PRZEGLĄD 
PODSTAWOWYCH MASZYN 

KOPARKI 

KOPARKA 

RAMIE 

PODWOZIE 

WYSIĘGNIK 

NADWOZIE 

ŁYŻKA 

KOPARKA 

Duże i małe 

KOPARKA 

Duże i małe 

KOPARKA 

Duże i małe 

KOPARKA 

KOPARKA 

KOPARKA 

Koparka 

mechaniczna 

linowa 

KOPARKA 

mechaniczna - linowa 
 

KOPARKA 

mechaniczna - linowa 
 

KOPARKA 

mechaniczna - linowa 
 

KOPARKA 

mechaniczna - linowa 
 

KOPARKA 

mechaniczna - linowa 
 

KOPARKA 

wieloczerpakowa 

KOPARKA 

wieloczerpakowa 

koparki wielonaczyniowe-

kołowe 

koparki wielonaczyniowe 

wielonaczyniowa kołowa do 
kopania rowów 

Schemat koparki 
wielonaczyniowej 
łańcuchowej 

KOPARKA - 

nazewnictwo 

KOPARKA 

– budowa modułowa

 

KOPARKA - 

osprzęty 

KOPARKA 

PODZIAŁ KOPAREK JEDNONACZYNIOWYCH 

ZE WZGLĘDU NA PODWOZIE 

Koparki na podwoziach samochodowych 

Koparki na podwoziach szynowych 

Koparki kroczące 

Koparki na pojazdach specjalnych 

Inne rozwiązania 

KOPARKA 

PODZIAŁ KOPAREK JEDNONACZYNIOWYCH 

ZE WZGLĘDU NA RODZAJ OSPRZĘTU ROBOCZEGO 

• Koparki podsiębierne 
• Koparki przedsiębierne 
• Koparki z osprzętem chwytakowym (lub innym 

narzędziem – młot hydrauliczny, wiertnica, nożyce, 

elektromagnesy i inne) 

ZE WZGLĘDU NA ŹRÓDŁO NAPĘDU 

• Koparki spalinowe 
• Koparki spalinowo – elektryczne (z zespołem prądotwórczym) 
• Koparki elektryczne (zasilanie przewodowe lub akumulatory) 

ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB NAPĘDU OSPRZĘTU 

• Koparki mechaniczne (linowe) 
• Koparki hydrauliczne 

KOPARKA 

OSPRZĘT PODSIĘBIERNY – zazwyczaj praca poniżej podłoża, wykopy. 

KOPARKA 

PRZEDSIĘBIERNY – praca powyżej podłoża - zazwyczaj załadunek 
urobku, praca w kamieniołomach. 

KOPARKA 

CHWYTAKOWY 

– wykopy o małych przekrojach, przeładunek. 

KOPARKA

  

narzędzia 

KOPARKA 

- 

narzędzia 

KOPARKA 

- 

narzędzia 

KOPARKA 

- 

narzędzia 

Mechaniczne  

Szybko-

złącza 

Hydrauliczne 

Ramię 

Siłownik 

ramienia 

Wysięgnik 

Siłownik 

wysięgnika 

Kabina  Wydech 

Przeciwwaga 

Siłownik łyżki 

Dźwignia 

Dźwignia 

Zęby łyżki 

Koło 

napinające 

Koło 

napędowe 
 

Gąsienica 

Rolka jezdna 

Rolka podtrzymująca 

Osprzęt 

roboczy 

Nadwozie 

Podwozie 

KOPARKA 

BUDOWA 

KOPARKA 

BUDOWA 

MECHANIZM OBROTU 

KOPARKA 

BUDOWA 

PODWOZIE GASIENICOWE 

KOPARKA 

BUDOWA 

PODWOZIE KOŁOWE 

Napęd hydrauliczno - mechaniczny 

Napęd hydrauliczny 

KOPARKA 

- 

układ sterowania  

Widok z kabiny 
koparki 
kołowej 
Liebherr A309 

KOPARKA 

- 

układ sterowania  

KOPARKA 

– zabezpieczenie kabin 

Kabina FOPS

 – 

zapewnia bezpieczeństwo operatorowi 

w przypadku pracy przy spadających przedmiotach (np. 

gruz, skały) z góry. W badaniach przedmiot o wadze 

250kg jest zrzucany na kabinę z wysokości 4.8m 

Kabina ROPS

 – 

zapewnia 

bezpieczeństwo operatorowi w 

przypadku przewrócenia się 

maszyny. 

KOPARKA 

- pole pracy 

KOPARKA 

- pole pracy 

LIEBHERR 

KOPARKA 

- pole pracy 

KOPARKA 

– 

schemat urabiania ramieniem 

KOPARKA

 

skrawanie warstwy 
gruntu 

urabianie łyżką  

przepychanie łyżki 
przez zwał 

KOPARKA 

– osprzęt przedsiębierny

 

KOPARKA

 

Koparka 

–system O&K TriPower 

Koparka 

–system O&K TriPower 

Układy zwodzenia  

Podstawowe struktury układów zwodzenia zespołów maszyn z dwoma 

punktami podparcia 

a)

UKŁAD PODPARTY 

b)

UKŁAD PODWIESZANY 

c)

UKŁAD KORBOWY 

Modele układów zwodzenia 

model żurawia z cięgnowym członem 
napędowym 

model koparki jednonaczyniowej 

Układy zwodzenia z trzema punktami podparcia 

Układy zwodzenia z trzema punktami podparcia 

A.Dudczak, Koparki, Teoria i projektowanie, WN PWN, 2000 

Cylinder hydrauliczny

 

Schemat elementarnego mechanizmu 

pFR

M

C

Moment wokół punktu obrotu 

Ramię działania siły 

A.Dudczak, Koparki, Teoria i projektowanie, WN PWN, 2000 

Cylinder hydrauliczny

 

typ A 

typ B 

typ C 

pFR

M

C

KOPARKA 

– mechanizm wysięgnika i ramienia 

 - 

kąty określające położenie wysięgnika i ramienia 

l

PQ

, l

SR

 

długości cylindrów 

długość siłownika  

 - 

kąt pochylenia wysięgnika 

 - 

kąt pochylenia ramienia 

A.Dudczak, Koparki, Teoria i projektowanie, WN PWN, 2000 

KOPARKA 

– mechanizm łyżki 

 - 

kąt pochylenia łyżki 

A.Dudczak, Koparki, Teoria i projektowanie, WN PWN, 2000 

typowy mechanizm łyżki  

KOPARKA 

SIŁY DZIAŁAJĄCE NA KOPARKĘ PODCZAS PRACY 

G

w

 

G

r

 

G

wp

 

Obciążenia statyczne 

 

- 

siły ciężkości osprzętu 

 

- 

siły ciężkości ładunku (urobek w łyżce ) 

Obciążenia dynamiczne  

 

-  

siły odśrodkowe  

 

- 

siły bezwładności  

 

Obciążenia zewnętrzne  

 

- 

siły urabiania  

 

- 

obciążenia pochodzące od czynników atmosferycznych (wiatr ) 

Momenty oporów tarcia w przegłubach 

Obciążenia działające na maszyny robocze 

g

m

G

i

i

i

i

bi

Ji

i

oi

Ji

Ji

i

i

Ji

i

i

i

oi

a

m

F

r

J

F

r

m

F

r

m

F

     

2

2

i

i

i

ti

d

R

M

ruch obrotowy 

ruch postępowy 

Pa

u

p

c

p

A

F

d

d

d

ai

d

i

ai

2

2

Schemat rozkładu obciążeń  

Schemat rozkładu obciążeń  

– model ładowarki łyżkowej 

KOPARKA 

– schemat kinematyczny 

, - 

kąty określające położenie osprzętu 

położenie okeślone jest poprzez długości cylindrów 

A.Dudczak, Koparki, Teoria i projektowanie, WN PWN, 2000 

KOPARKA - 

siły dyspozycyjne 

Wektory sił odspajania w trakcie cyklu pracy 

KOPARKA - 

siły dyspozycyjne 

Struktura kinematyczna i hodografy sił granicznych dla 
mechanizmu napędowego wysięgnika 

KOPARKA - 

siły dyspozycyjne