Krawiec_743[01].Z2.03

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Monika Mosionek

Mirosława Szewczyk

Modelowanie form odzieży zgodnie z projektem
plastycznym 743[01].Z2.03

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Jadwiga Płuska
mgr Janina Szeliga Szafrańska

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Monika Mosionek
mgr Mirosława Szewczyk

Konsultacja:
mgr Ewa Figura

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 743[01].Z2.03
„Modelowanie form zgodnie z projektem plastycznym”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu krawiec.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Zasady modelowania wtórnego odzieży okrywającej dolną część ciała

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Zasady modelowania wtórnego odzieży okrywającej górną część ciała

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Modelowanie odzieży męskiej sportowej

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Modelowanie wtórne form odzieży roboczej

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Modelowanie bielizny damskiej

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Modelowanie wtórne odzieży dla różnych grup wiekowych

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

4.7. Zasady modelowania przestrzennego

4.7.1. Materiał nauczania

4.7.2. Pytania sprawdzające

4.7.3. Ćwiczenia

4.7.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy dotyczącej modelowania

na podstawie formy konstrukcyjnej różnych asortymentów odzieży i kształtowaniu
umiejętności modelowania form odzieży zgodnie z projektem plastycznym.

W poradniku znajdziesz:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

–

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,

–

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

–

ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian postępów,

–

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,

–

literaturę uzupełniającą.

Schemat układu jednostek modułowych

743[01].Z2

Formy odzieży

743[01].Z2.04

Modelowanie form odzieży dla figur

nietypowych

743[01].Z2.03

Modelowanie form odzieży zgodnie

z projektem plastycznym

743[01].Z2.02

Konstruowanie i modelowanie form

podstawowych wyrobów odzieżowych

743[01].Z2.01

Wykonywanie pomiarów krawieckich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

−

posługiwać się terminologią z zakresu konstrukcji i modelowania form odzieży,

−

scharakteryzować rodzaje modelowania form odzieży,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
wymaganiami ergonomii,

−

dobrać materiały, narzędzia oraz przybory kreślarskie i rysunkowe,

−

określić położenie podstawowych punktów pomiarowych ciała ludzkiego,

−

posługiwać się przyrządami pomiarowymi,

−

posłużyć się wymiarami z tabel pomiarów antropometrycznych,

−

zapisać pomiary antropometryczne,

−

wykonać pomiary krawieckie,

−

porównać wyniki pomiarów krawieckich z tabelami pomiarów antropometrycznych,

−

wykonać pomiary niezbędne do wykonania konstrukcji i modelowania podstawowych
form odzieży,

−

wykonać konstrukcję form spódnicy podstawowej,

−

wykonać standard konstrukcji spodni damskich, męskich i dziecięcych,

−

wykreślić konstrukcyjnie formy bluzki podstawowej,

−

wykreślić konstrukcyjnie formę rękawa podstawowego,

−

wykreślić konstrukcyjnie formy koszuli męskiej,

−

wykreślić konstrukcyjnie formy kołnierza do bluzki i koszuli męskiej

−

wykreślić konstrukcyjnie formy kamizelki damskiej i męskiej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy do modelowania form odzieży zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz wymaganiami
ergonomii,

−

zastosować zasady modelowania konstrukcyjnego i wtórnego,

−

odczytać projekt plastyczny modelu odzieżowego,

−

dobrać materiały, narzędzia i przybory do wykreślania konstrukcji modelowania form
odzieży,

−

wykonać konstrukcję i modelowanie wtórne spódnic dla różnych fasonów,

−

zastosować zasady modelowania wtórnego spodni z jednoczesnym ustaleniem dodatku
konstrukcyjnego dla różnych fasonów,

−

wykonać modelowanie wtórne bluzek,

−

zastosować zasady modelowania wtórnego kamizelek,

−

wykonać modelowanie wtórne odzieży o charakterze sportowym,

−

wykonać modelowanie wtórne odzieży roboczej,

−

wykonać konstrukcję i modelowanie bielizny,

−

wykonać konstrukcję i modelowanie wtórne odzieży dziecięcej i młodzieżowej,

−

wykonać modelowanie przestrzenne bluzki damskiej,

−

wymodelować formy podstawowych wyrobów odzieżowych zgodnie z projektem
plastycznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Zasady

modelowania

wtórnego

odzieży

okrywającej

dolną część ciała

4.1.1. Materiał nauczania

Modelowanie odzieży jest procesem otrzymywania form na podstawie projektu

plastycznego odzieży. Proces ten polega na kształtowaniu linii konturowych i cięć
modelowych tak, aby otrzymane elementy odzieżowe, składające się na całość wyrobu
odzieżowego, odpowiadały pod względem proporcji projektowi plastycznemu odzieży.
Znane są następujące metody modelowania:

Modelowanie odzieży na płaszczyźnie za pomocą siatki konstrukcyjnej polega

na wykreślaniu linii konturowych i linii cięć o określonym kształcie na siatce konstrukcyjnej,
uwzględniającej wszystkie proporcje ciała dla danej wielkości odzieży oraz dodatki
konstrukcyjne dla zaprojektowanego modelu odzieży.

Modelowanie odzieży na płaszczyźnie za pomocą formy konstrukcyjnej (zwane

wtórnym) polega na przekształcaniu formy konstrukcyjnej opracowanej na daną wielkość
odzieży z uwzględnieniem odpowiednich dodatków konstrukcyjnych. Przekształcanie formy
konstrukcyjnej na formę modelową polega, między innymi na następujących czynnościach:

−

przecinanie i rozsuwanie elementów formy,

−

przenoszeniu zaszewek i cięć w inne miejsca,

−

dodawanie wielkości dodatków na różne zapięcia (jednorzędowe i dwurzędowe) oraz

modelowanie kształtów wyłogów,

−

modelowanie karczków, kieszeni i innych elementów odzieżowych.

Na podstawie jednej formy konstrukcyjnej można otrzymać kilka różnych form

modelowych odzieży.
Przebieg modelowania po wyborze projektu plastycznego odzieży:
1) Skopiować formy podstawowe, oznaczyć najważniejsze linie: linie talii, bioder,

zaszewki, pachy, kolana.

2) Sprawdzić formy:

−

skontrolować czy szerokość formy = wymiarom ciała + dk,

−

porównać długość linii konturowych: boków, zaszewek itp.

3) Wyznaczyć linie modelowe zgodnie z projektem:

−

zachować proporcje w rozmieszczeniu linii cięć, w miarę potrzeby dokonać pomiarów

kontrolnych na sylwetce,

−

wyznaczyć, punkty montażowe na liniach cięć,

−

wyznaczyć, w elementach krojonych ze skosu, kierunek nitki prostej (osnowy).

4) Rozciąć i przemodelować formę wg projektu:

−

przenieść zaszewkę w inne miejsce,

−

zmodelować cięcia, fałdy, zmarszczenia, zakładki itp.,

−

przykleić elementy formy i wyznaczyć nowe linie konturowe.

5) Wpisać nazwy elementów wyrobu odzieżowego:

−

sprawdzić oznaczone punkty montażowe,

−

nazwać części formy, np. karczek, dolna część przodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Modelowanie przestrzenne (zwane również modelowaniem na bryle) polega

na kształtowaniu form przez upinanie i wycinanie materiału odzieżowego na manekinie
lub figurze ludzkiej.
Przybory oraz materiały do konstrukcji i modelowania form
Do konstrukcji: potrzebne są następujące przybory i materiały:

−

papier jasny, gładki, średniej grubości,

−

taśma centymetrowa do odmierzania odcinków,

−

trójkąty kreślarskie (ekierki) o kątach: 90

i 45

oraz 90

, 30

i 60

−

krzywiki do wykreślania łuków i pokrojów,

−

linijka elastyczna do rysowania łuków dołu, owalnych karczków, kołnierzy itp.,

−

cyrkiel,

−

ołówki twarde i miękkie,

−

flamastry kolorowe lub kredki kopiowe,

−

guma kreślarska do ścierania zbędnych linii,

−

skośny szablon ułatwiający opisywanie i podpisywanie rysunku,

Do modelowania potrzebne są następujące przybory i materiały:

−

klej i taśma klejąca,

−

nożyczki,

−

szpilki krawieckie,

−

koperty do kompletowania opracowanych form,

−

przybory do rysowania (linijka, ekierka, guma kreślarska, ołówki itp.)

−

papier cienki, bibułka lub inny materiał zastępczy.

Odzież na dolną część ciała – odzież opierająca się na dolnej powierzchni ciała,

ograniczonej od góry liniami talii, bioder i krocza oraz kończynami dolnymi.

Odmiany modelowe spódnic znajdziesz w module JM 743.[01].Z1.04

Modelowanie spódnicy z 6-ciu klinów
W  spódnicy  tego  typu  wszystkie  kliny  są  jednakowe,  dlatego  wystarczy
wykreślić  jeden z nich (rys. 1).
Wymiary:
ZWo-164,0 cm
ot-72,0 cm
obt-96,0cm
TD-50,0cm
W  zależności  od  tego  ile  planujemy  klinów,  to  przez  taką  liczbę  dzielimy
obwód pasa i bioder:
72,0

6 klinów = 12 (szerokość klina na linii talii)

96,0

6 klinów = 16,0 + luz (szerokość klina na linii bioder) luz na linii obt

dla każdego klina wynosi 1,0 cm.

Rys. 1. Rysunek modelowy spódnicy z sześciu klinów [5, s. 45]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela. 1.

Opis wykonania klina

[5, s. 46]

Symbol

Nazwa odcinka

Sposób wyliczenia lub

wykonania

Podstawienie

wymiarów

Wynik

środek klina

długość spódnicy

Zgodnie z modą 50,0

głębokość bioder

ZWo+4,0

16,4+4,0

20,4

szerokość klina na linii
talii

od T w obie strony jednakowo

wg wyliczenia
12,0

6,0
6,0

Szerokość

klina

linii bioder + luz

od B w obie strony jednakowo

wg wyliczenia
(16,0+1,0)

8,5
8,5

od T

lewy bok klina

Linia prosta przez B

przecięcia się z linią dołu

od T

prawy bok klina

Linia prosta przez B

przecięcia się z linią dołu

długość

klina

bokach

= długość środka klina

długość odcinka
TD

50,0

dół klina

Wykreślić łukiem

Rys. 2. konstrukcja klina [5, s. 47]

Modelowanie spódnicy z karczkiem

Rysunek  modelowy i opis modelu: Na sylwetce przedstawiona  jest spódnica
z prostym karczkiem i kontrafałdą na linii środka przodu. Cięcie karczka nieco
powyżej bioder. Zaszewki dopasowujące w czasie modelowania zostają ukryte
w  cięciu  karczka.  Dół  lekko  poszerzony.  Karczek  wszyty  do  paska.  Pasek
szeroki na 3,0 cm, zapięty na jeden guzik (rys. 3).

Rys. 3. Rysunek modelowy spódnicy [5, s. 77]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kolejność czynności przy modelowaniu przodu spódnicy (rys. 4):
1. Odbić i wyciąć formę przodu spódnicy podstawowej.
2. Wyznaczyć linię karczka; równolegle do linii bioder, w odległości 10,0–12,0 cm

od linii talii. Wyznaczyć punkty montażowe i pionową linię cięcia od B4. Punkty
montażowe znajdują się na liniach konturowych formy i służą do zaznaczania miejsca
prawidłowego połączenia krawędzi dwóch lub więcej wykrojów.

3. Karczek odciąć, zamknąć zaszewkę dopasowującą aż do linii dolnej karczka.
4. Dół spódnicy rozciąć od dołu i rozsunąć w cięciu o 2,0, a na boku 1,0 lub w cięciu 4,0,

a na boku 2,0 cm.

5. Przykleić karczek spódnicy – środek karczka wzdłuż linii pionowej od wyznaczonego

T1.

6. Niżej przykleić dół spódnicy rozkloszowanej, środek przodu wzdłuż linii pionowej.
7. Dodać na kontrafałdę, równolegle do środka przodu dolnej części spódnicy (dowolnie),

12,0 – 14,0 cm.

8. Wykreślić linie konturowe karczka i dołu spódnicy.
9. Odbić na bibułce karczek i dół spódnicy z kontrafałdą. Aby otrzymać całą szerokość

przodu, przyłożyć złożenie bibułki wzdłuż linii środka karczka i dołu – wzdłuż dodania
na kontrafałdę.

10.  Wyciąć obie formy z podwójnie złożonej bibułki.
11.  Uformować kontrafałdę.
12.  Sprawdzić  długość  dolnej  linii  karczka  i  górnej  linii  dolnej  części  spódnicy

po uformowaniu fałdy. Obie długości muszą być jednakowe.

13. Nakleić blisko siebie zmodelowane formy spódnicy. Na linii karczka uwidaczniają się

zaszewki przeniesione z linii talii w czasie zmodelowania.

Tył spódnicy z karczkiem modeluje się tak samo, jak formę przodu

Rys. 4. Modelowanie spódnicy z karczkiem i kontrafałdą [5, s. 79, 81

Karczek – górna odcięta część tyłu lub przodu wyrobu odzieżowego okrywającego górną

część ciała (np. k. koszuli, k. bluzki) lub dolną (np. k. spódnicy, k. spodni).

Linie modelowe karczków występujących w wyrobach odzieżowych okrywających dolną

część ciała (rys.5).

Rys. 5

Odmiany modelowe karczków [5, s. 83]

asymetryczne

symetryczne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Modelowanie form szortów damskich (rys. 6)

Formy szortów są zmodelowane na formach przedniej i tylnej części nogawki spodni

długich dla typów figury A i B kobiet oraz dla IV grupy wiekowej dziewcząt.
UD = długość szortów od linii krocza. Z punktu D wystawiamy prostopadłą. Punkty B

i D

łączymy prostą. Z punktu D

wystawiamy prostopadłą do prostej B

= 1,5 cm

= U

Wyrównanie długości linii wewnętrznych. Wykreślamy nowy podkrój krocza tyłu. Formę
nakładanej kieszeni w przedniej części nogawki należy zmodelować według wymiarów
podanych na rysunku. Zaszewka jest zastąpiona fałdką.

Rys. 6

Modelowanie form szortów [7, s. 40]

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie zasady obowiązują przy modelowaniu wtórnym odzieży?
2.  Jakie przybory i materiały potrzebne są do wykonania konstrukcji odzieży?
3.  Jaka jest kolejność czynności przy modelowaniu spódnicy z karczkiem?
4.  Jaka jest kolejność czynności przy modelowaniu spódnicy z 6-ciu klinów?
5.  Jaka jest kolejność czynności przy modelowaniu szortów damskich?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj konstrukcję klina do spódnicy z sześciu klinów dla reprezentantki figury

typu B.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) z tabeli wymiarów odczytać i wypisać wymiary potrzebne do narysowania konstrukcji

klina,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2)  wypisać wszystkie odcinki konstrukcyjne,
3)  obliczyć odcinki konstrukcyjne,
4)  wykreślić konstrukcję klina spódnicy z sześciu klinów.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabele wymiarów,

−

papier do wykreślania konstrukcji,

−

przybory kreślarskie,

−

plansza z konstrukcją klina spódnicy.

Ćwiczenie 2

Na podstawie projektu plastycznego spódnicy z karczkiem i fałdami w przodzie wykonaj

modelowanie przodu i tyłu spódnicy w dwóch etapach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Etap I
1)  odbić i wyciąć dwie formy przodu i tyłu spódnicy,
2)  w przodzie wyznaczyć linię karczka oraz linię fałd,
3)  w tyle wyznaczyć linię potrzebną na rozkloszowanie spódnicy.
Etap II
Przód
1)  odciąć karczek, zamknąć zaszewkę dopasowującą, aż do linii dolnej karczka,
2)  dół spódnicy rozciąć od dołu i rozstawić na szerokość fałd (8,0 cm),
3)  przykleić karczek spódnicy pamiętając, aby środek karczka ułożyć wzdłuż linii pionowej,
4)  niżej przykleić dół spódnicy, środek również wzdłuż linii pionowej,
5)  dodać na fałdę, równolegle do środka dolnej części spódnicy,
6)  wykreślić zewnętrzne linie konturowe karczka i dołu spódnicy.
Tył
1)  rozciąć od dołu i rozstawić zamykając zaszewkę dopasowującą,
2)  przykleić tył spódnicy wzdłuż linii pionowej,
3)  wykreślić zewnętrzne linie formy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

projekt plastyczny spódnicy,

−

dwie formy przodu i tyłu spódnicy podstawowej,

−

papier kolorowy,

−

przybory kreślarskie,

−

nożyczki,

−

klej,

−

skalówka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Wykonaj modelowanie przodu i tyłu spodni rozszerzonych od linii kolan dla

reprezentantki sylwetki typu B w dwóch etapach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Etap I
1) odbić i wyciąć dwie formy przodu i tyłu spodni, zaznaczyć linię kolana i linię środka

nogawki (kantu),

2)  w przodzie i w tyle, od linii kolan wyznaczyć linie prostopadłe do dołu.
Etap II
1)  przeciąć  nogawkę na linii kolan,
2)  przeciąć dolną część nogawki po wyznaczonych liniach pionowych,
3)  rozstawić elementy dolnej części nogawki o wartość potrzebną na rozkloszowanie,
4)  środek nogawki przykleić wzdłuż linii pionowej,
5)  wykreślić nowe linie konturowe.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dwie formy przodu i tyłu spodni podstawowych,

−

papier kolorowy,

−

przybory kreślarskie,

−

nożyczki,

−

klej,

−

skalówka.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wykreślić

linie

modelowe

spódnicy

zgodnie

projektem

plastycznym?



2) wykreślić kontury zmodelowanej formy spódnicy?



3) zmodelować formy spodni według projektu plastycznego?



4) wykreślić kontury zmodelowanych form spodni



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Zasady

modelowania

wtórnego

odzieży

okrywającej

górną część ciała

4.2.1. Materiał nauczania

Odzież na górną część ciała – odzież opierająca się na górnej powierzchni ciała,

ograniczonej od góry liniami szyi, barków, pachy i piersi oraz kończynami górnymi.

Modelowanie bluzek
Przenoszenie zaszewki piersiowej w bluzce damskiej. Zaszewkę konstrukcyjną (piersiową)
można przenieść w dowolnie wybrane miejsce na liniach konturowych bluzki. Wybór miejsca
przeniesienia zaszewki zależy od wybranego modelu i typu budowy kobiety.

Kolejność przy przenoszeniu zaszewki:

−

Przygotować formę przodu bluzki, oznaczyć punkt P

= punkt brodawkowy

−

Wyznaczyć na formie bluzki miejsce planowanego przeniesienia zaszewki piersiowej

zgodnie z projektem plastycznym. W każdym przypadku linia przeniesienia zaszewki
powinna być skierowana do punktu P

−

Rozciąć formę bluzki w wyznaczonym miejscu, od linii konturowej do punktu P

−

Zamknąć zaszewkę konstrukcyjną; sprawdzić na linii środka przodu, czy otrzymana linia

jest linią prostą.

−

Zaznaczyć długość zaszewki; należy ją skrócić od P

= 3,0 cm,

−

Wykreślić linię konturową formy otrzymanej w wyniku modelowania.

Rys. 7. Przenoszenie zaszewek a) na linię ramienia, b) na linię szyi, c) na linię pachy, d) na linię boku,

e) na linię dołu [8, s. 142]

Modelowanie zaszewki barkowej (rys. 8)
Kształtowanie zaszewki barkowej uzależnione jest od wypukłości łopatek. Zaszewkę barkową
otrzymuje się przez skrócenie długości podkroju pachy tyłu.
Kolejność czynności:

−

Skopiować z konstrukcji i wyciąć formę tyłu bluzki.

−

Zaznaczyć linie: S, P, T, B.

−

Wykonać zadania wg następującego opisu:

SC = 1/2 odcinka SP

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

= wyznaczenie linii łopatek – linia pozioma

= wyznaczenie położenia zaszewki barkowej = 1/2 CC

+ 0,5

= kąt prosty,

= skrócenie podkroju pachy = 1,0–1,5 cm

Skrócenie zaszewki barkowej o 2 cm.

Rys. 8. Modelowanie zaszewki barkowej [6, s. 4]

Zaszewkę barkową można przenieść w następujące miejsca formy (rys. 9):

−

na linię barku,

−

na linię podkroju szyi,

−

na linię podkroju pachy w cięciu karczka.

Rys. 9. Przeniesienie zaszewki barkowej: a) na linię barku, b) na linię podkroju szyi,

c) na linię podkroju pachy w cięciu karczka [8, s. 143]

Kołnierze w odzieży damskiej

Kołnierz w ubiorze stanowi bardzo ważny element dekoracyjny, wykańcza i ozdabia

podkrój szyi. Starannie wymodelowany i uszyty kołnierz może dodać elegancji i lekkości.
Kołnierze podlegają częstym zmianom mody. Dobór fasonu kołnierza zależy od wielu
czynników, najważniejsze z nich to:

−

cechy charakterystyczne sylwetki i kształt szyi,

−

rodzaj tkaniny i przeznaczenie wyrobu,

−

rodzaj zapięcia itp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozróżnia się kołnierze wykładane, stojące i leżące.

Pod względem techniki modelowania form kołnierze można podzielić na trzy rodzaje:

−

kołnierze modelowane na podstawie podkroju szyi przodu,

−

kołnierze modelowane na podstawie wykreślonego kąta prostego,

−

kołnierze modelowane na podstawie formy przodu i tyłu.

Kołnierze modelowane na podstawie wykreślonego kąta prostego (rys. 10)
a)  kołnierz stojący – wykładany,
b)  kołnierz sportowy,
c)  kołnierz koszulowy.

Rys. 10. Kołnierze modelowane na podstawie wykreślonego kąta prostego [6, s. 76]

Wymienione kołnierze zaliczane są do stojących. Długość kołnierzy wyznacza się na
podstawie sumy pokrojów przodu i tyłu lub ½ obwodu szyi. Szerokość dowolna,
ale uzależniona od rodzaju kołnierza. Kołnierze stojące stosowane są w bluzkach i sukienkach
damskich oraz w koszulach i wdziankach męskich.
Modelowanie kołnierza koszulowego na stójce (rys. 11)

a) Kołnierz krojony wraz ze stójką:

§ wykreślić kąt prosty, oznaczyć punktem S
SS

= 1,5 cm,

= szerokość stójki= 2,5- 3 ,0 cm,

= szerokość kołnierza= 4,0 cm,

= długość kołnierza= 1/2 obwodu w szyi = 18,0 cm,

= uzupełnienie prostokąta,

= w połowie odcinka SS

−

od punktu S

w górę odmierzyć 0,5 cm

−

od punktu S

w górę odmierzyć 0,7 cm’

= dodanie na zapięcie= 2,0-3,0 cm

−

od punktu S

= 1,0 cm,

−

od punktu S= 1,0 cm,

§ wykreśl dolną linię konturową od punktu S

do S

§ od S

wykreśl linię przerywaną równoległą do konturu dołu,

§ pozostałe linie konturowe zaznacz jak na rysunku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 11. Modelowanie kołnierza koszulowego na stójce [6, s. 78]

Kołnierze modelowane na podstawie podkroju szyi przodu (rys. 12)
   Kołnierze  te  krojone  są  łącznie  z  przodami  i  zaliczane  są  do  kołnierzy  wykładanych.
Szerokość i kształt zewnętrzny kołnierza oraz głębokość dekoltu zależą od gustu, upodobania
i  przeznaczenia  wyrobu  odzieżowego.  Kołnierze  szalowe  mają  szerokie  zastosowanie
w  odzieży  damskiej  i  męskiej.  W  odzieży  damskiej  występują  w  bluzkach,  sukienkach,
żakietach, kurtkach, płaszczach, a także w piżamach, porannikach i płaszczach kąpielowych.

Rys. 12. Kołnierze modelowane na podstawie podkroju szyi przodu [6, s. 72]

Modelowanie kołnierza szalowego (rys. 13):

Kolejne czynności przy modelowaniu:

1)  Skopiować formę przodu bluzki damskiej do talii.
2)  Przenieść zaszewkę konstrukcyjną (piersiową) na linię boku.
3)  Dodać na zapięcie = 2,0 cm
4)  Wyznaczyć głębokość dekoltu = 12,0 do 15,0 cm
       SK= przedłużyć linię barku = 2,0 cm
5)  Punkt  K  połączyć  linią  przerywaną  z  głębokością  dekoltu,  jest  to  linia  wyznaczająca

załamanie wyłogu:
KK

= długość podkroju szyi w tyle + 0,5 cm = 8,0 cm

= kąt prosty

= wyznaczenie załamania kołnierza = 2,0 cm

= szerokość stójki = 2,0 cm

6) Punkt K

połączyć z punktem S

= kąt prosty

= szerokość kołnierza = 7,0 cm

7) Wyznaczyć zewnętrzny kształt kołnierza.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 13. Modelowanie kołnierza szalowego [6, s. 73]

Kołnierze modelowane na podstawie formy przodu i tyłu bluzki

a)  kołnierz okrągły „be-be”,
b)  kołnierz marynarski,
c)  kołnierz wykładany.

Wymienione  kołnierze  zalicza  się  do  płaskich  i  jak  nazwa  wskazuje,  układają  się  płasko
na górnej części ubioru. Długość kołnierzy uzależniona jest od długości podkroju szyi przodu
i  tyłu  w  formach.  Szerokość  związana  jest  z  modelem.  Kołnierze  leżące  odsłaniają  szyję,
dlatego  stosuje  się  je  najczęściej  w  odzieży  dziecięcej  i  młodzieżowej  oraz  w  odzieży
damskiej dla osób z krótką szyją.
Modelowanie kołnierza okrągłego „be-be”(rys. 14)
Kolejność czynności:

Przygotować formę przodu i tyłu bluzki
Przenieść zaszewkę piersiową na linie boku.
Przykleić formę przodu i wyznaczyć punkt S.
S = punkt styczny z podkrojem szyi tyłu. Bark przodu i tyłu od strony pachy założyć

na siebie na szerokość 2,0–3,0 cm.

Wyznaczyć kształt i szerokość kołnierza według danych podanych na rysunku.

Rys. 14. Modelowanie kołnierza okrągłego „be – be” [6, s. 81]

Rękawy w odzieży damskiej
Rękaw to część odzieży okrywająca kończynę górną. Rękawy dzielą się na:

−

rękawy krótkie,

−

rękawy długie.

W praktyce stosowane są także określenia: rękaw do łokcia, rękaw 3/4 lub 7/8. Wszystkie

te  długości  możemy  otrzymać  z  formy  rękawa  podstawowego.  Formę  rękawa  można
przekształcać w różne odmiany  modelowe. Na wybór modelu wpływ mają: rodzaj i grubość
materiału,  przeznaczenie  wyrobu,  budowa  sylwetki  kobiecej,  aktualna  moda,  rodzaj
asortymentu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rękawy długie
Formę rękawa długiego można również modelować w celu otrzymania różnych odmian
rękawów szerokich. Może do nich należeć:

−

rękaw poszerzony do dołu,

−

rękaw poszerzony od linii łokcia do dołu,

−

rękaw zwężony dołem z bufką.

Modelowanie rękawów długich (rys. 15)
Kolejność czynności:

−

odbić na bibułce i wyciąć formę rękawa długiego,

−

oznaczyć linię łokcia oraz linię cięć na podstawie linii przerywanych na konstrukcji

rękawa od punktów P

i R

, według wzoru na niżej zamieszczonym rysunku,

−

podzielić szerokość zaszewki łokciowej na połowę i połączyć środek zaszewki z punktem

−

wyznaczyć linię środkową między dwiema liniami pionowymi – powstanie w ten sposób

trzecia linia do cięć modelowych,

−

rozciąć formę,

−

przykleić elementy formy rękawa rozsuwając o odpowiednie wielkości,

−

wykreślić nowe linie konturowe zmodelowanej formy.

Rys. 15. Przygotowanie rękawa długiego do modelowania [6, s. 65]

Rękaw długi poszerzony dołem (rys. 16)
Kolejność czynności:

−

przygotować rękaw do modelowania zgodnie z rys. 15,

−

rozciąć rękaw od linii dołu po wyznaczonych liniach modelowych,

−

rozsunąć elementy rękawa o wartości podane na rysunku,

−

wykreślić linie konturowe zmodelowanej formy rękawa.

Rys. 16. Rękaw długi poszerzony dołem [6, s. 66]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rękaw długi poszerzony od linii łokcia do dołu (rys. 17)
Kolejność czynności:

−

przygotować rękaw do modelowania zgodnie z rys. 15,

−

rozciąć formę od linii dołu do linii łokcia po liniach modelowych zgodnie z rysunkiem,

−

rozsunąć elementy formy o wartości podane na rysunku,

−

wyznaczyć kontury zmodelowanej formy.

Rys. 17. Rękaw długi poszerzony od linii łokcia do dołu [6, s. 67]

Rękawy krótkie
Formę  rękawa  krótkiego  otrzymuje  się  z  konstrukcji  rękawa  długiego  odmierzając
od  najwyższego  punktu  kuli  rękawa  dowolną  długość.  Linia  prostopadła  do  wyznaczonej
długości  jest  linią  dołu  rękawa.  Na  podstawie  formy  rękawa  krótkiego  można  modelować
następujące odmiany:

−

rękaw poszerzony na linii dołu,

−

rękaw marszczony na linii wszycia do pachy,

−

rękaw marszczony na linii wszycia do pachy i na linii dołu.

Modelowanie rękawów krótkich (rys. 18)
Kolejność czynności:

−

wyznaczyć na formie rękawa długiego pożądaną długość odmierzając: od punktu R

22,0-25,0 cm,

−

wyznaczyć linie pionowe cięć dzieląc formę na sześć części,

−

rozciąć formę, przykleić elementy formy rozsuwając po 2 cm,

−

wykreślić nowe linie konturowe zmodelowanej formy.

Rys. 18. Przygotowanie rękawa krótkiego do modelowania [6, s. 62]

Rys. 19. Rękaw krótki poszerzony na linii dołu [6, s. 62, 63]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 20. Rękaw krótki marszczony na linii wszycia do pachy [6, s. 62, 63]

Rys. 21. Rękaw krótki marszczony na linii wszycia do pachy i na linii dołu [6, s. 62, 64]

Modelowanie wtórne kamizelki damskiej
Kamizelka – krótki ubiór bez rękawów będący częścią składową ubioru. Nosi się ją pod
marynarką jak również na bluzce lub sukni. Występuje często w stroju ludowym.

Rysunek modelowy i opis modelu: rysunek 22 przedstawia kamizelkę
krótka, dopasowaną, zapiętą na środku przodu na cztery guziki. Można
ją nosić ze spódnicą lub spodniami.

Rys. 22. Rysunek modelowy kamizelki damskiej [6, s. 37]

Kolejność czynności przy modelowaniu kamizelki:
1. Przygotować formę przodu i tyłu bluzki damskiej dopasowanej, a następnie:

−

w przodzie, przenieść zaszewkę konstrukcyjną na linię boku lub inne miejsce,

−

w tyle zmodelować zaszewkę barkową.

2. Przykleić przekształcone formy.
3. Przesunąć linię szwu ramieniowego do przodu o 1,0 cm w następujący sposób:

−

podnieść równolegle linię ramienia w tyle o 1,0 cm,

−

obniżyć równolegle linię ramienia w przodzie o 1,0 cm.

4. Skrócić szew ramieniowy:

−

od podkroju szyi w przodzie i w tyle o 1 cm,

−

od podkroju pachy w przodzie i w tyle o 1,0 – 2,0 cm.

5.  Obniżyć podkrój pachy na boku, w przodzie i w tyle o 2,0 cm.
6.  Oznaczyć głębokość i kształt dekoltu – dowolnie.
7.  Oznaczyć długość i linię modelową dołu – dowolnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8.  Dodać na zapięcie od 2,0 do 2,5 cm.
9.  Wyznaczyć dziurki do guzików.
10.  Skrócić zaszewki: piersiową – 3,0 cm, barkową – 2,0 cm.
11.  Oznaczyć kontury formy przodu i tyłu kamizelki (rys 23).

Rys. 23. Modelowanie form kamizelki damskiej [6, s. 38]

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W które miejsca można przenieść zaszewkę piersiową?
2.  Czy potrafisz zmodelować zaszewkę barkową?
3.  Jakie znasz rodzaje kołnierzy?
4.  Jakie znasz rodzaje rękawów?
5.  Jaka jest kolejność czynności przy modelowaniu wtórnym kamizelki?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie projektu plastycznego bluzki, wykonaj modelowanie przodu i tyłu

w dwóch etapach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Etap I
1)  skopiować i wyciąć dwie formy przodu i tyłu bluzki,
2)  w przodzie i w tyle wyznaczyć linię karczka,
3)  w tyle wyznaczyć linie potrzebne do zmodelowania zaszewki barkowej.
Etap II
Przód
1)  odciąć karczek, przenieść zaszewkę piersiową na linie karczka,
2)  przykleić karczek bluzki pamiętając, aby środek karczka ułożyć wzdłuż linii pionowej,
3)  niżej przykleić dolną część przodu środek przodu również wzdłuż linii pionowej,
4)  do linii środka przodu dodać na zapięcie od 2,0 – 2,5 cm,
5)  wykreślić zewnętrzne linie karczka i dołu bluzki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tył
1)  odciąć karczek,
2)  przykleić karczek tyłu pamiętając, aby środek karczka ułożyć wzdłuż linii pionowej,
3)  niżej przykleić dolną część tyłu środek wzdłuż linii pionowej,
4)  wykreślić zewnętrzne linie formy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dwie formy przodu i tyłu bluzki podstawowej,

−

papier kolorowy,

−

przybory kreślarskie,

−

nożyczki,

−

klej,

−

skalówka,

−

żurnale.

Ćwiczenie 2

Na podstawie projektu plastycznego bluzki z ćwiczenia 1 wykonaj modelowanie rękawa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  odczytać projekt plastyczny modelu bluzki,
2)  przygotować formę rękawa podstawowego,
3)  wyznaczyć linie modelowe potrzebne do zmodelowania rękawa,
4)  zmodelować rekaw zgodnie z projektem plastycznym,
5)  wykreślić kontury zmodelowanej formy rękawa.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

forma rękawa podstawowego,

−

papier kolorowy, przybory kreślarskie, nożyczki, klej, skalówka.

Ćwiczenie 3

Na podstawie projektu plastycznego kamizelki wykonaj modelowanie wtórne przodu

i tyłu kamizelki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Etap I
1)  odbić i wyciąć dwie formy przodu i tyłu kamizelki,
2)  w przodzie wyznaczyć linię karczka oraz linię cięć,
3)  w tyle wyznaczyć linię karczka.

Etap II
Przód
1)  odciąć karczek, przenieść zaszewkę piersiową na linię karczka,
2)  przykleić karczek przodu,
3)  niżej przykleić  przednią  i  boczną  część kamizelki pamiętając aby  środek ułożyć wzdłuż

linii pionowej,

4) obrysować zewnętrzne linie zmodelowanej formy przodu kamizelki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tył
1)  odciąć karczek i przenieść zaszewkę barkową na linię karczka,
2)  przykleić karczek kamizelki pamiętając aby środek karczka ułożyć wzdłuż linii pionowej,
3)  niżej przykleić dół kamizelki,
4)  obrysować zewnętrzne linie formy tyłu kamizelki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dwie formy przodu i tyłu kamizelki podstawowej,

−

papier kolorowy,

−

przybory kreślarskie,

−

nożyczki,

−

klej,

−

skalówka.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) odczytać rysunek modelowy?



2) zmodelować różnego rodzaju rękawy?



3) zmodelować kołnierze stojące?



4) przenieść zaszewkę barkową na linię karczka?



5) zmodelować

formy

kamizelki

damskiej

według

projektu

plastycznego?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Modelowanie odzieży męskiej sportowej

4.3.1. Materiał nauczania

Odzież sportową tworzą ubiory wygodne o swobodnej linii, funkcjonalne. Większość

ubiorów  tego  typu  nadaje  się  do  noszenia  na  co  dzień  (całodzienne,  relaksowe,
wypoczynkowe). Do tych ubiorów zalicza się: płaszcze typu wojskowego, kurtki (kanadyjkę,
parkę,  budrysówkę),  różnorodne  spodnie  (narciarki,  bryczesy,  rybaczki,  legginsy,  dżinsy,
szorty)  itp.  Charakterystyczne  cechy  odzieży  sportowej  to:  kieszenie,  pagony,  kaptury,
wzmocnione  szwy (stębnówki), karczki, mankiety, kołnierze (rewersowe), stójki, emblematy
jako elementy dekoracyjne.

Konstrukcja odzieży męskiej na górną część ciała, oparta jest na pomiarach

antropometrycznych i dotyczy odzieży z prostą linią środka przodu. Stosowana jest wyłącznie
do modelowania odzieży, w której krawędź przodu jest linią prostą, np: bluzy, kurtki, dresy.

Metoda ta umożliwia skonstruowanie, a następnie zmodelowanie odzieży dla dowolnych

rozmiarów wybranych z tabeli lub dla wymiarów indywidualnych figur.

Konstrukcja bluzy

Wymiary;
ZWo   =   176,0
opx     =     96,0
ot       =      86,0
obt     =    100,0
os       =      38,0
XcXc  =     36,0
PcPl   =     12,0
XlXl =     36,0
SyTy  =     43,0
RvNv  =    60,0

Podział połowy klatki piersiowej

Połowa szerokości tyłu =

XcXc

Szerokość pachy = PcPl

Połowa szerokości przodu =

XlXl

Połowa obwodu klatki piersiowej =

opx

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 2. Standard konstrukcji odzieży męskiej z prostą linią środka przodu – wielkości dodatków

konstrukcyjnych [9, s. 34]

Odcinek konstrukcyjny

Dodatki

konstrukcyjne dk

Symbol

Wzór

Bluza

Kurtka

ZWo +

opx + 0,8

Syty + dk

1,0

2,0

ZWo + 3,0

Długość wyrobu odzieżowego

2,0

XcXc + dk

3,0

4,0

PcPl + dk

6,5

8,5

XlXl + dk

4,0

5,0

opx +dk

13,5

17,5

os + dk

0,4

0,9

2,5

SP + 3,0

+ 1,5

1,0

R – 1,0

3,0

2,5

3,0

+ 1,0

2,0

- 2,0

Modelowanie form konstrukcyjnych bluzy (rys. 24)

Kolejność czynności:

1. Wyznaczenie długości bluzy:
SD = 62,0 – długość bluzy zależy od modelu.
T

= T

2. Wykreślenie linii bocznych:

+ 1,0 =

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Gdzie: P

= PcPl + dk szerokość pach bluzy

Z punktu P

poprowadź równoległą do linii środka tyłu – linia boczna tyłu.

- 1,0 =

Z punktu P

poprowadź prostopadłą – linia boczna przodu.

3. Modelowanie linii pokrojów.

−

Wykreśl krzywe pokrojów:

Pachy tyłu R

, pachy przodu R

, szyi tyłu SS

szyi przodu S

−

Wytnij otrzymane formy i złącz na linii barku

= S

Sprawdź kształt wykreślonych pokrojów, popraw w przypadku złego przebiegu - taki sposób
sprawdzania krzywizn nazywa się modelowaniem konfekcyjnym.
4. Przesunięcie linii barku do przodu o 1,0 cm

−

Od formy przodu na linii barku odetnij równolegle pasek szerokości 1,0 cm i dostaw

do formy tyłu. Czynność tę wykonujemy w tym celu, aby w odzieży z rękawami
dostawianymi, np. raglanowe, szew barkowy przechodzący w szew zewnętrzny
rękawa miał położenie w kierunku przodu.

5. Modelowanie linii boku:

−

Odmierz na linii talii i linii dołu po 1,5 cm, wykreśl linię boku tyłu i linię boku przodu.

6. Wykreślenie linii dołu:

−

Sprawdź przebieg linii dołu łącząc formę tyłu z formą przodu.

Rys. 24. Siatka konstrukcyjna bluzy [9, s. 36]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 25. Modelowanie form przodu i tyłu bluzy [9, s. 38]

Rys. 26. Modelowanie linii pokrojów pachy i szyi [9, s. 39]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Konstrukcja rękawa do bluzy

Tabela 3 Konstrukcja rękawa do bluzy [9, s. 42]

Odcinek konstrukcyjny

Dodatki

Konstrukcyjne dk

Symbol

Wzór

Bluza

Kurtka

( P

+ P

) + 1,0

RvNv + dk

4,0

1,5

N – 1,5

– 1,0

+ dk

5,0

5,5

– 0,5

- 2,5

+ 2,0

- 0,5

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 27. a) siatka konstrukcyjna rękawa, b) modelowanie form konstrukcyjnych dwuczęściowego rękawa

ze szwami wewnętrznym i zewnętrznym [9, s. 44]

Modelowanie form konstrukcyjnych dwuczęściowego rękawa ze szwami wewnętrznym
i zewnętrznym rys 27a, 27b, 28

1. Wykreślenie krzywej główki i podkroju rękawa:

−

Od punktu P

przez punkty R

, R

do punktu R

wykreśl krzywą główki rękawa,

−

Od punktu R

do punktu P

wykreśl krzywą podkroju rękawa.

2. Wyznaczenie położenia linii wewnętrznej:

−

= P

odcinek P

odmierz po linii podkroju pachy przodu i przenieś

na linię podkroju rękawa. Z punktu P

wstaw prostopadłą- powstaje punkt T

oraz

linia wewnętrzna rękawa.

3. Wyznaczenie punktu montażowego na podkroju pachy:

−

= P

odcinek P

odmierz po linii podkroju pachy tyłu i przenieś na linię

podkroju rękawa.

4. Wyznaczenie położenia linii zewnętrznej rękawa.

−

Z punktu R

wystaw prostopadłą, na linii dołu odmierz w lewo 2,0 cm – linia

zewnętrzna rękawa.

Zmodelowana forma rękawa przedstawia rękaw „zamknięty”.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Modelowanie rękawa „otwartego”

Odrysuj na bibułce spodnią część rękawa:

−

Oznacz linię łokcia i linię wewnętrzną;

−

Wytnij spodnią część rękawa, przetnij wzdłuż linii wewnętrznej P

−

Płaszczyznę oznaczoną punktami P

przyklej na zewnątrz prostej P

−

Płaszczyznę oznaczoną punktami R

przyklej na zewnątrz prostej R

Rys. 28. Modelowanie form rękawa dwuczęściowego „otwartego” [ 9, s. 45]

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1.  Czym charakteryzuje się odzież w stylu sportowym?
2.  Jakie miary potrzebne są do konstrukcji bluzy męskiej?
3.  Jak zbudowana jest siatka konstrukcyjna z prostą linią środka przodu?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie projektu plastycznego bluzy, wykonaj modelowanie przodu i tyłu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś

1)  przygotować formę przodu i tyłu bluzy,
2)  wyznaczyć pogłębienie i poszerzenie pach,
3)  wykreślić w przodzie i w tyle kształt karczków,
4)  wykreślić plisy i formę listewki kieszeniowej,
5)  wymodelować formę paska.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

forma przodu i tyłu,

−

papier kolorowy,

−

przybory kreślarskie,

−

nożyczki,

−

klej,

−

skalówka.

Ćwiczenie 2

Zmodeluj rękaw dwuczęściowy ze szwami zewnętrznym i wewnętrznym oraz mankiet

do bluzy męskiej z ćwiczenia 1.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować formę rękawa odbitą z konstrukcji,
2) wyznaczyć: zmniejszenie wysokości główki rękawa równe wydłużeniu barków,

pogłębienie podkroju rękawa równe połowie pogłębienia pachy, poszerzenie rękawa
i zwężenie na liniach wewnętrznych, skrócenie rękawa równe szerokości mankietu,

3) wykreślić: nową krzywą główki rękawa, linie wewnętrzne rękawa, linię dołu rękawa,
4) odmierzyć odcinki podkrojów pach przodu i tyłu i przenieść na nową krzywą główki

rękawa (za linii zewnętrznej rękawa powstanie zaszewka),

5) zmodelować mankiet.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

forma podstawowa rękawa,

−

papier,

−

klej,

−

nożyczki,

−

przybory kreślarskie,

−

plansze przedstawiające sposób modelowania rękawa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Wykonaj konstrukcję i modelowanie form kołnierza zastosowanego w bluzie męskiej

przedstawionej na projekcie plastycznym w ćwiczeniu 1.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zmierzyć krzywe podkroju szyi tyłu i przodu z formy bluzy,
2) wykreślić krzywą podkroju kołnierza i kształt formy kołnierza według rysunku.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

forma przodu i tyłu bluzy,

−

projekt plastyczny bluzy,

−

papier, klej, nożyczki, przybory kreślarskie,

−

plansze przedstawiające sposób modelowania kołnierza koszulowego.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować odzież sportową?



2) wymienić miary potrzebne do konstrukcji bluzy?



3) wykonać modelowanie wtórne przodu i tyłu bluzy według projektu

plastycznego?



4) wykonać modelowanie konstrukcyjne kołnierza koszulowego

do bluzy męskiej według projektu plastycznego?



5) wykonać modelowanie rękawa do bluzy męskiej?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Modelowanie wtórne form odzieży roboczej

4.4.1 Materiał nauczania

Przez pojęcie odzieży roboczej rozumiemy nie tylko okrycia chroniące nasz ubiór

codzienny przed  zabrudzeniem  i  uszkodzeniem (fartuchy, kurtki, kombinezony, rękawiczki),
ale  i  odzież  przeznaczoną  do  określonych  zajęć.  Odzież  tę  stosowaną  przy  pracy
w  poszczególnych  zawodach  dzielimy  na  dwie  podstawowe  grupy.  Pierwsza  grupa
przewidziana  jest  dla  pracowników  fizycznych  zatrudnionych  w  zakładach  przemysłowych,
gospodarstwach rolnych, pracowników służby zdrowia  itp. Druga grupa obejmuje odzież dla
pracowników  biurowych,  pracowników  związanych  bezpośrednio  z  konsumentami
(np.  zakłady  zbiorowego  żywienia,  sklepy,  domy  towarowe,  gospodarstwa  domowe).Przy
projektowaniu  odzieży  dla  pracowników  fizycznych  trzeba  uwzględnić  rodzaj  pracy  oraz
warunki  klimatyczne  i  przestrzenne  miejsca  pracy.  Na  fizjologiczny  stan  człowieka  wpływa
temperatura  pomieszczenia  oraz  jej  zmiany.  Stąd też  zupełnie  innym  wymaganiom  powinny
odpowiadać  odzież  i  obuwie,  jeśli  pracownik  w  ciągu  dnia  roboczego  przebywa
w jednakowej  temperaturze,  a  innym  tam,  gdzie  mają  miejsce  częste  zmiany  temperatury
i gdzie pracownik powinien mieć możność łatwego przebrania się. Również należy wziąć pod
uwagę  zmiany  pór  roku.  Duże  znaczenie  ma  tutaj  prawidłowy  wybór  materiału.  Może  być
przepuszczający powietrze lub ścisły, lekki lub ogrzewający. W niskich temperaturach stosuje
się  ocieplacze  z  tkanin  kocowych,  pikowanej  waty,  pikowanej  pianki  poliuretanowej,  (przy
konstruowaniu  tego  rodzaju  odzieży  trzeba  uwzględnić  większe  dodatki  konstrukcyjne).
Odzież  nie  powinna  przeszkadzać  ruchom,  a  z  drugiej  strony  nie  powinna  być  luźna.
Materiały  na odzież roboczą powinny być  niekurczliwe, elastyczne, odporne na zabrudzenia,
przewiewne,  łatwe  do  prania.  Najprostszą  formą  odzieży  roboczej  jest  fartuch  gospodarski.
Przed  przystąpieniem  do  opracowania  formy  fartuszka  należy  wykonać  niezbędne  pomiary
osoby, dla której fartuch ma być opracowany.

Tabela 4. Wymiary potrzebne do wykonania konstrukcji fartuszka [1, s. 27]

Wymiary podstawowe

1/2

1/4

1/8

1/10

ZWo = 164
ot = 64
obt = 94

82,0
32,0
47,0

41,00
16,25
23,50

20,50
8,12
11,75

16,4
-
-

Konstrukcja fartuszka składa się z 4 klinów wykreślonych stycznie w stosunku do siebie.

Szerokość  każdego  klina  ustala  się  na  linii  talii  i  na  linii  bioder.  Opracowanie  formy
rozpoczyna  się  od  wykreślenia  z  lewej  strony  arkusza  linii  pionowej,  która  jest  linią  środka
przodu.  Na tej  linii  należy  odmierzyć  długość  fartuszka  do talii,  obliczoną według  1/8  ZWo
(wysokość  bawetu),  następnie  głębokość  bioder,  tj.  odległość  od  linii  talii  do  bioder,
obliczoną z 1/10 ZWo + 2,0 cm oraz długość fartuszka od linii talii do dołu, np. 1/4 ZWo.

Z wyznaczonych punktów należy wykreślić linie poziome i oznaczyć kolejno symbolami:

P, T, B, D,. Następnie od punktu P odmierzamy poziomo szerokość przodzika = 1/8 ot + 2,0
cm, od punktu T – szerokość klina środkowego na linii talii = 1/8 ot, a od punktu
B – szerokość klina środkowego na linii bioder = 1/8 obt + 0,5

1,0 cm. Otrzymane punkty

, T

, B

łączymy prostymi. Na linii dołu wyznaczamy punkt D

, odmierzając uprzednio

długość fartuszka TD. Z punktów: T

i B

wykreślamy prostopadłe do linii klina i na nich

wyznaczamy szerokość następnego klina, a więc: od T

do T

1/8 ot, od B

do B

1/8 obt

+ 0,5

1,0 cm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Punkty te łączymy prostą, na której odmierzamy długość 1/4 ZWo i wyznaczamy punkt

, który łączymy z punktem D

. Pozostałe dwa kliny wyznaczamy w ten sam sposób.

Kieszonkę wykreślamy według projektu plastycznego.

Opis konstrukcji fartucha gospodarczego
PT   Wysokość bawetu 1/8 ZWo
TB   Głębokość bioder 1/10 ZWo + 2,0 cm
TD   Długość fartucha 1/4 ZWo
TT

Szerokość klina na linii talii 1/8 ot

Szerokość klina na linii bioder 1/8 obt + 0,5

1,0 cm

Długość klina TD (dł. fartucha)

Szerokość przodu 1/8 ot + 2,0 cm (TT

+ 2,o cm )

Rys. 30. Fartuszek gospodarczy a) rysunek konstrukcyjny, b) rysunek modelowy [1, s. 28]

Modelowanie wtórne fartucha gospodarczego

Na podstawie wykreślonej konstrukcji fartucha gospodarczego można otrzymać fartuchy

o różnych liniach modelowych dołu, bawetu, kieszeni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek modelowy i opis modelu: rysunek 31 przedstawia fartuch
gospodarczy z odcinanym bawetem. Na dolnej części naszyta kieszeń.
Kieszeń, bawet i dół fartucha o zaokrąglonej linii.

Rys. 31. Projekt plastyczny fartucha gospodarczego

Rys. 32.Modelowanie form fartucha gospodarczego [opracowanie własne]

Rys. 33.Formy fartucha a) bawet, b) dolna część fartucha, c) kieszeń [opracowanie własne]

Modelowanie fartucha

Na formie podstawowej fartucha wyznaczyć linię bawetu i dołu fartucha według

danych na rysunku 32. Na dolnej części fartucha wymodelować kieszeń o wymiarach jak na
rysunku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co rozumiesz przez pojęcie odzieży roboczej?
2.  Na jakie grupy dzielimy odzież roboczą?
3.  Czym powinny charakteryzować się materiały na odzież roboczą?
4.  Jakie  wymiary  potrzebne  są  do  narysowania  siatki  konstrukcyjnej  fartucha

gospodarczego?

5. W jaki sposób modelujemy fartuch gospodarczy o zaokrąglonej linii dołu i bawetu?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykreśl konstrukcję fartucha gospodarczego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  rozliczyć odcinki konstrukcyjne,
2)  narysować siatkę konstrukcyjną fartucha gospodarczego,
3)  wykreślić linie formy konstrukcyjnej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

opis konstrukcji,

−

przybory kreślarskie, arkusz papieru do wykreślenia konstrukcji, żurnale.

Ćwiczenie 2

Na wykreślonej konstrukcji fartucha gospodarczego zmodeluj fartuch zgodnie

z rysunkiem 32.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  wykreślić formy fartucha o zaokrąglonej linii dołu i bawetu,
2)  wykreślić kieszeń,
3)  odbić i wyciąć formę zmodelowanego fartucha.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

konstrukcja fartucha gospodarczego,

−

przybory kreślarskie, nożyce, arkusz papieru do wykreślenia konstrukcji, żurnale.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wykreślić konstrukcję fartucha gospodarczego w kliny?



2) wykonać modelowanie wtórne fartucha o zaokrąglonej linii dołu

i bawetu?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Modelowanie bielizny damskiej

4.5.1. Materiał nauczania

Bielizna to wyroby odzieżowe przeznaczone do noszenia bezpośrednio na ciele,

przystosowane  do  częstego  prania.  Do  bielizny  zalicza  się:  koszulę  nocną,  koszulę  dzienną
damską,  koszulę  dzienną  męską,  halkę,  piżamę,  peniuar,  podkoszulek,  kombinacje
biustonosz,  gorset,  pas  do  podtrzymywania  pończoch,  majtki,  figi,  slipy,  kalesony,  reformy,
rajstopy.  Bielizna  pojawiła  się  w  Europie  w  XIII  w.  wraz  ze  wzrastającą  higieną  osobistą.
Do XVIII w. była to tylko koszula.

Bielizna dzienna dla kobiet powinna być wykonana z dzianin bawełnianych i wełnianych

oraz  z  dzianin  z  przędz  poliamidowych  i  wiskozowych.  Kostiumy  kąpielowe  wykonuje  się
z  dzianin  elastycznych.  Konstrukcja  bielizny  dla  typów  figur:  A,  B,  C  i  D  kobiet  jest
jednolita.  Oznacza  to,  że  siatki  konstrukcyjne  dla  wszystkich  typów  figur  kobiet  buduje  się
wg.  tej  samej  metody.  Siatki  te  różnią  się  jedynie  wymiarami  odcinków  konstrukcyjnych
odpowiednich dla danego rodzaju bielizny.

Konstrukcja bielizny damskiej na górną część ciała

Konstrukcję bielizny damskiej podano na wymiary reprezentantki typu figury B:
164/96/104 wg tabeli 5.
Wymiary w cm:
ZWo = 164,0

SyTy = 39,0

opx = 96,0 SySvXp = 35,1
obt = 104,0 SySvXpTp = 51,2

os = 35,0 RvNv = 56,0

Tabela 5. Wielkość dodatków konstrukcyjnych do konstrukcji koszuli nocnej, bluzy piżamowej, lizeski,

podomki, halki i biustonosza dla typów figur: A, B, C i D kobiet [10, s. 65]

Dodatki konstrukcyjne (dk )

bol

Wzór

żam

ska

podom

ono

opx

ZWo

SyTy

ZWo

Długość wyrobu odzieżowego

2,0

(

opx

)+dk

1,5

3,0

2,5

2,0

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

(

opx - 1,0)+dk

1,5

4,0

3,5

4,0

(

−

opx

)+dk

1,5

2,0

0,5

1,0

(

opx

)+dk

4,5

9,0

8,0

0,5

1,0

opx

+dk

0,5

1,0

0,5

1,0

SySvXpTp - SySvXp

(

−

)+dk

0,5

2,0

1,0

R – 2,0

dk dla opx =

84,0
88,0
92,0
96,0
100,0
104,0
108,0
112,0
116,0
120,0

1,3
1,2
1,1
1,0
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4

1,6
1,5
1,4
1,3
1,2
1,1
1,0
0,9
0,8
0,7

1,3
1,2
1,1
1,0
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4

opx

- 0,7

[SySvXp –(SS

+0,5)] + dk

0,5

0,8

+dk

0,3

+ 1,0

0,5

1,5

2,0

3,0

R + 0,5

0,5

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 34. Siatka konstrukcyjna bielizny na górną część ciała [10, s. 64]

Modelowanie biustonosza

Opis modelu rys. 35

Dolna część biustonosza wykonana jest z dzianiny elastycznej. Miseczki składają

się z trzech warstw: wierzchnia – koronka, wewnętrzna – miękki wkład wypełniający,
spodnia – cienka dzianina jedwabna. Całość wykończona taśmami elastycznymi
i bawełnianymi. Zapięcie z tyłu na haftki.

Rys. 35. Projekt plastyczny biustonosza [10, s. 81]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymiar dodatkowy:
opp = 84,0 cm – obwód klatki piersiowej pod piersiami.

Konstrukcja form tyłu i przodu

Siatkę konstrukcyjną tyłu i przodu (do linii talii) wykreślamy na podstawie opisu podanego
w tabeli 1 dodatki konstrukcyjne wg kolumny 8 - z uwzględnieniem następującej zmiany:
R

= 1/20 opx + 1,0 cm

Odcinek R

zwiększamy w celu uzyskania większej wartości kątowej konstrukcyjnej

zaszewki piersiowej.
P

A = 1/12 opx

Wyznaczenie położenia linii pod piersiami. Przez punkt A prowadzimy prostopadłą.
AA

= 2,0 cm

Szerokość paska pod miseczką biustonosza. Przez punkt A

prowadzimy prostopadłą

Otrzymujemy punkty: A

, A

= 1/2 P

Położenie zaszewki w tyle. Z punktu P

wystawiamy prostopadłą otrzymujemy punkt A

= AA

= 1/6 (opx – opp )

Szerokość zaszewki pod piersiami. Z punktów: A

i A

wystawiamy prostopadłe,

otrzymujemy punkty: A

i A

Obliczenie wielkości p przypadającej na wcięcia formy tyłu i przodu na linii pod piersiami:
P = ( A

+ A

) – (2/2 opp – 3,5)

gdzie: - 3,5 wielkość ujemnego dodatku konstrukcyjnego w połowie obwodu klatki piersiowej
pod piersiami.
Dodatek ten ustalony jest na podstawie procentowego wydłużenia dzianiny elastycznej, np.
wielkość wydłużenia dzianiny w kierunku poprzecznym wynosi około 8%
Dla opp = 84,0 cm; 8%= 6,72 cm; przyjmujemy:
dk = - 3,5cm
P = 6,0 cm.
Rozmieszczenie wielkości p: 0.5

−

od punktu A

odmierzamy obustronnie po 0,5

2 = 1,0 cm

−

od punktu A

odmierzamy obustronnie po 1,25

2 = 2,5 cm

−

od punktu A

odmierzamy obustronnie po 1,25

2 = 2,5 cm

6, 0 cm

Od wielkości wcięcia przy punkcie A

prowadzimy prostopadłą na linię środka tyłu.

Zwężenie formy tyłu na linii pachy:

−

od punktu P

odmierzamy obustronnie po 0,5

2 = 1,0 cm

−

od punktu P

odmierzamy obustronnie po 0,5

2 = 1,0 cm

2,0 cm

Zwężenie formy tyłu na linii pachy zależy od rodzaju materiału, z którego wykonany jest
biustonosz. Przy dużej wielkości wcięć na linii pod piersiami należy projektować dodatkowo
wielkości wcięć na linii pachy.
Z punktu P

wykreślamy równoległą do linii środka przodu, otrzymuje punkt R

– miejsce

położenia zaszewki piersiowej do modelowania formy miseczki biustonosza.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Modelowanie form tyłu i przodu rys. 36 i rys. 37

Rys. 36. Konstrukcja form tyłu i przodu biustonosza [10, s. 62]

Zamykamy konstrukcyjną zaszewkę piersiową, biorąc jako punkt obrotu środek piersi

(punkt P

), otrzymujemy zaszewkę piersiową do linii szwu barkowego. Zamykamy formę

pachy i tyłu przy punktach: P

i A

, P

i A

oraz P

i A

. Kształt formy biustonosza

modelujemy dowolnie według projektu plastycznego; w omawianym przykładzie według
wymiarów podanych na rysunku.

Rys. 37. Modelowanie form tyłu i przodu biustonosza [10, s. 83]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Modelowanie form biustonosza rys. 38
Zamykamy formy dolnej części biustonosza, łącząc punkty: A

z A

oraz punkty A

z A

Formę dolnej części miseczki biustonosza modelujemy w następujący sposób: zamykamy
zaszewkę pod piersiami, biorąc jako punkt obrotu punkt P

(punkt A

pokrywa się z punktem

). Wykreślamy linię połączenia z górną częścią miseczki według rysunku 26.

Formę górnej części miseczki biustonosza modelujemy w następujący sposób: zamykamy
zaszewkę piersiową (przeniesioną do linii szwu barkowego), biorąc jako punkt obrotu punkt
P

. Na linii dekoltu oraz podkroju pachy zamykamy formę po 1,0 cm, biorąc jako punkt

obrotu punkt P

. Zamknięcia na linii dekoltu i podkroju pachy mają na celu lepsze

dopasowanie formy miseczki do kształtu piersi.

Rys. 38. Modelowanie form biustonosza [10, s. 84]

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co rozumiesz przez pojęcie bielizna?
2.  Jaki asortyment zaliczamy do bielizny?
3.  Jakie materiały stosujemy na bieliznę?
4.  Jakie miary potrzebne są do narysowania siatki konstrukcyjnej bielizny damskiej na górną

część ciała?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypisz wymiary potrzebne do narysowania siatki konstrukcyjnej bielizny na górną część

ciała, dla reprezentantki typu figury B: dobierz dodatki konstrukcyjne, a następnie oblicz
długość odcinków konstrukcyjnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wypisać pomiary niezbędne do konstrukcji bielizny na górną część ciała,
2) rozliczyć odcinki konstrukcyjne.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabele wymiarów,

−

tabela z wielkościami dodatków konstrukcyjnych stosowanych w bieliźnie,

−

karta pracy.

Ćwiczenie 2

Wykreśl linie formy konstrukcyjnej przodu i tyłu biustonosza i wykonaj modelowanie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  wykreślić linie formy konstrukcyjnej przodu i tyłu biustonosza,
2)  wykonać modelowanie form przodu i tyłu biustonosza,
3)  wykreślić nowe linie konturowe.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

narysowana siatka konstrukcyjna tyłu i przodu bielizny damskiej na górną część ciała,

−

plansze z wykonanym modelowaniem konstrukcyjnym biustonosza,

−

papier do wykreślania konstrukcji, przybory kreślarskie.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić asortymenty zaliczane do bielizny?



2) wymienić materiały stosowane na bieliznę?



3) wymienić miary potrzebne do wykreślenia siatki konstrukcyjnej

bielizny damskiej na górną część ciała?



4) narysować siatkę konstrukcyjną biustonosz?



5) wykonać modelowanie biustonosza?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Modelowanie wtórne odzieży dla różnych grup wiekowych

4.6.1. Materiał nauczania

Obowiązujące tabele wymiarów zawierają podział na grupy modelowe, które należy

traktować jako informację o wieku i wymiarach osoby np.:

−

niemowlęta w wieku do 2 lat oznaczono grupą 0

−

dzieci w wieku od 3 do 6 lat oznaczono grupą I,

−

młodzież w wieku od 6 do 18 lat oznaczono grupami: II, III, IV.
Grupa modelowa II obejmuje dziewczęta od 6 do 11 lat, grupa modelowa III obejmuje

dziewczęta w wieku od 11 do 15 lat, grupa modelowa IV obejmuje dziewczęta w wieku od 15
do 18 lat. Ludność dorosłą powyżej 19 lat oznaczono grupami V i VI.

Odzież przeznaczona dla dzieci powinna być:

−

higieniczna – wykonana z tkanin przewiewnych, które przepuszczają powietrze

i wchłaniają pot,

−

funkcjonalna – dostosowana do figury dziecka i zapewniająca swobodę ruchów,

−

racjonalna – zaprojektowana ekonomicznie pod względem wzrostu, stosowanych tkanin,

dodatków, możliwości termicznej regulacji (podpinki, dopinane kołnierze, kaptury),

−

estetyczna – kształtująca od najmłodszych lat poczucie piękna, wrażliwość na barwę,

co  wywiera  duży  wpływ  na  psychikę  dziecka.  Barwy  materiałów  włókienniczych
przeznaczonych  na  odzież  dziecięcą  powinny  być  czyste,  jasne  i  ciepłe.  Na  estetykę
odzieży  wpływy  również  jej  zdobienie  i  zróżnicowanie  drobniejszych  elementów,  jak:
patki,  fałdy,  kołnierze,  karczki,  falbanki,  kieszenie,  paski.  Nadają  one  ubiorom
zamierzony  charakter,  wzbogacają  asortyment  odzieży,  a  dzieciom  sprawiają  radość.
W  odzieży  dla  najmłodszych  dzieci  stosuje  się  proste  hafty  maszynowe  i  ręczne,
aplikacje, pasmanterie i inne ozdoby.

Zarys budowy i proporcje figury dziecka

Jedną z najbardziej widocznych zmian w procesie rozwoju dziecka jest zmiana wzrostu.

Rozróżniamy cztery etapy w procesie wzrostu:
1. etap bardzo szybkiego przyrostu ciała – w okresie niemowlęcym – stopniowo

zwalniający się do czwartego roku życia.

2.  powolniejszy, lecz systematyczny przyrost wzrostu aż do wieku dojrzewania;
3.  ponownie szybki wzrost w okresie dojrzewania;
4.  zwalnianie tempa przyrostu długości ciała, aż do ustalenia wzrostu ostatecznego.

Sylwetka dziecka ulega stałym przekształceniom. Szczególnie zmieniają się proporcje

poszczególnych  części  ciała,  jak  długość  kończyn  dolnych,  górnych,  długość  tułowia.
Zmieniają  się  również  wymiary  szerokości  i  obwodów,  ale  te  zmiany  są  mniej  uchwytne.
Głowa  niemowlęcia  jest  nieproporcjonalnie  duża  i  stanowi  (tak  jak  kończyny  dolne)  1/4
wysokości całej sylwetki. Na tułów przypada 1/2 wzrostu. Dziecko w wieku do dwóch lat ma
wąskie  ramiona,  mało  zróżnicowaną  szerokość  tułowia,  ręce  jednakowej  grubości  na  całej
długości,  nogi  krótkie,  pulchne,  szyję  krótką,  schowaną  w  fałdach.  Natomiast  dziecko
w  wieku  7

8 lat ma sylwetkę smukłą, dobrze umięśnioną, ale bez tkanki tłuszczowej.

Różnica wzrostu między dziewczętami i chłopcami jest minimalna na korzyść chłopców.
W wieku 11

13 lat następuje najpierw lekka przewaga wzrostu dziewcząt, a potem

chłopców.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Konstrukcja sukienki podstawowej dla dziewcząt I grupy modelowej

Sukienka  podstawowa dziewczęca widoczna  na  rysunku  nr  36 to  prosta
forma  o  lekko  poszerzonych  bokach.  Podkrój  szyi  wykończony
kołnierzem  leżącym  typu  „be-be”.  Rękaw  długi  wykończony  w  dole
mankietem.

Rys. 39. Projekt plastyczny sukienki [3, s. 79]

Wymiary w centymetrach:

ZWo

- 98,0

opx

- 56,0

- 26,0

RvRv

- 26,8

RvSxRv

- 24,8

SySvXpTp

- 31,7

SyTy

- 24,0

RvNv

- 32,0

- 14,0

Opis konstrukcji (rys. 37):

Tył

SP = (

ZWo +

opx – 2,6) + 2,5

3,0 = 12,0

12,5

ST = SyTy = 24,0

SB =

ZWo + 4,0 = 33,4

SK – dowolna

ZWo – 3,0

6,0 = 52,0

55,0

ZWo + 3,5 = 6,8

opx = 0,7

RvRv + 1,4 = 14,8

os + 0,2

0,3 = 5,4

5,5

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

+ 0,2 = 1,9

połowa szerokości tyłu według wyliczenia = 13,2

= 0,3

= 3,1

szerokość pachy tyłu według wyliczenia = 11,0

11,5 : 2 – 0,5 = 5,0

5,3

= 0,8

1,2

= 3,0

4,5

= 0,8

0,9

Przód

T

= (SySvXpTp + 2,0) – S

= 27,9

os + 0,3

0,4 = 5,5

5,6

opx + 0,3 = 2,6

= S

+ 0,3

0,4 = 5,7

5,8

RvSxRv + 1,2

1,3 lub S

– 0,8 = 13,6

13,7

= S

+ 0,5 Punkt S

wyznacza dwusieczną kąta S

połowa szerokości przodu według wyliczenia = 11,8

12,4

szerokość pachy przodu według wyliczenia = 11,0

11,5 : 2 + 0,5 = 6,0

6,2

= S

+ S

+ 0,8

1,0

= S

- 0,3

0,5

= 0,3

0,5

= P

– 0,5

= 1,0

1,5

= 1,5

2,0

= 0,3

0,5

według tyłu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 40. Konstrukcja sukienki podstawowej dla dziewcząt I grupy [3, s. 79]

Modelowanie zaszewki barkowej

W celu wyrównania środka tyłu do pionu oraz uwzględnienia luzu na wypukłości łopatki
otwieramy zaszewkę konstrukcyjną oznaczoną symbolem S

na linii szwu barkowego,

to jest na linii S

Rys. 40. Modelowanie zaszewki barkowej [3, s. 46]

Konstrukcja rękawa podstawowego jednoczęściowego do sukienki dla dziewcząt I grupy
modelowej rys. 39a, 39b
SN = RvNv + 2,0

2,5 = 34,0

35,0

= 2,0

2,3

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SP wysokość główki rękawa = V -

(2V + V

)+ 0,5

1,0 = 10,1

10,5

ST =

RvNv + 5,0 = 21,0

= P

+ P

+ 2,0

2,5 = 13,5

14,0

= P

- 1,5

2,0 = 11,0

12,5

= TN

+ 1,5

2,0

Kształt pachy z rysunku pomocniczego nanosimy na siatkę konstrukcyjną rękawa w ten
sposób, aby odcinek P

pokrył się z odcinkiem PP

, a krawędź pachy szwu przodu była

styczna do prostej PS.
T

= P

– 0,5

Odcinek P

wyznacza linię szwu rękawa.

+ 0,5

– 0,5

= P

– 0,5

= 0,5

Z punktu S

kreślimy styczną do podkroju pachy.

Krzywą  główki  rękawa  wykreślamy  według  rysunku  Nr  37  b,  nanosimy  punkty  spotkania
z  pachą  sukienki.  Za  pomocą  odkalkowanej  tylnej  i  przedniej  części  rękawa  otrzymamy
rękaw  rozłożony.  Sprawdzamy  płynność  krzywej  główki  i  pachy  rękawa.  Wyznaczamy
punkty  spotkania  rękawa  ze  szwem  barkowym,  rozliczając  wielkość  liczbową  tak,  aby  1/3
przeznaczyć na wdanie do pachy przodu, a 2/3 wielkość wdania na pachę tyłu.
Mankiet do rękawa rys. 39c
NN

= on + 1,0

1,5 = 15,0

15,5

– dodanie na zapięcie = 2,0

dodanie na ząbek = 2,0

2,5

= N

– szerokość mankietu = 2,5

3,5

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 41. Konstrukcja rękawa podstawowego jednoczęściowego do sukienki dla dziewcząt I grupy

a) odkalkowany kształt pachy, b) forma konstrukcyjna rękawa, c) mankiet [3, s. 81]

Kołnierz do sukienki (rys. 42)

wysokość podkroju = 6,0

7,0 cm

długość krzywej podkroju szyi + 0,3

0,4

szerokość kołnierza na linii środka tyłu = 6,0

8,0

szerokość kołnierza na linii przodu = K

+ 0,5

0,8

= 2,5

2,8

wysokość stójki = 1,5

2,0

Wykreślamy linie konturowe kołnierza według rysunku Nr 38.

Rys. 42. Konstrukcja kołnierza do sukienki dziewczęcej [3, s. 81]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Modelowanie sukieneczki rozkloszowanej od karczka dla dziewcząt I grupy

modelowej (rys. 43)

Opis modelu – sukienka poszerzona o ciekawie zaprojektowanych owalnych karczkach

wykonana z lekkiej wełny. Naszycia z kolorowej tasiemki lub haft – spełniają rolę ozdoby.
Kołnierzyk zaokrąglany z przodu. Zapięcie na karczku tyłu.

Rys. 43. Rysunek modelowy sukienki dziewczęcej [opracowanie własne]

Czynności przy modelowaniu (rys. 44)

−

Przygotowujemy wyciętą formę sukienki podstawowej. Kopiujemy do linii talii,
o prostych, nie poszerzonych liniach boku.

−

Na formie tyłu wykreślamy kształt owalnego karczka: od podkroju szyi na linii szwu
barkowego odmierzamy 8,3 cm. Od podkroju szyi na linii środka tyłu odmierzamy 9,0

10,0 cm = długość karczka. Wyznaczone punkty łączymy łukiem. Pozostałą część formy
dzielimy na trzy części (na linii talii), oznaczamy symbolami T

, T

i rozcinamy.

−

Z prawej strony arkusza wykreślamy prostą pionową i do niej prostopadłą, która będzie
linią talii. Przyklejamy część T

i pozostałe części (z wyjątkiem karczka), rozsuwając

dołem (na linii talii) 2,0

3,0 cm. Górą części dochodzą do siebie. Karczek przykładamy

linii

pionowej

(odchylenie

przenosimy

szew

barkowy)

w dowolnym odstępie od T

. Wyznaczamy długość sukienki według wymiaru sukienki

podstawowej, tj. 52,0

55,0 cm, plus odcinek X, tj. odległość między karczkiem

a częścią formy tyłu na linii środka. Wykreślamy kontury karczka i sukienki.

−

Modelowanie  przodu  sukienki  jest  podobne  do  czynności  opisanych  szczegółowo  przy
modelowaniu  formy  tyłu.  Różnica  polega  na  wykreśleniu  kształtu  karczka:  od podkroju
szyi  na  linii  środka  i  na  linii  barku  odmierzamy  8,0  cm.  Wyznaczone  punkty  łączymy
łukiem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 44. Modelowanie przodu i tyłu sukienki dziewczęcej [3, s. 89]

Rękaw długi, dołem rozszerzany, do sukienki dla dziewcząt I grupy (rys. 45a)

−

Przygotowujemy wyciętą formę rękawa długiego jednoczęściowego, oznaczamy miejsce
rozporka oraz linię łokcia i środek rękawa.

−

Na arkuszu wykreślamy prostą pionową i na nią nakładamy wyciętą formę rękawa
(środek rękawa = linia pionowa).

−

Formę rękawa poszerzamy na dole z obu stron po 1,5

2,0 cm, wyznaczamy nowe linie

szwów w rękawie, wykreślamy rozporek oraz linie dołu, obniżając ją o 0,6

0,8 cm.

−

Obrysowujemy kontury główki rękawa, wyznaczamy punkty spotkania rękawa z pachą
tyłu i przodu, wykreślamy linie szycia (przerywaną).

Mankiet do rękawa (rys. 45b)

= on + 1,5

2,5

przedłużenie na zapięcie 2,0 cm,

dodanie na ząbek 2,5

3,0 cm

= N

= szerokość mankietu 2,0

2,5 cm

Wykreślamy kształt mankietu, oznaczamy dziurkę i miejsce przyszycia guzika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 45. Modelowanie form: a) rękawa b) mankietu [3, s. 90]

Kołnierz do sukienki (rys. 46)

długość krzywej podkroju szyi – 0,3

0,4 cm

wysokość podkroju = 5,0

6,0 (im wyższy podkrój, tym bardziej płaski będzie kołnierz)

szerokość kołnierza na linii środka tyłu = 7,0

8,0

= 12,0

14,0

wysokość stójki = 2,0

szerokość kołnierza na linii przodu, np. 7,0

7,5

Wykreślamy kontury kołnierza oraz linię załamania. Kształt kołnierza dowolny – prosty

lub zaokrąglony.

Rys. 46. Konstrukcja kołnierza do sukienki dziewczęcej [3, s. 55]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Konstrukcja bluzki podstawowej dla dziewcząt II grupy modelowej

Opis modelu rysunek 47
Bluzka z tkaniny bawełnianej lub elanobawełnianej, z przodu zapinaną na
całej długości na sześć guzików, rękaw długi, zebrany w mankiet, kołnierz
półstojący.

Rys.47. Rysunek modelowy bluzki dziewczęcej [3, s. 52]

Wymiary w centymetrach:

ZWo

- 140,0

opx

- 72,0

- 61,0

obt

- 80,0

- 30,0

RvRv

- 34,0

RvSxRv

- 31,8

SySvXpTp

- 41,7

SyTy

- 33,5

RvNv

- 47,5

- 14,5

Opis konstrukcji (rys. 48):

Tył
Z prawej strony arkusza wykreślamy prostą pionową, która będzie linią środka tyłu.

W górnej części wyznaczamy punkt S – siódmy kręg szyjny.

SP – głębokość pachy = (

ZWo +

opx – 2,6)+ 2,5

3,0 = 16,5

17,0

ST – długość pleców SyTy = 33,5

SB – głębokość bioder =

ZWo + 4,0 = 46,0

SK – długość bluzki – dowolna np. = 51,0

– odchylenie środka tyłu od pionu =

opx = 0,9

– wysokość łopatek =

ZWo + 1,5 = 8,5

Punkty P

i S

łączymy prostą. Przez punkt S

prowadzimy prostopadłą.

Przez wyznaczone punkty prowadzimy prostopadłe (z wyjątkiem punktu S).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– połowowa szerokości tyłu na linii barków =

RvRv +1,0

1,3 = 18,0

18,3

połowa szerokości podkroju szyi tyłu =

os + 0,2

0,3 = 6,2

6,3

Przez punkt S

prowadzimy prostopadłą.

– wysokość podkroju szyi tyłu =

+ 0,2

0,3 = 2,3

2,4 wykreślamy krzywą

podkroju szyi łącząc punkty S

i S

– połowa szerokości tyłu według wyliczenia = 15,5

16,0

– obniżenie barków tyłu = 0,4

0,5

Punkty S

i S

łączymy prostą – linia barku tyłu.

– wyznaczenie zaszewki na szwie barkowym =

= 3,9

– wyznaczenie wierzchołka zaszewki barkowej =

. Łączymy prostą punkty P

i S

– linia zaszewki barkowej.

– szerokość pachy tyłu według wyliczenia = 12,5

13,0 : 2 – 0,5 = 5,8

6,0. wielkość –

0,5 powoduje przestawienie szwu bocznego do tyłu. Przez punkt P

prowadzimy prostopadłą,

otrzymujemy punkty T

, B

i K

. Przez punkt P

prowadzimy prostopadłą.

= 1,0

1,5 P

– punkt spotkania tyłu z rękawem. Wykreślamy krzywą podkroju szyi

przez punkty S

i S

oraz krzywą podkroju pachy przez punkty S

, P

do P

W odstępie

1 cm wykreślamy linię wszycia rękawa (przerywaną).

Przód
T

– łuk długości przodu = (SySvXpTp + 1,0

1,5) – S

= 36,8

37,3

– głębokość podkroju szyi =

os + 0,3

0,6 = 6,3

6,6

– odchylenie środka przodu od pionu =

(

opx + 12,5 -

Zwo) = 1,4

– połowa szerokości podkroju szyi = S

+ 0,3

0,4 = 6,5

6,6

– połowa szerokości barków przodu =

RvSxRv + 1,0

1,2 lub S

+ 0,7

1,0

= 17,1

17,3

= S

+ 0,3 = 4,9 Punkt S

wyznaczamy na dwusiecznej kąta S

. wykreślamy

krzywą podkroju szyi przez punkty S

, S

– połowa szerokości przodu = 15,5

16,0

– szerokość pachy przodu = 12,5

13,0 : 2 + 0,5 = 6,7

7,0

– obniżenie barków przodu = S

+ S

+ 1,0 = 3,3

3,4

– długość szwu barkowego = S

(z rysunku tyłu) - 0,3

0,5

– wyznaczenie miejsca zaszewki piersiowej na linii barku = odcinek S

(z rysunku

tyłu)

– wyznaczenie wierzchołka zaszewki piersiowej =

opx + 0,5

0,8 = 7,7

8,0 Punkty

i S

– łączymy prostą. Z punktu P

zakreślamy łuk promieniem równym odcinkowi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– wielkość zaszewki piersiowej =

opx - 0,5

1,0 = 2,6

3,1. Z punktu S

zakreślamy łuk promieniem równym odcinkowi 2,6

3,1. Łączymy prostą punkty P

i S

= S

Punkt S

wyznaczamy na przedłużonej prostej S

– obniżenie szwu barkowego = 0,3

0,5 Odmierzona wartość zapewnia prawidłowe

ułożenie się szwu barkowego w stosunku do główki rękawa. Punkty S

i S

łączymy lekko

wypukłym łukiem.
P

= P

– 0,4

0,5 Przez punkt P

prowadzimy prostopadłą.

= 1,0 P

– punkt spotkania przodu z rękawem. Przez punkty S

, P

i P

wykreślamy

krzywą podkroju pachy oraz w odstępie 1,0 cm linię wszycia
K

– przedłużenie linii środka przodu na linii dołu = 0,3

0,5. Z punktu K

wykreślamy

krótką linię poziomą, która łukiem lekko wypukłym przejdzie do punktu B

– linia dołu.

Na całej długości przodu dodajemy na zapięcie 1,5

2,0 cm obustronnie (plisa).

Zgodnie z projektem plastycznym wykreślamy wyokrąglone części boczne formy przodu

i tyłu, wzorując się na rysunku i podanych wielkościach.
Na linii talii i boku lekkie dopasowanie przodu i tyłu = 1,0

1,5 cm.

Rys. 48. Konstrukcja bluzki podstawowej dla dziewcząt II grupy modelowej [3, s. 52]

Konstrukcja rękawa podstawowego jednoczęściowego z mankietem do bluzki dla
dziewcząt II grupy (rys. 49a, rys. 49b)

Przed przystąpieniem do rysowania siatki rękawa odkalkowujemy kształt pachy

(przy złączonych bokach) przodu i tyłu z konstrukcji bluzki podstawowej. Oznaczamy linię
głębokości pachy oraz następujące punkty S

, P

, S

. punkty S

i S

łączymy

prostą i dzielimy ją na połowę. Z wyznaczonego punktu wykreślamy prostopadłą do linii

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

głębokości pachy. Prostopadła wyznacza wysokość pachy = V. z punktu P

na pasze

wystawiamy prostopadłą do linii wysokości pachy, która wyznacza szerokość pachy = V

SN = RvNv + 2,0

2,5 = 49,5

50,0

– skrócenie rękawa ze względu na zaplanowany mankiet = 2,0

2,5

SP – wysokość główki rękawa = V -

(2V + V

) + 0,5

1,0 = 10,2

10,8

ST – wyznaczenie linii łokcia =

RvNv + 5,0 = 29,2

29,7

– połowa szerokości rękawa = P

+ P

+ 2,5

3,0 = 15,5

16,0

– połowa szerokości rękawa w dole = PP

- 1,5

2,0

–przedłużenie rękawa na linii łokcia = 1,5

2,5. Łączymy prostą punkty N

i N

Kształt pachy z rysunku pomocniczego nanosimy na siatkę konstrukcyjną rękawa w ten
sposób, aby prosta P

pokryła się z prostą PP

a krawędź pachy przodu (przerywana) była

styczna do prostej PS.

– 1,5

2,0. Łączymy prostą punkty P

i N

= linia szwu w rękawie.

Przez punkty N

wykreślamy linię modelową dołu rękawa.

+ 0,5

– 0,5

P P

= P

– 0,5 = 2,7. Punkty P

i S

oraz S

i S

łączymy prostymi.

= 0,5. Z punktu S

kreślimy prostą, stycznie do podkroju pachy.

Krzywą główki rękaw wykreślamy według rysunku. Punkty P

i P

przenosimy

z rysunku pomocniczego na krzywą główki rękawa, otrzymujemy punkty spotkania pachy
z rękawem.

Aby otrzymać formę rękawa rozłożonego, należy odkalkować tylne części rękawa

i odłożyć je według rysunku. Sprawdzamy płynność krzywych główki rękawa i linii pachy
rękawa. Wielkość liczbową otrzymaną na wdanie rozliczamy następująco: około 1/3
przeznaczamy na pachę przodu, a pozostałe 2/3 wielkości – na pachę tyłu.

Mankiet do rękawa (rys. 49c)

= on + 1,0

1,5 = 15,5

16,0

= 2,0 – dodanie na zapięcie

= 2,5 – dodanie na ząbek

= N

= 3,0

4,0. Wykreślamy kontury mankietu o dowolnie zaprojektowanym

kształcie narożnika. Wyznaczamy wielkość dziurki i miejsce przyszycia guzika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 49. Konstrukcja rękawa podstawowego [3, s. 53]

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Dzieci w jakim wieku zalicza się do I grupy modelowej?
2. Na jakie grupy modelowe podzielono w tabelach wymiarów młodzież w wieku

od 6 do 18 lat?

3.  Jakie cechy powinna posiadać odzież dziecięca?
4.  Jakie miary potrzebne są do konstrukcji bluzki dziewczęcej?
5.  Jaka jest kolejność czynności przy modelowaniu sukieneczki dziewczęcej?
6.  W  jaki  sposób  należy  wykonać  konstrukcję  bluzki  podstawowej  dla  dziewcząt  II  grupy

modelowej?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie projektu plastycznego sukieneczki dziewczęcej wykonaj modelowanie

przodu i tyłu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować formy przodu i tyłu sukieneczki,
2) wyznaczyć kształt karczka i linie modelowe sukieneczki zgodnie z projektem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  odciąć karczek,
4)  przykleić karczek wzdłuż linii pionowej,
5)  zmodelować dolną część sukieneczki zgodnie z projektem,
6)  przykleić dolną część sukieneczki tak by linia środka była również wzdłuż linii pionowej,
7)  wykreślić zewnętrzne kontury karczka i dolnej części sukieneczki

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

projekt plastyczny sukieneczki,

−

papier, klej nożyczki i przybory kreślarskie.

Ćwiczenie 2

Zmodeluj do sukieneczki dziewczęcej rękaw zgodny z projektem plastycznym.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przygotować  formę podstawową rękawa,
2)  wyznaczyć linie modelowe potrzebne do zmodelowania rękawa,
3)  rozciąć rękaw po wyznaczonych liniach i zmodelować według projektu,
4)  wykreślić  zewnętrzne kontury rękawa.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

projekt plastyczny sukieneczki z rękawem,

−

papier, klej nożyczki i przybory kreślarskie.

Ćwiczenie 3

Na podstawie projektu plastycznego bluzki dziewczęcej wykonaj modelowanie przodu

i tyłu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przygotować formy przodu i  tyłu bluzki,
2)  wyznaczyć linie modelowe bluzki zgodnie z projektem plastycznym,
3)  rozciąć formę po wyznaczonych liniach i zmodelować zgodnie z projektem,
4)  wykreślić zewnętrzne kontury zmodelowanej formy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

projekt plastyczny bluzki,

−

papier, klej nożyczki i przybory kreślarskie.

Ćwiczenie 4

Wykonaj modelowanie konstrukcyjne kołnierza półstojącego do bluzki podstawowej

dla dziewcząt II grupy wiekowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zmierzyć krzywą podkroju szyi przodu i tyłu bluzki,
2)  wypisać wielkości odcinków konstrukcyjnych,
3)  wykreślić konstrukcję kołnierza.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

opis konstrukcji,

−

plansza z konstrukcją kołnierza

−

przybory kreślarskie.

Ćwiczenie 5

Wykonaj modelowanie rękawa i mankietu do bluzki dziewczęcej zgodnie z rysunkiem

49a, b, c.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  obliczyć odcinki konstrukcyjne,
2)  wykreślić siatkę konstrukcyjną rękawa,
3)  wykreślić linie konturowe formy rękawa,
4)  zmodelować mankiet.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

opis konstrukcji,

−

plansza z konstrukcją rękawa jednoczęściowego z mankietem,

−

przybory kreślarskie.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić cechy charakterystyczne odzieży dziecięcej?



2) wymienić materiały potrzebne do konstrukcji bluzki dziewczęcej?



3) zmodelować sukieneczkę dziewczęcą według projektu plastycznego?



4) zmodelować rękaw jednoczęściowy z mankietem?



5) narysować konstrukcję kołnierza półstojącego do bluzki dziewczęcej

II grupy modelowej?



6) zmodelować bluzkę dziewczęcą według projektu?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7. Zasady modelowania przestrzennego

4.7.1. Materiał nauczania

Modelowanie przestrzenne polega na upinaniu (drapowaniu) tkaniny właściwej lub

zastępczej bezpośrednio na sylwetce ludzkiej albo odpowiednio przygotowanym manekinie
krawieckim.

Metoda ta ma zastosowanie jedynie przy modelowaniu bardzo skomplikowanych

w  formie  i  linii  modeli  odzieży  np.  stosowana  jest  w  pracowniach  teatralnych  i  filmowych.
Modelowanie  przestrzenne  nabiera  znaczenia  w  nauczaniu  odczytywania  projektów
plastycznych  –  rozwija  wyobraźnię  przestrzenną,  ułatwia  odczytywanie  z  projektów
plastycznych układu cięć modelujących i ich proporcje. Metoda modelowania przestrzennego
jest  metodą  nieefektywną  ze  względu  na  dużą  pracochłonność  i  duże  zużycie  materiału
właściwego lub zastępczego.

Przygotowanie manekina do modelowania (rys. 50)

Manekin przeznaczony do modelowania przestrzennego powinien być odpowiednio

przygotowany,  tzn.  powinien  mieć  wyznaczone  linie  poziome  i  pionowe.  Linie
te  odpowiadają  liniom  orientacyjnym  na  ciele  i  liniom  na  siatce  konstrukcyjnej.  Podstawą
do  wyznaczenia  linii  na  manekinie    są  szczegółowe  wymiary  ciała    dla  wielkości  danego

manekina  podane  w  obowiązujących  tabelach  wymiarów  ciała.  Linie
na  manekinie  można  zaznaczyć  taśmą  tkaninową,  taśmą  klejącą  lub  grubą
nitką.  Zastosowany  do  wyznaczenia  linii  rodzaj  materiału  powinien  być
utrzymany zawsze w kolorze kontrastującym z kolorem manekina.
Na manekinie wyznaczamy następujące linie:

−

pionowe – linia środkowa przednia, linia środkowa tylna, linie

boczne przechodzące przez środek pachy, linie uzupełniające
przechodzące przez środek łopatek i środek piersi

−

poziome – linia obwodu szyi, linie barków, obwodu klatki

piersiowej, linia obwodu talii, linia obwodu bioder.

Rys. 50. Manekin przygotowany do modelowania [11, s. 135]

Wyznaczone na manekinie linie wskazują umiejscowienia cięć na formach odzieżowych

przenoszonych  z  projektu  plastycznego.  Manekin  krawiecki,  na  którym  będziemy
modelować,  powinien  mieć  obwody  o  jedną  wielkość  większe  od  wielkości,  dla  której
chcemy otrzymać  formy  odzieżowe.  Na  przykład:  jeżeli  chcemy  otrzymać  formy  odzieżowe
dla obwodu klatki piersiowej – opx = 96,0 cm, to obwód klatki piersiowej manekina powinna
mieć:  opx  =  100,0  cm.  Zastosowanie  do  modelowania  manekina  o  obwodach  większych
o  jedną  wielkość  wynika  z  tego,  że  przestrzenne  modelowanie  polega  na  bezpośrednim
upinaniu- zastosowanego do modelowania materiału na bryle manekina i nie daje możliwości
otrzymania niezbędnych luzów odzieżowych. Stosowanie tego warunku wymaga poprawienia
krzywej  podkroju  szyi,  po  zdjęciu  formy  z  manekina,  tj.  zmniejszenia  o  1,0  cm  obwodu
krzywej  podkroju  szyi  o  przyrost  przyjętej  w  tabelach  wymiarów  dla  4,0  cm  obwodu  klatki
piersiowej.

Do modelowania rękawa potrzebny będzie model ręki. Model ten wykonujemy

z  dzianiny  i  wypełniamy  miękkimi  ścinkami  lub  trocinami.  Wymiary  przygotowanego
modelu  ręki  powinny  odpowiadać  wymiarom  w  tabeli  wymiarów  ciała,  co  szczególnie
dotyczy  wymiaru  or  –  obwodu  ramienia.  Wykonany  model  ręki  przymocowujemy
do manekina zgodnie z kierunkiem ręki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Mając tak przygotowany manekin możemy przystąpić do modelowania form odzieży.

Kolejność  modelowania  form  odzieży  jest  dowolna.  Możemy  rozpocząć  modelowanie
od  formy  przodu  lub  od  formy  tyłu.  Do  modelowania  przestrzennego  najbardziej
odpowiednim materiałem jest surówka lub usztywniona gaza, tzw. merla, tj. cieniutka, rzadka
tkanina  bawełniana.  Możemy  również  stosować  papier  o  specjalnej  strukturze  pozwalającej
na  bardzo  miękkie  i  elastyczne  układanie  się  na  manekinie,  o  nazwie  pelur  –  cienki  papier
satynowy.

Zasady stosowane w modelowaniu przestrzennym

Formy symetryczne modelujemy w połowie na prawej stronie manekina krawieckiego.

Nitki  osnowy  w  materiale  zastępczym  układamy  przy  fasonach  prostych  wzdłuż  środka
przodu  i  tyłu,  wykorzystując  brzeg  fabryczny  lub  załamujemy  krawędź  na  0,5  –  1,0  cm,
aby forma się nie rozciągała. Nitki wątku w materiale zastępczym przy modelowaniu fasonów
prostych umieszczamy wzdłuż linii bioder i obwodu klatki piersiowej. Modelowane elementy
formy  przypinamy  do  manekina  krawieckiego  jedynie  w  miejscach  koniecznych,  aby  nie
zmienić  kierunki  nitki  wątku  i  osnowy.  Szwy  spinamy  do  strony  prawej  w  ten  sposób,
aby  szpilkami  nie  zaczepiać  powierzchni  manekina,  gdyż  po  skończonym  modelowaniu
formy  musimy  zdjąć  do  miary,  bez  ich  rozpinania.  Zaszewki  są  wynikiem  konieczności
dopasowania  formy  do  budowy  przestrzennej  człowieka  i  w  zależności  od  projektu
plastycznego  mogą  być  umieszczone  w  kierunku  pionowym,  ukryte  lub  wykorzystane  jako
element zdobniczy, albo zastąpione odpowiednimi liniami cięć.

Modelowanie form bluzki

Opis modelu rysunek 51 – Bluzka lekko dopasowana linii boków, zapinana
na całej długości przodu. Karczek w tyle i w przodzie. W przodzie karczka
umieszczone zakładki. Rękawy długie z małą główką.

Rys. 51. Rysunek modelowy bluzki [11, s. 136]

Tył rys. 52

−

Przygotowujemy prostokąt surówki o wymiarach większych niż połowa szerokości tyłu

i długości bluzki.

−

Na surówce wyznaczamy: linię pionową – odpowiadającej linii środkowej tyłu, linię

poziomą – odpowiadającej linii pachowej – obwodu klatki piersiowej.

−

Przygotowaną surówkę nakładamy na manekin krawiecki i przypinamy szpilkami wzdłuż

linii środkowej tyłu, od linii obwodu szyi do linii obwodu bioder, tak aby linie surówki
pokryły się z liniami na manekinie.

−

Na linii długości barku, w odległości 1/3 długości barku od szczytu barkowego, upinamy

zaszewkę barkową, dopasowując formę odzieży do bryły manekina.

−

Przypinamy surówkę wzdłuż linii boku.

−

Zaznaczamy linie krzywej podkroju szyi, długość szwu barkowego, krzywej pachy

i obcinamy nadmiar surówki.

−

Jeżeli w projekcie plastycznym są cięcia i elementy wzornicze, wyznaczamy je według

projektu

−

W przykładzie wyznaczamy linię karczka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 52. Modelowanie tyłu bluzki [11, s. 136, 137]

Przód (rys. 53)

−

Przygotowujemy prostokąt surówki analogicznie jak przy modelowaniu form tyłu.

−

Na surówce wyznaczamy: linię pionową – odpowiadającą linii środkowej przodu

(uwzględniamy dodatek na zapięcie), linię poziomą – odpowiadającą linii obwodu klatki
piersiowej.

−

Przygotowaną surówkę nakładamy na manekin krawiecki i przypinamy szpilkami wzdłuż

linii środkowej przodu, od linii obwodu szyi do linii obwodu bioder, tak aby linie surówki
pokryły się z liniami na manekinie.

−

Na linii długości barku, w miejscu zastosowania zaszewki barkowej, upinamy zaszewkę

piersiową, dopasowując formę odzieży do bryły manekina.

−

Przypinamy surówkę wzdłuż linii boku.

−

Zaznaczamy linie krzywej podkroju szyi, długość szwu barkowego, krzywej pachy

i obcinamy nadmiar surówki.

−

Jeżeli w projekcie plastycznym są cięcia i elementy wzornicze, wyznaczamy je według

projektu.

W przykładzie wyznaczamy linię karczka.

Rys. 53. Modelowanie przodu bluzki [11, s. 137]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sprawdzenie otrzymanych form odzieżowych bluzki (rys. 54)

Otrzymane na manekinie krawieckim formy wymagają sprawdzenia. Zdejmujemy

z  manekina  formy  tyłu  i  przodu.  Przecinamy  po  wyznaczonych  liniach  cięć,  układamy
na  płasko  i  wyrównujemy  dokładnie,  zaznaczone  w  trakcie  modelowania  linie  szwów,  cięć
i  podkroje.  Następnie  dodajemy  dodatki  na  szwy,  łączymy  elementy  form  tyłu  i  przodu
w  całość  i  ponownie  nakładamy  na  manekin  w  celu  sprawdzenia.  Mając  poprawnie
przygotowane formy tyłu i przodu możemy przystąpić do modelowania kołnierza i rękawa

Rys. 54. Sprawdzenie form [11, s. 138]

Kołnierz (rys. 55)

−

Przygotowujemy prostokąt surówki trochę większy od szerokości i długości kołnierza

(krawędź surówki – środek kołnierza może być po nitce osnowy lub po skosie tkaniny).

−

Na surówce wyznaczamy wstępny podkrój kołnierza w zależności od rodzaju kołnierza –

stojący, półleżący leżący.

−

Przypinamy surówkę do linii obwodu szyi manekina, przykładając środek kołnierza

na środek tyłu.

−

Układ i kształt kołnierza modelujemy według projektu plastycznego.

−

Zdejmujemy formę z manekina, układamy na płasko i nadajemy formie kołnierza

właściwy kształt.

Rys. 55. Modelowanie kołnierza [11, s. 138]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rękaw (rys. 56, rys. 57)

−

Przygotowujemy prostokąt surówki o wymiarach większych od długości i szerokości

rękawa.

−

Przypinamy surówkę w punkcie szwu barkowego, nadając nitce prostej – osnowy,

kierunek ręki.

−

Spinamy surówkę wzdłuż modelu ręki, po szwie środkowym i ustalamy szerokość rękawa

na linii pachowej.

−

Upinamy główkę rękawa po krzywej podkroju pachy, zaznaczamy kształt krzywej główki

rękawa i punkty montażowe.

−

Ustalamy długość rękawa i szerokość na linii dołu, nadmiar materiału ujmujemy

w zaszewkę łokciową.

−

Zdejmujemy formę z manekina, układamy na płasko i nadajemy krzywej główce rękawa

właściwy kształt.

Rys. 56. Modelowania kołnierza i rękawa

Rys. 57. Sprawdzenie zmodelowanej

[11, s. 139]

formy kołnierza i rękawa [11, s. 139]

Otrzymane formy bluzki są podstawą do otrzymania szablonu wyjściowego. W tym celu
do wszystkich elementów form dodajemy niezbędne dodatki na szwy i podwinięcia oraz
dodatek na zapięcie, zgodnie z projektem plastycznym i technologią łączenia.

4.7.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co to jest modelowanie przestrzenne?
2.  Jak przygotowujemy manekin do modelowania przestrzennego?
3.  Jaka jest kolejność czynności przy modelowaniu przestrzennym?
4.  W jaki sposób modelujemy tył bluzki?
5.  W jaki sposób modelujemy przód bluzki?
6.  W jaki sposób modelujemy kołnierz?
7.  W jaki sposób modelujemy rękaw?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj manekin krawiecki do modelowania przestrzennego zgodnie z rysunkiem 50.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wyznaczyć linie pionowe – linia środkowa przednia, linia środkowa tylna, linie boczne

przechodzące przez środek pachy, linie uzupełniające przechodzące przez środek łopatek
i środek piersi,

2) wyznaczyć linie poziome – linia obwodu szyi, linie barków, linia obwodu klatki

piersiowej, linia obwodu talii, linia obwodu bioder,

3) przygotować model ręki.

Wyposażenie stanowiska:

−

manekin krawiecki, kolorowa włóczka, szpilki, nożyce.

Ćwiczenie 2

Wykonaj modelowanie przestrzenne bluzki z karczkiem i zakładkami zgodnie

z rysunkiem 51.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przygotować manekin do modelowania przestrzennego,
2)  wykonać modelowanie zgodnie z projektem plastycznym,
3)  zaprezentować efekt swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

manekin, kolorowa włóczka, szpilki, nożyczki,

−

taśma centymetrowa,

−

tkanina,

−

papier,

−

przybory kreślarskie.

4.7.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić, co to jest modelowanie przestrzenne?



2) przygotować manekin do modelowania przestrzennego?



3) wymienić kolejne czynności przy modelowaniu przestrzennym?



4) wykonać modelowanie przestrzenne bluzki damskiej?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź zaznacz kółkiem, a następnie ponownie
zakreśl odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do wykreślania konstrukcji odzieży potrzebne są

a)  papier, taśma centymetrowa, przybory kreślarskie.
b)  nożyczki, papier kolorowy, przybory kreślarskie.
c)  cyrkiel, szpilki, bibułka.
d)  manekin, włóczka, szpilki.

2. Modelowanie odzieży na płaszczyźnie za pomocą formy konstrukcyjnej to modelowanie

a)  wtórne.
b)  przestrzenne.
c)  konfekcyjne.
d)  konstrukcyjne.

3. Na rysunku przedstawiono spódnicę

a)  kloszową.
b)  dżinsową.
c)  portfelową.
d)  plisowaną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Na rysunku przedstawiono sposób modelowania spódnicy

a)  w kliny.
b)  rozkloszowanej.
c)  z karczkiem i kontrafałdą na linii środka przodu.
d)  z karczkiem i fałdami po bokach.

5. Spodnie wąskie w biodrach, których nogawki rozszerzają się od kolan w dół nazywają się

a)  rurki.
b)  dzwony.
c)  narciary.
d)  rybaczki.

6. Na podstawie wykreślonego kąta prostego modeluje się kołnierz

a)  koszulowy.
b)  wykładany.
c)  typu „be-be”.
d)  marynarski.

7. Zaszewkę barkową otrzymuje się przez skrócenie

a)  długości podkroju szyi.
b)  długości ramienia.
c)  długości boku.
d)  długości podkroju pachy tyłu.

8. Rysunek modelowy przedstawia bluzkę z kołnierzem

a)  sportowym.
b)  koszulowym.
c)  szalowym.
d)  marynarskim.

9. Modelowania rękawa krótkiego marszczonego na linii wszycia do pachy przedstawia

rysunek

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Rysunek przedstawia sposób modelowania

a)  biustonosza.
b)  halki.
c)  fig damskich.
d)  piżamy.

11. Halka damska o wymiarach 164/96/104 wykonana jest na typ figury

a)  A.
b)  B.
c)  C.
d)  D.

12. Rysunek przedstawia bluzę męską w stylu

a)  klasycznym.
b)  awangardowym.
c)  sportowym.
d)  romantycznym.

13. Do odzieży roboczej zaliczymy

a)  skafander.
b)  żakiet damski.
c)  biustonosz.
d)  fartuszek gospodarczy.

14. Do I grupy modelowej zalicza się

a)  niemowlęta w wieku do 2 lat.
b)  dzieci w wieku od 6 do 11 lat.
c)  młodzież w wieku od 11 do 15 lat.
d)  dzieci w wieku od 3 do 6 lat.

15. Rysunek przedstawia sposób modelowania

a) sukieneczki dziewczęcej rozkloszowanej od linii

karczka.

b) sukieneczki dziewczęcej marszczonej od linii

karczka.

c) bluzki dziewczęcej prostej.
d) sukieneczki dziewczęcej podstawowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Do narysowania konstrukcji bluzki podstawowej dziewczęcej potrzebne są miary

a)  ZUo, ot, obt, ZWo.
b)  ZWo, opx, ot, obt, os.
c)  ZKo, ou, os, ot, on.
d)  ZWo, ot, ZUo, ZKo.

17. Modelowanie przestrzenne polega na

a)  wykreślaniu siatki konstrukcyjnej.
b)  upinaniu tkaniny na sylwetce lub manekinie.
c)  wykreślaniu linii modelowych na formie podstawowej.
d)  zdejmowaniu pomiarów z sylwetki i obliczaniu odcinków konstrukcyjnych.

18. Rysunek przedstawia bluzkę w której zaszewka piersiowa została przeniesiona na linię

a)  dołu.
b)  boku.
c)  podkroju szyi.
d)  podkroju pachy.

19. Rysunek modelowy przedstawia bluzkę z rękawem

a)  długim poszerzonym od linii łokcia.
b)  długim poszerzonym dołem.
c)  długim marszczonym na linii wszycia do pachy.
d)  długim marszczonym na linii wszycia do pachy i na linii dołu.

20. Rysunek przedstawia sposób modelowania

a)  bluzki.
b)  sukienki.
c)  tuniki.
d)  kamizelki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Modelowanie form odzieży zgodnie z projektem plastycznym

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Bily-Czopowa M., Mierowska K.: Krój i modelowanie odzieży lekkiej. WSiP,

Warszawa 1995

2. Bily-Czopowa M.: Konstrukcja modelowanie odzieży damskiej lekkiej. WSiP,

Warszawa 1985

3. Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995
4. Czurkowa M., Ulawska-Bryszewska J.: Rysunek zawodowy dla szkół odzieżowych.

WSiP, Warszawa 1998

5. Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na dolną część ciała. SOP,

Toruń 1999

6. Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży na górną część ciała. SOP,

Toruń 1999

7.  Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1995
8.  Parafianowicz Z.: Słownik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1999
9.  Piskorska M., Parafianowicz Z.: Modelowanie form odzieży męskiej. SOP, Toruń 1997
10.  Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995
11.  Stark E., Tymolewska B.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 2007

12. Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Cz.2. WSiP, Warszawa 1995