background image

Rozwój segmentów rynku transakcji internetowych 

Materiał prezentowany w niniejszym referacie poświęcony został usystematyzowaniu 

wiadomości  na  temat  rynku  transakcji  internetowych.  Poza  uporządkowaniem  klasyfikacji 
rodzajów 

transakcji 

internetowych 

zaprezentowana 

została 

równieŜ 

ich 

krótka 

charakterystyka.  

The informations presented above have been devoted to systematizing the knowledge 

concerning  internet  transactions.  Apart  from  presenting  the  classification  of  kind  of  internet 
transactions a brief characteristic of the transactions has been presented. 
Wprowadzenie 

Epoka  postindustrialna,  której  wyraźnym  wyznacznikiem  stała  się  dynamiczna 

ekspansja Internetu zmieniła obraz funkcjonowania ludzi w kaŜdej sferze działalności. Wraz z 
pojawianiem  się  nowych  wyznaczników  generujących  Ŝycie  ludzkie  pojawiają  się  liczne 
teorie  opisujące  empiryczne  moŜliwości  ich  zastosowania.  Coraz  szersze  i  powszechniejsze 
wykorzystanie Internetu prowadzi do systematycznego wzrostu ilość transakcji realizowanych 
przy  wykorzystaniu  sieci  globalnej.  Ich  charakter  generuje  rodzaj  uczestników  gospodarki 
elektronicznej. Nowe technologie, opierające się na informacjach, wykorzystujące informacje 
i  tworzące  je,  stanowią  charakterystyczny  element  współczesnego  świata.  Zmiany  jakie  się 
pod  ich  wpływem  dokonują  nie  są  właściwością  jednej  grupy  produktów,  przedsiębiorców, 
czy  teŜ  klientów.  Mają  one  charakter  powszechny  i  wszechobecny

1

.  Procesy  rozwoju 

systemów informatycznych oraz globalizacji gospodarki tworzą jakościowo nowe warunki do 
prowadzenia działalności gospodarczej. Umiejętność adaptowania się do tych warunków jest 
warunkiem  koniecznym,  choć  nie  dostatecznym  przetrwa  na  konkurencyjnym  i  ciągle 
rozwijającym  się  rynku.  Niespełnienie  tego  warunku  moŜe  w  krótkim  czasie  przynieść 
całkowitą  eliminację  podmiotu  z  rynku.  Dostosowanie  się  do  wymogów  rynku 
elektronicznego,  a  przede  wszystkim  zbudowanie  dobrze  prosperującego  e-biznesu  powinno 
być poprzedzone gruntownie przemyślaną strategią. Dlatego teŜ uczestniczenie w relacjach na 
rynku  transakcji  internetowych  powinno  uwzględniać  maksymę:  „najpierw  myśli,  potem 
czyny”,  bo  nawet  najlepsza  infrastruktura  informatyczna  nie  jest  w  stanie  zagwarantować 
zwycięstwa w konkurencyjnej walce rynkowej bez dobrego pomysłu.  
Gospodarka elektroniczna 

Dynamiczny  rozwój  technologii  informatycznych  pociągnął  za  sobą  pojawienie  się 

szeregu  teorii,  definicji,  oznaczeń,  oraz  interpretacji  dotyczących  zmian  zachodzących  w 
gospodarce elektronicznej. Obserwować moŜna równieŜ, Ŝe wraz z tym, jak szybko tworzy są 
nowe  teorie,  to  równie  szybko  wypiera  się  je  przez  jeszcze  nowsze.  Zjawisku  temu 
towarzyszy  bezwład  i  chaos  informacyjny,  który  wymaga  merytorycznego  i  permanentnego 
monitoringu ze strony ośrodków naukowych.  

Termin  gospodarka  elektroniczna  posiada  bardzo  wiele  zamienników,  z  których 

najczęściej  pojawiające  się  określenie  to:  handel  elektroniczny  (E-commerce),  biznes 
elektroniczny,  biznes  kolektywny,  gospodarka  cyfrowa,  cyberekonomia,  nowa  gospodarka, 
gospodarka  oparta  na  wiedzy,  gospodarka  internetowa  oraz  gospodarka  sieciowa

2

.  Szereg 

wątpliwości  dotyczących  precyzyjnego  zdefiniowania  gospodarki  elektronicznej  pojawia  się 
w  licznych  opracowaniach  naukowych.  Ministerstwo  Gospodarki  podaje,  iŜ  „Pojęcie 
"Electronic  Commerce"  jest  stosowane  i  interpretowane  w  sposób  bardzo  róŜnorodny  i 
niejednoznaczny, a co się z tym bezpośrednio wiąŜe, publikowanych jest wiele definicji tego 
pojęcia.  Światowa  Organizacja  Handlu  (WTO)  definiuje  E-commerce  jako  produkcje, 
reklamę,  sprzedaŜ  i  dystrybucję  produktów  poprzez  sieci  teleinformatyczne.  Zakres 
przedmiotowy  E-commerce  obejmuje  zatem  treść  merytoryczną  pojęcia  "działalności 

                                                 

1

 Frąckiewicz E., Marketing internetowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 7 

2

 Niedźwiedziński M., Globalny handel elektroniczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 7 

background image

gospodarczej"  w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  19  listopada  1999  r.  Prawo  działalności 
gospodarczej  (Dz.U.  Nr  101  poz.  1178  ze  zmianami),  gdyŜ  kluczowym  dla  kwalifikacji 
wszystkich  przejawów  aktywności  gospodarczej  do  E-commerce  jest  uŜycie  do  kontaktów 
zewnętrznych (konsumenci, podmioty gospodarcze, administracja publiczna) elektronicznych 
nośników informacji. Zakres przedmiotowy pojęcia E-commerce obejmuje obok działalności 
handlowej  równieŜ  znaczny  obszar  działalności  usługowej  i  wytwórczej,  a  zatem  pojecie 
"handlu  elektronicznego"  nie  spełnia  podstawowego  warunku  zgodności  co  do  jego 
zawartości merytorycznej. Najbardziej ogólnym wydaje się być określenie E-commerce, jako 
dowolnej  treści  transakcję  dotyczącą  działalności  gospodarczej,  która  jest  realizowana  przy 
wykorzystaniu  mediów  teleinformatycznych.  W  takim  rozumieniu,  pojęcie  "Electronic 
Commerce"  naleŜy  raczej  tłumaczyć  jako  "elektroniczną  gospodarkę",  gdyŜ  tłumaczenie 
"handel elektroniczny" jest daleko idącym ograniczeniem zakresu pojęcia w oryginale (często 
spotykanym  na  forum  organizacji  i  instytucji  międzynarodowych  /OECD,  BIAC,  TUAC, 
ICCP/  jest  określenie  "Digital  Economy"  korespondujące  wprost  z  pojęciem  elektronicznej 
gospodarki)”

3

Rozwój gospodarki elektronicznej 

Gospodarka elektroniczna to nie tylko nowa technologia umoŜliwiająca łatwą i szybką 

komunikację  poprzez  światowe  sieci  elektroniczne,  ale  równieŜ  konstruowanie  nowych 
związków  pomiędzy  organizacjami,  sieciami  i  formami  rynkowymi

4

.  Gospodarka 

elektroniczna  to  przede  wszystkim  transakcje  między  róŜnymi  podmiotami,  wśród  których 
trzy podstawowe kategorie to: jednostki gospodarcze, jednostki administracji publicznej oraz 
konsumenci

5

. Ilość tych kategorii sukcesywnie zwiększa się, co związane jest, z jednej strony 

z  szybkim  rozwojem  infrastruktury  informatycznej,  a  z  drugiej,  dojrzewaniem  myśli 
społecznej  do  wyzwań  społeczeństwa  informacyjnego.  Dane  dotyczące  światowego  rozwoju 
gospodarki  elektronicznej  są  imponujące.  Jednak  tempo  tych  zmian,  w  perspektywie  kilku 
minionych lat, na gruncie polskim jest zdecydowanie wolniejsze, niŜ ma to miejsce w wielu 
wysoce rozwiniętych gospodarczo krajach. Liczne opracowania, zarówno publicystyczne, jak 
i  stricte  naukowe  podkreślają,  iŜ  podstawy  tych  zmian  na  gruncie  polskim  są  nietrwałe.  Ten 
widoczny  pesymizm  potwierdza  raport  przygotowany  przez  PTE

6

.  Jednak  niestrukturalna, 

ilościowa ocena polskiego rynku elektronicznego, pojawiająca się w licznych opracowaniach, 
zwłaszcza komercyjnych jest zaskakująco pozytywna – ocenia się, iŜ rynek polski jest jednym 
z  najszybciej  rozwijających  się  rynków  internetowych  w  Europie.  Nietrudno  jednak  o  taką 
ocenę  przy  bardzo  niskim  poziom  odniesienia.  Częsty  brak  obiektywizmu  oraz  podejścia 
strukturalnego  w  konstruowanych  raportach  i  opracowaniach  wpływa  raczej  na  wyraŜanie 
"poboŜnych  Ŝyczeń",  niŜ  na  realne  raportowanie  sytuacji  polskiego  handlu  elektronicznego, 
którego perspektywy rozwoju są mimo wszystko ogromne

7

Segmenty rynku transakcji internetowych 

Wkraczanie  Internetu  w  róŜne  obszary  gospodarki  i  Ŝycia  społecznego  przekłada  się 

na wyodrębnianie specyficznych obszarów na których realizowane są transakcje. NiezaleŜnie 
od  przyjętej  definicji  gospodarki  elektronicznej  precyzyjne  wskazanie  i  zdefiniowanie 
wszystkich  segmentów  rynku  transakcji  internetowych  nie  naleŜy  do  zadań  łatwych. 
Powiązania  biznesowe  podmiotów  kooperujących  na  rynku  transakcji  internetowych 
przedstawia tabela 1 oraz ilustruje schemat 1.  

                                                 

3

 Definicja handlu elektronicznego, www.mg.gov.pl 

4

  Ratnasingam  P.,  The  Move  from  Traditional  Value-Added-Network  EDI  to  Internet  based  EDI  and  Trust, 

Materiały VII Konferencji EDI-EC, Łódź-Dobieszków 1999, s. 279-287 

5

 Niedźwiedziński M., Globalny …, op. cit., s. 130 

6

 Okońska-Hordyńska E, Piech K., red. nauk., Strategia  Lizbońska a  moŜliwość budowania  gospodarki opartej 

na wiedzy w Polsce – wnioski i rekomendacje, PTE, Warszawa 2005 

7

 www.ecard.pl 

background image

 

Tabela 1. Relacje pomiędzy segmentami rynku transakcji internetowych

8

 

 

Przedsiębiorstwo 

Konsument 

Administracja 

(rząd) 

Instytucje 

uŜyteczności 

publicznej 

Portal 

elektroniczny w 

przedsiębiorstwie

 

Przedsiębiorstwo 

B2B 

 

"klasyczny" e-biznes 

B2C 

"klasyczny" 
 e-handel 

B2A (B2G) 

zamówienia 
publiczne 

B2P 

makrootoczenie 

przedsiębiorstwa

 

B2E 

system 

informatyczny firmy

 

Konsument 

C2B 

 
 
porównywanie cen 

C2C 

 
 
aukcje internetowe 

C2A (C2G) 

 
 
podatki 

C2P 

informacje dla 
klienta 
indywidualnego 

 

Rzą

(administracja) 

G2B (A2B) 

 
 

przepływ informacji 
gospodarczych 

G2C (A2C) 

 
 
przepływ informacji 
administracyjnych 

G2G (A2A) 

koordynacja 
procesów, 
wewnętrzny obieg 
dokumentów 

G2P (A2P) 

informacje 

administracji 

państwowej dla 

społeczeństwa

 

G2E (A2E) 

system 

informatyczny 

organów 

administracji 

państwowej

 

Instytucje 

uŜyteczności 

publiczne 

 

 

 

P2P 

bezpośrednie 

kontakty 

międzyludzkie

 

 

 

Ź

ródło:  opracowanie  własne  na  podstawie:  Nojszewski  D.,  Przegląd  modeli  e-biznesowych, 

e-mentor, nr 5/2006, www.e-mentor.edu.pl. 
 
Schemat 1. Relacje pomiędzy segmentami rynku transakcji internetowych. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ź

ródło: opracowanie własne. 

 

Wraz  z  pojawianiem  się  masowo  nowych  akronimów  zauwaŜyć  moŜna  równieŜ 

wyraźne  róŜnice  w  ich  definiowaniu.  Niejednoznaczność  stosowanych  oznaczeń  oraz 
terminologii  jest  wyrazem  braku  usystematyzowania  tych  zagadnień  w  teorii.  ChociaŜ  przy 
tak  wysokim  tempie  zmian  dokonujących  się  na  rynku  elektronicznym  dezaktualizacja 
opisywanych  zagadnień  moŜe  znacznie  wyprzedzić  ich  pełne  sformalizowanie  na  łamach 

                                                 

8

 Tabela zestawia jedynie najczęściej pojawiające się w literaturze tematu oznaczenia poszczególnych rodzajów 

transakcji  internetowych.  Pozostałe  określenia  i  oznaczenia  zaprezentowane  zostały  przy  opisywaniu 
poszczególnych rodzajów transakcji. 
 

Business 

Employee 

G/A 

Government/ 

Administration 

Customer/ 

Citizen 

Public/ 

People 

background image

podręczników  stricte  naukowych.  Dzisiaj  literatura  przedmiotu  najwięcej  uwagi  poświęca 
relacjom  typu  B2B  i  B2C,  poniewaŜ  to  właśnie  one  generują  przewaŜającą  część  rynku 
elektronicznego. 
Business to Business (B2B)  
W najogólniejszym znaczeniu jest to model transakcji handlowych na rynku elektronicznym 
na  linii:  podmiot  gospodarczy  z  podmiotem  gospodarczym,  czyli  pomiędzy  firmami

9

  na 

wydzielonej część Internetu, zwanej Intranetem Gospodarczym

10

, jak i w obrębie jednej firmy 

oraz pomiędzy jej oddziałami. Transakcje B2B obejmują zarówno kontakty handlowe między 
firmami,  jak  i  tworzenie  sieci  handlowych  o  róŜnym  zasięgu  –  od  lokalnego,  poprzez 
regionalny,  do  globalnego.  Rynek  transakcji  B2B  przeznaczony  jest  przede  wszystkim  dla 
producentów,  importerów,  eksporterów,  hurtowników  i  dystrybutorów.  Tworzenie  systemu 
transakcji  handlowych  B2B  ma  słuŜyć  realizacji  strategicznych  celów  firmy.  Kluczem  do 
sukcesu  jest  określenie  obszarów,  gdzie  nowe  rozwiązania  mogą  być  zastosowane  do 
poprawy pozycji konkurencyjnej firmy. Transakcje B2B to coraz większa integracja procesów 
biznesowych  między  róŜnymi  podmiotami.  Prawidłowe  wykorzystanie  moŜliwości  rynku 
internetowego jest warunkiem zachowania pozycji konkurencyjnej firmy. Organizacje budują 
w  tym  celu  serwisy  internetowe,  z  wydzieloną,  zabezpieczoną  hasłem  częścią.  Jest  ona 
dostępna wyłącznie dla firm współpracujących lub oddziałów macierzystych

11

Business to Customer (B2C)  
Są  to  relacje  handlowe  na  linii  podmiot  gospodarczy  –  konsument  (indywidualny  odbiorca 
końcowego  produktu)

12

,  czyli  transakcje  pomiędzy  przedsiębiorstwami,  a  konsumentami  na 

odległość,  za  pomocą  środków  elektronicznych

13

.

  Najczęściej  przybierają  one  formę 

sprzedaŜy  za  pośrednictwem  sklepów  internetowych.  W  Internecie  istnieją  zarówno  małe 
sklepiki, których celem jest zapewnienie dodatkowego zbytu na posiadane produkty, jak i całe 
galerie  handlowe.  Wszystkie  określane  są  jednym  mianem  –  sklepu  internetowego.  Jest  on 
najbardziej  znaną  formą  elektronicznego  handlu,  korzystającego  z  nowego  i  atrakcyjnego 
kanału  dystrybucji.  Głównym  zadania  systemów  B2C  jest  umoŜliwienie  zakupów  on-line 
poprzez  budowanie  sieci  sprzedaŜy  w  Internecie,  opracowanie  systemu  zabezpieczenia 
danych  klienta  oraz  płatności.  B2C  uwzględnia  równieŜ  dostawę  produktu  lub  usługi  oraz 
wsparcie  posprzedaŜowe  (gwarancje,  serwisy,  informacje  dla  klientów).  W  systemach  B2C 
waŜne jest takŜe budowanie długoterminowych relacji z klientem i dbanie o jego zadowolenie 
z  dokonanych  zakupów.  Nie  moŜna  dopuścić  do  braku  zadowolenia  klienta  lub  poczucia 
dyskomfortu  spowodowanego  „wirtualną  sprzedaŜą”.  Zatem  rozwój  rozwiązań  B2C  pociąga 
za  sobą  konieczność  stosowania  rozwiązań  CRM  (Customer  Relationship  Management). 
Handel elektroniczny umoŜliwia mniejszym firmom konkurowanie z firmami o ugruntowanej 
pozycji  rynkowej  i  duŜym  zasięgu  działalności  poprzez  zmniejszanie  barier  geograficznych. 
Działania handlowe B2C, chociaŜ nie stanowią najistotniejszej części obrotów realizowanych 
za  pośrednictwem  Internetu,  prowadzą  jednak  zmniejszenia  udziału  kosztownych  kanałów 
dystrybucji i pozyskania nowych klientów

14

 

Business to Administration (B2A) / Business to Government (B2G)  
Relacje  te  wyznaczają  ten  obszar  e-biznesu,  który  obejmuje  transakcje  między 
przedsiębiorstwem, a jego makrootoczeniem, głównie instytucjonalnym. Czyli są to kontakty 
między  firmami  a  urzędami  administracji  rządowej  i  samorządowej  za  pośrednictwem 

                                                 

9

 www.eminder.pl 

10

 www.spoleczenstwoinformacyjne.pl  

11

 http://dyrektor.nf.pl 

12

 www.eminder.pl 

13

 www.spoleczenstwoinformacyjne.pl 

14

 http://dyrektor.nf.pl 

background image

Internetu

15

.  NajwaŜniejsze  zadania  systemu  B2A  z  punktu  widzenia  przedsiębiorstwa  to: 

kreowanie  wizerunku  firmy,  działania  w  celu  zwiększania  wiarygodności  firmy,  tworzenie 
więzi  między  firmą  i  jej  otoczeniem,  nawiązanie  współpracy  z  instytucjami 
zorganizowanymi

16

.  Handel  B2A  odbywa  się  najczęściej  w  formie  przetargów  on-line  oraz 

targów.  Rodzaj  transakcji  oznaczany  symbolicznie  B2G  jest  alternatywnym  określeniem  dla 
B2A

17

. ChociaŜ w tym przypadku relacje  B2A zawęŜa się  czasem jedynie do relacji na linii 

rząd – obywatel.  
Business to Public (B2P)

18

  

Jest  to  obszar  e-biznesu,  który  obejmuje  relacje  między  przedsiębiorstwem,  a  jego 
makrootoczeniem,  głównie  społecznym

19

.  B2P  określa  się  jako  relacje  na  linii  firma-media-

klient.  Ogólnie  rzecz  biorąc  jest  to  marketing  on-line,  czyli  ogół  czynności  niezwiązanych 
bezpośrednio  ze  sprzedaŜą  towarów  i  usług

20

.  Ten  rodzaj  transakcji  przeznaczony  jest  dla 

relacji  pomiędzy  osobą  właściciela  bądź  przedstawiciela  podmiotu  gospodarczego,  a  jego 
bliskimi  bądź  stałymi  partnerami  gospodarczymi

21

.  NajwaŜniejsze  zadania  systemu  B2P 

przedsiębiorstwa  to:  kreowanie  wizerunku  firmy,  promocja  marki  firmy  i  jej  produktów, 
tworzenie więzi między firmą i jej otoczeniem, przyciąganie nowych klientów

22

. Relacje B2P 

słuŜą  zatem  szeroko  pojmowanej  działalności  promocyjnej  i  reklamowej,  pomagają  w 
budowaniu  wizerunku  firmy  i  utrzymywaniu  przyjaznych  kontaktów  z  klientami,  promocji 
logo,  nazwy  firmy,  towaru  lub  usługi

23

.  B2P  obejmuje  szeroko  rozumianą  politykę  public 

relations przedsiębiorstwa. Jest nieodłącznym elementem działań zmierzających do zdobycia 
zaufania  klientów

24

.  Obszar  ten  jest  nadal  bardzo  zaniedbywany  przez  polskie 

przedsiębiorstwa. 
Business to Employee (B2E)  
Ten rodzaj relacji biznesowych przeznaczony jest na kontaktowanie się pomiędzy podmiotem 
gospodarczym,  a  jego  pracownikami

25

.

  B2E  wykorzystuje  związki  pomiędzy  firmą  a 

pracownikami w celu podniesienia efektywności przedsiębiorstwa

26

. Z załoŜenia portale B2E 

są witrynami firmowymi dostępnymi dla wszystkich pracowników danego przedsiębiorstwa. 
Ich  podstawowym  zadaniem  jest  usprawnienie  pracy  działów  personalnych  poprzez 
dostarczanie  informacji  pracownikom  oraz  zapewnienie  kanału  komunikacyjnego 
przeznaczonego na informacje zwrotne. B2E – to udostępnianie informacji za pośrednictwem 
portali internetowych, np. o zasadach przyjęć do pracy, szkoleniach, zasadach wynagradzania 
i  motywowania,  a  takŜe  materiały  przydatne  w  pracy  –  dane  statystyczne,  badania  i  analizy 
rynkowe,  obsługa  on-line  zakładowych  funduszy  inwestycyjnych,  usług  bankowych 
ś

wiadczonych  przez  kasę  zapomogo-poŜyczkową  i  wiele  innych  zadań  organizacyjnych

27

                                                 

15

 www.eminder.pl 

16

 http://dyrektor.nf.pl 

17

 Cieśliński S. J., Polska u wrót e-gospodarki, Nowa Gospodarka, luty 2005, s. 56 

www.spoleczenstwoinformacyjne.pl 
Przedsiębiorczość „na topie” – franchising i e-biznes, www.wsap.bialystok.pl. 

18

  B2P  jest  równieŜ  określeniem  relacji  Business-to-Partner.  Jest  to  obszar  rynku  w  którym  dostawca, 

dystrybutor bądź producent sprzedaje swoje produkty za pomocą sieci pośredników czy dealerów. Stachowicz-
Stanusch A., Stanusch M., CRM: Identyfikowanie klienta, Magazyn Brief, nr 44/2003, www.brief.pl. 

19

 Nojszewski D., Biznes elektroniczny - czyli jaki?, e-mentor, nr 2/2007, www.e-mentor.edu.pl. 

20

 www.spoleczenstwoinformacyjne.pl 

21

 www.veranet.pl 

22

 www.blitz.pl 

23

 www.internet-w-biznesie.portada.pl 

24

  Klonowski  Z.,  Systemy  informatyczne  zarządzania  przedsiębiorstwem.  Modele  rozwoju  i  właściwości 

funkcjonalne, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2004, s. 104 

25

 www.veranet.pl 

26

 www.eminder.pl 

27

 www.gazeta-it.pl 

background image

Zaawansowane systemy B2E kierują się w stronę integracji systemów informatycznych firmy 
z  systemami  obsługi  pracowników  oraz  kandydatów  do  pracy.  Zautomatyzowanie  procesów 
administracyjnych  pozwala  w  znacznym  stopniu  odciąŜyć  działy  personalne  i  uprościć 
wykonywanie zadań związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi

28

.  

Customer to Business (C2B)  
W tym typie transakcji stroną inicjującą jest konsument, który określa rodzaj poszukiwanego 
towaru  bądź  usługi  łącznie  z  ceną  zapłaty

29

.  Działania  handlowe  C2B  są  prowadzone  na 

specjalnie  w  tym  celu  zorganizowanych  obszarach  rynku  internetowego,  zwanych  aukcjami 
grupowymi.  Polegają  na  zgłaszaniu  przez  kupujących  chęci  zakupu  określonej  ilości 
produktów.  Firmy  oferujące  produkt,  na  który  zgłaszane  jest  zapotrzebowanie,  odczytują 
zgłoszenie  i  przedstawiają  swoje  warunki  sprzedaŜy.  Jeśli  proponowane  warunki  grupa 
klientów  uzna  za  zadowalające,  przyjmuje  ofertę  i  transakcja  jest  realizowana.  Forma  ta 
pozawala  przedsiębiorstwu  np.  na  zbycie  posiadanych  nadwyŜek,  zaś  kupujący  otrzymuje 
szansę na zakupienie produktu za stosunkowo niska cenę

30

.  

Customer to Customer (C2C)  
Relacja  ta  określa  typ  zaleŜności  biznesowych  zachodzących  pomiędzy  końcowymi 
konsumentami  dobra  bądź  usługi

31

,  czyli  na  linii:  konsument  z  konsumentem.  Transakcje  te 

realizowane  są  najczęściej  w  wypadku  sprzedawania  i  kupowania  na  aukcjach 
internetowych

32

.  Rynek  transakcji  C2C  pełni  funkcję  tablicy  ogłoszeń,  często  połączonej  z 

systemem  aukcyjnym.  System  taki  z  jednej  strony  pomaga  sprzedać  niepotrzebne  produkty, 
które  znajdują  się  w  posiadaniu  osób  prywatnych,  a  z  drugiej  –  umoŜliwia  dokonanie 
okazyjnego zakupu innym klientom. Rynek C2C jest w pewnym sensie odpowiednikiem giełd 
staroci

33

.  

Citizen to Citizen (Cn2Cn) ) lub zamiennie (Z2Z), (C2C) 
Jest  to  alternatywne  określenie  do  scharakteryzowanych  wyŜej  relacji  C2C.  ChociaŜ  w  tym 
znaczeniu  wskazuje  się  na  relacje  pomiędzy  obywatelami,  a  ich  organizacjami,  często  w 
zawęŜeniu do organizacji o charakterze politycznym

34

Customer to Administration (C2A) / Customer to Government (C2G) 
Są  to  relacje  na  linii  klient-administracja

35

  za  pośrednictwem  Internetu  w  celu  realizacji 

zobowiązań obywateli wobec organów administracji państwowej oraz zdobywania informacji. 
Transakcje C2A to m. in.: zamówienia publiczne, rozliczenia podatkowe i transfer w ramach 
opieki  zdrowotnej  i  systemu  ubezpieczeń  społecznych,  składanie  wniosków  o  wydanie 
paszportu, dowodu osobistego, czyli wszystko to, gdzie realizowane zadania są przedmiotem 
zaangaŜowania się organów państwowych kaŜdego szczebla

36

Citizen to Government (Cn2G) lub zamiennie (Z2G), (C2G) 
Relacje  te  stanowią  alternatywne  określenie  dla  scharakteryzowanych  wyŜej  relacji  C2A  i 
C2G. 

                                                 

28

 http://ws-webstyle.com 

29

 Komańda M., Funkcjonowanie  w strukturze sieciowej na przykładzie programów partnerskich, Management 

Forum 2020: Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania strategicznego, www.sgh.waw.pl, s. 4 

30

 http://dyrektor.nf.pl 

31

 Nojszewski D., Biznes …, op. cit. 

32

 www.eminder.pl 

33

 Przedlacki M., Pałaszewski P., Skuza A., Zarządzanie na Ekranie, Marzec 2002, www.swiatmarketingu.pl 

34

  E-urząd:  klucz  do  taniego  państwa  –  nasze  podejście,  Konferencja:  „Tanie  Państwo:  e-Government  –  status 

oraz perspektywy w Polsce i doświadczenia innych, Andersen Bisiness Consulting, Warszawa 14.12.2004, s. 6 

35

 Gregor B., Stawiszyński M., E-Commerce, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz - Łódź 2002 

36

  Kołodko  G.  W.,  Nowa  gospodarka  i  jej  implikacje  dla  długookresowego  wzrostu  w  krajach 

posocjalistycznych, Warszawa 29-30 marca 2001 r., www.paweloszek.republika.pl 

background image

Customer to Public (C2P)  
Są  to  relacje  na  linii  konsument  –  instytucje  uŜyteczności  publicznej.  Ich  podstawowym 
zadaniem  jest  rzesunięcie  wymiany  informacji  z  klienta  zinstytucjonalizowanego  na 
indywidualnego i rozszerzenie sfery zastosowań na inne dziedziny Ŝycia publicznego

37

Government to Business (G2B) / Administration to Business (A2B)

38

 

Ten  rodzaj  transakcji  określa  relacje  pomiędzy  instytucjami  publicznymi  a  biznesem 
(gospodarką)

39

.  Potrzeba  stworzenia  e-urzędów,  nie  tylko  w  przypadku  obsługi  podmiotów 

biznesowych,  jest  priorytetowym  zadaniem  państwa  w  ramach  realizacji  programu  „taniego 
państwa”.  Poprzez  relacje  G2B  naleŜy  rozumieć  ogół  działań  opisanych  w  relacjach  typu 
B2G. 
Government to Customer (G2C) / Administration to Customer (A2C) 
Relacje  te  obejmują  usługi  urzędów  państwowych  (administracji)  w  celu  zrealizowania 
istotnych  spraw  dla  obywateli.  W  najprostszym  ujęciu  relacje  G2C  moŜna  określić  jako 
internetową  reprezentację  organów  administracji  publicznej  (rządowej  i  samorządowej)  w 
odniesieniu do obywateli Do typowych zadań na szczeblu samorządu terytorialnego zaliczyć 
moŜna  przepływy  finansowe  pomiędzy  obywatelami,  a  administracją  publiczną,  np.:  zwrot 
nadpłaty podatku, zasiłki, itp.

40

. Poprzez relacje G2C naleŜy rozumieć ogół działań opisanych 

w relacjach typu C2G.  
Government to Citizen (G2Cn ) lub zamiennie (G2Z), (G2C) 
Relacje  te  stanowią  alternatywne  określenie  dla  scharakteryzowanych  wyŜej  relacji  G2C  i 
A2C. Często jednak w tym znaczeniu podkreśla się komunikację na linii: instytucje publiczne 
– obywatel

41

 będący czynnym uczestnikiem Ŝycia politycznego

42

.  

Government to Government (G2G) / Administration to Administration (A2A) 
Relacje pomiędzy organizacjami rządowymi (administracją państwową) na poziomie lokalnym, 
regionalnym i krajowym

43

. Głównym zadaniem tego rodzaju transakcji jest wymiana informacji 

pomiędzy  urzędami,  czyli  dzielenie  informacji.  G2G  obejmuje  procesy  biznesowe 
przekraczające  granice  jednej  organizacji,  np.:  wymiana  międzynarodowa,  cło  i  migracja, 

p

lanowanie  budŜetu  od  krajowego  po  gminny,  utrzymanie  dróg  wojewódzkich,  itp.

44

.  Relacje 

G2G to koordynacja procesów oraz wewnętrzny obieg dokumentów

45

Government/Administration to Public (G/A2P) / Government/Administration to People 
(G/A2P) 
Podstawą  transakcji  typu  G2P  są  relacje  na  linii  organizacje  rządowe  (administracja 
państwowa)  –  społeczeństwo

46

.  Są  to  relacje  o  charakterze  ogólnym,  niezwiązane 

bezpośrednio z przebiegiem procesu transakcji

47

Government to Employee (G2E) / Administration to Employee (A2E) 
Komponent  G2E  koncentruje  się  integracji  systemów  informatycznych,  którego  docelowym 
uŜytkownikiem  jest  pracownik  administracji  państwowej  odpowiedzialny  za  aktualizację  i 

                                                 

37

 Chmielarz W., Handel elektroniczny, www2.wz.uw.edu.pl 

38

  A2B  jest  równieŜ  oznaczeniem  kategorii  Application  to  Business  będącej  relacją  określającą  rodzaj 

prowadzenia  działalności  biznesowej  polegającą  na  wynajmowaniu  programów,  czy  teŜ  usług  komputerowych 
firmom za pośrednictwem Internetu. Nojszewski D., Biznes …, op. cit.  

39

 Nojszewski D., Biznes …, op. cit. 

40

 Stecyk A., Internetowy Model Systemu Informacji G2C, Gazeta IT, nr 35/2005, www.gazeta-it.pl 

41

 Nojszewski D., Biznes …, op. cit. 

42

 E-urząd…, op. cit., s. 6 

43

 Ibidem, s. 6 

44

  Projekt  PESEL  2,  Przebudowa  i  integracja  systemu  rejestrów  państwowych,  Ministerstwo  Spraw 

Wewnętrznych i Administracji, Departament Rozwoju Rejestrów, Warszawa 2006, s. 18 

45

 Combe C., Introduction to e-business, management and strategy, Amsterdam - Boston - Heidelberg - Londyn - 

Nowy Jork - Oxford - ParyŜ 2006, s. 67 

46

 www.collegium.edu.pl 

47

 Klonowski Z., Systemy …, op. cit., s. 196 

background image

udostępnianie  informacji.  Relacje  G2E  polegają  na  udostępnianiu  pracownikom  aplikacji 
niezbędnych  do  realizacji  ich  zadań  (według  potrzeb  wynikających  z  zakresu  systemu  oraz 
przyjętych  procedur  działania,  np.  aplikacje  dla  helpdesk,  aplikacje  słuŜące  do  generacji 
standardowych raportów i monitorowania systemu, aplikacje wspomagające realizację pewnych 
zadań związanych z udostępnianiem danych, itp.)

48

Public to Public (P2P) / People to People (P2P) 
Relacje  na  linii  media  infrastruktury  publicznej  –  media  infrastruktury  publicznej 
zapewniające  sprawniejsze  i  szybsze  przekazywania  i  przetwarzanie  informacji  pomiędzy 
organami  rządowymi,  samorządowymi  i  innymi  organami  uŜyteczności  publicznej

49

Zadaniem transakcji typu P2P jest tworzenie skutecznych relacji pomiędzy przedstawicielami 
społeczeństw

50

Zakończenie 

Tematyka,  jakiej  dotyczy  niniejszy  referat  ewolucje  praktycznie  kaŜdego  dnia. 

Przedstawiciele  branŜy  IT  prześcigają  się  w  zaskakiwaniu  uŜytkowników  Internetu 
innowacyjnymi  rozwiązaniami.  Faktem  stało  się  dziś,  iŜ  korzystanie  z  transakcji 
internetowych nie jest rozrywką, a działaniem, które jest warunkiem koniecznym przetrwania 
organizacji  na  konkurencyjnym  rynku  globalnym.  Z  drugiej  strony  walory  związane  ze 
skróceniem  czasu  realizacji  poszczególnych  transakcji  i  znacznym  obniŜeniem  kosztów  ich 
obsługi  są  nie  do  podwaŜenia.  „Przedsiębiorstwa,  które  nie  nadąŜą  za  kierunkiem  rozwoju 
wyznaczonym przez e-commerce przestaną liczyć się na rynku”

51

.  

Wśród  wskazanych  wyŜej  relacji  znalazły  się  zarówno  relacje  implikacji,  jak  i 

równowaŜności.  Ich  rozwój  oraz  pojawianie  się  nowych  kategorii  jest  nieunikniony.  Szkoda 
jednak,  Ŝe  autorzy  nowych  rozwiązań  nie  dbają  o  niepowtarzalność  ich  oznaczeń,  a  tym 
samym pełną identyfikowalność wprowadzanych terminów. 
Pozycje źródłowe 
1.

 

Chmielarz W., Handel elektroniczny, www2.wz.uw.edu.pl . 

2.

 

Cieśliński S. J., Polska u wrót e-gospodarki, Nowa Gospodarka, luty 2005. 

3.

 

Combe  C.,  Introduction  to  e-business,  management  and  strategy,  Amsterdam  -  Boston  - 
Heidelberg - Londyn - Nowy Jork - Oxford - ParyŜ 2006. 

4.

 

E-urząd:  klucz  do  taniego  państwa  –  nasze  podejście,  Konferencja:  „Tanie  Państwo:  e-
Government  –  status  oraz  perspektywy  w  Polsce  i  doświadczenia  innych,  Andersen 
Bisiness Consulting, Warszawa 14.12.2004. 

5.

 

Frąckiewicz E., Marketing internetowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. 

6.

 

Gregor  B.,  Stawiszyński  M.,  E-Commerce,  Oficyna  Wydawnicza  Branta,  Bydgoszcz  - 
Łódź 2002. 

7.

 

Klonowski Z., Systemy informatyczne zarządzania przedsiębiorstwem. Modele rozwoju i 
właściwości  funkcjonalne,  Oficyna  Wydawnicza  Politechniki  Wrocławskiej,  Wrocław 
2004. 

8.

 

Kołodko  G.  W.,  Nowa  gospodarka  i  jej  implikacje  dla  długookresowego  wzrostu  w 
krajach 

posocjalistycznych, 

Warszawa 

29-30 

marca 

2001 

r., 

www.paweloszek.republika.pl. 

9.

 

Komańda  M.,  Funkcjonowanie  w  strukturze  sieciowej  na  przykładzie  programów 
partnerskich,  Management  Forum  2020:  Nowoczesne  koncepcje  i  metody  zarządzania 
strategicznego, www.sgh.waw.pl. 

                                                 

48

 Projekt PESEL 2…, op. cit., s. 17-18. 

E-urząd…, op. cit., s. 6. 

49

 Chmielarz W., Handel …, op. cit. 

50

 www.collegium.edu.pl 

51

 Klonowski Z., Systemy …, op. cit, s. 102 

background image

10.

 

Niedźwiedziński  M.,  Globalny  handel  elektroniczny,  Wydawnictwo  Naukowe  PWN, 
Warszawa 2004. 

11.

 

Nojszewski  D.,  Biznes  elektroniczny  -  czyli  jaki?,  e-mentor,  nr  2/2007,  www.e-
mentor.edu.pl. 

12.

 

Nojszewski  D.,  Przegląd  modeli  e-biznesowych,  e-mentor,  nr  5/2006,  www.e-
mentor.edu.pl. 

13.

 

Okońska-Hordyńska E, Piech K., red. nauk., Strategia Lizbońska a moŜliwość budowania 
gospodarki opartej na wiedzy w Polsce – wnioski i rekomendacje, PTE, Warszawa 2005. 

14.

 

Projekt PESEL 2, Przebudowa i integracja systemu rejestrów państwowych, Ministerstwo 
Spraw Wewnętrznych i Administracji, Departament Rozwoju Rejestrów, Warszawa 2006. 

15.

 

Przedlacki  M.,  Pałaszewski  P.,  Skuza  A.,  Zarządzanie  na  Ekranie,  Marzec  2002, 
www.swiatmarketingu.pl.  

16.

 

Przedsiębiorczość „na topie” – franchising i e-biznes, www.wsap.bialystok.pl. 

17.

 

Ratnasingam P., The Move from Traditional Value-Added-Network EDI to Internet based 
EDI and Trust, Materiały VII Konferencji EDI-EC, Łódź-Dobieszków 1999. 

18.

 

Stachowicz-Stanusch A., Stanusch M., CRM: Identyfikowanie klienta, Magazyn Brief, nr 
44/2003, www.brief.pl. 

19.

 

Stecyk  A.,  Internetowy  Model  Systemu  Informacji  G2C,  Gazeta  IT,  nr  35/2005, 
www.gazeta-it.pl

20.

 

http://dyrektor.nf.pl 

21.

 

http://ws-webstyle.com 

22.

 

www.blitz.pl  

23.

 

www.collegium.edu.pl 

24.

 

www.ecard.pl 

25.

 

www.eminder.pl 

26.

 

www.gazeta-it.pl 

27.

 

www.internet-w-biznesie.portada.pl  

28.

 

www.mg.gov.pl 

29.

 

www.spoleczenstwoinformacyjne.pl 

30.

 

www.veranet.pl