blacharz 721[01] z1 06 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Piotr Chmiel

Wykonywanie nierozłącznych połączeń blach
721[01].Z1.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Radosław Krzyżanowski

mgr inż. Sylwester Wesołowski

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Piotr Chmiel

Konsultacja:

mgr inż. Jolanta Skoczylas

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 721[01].Z1.06
Wykonywanie nierozłącznych połączeń z blach, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu blacharz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Materiał nauczania

5.1. Rodzaje połączeń nierozłącznych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Spawanie elektryczne i gazowe blach

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Zgrzewanie blach

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Lutowanie blach lutem miękkim i twardym

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Nitowanie blach

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Klejenie blach

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony

środowiska

5.7.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który pomoże w prowadzeniu zajęć

dydaktycznych w szkole zawodowej kształcącej w zawodzie blacharza, w jednostce
modułowej „wykonywanie nierozłącznych połączeń z blach”.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakimi powinien dysponować uczeń przed
przystąpieniem do realizacji programu jednostki modułowej,

–

cele kształcenia (zestaw umiejętności) – jakie powinien opanować uczeń w wyniku
realizacji programu jednostki modułowej,

–

przykładowe scenariusze zajęć – propozycje prowadzenia zajęć dydaktycznych różnymi
metodami,

–

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

–

przykładowy zestaw zadań testowych,

–

przykładowe zadanie typu próba pracy,

–

wykaz literatury, z jakiej mogą korzystać uczniowie podczas nauki.
Według założeń kształcenia modułowego, nauczyciel przede wszystkim ma kierować

procesem dydaktycznym, stwarzając uczniowi warunki do samodzielnego przyswajania
wiedzy oraz kształtowania umiejętności w sposób kontrolowany.

Zalecane jest, aby kształcenie było realizowane metodami aktywizującymi oraz metodami

praktycznymi.

W każdej z podanych metod nauczania istotną rolę odgrywa wykonywanie ćwiczeń,

mających na celu ukształtowanie nowych umiejętności i utrwalenie nabytych wcześniej.
Umieszczone w poradniku ćwiczenia należy traktować jako przykładowe. Nauczyciel może
tworzyć nowe ćwiczenia, dostosowane do możliwości i warunków lokalnych, jednakże
powinny one prowadzić do osiągnięcia wszystkich celów określonych w programie jednostki
modułowej.

Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń ma możliwość sprawdzenia poziomu

swoich postępów, odpowiadając na pytania podane w podrozdziale: Sprawdzian postępów.
Według tego samego zestawu pytań nauczyciel dokonuje oceny osiągnięć ucznia. Uczeń
powinien samodzielnie przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi. W tym celu wstawia
znak X obok słowa:
–

TAK – jeżeli jego odpowiedź na pytanie jest twierdząca (operacja wykonana w sposób
prawidłowy)

–

NIE – jeżeli jego odpowiedź na pytanie jest przecząca (operacja wykonana w sposób
nieprawidłowy lub niepełny).
Podobne czynności wykonuje nauczyciel, obserwując zachowania ucznia i efekty jego

pracy. Po dokonaniu przeglądu odpowiedzi, ustala się pytania, na które uczeń nie potrafił
odpowiedzieć lub odpowiedział przecząco. Brak odpowiedzi lub zaznaczenie NIE wskazują
luki w wiedzy lub umiejętnościach. Zmusza to ucznia do ponownego zapoznania się
z potrzebnymi treściami, powtórzenia ćwiczenia lub jego części. Podczas oceny należy
przyjąć zasadę, że zadanie (ćwiczenie) będzie zaliczone tylko wtedy, kiedy będzie wykonane
zgodnie z przyjętymi standardami i kryteriami. Można stosować przyjęty w danej placówce
wewnętrzny system oceniania, można też potwierdzać umiejętności ucznia w skali
dwustopniowej: ćwiczenie (zadanie) zaliczone lub ćwiczenie (zadanie) niezaliczone.

Na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej nauczyciel przeprowadza

sprawdzian sumatywny, którego wynik określa poziom przyswojonych wiadomości

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

i ukształtowanych umiejętności. W tym celu nauczyciel może posłużyć się propozycjami
testów teoretycznych i praktycznych.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Maszyny i urządzenia wykorzystywane do ćwiczeń muszą być zaopatrzone w instrukcje

obsługi. Przed przystąpieniem do pracy uczeń powinien zapoznać się z budową i zasadą
działania tych urządzeń, aby mógł je bezpiecznie obsługiwać.

Po zakończeniu ćwiczenia należy wymagać, aby uczeń uporządkował stanowisko,

wyczyścił i zakonserwował narzędzia oraz urządzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

721[01].Z1

Technologie robót blacharskich

721[01].Z1.01

Posługiwanie się podstawowymi pojęciami

z zakresu blacharstwa

721[01].Z1.02

Wykonywanie elementów i przedmiotów

z blachy z zastosowaniem narzędzi ręcznych

721[01].Z1.03

Wykonywanie elementów

i przedmiotów z blachy

z zastosowaniem maszyn

i urządzeń

721[01].Z1.04

Wykonywanie elementów

i przedmiotów z blachy

z zastosowaniem operacji

mechanicznej obróbki

skrawaniem

721[01].Z1.05

Wykonywanie elementów

i przedmiotów z blachy

metodami obróbki plastycznej

i cieplnej

721[01].Z1.06

Wykonywanie nierozłącznych

połączeń blach

721[01].Z1.08

Wykonywanie konserwacji

i naprawy elementów

i konstrukcji z blachy

721[01].Z1.07

Wykonywanie montażu
i demontażu elementów

i zespołów blacharskich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

stosować terminologię zawodową z zakresu blacharstwa,

–

czytać i interpretować dokumentację techniczną,

–

użytkować i likwidować stanowisko pracy blacharza zgodnie z zasadami organizacji
pracy, wymogami technologicznymi, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska i zasadami ergonomii,

–

wykonywać odwzorowania graficzne elementów wykonywanych z blachy,

–

rozpoznawać materiały,

–

określać właściwości materiałów wykorzystywanych w blacharstwie,

–

rozróżniać podstawowe techniki wytwarzania,

–

sporządzać zapotrzebowanie materiałów z zakresu robót blacharskich,

–

dobierać i przygotowywać materiały do robót blacharskich,

–

charakteryzować technologie wykonywania elementów z blachy,

–

planować wykonanie elementów z blachy,

–

dobierać przyrządy pomiarowe,

–

wykonywać podstawowe pomiary warsztatowe oraz interpretować ich wyniki,

–

wykonywać elementy i przedmioty za pomocą narzędzi ręcznych i mechanicznych,

–

oceniać jakość i prawidłowość wykonanych elementów i przedmiotów z blachy,

–

rozróżniać elektryczne przyrządy pomiarowe,

–

dokonywać odczytów wskazań przyrządów elektrycznych znajdujących się w obwodzie
elektrycznym,

–

dokonywać konserwacji narzędzi, maszyn i urządzeń do robót blacharskich,

–

posługiwać się sprzętem komputerowym do wspomagania prac warsztatowych,

–

stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska podczas wykonywania pracy,

–

stosować procedury udzielania pierwszej pomocy,

–

korzystać z literatury technicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować procesy wykonywania połączeń blach,

–

rozróżnić połączenia nierozłączne,

–

określić właściwości materiałów stosowanych do połączeń,

–

odczytać z dokumentacji technicznej sposób łączenia blach,

–

zaplanować procesy wykonywania połączeń z zastosowaniem różnych technologii,

–

zorganizować stanowisko pracy do wykonywania połączeń,

–

dobrać materiał do wykonania połączenia,

–

dobrać przyrządy, narzędzia i maszyny do wykonania połączeń nierozłącznych,

–

wyjaśnić budowę i działanie narzędzi i maszyn do wykonania połączeń,

–

posłużyć się narzędziami i urządzeniami do łączenia blach,

–

przygotować blachy do łączenia,

–

zastosować różne techniki łączenia blach,

–

wykonać połączenie zgodnie z dokumentacją,

–

zabezpieczyć wykonane połączenie,

–

nałożyć powłoki ochronne i dekoracyjne na wykonane połączenie, zgodnie
z dokumentacją,

–

dokonać konserwacji narzędzi i urządzeń stosowanych do wykonania połączenia,

–

posłużyć się dokumentacją technologiczną, normami i poradnikami,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska podczas wykonywania pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Blacharz 721[01]
Moduł:

Technologia robót blacharskich 721[01].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie nierozłącznych połączeń blach 721[01].Z1.06

Temat: Rodzaje połączeń nierozłącznych

Cel ogólny: Rozpoznawanie rodzajów połączeń nierozłącznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

scharakteryzować procesy wykonywania połączeń blach,

–

rozróżnić połączenia nierozłączne,

–

nazwać połączenia i elementy połączeń.

Metody nauczania–uczenia się:

−

Metoda dyskusji dydaktycznej z tworzeniem metaplanu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 5–6 osobowych.

Czas zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze z rysunkami lub zdjęciami rodzajów połączeń nierozłącznych,

−

modele połączeń nierozłącznych,

−

tablica o miękkim podłożu, w które łatwo wbijać szpilki,

−

zestawy kartek o różnych kolorach i różnym kształcie,

−

arkusze papieru,

−

kolorowe pisaki, długopis,

−

szpilki,

−

literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel dopilnowuje, aby uczniowie zajęli stanowiska pracy w odpowiednim ubraniu

roboczym, sprawdza obecność, wpisuje temat zajęć na tablicy i poleca wpisać go do
dzienniczków uczniowskich.

2. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której zwraca uwagę na konieczność

rozpoznawania połączeń nierozłącznych.

3. Uczniowie odpowiadają na wskazane przez nauczyciela pytania sprawdzające.
4. Nauczyciel dzieli grupę na zespoły kilkuosobowe, przydziela stanowiska ćwiczeniowe

a następnie określa zakres ćwiczenia do wykonania.

5. Każdy zespół określa zakres robót, planuje proces wykonania pracy, a następnie plan

działania zapisuje w zeszycie.

6. Zespoły konsultują z nauczycielem swoje plany działania i zagrożenia występujące przy

pracy, dokonują w nich ewentualnych poprawek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Uczniowie organizują stanowisko pracy.
8. Uczniowie wykonują ćwiczenie zgodnie z ustalonym planem działania.
9. Nauczyciel kontroluje pracę uczniów zwracając uwagę na prawidłowość wykonywanych

czynności i zachowanie środków ostrożności,

10. Uczniowie po zakończeniu prac sporządzają w zeszycie notatkę z przeprowadzonego

wiczenia,

Zakończenie zajęć

−

uczniowie prezentują efekty swojej pracy, dokonują samooceny wykonanej pracy
i konfrontują własną ocenę z oceną nauczyciela.

−

dyskusja w grupie na temat uzyskanych wyników pracy i przyczyn popełnianych błędów.

−

nauczyciel podsumowuje dyskusję, zwraca uwagę na najważniejsze elementy zajęć.

−

nauczyciel wystawia oceny i wpisuje je do dzienniczków.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

uczeń sporządza notatkę z zajęć wypisując poznane rodzaje połączeń nierozłącznych.

−

uczeń wypisuje charakterystyczne cechy wyróżniające poszczególne połączenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Blacharz 721[01]
Moduł:

Technologia robót blacharskich 721[01].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie nierozłącznych połączeń blach 721[01].Z1.06

Temat: Wykonywanie połączeń nitowanych

Cel ogólny: umiejętność nitowania nitami zrywalnymi.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

ustalić średnicę i długość nitu,

−

dobrać nity do planowanego zadania,

−

przygotować blachy do łączenia,

−

dobrać średnicę wiertła do nitów,

−

wykonać połączenie,

−

wyjaśnić budowę i działanie nitownicy do nitów zrywalnych,

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2–3 osobowych.

Czas zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki blach do nitowania,

−

nity zrywalne,

−

suwmiarka,

−

przyrządy do trasowania,

−

punktak i młotek ślusarski,

−

komplet wierteł do metalu,

−

narzędzie do stępiania ostrych krawędzi otworów (pogłębiacz stożkowy lub wiertło),

−

wiertarka ręczna lub stołowa,

−

imadło maszynowe, stołowe lub ręczne,

−

nitownica do nitów zrywalnych,

−

pilnik,

−

przecinak.

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel dopilnowuje, aby uczniowie zajęli stanowiska pracy w odpowiednim ubraniu

roboczym, sprawdza obecność, wpisuje temat zajęć na tablicy i poleca wpisać go do
dzienniczków uczniowskich.

2. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której zwraca uwagę na konieczność umiejętności

nitowania nitami zrywalnymi.

3. Uczniowie odpowiadają na wskazane przez nauczyciela pytania sprawdzające.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Nauczyciel demonstruje sposób nitowania i omawia zagrożenia bezpieczeństwa i higieny

pracy.

5. Nauczyciel dzieli grupę na zespoły dwuosobowe, przydziela stanowiska ćwiczeniowe

a następnie określa zakres ćwiczenia do wykonania.

6. Każdy zespół określa zakres robót, planuje proces wykonania elementu, a następnie plan

działania zapisuje w zeszycie.

7. Każdy zespół określa zagrożenia występujące przy używaniu poszczególnych narzędzi

i zapisuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w dzienniczku.

8. Zespoły konsultują z nauczycielem swoje plany działania i zagrożenia występujące przy

używaniu poszczególnych narzędzi, dokonują w nich ewentualnych poprawek.

9. Uczniowie organizują stanowisko pracy.
10. Uczniowie wykonują ćwiczenie zgodnie z ustalonym planem działania.
11. Nauczyciel kontroluje pracę uczniów zwracając uwagę na prawidłowość wykonywanych

czynności i zachowanie środków ostrożności,

12. Uczniowie po zakończeniu prac porządkują stanowisko pracy i sporządzają w zeszycie

notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,

Zakończenie zajęć

−

Uczniowie prezentują efekty swojej pracy, dokonują samooceny wykonanej pracy
i konfrontują własną ocenę z oceną nauczyciela.

−

Uczniowie dokonują oceny jakości wykonanych połączeń.

−

Dyskusja w grupie na temat uzyskanych wyników pracy i przyczyn popełnianych błędów.

−

Nauczyciel podsumowuje dyskusję, zwraca uwagę na najważniejsze elementy zajęć.

−

Nauczyciel wystawia oceny i wpisuje je do dzienniczków.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

uczeń sporządza notatkę z zajęć wypisując:
a) narzędzia używane do ćwiczenia,
b) przyrządy pomiarowe,
c) kolejność wykonywanych operacji w czasie nitowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Rodzaje połączeń nierozłącznych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaje połączeń nierozłącznych pokazane na modelach. Wypisz nazwy

połączeń na kartkach i przyporządkuj do przedstawionych pomocy. Określ właściwości
materiałów stosowanych do połączeń nierozłącznych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) nazwać poszczególne rodzaje połączeń nierozłącznych,
5) posegregować rysunki połączeń nierozłącznych,
6) utworzyć plakat odpowiednio układając rysunki z rozpoznanymi połączeniami,
7) umieścić podpisy pod modelami,
8) określić właściwości materiałów stosowanych do połączeń nierozłącznych,
9) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11) zaprezentować efekty swojej pracy,
12) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna z tworzeniem metaplanu.

rodki dydaktyczne:

−

plansze z rysunkami lub zdjęciami rodzajów połączeń nierozłącznych,

−

modele połączeń nierozłącznych,

−

tablica o miękkim podłożu, w które łatwo wbijać szpilki,

−

zestawy kartek o różnych kolorach i różnym kształcie,

−

arkusze papieru,

−

przybory do pisania,

−

szpilki,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń nierozłącznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj oznaczenia połączeń nierozłącznych pokazanych na rysunkach. Wypisz ich

nazwy na kartkach i przyporządkuj do rysunków.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odpowiednich grup,

7) umieścić podpisy pod rysunkami,
8) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10) zaprezentować efekty swojej pracy,
11) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna z tworzeniem metaplanu,

rodki dydaktyczne:

−

plansze z rysunkami lub zdjęciami rodzajów połączeń nierozłącznych,

−

tablica o miękkim podłożu, w które łatwo wbijać szpilki,

−

zestawy kartek o różnych kolorach i różnym kształcie,

−

arkusze papieru,

−

przybory do pisania,

−

szpilki,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń nierozłącznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Spawanie elektryczne i gazowe blach

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj połączenie blach metodą spawania elektrycznego elektrodą otuloną i zabezpiecz

wykonane połączenie przez nałożenie powłoki ochronnej, według rysunków dostarczonych
przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) przygotować i ustawić blachy do spawania,
5) ustawić parametry spawania,
6) dokonać wstępnego sczepienia blach,
7) wykonać połączenie elektrodą,
8) usunąć żużel ze spoiny,
9) oczyścić spoinę i usunąć odpryski,
10) nałożyć powłokę ochronną na wykonane połączenie,
11) uprzątnąć stanowisko pracy,
12) dokonać konserwacji narzędzi i urządzeń,
13) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
14) wyjaśnić budowę i działanie urządzeń do spawania,
15) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
16) zaprezentować efekty swojej pracy,
17) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

spawarka elektryczna z przewodami spawalniczymi,

−

elektrody,

−

blachy przeznaczone do spawania,

−

ciski spawalnicze,

−

młotek do odbijania żużla,

−

szczotka druciana,

−

maska spawalnicza,

−

fartuch skórzany,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

rękawice spawalnicze,

−

nagolenniki,

−

farba podkładowa i rozpuszczalnik,

−

pędzel lub wałek do malowania,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Wykonaj połączenie blach metodą spawania elektrycznego elektrodą topliwą MAG.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

5) ustawić parametry spawania,

6) dokonać sczepienia wstępnego blach,

7) wykonać połączenie posługując się urządzeniem spawalniczym ,
8) uprzątnąć stanowisko pracy,
9) dokonać konserwacji narzędzi i urządzeń,
10) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
11) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
12) zaprezentować efekty swojej pracy,
13) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

spawarka MAG,

−

butla z gazem ochronnym (CO

−

reduktor,

−

wąż na gaz osłonowy,

−

drut spawalniczy,

−

blachy przeznaczone do spawania,

−

ciski spawalnicze,

−

maska spawalnicza,

−

fartuch skórzany,

−

rękawice spawalnicze,

−

nagolenniki,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Zaplanuj proces i wyposażenie stanowiska do wykonania wyrobu z zastosowaniem

spawania gazowego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować miejsce pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) dobrać narzędzia i sprzęt do spawania gazowego,
5) opisać sposób przygotowania blach do spawania gazowego,
6) opisać metodę wykonania spawania gazowego,
7) wykonać wykaz wyposażenia stanowiska do spawania gazowego,
8) zaplanować kolejne kroki wykonania połączenia,
9) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11) wyjaśnić budowę i działanie urządzeń do wykonania spawania gazowego,
12) zaprezentować efekty swojej pracy,
13) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna z tworzeniem metaplanu,

–

metoda projektów,

–

wycieczka dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

stół roboczy,

−

arkusz papieru,

−

rysunek techniczny wyrobu,

−

narzędzia i sprzęt do spawania gazowego,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca spawania gazowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Zgrzewanie blach

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj przedmiot z blachy (skrzynka na licznik, szafka itp.) wykonując połączenie

zgrzewarką punktową według rysunku dostarczonego przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) wytrasować i wyciąć elementy składowe wyrobu,
5) ukształtować elementy blaszane,
6) przygotować blachy do zgrzewania,
7) zapoznać się z instrukcją obsługi zgrzewarki,
8) przygotować zgrzewarkę,
9) wykonać połączenie posługując się zgrzewarką punktową,
10) wyłączyć i oczyścić zgrzewarkę,
11) posprzątać stanowisko pracy,
12) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
13) wyjaśnić budowę i działanie zgrzewarki punktowej,
14) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
15) zaprezentować efekty swojej pracy,
16) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

materiał na wykonywany przedmiot,

−

rysunek techniczny,

−

narzędzia do trasowania,

−

nożyce do cięcia blachy (gilotynowe i ręczne),

−

młotek blacharski (drewniany lub gumowy),

−

kleszcze blacharskie,

−

giętarka krawędziowa,

−

zgrzewarka punktowa,

−

okulary ochronne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Lutowanie blach lutem miękkim i twardym

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj naczynie z blachy z zastosowaniem lutowania miękkiego według rysunku

dostarczonego przez nauczyciela, przy użyciu lutownicy elektrycznej. Sprawdź szczelność
naczynia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) wytrasować i wyciąć blachy,
5) ukształtować blachy,
6) dobrać rodzaj lutu i materiały pomocnicze do lutowania,
7) dobrać narzędzia do lutowania,
8) przygotować blachy do lutowania,
9) wykonać połączenie posługując się narzędziami do lutowania,
10) zneutralizować działanie kwasu i oczyścić połączenie,
11) posprzątać stanowisko pracy,
12) dokonać konserwacji narzędzi,
13) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
14) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
15) wyjaśnić budowę i działanie narzędzi do wykonania lutowania,
16) zaprezentować efekty swojej pracy,
17) ocenić jakość (szczelność) połączenia,
18) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

rysunek techniczny,

−

materiał na wyrób blaszany,

−

narzędzia pomiarowe i traserskie,

−

nożyce do cięcia blachy (gilotynowe i ręczne),

−

młotek blacharski (drewniany lub gumowy),

−

kleszcze blacharskie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

giętarka krawędziowa,

−

stół roboczy z blatem pokrytym blachą,

−

lutownica elektryczna,

−

lut miękki,

−

kwas techniczny lub pasta lutownicza,

−

salmiak,

−

szczotka druciana,

−

skrobak, pilnik.

Ćwiczenie 2

Wykonaj połączenie blach z zastosowaniem lutowania miękkiego przy użyciu palnika

propan-butan.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) dobrać rodzaj lutu i materiały pomocnicze do lutowania,
5) przygotować narzędzia do lutowania,
6) przygotować blachy do lutowania,
7) zapalić palnik i wyregulować płomień,
8) wykonać połączenie posługując się palnikiem,
9) posprzątać stanowisko pracy,
10) dokonać konserwacji narzędzi,
11) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
12) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
13) wyjaśnić budowę i działanie narzędzi do wykonania lutowania,
14) zaprezentować efekty swojej pracy,
15) ocenić jakość połączenia,
16) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

stół roboczy z blatem pokrytym blachą,

−

próbki blach do lutowania,

−

butla z gazem propan-butan (z palnikiem),

−

lut miękki,

−

pasta lutownicza,

−

rękawice skórzane,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

szczotka druciana,

−

skrobak, pilnik,

−

naczynie z ciepłą wodą, ściereczka.

Ćwiczenie 3

Zaplanuj proces i wyposażenie stanowiska do wykonania wyrobu z zastosowaniem

lutowania twardego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować miejsce pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) dobrać rodzaj lutu do lutowania twardego,
5) dobrać materiały do lutowania twardego,
6) dobrać narzędzia i sprzęt do lutowania,
7) opisać sposób przygotowania blach do lutowania,
8) opisać metodę wykonania lutowania twardego,
9) wykonać wykaz wyposażenia stanowiska do lutowania twardego,
10) zaplanować kolejne kroki wykonania połączenia,
11) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
12) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
13) wyjaśnić budowę i działanie urządzeń do wykonania lutowania twardego,
14) zaprezentować efekty swojej pracy,
15) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wycieczka dydaktyczna,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

stół roboczy,

−

arkusz papieru,

−

rysunek techniczny wyrobu,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca lutowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Nitowanie blach

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj połączenie blach metodą nitowania używając nitów:

a) pełnych jak na rysunku 44 (poradnik ucznia).
b) rurkowych lub drążonych jak na rysunku 45 (poradnik ucznia).

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) dobrać nity do planowanego zadania,
5) ustalić długość nitu w zależności od grubości elementów łączonych,
6) uciąć nity na odpowiednią długość (jeżeli zachodzi potrzeba),
7) przygotować blachy do łączenia,
8) wytrasować punkty pod nity według rysunku lub zaleceń nauczyciela,
9) dobrać średnicę wiertła do nitów,
10) zapunktować i wywiercić otwory na nity,
11) wykonać połączenie używając prawidłowych narzędzi w odpowiedniej kolejności,
12) uprzątnąć stanowisko pracy,
13) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
14) wyjaśnić budowę i działanie narzędzi do nitowania,
15) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
16) zaprezentować efekty swojej pracy,
17) ocenić jakość połączenia,
18) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

próbki blach do nitowania,

−

nity z łbem kulistym i płaskim

−

nity rurkowe lub drążone,

−

suwmiarka i przyrządy do trasowania,

−

punktak i młotek ślusarski,

−

komplet wierteł do metalu,

−

wiertarka ręczna lub stołowa,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

narzędzia do nitowania nitów pełnych i rurkowych,

−

narzędzie do stępiania ostrych krawędzi otworów (pogłębiacz stożkowy lub wiertło),

−

imadło maszynowe, stołowe lub ręczne,

−

pilnik, przecinak.

Ćwiczenie 2

Wykonaj połączenie blach metodą nitowania nitami zrywalnymi.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) ustalić średnicę i długość nitu na podstawie rysunku,
5) dobrać nity do planowanego zadania,
6) przygotować blachy do łączenia,
7) wytrasować punkty pod nity według rysunku lub zaleceń nauczyciela,
8) dobrać średnicę wiertła do nitów,
9) zapunktować i wywiercić otwory na nity,
10) wykonać połączenie,
11) uprzątnąć stanowisko pracy,
12) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
13) wyjaśnić budowę i działanie narzędzi do nitowania,
14) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
15) zaprezentować efekty swojej pracy,
16) ocenić jakość połączenia,
17) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

próbki blach do nitowania,

−

nity zrywalne,

−

suwmiarka,

−

przyrządy do trasowania,

−

punktak i młotek ślusarski,

−

komplet wierteł do metalu,

−

narzędzie do stępiania ostrych krawędzi otworów (pogłębiacz stożkowy lub wiertło),

−

wiertarka ręczna lub stołowa,

−

imadło maszynowe, stołowe lub ręczne,

−

nitownica do nitów zrywalnych, pilnik, przecinak.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Klejenie blach

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj połączenie klejem jednoskładnikowym elementów obróbki blacharskiej ze sobą

oraz do muru, według rysunku dostarczonego przez nauczyciela. Zapoznaj się z instrukcją
klejenia i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy zamieszczonymi na opakowaniu kleju.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) dobrać klej zapewniający szczelność połączenia,
5) zapoznać się z instrukcją klejenia na opakowaniu,
6) dobrać przyrządy i narzędzia do wykonania połączenia,
7) przygotować elementy obróbki blacharskiej i podłoże do łączenia,
8) rozprowadzić klej według zaleceń instrukcji klejenia,
9) ustawić łączone elementy zgodnie z rysunkiem,
10) docisnąć łączone elementy i utrzymać docisk według zaleceń instrukcji klejenia,
11) odczekać czas potrzebny do stwardnienia kleju,
12) uporządkować stanowisko pracy,
13) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
14) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
15) zaprezentować efekty swojej pracy,
16) ocenić jakość i prawidłowość połączenia,
17) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

fragment muru lub model do wykonania montażu obróbki blacharskiej,

−

gotowe elementy obróbki blacharskiej,

−

klej do blach zapewniający szczelność połączenia (blacha – mur i blacha – blacha),

−

szczotka do czyszczenia podłoża,

−

rodki do czyszczenia i odtłuszczenia blach,

−

ciski do ustawiania i dociskania łączonych blach,

−

narzędzia do rozprowadzania kleju (szpachla zwykła i zębata).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj klejenie elementu z blachy do konstrukcji stalowej używając kleju

dwuskładnikowego, według rysunku dostarczonego przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) dobrać przyrządy i narzędzia do wykonania połączenia,
5) zapoznać się z instrukcją klejenia na opakowaniu,
6) przygotować elementy metalowe do łączenia,
7) przygotować naczynie do wymieszania składników kleju,
8) pobrać składniki w odpowiedniej proporcji,
9) dobrze wymieszać składniki,
10) rozprowadzić klej według zaleceń instrukcji klejenia,
11) ustawić łączone elementy zgodnie z dokumentacją,
12) docisnąć łączone elementy i utrzymać docisk według zaleceń instrukcji klejenia,
13) usunąć nadmiar kleju przed stwardnieniem,
14) odczekać czas potrzebny do stwardnienia kleju,
15) uporządkować stanowisko pracy,
16) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
17) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
18) zaprezentować efekty swojej pracy,
19) ocenić jakość i prawidłowość połączenia,
20) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

elementy metalowe do klejenia,

−

klej dwuskładnikowy,

−

rodki do czyszczenia i odtłuszczenia blach,

−

ciski do ustawiania i dociskania łączonych blach,

−

naczynie do mieszania składników,

−

narzędzia do rozprowadzania kleju (szpachelka),

−

ciereczki do czyszczenia i usunięcia nadmiaru kleju.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Przepisy

bezpieczeństwa

higieny

pracy,

ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oceń zagrożenia podczas wykonywania prac związanych z wykonywaniem połączeń

nierozłącznych.

Uzupełnij tabelę wpisując:

a) w kolumnie pierwszej – zagrożenia dla zdrowia, występujące podczas wykonywania

połączeń nierozłącznych,

b) w kolumnie drugiej – środki ochrony osobistej lub zabezpieczenia chroniące człowieka

przed tymi zagrożeniami.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) wymienić i wpisać do tabeli zagrożenia dla zdrowia podczas wykonywania połączeń

nierozłącznych,

5) wpisać do odpowiedniej tabeli środki ochrony indywidualnej lub zabezpieczenia,
6) wymienić środki ostrożności, jakie należy zachować podczas wykonywania tych robót,
7) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9) zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać samooceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

instrukcje stanowiskowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test

dwustopniowy

jednostki

modułowej

„Wykonywanie

nierozłącznych połączeń blach”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–6, 8–11, 13, 14, 16, 18–22 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 7, 12, 15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

−

celujący – za rozwiązanie wszystkich zadań.

Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.d, 3.a, 4.c, 5.c, 6.d, 7.b, 8.a, 9.c, 10.a, 11.c, 12.b, 13.c,

14.a, 15.c, 16.c, 17.d, 18.c, 19.b, 20.d, 21.a, 22.a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Scharakteryzować proces spawania

2. Rozpoznać rodzaj złącza spawanego

3. Określić pojęcie sczepiania

Scharakteryzować metodę spawania
MIG/MAG

Rozróżnić rodzaj gazów do spawania
gazowego

Określić rodzaj połączenia
zgrzewanego

7. Określić rodzaj prądu do zgrzewania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Określić metodę zgrzewania

9. Określić pojęcie nitowania

10. Rozpoznać rodzaj nitu

11. Scharakteryzować lutowanie

12.

Określić zakres temperatur lutowania
niskotopliwego

13.

Określić sposób przygotowania
lutownicy do pracy

14. Rozpoznać rodzaj spoiwa

15.

Określić zakres temperatur lutowania
twardego

16.

Określić sposób przygotowania do
lutowania blach ocynkowanych

17. Określić pojęcie lutospawania

18. Określić nazwę kleju

19. Określić właściwości kitu

20.

Dobrać środki ostrożności przy
lutowaniu

21.

Scharakteryzować sposób
przygotowania wodnego roztworu
kwasu

22.

Scharakteryzować warunki pracy przy
używaniu kleju rozpuszczalnikowego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Ustal zakres wiadomości objętych sprawdzianem.
3. Określ jednoznacznie kryteria wymagań na poszczególne oceny.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi oraz podaj czas

przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.

7. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
9. Określ wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 pytania o różnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż

jego rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 35 minut.

Powodzenia !

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zalanie szczeliny pomiędzy łączonymi elementami ciekłym metalem z nadtopieniem ich

brzegów nazywa się
a) klejeniem.
b) spawaniem.
c) lutowaniem.
d) lutospawaniem.

2. Na rysunku przedstawione jest złącze

a) narożne.
b) doczołowe.
c) nakładkowe.
d) zakładkowe.

3. Łączenie elementów krótkimi odcinkami spoin w celu ustawienia odległości między nimi

nazywa się
a) sczepianiem.
b) pobielaniem.
c) prostowaniem.
d) spoinowaniem.

4. Podczas spawania metodą MIG lub MAG używa się

a) palnika gazowego.
b) elektrody otulonej.
c) drutu w osłonie gazów.
d) elektrody nietopliwej w osłonie gazów.

5. Do spawania gazowego używa się

a) argonu i helu.
b) tlenu i wodoru.
c) tlenu i acetylenu.
d) dwutlenku węgla i wodoru.

6. Przy wykonywaniu wierteł, łączenie części roboczej i chwytowej odbywa się metodą

zgrzewania
a) liniowego.
b) garbowego.
c) punktowego.
d) doczołowego.

7. Do zgrzewania używa się prądu o

a) niskim napięciu i niskim natężeniu.
b) niskim napięciu i dużym natężeniu.
c) niskim natężeniu i wysokim napięciu.
d) wysokim napięciu i wysokim natężeniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Zgrzewanie elektrodami w kształcie krążków nazywa się zgrzewaniem

a) liniowym.
b) garbowym.
c) punktowym.
d) doczołowym.

9. Połączenie nierozłączne polegające na spęczeniu i uformowaniu łba na łączniku, to

a) skręcanie.
b) lutowanie.

c) nitowanie.
d) zgrzewanie.

10. Na rysunku przedstawiony jest

a) nit zrywalny.
b) gwóźdź dekarski.
c) wkręt do drewna.
d) wkręt samowiercący.

11. Zalanie szczeliny pomiędzy łączonymi elementami, roztopionym metalem bez

nadtopienia ich brzegów nazywa się
a) klejeniem.
b) spawaniem.
c) lutowaniem.
d) zgrzewaniem.

12. Do lutowania elementów, które nie powinny się nagrzewać stosujemy luty niskotopliwe

o temperaturze topnienia
a) poniżej 70°C.
b) 70–150°C.
c) 150–550°C.
d) powyżej 550°C.

13. Przed lutowaniem ostrze lutownicy oczyszcza się przez pocieranie o

a) boraks.
b) pumeks.
c) salmiak.
d) amoniak.

14. Do lutowania obróbki blacharskiej z blach stalowych ocynkowanych używa się spoiwa

a) LC 40.
b) LC 60.
c) CL 50.
d) 40 CL.

15. Lutowanie twarde charakteryzują się temperaturą topienia lutu

a) 150–350°C.
b) 350–550°C.
c) 550–1100°C.
d) 1500–3000°C.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Do czyszczenia przed lutowaniem powierzchni blach stalowych ocynkowanych używa się

a) nafty.
b) boraksu.
c) kwasu solnego.
d) wody z mydłem.

17. Lutowanie twarde materiału z użyciem mosiądzu i przy ukosowanych powierzchniach

łączonych nazywa się
a) spawaniem.
b) lutowaniem.
c) pobielaniem.
d) lutospawaniem.

18. Przedstawicielem klejów rozpuszczalnikowych jest

a) Distal.
b) Epidian.
c) Butapren.
d) Cyjanopan.

19. Kit to substancja, która podczas schnięcia

a) bardzo silnie się kurczy.
b) nie zmniejsza swojej objętości.
c) wsiąka w powierzchnie klejone.
d) znacznie zwiększa swoją objętość.

20. Podczas której z wymienionych prac, należy używać rękawic gumowych?

a) Podczas zgrzewania blach.
b) Przy obsłudze elektronarzędzi.
c) Przy spawaniu w osłonie gazów.
d) Podczas pracy z kwasem w czasie lutowania.

21. Przygotowując wodny roztwór kwasu należy zawsze wlewać

a) kwas do wody.
b) wodę do kwasu.
c) kwas i wodę jednocześnie do naczynia.
d) składniki na przemian w dowolnej kolejności.

22. W pomieszczeniach, w których wykonuje się klejenie klejami rozpuszczalnikowymi,

nie należy
a) używać ognia otwartego.
b) używać rękawic gumowych.
c) używać okularów ochronnych.
d) włączać wyciągów i wentylatorów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie nierozłącznych połączeń blach

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie typu próba pracy

Instrukcja testowania

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:

1) sprawdzić stopień opanowania umiejętności praktycznych, jakie uczniowie powinni

zdobyć przy realizacji tego modułu.

2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego

potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie blacharz.
Zadanie praktyczne w tym rozdziale zostało przygotowane w takiej formie, z jaką

uczniowie spotkają się na egzaminie. Opracowane zostało w sposób umożliwiający
kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech obszarach:
planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania.

Test powinien być oceniony w kategorii:

−

zaliczony

−

niezaliczony.
Uwzględniając

jednak

wewnętrzne

szkolne

systemy

oceniania,

możemy

przyporządkować odpowiednie oceny do sumy punktów uzyskanych przez ucznia.

W tabeli podano propozycje zależności między uzyskaną liczbą punktów a oceną.
Uczeń może przystąpić do testu praktycznego po wcześniejszym zaliczeniu wszystkich

wiczeń, z programu jednostki modułowej.

Skala ocen

Lp.

Liczba punktów

Ocena

Wynik testu

0–25

0–73

Niedostateczny

Test niezaliczony

ponad 25–27

73–79

Dopuszczający

ponad 27–29

79–85

Dostateczny

ponad 29–31

85–91

Dobry

ponad 31–33

91–97

Bardzo dobry

ponad 33–34

97–100

Celujący

Test zaliczony

Uczeń przystępujący do sprawdzianu musi mieć możliwość skorzystania, w razie

potrzeby, z odpowiednich norm i poradników.

Zaleca się tak dobrać wymiary, aby uczeń z pobranego arkusza miał do odcięcia po

bokach choćby wąski pasek blachy. Ma to na celu sprawdzenie umiejętności cięcia oraz daje
możliwość wyrównania brzegów blachy i ewentualne wyprowadzenie braku kąta prostego
w narożnikach.

Karta zadania (dla nauczyciela)
Należy wykonać z blachy ocynkowanej 0,55 mm śmietniczkę, według załączonego

rysunku.

Zadanie obejmuje:

−

wytrasowanie i wycięcie z blachy elementów śmietniczki,

−

wytrasowanie linii gięcia i kształtowanie z blachy elementów śmietniczki według
rysunku,

−

trasowanie, punktowanie i wiercenie otworów na nity,

−

nitowanie elementów,

−

lutowanie elementów,

Czas wykonania zadania nie dłuższy niż 180 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do wykonania zadania potrzebne są następujące narzędzia, urządzenia i sprzęt:

−

przymiar taśmowy zwijany,

−

rysik do trasowania,

−

kątownik ze stopką,

−

nożyce gilotynowe,

−

nożyce ręczne,

−

kleszcze do zaginania blach,

−

punktak, młotek,

−

komplet wierteł do metalu,

−

wiertarka ręczna,

−

lutownica,

−

nitownica do nitów zrywalnych,

Materiały pomocnicze:

−

lut cynowo-ołowiowy,

−

kwas techniczny,

−

nity zrywalne,

−

kalka biurowa.

Sprzęt ochrony indywidualnej:

−

ubranie i buty robocze,

−

nakrycie głowy,

−

okulary ochronne,

Rysunek roboczy do testu praktycznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Karta obserwacji dla nauczyciela

Kategorie

Kryteria oceniania

Liczba

punktów do

uzyskania

Liczba

punktów

uzyskanych

Dobór narzędzi oraz sprzętu do trasowania i wiercenia

0–1

Dobór narzędzi i materiałów pomocniczych do lutowania

0–1

Dobór narzędzi do nitowania

0–1

Planowanie

Określenie kolejności przeprowadzenia prac

0–1

Przygotowanie narzędzi i sprzętu do wykonania zadania oraz
sprawdzenie działania

0–1

Zorganizowanie stanowiska do trasowania

0–1

Zorganizowanie stanowiska do wiercenia

0–1

Zorganizowanie stanowiska do nitowania

0–1

Organizowanie

Zorganizowanie stanowiska do lutowania

0–1

Wytrasowanie zarysu zewnętrznego elementów

0–1

Wycięcie elementów

0–1

Wytrasowanie linii gięcia

0–1

Gięcie kształtu blachy według rysunku

0–1

Wywinięcie brzegów

0–1

Wytrasowanie środków otworów na nity

0–1

Zapunktowanie środków otworów

0–1

Dobranie średnicy wiertła do otworów na nity

0–1

Zamocowanie wiertła w uchwycie wiertarki przy użyciu
pokrętła

0–1

Zamocowanie wierconych elementów w imadle w czasie
wiercenia

0–1

Wywiercenie otworów zgodnie z rysunkiem

0–1

Stępienie ostrych krawędzi otworów

0–1

Uporządkowanie stanowiska wiercenia

0–1

Przynitowanie uchwytu śmietniczki

0–1

Lutowanie złączy

0–1

Zneutralizowanie działania kwasu

0–1

Wykonanie

Uporządkowanie stanowiska lutowania

0–1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zagospodarowanie odpadów

0–1

Posługiwanie się sprzętem pomiarowym

0–1

Używanie sprzętu ochrony osobistej

0–1

Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy

0–1

Zachowanie kolejności operacji

0–1

Zakończenie zadania w wyznaczonym czasie

0–1

Prezentacja wykonanej pracy

0–1

Prezentowanie

Samodzielna ocena jakości wykonanej pracy

0–1

Razem punktów

Instrukcja testowania dla ucznia

1. Sprawdź czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania:

−

treść zadania i rysunek roboczy,

−

plan działania.

Ewentualne braki stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia

i numer stanowiska.

3. Plan działania należy wypełnić w pierwszej fazie zadania przez kalkę i oddać oryginał

nauczycielowi, pozostawiając sobie kopię. Na tej podstawie zorganizujesz proces
wykonania zadania, a następnie zrealizujesz go.

4. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, rysunkiem, instrukcją do jego wykonania,

stanowiskiem roboczym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut.

5. Czas rozpoczęcia i zakończenie zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie

miejscu (czas wykonania zadania wynosi 180 minut).

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielał Ci żadnych
wskazówek. Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie
przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej i może w takim przypadku przerwać
wykonywanie zadania.

Powodzenia!

Skala ocen

Lp.

Liczba punktów

Ocena

Wynik testu

0–25

0–73

Niedostateczny

Test niezaliczony

ponad 25–27

73–79

Dopuszczający

ponad 27–29

79–85

Dostateczny

ponad 29–31

85–91

Dobry

ponad 31–33

91–97

Bardzo dobry

ponad 33–34

97–100

Celujący

Test zaliczony

Zadanie

Wykonaj z blachy ocynkowanej 0,55 mm śmietniczkę, według załączonego rysunku.

Twoim zadaniem będzie wykonanie z blachy dwóch elementów śmietniczki i połączenie
poprzez nitowanie nitami zrywalnymi oraz wzmocnienie połączenia lutem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:

a) wykaz narzędzi pomiarowych i traserskich,
b) wykaz narzędzi do lutowania,
c) wykaz narzędzi do nitowania,
d) czynności związane z wykonaniem zadania, w kolejności ich wykonywania.

3. Czas przeznaczony na wypełnienie PLANU DZIAŁANIA wynosi 20 minut.
4. Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy:

a) zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy narzędzia i sprzęt kontrolno pomiarowy

niezbędny do wykonania zadania.

b) sprawdź stan techniczny maszyn, urządzeń i narzędzi, którymi będziesz się posługiwał

w czasie wykonywania zadania.

c) dobierz środki ochrony indywidualnej wymagane do bezpiecznego wykonania zadania.

5. Odczytaj z rysunku wymiary blachy potrzebnej do wykonania zadania.
6. Wytrasuj linie cięcia i gięcia elementów.
7. Wytnij elementy z blachy.
8. Odczytaj z rysunku średnice otworów i ich rozmieszczenie na elementach śmietniczki,
9. Wytrasuj i wywierć otwory zgodnie z rysunkiem,
10. Zagnij wszystkie krawędzie według rysunku.
11. Wykonaj połączenie elementów śmietniczki nitami zrywalnymi.
12. Wykonaj połączenia lutowane według rysunku.
13. Wykonaj zaplanowane czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy

i ochrony przeciwpożarowej.

14. Po zakończeniu pracy uprzątnij stanowisko pracy i umieść ścinki w pojemniku na

odpady.

15. Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentacji.
16. Podczas prezentacji:

a) omów sposób wykonania zadania, kolejność operacji i użyte narzędzia,
b) oceń jakość wykonanych przez siebie prac na podstawie rysunku.

Karta planowania procesu roboczego (dla ucznia)
Czas wypełniania 20 minut.

1. Do wykonania zadania określonego w temacie potrzebne będą następujące narzędzia

pomiarowe i traserskie:

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

2. Do wykonania zadania określonego w temacie potrzebne będą następujące narzędzia

i materiały pomocnicze do lutowania:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Do wykonania zadania określonego w temacie potrzebne będą następujące narzędzia do

nitowania

4. Uporządkuj operacje technologiczne związane z wykonaniem zadania, wpisując do

prawej kolumny tabeli liczby od 1 do 10. Liczby te określają kolejność operacji
w procesie wykonania elementów.

Operacje

Kolejność

Lutowanie

Stępienie ostrych krawędzi blach po cięciu

Cięcie blachy

Gięcie elementów

Trasowanie linii cięcia i gięcia

Wiercenie otworów

Punktowanie środków otworów

Stępienie ostrych krawędzi otworów

Trasowanie środków otworów

Nitowanie elementów

W czasie wykonywania zadania wykonuj operacje zgodnie z ustaloną kolejnością.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Buksiński T., Szpecht A.: Rysunek techniczny. WSiP Warszawa 1999
2. Górecki A.: Podstawy technologii mechanicznej. WSiP Warszawa 1995
3. Groszkowski J.(red): Encyklopedia techniki – budowa maszyn. WNT, Warszawa 1969
4. Hillary J., Jarmoczuk S.: Ślusarstwo i spawalnictwo. WSiP Warszawa 1995
5. Jarmoczuk S.: Spawanie w osłonie dwutlenku węgla. ZDZ Warszawa 1995
6. Kawecki J.: Blacharstwo. PWT Warszawa 1952
7. Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. WSiP Warszawa 1996
8. Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy dla szkół zasadniczych. WSiP Warszawa 1998
9. Martinek W., Michnowski Z.: Dekarstwo i blacharstwo budowlane. WSiP, Warszawa 1999.
10. Mistur L.: Spawanie łukowe w osłonach gazowych według wytycznych krajowych

i europejskich. KaBe s.c. Krosno 2004

11. Okoniewski S.: Technologia metali cz. III. WSiP, Warszawa 1959
12. Paprocki k.: Rysunek techniczny. WSiP Warszawa 1997
13. Sękowscy A. i S. Kleje w naszym domu. WNT Warszawa 1991
14. Katalog wyrobów metalowych – „Wkręt-met”, Cennik 2004