Microsoft Word - Modelarz_odlewniczy_722[01].O1.03

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Ewa Pogorzelska

Charakteryzowanie procesu wykonania odlewu
722[01].O1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Podstawowe pojęcia z zakresu odlewnictwa

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Przebieg procesu wykonania odlewu i charakterystyka jego etapów

5.2.1. Ćwiczenia 14

5.3. Ręczne wykonywanie czynności, zabiegów i operacji wchodzących w zakres procesu
odlewniczego. 16

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Mechanizacja i automatyzacja procesu wykonania odlewu.

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Charakteryzowanie procesu

wykonania odlewu”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie modelarz odlewniczy 722[01].
W poradniku zamieszczono:
− wymagania wstępne,

− wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć,

− przykładowe scenariusze zajęć,
− propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

− wykaz literatury, z której uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami aktywizującymi
ze szczególnym uwzględnieniem:
− metody ćwiczeń praktycznych,

− metody projektów,
− metody tekstu przewodniego,

−  pokazu z objaśnieniem.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane – począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może się
posłużyć zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
−  plan testu w formie tabelarycznej,
−  punktacje zadań i sprawdzianów uczenia się,

− propozycje norm wymagań,

− instrukcję dla nauczyciela,
− instrukcję dla ucznia,

− kartę odpowiedzi,

− zestaw zadań testowych.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Moduł 722[01].O1

Podstawy odlewnictwa

722[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i

higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

722[01].O1.02

Stosowanie zasad eksploatacji

maszyn i urządzeń

722[01].O1.03

Charakteryzowanie procesu

wykonania odlewu

722[01].O1.04

Porównywanie metod wykonania odlewów

722[01].O1.05

Ocenianie jakości odlewów

722[01].O1.06

Organizowanie produkcji odlewów

Schemat układu jednostek modułowych

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
− korzystać z różnych źródeł informacji,

− stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony ppoż,

− dobierać i stosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej w zależności od

prowadzonych prac,

− stosować zasady ochrony środowiska,

− stosować procedury udzielania pierwszej pomocy,

− wyszukiwać potrzebne informacje w dokumentach,
− organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

− pracować indywidualnie,

− współpracować w grupie,
− prezentować wyniki pracy własnej i grupowej,

− uczestniczyć w dyskusji,

− interpretować wskazany tekst,
− stosować terminologię techniczną, związaną z eksploatacją maszyn i urządzeń,

− posługiwać się instrukcją przy wykonywaniu ćwiczeń,

− wykonywać proste obliczenia techniczne,

−

rozpoznawać podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w odlewniach,

−

dokonywać oceny stanu technicznego użytkowanych maszyn i urządzeń,

− rozpoznawać potencjalne zagrożenia związane z eksploatacją maszyn i urządzeń oraz

wskazywać sposoby zapobiegania im.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………….
Modułowy program nauczania: Modelarz odlewniczy 722[01]
Moduł:

722.[01].O1

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie procesu wykonania odlewu 722[01].O1.03

Temat: Wykonaj formę piaskową z modelu niedzielonego.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wykonywania form odlewniczych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− zorganizować stanowisko pracy do wykonania formy odlewniczej piaskowej,

− dobrać masę przymodelową i masę wypełniającą do wykonania formy,
− dobrać skrzynki formierskie do wykonywanej formy,

− dobrać potrzebne narzędzia formierskie,

− dobrać odpowiednie materiały pomocnicze do wykonywania formy,
− wykonać formę, zachowując odpowiednią kolejność czynności,

− zaformować wkład wlewowy,

− wyciąć wlew główny,
− wyjąć model z formy,

− złożyć połówki formy,

− przestrzegać odpowiednich przepisów bhp podczas pracy,
− zaprezentować efekty swojej pracy.

Metody nauczania:

− ćwiczenia praktyczne,

− pogadanka.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− indywidualna

Środki dydaktyczne:

− model drewniany niedzielony,

− płyta podmodelowa,
− model układu wlewowego,

− skrzynki formierskie,

− masa przymodelowa,
− masa wypełniająca,

− narzędzia formierskie,

− materiały pomocnicze(okurzacz z pudrem formierskim, pojemnik z wodą do zwilżania

formy, sworznie do składania formy),

− literatura fachowa.

Czas: 240 minut.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

1.  Sprawy organizacyjne.
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3.  Zorganizowanie stanowiska do wykonania ćwiczenia.
4.  Realizacja tematu:

− każdy uczeń otrzymuje model drewniany niedzielony, model układu wlewowego,

płytę podmodelową, materiały główne i pomocnicze, narzędzia formierskie, skrzynki
formierskie.

− Uczeń, wykorzystując posiadane materiały, wykonuje formę piaskową.

− nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga właściwie, w odpowiedniej kolejności

i przy użyciu odpowiednich narzędzi wykonać formę.

5.  Po wykonaniu ćwiczenia uczeń próbuje dokonać analizy wykonanej pracy.
6.  Uczeń wskazuje swoje słabe i mocne strony.
7.  Nauczyciel dokonuje analizy pracy ucznia.
8.  Uczeń prezentuje swoją pracę.
9.  Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Mechanizacja czynności podczas wykonywania
formy piaskowej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania ćwiczenia i zdobytych umiejętności.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca………………………..
Modułowy program nauczania: Modelarz odlewniczy 722 [01]
Moduł:

722[01].O1

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie procesu wykonania odlewu 722[01].O1.03

Temat: Narzędzia służące do wykonywania formy odlewniczej piaskowej.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozróżniania narzędzi formierskich i określania ich
zastosowania w procesie wykonywania form.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− nazwać narzędzia formierskie,
− sprecyzować czynności, jakie wykonuje się przy pomocy określonego narzędzia,

− dobrać odpowiednie narzędzia formierskie do wykonania formy,

− opisać sposób użycia narzędzi,
− określić zasady bhp obowiązujące podczas używania narzędzi.

Metody nauczania:

− metoda tekstu przewodniego,

− gra dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− indywidualna,

− grupowa.

Środki dydaktyczne:

− narzędzia formierskie,
− literatura fachowa,

− plansza,

− ołówki,
− kartki samoprzylepne.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest poznawanie narzędzi i sposobów ich wykorzystania w praktyce

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, podział klasy na grupy,
zaznajomienie uczniów z pracą metodą przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
Zapoznaj się z zadaniem, które masz wykonać, dokonaj przeglądu materiałów źródłowych,
podobnych rozwiązań zadania. Postaraj się odpowiedzieć na następujące pytania:
1. Jakie narzędzia formierskie używane są podczas wykonywania formy?

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2.  Do czego służą poszczególne narzędzia?
3.  W jakiej kolejności używa się poszczególnych narzędzi podczas formowania?
4.  Czy potrafisz dobrać narzędzie do wykonywanej czynności?

Uczniowie wykorzystują tablice poglądowe i literaturę techniczną.

PLANOWANIE
1.  Ustal nazwy narzędzi formierskich.
2.  Ustal, jakie czynności wykonuje się przy użyciu poszczególnych narzędzi.
3.  Ustal, w jakiej kolejności użyjesz narzędzi podczas formowania.
4.  Zaplanuj czynności prezentacji tych narzędzi.

UZGODNIENIE
1.  Omów wszystkie punkty fazy planowania z nauczycielem.
2.  Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1.  Ułóż na planszy narzędzia formierskie w kolejności, w jakiej używane są podczas

formowania.

2.  Na kartkach samoprzylepnych napisz nazwy tych narzędzi.
3.  Pod każdym narzędziem przyklej kartkę z jego nazwą.
4.  Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów wybierają lidera grupy,

który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

SPRAWDZANIE
1.  Czy narzędzia na planszy zastały ułożone w odpowiedniej kolejności?
2.  Czy poprawnie zostały napisane nazwy narzędzi?
3.  Czy poprawnie zostały przyklejone kartki z nazwami narzędzi?

ANALIZA
Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel
podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe, ważne umiejętności zostały
wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Gra dydaktyczna: Chochlik drukarski i narzędzia formierskie.

W podanych poniżej pojęciach dotyczących narzędzi formierskich chochlik drukarski
zamienił niektóre litery na liczby.
Uzupełnij brakujące litery w podanych wyrażeniach, a następnie utwórz z nich hasło,
wstawiając je w diagram w kolejności według ich numerów.

1.  j 27 sz 6 zurk 8
2.  4 bi 44 anie u 37 hwytu 45 łotkiem
3.  ub 10 jak 16 pne 50 mat 21 czne

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.  gła 23 zik
5.  zgar 9 ia 3
6.  przes 29 ewa 41i 43 masy rdze 13 io 33 e 35
7.  w 34 ci 30 cie 1 lewu główneg 46
8.  49ancet
9.  d 20 ucha 26 ka
10.   ok. 39 rzacz
11.  zmiot 15 a
12.  s 40 pilka 17 ormie 19 ska
13.  zwilżani48 brz 11 gów f 18 rmy 12 o 47ą
14.  zgarnianie nadmiaru ma 28 y
15.  wyko 5 czanie wn 14 ki f 22 rmy
16.  czynn 32 ści wykon 25 wane 31 odc 7 as u 24 ijania masy form38erskiej
17.  p 36 dzel do zw 42 lżania brzegów form 2 wodą

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11  12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27  28 29 30  31 32

33 34 35 36 37 38 39 40  41 42 43 44  45 46 47 48 49 50

Czas wykonywania: 45 minut.

Sposób przeprowadzenia:
−  uczniowie pracują w takich zespołach, jak podczas opracowywania tematu: „Narzędzia

służące do wykonywania formy odlewniczej piaskowej”, metodą przewodniego tekstu,

− zwycięski zespół otrzymuje dodatkowo 3 punkty,

− zespół, który wykonał polecenia jako drugi, otrzymuje 1 dodatkowy punkt.

Proponowana punktacja za prawidłowe wykonanie poleceń gry:
− 35 punktów za uzupełnienie brakujących liter we wszystkich pojęciach (1 punkt za każde

prawidłowo uzupełnione pojęcie),

− 5 punktów za odgadnięcie hasła i napisanie go pod diagramem,
− 3 punkty dodatkowo dla zwycięskiego zespołu,

−  1 punkt dodatkowo dla drugiego w kolejności zespołu.
Uzyskane przez uczniów punkty można przełożyć na oceny w następujący sposób:
−  43 - 40 celujący
−  39 - 36 bardzo dobry

− 35 - 31 dobry

− 30 - 27 dostateczny
− 26 - 22 dopuszczający

− 19 - 0 niedostateczny

Praca domowa:
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Ręczne wykonywanie czynności podczas
formowania.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1.Podstawowe pojęcia z zakresu odlewnictwa

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie1

Przyporządkuj nazwy do określeń podanych na planszy.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien :

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z podstawowymi określeniami z zakresu odlewnictwa,
3)  przykleić kartki z nazwami elementów obok odpowiednich definicji,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy,
5)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania- uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

− plansza, na której podane są podstawowe definicje z zakresu odlewnictwa,
− literatura fachowa,

− kartki samoprzylepne z nazwami elementów, które opisują te definicje.

Ćwiczenie 2

Na rysunku przedstawiającym układ wlewowy, wpisz nazwy jego oznaczonych

elementów

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z podstawowymi elementami składającymi się na układ wlewowy,
3)  przykleić kartki z nazwami elementów w oznaczonych miejscach rysunku,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy,
5)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2

Przebieg procesu wykonania odlewu i charakterystyka jego

etapów.

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z podanych próbek materiałów formierskich wybierz materiały, które są potrzebne do

przygotowania masy wypełniającej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien :

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami na temat materiałów potrzebnych do wykonywania mas

formierskich,

3) wybrać z podanych próbek te, które będą potrzebne do wykonania masy wypełniającej i

ustawić je na planszy,

4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania- uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,
− ćwiczenia praktyczne,

− tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

− pojemniki z oznaczonymi próbkami materiałów formierskich,
− literatura fachowa,

− plansza.

Ćwiczenie 2

Podane kartki samoprzylepne z zapisanymi czynnościami, ułóż i przyklej na planszy

w odpowiedniej kolejności, zgodnie z przebiegiem procesu wykonywania odlewu.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami na temat kolejności wykonywania czynności, zabiegów

i operacji podczas wykonywania odlewu,

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) ułożyć i przykleić na planszy, w odpowiedniej kolejności, kartki samoprzylepne

z nazwami czynności, wykonywanych przy produkcji odlewu,

4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania- uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− ćwiczenia praktyczne,

− tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

− kartki samoprzylepne, na których zapisane są czynności, wykonywane podczas produkcji

odlewu,

− literatura fachowa,

− plansza.

Ćwiczenie 3

Przyporządkuj podane na kartkach nazwy do odpowiednich narzędzi formierskich.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z wiadomościami na temat narzędzi formierskich, ich nazw i zastosowania,
3)  ułożyć otrzymane narzędzia w rzędzie na planszy,
4)  pod każdym narzędziem przykleić kartkę samoprzylepną z jego nazwą,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6)  dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania- uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− ćwiczenia praktyczne,

− tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

− narzędzia formierskie,

− kartki samoprzylepne z wypisanymi nazwami narzędzi,

− plansza,
− literatura fachowa.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Ręczne wykonywanie czynności, zabiegów i operacji

wchodzących w zakres procesu odlewniczego

5.3.1. Ćwiczenie

Wykonaj formę piaskową z modelu niedzielonego.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp,
2)  zapoznać się z wiadomościami na temat ręcznego wykonywania formy piaskowej,
3)  wybrać materiały główne i pomocnicze niezbędne do wykonania formy,
4)  wybrać narzędzia niezbędne do wykonania formy,
5)  wykonać formę, zgodnie z kolejnością wykonywania poszczególnych czynności,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania- uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− model,
− płyta podmodelowa,

− model układu wlewowego,

− skrzynki formierskie,
− masa przymodelowa,

− masa wypełniająca,

− narzędzia formierskie,
− materiały pomocnicze (okurzacz z pudrem formierskim, pojemnik z wodą do zwilżania

formy, sworznie do składania formy),

− literatura fachowa.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Mechanizacja i automatyzacja procesu wykonania odlewu

5.4. 1. Ćwiczenia

Ćwiczenie1

Na planszy, obrazującej przebieg wykonywania odlewu w formie piaskowej, zaznacz

czynności, które można zmechanizować.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami na temat sposobów mechanizacji czynności

przy produkcji odlewów,

3) ułożyć i przykleić kartki w miejscach na planszy, gdzie oznaczone są czynności, które

można zmechanizować,

4)  napisać na kartce nazwę maszyny lub urządzenia użytego do mechanizacji tej czynności,
5)  omówić miejsca ułożenia znaczków,
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7)  dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania- uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne,
− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− plansza pokazująca przebieg procesu wykonywania odlewu w formie piaskowej,

− kartki samoprzylepne,
− pisaki,

− literatura fachowa.

Ćwiczenie 2

Na przyklejonych w poprzednim ćwiczeniu kartkach, napisz nazwy maszyn i urządzeń,

które służą do mechanizacji zaznaczonych przez ciebie czynności.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami na temat maszyn i urządzeń stosowanych do mechanizacji

odlewni,

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„

Charakteryzowanie procesu

wykonania odlewu”

Test składa się z 23 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

− zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 6 ,7 ,8 ,9 ,10, 11, 12,13, 14, 15, 16, 17 są z poziomu podstawowego,
− zadania: 18, 19, 20, 21, 22, 23 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań,
−  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań,
−  dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
−  bardzo dobry – za rozwiązanie 21 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi:1.a, 2.a, 3.c, 4.d, 5.c, 6.b, 7.c, 8.d, 9.a, 10.a, 11.b, 12.a, 13.a,
14.b, 15.d, 16.b, 17.d, 18.b, 19.a, 20.c, 21.a, 22.d, 23.b.

Plan testu

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wyjaśnić zakres zadań odlewni

Zdefiniować pojęcie formy odlewniczej

A P a

Zdefiniować pojęcie kokili

Zdefiniować pojęcie: rdzeń A

Zdefiniować pojęcie: odlew

P c

Wyjaśnić, na czym polega formowanie

P b

Określić sposób zagęszczania masy
przymodelowej

C P c

8 Określić przeznaczenie jaszczurki

P d

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9 Określić skład masy przymodelowej

10 Wyjaśnić na czy polega wybijanie odlewu

P a

11 Określić cel obciążania formy przed zalaniem

P b

12 Określić cel stosowania szpilek formierskich

P a

13 Określić rolę modelu odlewniczego

P a

Określić kolejność operacji podczas wykonywania
odlewu

P b

15 Określić rolę kraty wstrząsowej C

P d

16 Zdefiniować pojęcie: formierka

Określić kolejność operacji podczas
przygotowywania masy formierskiej
wypełniającej

C P d

Określić rodzaj materiałów używanych do
wykonywania rdzeni

C PP b

19 Określić cel nakłuwania formy odlewniczej

20 Określić położenie i zadania belki odżużlającej C PP c
21 Określić rolę nadlewów

PP a

Określić warunki opłacalności mechanizacji
odlewni

D PP d

23 Określić zastosowanie narzucania

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielenia odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia
1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4.  Test zawiera 23 pytania o różnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego

wyboru. Dla każdego pytania są podane 4 odpowiedzi a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź
jest poprawna.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt. Za błędną odpowiedź lub jej

brak otrzymujesz 0 punktów.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

7. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,
− zestaw zadań testowych,

− karta odpowiedzi.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I część
1. Odlewnia jest to

a)  zakład wytwarzający przedmioty przez napełnianie form ciekłym metalem.
b)  zakład wykonujący formy piaskowe.
c)  zakład wykonujący formy metalowe.
d)  forma do wykonywania odlewów.

2. Forma odlewnicza

a)  odtwarza kształt odlewu.
b)  odtwarza kształt wewnętrzny odlewu.
c)  służy do topienia metalu.
d)  służy do wykonania modelu.

3. Kokila jest to

a)  narzędzie do wykonywania formy.
b)  model odlewu.
c)  forma metalowa.
d)  forma piaskowa.

4. Rdzeń

a)  odtwarza kształt zewnętrzny odlewu.
b)  doprowadza ciekły metal do wnęki formy.
c)  odpowietrza formę.
d)  odtwarza kształt wewnętrzny odlewu.

5. Wypełniając ciekłym metalem wnękę formy otrzymuje się

a)  rdzeń.
b)  model.
c)  odlew.
d)  wlew główny.

6. Formowaniem nazywamy wykonywanie

a)  formy metalowej.
b)  formy piaskowej.
c)  odlewu.
d)  modelu.

7. Masę przymodelową zagęszcza się

a)  młotkiem pneumatycznym.
b)  ubijakiem pneumatycznym.
c)  ręcznie.
d)  zgarniakiem.

8. Jaszczurka służy do

a)  ubijania masy formierskiej.
b)  zgarniania nadmiaru masy ze skrzynki formierskiej.
c)  wyjmowania modelu formy.
d)  wykończania wnęki formy.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Masa przymodelowa wykonywana jest

a)  ze świeżych materiałów formierskich.
b)  z mieszanki świeżych i używanych materiałów formierskich.
c)  z tworzywa sztucznego.
d)  z gliny.

10. Wybijanie odlewu polega na

a)  rozbijaniu formy piaskowej.
b)  wybijaniu rdzenia z odlewu.
c)  odcinaniu układu wlewowego.
d)  spulchnianiu masy formierskiej.

11. Formę przed zalaniem obciąża się, aby

a)  równomiernie wypełnić formę metalem.
b)  zapobiec uniesieniu połówki formy i rozlaniu metalu.
c)  zwiększyć ciężar formy.
d)  odpowietrzyć formę.

12. Szpilki formierskie służą do

a)  wzmacniania formy.
b)  odpowietrzania rdzenia.
c)  nakłuwania formy.
d)  odpowietrzania formy.

13. Model odlewniczy odtwarza kształt

a)  odlewu.
b)  rdzenia.
c)  wlewu głównego.
d)  rdzennicy.

14. Pierwszą operacją podczas wykonywania odlewu jest

a)  wykonanie rdzenia.
b)  wykonanie modelu.
c)  wykonanie formy.
d)  zalanie formy metalem.

15. Do wybicia odlewu z formy służy

a)  kadź odlewnicza.
b)  spulchniarka.
c)  gniotownik.
d)  krata wstrząsowa.

16. Formierka jest to

a)  narzędzie do ubijania masy w formie.
b)  maszyna wykonująca formy odlewnicze.
c)  osoba wykonująca formę odlewniczą.
d) narzędzie do rozbijania formy.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Ostatnią operacją przygotowania masy formierskiej wypełniającej jest

a)  przesiewanie.
b)  suszenie.
c)  nawilżanie.
d)  spulchnianie.

II część

18. Rdzenie wykonuje się z

a)  drewna.
b)  masy rdzeniowej.
c)  masy formierskiej.
d)  tworzywa sztucznego.

19. Formę nakłuwa się nakłuwakiem, aby

a)  wykonać kanały odpowietrzające.
b)  wykonać kanały napowietrzające.
c)  zmniejszyć masę formy.
d)  ułatwić dopływ metalu do formy.

20. Belka odżużlająca stanowi część

a)  odlewu.
b)  rdzenia.
c)  układu wlewowego.
d)  kokili

21. Nadlewy służą do

a)  zasilania odlewu ciekłym metalem podczas krzepnięcia.
b)  doprowadzania ciekłego metalu do formy.
c)  umieszczania w nich rdzenia.
d)   wyjmowania odlewu z formy.

22. Mechanizacja odlewni jest wskazana, gdy wykonuje się

a)  małe ilości dużych odlewów.
b)  małe ilości mało skomplikowanych odlewów.
c)  duże ilości różnorodnych odlewów.
d)  duże ilości jednakowych odlewów.

23. Narzucanie jest to sposób mechanicznego wykonywania

a)  rdzeni.
b)  form odlewniczych.
c)  modeli.
d)  odlewów.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko....................................................................................

Charakteryzowanie procesu wykonania odlewu

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź Punkty

a b c d

11 a b c d

12 a b c d

13 a b c d

14 a b c d

15 a b c d

16 a b c d

17 a b c d

18 a b c d

19 a b c d

20 a b c d

21 a b c d

22 a b c d

23 a b c d

Razem

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Charakteryzowanie procesu

wykonania odlewu”

Test składa się z 23 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
− zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,13, 14, 15, 16, 17 są z poziomu podstawowego,
− zadania: 18 ,19, 20, 21, 22, 23 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi:1.a, 2.a, 3.c, 4.d, 5.c, 6.b, 7.c, 8.d, 9.a, 10.a, 11.b, 12.a, 13.a,
14.b, 15.d, 16.b, 17.d, 18.b, 19.a, 20.c, 21.a, 22.d, 23.b.

Plan testu

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić zadania odlewni

Określić zadania topialni

B P a

Zdefiniować pojęcie: wsad

Zdefiniować pojęcie: zalewanie

Wskazać miejsce operacji spulchniania w procesie
wykonywania odlewu

P c

Scharakteryzować proces wykonywania odlewu

P b

Określić rolę układu wlewowego

8 Zdefiniować pojęcie: formowanie

P d

9 Zdefiniować pojęcie : kokila

10 Określić rolę modelu

P a

Określić kolejność operacji w procesie
formowania

P b

Określić kolejność operacji w procesie
wykonywania rdzenia

P a

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13 Określić sposób wyjmowania modelu z formy

P a

14 Zdefiniować pojęcie: formierka

P b

15 Określić rolę nadlewu

Określić zastosowanie siłownika hydraulicznego
w procesie wykonania odlewu

C P b

Określić zastosowanie wstrzeliwania w procesie
wykonania odlewu

C PP d

Określić zastosowanie narzucania w procesie
wykonania odlewu

C PP b

Podać przyczyny powstawania jamy skurczowej
w odlewie

D PP a

20 Określić cel dzielenia kokili na części D

Wskazać kolejność czynności przy wyjmowaniu
modelu z formy

C PP a

Określić cel dzielenia rdzenia metalowego na
części

D PP d

23 Określić celowość odlewania w kokilach

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielenia odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4.  Test zawiera 23 pytania o różnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego

wyboru. Dla każdego pytania są podane 4 odpowiedzi a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź
jest poprawna.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt. Za błędną odpowiedź lub jej

brak otrzymujesz 0 punktów.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

7. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,

− zestaw zadań testowych,

− karta odpowiedzi.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I część
1. Odlewy wykonuje się

a)  w odlewni.
b)  w modelarni.
c)  w formierni.
d)  w rdzeniarni.

2. Ciekły metal otrzymuje się

a)  w topialni.
b)  w odlewni.
c)  w formierni.
d)  w modelarni.

3. Wsad jest to

a)  materiał do wyrobu formy odlewniczej.
b)  materiał do wyrobu rdzenia.
c)  materiał do otrzymania ciekłego metalu.
d)  materiał do wykonania odlewu.

4. Zalewanie jest to

a)  otrzymywanie ciekłego metalu w piecu.
b)  wyjmowanie odlewu z formy.
c)  metoda naprawy odlewu.
d)  wypełnianie formy ciekłym metalem.

5. Spulchnianie masy formierskiej jest to

a)  pierwsza operacja wykonywania formy.
b)  pierwsza operacja wykonywania rdzenia.
c)  ostatnia operacja przygotowania masy formierskiej.
d)  pierwsza operacja wykonywania odlewu.

6. Odlew otrzymuje się przez

a)  zagęszczanie masy formierskiej w skrzynce.
b)  wypełnianie formy ciekłym metalem.
c)  składanie części kokili.
d)  topienie wsadu w piecu.

7. Układ wlewowy służy do

a)  odtworzenia kształtów zewnętrznych odlewu.
b)  odtworzenia kształtów wewnętrznych odlewu.
c)  doprowadzenia ciekłego metalu do wnęki formy.
d)  wyjęcia modelu z formy.

8. Wykonywanie formy piaskowej to

a)  zalewanie.
b)  oczyszczanie.
c)  zagęszczanie.
d)  formowanie.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Forma metalowa to

a)  kokila.
b)  rdzennica.
c)  jaszczurka.
d)  spulchniarka.

10. Kształt odlewu odtwarzany jest przy pomocy

a)  modelu.
b)  rdzennicy.
c)  układu wlewowego.
d)  ubijaka.

11. Ostatnią operacją podczas formowania jest

a)  zgarnianie nadmiaru masy.
b)  składanie połówek formy.
c)  wykonywanie kanałów odpowietrzających.
d)  wycinanie wlewu głównego.

12. Ostatnią operacją podczas wykonywania rdzenia jest

a)  kontrola kształtu i wymiarów.
b)  otwieranie rdzennicy.
c)  suszenie rdzenia.
d)  wyjmowanie rdzenia z rdzennicy.

13. Młotek drewniany służy do

a)  obijania uchwytu podczas wyjmowania modelu z formy.
b)  wybijania rdzenia.
c)  wybijania odlewu.
d)  wykończania formy.

14. Maszyna służąca do wykonywania form piaskowych to

a)  skrzynka formierska.
b)  formierka.
c)  ubijak pneumatyczny.
d)  krata wstrząsowa.

15. Zadaniem nadlewu jest

a)  doprowadzenie metalu do wnęki formy.
b)  zapewnienie spokojnego dopływu metalu do wnęki formy.
c)  uatwienie wyjęcia odlewu z formy.
d)  zasilanie metalem krzepnącego odlewu.

16. Siłownik hydrauliczny jest używany

a)  do wykonywania formy.
b)  mechanicznego składania części kokili w całość.
c)  do mechanicznego wykonywania formy.
d)  do mechanicznego wykonywania rdzenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Wstrzeliwanie jest to metoda mechanicznego wykonywania

a)  form.
b)  kokil.
c)  odlewów.
d)  rdzeni.

II część

18. Narzucanie jest to mechaniczny sposób wykonywania

a)  rdzeni.
b)  form.
c)  mas formierskich.
d)  mas rdzeniowych.

19. Jama skurczowa powstaje w odlewie na skutek

a)  zmniejszania się objętości metalu podczas krzepnięcia.
b)  niewłaściwego zalewania formy.
c)  niewłaściwego wykonania formy.
d)  niewłaściwego wykonania rdzenia.

20. Kokila jest dzielona na części w celu

a)  ułatwienia zalewania.
b)  umożliwienia wkładania rdzeni.
c)  umożliwienia wyjmowania odlewu.
d)  ułatwienia wyjmowania rdzeni.

21. Zwilżanie brzegów formy przed wyjęciem modelu ma na celu

a)  zapobieganie zerwaniu brzegów formy podczas wyjmowania modelu.
b)  wzmocnienie brzegów formy.
c)  zapobieganie zwiększeniu wymiarów formy, podczas obijania uchwytu młotkiem.
d)  wygładzenie brzegów formy.

22. Rdzeń metalowy wkładany do kokili jest dzielony na części w celu

a)  ułatwienia składania kokili.
b)  ułatwienia zalewania kokili.
c)  ułatwienia wyjmowania odlewu z kokili.
d)  ułatwienia wyjmowania rdzenia z odlewu.

23. Kokile wykonuje się w celu odlewania

a)  małych ilości skomplikowanych odlewów.
b)  dużych ilości jednakowych odlewów.
c)  dużych ilości różnorodnych odlewów.
d)  małych ilości prostych odlewów.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko....................................................................................

Charakteryzowanie procesu wykonania odlewu

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź Punkty

a b c d

11 a b c d

12 a b c d

13 a b c d

14 a b c d

15 a b c d

16 a b c d

17 a b c d

18 a b c d

19 a b c d

20 a b c d

21 a b c d

22 a b c d

23 a b c d

Razem