background image

 

GEODEZJA DROGOWA – DUL – sem. VIII                                                                                           25.VI.2010r. 
Opracowanie zagadnie

ń

 z: http://www.satgis.utp.edu.pl/www/pl/dydaktyka/atr/bud_dz_dul.htm 

 
 
01. Układy współrz

ę

dnych -

 wielko

ś

ci k

ą

towe lub liniowe, wyznaczaj

ą

ce poło

Ŝ

enie punktu na dowolnej 

powierzchni lub w przestrzeni w sposób wzgl

ę

dny w stosunku do przyj

ę

tych za pocz

ą

tek układu płaszczyzn lub 

linii. Wszystkie układy współrz

ę

dnych ró

Ŝ

ni

ą

 si

ę

 od siebie charakterystyk

ą

 geometryczn

ą

 

 

A. Układ współrz

ę

dnych na kuli (definicje, rysunek) 

 
               Układ współrz

ę

dnych geograficznych.          

......      

 

1.  opisanie poło

Ŝ

enia punktu: dwa k

ą

tów 

okre

ś

laj

ą

cych geocentryczny kierunek 

do danego punktu, 

2.  w ukł. tym okre

ś

lane s

ą

 szeroko

ść

 

geograficzna i długo

ść

 geograficzna, 

3.  wymaga niewielkiej dokładno

ś

ci 

okre

ś

lenia poło

Ŝ

enia, rz

ę

du dziesi

ą

tek 

metrów. 

4.  pocz

ą

tek układu znajduje si

ę

 w 

ś

rodku 

geometrycznym kuli.  

5. 

nie wyst

ę

puje współrz

ę

dna wysoko

ść

 

punktu, przez któr

ą

 rozumiemy odst

ę

punktu od okre

ś

lonej powierzchni 

odniesienia geoidy,

 

B. Układ współrz

ę

dnych na elipsoidzie (definicje, rysunek) 

 

 

 

1.  powierzchnia: elipsoida obrotowa 
2.  współrz

ę

dne okre

ś

lane s

ą

 przy pomocy: szeroko

ś

ci geodezyjnej (elipsoidalna) B 

oraz długo

ś

ci geodezyjnej (elipsoidalna) L. 

3. 

równie

Ŝ

 okre

ś

lana wysoko

ść

 punktu nad powierzchni

ą

 elipsoidy jest to tzw. 

wysoko

ść

 elipsoidalna.

 

 

W Polsce:  

W    

             

WGS-84

            

 ....4  

 

1. układ globalny,  
2. współrz

ę

dne mog

ą

 by

ć

 okre

ś

lone zarówno w układzie 

kartezja

ń

skim, jak i elipsoidalnym. 

3.  pocz

ą

tek układu pokrywa si

ę

 ze 

ś

rodkiem masy Ziemi,  

4. o

ś

 Z jest skierowana do umownego bieguna 

ziemskiego.  

5. kierunek osi X jest wyznaczony przez przeci

ę

cie 

płaszczyzny południka i płaszczyzny równika 
zwi

ą

zanego z biegunem ziemskim,  

6. o

ś

 Y uzupełnia prawoskr

ę

tny ortogonalny układ 

współrz

ę

dnych.  

7. pocz

ą

tek układu WGS-84 jest jednocze

ś

nie 

ś

rodkiem 

geometrycznym elipsoidy WGS-84, a o

ś

 Z jej osi

ą

 

obrotu.  

8. cz

ę

sto spotykany jest w odbiornikach GPS. 

background image

 

02. Rodzaje odwzorowa

ń

 kartograficznych: 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Odwzorowanie kartograficzne
 – przeniesienie punktów Ziemii na regularn

ą

 powierzchni

ę

 geometryczn

ą

, wg z 

góry narzuconych warunków. 

 

Reguły odwzorowania wyra

Ŝ

amy za pomoc

ą

 form matematycznych podaj

ą

cych zwi

ą

zek mi

ę

dzy współrz

ę

dnymi 

geograficznymi (geodezyjnymi) punktów odniesienia (kula, elipsoida), a współrz

ę

dnymi płaskimi odpowiadaj

ą

cych 

im punktów na płaszczy

ź

nie (na mapie).   

 

W Polsce: 

                  Odwzorowanie Gaussa-Krügera  

           a   

 

Jest to wiernok

ą

tne walcowe poprzeczne odwzorowanie powierzchni elipsoidy obrotowej na płaszczyzn

ę

, przy 

czym 

ś

rodkowy południk strefy odtwarza si

ę

 wiernie. Długo

ś

ci odcinków w odwzorowaniu Gaussa-Krügera s

ą

 

obarczone zniekształceniami. Zniekształcenia zale

Ŝą

 od skali odwzorowania, nie zale

Ŝą

 od orientacji odcinka.  

 
Pas południkowy (strefa) jest rzutowany na walec, który styka si

ę

 z powierzchni

ą

 Ziemi (elipsoidy) wzdłu

Ŝ

 

południka osiowego. 

background image

 

03. Obliczy

ć

 azymuty ci

ą

gu sytuacyjnego na podstawie k

ą

tów wyrównanych.

 

 
Wzór na obliczenie azymutu nast

ę

pnego boku dla 

k

ą

tów lewych: 

B

o

BC

AB

180

Az

Az

β

+

=

 

Wzór na obl. azymutu nast

ę

pnego boku dla k

ą

tów 

prawych:         

B

o

BC

AB

180

Az

Az

β

+

=

 

 

       t – dokładno

ść

 odczytu w instrumencie 

n – liczba mierzonych k

ą

tów

  

 

 

 
04. Tachimetria (wzory i opis metody). 

Tachimetria polega na pomiarze sytuacyjno-wysoko

ś

ciowym (jednoczesnym) wykonywanym metod

ą

 

biegunow

ą

Pomiary tachimetryczne przeprowadza si

ę

 w oparciu o osnowy geodezyjne, czyli punkty o znanych 

współrz

ę

dnych geodezyjnych, za pomoc

ą

 tachimetru lub teodolitu z nasadk

ą

 dalmiercz

ą

.  

Z punktu widzenia szczegółowych metod pomiaru tachimetria jest pomiarem biegunowym z po

ś

rednim 

sposobem wyznaczenia odległo

ś

ci przy pomocy dalmierza kreskowego.  

Biegunami układów s

ą

 kolejne punkty osnowy.  

Tachimetria pozwala na pomiar przy dowolnym pochyleniu osi celowej instrumentu (teodolitu). 

Pomiar (zało

Ŝ

enie osnowy, wybór punktów szczegółowych, odczytanie łaty i zapis do dziennika) wykonuje 

si

ę

 analogicznie jak w niwelacji punktów rozproszonych, a ponadto mierzy si

ę

 k

ą

t nachylenia lunety 

w płaszczy

ź

nie pionowej. 

 Metoda tachimetryczna pomiaru rze

ź

by terenu jest mniej dokładna od metod realizowanych z pomoc

ą

 

niwelatora, ale jest to metoda umo

Ŝ

liwiaj

ą

ca znacznie szybsze wykonanie prac polowych. 

 

 

background image

 

 

H

– wysoko

ść

 punktu nad którym ustawiono instrument,  

i – wysoko

ść

 instrumentu,  

α

 – k

ą

t pionowy nachylenia osi celowej,  

k – stała mno

Ŝ

enia dalmierza kreskowego (najcz

ęś

ciej równa 100),  

l – odcinek łaty wyznaczony odczytami górnym i dolnym,  
s – odczyt 

ś

rodkowy

 

 

background image

 

Dziennik niwelacyjny 

 

 
05. Niwelacja powierzchniowa siatkowa (rysunek i opis). 

Wykonujemy j

ą

 na terenach o niezbyt urozmaiconej rze

ź

bie terenu.  

Nazwa pochodzi od siatki regularnych figur geometrycznych (najcz

ęś

ciej kwadratów o bokach 5, 10, 20, 

50, 100m).  

Metod

ą

 niwelacji geometrycznej wyznacza si

ę

 wysoko

ś

ci wszystkich wierzchołków siatki.  

Numeracj

ę

 tych wierzchołków prowadzi si

ę

: linie na jednym kierunku oznacza si

ę

 kolejnymi liczbami, a 

wzdłu

Ŝ

 drugiego kierunku – literami. 

Pomiar niwelacyjny siatki zaczynamy z reperu. Je

ś

li znajduje si

ę

 on poza terenem obj

ę

tym pomiarem, 

wówczas prowadzimy ci

ą

g dowi

ą

zuj

ą

cy do momentu, a

Ŝ

 niwelator stanie na terenie obj

ę

tym pomiarem.  

Od tego momentu po ka

Ŝ

dym odczycie wstecz wykonujemy szereg odczytów po

ś

rednich do punktów 

znajduj

ą

cych si

ę

 w zasi

ę

gu danego stanowiska, po czym ko

ń

czymy odczytem w przód i zmieniamy 

stanowisko.  

Po zaniwelowaniu całej siatki prowadzimy ci

ą

g do najbli

Ŝ

ej poło

Ŝ

onego reperu w celu uzyskania kontroli 

pomiarów. 

Jest to metoda bardzo precyzyjna

 

background image

 

 

 

06. Precyzyjny pomiar odległo

ś

ci metod

ą

 modulacji impulsowej. 

 

 

 

Nadajnik, urz

ą

dzenie elektroniczne słu

Ŝą

ce do wytwarzania energii elektromagnetycznej wielkiej cz

ę

stotliwo

ś

ci, 

przystosowanej do celów ł

ą

czno

ś

ci za po

ś

rednictwem fal radiowych.  

 
Nadajnik składa si

ę

 z generatora drga

ń

 elektrycznych wielkiej cz

ę

stotliwo

ś

ci, wzmacniaczy wielkiej cz

ę

stotliwo

ś

ci, 

wzmacniaczy małej cz

ę

stotliwo

ś

ci, modulatora (modulacja) oraz urz

ą

dze

ń

 pomocniczych (np. zasilacza).

 

 

Aby dokona

ć

 pomiaru czasu propagacji fali pomiarowej  niezb

ę

dne jest zaznaczenie chwil, mi

ę

dzy którymi 

mierzony jest ten czas. Do tego celu słu

Ŝ

y modulacja fali pomiarowej, któr

ą

 jest fala elektromagnetyczna. 

 

Modulacja – samorzutna lub celowa zmiana parametrów fali no

ś

nej. Jest to proces fizyczny polegaj

ą

cy na 

oddziaływaniu pewnego przebiegu wielko

ś

ci fizycznej zwanej sygnałem moduluj

ą

cym na inny przebieg 

(modulowany) zwany fal

ą

 no

ś

n

ą

, w wyniku czego uzyskuje si

ę

 przebieg zw. sygnałem modulowanym. 

 
Posta

ć

 sygnału moduluj

ą

cego w istotny sposób okre

ś

la wła

ś

ciwo

ś

ci dalmierzy 

modulacja impulsowa - dalmierze laserowe

 

modulacja sinusoidalna – wi

ę

kszo

ś

c pozostałych dalmierzy 

 

modulacja sygnałem pseudo-przypadkowym - w niektórych dalmierzach hydrograficznych

 

pomiar odbywa si

ę

 bezpo

ś

rednio na optycznej fali no

ś

nej - dalmierze interferencyjne. 

background image

 

Modulacja impulsowa – fala no

ś

na jest okresowym ci

ą

giem impulsów. U

Ŝ

ywana w dalmierzach laserowych. 

Jedna z mo

Ŝ

liwo

ś

ci pomiaru czasu propagacji fali 

τ

 na drodze 2L sprowadza si

ę

 do wyznaczenia czasu mi

ę

dzy 

chwilami t

3

 i t

1

, w których sygnał odbierany przekracza próg Up

o

, a sygnał nadawany próg Up

n

.  

Wzory:   

v

2

/

1

L

t

t

1

3

τ

=

=

τ

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

07. Precyzyjny pomiar odległo

ś

ci metod

ą

 modulacji sinusoidalnej (wzory, opis  

metody, rysunek). 

Sinusoidalny przebieg moduluj

ą

cy fal

ę

 no

ś

n

ą

 nadajnika ma zazwyczaj znacznie mniejsz

ą

 długo

ść

, ani

Ŝ

eli 

mierzony odcinek L.  Proces rozchodzenia si

ę

 zmodulowanej fali wzdłu

Ŝ

 bie

Ŝą

cej drogi opisuje równanie fali:  

(

)

ϕ

+

π

=

π

=





λ

π

=

τ

ω

n

2

v

f

L

2

2

L

2

2

w

w

w

 

f

w

 , 

ϖ

w

λ

w

 – cz

ę

stotliwo

ść

, pulsacja oraz długo

ść

 fali wzorcowej,  

n – liczba całkowita pełnych k

ą

tów 2

π

 zawartych w 

ϖ

w

τ

ϕ

 – liczba ułamkowa 0 < 

ϕ

 < 1 okre

ś

laj

ą

ca niepełn

ą

 cz

ęść

 przesuni

ę

cia fazowego, 

v – pr

ę

dko

ść

 fali pomiarowej. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Z powy

Ŝ

szego wzoru uzyskuje si

ę

 kolejne równania: 

(

)

(

)

(

)

(

)

ϕ

+

=

ϕ

+

=

=

τ

ϕ

+

=

ϕ

+

λ

=

n

T

n

f

1

v

L

2

n

f

2

v

n

2

L

w

w

w

w

 

Natomiast graniczny bł

ą

d pomiaru odległo

ś

ci wynosi: 

ϕ

λ

+





+

=

2

L

f

f

v

v

L

w

w

w

 

dla L = 1,5km     

L = 1,15cm 

dla L = 15km     

L = 2,5cm 

background image

 

08. Ogólna zasada działania systemu GPS (opisz poszczególne segmenty) 

System skł

ą

da si

ę

 z trzech podstawowych segmentów: 

SEGMENT KOSMICZNY 

24 satelity poruszaj

ą

ce si

ę

 po orbitach wokół kuli ziemskiej.  

Satelity nadaj

ą

 z pokładu dwie cz

ę

stotliwo

ś

ci radiowe z kodowanymi informacjami  o czasie oraz 

depesz

ę

 satelitarn

ą

 – zbiorem informacji niezb

ę

dnych dla u

Ŝ

ytkownika.

 

SEGMENT KONSTROLNY 

składa si

ę

 z głównej stacji kontrolnej i kilku stacji monitoruj

ą

cych.  

Główna stacja Master Control Station (MSC) 

ś

ledzi, monitoruje oraz zarz

ą

dz cał

ą

 konstelacj

ą

 sateltów i 

uaktualnia dane nawigacyjne. 

Stacje monitoruj

ą

ce, wyposa

Ŝ

one w precezyjne wzorce cezowe oraz odbiorniki maj

ą

ce mo

Ŝ

liwo

ść

 

generowania kodu P( precyzyjnego), wykonuj

ą

 nieprzerwanie obserwacje wszystkich satelitów 

rejestruj

ą

c kolejne pomiary co 1,5 s.  

Pomiary przekazywane s

ą

 do stacji (MSC). Stacje kontrolne zapewniaj

ą

 ł

ą

czno

ść

 mi

ę

dzy satelitami a 

MSC. Przesyłaj

ą

 satelitom do pami

ę

ci ich komputerów informacje o ich efemerydach (dane orbitalne) i 

dane dotycz

ą

ce korekty chodu zegarów satelitów.

 

SEGMENT U

ś

YTKOWNIKA 

składa si

ę

 z wielu  ró

Ŝ

nych odbiorników radionawigacyjnych, specjalnie przygotowanych do odbioru, 

dekodowania i przetwarzania sygnałów satelitarnych oraz wykonywania oblicze

ń

 zmierzaj

ą

cych do 

ustalenia wymaganych parametrów nawigacyjnych – pozycji, pr

ę

dko

ś

ci, kursu itp..  

Głównymi u

Ŝ

ytkownikami GPS s

ą

 słu

Ŝ

by wojskowe. W wi

ę

kszo

ś

ci s

ą

 to odbiorniki 

jednocz

ę

stotliwo

ś

ciowe, zaopatrzone w kod P, daj

ą

cy mo

Ŝ

liwo

ść

 natychmiastowego wyznaczenia 

pozycji z dokładno

ś

ci  do 10 m. 

U

Ŝ

ytkownicy cywilni okre

ś

laj

ą

 pozycje mniej lub bardziej dokładnie – w czasie rzeczywistym lub po 

fakcie. 

W zale

Ŝ

no

ś

ci od przeznaczenia wszystkie odbiorniki mo

Ŝ

na podzieli

ć

 na: nawigacyjne (o małej 

dokładno

ś

ci), geodezyjne (dokładne - o wysokiej dokładno

ś

ci) oraz specjalne.

 

 
09. Elementy sygnału satelity GPS  

(w jaki sposób powstaj

ą

 fale no

ś

ne L1, L2,kod C/A i P ?)

 

 

Cz

ę

stotliwo

ś

ci: 

Satelity GPS wyposa

Ŝ

one s

ą

 w zegary atomowe (wzorce rubidowe lub cezowe) wytwarzaj

ą

ce 

wysokostabiln

ą

 cz

ę

stotliwo

ść

 podstawow

ą

 10,23 MHz.Jest to podstawowa cz

ę

stotliwo

ść

 systemu. W 

oparciu o ni

ą

 satelita emituje w sposób ci

ą

gły dwa sygnały na dwóch kanałach – o cz

ę

stotliwo

ś

ci L

1

 i L

2

które s

ą

 no

ś

nymi dla przenoszenia informacji o czasie oraz nadania depeszy satelitarnej (tj. zbioru 

informacji niezb

ę

dnych dla u

Ŝ

ytkownika). 

Cz

ę

stotliwo

ść

 L

1

 otrzymujemy przez pomno

Ŝ

enie cz

ę

stotliwo

ś

ci podstawowej przez 154 co daje 

1575,42 MHz i odpowiada długo

ś

ci fal krótkich około 19,05 cm. 

Cz

ę

stotliwo

ść

 L

2

 otrzymujemy przez pomno

Ŝ

enie cz

ę

stotliwo

ś

ci podstawowej przez 120 co daje 

1227,60 MHz i odpowiada długo

ś

ci fal krótkich około 24,45 cm.

 

Cz

ę

stotliwo

ś

ci no

ś

ne poddane s

ą

 modulacji kodowo-impulsowej (ci

ą

gi impulsów binarnych +1 albo –1). 

Zmodulowane sygnały maj

ą

 charakter pseudoprzypadkowy PRN (Pseudo Random Noise), przypominaj

ą

cy 

szum. 
 
Kodowanie: 

kod C/A (coarse acquisition – powszechnie dost

ę

pny) – gdzie sygnał koduj

ą

cy jest wytwarzany z 

cz

ę

stotliwo

ś

ci podstawowej podzielonej przez 10, czyli wynosi 1,023Mhz co odpowiada długo

ś

ci fali 

293,1m, za

ś

 jego okres wynosi 1ms. 

kod P (precise, protected), sygnał moduluj

ą

cy ma cz

ę

stotliwo

ść

 identyczn

ą

 jak podstawowa, czyli 

10,023MHz 

 

background image

 

Sepesza satelitarna: 
Na zmodulowane sygnały P i C/A nało

Ŝ

ona jest m.in. informacja w postaci depeszy satelitarnej, uaktualniana 

co cztery godziny ze stacji naziemnych. Depesza zawiera m.in. 
almanach – dane dotycz

ą

ce aktualnego stanu systemu,  w tym przybli

Ŝ

one elementy orbitalne wszystkich 

satelitów, których znajomo

ść

 przyspiesza proces akwizycji (przechwytywania) danych. 

efemeryd

ę

 – dokładne elementy orbitalne satelity nadaj

ą

cego depesz

ę

, niezb

ę

dne do wyznaczania czasu i 

pozycji 

 
10. Koncepcja wyznaczania pozycji metod

ą

 GPS.

  

Odbiornik GPS, aby wyznaczy

ć

 pozycj

ę

, musi odbiera

ć

 i 

ś

ledzi

ć

 sygnały satelitarne (by mierzy

ć

 

pseudoodleg

ś

ci i przyrosty pseudoodległo

ś

ci) oraz kolekcjonowa

ć

 depesz

ę

 nawigacyjn

ą

. Podstawowa 

idea, która umo

Ŝ

liwia wyznaczenie pozycji punktu (odbiornika) opiera si

ę

 na wiedzy o odległo

ś

ciach 

pomi

ę

dzy nim a satelitami znajduj

ą

cymi si

ę

 na orbitach okołoziemskich. 

Je

Ŝ

eli znamy odległo

ść

 mi

ę

dzy jednym satelit

ą

, a odbiornikiem jeste

ś

my w stanie okre

ś

li, 

Ŝ

e odbiornik 

znajduje si

ę

 „gdzie

ś

” na powierzchni sfery o promieniu równym zmierzonej odległo

ś

ci.  

Pomi

ę

dzy dwiema satelitami a odbiornikiem – punkt (odbiornik) znajduje si

ę

 na okr

ę

gu, który tworz

ą

 

dwie przecinaj

ą

ce si

ę

 sfery o prom. równych odległo

ś

ciom mi

ę

dzy odbiornikiem a poszczególnymi 

satelitami. 

Znajomo

ść

 odległo

ś

ci trzech satelitów powoduje, 

Ŝ

e istniej

ą

 tylko dwa punkty, w których znajduje si

ę

 

odbiornik (punkty te tworz

ą

 si

ę

 w miejscach przeci

ę

cia si

ę

 trzech sfer o promieniach równych 

odległo

ś

ciom od poszczególnych satelitów), Jeden z tych punktów mo

Ŝ

na wykluczy jako poruszaj

ą

cy si

ę

 

zbyt szybko lub b

ę

d

ą

cy za wysoko. 

 

 

 

1 - Pozycja satelity jest okre

ś

lana wzgl

ę

dem Ziemi.  

2 - Poło

Ŝ

enie obiektu na Ziemi mo

Ŝ

e by

ć

 okre

ś

lane wzgl

ę

dem satelity. 

3 - Pozycja obiektu na Ziemi mo

Ŝ

e by

ć

 okre

ś

lona jest jako wektor  

sumy pozostałych wektorów  otrzymanych z dwóch pomiarów. 

  
11. Wyznaczenie współrz

ę

dnych w obserwacjach GPS  

(pseudoodległo

ść

, równanie nawigacyjne, równanie pozycyjne): 

 

 

background image

 

10 

 

 

12. Ogólne zało

Ŝ

enia systemu ró

Ŝ

nicowego DGPS. 

Polska nazwa DGPS (Differential GPS) to ró

Ŝ

nicowe pomiary GPS.  

Jest to metoda okre

ś

lenia w czasie rzeczywistym pozycji ruchomego odbiornika GPS wzgl

ę

dem innego, 

nieruchomego odbiornika, zwanego stacj

ą

 bazow

ą

, umieszczonego na punkcie o znanej pozycji.  

Istota pomiarów DGPS polega na tym, 

Ŝ

e stacja bazowa wykonuj

ą

c ci

ą

głe obserwacje kodowe na 

znanym punkcie (o znanych współrz

ę

dnych w pewnym układzie) dokonuje w sposób ci

ą

gły wyznaczenia 

swojej pozycji, stosuj

ą

c rozwi

ą

zanie nawigacyjne.  

Oblicza przy tym poprawk

ę

 uwzgl

ę

dniaj

ą

c ró

Ŝ

nic

ę

 wyniku otrzymanego z obserwacji i znanych 

współrz

ę

dnych. 

 Poł

ą

czona z modemem i przeka

ź

nikiem radiowym stacja bazowa przekazuje t

ę

 poprawk

ę

 do 

ruchomego odbiornika. Obecnie stosuje si

ę

 dwa zasadnicze podej

ś

cia do wyznaczania poprawek 

Ŝ

nicowych i ich transmisji ze stacji bazowej do ruchomego odbiornika: 

 

• 

obliczanie i transmisja poprawek do współrz

ę

dnych, 

• 

obliczanie i transmisja poprawek do pseudoodległo

ś

ci. 

 

Transmisja poprawek do współrz

ę

dnych wymaga synchronicznego 

ś

ledzenia tych samych satelitów 

przez stacj

ę

 bazow

ą

 i przez ruchom

ą

Zalet

ą

 tego podej

ś

cia jest mo

Ŝ

liwo

ść

 wykonywania wi

ę

kszej cz

ęś

ci oblicze

ń

 przez stacj

ę

 bazow

ą

Najcz

ęś

ciej jednak stosuje si

ę

 transmisj

ę

 poprawek do pseudoodległo

ś

ci. 

Przy pomiarach DGPS zakłada si

ę

Ŝ

e wpływ bł

ę

dów obserwacji i zakłócaj

ą

cych oddziaływa

ń

 

ś

rodowiska pomiarowego (troposfery i jonosfery) na obydwa odbiorniki jest taki sam. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 

11 

13. Obliczenie azymutu i odługo

ś

ci odcinka ze współrz

ę

dnych 

 

 

czwartak: 

 znaki przyrostów 

 

nr i ozn. 

ć

wiartki 

zakres 
azymutu 

Zale

Ŝ

no

ść

 mi

ę

dzy azymutem  

a czwartakiem 

I (NE) 

0º–90º 

Az = 

α

 

– 

II (SE) 

90º–180º 

Az = 180º – 

α

 

– 

– 

III (SW) 

180º–270º 

Az = 180º + 

α

 

A

B

A

B

AB

X

X

Y

Y

arctg

=

α

 

– 

IV (NW) 

270º–360º 

Az = 360º – 

α

 

Wzór na długo

ść

 odcinka AB:    

(

) (

)

2

A

B

2

A

B

X

X

Y

Y

D

+

=

 

 

14. Tyczenie prostej przez przeszkod

ę

 z wykorzystaniem ci

ą

gu sytuacyjnego 

lokalnego: 

1.  zało

Ŝ

enie osnowy pomiarowej w formie zamkni

ę

tego ci

ą

gu poligonowego: 

wybór punktów,  

zastabilizowanie ich kołkami  

ich opis topograficzny) 

2.  ustawienie i wypoziomowanie TotalStation nad pierwszym punktem osnowy, wycelowanie na s

ą

siednie 

punkty i wykonanie pomiaru k

ą

tów poziomych 

3.  powtórzenie procedury z poprzedniego punktu dla kolejnych wierzchołków osnowy 
4.  pomiar odległo

ś

ci mi

ę

dzy punktami za pomoc

ą

 dalmierza (ka

Ŝ

da odległo

ść

 mierzona jest czterokrotnie) 

5.  sprawdzenie poprawno

ś

ci pomiaru k

ą

tów przy u

Ŝ

yciu wzoru na dopuszczaln

ą

 odchyłk

ę

 k

ą

tow

ą

 

6.  wyrównanie pomierzonych k

ą

tów i obliczenie na ich podstawie azymutów poszczególnych odcinków 

7.  obliczenie przyrostów obliczonych 

x i 

y dla poszczególnych punktów 

8.  obliczenie odchyłki liniowej – odległo

ś

ci mi

ę

dzy pierwszym punktem ci

ą

gu (np. A), a ostatnim (A’), 

wynikaj

ą

ca z niedokładno

ś

ci pomiarów (w rzeczywisto

ś

ci jest to ten sam punkt) 

9.  sprawdzenie poprawno

ś

ci pomiarów przy u

Ŝ

yciu wzoru na dopuszczaln

ą

 odchyłk

ę

 liniow

ą

 

10.  wyrównanie przyrostów obliczonych i obliczenie przyrostów wyrównanych dla wszystkich punktów ci

ą

gu 

11.  obliczenie azymutu szukanej prostej oraz  jej wytyczenie poprzez odło

Ŝ

enie za pomoc

ą

 TotalStation 

obliczonych k

ą

tów mi

ę

dzy ni

ą

, a kraw

ę

dzi

ą

 osnowy pomiarowej z obu ko

ń

ców szukanej prostej (2 

wierzchołki osnowy pomiarowej) 

 
15. Na czym polega mechanizm GIS ?
 

System informacji geograficznej GIS: 

1.  zorganizowany zestaw sprz

ę

tu komputerowego, oprogramowania, danych geograficznych 

(przestrzennych i nieprzestrzennych) oraz osób (wykonawców i u

Ŝ

ytkowników); 

2.  stworzony w celu efektywnego gromadzenia, magazynowania, udost

ę

pniania, obróbki, analizy i 

wizualizacji wszystkich danych geograficznych; 

3.  GIS udost

ę

pnia mechanizmy wprowadzania, gromadzenia i przechowywania danych przestrzennych 

oraz zarz

ą

dzania nimi; 

4.  zapewnia ich integralno

ść

 i spójno

ść

 oraz pozwala na ich wst

ę

pn

ą

 weryfikacj

ę

5.  na podstawie zgromadzonych w systemie danych mo

Ŝ

liwe jest przeprowadzenie specyficznych analiz 

opieraj

ą

cych si

ę

 m.in. na relacjach przestrzennych pomi

ę

dzy obiektami; 

6.  wyniki analiz przestrzennych i operacji charakterystycznych dla programów bazodanowych 

przedstawione mog

ą

 by w postaci opisowej (tabelarycznej) lub graficznej (mapa, diagramy, wykresy, 

rysunki), st

ą

d cech

ą

 GIS jest wizualizacja i udost

ę

pnienie informacji przestrzennych w 

Ŝą

danej postaci.