Choroby wirusowe i

bakteryjne u psów

NOSÓWKA

•

Wysoce zaraźliwa, ogólnoustrojowa
choroba wirusowa

•

Wywołana przez wirus nosówki psów –
Canine Distemper Virus (CDV) z rodzaju
Morbillivirus, rodziny Paramyxoviridae

•

Występuje na całym świecie

•

Zapadają : psowate, łasicowate,
szopowate oraz duże koty

NOSÓWKA

Objawy kliniczne:

•

czas inkubacji od 3 do 7 dni.

•

Typowa ostra postać zaczyna się jedno-, dwudniową gorączką w
granicach 39,5-41 st.

•

Pierwsza faza gorączki ustępuje na kilka dni, po czym pojawia się

druga trwająca tydzień lub dłużej.

•

W drugiej fazie gorączki występuje zapalenie nosa i spojówek, którym

towarzyszy osowienie, surowiczo-śluzowy wyciek z nosa, oczu i brak
apetytu.

•

W postaci oddechowej rozwija się nieżytowe zapalenie krtani,

oskrzeli i bronchopeunomia (odoskrzelowe zapalenie płuc). Pojawia się
kaszel. Osłuchiwaniem stwierdza się zaostrzony szmer oskrzelowy, a

badaniem radiologicznym zmiany śródmiąższowego zapalenia płuc.
Charakterystycznym objawem zapalenia krtani jest to iż zwierze

zachowuje się tak jak by mu coś utknęło w gardle.

NOSÓWKA

•

W postaci żołądkowo-jelitowej dochodzi do zapalenia gardła, migdałków i
nieżytu żołądka i jelit. Widoczna jest depresja, występują wymioty, biegunka i
bolesne parcie na stolec. W wyniku dużej utraty płynów i braku pragnienia
szybko dochodzi do odwodnienia i wyniszczenia. Po dołączeniu się wtórnych
infekcji bakteryjnych następuje skok gorączki, z nieżytu błon śluzowych rozwija
się zapalenie o charakterze śluzowo-ropnym i wszystkie opisane objawy ulegają
zaostrzeniu.

•

Niektóre szczepy wirusa krostowate zapalenie skóry brzucha, natomiast inne
powodują nadmierne rogowacenie opuszek palców i nabłonka lusterka nosa.

•

Druga postać zmian skórnych, określana mianem choroby twardej łapy,
przebiega dość często z objawami neurologicznymi.

•

W przypadku szczepów atakujących istotę szarą Ośrod. Ukł. Nerw. objawy
obejmują: miejscowe kurcze mięśni lub grup mięśni jak mięśnie kończyn i mięś.
twarzowe, konwulsje charakteryzujące się ślinotokiem i żującymi ruchami
żuchwy. Skurcze miokloniczne mogą występować jako jedyny objaw nerwowy.

NOSÓWKA

•

Zmiany w substancji białej atakowanej przez inne szczepy wirusa rozwijają się

wolniej i objawiają się drżeniem mięśni, niedowładami i porażeniami, często

zaczynają się ataksją tylnych kończyn z tendencją do niedowładów.

•

Sztywność karku i przeczulica dotykowa towarzyszy zapaleniu opon mózgowych i

zajęciu tak istoty szarej, jak i białej.

•

Wraz z upływem czasu napady chorobowe stają się coraz częstsze i ostrzejsze,

zwierzę może upadać na bok i wykonywać ruchy wiosłujące kończynami, dość

często występuje mimowolne oddawanie moczu i kału.

•

W rzadkich przypadkach u psów które przekroczyły wiek średni rozwija się postać

nosówki zwana zapaleniem mózgu psów starych (old-dog encephalitis, ODE).

Cechuje się ona ataksją, ruchami przymusowymi (zapieranie się głową o ścianę i

inne przedmioty stałe, bezustanne i bezcelowe chodzenie) i nieskoordynowanym

nadmiernym zakresem ruchów. Nie obserwuje się objawów konwulsji i skurczów

mięśniowych.

•

Niekiedy 1-2 tygodnie po szczepieniu może wystąpić poszczepienne zapalenie

mózgu. Przebiega ono z objawami konwulsji, zmianami w zachowaniu, ślepotą i

przeważnie kończy się śmiercią.

NOSÓWKA

Rozpoznanie:

•

Nosówka powinna być brana pod uwagę w każdym przypadku stanów gorączkowych

u szczeniąt, zwłaszcza nie szczepionych, w wieku 3-6 miesięcy.

•

W większości przypadków diagnozę można postawić na podstawie zespołu objawów

klinicznych. Gorączkowy, nieżytowy stan zapalny błon śluzowych, występujący

łącznie z następstwami neurologicznymi jest podstawą rozpoznania nosówki.

•

Obraz kliniczny może ulegać zmianie po dodatkowym nałożeniu się infekcji

pasożytniczych oraz innych bakteryjnych i wirusowych infekcji.

•

Ponadto w rozpoznaniu różnicowym powinno się uwzględnić parwowirozę,

leptospirozę, zakaźne zapalenie wątroby, wściekliznę. Z tych względów każde

wstępne rozpoznanie kliniczne powinno być potwierdzone badaniami

laboratoryjnymi.

NOSÓWKA

•

Przyżyciowo bada się utrwalone rozmazy histologiczne komórek nabłonka

spojówki, migdałków, tchawicy, pochwy, leukocyty i osad moczy pobrane
w pierwszych trzech tygodniach trwania choroby.

•

Do wykazania antygenu wirusowego lub ciałek wkrętowych stosuje się
odczyn immunofluorescencji, testy immunocytochemiczne i badanie

histopatologiczne.

•

Izolacji wirusa w diagnostyce rutynowej dokonuje się tylko przy

podejrzeniu poszczepiennego zapalenia mózgu. Można również wykonać
próbę biologiczną na fretkach, które przeżywają zakażenie szczepem

szczepionkowym, zakażenie zjadliwym szczepem terenowym jest dla fretki
śmiertelne.

•

Stwierdzenie swoistych dla wirusa nosówki przeciwciał w płynie mózgowo-

rdzeniowym jest definitywnym potwierdzeniem nosówki tła toczącego się
zapalenia mózgu.

•

Dostępny jest też test ELISA do wykrywania swoistych dla nosówki
przeciwciał surowiczych klasy IgM.

KAMPYLOBAKTERIOZA

•

Jest bakteryjną chorobą układu pokarmowego.

•

Zakażenie wywoływane jest przez

Campylobacter występujące w liczbie ponad 20

gatunków i podgatunków

•

Źródłem zakażenia są produkty spożywcze

szczególnie drobiowe oraz woda.

•

Zarazek wydalany jest wraz z kałem zwierząt

chorych i bezobjawowych nosicieli.

KAMPYLOBAKTERIOZA

Objawy kliniczne:

•

Przebieg choroby zależy od ilości bakterii zakażających, stanu
immunologicznego oraz wieku zwierzęcia.

•

Czas inkubacji wynosi od 2 do 10 dni.

•

Najczęściej występuje zapalenie jelit przypominające salmonellozę.

•

Czasem występuje zakażenie ogólne-mamy wówczas do czynienia z bólami
brzucha, podwyższoną temperaturą i powiększeniem wątroby.

•

Później najczęściej pojawia się biegunka o płynnej konsystencji, zawiera
domieszkę śluzu, niekiedy smużki żółci lub krwi.

•

Niewykluczone jest zapalenie stawów czy opon mózgowo-rdzeniowych.

•

Objawy kliniczne utrzymują się 5-10 dni, lecz niekiedy mogą trwać z
przerwami przez kilka miesięcy.

KAMPYLOBAKTERIOZA

Rozpoznanie:

•

Diagnozę stawia się w oparciu o objawy kliniczne i izolację
pałeczek Campylobacter na podłożach selektywnych.

•

Obecność tych bakterii można też wykazać badając świerzy
kał w mikroskopie ciemnego pola.

•

W ostrych przypadkach choroba bywa błędnie
diagnozowana jako zapalenie wyrostka robaczkowego.

BRUCELOZA

•

Zakaźna, przewlekła i zaraźliwa
choroba bakteryjna wywołana przez
gra-mujemne pałeczki Brucella canis.

•

Może wywołać również infekcje u
ludzi.

•

Choroba szerzy się drogą krycia,
alimentarną i śródmaciczą.

BRUCELOZA

Objawy kliniczne:

•

Wiele zakażonych psów nie wykazuje żadnych objawów chorobowych

•

U niektórych osobników obu płci stwierdza się powiększenie węzłów chłonnych, a u
samców zapalenie najądrzy.

•

Objawy występują zasadniczo u psów dojrzałych płciowo.

•

Do ronienia u suk dochodzi pomiędzy 45 a 59 dniem ciąży.

•

U poronionych, martwych i częściowo

zautolizowanych

szczeniąt stwierdza się w

tkance podskórnej brzucha obrzęk, zastój krwi i wybroczyny.

•

Brązowy lub zielono-szary wyciek z pochwy utrzymuje się od 1 do 6 tygodni.

•

Niepłodność u pozornie zdrowych suk faktycznie może być związana z obumieraniem
i resorpcją płodów po 10-20 dniach od zapłodnienia lub wczesnymi poronieniami, po
których dochodzi do zjadania płodów przez suki.

•

Niekiedy suki rodzą o czasie martwe lub słabe i nie zdolne do
życia szczenięta.

•

Podstawowym objawem u samców jest niepłodność. Oprócz tego
obserwuje się powiększenie moszny, zapalenie skóry moszny
związane z wylizywaniem tej okolicy i towarzyszącymi infekcjami
gronkowcowymi, obrzęk i powiększenie ogona najądrza oraz
zmniejszenie objętości ejakulatu bez utraty libido.

•

W przewlekłym przebiegu dochodzi do jednostronnej lub
obustronnej atrofii jąder.

•

Lokalizacja zarazka w tarczkach międzykręgowych, wywołuje bóle
kręgosłupa, niedowłady, ataksję i kulawizny, w gałce ocznej
dochodzi do nawrotowych zapaleń błony naczyniowej z wtórną
zaćmą.

BRUCELOZA

Rozpoznanie:

•

Chorobę tą należy podejrzewać u wszystkich zwierząt, u

których występuje niepłodność, zapalenie jąder i najądrzy,

zapalenie skóry moszny, poronienia (na 1-2 tygodnie przed
terminem).

•

Diagnostyka opiera się na objawach klinicznych, badaniu

serologicznym i bakteriologicznym.

•

W nasieniu dochodzi do aglutynacji i fagocytozy plemników,

oraz innych nieprawidłowości, które prowadzą do aspermii.

•

Radiologicznie wykazanie zapalenia tarczek
międzykręgowych jest podstawą do wykonania badania

serologicznego i bakteriologicznego w kierunku brucelozy.

BRUCELOZA

•

Wysoce zaraźliwa choroba zakaźna

•

Zwany też Kaszlem kenelowym

•

Najczęściej izolowanymi drobnoustrojami
są: Bordetella bronchiseptica, wirus
parainfluenzy- canine parainfluenza virus
(CPIV), adenowirusy typu 2- canine
adenovirus-2 (CAV-2) i mikoplazmy

•

Występuje sezonowo- jesień, zima,
wiosna i w dużych skupiskach zwierząt

ZAKAŹNE ZAPALENIE

TCHAWICY I OSKRZELI

ZAKAŹNE ZAPALENIE

TCHAWICY I OSKRZELI

Objawy kliniczne:

•

Okres inkubacji wynosi od 5 do 10 dni

•

Wśród objawów dominują napady szorstkiego, suchego kaszlu, po którym
pojawiają się odruchy wymiotne bez wymiotów i dławienie się .

•

W ostro przebiegających przypadkach z obrzękiem strun głosowych kaszel
przybiera wysokie tony.

•

Niekiedy przy dużej nadprodukcji wydzieliny drzewa oskrzelowego psy
przyjmują wygiętą pozycję, otwierają pysk i w odruchu wymiotnym wydalają
pienistą, śluzową wydzielinę.

•

Wewnętrzna ciepłota ciała i liczba białych krwinek pozostają w normie

•

Zwierzęta są żwawe, aktywne i zachowują apetyt.

•

Nasilenie początkowych ostrych objawów zmniejsza się w ciągu kilku kolejnych
dni trwania infekcji, lecz uporczywy kaszel utrzymywać może się do 3 tygodni.

•

W dużej części przypadków objawy ustępują samoistnie.

ZAKAŹNE ZAPALENIE

TCHAWICY I OSKRZELI

Rozpoznanie:

•

Diagnoza opiera się na danych z wywiadu i objawach
klinicznych.

•

Ustalenie konkretnych czynników przyczynowych wymaga
pobrania wymazów z nosa i gardła oraz wykonania badań
wirusologicznych i bakteriologicznych.

•

Przy okazji badań bakteriologicznych określa się wrażliwość
bakterii na antybiotyki.

•

W rozpoznaniu różnicowym powinno się uwzględnić :
zapalenie oskrzeli i płuc na tle zakażeń innymi bakteriami
oraz odczyny alergiczne.