Wykład 8 Produkcja i koszty.

Przedsiębiorstwo na rynku

konkurencji doskonałej

• Krzywe jednakowego produktu

• Krzywe jednakowego produktu

• Ścieżka wzrostu produkcji

• Rynek konkurencyjny

• Analiza przychodów

• Zyski przedsiębiorstwa

10

15

Krzywa produktu całkowitego

f

e

c

d

TP

AP=TP/V
MP =

∆∆∆∆

TP/

∆∆∆∆

V

W punkcie C

0

2

b

1

3

4

5

5

a

W punkcie C
AP=MP

Krzywe jednakowego produktu

Krzywe jednakowego produktu pokazują
wszystkie możliwe z technologicznego punktu
widzenia kombinacje pracy i kapitału, które mogą
być wykorzystane do wyprodukowania danego
poziomu produktu (zbiór metod wytwarzania).

Nachylenie krzywych jednakowego produktu
znane jako krańcowa stopa substytucji, zależy od
stosunku produkcyjności krańcowych:

K

a

p

it

a

ł

stosunku produkcyjności krańcowych:

MRS =

∆∆∆∆

K/

∆∆∆∆

L= MP

L

/ MP

C

Praca

K

a

p

it

a

ł

Q

1

Q

2

Q

3

Krzywe jednakowego kosztu

Krzywe jednakowego kosztu
pokazują wszystkie
kombinacje pracy i kapitału
które oznaczają taki sam
poziom kosztów całkowitych

poziom kosztów całkowitych

Praca

TC

1

TC

2

TC

3

Ś

cieżka wzrostu

produktu przedsiębiorstwa

Rodzina krzywych
jednakowego produktu i
jednakowego kosztu
generuje długookresową
ś

cieżkę ekspansji firmy

ś

cieżkę ekspansji firmy

Ś

cieżka ekspansji

pokazuje związki między
produkcją a kosztami w
długim okresie

praca

TC

1

TC

2

TC

3

Struktura rynku

Ważne cechy rynku, takie jak:

• liczba przedsiębiorstw

• zróżnicowanie produktu

• zróżnicowanie produktu

• łatwość wejścia i wyjścia

• możliwość wpływu na cenę

• formy konkurencji

Rynek konkurencyjny

Struktura rynkowa którą charakteryzują:

• duża liczba w pełni poinformowanych

kupujących i sprzedających (zatomizowany
rynek)

rynek)

• homogeniczny produkt (doskonałe

substytuty)

• cena ustalana przez rynek

• swoboda wejścia na rynek i wyjścia w

długim okresie

Cenobiorca

• Sprzedający (ale także kupujący) który

dostosowuje się do ceny, ustalanej przez
rynek i którego działania mają niewielki
wpływ na cenę rynkową

Krzywa popytu przedsiębiorstwa

w konkurencji doskonałej

P

S

D

P

Ilość rynkowa

Ilość indywidualna

d

Przychody (utargi) przedsiębiorstwa

doskonale konkurencyjnego

• Całkowite:

• TR(U

c

)=p

.

q

• przeciętne:

• przeciętne:

• AR(U

p

)= TR/q = p

• krańcowe:

• MR(U

k

)=

∆

TR/

∆

q =p

MR=AR=P=d

Przychód całkowity przedsiębiorstwa

w konkurencji doskonałej

TR

Przychód całkowity

Q

Przychód całkowity
jest iloczynem ceny
i wielkości sprzedaży:

TR=q

.

P

Przychody krańcowe

• Zmiana przychodów całkowitych

spowodowana zmianą wielkości sprzedaży o
jedną jednostkę;

MR =

∆∆∆∆

TR/

∆∆∆∆

Q

MR =

∆∆∆∆

TR/

∆∆∆∆

Q

• na rynku doskonale konkurencyjnym

przychód krańcowy

jest równy

cenie

MR = P

Przychód krańcowy przedsiębiorstwa

w konkurencji doskonałej

TR

Przychód krańcowy

Q

Przychód krańcowy
dla firmy, która jest
cenobiorcą jest równy
cenie :

MR=AR=P

Zyski przedsiębiorstwa

• Całkowite:

• TR(U

c

) – TC = (P-ATC)Q

• przeciętne:

• przeciętne:

• AR(U

p

)- ATC

• krańcowe:

• MR(U

k

)-MC=

∆

Z/

∆

q

Złota reguła największego zysku:

(wyrównanie wielkości krańcowych)

Przedsiębiorstwa maksymalizują zysk (lub
minimalizują straty) gdy wielkość produkcji
określana jest przez zrównanie kosztów
krańcowych z przychodami krańcowymi

krańcowych z przychodami krańcowymi

MR=MC

Zysk przedsiębiorstwa na rynku

konkurencyjnym

K,U

TR

TC

Dla wielkości
produkcji

q*

zysk

Z

Q

Q

przedsiębiorstwa
jest maksymalny

q*

q*

Strata

Strata

0

Zysk przedsiębiorstwa w krótkim okresie

P

MC

Ilość

AR=d=MR

Q

*

Q

2

Q

1

Równowaga przedsiębiorstwa w krótkim

okresie

P

ATC

MC

Ilość

Zysk maksymalny

AR=d=MR

Q

*

Minimalizacja strat -krótki okres

P

ATC

MC

Ilość

d

Minimalna strata

AVC

q

*

Zamknięcie firmy - krótki okres

P

ATC

MC

AVC

Ilość

d

Minimalna strata

AVC

Punkt zamknięcia firmy

p = AVC

Krótkookresowa krzywa podaży

przedsiębiorstwa

• Krzywa która pokazuje ilość produktu, jaką
przedsiębiorstwo chce wytwarzać po każdej

cenie

• w krótkim okresie powtarza kształt krzywej

• w krótkim okresie powtarza kształt krzywej

kosztów krańcowych powyżej punktu ich
przecięcia z krzywą kosztów przeciętnych
zmiennych (

minimum AVC

) czyli tzw

punktu zamknięcia przedsiębiorstwa

Krótkookresowa krzywa podaży

przedsiębiorstwa

P

AC

MC

AVC

p

Ilość

AVC

Krótkookresowa krzywa

podaży firmy to krzywa

MC powyżej punktu A

A

p

1

p

2

p

3

p

4

p

5

Zsumowane krzywe indywidualnej

podaży tworzą rynkową krzywą podaży

w krótkim okresie

P

S

1

P

P

S

2

S

2

+S

2

= S

Q

1

Q

2

Q

Krótkookresowa krzywa podaży

gałęzi

• Krzywa, która pokazuje ilości, które

wszystkie przedsiębiorstwa z danej gałęzi

wszystkie przedsiębiorstwa z danej gałęzi
chcą wytwarzać po każdej cenie w krótkim
okresie; pozioma suma ilości oferowanej
przez wszystkie przedsiębiorstwa

Zaprzestanie działalności a

zamkniecie firmy a

• Czasowe zaprzestanie produkcji

– TR < VC
– TR/Q < VC/Q = P< AVC

– TR/Q < VC/Q = P< AVC

• Zamknięcie firmy, opuszczenie rynku

– TR < TC
– TR/Q < TC/Q = P < ATC

Długookresowa krzywa podaży

przedsiębiorstwa

P

MC

LAC

p

4

Ilość

Długookresowa krzywa

podaży firmy to krzywa

MC powyżej punktu B

B

p

1

p

2

p

3

Długookresowa krzywa podaży

przedsiębiorstwa

• Krzywa która pokazuje ilość produktu, jaką
przedsiębiorstwo chce wytwarzać po każdej

cenie

• w długim okresie powtarza kształt

• w długim okresie powtarza kształt

długookresowej krzywej kosztów krańcowych
powyżej punktu ich przecięcia z krzywą
długookresowych kosztów przeciętnych
całkowitych (

minimum ATC

;

cena

p

2

jest

tzw.

ceną wejścia

)

Długookresowa krzywa podaży

gałęzi

Krzywa pokazująca relacje między ceną a ilością

produkcji w długim okresie: zagregowana wielkość

produkcji przedsiębiorstw faktycznie działających

w danej gałęzi

– przebiega

poziomo

gdy wszystkie działające w gałęzi mają

identyczne krzywe kosztów,

– ma nachylenie dodatnie(

jest rosnąca

) gdy zbiorowe

zwiększenie produkcji powoduje wzrost kosztów i cen,

– ma nachylenie ujemne (

jest malejąca

) gdy zbiorowe

zmniejszenie produkcji powoduje zmniejszenie kosztów i cen

Zsumowane krzywe indywidualnej

podaży tworzą rynkową krzywą podaży

w długim okresie

P

S

1

P

P

S

2

S

2

+S

2

= S

Q

1

Q

2

Q

Krzywe podaży podaży - przypadki

szczególne

P

P

P

S

2

identyczne krzywe

kosztów

Koszty rosną wraz ze

wzrostem produkcji

Koszty maleją wraz ze

wzrostem produkcji

Q

1

S

1

Q

2

Q

3

S

3

kosztów

Krotkookresowe dostosowania do

wzrostu popytu

P

S

D

P

ATC

MC

LAC

D’

Zysk

S’

∆

p

Ilość rynkowa

Ilość indywidualna

d=p

Zysk

S*

S’

∆

q

∆

p

Długookresowe dostosowania do

wzrostu popytu

P

S

D

P

ATC

MC

LAC

D’

Zysk

S’

∆

p

Ilość rynkowa

Ilość indywidualna

d=p

Zysk

S*

S’

∆

q

∆

p

Długookresowe dostosowania do

spadku popytu

P

S

D

P

ATC

MC

LAC

S’

Ilość rynkowa

Ilość indywidualna

d=p

D’

Strata

S*

∆

q

∆

p

∆

q

Równowaga przedsiębiorstwa w

długim okresie

P

S

D

P

LRAC

ATC

MC

Ilość rynkowa

Ilość indywidualna

d

Q

*

Skuteczność konkurencji

• Skuteczność rynku konkurencyjnego

wyraża się w zmuszaniu producentów do
wyrównywania MC z MR

wyrównywania MC z MR
w minimum AC

• Zapewnia optymalną alokację czynników

wytwórczych

Efektywność konkurencji jako

metody alokacji czynników

wytwórczych

• prowadzi do minimalizacji kosztów

wytwarzania

wytwarzania

• prowadzi do wyrównania korzyści

krańcowych z kosztami krańcowymi

• doprowadza do wyrównania nadwyżki

producenta i konsumenta