1
ETYKIETY ENERGETYCZNE
Dyrektywa PE i Rady 2010/30/UE
z dnia 19 maja 2010
w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zu
Ŝ
ycia
energii oraz innych zasobów przez produkty zwi
ą
zane z energi
ą
.
Uchyla dyrektyw
ę
92/75/EEC.
• Cel:
ustanowienie ram dla harmonizacji krajowych przepisów
dotycz
ą
cych informacji w formie etykiet oraz standardowych
informacji o produkcie,
dotycz
ą
cych zu
Ŝ
ycia energii i w miar
ę
potrzeb innych
podstawowych zasobów (np. woda, chemikalia…) podczas u
Ŝ
ytkowania oraz informacji dodatkowych o
niektórych produktach zwi
ą
zanych z energi
ą
,
• Do czego si
ę
odnosi:
do produktów, które mog
ą
mie
ć
bezpo
ś
redni lub po
ś
redni wpływ na zu
Ŝ
ycie energii oraz
innych potencjalnych zasobów w czasie ich u
Ŝ
ytkowania.
• Dyrektywa nie odnosi si
ę
do:
a) produktów u
Ŝ
ywanych;
b)
ś
rodków transportu osób lub towarów;
c) tabliczek znamionowych lub ich odpowiedników
umieszczanych na produktach ze wzgl
ę
dów
bezpiecze
ń
stwa.
PC musz
ą
zapewni
ć
aby dostawcy:
•
zał
ą
czali do produktów obj
ę
tych aktem delegowanym etykiet
ę
i
kart
ę
zgodnie z niniejsz
ą
dyrektyw
ą
i aktem delegowanym;
•
sporz
ą
dzali dokumentacj
ę
techniczn
ą
zawieraj
ą
c
ą
:
–
ogólny opis produktu;
–
wyniki przeprowadzonych oblicze
ń
projektowych, o ile s
ą
istotne;
–
wyniki testów, je
ś
li s
ą
dost
ę
pne, w tym testów przeprowadzanych przez
organizacje notyfikowane okre
ś
lone na podstawie innych przepisów unijnych;
–
je
Ŝ
eli warto
ś
ci s
ą
stosowane dla podobnych modeli, odniesienia pozwalaj
ą
ce
na okre
ś
lenie tych modeli
•
udost
ę
pniali dokumentacj
ę
przez 5 lat od wyprodukowania
ostatniego produktu;
•
Komisja ma prawo przyj
ąć
akty delegowane przez
okres 5 lat od 19 czerwca 2010.
Okres odnawia si
ę
automatycznie
je
ś
li PE lub Rada nie uniewa
Ŝ
ni
ą
tego aktu. Te instytucje maj
ą
prawo sprzeciwi
ć
si
ę
wydaniu
aktu delegowanego.
Akty delegowane okre
ś
laj
ą
w
szczególno
ś
ci:
– dokładn
ą
definicj
ę
typu produktów obj
ę
tych
dyrektyw
ą
;
– normy i metody pomiaru wykorzystywane w
celu uzyskania informacji;
– szczegóły dokumentacji technicznej;
– projekt i tre
ść
etykiety
(ujednolicone w najwi
ę
kszym
mo
Ŝ
liwym stopniu w ró
Ŝ
nych grupach produktów);
Etykieta energetyczna
•
Format etykiety jest oparty na klasyfikacji z zastosowaniem liter od A do G;
klas
ą
A oznacza si
ę
urz
ą
dzenia najbardziej efektywne, a klas
ą
G najmniej
efektywne.
•
Do tej klasyfikacji mo
Ŝ
na doda
ć
trzy dodatkowe klasy energetyczne: A+,
A++ i A+++ dla klasy najbardziej efektywnej.
•
Liczba klas jest ograniczona do siedmiu, chyba
Ŝ
e b
ę
d
ą
jeszcze
reprezentanci wi
ę
kszej liczby klas.
•
Poza oznaczeniem literowym stosuje si
ę
gam
ę
barw zawieraj
ą
c
ą
nie wi
ę
cej
ni
Ŝ
siedem ró
Ŝ
nych barw od ciemnozielonej do czerwonej.
– barwa przypisana najwy
Ŝ
szej klasie b
ę
dzie zawsze ciemnozielona,
– je
Ŝ
eli b
ę
dzie wi
ę
cej ni
Ŝ
siedem klas, jedynie barwa czerwona mo
Ŝ
e si
ę
powtarza
ć
.
•
wska
ź
nik sprawno
ś
ci energetycznej jest kluczowym parametrem podziału
na klasy energetyczne = stosunek rocznego zu
Ŝ
ycia energii do zu
Ŝ
ycia
standardowego.
Sposób jego obliczania okre
ś
la akt delegowany.
•
Klas
ą
A oznacza si
ę
urz
ą
dzenia najbardziej efektywne, a klas
ą
G najmniej
efektywne.
•
Klasyfikacja podlega weryfikacji, je
Ŝ
eli znaczna cz
ęść
produktów osi
ą
gnie
dwie najwy
Ŝ
sze klasy efektywno
ś
ci energetycznej.
1,00
≤
EEI
G
(najmniejsza efektywność)
0,90
≤
EEI<1,00
F
0,80
≤
EEI<0,90
E
0,60
≤
EEI<0,80
D
0,42
≤
EEI<0,60
C
0,30
≤
EEI<0,42
B
0,23
≤
EEI<0,30
A
0,16
≤
EEI<0,23
A
+
0,10
≤
EEI<0,16
A
++
EEI <0.10
A
+++
(największa efektywność)
Wskaźnik efektywności
energetycznej
Klasa efektywności
energetycznej
Klasa efektywności energetycznej
2
ZAŁ
Ą
CZNIK II
Metoda obliczania wska
ź
nika sprawno
ś
ci energetycznej i rocznego zu
Ŝ
ycia energii w
trybie wł
ą
czenia
1. Współczynnik efektywno
ś
ci energetycznej (EEI) oblicza si
ę
jako EEI = P/P ref (A), gdzie:
— P ref (A) = P basic + A × 4,3224 W/dm 2 ,
— P basic = 20 W dla odbiorników telewizyjnych z jednym tunerem/odbiornikiem bez twardych dysków,
— P basic = 24 W dla odbiorników telewizyjnych z twardym dyskiem (twardymi dyskami),
— P basic = 24 W dla odbiorników telewizyjnych z dwoma lub wi
ę
ksz
ą
liczb
ą
tunerów/odbiorników,
— P basic = 28 W dla odbiorników telewizyjnych z twardym dyskiem (twardymi dyskami) i dwoma lub
wi
ę
ksz
ą
liczb
ą
tunerów/odbiorników,
— P basic = 15 W dla monitorów telewizyjnych,
— A oznacza widzialn
ą
powierzchni
ę
ekranu wyra
Ŝ
on
ą
w dm
2
,
— P oznacza moc telewizora w trybie wł
ą
czenia wyra
Ŝ
on
ą
w watach, zaokr
ą
glon
ą
do pierwszego
miejsca po przecinku.
2. Roczne zu
Ŝ
ycie energii w trybie wł
ą
czonym E wyra
Ŝ
one w kWh oblicza si
ę
jako E = 1,46 × P.
3. Telewizory z automatyczn
ą
regulacj
ą
jasno
ś
ci
W celu obliczenia współczynnika efektywno
ś
ci energetycznej i rocznego zu
Ŝ
ycia energii w
trybie wł
ą
czenia, o których mowa w pkt 1 i 2, zu
Ŝ
ycie energii w trybie wł
ą
czenia obliczone
zgodnie z procedur
ą
okre
ś
lon
ą
w zał
ą
czniku VII obni
Ŝ
a si
ę
o 5 %, je
Ŝ
eli w momencie
wprowadzenia telewizora do obrotu spełnione s
ą
nast
ę
puj
ą
ce warunki:
a) luminancja telewizora w trybie domowym lub trybie wł
ą
czenia, stosownie do ustawie
ń
dostawcy,
zmniejsza si
ę
automatycznie przy nat
ęŜ
eniu o
ś
wietlenia w otoczeniu wynosz
ą
cym pomi
ę
dzy co
najmniej 20 lx i 0 lx;
b) automatyczna regulacja jasno
ś
ci jest wł
ą
czona w trybie domowym lub w trybie wł
ą
czenia, stosownie
do ustawie
ń
dostawcy.
Informacje na karcie produktu
1. Informacje w karcie produktu telewizora s
ą
podawane w poni
Ŝ
szej kolejno
ś
ci oraz s
ą
zawarte w broszurze dotycz
ą
cej produktu lub innych materiałach:
a) nazwa dostawcy lub znak towarowy;
b) identyfikator modelu dostawcy; gdzie identyfikator modelu oznacza kod,
zazwyczaj alfanumeryczny,
c) klasa efektywno
ś
ci energetycznej modelu zgodnie z tabel
ą
1 zał
ą
cznika I; w
przypadku gdy telewizorowi przyznano „oznakowanie ekologiczne UE” zgodnie z
rozporz
ą
dzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 66/2010 (1), mo
Ŝ
na
poda
ć
t
ę
informacj
ę
;
d) przek
ą
tna widzialna ekranu wyra
Ŝ
ona w centymetrach i calach;
e) zu
Ŝ
ycie energii w trybie wł
ą
czenia mierzone zgodnie z procedur
ą
okre
ś
lon
ą
w
zał
ą
czniku VII;
f) roczne zu
Ŝ
ycie energii obliczone zgodnie z zał
ą
cznikiem II w kWh/rok,
zaokr
ą
glone do najbli
Ŝ
szej liczby całkowitej; opisuje si
ę
je w nast
ę
puj
ą
cy sposób:
„Zu
Ŝ
ycie energii XYZ kWh/rok na podstawie zu
Ŝ
ycia energii przez telewizor
działaj
ą
cy 4 godziny dziennie przez 365 dni. Rzeczywiste zu
Ŝ
ycie energii zale
Ŝ
y
od sposobu u
Ŝ
ytkowania telewizora.”;
g) zu
Ŝ
ycie energii w trybie czuwania lub wył
ą
czenia lub w obu tych trybach mierzone
zgodnie z procedur
ą
okre
ś
lon
ą
w zał
ą
czniku VII;
h) rozdzielczo
ść
ekranu wyra
Ŝ
ona w liczbie pikseli w poziomie i pionie.
2. Jedna karta mo
Ŝ
e dotyczy
ć
kilku modeli telewizorów dostarczonych przez tego
samego dostawc
ę
.
3. Informacje zawarte na karcie mog
ą
zosta
ć
podane w formie reprodukcji etykiety, w
wersji kolorowej lub czarno-białej. W takim przypadku informacje wymienione w
pkt 1, które nie znajduj
ą
si
ę
na etykiecie, musz
ą
równie
Ŝ
zosta
ć
dostarczone.
Dokumentacja techniczna
Dokumentacja techniczna zawiera:
a) nazw
ę
i adres dostawcy;
b) ogólny opis modelu telewizora wystarczaj
ą
cy do jego jednoznacznej i łatwej identyfikacji;
c) w stosownych przypadkach odniesienia do zastosowanych zharmonizowanych norm;
d) w stosownych przypadkach pozostałe u
Ŝ
yte normy i specyfikacje techniczne;
e) identyfikacj
ę
i podpis osoby upowa
Ŝ
nionej do składania o
ś
wiadcze
ń
woli w imieniu dostawcy;
f) parametry testowe dla dokonywania pomiarów:
–
(temperatur
ę
otoczenia;
–
(napi
ę
cie testowe wyra
Ŝ
one w V oraz cz
ę
stotliwo
ść
wyra
Ŝ
on
ą
w Hz;
–
całkowite zniekształcenie harmoniczne systemu zasilania energi
ą
elektryczn
ą
;
–
zł
ą
cze do podł
ą
czenia testowego sygnału audio i wideo;
–
informacje i dokumenty dotycz
ą
ce oprzyrz
ą
dowania, ustawie
ń
i obwodów wykorzystywanych do testowania
elektrycznego;
g) parametry w trybie wł
ą
czenia:
–
zu
Ŝ
ycie energii wyra
Ŝ
one w watach, zaokr
ą
glone do pierwszego miejsca po przecinku w przypadku
pomiarów energii o warto
ś
ci nieprzekraczaj
ą
cej 100 W oraz do najbli
Ŝ
szej liczby całkowitej w przypadku
pomiarów energii o warto
ś
ci powy
Ŝ
ej 100 W;
–
charakterystyk
ę
dynamicznego sygnału wideo przekazuj
ą
cego tre
ść
typowej transmisji telewizyjnej;
–
sekwencj
ę
kroków prowadz
ą
ca do osi
ą
gni
ę
cia stabilnego trybu w odniesieniu do zu
Ŝ
ycia energii;
–
w przypadku telewizorów z menu ustawie
ń
obowi
ą
zkowych współczynnik maksymalnej luminancji w trybie
domowym oraz najja
ś
niejsz
ą
szczytow
ą
luminancj
ę
dost
ę
pn
ą
w telewizorze w trybie wł
ą
czenia wyra
Ŝ
one w
procentach;
–
w przypadku monitorów telewizyjnych opis odpowiednich wła
ś
ciwo
ś
ci tunera słu
Ŝą
cego do wykonywania
pomiarów;
h) dla ka
Ŝ
dego trybu czuwania lub trybu wył
ą
czenia:
–
zu
Ŝ
ycie energii wyra
Ŝ
one w watach, zaokr
ą
glone do drugiego miejsca po przecinku;
–
zastosowan
ą
metod
ę
pomiaru;
–
opis wyboru lub zaprogramowania trybu urz
ą
dzenia;
–
sekwencj
ę
działa
ń
prowadz
ą
cych do wł
ą
czenia trybu, w którym telewizor automatycznie zmienia tryby
działania.
ROZPORZ
Ą
DZENIE KOMISJI (WE) NR 642/2009
z dnia 22 lipca 2009 r.
w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotycz
ą
cych
ekoprojektu dla telewizorów
Roczne zu
Ŝ
ycie energii w UE zwi
ą
zane z prac
ą
telewizorów ~ 60
TWh w 2007 r., co odpowiada emisji 24 mln ton CO
2
Je
ś
li nie
zostan
ą
podj
ę
te
Ŝ
adne
ś
rodki przewiduje si
ę
,
Ŝ
e zu
Ŝ
ycie energii
wzro
ś
nie w 2020 r. do 132 TWh.
•
Mo
Ŝ
na było umieszcza
ć
dobrowolnie etykiety od 20 grudnia 2010 r.
•
Od 30 listopada 2011 r. obecno
ść
etykiet b
ę
dzie obligatoryjna.
Wzór etykiety dla telewizorów
I. nazwa dostawcy lub znak towarowy;
II. identyfikator modelu, zazwyczaj alfanumeryczny,
III. klasa efektywno
ś
ci energetycznej telewizora. Wierzchołek
strzałki zawieraj
ą
cej klas
ę
efektywno
ś
ci energetycznej
telewizora jest umieszczony na tym samym poziomie
co wierzchołek jednej ze strzałek klasy efektywno
ś
ci
energetycznej z tym samym oznaczeniem;
IV. zu
Ŝ
ycie energii w trybie wł
ą
czenia wyra
Ŝ
one w watach,
zaokr
ą
glone do najbli
Ŝ
szej liczby całkowitej;
V. roczne zu
Ŝ
ycie energii w trybie wł
ą
czenia obliczone zgodnie
z pkt 2 zał
ą
cznika II, podane w kWh w zaokr
ą
gleniu do
najbli
Ŝ
szej liczby całkowitej przy 4 godz. pracy/dob
ę
;
VI. przek
ą
tna widzialna ekranu wyra
Ŝ
ona w centymetrach i
calach.
W przypadku telewizorów z łatwo zauwa
Ŝ
alnym
przeł
ą
cznikiem, który w poło
Ŝ
eniu wył
ą
czonym przeł
ą
cza
telewizor w tryb zapewniaj
ą
cy zu
Ŝ
ycie energii
nieprzekraczaj
ą
ce 0,01 W, mo
Ŝ
e zosta
ć
dodany symbol.
W przypadku gdy modelowi przyznano „oznakowanie
ekologiczne Unii Europejskiej” zgodnie z rozporz
ą
dzeniem
(WE) nr 66/2010, mo
Ŝ
e zosta
ć
doł
ą
czona kopia tego
oznakowania.
Etykietowanie opon
• Opony, głównie ze wzgl
ę
du na ich opór toczenia,
odpowiadaj
ą
za 20 – 30 % zu
Ŝ
ycia paliwa przez pojazdy.
• Opony cechuje szereg wzajemnie powi
ą
zanych
parametrów:
np. zmniejszenie oporu toczenia mo
Ŝ
e pogorszy
ć
przyczepno
ść
na mokrej
nawierzchni, podczas gdy optymalizacja przyczepno
ś
ci na mokrej nawierzchni mo
Ŝ
e negatywnie
wpłyn
ąć
na zewn
ę
trzny hałas toczenia.
• Oszcz
ę
dno
ś
ci paliwa z naddatkiem rekompensuj
ą
wy
Ŝ
sz
ą
cen
ę
zakupu opon.
