I SA/Wa 2027/05 - Postanowienie WSA w Warszawie
Data orzeczenia
2006-07-28
orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2005-11-10
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Joanna Banasiewicz /przewodniczący/
Joanna Skiba
Mirosław Gdesz /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6146 Sprawy uczniów
Skarżony organ
Kurator Oświaty
Treść wyniku
Odrzucono skargę
SENTENCJA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA
Joanna Banasiewicz Sędziowie Asesor WSA Mirosław Gdesz /spr./ Asesor WSA Joanna Skiba Protokolant
Lucyna Picho po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lipca 2006 r. sprawy ze skargi A. Z. na pisma
Dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w W. z dnia [...] sierpnia 2005 r. nr [...] oraz z dnia [...]
września 2005 r. nr [...] w przedmiocie zmiany punktacji na egzaminie maturalnym postanawia odrzucić
skargę.
UZASADNIENIE
A. Z. jako absolwentka [...] Społecznego Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół Społecznych [...] w
W., wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na określone przez skarżącą
jako decyzje - pisma Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w W. z dnia [...] sierpnia 2005 r. nr [...] oraz z dnia
[...] września 2005 r., nr [...], które jak to wskazała skarżąca utrzymują w mocy "decyzję" Okręgowej
Komisji Egzaminacyjnej w W. z dnia [...] czerwca 2005 r. w przedmiocie przyznania na egzaminie
maturalnym liczby punktów z [...] (arkusz podstawowy i rozszerzony) i z [...] (arkusz podstawowy i
rozszerzony).
Skarżąca podała, że dysponując tzw. kluczem prawidłowych odpowiedzi i po uzyskaniu prawa wglądu do
prac maturalnych w dniu [...] sierpnia 2005 r. stwierdziła niedoszacowanie przyznanych punktów w ww.
arkuszach egzaminacyjnych i w związku z tym w dniu [...] sierpnia 2005 r. wystąpiła do Dyrektora
Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w W. o wyjaśnienie tej rozbieżności i zmianę punktacji. Jednak
powołanymi pismami z dnia [...] sierpnia i [...] września 2005 r. skarżąca otrzymała odpowiedź utrzymującą
poprzednią liczbę punktów.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w W. wniósł o jej odrzucenie jako
niedopuszczalnej. Zdaniem Dyrektora Komisji oceny otrzymane z poszczególnych przedmiotów egzaminu
maturalnego nie są decyzjami administracyjnymi, a absolwentów nie można uważać za strony w rozumieniu
art. 28 Kpa. Również powołanych pism z dnia [...] sierpnia oraz [...] września 2005 r. nie można uznać za
decyzje administracyjne. Organ powołał się przy tym na postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego
z dnia 25 lutego 2000 r. sygn. akt I SA 1428/99 (LEX 55328) oraz postanowienie z dnia 20 lutego 1985 r.
sygn. akt S.A./Gd (ONSA 1985/1/9).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz, 1270 ze zm; dalej powoływana jako ppsa) sądy administracyjne
sprawują kontrolę działania administracji publicznej w sprawach skarg na:
I SA/Wa 2027/05 - Postanowienie WSA w Warszawie z 2006-07-28
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/DFB4AE5A68
1 z 4
2011-02-22 16:18
1) decyzje administracyjne;
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące
postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;
4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień
lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów
administracji rządowej;
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5,
podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;
7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4.
W dotychczasowy orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wypowiedziano się za
niedopuszczalnością skargi na ocenę uzyskaną na egzaminie maturalnym. W postanowieniu z dnia 20 lutego
1985 r., sygn. akt SA/Gd 1174/84 (ONSA 1985/1/9) Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy
w Gdańsku wyraził pogląd, że procedura rozstrzygnięcia przez organy administracji właściwe w sprawach
oświatowych sporów wynikających ze stosowania przepisów regulaminu oceniania, klasyfikowania i
promowania uczniów nie ma cech postępowania administracyjnego, a rozstrzygnięcie w tej mierze nie
następuje w drodze decyzji administracyjnej. Natomiast w postanowieniu z dnia 24 lutego 2000 r. Naczelny
Sąd Administracyjny wyraził pogląd, że egzamin dojrzałości to forma komisyjnej oceny poziomu
wykształcenia ogólnego absolwentów szkół średnich z zakresu przedmiotów określonych regulaminem
dojrzałości (vide: § 1 ust. 1 zarządzenia MEN z 30 listopada 1991 r.). W konsekwencji przyjąć należy, że
oceny otrzymane z poszczególnych przedmiotów egzaminu dojrzałości (tak pisemnego, jak i ustnego) nie są
decyzjami administracyjnymi, absolwentów natomiast przystępujących do tego egzaminu nie można uważać
za strony w rozumieniu art. 28 Kpa. Wskazać jednak należy, że powołane orzeczenia zostały wydane w
odmiennym stanie prawnym dotyczącym tzw. starej matury, która nie stanowiła podstawy przyjęcia na
studia wyższe.
Skarga A. Z. dotyczy kwestii charakteru prawnego odmowny zmiany oceny uzyskanej na egzaminie
maturalnym przeprowadzonym według zasad i trybu określonego w rozporządzeniu Ministra Edukacji
Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i
promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych
(Dz.U. Nr 199, poz. 2046 ze zm.). Zgodnie z art. 141 ust. 1a ustawy z dnia 12 września 1990 r. o
szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385 ze zm.) obowiązującej do dnia 1 września 2005 r. jeżeli
warunki rekrutacji przewidują egzaminy wstępne z przedmiotów zdawanych przez kandydata na egzaminie
maturalnym, podstawę przyjęcia na studia, w ramach miejsc dostępnych w danej uczelni, stanowią wyniki
egzaminu maturalnego. Natomiast od dnia 1 września 2005 r. obowiązuje art. 169 ust. 3 ustawy z dnia 27
lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.), który stanowi, że podstawę
przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie stanowią wyniki egzaminu
maturalnego. Przy czym Senat uczelni ustala w trybie określonym w ust. 2, jakie wyniki egzaminu
maturalnego stanowią podstawę przyjęcia na studia. Uczelnia może za zgodą ministra właściwego do spraw
szkolnictwa wyższego przeprowadzić dodatkowe egzaminy wstępne, w trybie określonym w ust. 2, tylko w
przypadku konieczności sprawdzenia wiedzy lub umiejętności niesprawdzanych w trybie egzaminu
I SA/Wa 2027/05 - Postanowienie WSA w Warszawie z 2006-07-28
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/DFB4AE5A68
2 z 4
2011-02-22 16:18
maturalnego lub gdy osoba ubiegająca się o przyjęcie na studia posiada świadectwo dojrzałości uzyskane za
granicą. A zatem ocena uzyskana na egzaminie maturalnym w ramach tzw. nowej matury stanowi podstawę
przyjęcia na studia wyższe, co stanowi istotną różnicę w porównaniu do oceny uzyskanej w trybie tzw.
starej matury. W związku z tym konieczne jest rozważenie czy fakt, że wynik matury stanowi podstawę
przyjęcia na studia uzasadnia stanowisko, że tak ocena maturalna jak i odmowa jej zmiany stanowią decyzję
administracyjną, jak to wskazuje skarżąca.
W tym celu w pierwszej kolejności należy określić sam charakter egzaminu maturalnego. Zgodnie z § 50
powołanego rozporządzenia z dnia 7 września 2004 r. egzamin maturalny stanowi formę oceny poziomu
wykształcenia ogólnego, sprawdza wiadomości i umiejętności, ustalone w standardach wymagań będących
podstawą przeprowadzania egzaminu maturalnego, określonych w odrębnych przepisach. Natomiast decyzja
administracyjna to jednostronna czynność organu administracji publicznej posiadająca odpowiednią formę
prawną i określająca konsekwencje stosowanej normy prawnej w odniesieniu do konkretnie oznaczonego
adresata w sprawie indywidualnej. W doktrynie podkreśla się zgodnie, że istotną cechą decyzji jest jej tzw.
podwójna konkretność, tzn. że decyzja rozstrzyga sprawę indywidualną konkretnego adresata (strony). W
tym zakresie w szczególności należy przywołać wyrażony w doktrynie pogląd, że "decyzja administracyjna
jest to oświadczenie woli kompetentnego organu administrującego, podjęte w wyniku zastosowania normy
materialnego prawa administracyjnego lub w określonym zakresie normy prawa procesowego do ustalonego
stanu faktycznego, w trybie, formie, strukturze uregulowanej prawem procesowym, zakomunikowanym
stronie, w celu wywołania skutku prawnego w sferze stosunku materialnoprawnego (decyzja rozstrzygająca
sprawę co do jej istoty w całości lub w części) bądź w sferze stosunku procesowego (decyzja w inny sposób
kończąca sprawę w danej instancji", "władcze działanie prawne organu administracji skierowane na
wywołanie konkretnych, indywidualnie oznaczonych skutków prawnych" - B. Adamiak w "Wadliwość
decyzji administracyjnej" Wrocław 1986 s. 22-23).
Decyzja administracyjna konkretyzuje stosunek administracyjny rozstrzygając we władczy sposób o
prawach i obowiązkach strony. Ocena z egzaminu maturalnego nie ma natomiast takiego charakteru,
ponieważ okręgowa komisja egzaminacyjna nie rozstrzyga w sposób władczy o przyznaniu komuś
określonego prawa, a rolą egzaminatorów jest wyłącznie sprawdzenie arkusza egzaminacyjnego i ustalenie
liczby prawidłowych odpowiedzi. Komisja okręgowa ustalając wynik części pisemnej egzaminu maturalnego
z poszczególnych przedmiotów na podstawie ocenionych przez egzaminatorów arkuszy egzaminacyjnych
nie kreuje żadnego stosunku prawnego. Należy zatem uznać, że ocena maturalna nie stanowi decyzji
administracyjnej ze względu na brak bezpośredniego oddziaływania zewnętrznego.
Nie można również uznać, że ocena na maturze wydawana jest w ramach postępowania administracyjnego,
ponieważ również samo świadectwo maturalne nie stanowi decyzji administracyjnej w podanym powyżej
znaczeniu. Ten charakter oceny przesądza, że nie może ona być uznana również za czynność z zakresu
administracji publicznej o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ppsa. Z treści tego przepisu wynika, że
wymienione akty i czynności muszą mieć charakter publicznoprawny. Treść wyjaśnianego przepisu
wskazuje także, że akt lub czynność musi dotyczyć uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów
prawa. Konieczne więc jest odniesienie takiego aktu lub czynności do przepisu prawa powszechnie
obowiązującego, który określa uprawnienie lub obowiązek. Oznacza to, że musi istnieć ścisły związek
między przepisem prawa, który określa uprawnienie lub obowiązek a aktem lub czynnością, która dotyczy
takiego uprawnienia lub obowiązku (post. NSA z dnia 16 września 2004 r., OSK 247/04). Ocena maturalna,
jak również świadectwo dojrzałości nie mieści się w ogóle w granicach tego pojęcia i nie stanowi aktu o
charakterze publicznoprawnym.
Dlatego też Sąd w składzie niniejszym uznaje, za nadal aktualny, mimo zmiany stanu prawnego, pogląd
wyrażony w powołanym postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lutego 2000 r.
I SA/Wa 2027/05 - Postanowienie WSA w Warszawie z 2006-07-28
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/DFB4AE5A68
3 z 4
2011-02-22 16:18
Skoro zatem ocena na egzaminie maturalnym nie stanowi decyzji administracyjnej ani czynności z zakresu
administracji publicznej, to tym bardziej odmowa zmiany punktacji, abstrahując od braku normatywnej
regulacji umożliwiającej zmianę oceny, nie może być uznana za decyzję administracyjną. Sprawa ustalenia
oceny z egzaminu maturalnego jako nie podlegająca jurysdykcji administracyjnej, uniemożliwia
jednocześnie kontrolę przez sąd administracyjnych wszelkich pism i oświadczeń okręgowej komisji
egzaminacyjnej dotyczących ocen uzyskanych na egzaminie maturalnym.
Na marginesie wskazać należy, iż z samej istoty kontroli administracji publicznej przez sądy
administracyjnej (art. 184 Konstytucji RP) wynika, że sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności
administracji publicznej w zakresie określonym w ustawie. Przy czym zgodnie z art. 1 i 2 ustawy z dnia 25
lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne
sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta
sprawowana jest pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, iż przedmiotem sprawy
sądowoadministracyjnej jest ocena przez sąd prawidłowości prowadzenia przez organ administracji
publicznej postępowania administracyjnego oraz zapadłego w tym postępowaniu rozstrzygnięcia. W ramach
tej kontroli sąd uwzględniając skargę na decyzję bądź to uchyla ją, bądź stwierdza jej nieważność albo też
stwierdza, że została wydana z naruszeniem prawa (art. 145 § 1 ppsa). Natomiast stosownie do treści art.
146 § 1 ppsa sąd uwzględniając skargę na akt lub czynność z zakresu administracji publicznej uchyla ten akt
albo stwierdza bezskuteczność czynności. Tym samym ewentualne uznanie dopuszczalności skargi na ocenę
maturalną lub świadectwo dojrzałości i jej uwzględnienie prowadziłoby w istocie do uchylenia oceny
maturalnej, a tym samym doszło by do sytuacji, w której nie istniałby w obrocie wynik egzaminu
maturalnego, co zachwiałoby pewność świadectw maturalnych oraz sens rekrutacji na studia wyższe.
Ze wskazanych powyżej przyczyn skargę jako niedopuszczalną należało odrzucić.
Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 i 3 - Prawa o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.
I SA/Wa 2027/05 - Postanowienie WSA w Warszawie z 2006-07-28
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/DFB4AE5A68
4 z 4
2011-02-22 16:18