1 

WARTOŚCI I CELE UNII 

EUROPEJSKIEJ 

Prof. UJ Dr hab. Nina Półtorak 

Cele i wartości UE 

 



W preambułach do obu traktatów 



W początkowych przepisach TUE 

2 

Preambuła do TUE 

 
 

Zdecydowani  przejść  do  nowego  etapu 
integracji 

europejskiej 

zapoczątkowanego 

ustanowieniem 

Wspólnot Europejskich 

  INSPIROWANI 

kulturowym, 

religijnym 

i 

humanistycznym  dziedzictwem  Europy,  z  którego 
wynikają 

powszechne 

wartości, 

stanowiące 

nienaruszalne  i  niezbywalne  prawa  człowieka,  jak 
również  wolność,  demokracja,  równość  oraz 
państwo prawne 

 

3 

Preambuła do TUE 



Przezwyciężenie podziałów 



Potwierdzenie 

zasad 

wolności, 

demokracji, 

praw 

człowieka 

i 

praworządności 



Pogłębianie solidarności 



Cele gospodarcze 



Kontynuacja 

tworzenia 

coraz 

ściślejszego 

związku 

między 

narodami Europy 

4 

Preambuła do TFUE 

Przejęta z TWE 
 

Zasadniczo 

cele 

gospodarcze 

i 

pozagospodarcze 

związane  z    rozwojem 

gospodarczym 

5 

Wartości - art. 2 TUE 

Unia  opiera  się  na  wartościach  poszanowania 
godności  osoby  ludzkiej,  wolności,  demokracji, 
równości, 

państwa 

prawnego, 

jak 

również 

poszanowania  praw  człowieka,  w  tym  praw  osób 
należących do mniejszości.  
 
Wartości  te  są  wspólne  Państwom  Członkowskim  w 
społeczeństwie 

opartym 

na 

pluralizmie, 

niedyskryminacji, 

tolerancji, 

sprawiedliwości, 

solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn. 

6 

Aksjologia Unii 

 Obowiązek przestrzegania wartości  przez Unię (jej 
instytucje i organy) oraz państwa członkowskie 



 Konsekwencje nieprzestrzegania – m.in. art. 7 TUE  



 Art.  49  TUE  -  poszanowanie  wartości  jednym  z 

warunków przystąpienia nowego państwa do UE 



Poszanowanie praw podstawowych – art. 6 TUE 

7 

Cele i zadania Unii – art. 3 TUE 

Wspieranie 

pokoju, 

wartości    i 

dobrobytu 

narodów Unii 

Zapewnienie 

przestrzeni 

wolności, 

bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez 

granic 

wewnętrznych 

(polityka 

migracyjna, 

współpraca  w  sprawach 

cywilnych i karnych) 

Ustanowienie  rynku 

wewnętrznego, 

trwałego  rozwoju  i  innych  wartości 

życia gospodarczego 

 

8 

Cele i zadania Unii – art. 3 TUE 



Zwalczanie 

wykluczenia 

społecznego 

i 

dyskryminacji; 

wspieranie 

sprawiedliwości 

społecznej,  ochrony  socjalnej,  równość  kobiet  i 
mężczyzn,  solidarności  między  pokoleniami,  praw 
dziecka 



Spójność i solidarność 



Poszanowanie 

różnorodności kulturowej i językowej 



Ustanowienie unii gospodarczej i walutowej z 

walutą 

euro 



Propagowanie 

wartości 

Unii 

na 

zewnątrz, 

przyczynianie 

się  do  pokoju  i  bezpieczeństwa 

światowego,  przestrzegania  i  rozwoju  prawa 
międzynarodowego 

 

9 

Charakter UE 



Unia jako organizacja międzynarodowa 



Unia jako organizacja ponadnarodowa 



Unia jako związek państw, narodów (art. 1 
TUE), obywateli (obywatelstwo UE!) 



Państwa członkowskie wykonując swoją 
władzę suwerenną przekazują niektóre 
kompetencje na rzecz UE 



Autonomiczny charakter  UE i prawa UE 

UE jako organizacja 
międzynarodowa 
 
 
 

 



Osobowość prawna od TL – art. 47 TUE, zdolność 
prawnomiędzynarodowa  (zdolność traktatowa, 
prawo legacji) 



art.  335 TFUE – zdolność prawna UE w 
państwach członkowskich (najszerszy możliwy 
zakres przyznany osobom prawnym) 



Sukcesja UE wobec WE 

 

11 

Znaczenie osobowości prawnej UE 

24.  Deklaracja  w  sprawie  osobowości 

prawnej Unii Europejskiej  

 
  Konferencja  potwierdza,  że  fakt,  iż  Unia 

Europejska posiada osobowość prawną, w 

żaden  sposób  nie  upoważnia  Unii  do 

stanowienia 

prawa 

lub 

działania 

wykraczającego 

poza 

kompetencje 

powierzone 

jej 

przez 

Państwa 

Członkowskie w Traktatach.