Krotkof

Krótkofalowiec

Świat Radio Wrzesień 2003

Korespondencyjny Kurs Krótkofalarski

(9)

Prowadzenie ³¹cznoœci

Podczas łączności powinno się po−

dawać korespondentowi następujące
dane:
− znaki wywoławcze (swój i korespon−

denta);

− imię operatora;
− miejsce zainstalowania stacji (QTH −

LOC);

− raport o słyszalności (informacje

o warunkach propagacji);

− ustalenie ew. wymiany kart QSL.

Oprócz tych danych w łączności

można podawać informacje o stosowa−
nym sprzęcie nadawczo−odbiorczym
(moc nadajnika), mikrofon, antena.

Można rozmawiać na wspólnie inte−

resujące tematy, unikając rozmów
o sprawach politycznych, handlowych,
reklamowych, stanowiących tajemnicę
państwową czy służbową.

Łączność można rozpocząć przez

wołanie  korespondenta  znajdującego
się na częstotliwości lub przez wywoła−
nie  dowolnego  korespondenta  (wywo−
łanie ogólne). Korespondenta znajdują−
cego  się  na  częstotliwości  woła  się  po
zakończeniu  przez  niego  łączności
z inną  stacją  lub  po  zakończeniu  jego
wywołania  ogólnego.  Wołając  stację
podaje  się  najpierw  znak  stacji  woła−
nej,  a następnie  znak  własnej  stacji
(wołanie  można  powtórzyć  dwu−  lub

trzykrotnie).

Przykład wołania korespondenta:

SP1ABC (Stefan Paweł jeden Adam Bar−
bara  Celina)  woła  cię  SP9XYZ  (Stefan
Paweł dziewięć Xsantypa Ypsylon Zyg−
munt).  Przykład  wywołania  ogólnego:
Wywołanie ogólne podaje Stefan Paweł
jeden Adam Barbara Celina (można po−
wtórzyć dwa lub trzy razy), zaprasza do
łączności  i przechodzi  na  odbiór,  pro−
szę nadawać.

Przed rozpoczęciem łączności moż−

na  również  stosować  wywołanie  kie−
runkowe,  które  polega  na  określeniu
w wywołaniu  rejonu  geograficznego
lub stacji, z którymi chce się nawiązać
łączność.

W każdym razie przed rozpoczęciem

wywołania ogólnego operator powinien:
− poszukać wolnej częstotliwości,
− posłuchać przez chwilę (2...3 minu−

ty), by upewnić się, czy na pewno
częstotliwość nie jest zajęta przez in−
ną stację,

− zestroić nadajnik i przed włączeniem

nadawania jeszcze raz upewnić się,
czy częstotliwość jest wolna.

Nieco inaczej wygląda praca przez

przemiennik amatorski FM.

Każdy przemiennik zajmuje dwa ka−

nały, przy czym częstotliwość nadajni−
ka jest na pasmie 2m niższa o 600kHz
od częstotliwości odbioru. Dla przykła−
du,  nawiązując  łączność  przez  war−
szawski  przemiennik  SR5A  nadaje  się
na  145,100  i słucha  na  145,700kHz.
Przed załączeniem przycisku PTT nale−
ży upewnić się, czy mamy dobrze usta−
wione  częstotliwości  nadajnika  i od−
biornika oraz czy sygnał akustyczny za−
łączający przemiennik działa należycie
(z  reguły  1750Hz).  Korzystanie  z prze−
miennika  wymaga  pewnej  dyscypliny,
a przede  wszystkim  należy  nawiązy−
wać  na  nim  łączności  jak  najkrótsze.
Nie  jest  on  przeznaczony  do  normal−
nych łączności, tak jak kanały simplek−
sowe.  Po  nawiązaniu  łączności  należy
w miarę  możliwości  przejść  na  łącz−
ność  bezpośrednią.  Przemiennik  może
być  wykorzystywany  w akcjach  ratun−
kowych i dlatego należy zgłaszać się na
wołanie  stacji  proszącej  o pomoc,
a w miarę potrzeby − zawiadamiać tele−
fonicznie odpowiednie służby ratunko−
we.

Jeszcze inaczej wygląda praca DX−

owa.  Tutaj  najważniejszymi  informa−
cjami  są  znak  stacji  oraz  raport.  Naj−
lepszą  receptą  jest  przysłuchiwanie
się,  jak  inni  prowadzą  łączności.
Oczywiście należy brać przykład tylko

Kontynuujemy omawianie

podstawowych zagadnień

z zakresu przepisów

i operatorstwa.

Sposoby porozumiewania siê w przypadku niebezpieczeñstw i klêsk ¿ywio³owych

Art. 32 Regulaminu Radiokomunikacyjnego nakazuje ograniczyć nadawanie

stacji  amatorskich  do  uwag  natury  technicznej,  dotyczących  prób  oraz  uwag
natury osobistej, jednak w przypadku niebezpieczeństw, zagrożenia życia ludz−
kiego  i klęsk  żywiołowych,  dopuszcza  się  udział  stacji  amatorskich  w akcjach
ratunkowych.  W takich  przypadkach  stacja  amatorska  może  wzywać  pomocy
poprzez sygnały niebezpieczeństwa:
− “SOS” − wzywanie pomocy radiotelegraficzne
− “MAYDAY” − wzywanie pomocy na fonii.

Stacja amatorska biorąca udział w akcji ratunkowej może się komunikować: −

z innymi stacjami amatorskimi;
− ze stacjami Polskiego i Międzynarodowego Czerwonego Krzyża oraz innych

organizacji: Czerwonego Półksiężyca, Czerwonego Lwa i Słońca, na częstotli−
wościach leżących na skrajach pasm amatorskich; podstawą jest tutaj zalecenie
WARC 1979 dotyczące przyznawania tym organizacjom częstotliwości w za−
kresie 3...30MHz przylegających do pasm amatorskich;

− ze stacjami służb państwowych, które w przypadkach zagrożenia mogą korzys−

tać z pasm amatorskich do komunikowania się ze stacjami radiowej służby
amatorskiej; podstawą jest tu Rezolucja Nr 640 WARC 1979 zezwalająca na
udział stacji amatorskich w akcjach ratunkowych i na komunikowanie się stacji
amatorskich biorących udział w takich akcjach ze stacjami innych służb pracu−
jących czasowo w pasmach amatorskich.

Stacja amatorska, która wzięła udział w akcji ratunkowej, jest obowiązana do

niezwłocznego powiadomienia właściwego Oddziału URTiP o rodzaju i czasie
akcji ratunkowej, treści nadanych komunikatów i znaków wywoławczych stacji,
z którymi się komunikowano.

Krótkofalowiec

Wrzesień 2003 Świat Radio

Krótkofalowiec

z poprawnie prowadzonych łączności!
Przede  wszystkim  należy  tak  praco−
wać,  aby  nasze  nadawanie  nie  utrud−
niało pracy innym stacjom. Krótkofalo−
wiec  powinien  mieć  świadomość,  że
oprócz jego korespondenta na pasmie
jest  jeszcze  wielu  słuchających,  nie
tylko w naszym kraju. W łącznościach
starajmy  się  używać  naszej  pięknej
mowy polskiej (bez słów wulgarnych).
W łącznościach zagranicznych pamię−
tajmy,  że  reprezentujemy  naszą  oj−
czyznę.  Jeżeli  przekazaliśmy  już
wszystkie  informacje  −  żegnamy  kore−
spondenta  i kończymy  łączność.  Taką
postawą zyskamy opinię dobrego ope−
ratora,  nie  tylko  wśród  innych  krótko−
falowców  oczekujących  na  zwolnie−
nie się częstotliwości.

Operator przy radiostacji powinien

posiadać:
− licencję (zezwolenie);
− dziennik stacyjny;
− schemat radiostacji (dotyczy szczegól−

nie radiostacji amatorskich).

Dziennik ³¹cznoœci

Dziennik łączności jest podstawo−

wym dokumentem, zarówno stacji indy−
widualnej,  jak  i klubowej.  W dzienniku
operatorzy  bezpośrednio  po  zakończo−
nej łączności (lub w czasie jej trwania)
dokonują  szczegółowych  zapisów  do−
tyczących przeprowadzonej łączności.

W dokumencie tym znajdują się na−

stępujące rubryki:
− Nr QSO (numer kolejny łączności od

momentu uzyskania licencji),

− Data (data przeprowadzonej łącznoś−

ci),

− Czas GMT (czas uniwersalny rozpo−

częcia nadawania odniesiony do cza−
su w Greenwich pod Londynem;
w Polsce, aby uzyskać czas GMT, na−
leży od lokalnego czasu letniego od−
jąć 2h, a od zimowego − 1h),

− QRG (częstotliwość pracy; można

podać tylko pasmo, np. 3,5MHz),

− Stacja wołana (znak stacji, którą pro−

siliśmy o łączność),

− Wołany przez stację (jw., jeśli zosta−

liśmy poproszeni o łączność),

− Rodzaj emisji (wystarczy podać ogól−

ny symbol, np. CW, SSB, FM...),

− Raport nadany (raport RS lub RST,

z jakim odbieraliśmy korespondenta),

− Raport odebrany (jw., jaki przekazał

nam nasz korespondent),

− Koniec QSO (czas zakończenia łącz−

ności podany w GMT),

− Notatki (zazwyczaj wpisuje się imię

korespondenta oraz miejscowość −
QTH czy lokator),

− QSL/W (oznaczenie wysyłki karty po−

twierdzenia łączności),

− QSL/O (jw., jeżeli otrzymaliśmy kartę

od korespondenta).

Dziennik łączności można nabyć

w Sekretariacie ZG PZK w Bydgoszczy,

w Oddziałach  Terenowych  PZK  bądź
bezpośrednio  w klubach  łączności.
W ostateczności dziennik taki możemy
przygotować  sobie  sami,  szczególnie,
jeśli mamy komputer z drukarką.

Strona tytułowa dziennika powinna

zawierać znak wywoławczy stacji, adres
zainstalowania radiostacji oraz datę za−
łożenia  (rozpoczęcia  nadawania).
W przypadku  stacji  klubowej  wpisuje
się  również  operatora  odpowiedzialne−
go. Dziennik stacji, podobnie jak licen−
cję, należy bardzo starannie przechowy−
wać  i okazywać  na  każde  żądanie  ko−
misji URTiP. Należy wiedzieć, że URTiP
może dokonywać co jakiś czas kontroli
zgodności  radiostacji  z warunkami  ze−
zwolenia  (głównie  pod  kątem  nieprze−
kraczania  mocy  nadajnika  oraz  emisji
zakłóceń pozapasmowych − TVI).

Do niezbędnych dokumentów radio−

stacji amatorskiej należy również sche−
mat i opis radiostacji oraz karty QSL.

Karty QSL

Potwierdzenie łączności kartą QSL

stanowi  podstawę  do  zaliczenia  łącz−
ności z danym krajem oraz kwadratem
QTH  lokatora,  jak  również  podstawę
do  uzyskania  dyplomu  czy  punktacji
w zawodach. Podczas łączności należy
umówić  się  z korespondentem,  co  do
wymiany QSL. Przed laty obowiązywał
zwyczaj  potwierdzania  każdej  pierw−
szej łączności z daną stacją (lub na da−
nym pasmie). Karty QSL można przesy−
łać  poprzez  biuro  QSL  lub  bezpośred−
nio pocztą. Członkowie PZK są obsługi−
wani przez Okręgowe Biura QSL w ra−
mach  składek  członkowskich  i nie  po−
noszą z tego tytułu dodatkowych kosz−
tów.  Karty  QSL  dostarcza  się  i odbiera
osobiście  lub  listownie  z biur,  które
prowadzą  Okręgowi  QSL−managero−
wie.  Karty  QSL  przeznaczone  dla  od−
biorców zagranicznych trafiają do Cen−

Przyk³ad prostej dwustronnej karty QSL

Krótkofalowiec

Świat Radio Wrzesień 2003

tralnego  Biura  QSL  PZK  do  Bydgosz−
czy, skąd są rozsyłane do biur QSL po−
szczególnych krajów. Oprócz kart, któ−
re wysyłamy korespondentom jako po−
twierdzenie  łączności,  możemy  otrzy−
mywać karty od nasłuchowców. Krótko−
falowcy cenią sobie takie karty, bowiem
dostarczają  one  informacji  o zasięgach
stacji  czy  jakości  sygnału.  Oczywiście
nadawca powinien odwzajemnić się na−
słuchowcowi  swoją  kartą  QSL  z po−
twierdzeniem nasłuchu. Karty QSL moż−
na  zaprojektowć  samemu  i zamówić
w drukarni.  W zależności  od  tego,  czy
będziemy chcieli mieć karty jednokolo−
rowe czy wielobarwne, będą różne ceny
(zależne  jeszcze  od  jakości  papieru
i wysokości  nakładu).  Oczywiście  są
również  tak  zwane  karty  uniwersalne,
gdzie  wpisuje  się  swój  znak,  ale  każdy
krótkofalowiec  z reguły  dąży  do  posia−
dania  własnej  karty−wizytówki  o niepo−
wtarzalnej grafice. W każdym razie kar−
ta QSL powinna zawierać wszystkie nie−
zbędne dane, podobnie jak w dzienniku
stacji,  rozszerzone  o inne  informacje
m.in. co do używanego sprzętu.

Załączone projekty kart QSL pocho−

dzą z kolekcji SP2PI.

Poniżej podajemy zalecane wytycz−

ne do projektowania, wypełniania
i druku kart QSL.

Każda karta QSL musi spełniać kilka−

naście niżej podanych warunków:
1. Stwierdzenie, że karta QSL potwier−

dza  dwustronną  łączność  z tą  samą
stacją  i tą  samą  emisją  (CONFIR−
MING  2 WAY  QSO).  Analogicznie
karta SWL powinna zawierać stwier−
dzenia nasłuchu (HRD UR SIGS).

2. Miejsce na wpisanie czytelnego

znaku korespondenta (wpisywać
dużymi drukowanymi literami).

Odpowiedzi na zaznaczone pytania prosimy przesłać na adres redakcji ŚR do
końca września br.

Przykładowe pytania egzaminacyjne (KKK 9)

Jakie dokumenty powinien posiadać operator przy radiostacji?

Jakie dane powinno się podawać podczas łączności?

W jaki sposób powinno się rozpoczynać łączności?

Przeliteruj znaki stacji: SN0HQ, SP1ABC, OE1KDA, SM0JHF?

Jakie informacje należy wpisywać do dziennika łączności?

Omów zasady komunikowania się w przypadku niebezpieczeństw i klęsk
żywiołowych.

Jakie dane powinna zawierać karta QSL?

Jak wysyła się karty QSL?

Podaj adres CB QSL.

10 Jakie wymiary powinna mieć karta QSL?

Karta QSL o bogatszej grafice

3. Godzinę rozpoczęcia łączności wg

UTC (czas uniwersalny).

4. Data przeprowadzonej łączności

(rok − miesiąc − dzień).

5. Raport dla korespondenta (przy łącz−

nościach fonicznych − dwucyfrowy,
przy telegraficznych − trzycyfrowy).

6. Pasmo, na którym przeprowadzono

łączność (w MHz).

7. Rodzaj emisji (wpisywać drukowa−

nymi literami).

8. Podpis operatora (pełny lub skrót).
9. QTH (miejscowość zainstalowania

radiostacji; zaleca się podawanie
również lokatora).

10. Własny znak nadawczy lub nasłu−

chowy (czytelny, dużymi drukowa−
nymi literami).

11. Znaczek organizacyjny (PZK lub

ZHP czy LOK).

12. Wymiary kart powinny wynosić

90x140mm (waga nie więcej jak 4g).
IARU zaleca pozostawienie w dolnej
części karty QSL niezadrukowanego
marginesu o wysokości 12 mm.

13. W przypadku kart jednostronnych

wpisanie  na  odwrocie  w lewym
górnym  rogu  znaku  korespondenta
(dla  ułatwienia  ekspedycji  w biu−
rach).

14. Podanie informacji o skrócie woje−

wództwa (np. WA for POLSKA
AWARD).

Oprócz ww. informacji obowiązko−

wych na karcie można zamieszczać na−
stępujące informacje dodatkowe:
− typ używanego sprzętu nadawczo−

odbiorczego,

− typ stosowanej anteny,
− dokładny adres operatora lub stacji

klubowej,

− adres centralnego biura QSL,
− informację o QSL (PSE/TNX/QSL),
− informację o przynależności klubo−

wej czy zdobytych dyplomach,

− zdjęcie lub rysunek, jako wizytówka

indywidualnego krótkofalowca.

Adresy CB QSL
i Okrêgowych Biur QSL

CB QSL (Polski Związek Krótkofa−

lowców, Centralne Biuro QSL): skrytka
pocztowa 54, 85−613 Bydgoszcz 13

SP1:

Władysław

Wdowczyk

SP1AEN, Osiedle 35−lecia 7/14, 77−310
Debrzno

SP2: Jerzy H. Wojniusz SP2PI, ul.

Matejki 56/39, 87−100 Toruń

SP3: Adam Gawroński SP3EAX, ul.

Roosevelta 62/2, 64−920 Piła

SP4: Tadeusz Breś SP4GFG, skrytka

pocztowa 147, 15−957 Białystok 2

SP5: Jan, Sylwester Pielaszek

SP5XOL, al. Niepodległości 148 m. 1,
02−554 Warszawa

SP6: Stanisław Nowak SP6GNO,

skrytka pocztowa 40, 59−900 Zgorzelec

SP7: Jerzy Śleżnik SP7CVW, skrytka

pocztowa 221, 25−953 Kielce

S8: Aleksander Karamon SP8ASP,

skrytka pocztowa 48, 38−200 Jasło

SP9: Polski Związek Krótkofalow−

ców, Jacek Kowalczyk SP2QVU, skryt−
ka pocztowa 54, 85−613 Bydgoszcz 13