: 
a)  mineralną. 
b)  wodociągową. 
c)  z rzek i jezior. 
d)  z kotłów parowych. 

 
9.  Konsystencję zaprawy mierzy się przy pomocy 

a)  aparatu Vicata. 
b)  lepkościomierza. 
c)  tarczy Boehmego. 
d)  stożka pomiarowego. 

 
10. Na rysunku obok przedstawiono schemat  

a)  mieszarki ślimakowej. 
b)  betoniarki wolnospadowej. 
c)  betoniarki przeciwbieżnej miskowej. 
d)  betoniarki przeciwbieżnej bębnowej. 

 
 
 
 
 
11. Elementy w  murach łączy  się za pomocą zaprawy. Dozowanie składników zapraw może 

odbywać się wagowo lub objętościowo. Najdokładniejszy jest sposób dozowania 
a)  wagowy. 
b)  objętościowy. 
c)  wagowo – objętościowy. 
d)  dowolny (bez znaczenia ile i w jaki sposób dozujemy). 

 
12. Do ochron osobistych przy robotach betoniarskich oprócz odzieży i obuwia zaliczamy 

a)  kask. 
b)  nakolanniki. 
c)  pas bezpieczeństwa. 
d)  maski przeciwpyłowe. 

 
13. Aprobaty techniczne udziela się na okres 

a)  1 roku. 
b)  5 lat. 
c)  7 lat. 
d)  bezterminowo. 

 
14. W elementach betonowych korozji zbrojenia nie powoduje zaprawa 

a)  gipsowa. 
b)  wapienna. 
c)  cementowa. 
d)  gipsowo – wapienna. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 53 

15. Podczas  badania  zaprawy  cementowej  stwierdzono,  ze  stożek  pomiarowy  zanurzył  się 

na głębokości 6,5 cm. Określ na podstawie zamieszczonej tabeli, jaką konsystencję ma ta 
zaprawa? 
a)  Sypką. 
b)  Ciekłą. 
c)  Plastyczną. 
d)  Gęstoplastyczną.  
 

 

Konsystencja 

Głębokość  zanurzenia  stożka 
pomiarowego [cm] 

1.  Ciekła 

10 ÷ 12 

2.  Plastyczna 

  7 ÷ 10 

3.  Gęstoplastyczna 

4 ÷ 7 

4.  Sypka 

1 ÷ 4 

 
16. Należy  przygotować  zaprawę  cementową  o  proporcji  objętościowej  składników  1:3. 

Wskaż,  ile  naczyń  miarowych  cementu  o  pojemności  0,025  m

3

  należy  użyć 

do przygotowania zaprawy, jeżeli zużyto 0,75 m

3

 piasku? 

a)  1. 
b)  3. 
c)  10. 
d)  30. 

 
17. Do  przygotowania  suchej  mieszanki  zaprawy  tynkarskiej  należy  użyć  wagowo:  50% 

piasku,  10%  grysu,  15%  cementu  i  25%  wapna.  Oblicz,  ile  kilogramów  piasku  należy 
dodać do mieszanki, aby przygotować 200 kg suchej zaprawy? 
a)  10 kg. 
b)  15 kg. 
c)  25 kg. 
d)  100 kg. 
 

18. Do sporządzenia zaprawy cementowo-wapiennej o stosunku wagowym 1:3:5 zastosowano 

60  kg  wapna  i  100  kg  piasku.  Obliczono,  że  do  tej  zaprawy  potrzebny  będzie  cement 
w ilości  
a)  10 kg. 
b)  20 kg. 
c)  30 kg. 
d)  40 kg. 

 
19. Do  wykonania  150  m

2

  posadzki  cementowej o  grubości 5  cm  potrzeba 7,50  m

3

  zaprawy 

cementowej.  Wiedząc,  że  do  wykonania  1,00  m

3

  zaprawy  potrzeba  300  kg  cementu, 

wskaż, ile potrzeba cementu na wykonanie całej posadzki. 
a)  4,500 tony. 
b)  2,250 tony. 
c)  1,500 tony, 
d)  1,125 tony. 

 

20. Za 8 godzin betoniarz otrzymuje 100,00 zł wynagrodzenia. Za 6 godzin pracy otrzymasz 

wynagrodzenie w wysokości 
a)    60,00 zł. 
b)    75,00 zł. 
c)    80,00 zł. 
d)  100,00 zł. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 54 

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko........................................................................................................................... 

 

Przygotowanie zapraw, klejów i mieszanek betonowych  
 

Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedź 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

7. 

 

8. 

 

9. 

 

10. 

 

11. 

 

12. 

 

13. 

 

14. 

 

15. 

 

16. 

 

17. 

 

18. 

 

19. 

 

20. 

 

Razem:   

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 55 

Test II 
 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Przygotowanie  zapraw, 
klejów i mieszanek betonowych” 713[05].Z1.02 

Test składa się z  20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

– 

zadania 1 ÷ 16 są z poziomu podstawowego, 

– 

zadania 17 ÷ 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  2  z  poziomu 
ponadpodstawowego.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Plan testu   

 

 

 

 

 

 

  Klucz odpowiedzi 

Nr 

zad 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.   

Wskazać  domieszkę  zapobiegającą  zamarzaniu 
betonu. 

2.   

Określić  składnik  mieszanki  betonowej  w 
stosunku do którego dozuje się domieszki. 

3.   

Wymienić  nazwę  spoiwa,  którego  nie  zaliczmy 
do spoiw powietrznych. 

4.   

Wyjaśnić na czym polega zagęszczanie 
mieszanek betonowych. 

5.   

Określić,  jaką  metodą  nie  wolno  zagęszczać 
elementów żelbetowych. 

6.   

Wskazać 

właściwą 

kolejność 

dozowania 

składników zaprawy cementowo-wapiennej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 56 

7.    Zdefiniować klasę betonu zwykłego. 

8.   

Określić  konsystencję  zaprawy  na  podstawie 
badania. 

9.   

Wymienić  nazwę  zaprawy,  która  nie  spełnia 
wymagań zaprawy murarskiej.  

10.   Określić, co oznacza pojęcie marka zaprawy. 

11.  

Wybrać materiały nie należące do spoiw 
budowlanych. 

12.  

Określić czas po jakim następuje największy 
przyrost wytrzymałości cementu. 

13.  

Określić czas gaszenia się wapna używanego do 
zapraw murarskich. 

14.  

Wymienić nazwę zaprawy stosowanej do 
osadzania elementów metalowych. 

15.   Wskazać właściwości mieszanki betonowej. 

16.  

Wyjaśnić  znaczenie  wskaźnika  wodno  – 
cementowego dla betonów. 

17.   Zdefiniować proces uwodnienia cementu. 

PP 

18.  

Obliczyć  ilość  gipsu  do  wykonania  zaprawy 
gipsowo  –  wapiennej  o  ustalonych  pozostałych 
składnikach i jej proporcjach. 

PP 

19.  

Oblicz ilość zaprawy cementowej niezbędnej do 
wykonania  podkładu  grubości  4  cm  zgodnie  z 
warunkami zadania. 

PP 

20.  

Obliczyć ilość kleju niezbędną do pokrycia 150 
m

2

 powierzchni zgodnie z warunkami zadania. 

 

PP 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 57 

Przebieg testowania 
  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i karty odpowiedzi,  podaj czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  
9.  dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 
10.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

11.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
12.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
13.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

14.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
15.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru. 
5.  Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt. 
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane 

są  cztery  możliwe  odpowiedzi:  A,  B,  C,  D.  Tylko  jedna  odpowiedź  jest  poprawna; 
wybierz ją zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7.  Staraj  się  wyraźnie  zaznaczyć  odpowiedzi.  Jeżeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną. 

8.  Test  składa  się  z  dwóch  części.  Część  I  zawiera  zadania  z  poziomu  podstawowego, 

natomiast w części II  są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te  mogą przysporzyć 
Ci trudności,  gdyż  są  one  na  poziomie  wyższym  niż  pozostałe  (dotyczy  to  zadań 
o numerach od 17 do 20). 

9.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
10.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.  

11.  Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź,  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  na  KARCIE  

ODPOWIEDZI. 

12.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

   

Powodzenia 

 
Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 58 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH   

 
1.  Zamarzaniu betonu zapobiega zastosowanie domieszki 

a)  chlorku wapnia. 
b)  klutanitu. 
c)  hydrobetu. 
d)  abiesodu P-1. 

 
2.  Ilość  domieszki  do  betonu  nie  może  przekraczać  kilku  procent  w  stosunku  do  masy 

użytego 
a)  kruszywa drobnego. 
b) kruszywa grubego. 
c)  cementu.  
d) wody. 

 
3.  Do spoiw powietrznych nie zaliczamy 

a)  gipsu. 
b) wapna. 
c)  cementu. 
d) spoiwa magnezjowego. 

 
4.  Zagęszczanie mieszanek betonowych polega na 

a)  dodaniu do betonu cementu. 
b) dodaniu do betonu kruszywa grubego. 
c)  dodaniu do betonu kruszywa drobnego. 
d) pozbyciu się z mieszanki betonowej powietrza. 

 
5.  Nie jest wskazane zagęszczanie elementów zbrojonych metodą 

a)  wirowania. 
b) prasowania. 
c)  próżniowania. 
d) zagęszczania wibratorami. 

 
6.  Do sporządzenia zaprawy cementowo – wapiennej należy użyć wapna hydratyzowanego, 

cementu,  piasku  i  wody.  Wskaż  właściwą  kolejność  dozowania  tych  składników 
do betoniarki wolnospadowej: 

a)  woda – wapno – cement – piasek. 
b)  piasek – cement – wapno – woda. 
c)  woda – piasek – wapno – cement. 
d)  cement – wapno – piasek – woda. 

 

7.  Klasa betonu zwykłego oznacza 

a)  wytrzymałość określaną na próbkach betonu. 
b)  wytrzymałość gwarantowaną przez producenta z prawdopodobieństwem 95%. 
c)  symbol  literowo  liczbowy  określający  jakość  betonu  odpowiadający  wytrzymałości 

gwarantowanej. 

d)  wytrzymałość  średnią  betonu  obliczaną  jako  średnia  arytmetyczna  z wytrzymałości 

próbek laboratoryjnych. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 59 

8.  Zanurzenie stożka pomiarowego w zaprawie na głębokość 10÷12 cm oznacza, że  badana 

zaprawa ma konsystencję 
a)  rzadką. 
b)  plastyczną. 
c)  bardzo gęstą. 
d)  gęstoplastyczną. 

 
9.  Wśród zapraw murarskich nie możemy wyróżnić zaprawy 

a)  wapiennej. 
b)  cementowej. 
c)  krzemianowej. 
d)  cementowo – wapiennej. 

 

10. Marka zaprawy oznacza jej  

a)  gęstość. 
b)  konsystencję. 
c)  wytrzymałość na zginanie. 
d)  wytrzymałość na ściskanie. 

 
11. Które z wymienionych materiałów budowlanych nie należą do spoiw? 

a)  Cement, wapno, gips. 
b)  Glina, cement, wapno. 
c)  Pospółka, kliniec, grys. 
d)  Szamot, glina, cement. 

 

12. Największy przyrost wytrzymałości cementu następuje po 

a)  7 dniach twardnienia. 
b)  14 dniach twardnienia. 
c)  21 dniach twardnienia. 
d)  28 dniach twardnienia. 

 
13. Do zapraw  budowlanych  wapno  gaszone  może  być  stosowane po uprzednim  dołowaniu, 

które powinno trwać nie krócej niż 
a)  1 miesiąc. 
b)  3 miesiące. 
c)  6 miesięcy. 
d)  3 lata. 

 

14. Do osadzania elementów metalowych stosujemy zaprawę 

a)  gipsową. 
b)  wapienną. 
c)  szamotową. 
d)  cementową. 

 
15. Rozróżniamy właściwości mieszanki betonowej: 

a)  konsystencja, urabialność, szczelność. 
b)  wilgotność, gęstość, wytrzymałość. 
c)  gęstość, uziarnienie, nasiakliwość. 
d)  gęstość, wilgotność, plastyczność. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 60 

16. Wskaźnik wodno – cementowy w/c = 0,4 oznacza, że do wymieszania 

a)  100 kg piasku należy użyć 40 l wody. 
b)  100 kg betonu należy użyć 40 l wody. 
c)  40 kg cementu należy użyć 100 l wody. 
d)  100 kg cementu należy użyć 40 l wody. 

 
17. Proces uwodnienia cementu nosi nazwę procesu 

a)  spalania. 
b)  hydratacji. 
c)  polimeryzacji. 
d)  karbonatyzacji. 

 
18. Do  sporządzenia  zaprawy  gipsowo  –  wapiennej  o  stosunku  wagowym  1  :  1,5  :  4,5 

zastosowano 45 kg wapna i 135 kg piasku. Obliczono, że do tej zaprawy potrzebny będzie 
gips w ilości  
a)  10 kg. 
b)  20 kg. 
c)  30 kg. 
d)  40 kg. 

 
19. Do  wykonania  podkładu  grubości  4  cm  na  powierzchni  50  m

2

  potrzeba  przygotować 

zaprawę cementową w ilości  
a)  20 m

3

b)  12 m

3

c)  5 m

3

d)  2 m

3

 
20. W  instrukcji  producenta  zapisane  jest, że  zużycie  zaprawy  klejowej wynosi  1,5  kg  kleju 

na  1m

2

  i  na  każdy  1  mm  grubości  warstwy  zaprawy.  Zakładając,  że  klejem  musimy 

pokryć 150 m

2

 powierzchni o grubości 3 mm, należy przygotować 

a)  150 kg kleju. 
b)  225 kg kleju. 
c)  450 kg kleju. 
d)  675 kg kleju. 

 

 
 
 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 61 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko........................................................................................................................... 

 

Przygotowanie zapraw, klejów i mieszanek betonowych  

 
Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedź 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

7. 

 

8. 

 

9. 

 

10. 

 

11. 

 

12. 

 

13. 

 

14. 

 

15. 

 

16. 

 

17. 

 

18. 

 

19. 

 

20. 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 62 

7. LITERATURA 

 

1.  Machalski A.(red.): Vademecum Budowlane. Arkady, Warszawa 1994 
2.  Panas J.(red.): Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2005 
3.  Słowiński Z.: Technologia budownictwa 2. WSiP, Warszawa 1994  
4.  Szymański E.: Materiały budowlane. WSiP, Warszawa 2003 
5.  Wolski Z.: Technologia. Roboty posadzkowe i okładzinowe. WSiP, Warszawa 1998 
6.  Czasopisma: „Atlas budowlany”, „Materiały budowlane”, „Murator”.