Politechnika Śląska w Gliwicach
Politechnika Śląska w Gliwicach
Wydział
Wydział
Górnictwa i Geologii
Górnictwa i Geologii
Katedra Zarządzania i Inżynierii Bezpieczeństwa
Katedra Zarządzania i Inżynierii Bezpieczeństwa
PREZENTACJA
WYKŁADU:
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
dr inż. TADEUSZ BURAK
p. 664
Tadeusz.Burak@polsl.pl
Gliwice 2009 r.
Zakres przedmiotu
Zakres przedmiotu
Podstawy
Podstawy technik
technik informatycznych,
informatycznych, przetwarzanie
przetwarzanie
tekstów,
tekstów, arkusze
arkusze kalkulacyjne,
kalkulacyjne, bazy
bazy danych,
danych, grafika
grafika
menedżerska
menedżerska ii prezentacyjna,
prezentacyjna, usługi
usługi w
w sieciach
sieciach
informatycznych,
informatycznych, pozyskiwanie
pozyskiwanie ii przetwarzanie
przetwarzanie
informacji
informacji..
2
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
informacji
informacji..
Wymiar przedmiotu:
Wymiar przedmiotu:
Wykład
Wykład
-- 15 godz.,
15 godz.,
Laboratorium
Laboratorium -- 15 godz.
15 godz.
Zaliczenie
Zaliczenie –
– kolokwium
kolokwium
Wykład
Wykład
-- pisemne <platforma ed..>,
pisemne <platforma ed..>,
Laboratorium
Laboratorium -- na komputerze.
na komputerze.
Dane, informacja i wiedza.
Dane, informacja i wiedza.
Terminy
Terminy „dana”
„dana” oraz
oraz
„informacja”
„informacja”
bardzo
bardzo często
często są
są używane
używane zamiennie
zamiennie
jako
jako wyrazy
wyrazy jednoznaczne
jednoznaczne lub
lub zamienne
zamienne..
3
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
jako
jako wyrazy
wyrazy jednoznaczne
jednoznaczne lub
lub zamienne
zamienne..
Jednakże
Jednakże dla
dla znawców
znawców problemu
problemu terminy
terminy
te
te mają
mają odmienne
odmienne znaczenia
znaczenia..
Charakterystyka danych
Charakterystyka danych
Dane
Dane są
są to
to fakty
fakty uzyskane
uzyskane poprzez
poprzez czytanie,
czytanie, obserwację,
obserwację, liczenie,
liczenie,
mierzenie,
mierzenie, ważenie
ważenie itd
itd..,, które
które następnie
następnie są
są rejestrowane
rejestrowane.. Inaczej
Inaczej
mówiąc,
mówiąc,
dane
dane
są
są
to
to
wyizolowane
wyizolowane
liczby
liczby
ii
fakty
fakty
bez
bez
żadnego
żadnego
kontekstu
kontekstu..
Dane
Dane uzyskiwane
uzyskiwane są
są zarówno
zarówno z
z wewnętrznych,
wewnętrznych, jak
jak ii zewnętrznych
zewnętrznych
źródeł
źródeł..
Mogą
Mogą być
być one
one uzyskiwane
uzyskiwane jako
jako produkt
produkt automatycznych
automatycznych
rutynowych
rutynowych
działań,
działań,
np
np..
poprzez
poprzez
wprowadzenie
wprowadzenie
liczących
liczących
lub
lub
rutynowych
rutynowych
działań,
działań,
np
np..
poprzez
poprzez
wprowadzenie
wprowadzenie
liczących
liczących
lub
lub
pomiarowych
pomiarowych procedur
procedur..
Większość
Większość
systemów
systemów
księgowych,
księgowych,
kontroli
kontroli
zapasów
zapasów
czy
czy
też
też
rezerwacji
rezerwacji biletów
biletów lotniczych
lotniczych należy
należy do
do tej
tej kategorii
kategorii..
Bardzo
Bardzo wiele
wiele uwagi
uwagi przykłada
przykłada się
się do
do metod
metod przetwarzania
przetwarzania
danych,
danych, podczas
podczas gdy
gdy zapomina
zapomina się
się o
o jakości
jakości źródła
źródła danych
danych..
Jeśli
Jeśli źródło
źródło danych
danych jest
jest niewłaściwe
niewłaściwe lub
lub niesprawne,
niesprawne, to
to
uzyskana
uzyskana z
z nich
nich informacja
informacja będzie
będzie bezwartościowa
bezwartościowa..
Charakterystyka informacji
Charakterystyka informacji
Informacje
Informacje są
są to
to dane
dane prezentowane
prezentowane w
w kontekście,
kontekście,
który
który
ma
ma
określone
określone
znaczenie
znaczenie..
Dane
Dane
te
te
są
są
przetworzone
przetworzone w
w postać
postać użyteczną
użyteczną dla
dla odbiorcy
odbiorcy..
Słowo
Słowo informacja
informacja wywodzi
wywodzi się
się od
od łacińskiego
łacińskiego informare
informare,,
co
co znaczy
znaczy „nadawać
„nadawać formę,
formę, kształt”
kształt”.. Tym
Tym samym,
samym, oznacza
oznacza
5
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
co
co znaczy
znaczy „nadawać
„nadawać formę,
formę, kształt”
kształt”.. Tym
Tym samym,
samym, oznacza
oznacza
to,
to, że
że informacja
informacja kształtuje
kształtuje odbiorcę,,
odbiorcę,, wpływając
wpływając na
na
zmianę
zmianę jego
jego punktu
punktu widzenia,
widzenia, opinii
opinii czy
czy osądu
osądu..
Dane
Dane stają
stają się
się informacją,
informacją, kiedy
kiedy ich
ich nadawca
nadawca –
– twórca
twórca dodaje
dodaje im
im
znaczenia
znaczenia.. Dokonujemy
Dokonujemy transformacji
transformacji danych
danych w
w informacje
informacje dodając
dodając
im
im wartości
wartości w
w różny
różny sposób
sposób.. Davenport
Davenport ii Prusak
Prusak wskazują
wskazują kilka
kilka
metod,
metod, określając
określając je
je mianem
mianem „
„5
5C”,
C”, bowiem
bowiem wszystkie
wszystkie w
w języku
języku
angielskim
angielskim
zaczynają
zaczynają
się
się
na
na
literę
literę
„C”
„C”
(w
(w
jeżyku
jeżyku polskim,
polskim, w
w
poniższym
poniższym tłumaczeniu
tłumaczeniu zaczynają
zaczynają się
się na
na literę
literę „K”)
„K”)::
Nadawanie
Nadawanie kontekstu
kontekstu (ang
(ang.. contextualized)
contextualized) -- wiemy,
wiemy,
w
w jakim
jakim celu
celu dane
dane są
są zbierane
zbierane
Kategoryzacja
Kategoryzacja (ang
(ang.. categorized)
categorized) -- znamy
znamy jednostki
jednostki
analizy
analizy lub
lub kluczowe
kluczowe składowe
składowe danych
danych
Kalkulacja
Kalkulacja,, obliczenia
obliczenia (ang
(ang.. calculated)
calculated) -- dane
dane mogą
mogą
być
być analizowane
analizowane matematycznie
matematycznie lub
lub statystycznie
statystycznie
6
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
być
być analizowane
analizowane matematycznie
matematycznie lub
lub statystycznie
statystycznie
Korekta
Korekta,, poprawianie
poprawianie (ang
(ang.. corrected)
corrected) -- z
z danych
danych
usuwamy
usuwamy błędy
błędy
Kondensacja
Kondensacja,, agregacja
agregacja (ang
(ang.. condensed)
condensed) -- dane
dane
mogą
mogą być
być podsumowywane
podsumowywane -- przetworzone
przetworzone w
w bardziej
bardziej
zwartą
zwartą formę
formę..
Atrybuty jakości informacji
Atrybuty jakości informacji
Cecha
Cecha
Definicja/Opis
Definicja/Opis
Dokładna
Dokładna
Informacja dokładna, czyli wolna od bł
ę
dów. Niedokładna (bł
ę
dna) informacja na wyj
ś
ciu
Informacja dokładna, czyli wolna od bł
ę
dów. Niedokładna (bł
ę
dna) informacja na wyj
ś
ciu
mo
ż
e by
ć
efektem wprowadzenia do procesu przetwarzania informacji bł
ę
dnej. Potocznie
mo
ż
e by
ć
efektem wprowadzenia do procesu przetwarzania informacji bł
ę
dnej. Potocznie
tak
ą
sytuacj
ę
okre
ś
la si
ę
akronimem GIGO (ang. garbage in, garbage out
tak
ą
sytuacj
ę
okre
ś
la si
ę
akronimem GIGO (ang. garbage in, garbage out --
ś
miecie na
ś
miecie na
wej
ś
ciu,
ś
miecie na wyj
ś
ciu).
wej
ś
ciu,
ś
miecie na wyj
ś
ciu).
Kompletna
Kompletna
Informacja
Informacja kompletna
kompletna zawiera
zawiera wszystkie
wszystkie wa
ż
ne
wa
ż
ne fakty
fakty.. Na
Na przykład
przykład raport
raport z
z bada
ń
bada
ń
rynkowych
rynkowych dotycz
ą
cych
dotycz
ą
cych wprowadzenia
wprowadzenia na
na rynek
rynek nowego
nowego produktu,
produktu, w
w którym
którym b
ę
d
ą
b
ę
d
ą
pomini
ę
te
pomini
ę
te opinie
opinie konsumentów
konsumentów na
na temat
temat atrakcyjno
ś
ci
atrakcyjno
ś
ci opakowania,
opakowania, b
ę
dzie
b
ę
dzie niekompletny
niekompletny..
Ekonomiczna/
Ekonomiczna/
Wytworzenie/uzyskanie
Wytworzenie/uzyskanie informacji
informacji musi
musi by
ć
by
ć
relatywnie
relatywnie opłacalne
opłacalne.. Decydenci
Decydenci musz
ą
musz
ą
7
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
Ekonomiczna/
Ekonomiczna/
Opłacalna
Opłacalna
Wytworzenie/uzyskanie
Wytworzenie/uzyskanie informacji
informacji musi
musi by
ć
by
ć
relatywnie
relatywnie opłacalne
opłacalne.. Decydenci
Decydenci musz
ą
musz
ą
zawsze
zawsze wywa
ż
y
ć
wywa
ż
y
ć
warto
ść
warto
ść
informacji
informacji z
z kosztem
kosztem jej
jej uzyskania
uzyskania..
Elastyczna
Elastyczna
Informacja
Informacja elastyczna
elastyczna mo
ż
e
mo
ż
e by
ć
by
ć
wykorzystywana
wykorzystywana do
do ró
ż
nych
ró
ż
nych celów
celów.. Na
Na przykład
przykład
informacja
informacja o
o stanie
stanie zapasów
zapasów konkretnej
konkretnej cz
ęś
ci
cz
ęś
ci mo
ż
e
mo
ż
e by
ć
by
ć
wykorzystana
wykorzystana przez
przez sprzedawc
ę
sprzedawc
ę
przy
przy raporcie
raporcie sprzeda
ż
y,
sprzeda
ż
y, przez
przez mened
ż
era
mened
ż
era ds
ds.. produkcji
produkcji przy
przy podejmowaniu
podejmowaniu decyzji
decyzji o
o
dodatkowych
dodatkowych zamówieniach
zamówieniach oraz
oraz przez
przez kierownika
kierownika ds
ds.. finansowych
finansowych przy
przy okre
ś
laniu
okre
ś
laniu kwoty
kwoty
zainwestowanej
zainwestowanej w
w zapasy
zapasy..
Wiarygodna
Wiarygodna
Informacja
Informacja wiarygodna
wiarygodna to
to taka,
taka, na
na której
której mo
ż
na
mo
ż
na polega
ć
polega
ć
.. W
W wielu
wielu przypadkach
przypadkach
wiarygodno
ść
wiarygodno
ść
informacji
informacji zale
ż
y
zale
ż
y od
od wiarygodno
ś
ci
wiarygodno
ś
ci metody
metody zbierania
zbierania danych
danych.. W
W innych
innych
wiarygodno
ść
wiarygodno
ść
zale
ż
y
zale
ż
y od
od
ź
ródła
ź
ródła informacji
informacji.. Informacja
Informacja z
z nieznanego
nieznanego
ź
ródła
ź
ródła o
o wzro
ś
cie
wzro
ś
cie ceny
ceny
ropy
ropy mo
ż
e
mo
ż
e nie
nie by
ć
by
ć
wiarygodna
wiarygodna.. Potwierdzenie
Potwierdzenie z
z innego
innego
ź
ródła
ź
ródła niew
ą
tpliwie
niew
ą
tpliwie uwiarygodni
uwiarygodni j
ą
j
ą
..
Istotna
Istotna
Istotna
Istotna informacja
informacja to
to informacja
informacja przydatna
przydatna decydentowi
decydentowi.. Informacja
Informacja o
o wzro
ś
cie
wzro
ś
cie cen
cen drewna
drewna
nie
nie ma
ma znaczenia
znaczenia dla
dla producenta
producenta mikropro-cesorów
mikropro-cesorów..
Atrybuty jakości informacji
Atrybuty jakości informacji
Cecha
Cecha
Definicja/Opis
Definicja/Opis
Prosta/Zwarta
Prosta/Zwarta
Informacja
Informacja powinna
powinna by
ć
by
ć
tak
tak prosta,
prosta, jak
jak to
to jest
jest mo
ż
liwe
mo
ż
liwe.. Wyszukana
Wyszukana ii szczegółowa
szczegółowa
informacja
informacja nie
nie w
w ka
ż
dym
ka
ż
dym przypadku
przypadku jest
jest potrzebna
potrzebna.. W
W rzeczywisto
ś
ci
rzeczywisto
ś
ci zbyt
zbyt wiele
wiele informacji
informacji ii
zbyt
zbyt uszczegółowionej
uszczegółowionej mo
ż
e
mo
ż
e spowodowa
ć
spowodowa
ć
nadmiar
nadmiar informacji
informacji ii trudno
ś
ci
trudno
ś
ci z
z okre
ś
leniem,
okre
ś
leniem,
która
która informacja
informacja jest
jest rzeczywi
ś
cie
rzeczywi
ś
cie wa
ż
na
wa
ż
na..
Aktualna
Aktualna
Aktualna
Aktualna informacja
informacja dostarczana
dostarczana jest
jest wtedy,
wtedy, kiedy
kiedy jest
jest potrzebna
potrzebna.. Znajomo
ść
Znajomo
ść
warunków
warunków
pogodowych
pogodowych minionego
minionego tygodnia
tygodnia nie
nie zda
zda si
ę
si
ę
na
na nic,
nic, kiedy
kiedy chcemy
chcemy zdecydowa
ć
,
zdecydowa
ć
, w
w co
co
dzisiaj
dzisiaj nale
ż
y
nale
ż
y si
ę
si
ę
ubra
ć
ubra
ć
.. To,
To, co
co składa
składa si
ę
si
ę
na
na aktualno
ść
aktualno
ść
informacji,
informacji, w
w du
ż
ej
du
ż
ej cz
ęś
ci
cz
ęś
ci jest
jest
funkcj
ą
funkcj
ą
otoczenia
otoczenia organizacji
organizacji.. Dla
Dla organizacji
organizacji działaj
ą
cych
działaj
ą
cych w
w szybko
szybko zmieniaj
ą
cych
zmieniaj
ą
cych si
ę
si
ę
technologiach
technologiach (np
(np.. technologie
technologie informatyczne)
informatyczne) informacje
informacje musz
ą
musz
ą
by
ć
by
ć
dostarczane
dostarczane o
o
wiele
wiele szybciej
szybciej ni
ż
ni
ż
w
w tych
tych rozwijaj
ą
cych
rozwijaj
ą
cych si
ę
si
ę
wolniej
wolniej (np
(np.. hotelarstwo)
hotelarstwo)
8
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
wiele
wiele szybciej
szybciej ni
ż
ni
ż
w
w tych
tych rozwijaj
ą
cych
rozwijaj
ą
cych si
ę
si
ę
wolniej
wolniej (np
(np.. hotelarstwo)
hotelarstwo)
Weryfikowalna
Weryfikowalna
Informacja
Informacja powinna
powinna by
ć
by
ć
weryfikowalna
weryfikowalna.. Oznacza
Oznacza to,
to,
ż
e
ż
e mo
ż
na
mo
ż
na j
ą
j
ą
sprawdzi
ć
,
sprawdzi
ć
, aby
aby
utwierdzi
ć
utwierdzi
ć
si
ę
,
si
ę
,
ż
e
ż
e jest
jest poprawna
poprawna.. Najcz
ęś
ciej
Najcz
ęś
ciej mo
ż
na
mo
ż
na to
to uczyni
ć
uczyni
ć
poprzez
poprzez sprawdzenie
sprawdzenie tej
tej
samej
samej informacji
informacji w
w innych
innych
ź
ródłach
ź
ródłach..
Dost
ę
pna
Dost
ę
pna
Informacja
Informacja powinna
powinna by
ć
by
ć
łatwo
łatwo dost
ę
pna
dost
ę
pna dla
dla uprawnionych
uprawnionych u
ż
ytkowników,
u
ż
ytkowników, we
we wła
ś
ciwym
wła
ś
ciwym
formacie
formacie ii we
we wła
ś
ciwym
wła
ś
ciwym czasie,
czasie, odpowiednio
odpowiednio do
do potrzeb
potrzeb u
ż
ytkowników
u
ż
ytkowników..
Zrozumiała
Zrozumiała
Je
ś
li
Je
ś
li informacja
informacja nie
nie jest
jest zrozumiała,
zrozumiała, to
to nie
nie mo
ż
e
mo
ż
e by
ć
by
ć
u
ż
yta
u
ż
yta ii dlatego
dlatego te
ż
te
ż
nie
nie mo
ż
e
mo
ż
e by
ć
by
ć
warto
ś
ciowa
warto
ś
ciowa.. Na
Na zrozumiało
ść
zrozumiało
ść
informacji
informacji maj
ą
maj
ą
wpływ
wpływ takie
takie czynniki,
czynniki, jak
jak:: preferencje
preferencje
u
ż
ytkownika,
u
ż
ytkownika, czynniki
czynniki
ś
rodowiskowe,
ś
rodowiskowe, j
ę
zyk,
j
ę
zyk, posiadana
posiadana wiedza
wiedza..
Zabezpieczona
Zabezpieczona
Informacja
Informacja powinna
powinna by
ć
by
ć
zabezpieczona
zabezpieczona przed
przed nieuprawnionym
nieuprawnionym dost
ę
pem
dost
ę
pem..
Przekazana
Przekazana
wła
ś
ciwym
wła
ś
ciwym kanałem
kanałem
Informacja
Informacja powinna
powinna by
ć
by
ć
przekazywana
przekazywana przez
przez wła
ś
ciwe
wła
ś
ciwe kanały
kanały komunikacyjne
komunikacyjne
Wiedza
Wiedza
Wiedza
Wiedza jest
jest pojęciem
pojęciem znacznie
znacznie szerszym
szerszym ii ma
ma
nadrzędną
nadrzędną
pozycję
pozycję
w
w
stosunku
stosunku
do
do
danych,
danych,
jak
jak
ii informacji,
informacji, choć
choć na
na nich
nich bazuje
bazuje.. Wiedza
Wiedza oznacza
oznacza
splot
splot talentu,
talentu, informacji,
informacji, doświadczenia
doświadczenia ii intuicji,
intuicji,
metod
metod
ii
technik
technik
przetwarzania
przetwarzania
informacji
informacji
oraz
oraz
kojarzenia
kojarzenia ii interpretacji
interpretacji faktów
faktów ii zdarzeń
zdarzeń a
a na
na ich
ich
podstawie
podstawie formułowania
formułowania wniosków
wniosków..
9
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
podstawie
podstawie formułowania
formułowania wniosków
wniosków..
W
W przeciwieństwie
przeciwieństwie do
do danych
danych ii informacji
informacji wiedza
wiedza ma
ma
charakter
charakter
dedukcyjny,
dedukcyjny,
przez
przez
co
co
jest
jest
trudniejsza
trudniejsza
do
do
zdefiniowania
zdefiniowania ii analizy
analizy.. Ponieważ
Ponieważ wiedza
wiedza pochodzi
pochodzi od
od ludzi
ludzi
ii znajduje
znajduje się
się w
w ludzkich
ludzkich umysłach,
umysłach, jest
jest czymś
czymś równie
równie
skomplikowanym
skomplikowanym
ii
podobnie
podobnie
jak
jak
ludzie
ludzie
nieprzewidy
nieprzewidy--
walnym
walnym.. Mądrość
Mądrość ii wiedza
wiedza zarezerwowane
zarezerwowane są
są tylko
tylko dla
dla
ludzi,
ludzi, natomiast
natomiast dane
dane ii informacje
informacje mogą
mogą być
być gromadzone
gromadzone
ii przetwarzane
przetwarzane w
w komputerach
komputerach ii specjalnie
specjalnie do
do tego
tego celu
celu
stworzonych
stworzonych bazach
bazach ii programach
programach..
Poprzez
Poprzez warto
wartość
ść informacji
informacji rozumiemy
rozumiemy korzy
korzyść
ść jak
jaką
ą
uzyskamy
uzyskamy jej
jej wykorzystani
wykorzystaniu
u,, je
jeż
żeli
eli jej
jej nie
nie wykorzystamy
wykorzystamy
przyjmujemy,
przyjmujemy, ż
że
e jej
jej warto
wartość
ść równa
równa jest
jest zeru
zeru..
W
Warto
artość
ść informacji
informacji zależy
zależy też
też od
od jej
jej ilości
ilości ii jakości
jakości..
P
Pozyskiwanie
ozyskiwanie informacji
informacji obarczone
obarczone jest
jest kosztem
kosztem.. Konieczne
Konieczne
jest
jest aby
aby korzy
korzyś
ści
ci płyn
płyną
ące
ce z
z wykorzystania
wykorzystania informacji
informacji były
były
większe
większe od
od kosztów
kosztów jej
jej uzyskania,
uzyskania, w
w przeciwnym
przeciwnym wypadu
wypadu
system
system informacyjny
informacyjny będzie
będzie nieefektywny
nieefektywny
Wartość
Wartość i koszt informacji
i koszt informacji
10
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
Zależności w systemach zarządzania
Zależności w systemach zarządzania wiedzą
wiedzą
Przyswojenie ,
Przyswojenie ,
zrozumienie
zrozumienie
Kategorie
Kategorie
My
ś
lenie
My
ś
lenie
Zachowanie,
Zachowanie,
nauczanie
nauczanie
L
L
U
U
D
D
Z
Z
II
E
E
11
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
E
E
K
K
O
O
M
M
P
P
U
U
T
T
E
E
R
R
Y
Y
Wiedza
Wiedza
Informacje
Informacje
Dane
Dane
Nauczanie,
Nauczanie,
rozwi
ą
zywanie
rozwi
ą
zywanie
Warto
ś
ci,
Warto
ś
ci,
komunikacja
komunikacja
Dane, informacja, informacja
Dane, informacja, informacja--zarządcza
zarządcza
Mogą stać się
DANE
DANE
(surowe fakty)
(surowe fakty)
INFORMACJĄ
INFORMACJĄ
(przeanalizowanymi
(przeanalizowanymi
danymi)
danymi)
12
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
danymi)
danymi)
INFORMACJĄ KIEROWNICZĄ
INFORMACJĄ KIEROWNICZĄ
(wnioski dotyczące działania)
(wnioski dotyczące działania)
Która może stać się
Która może prowadzić do
OCENY ZDARZEŃ I ZALECENIA DZIAŁAŃ
OCENY ZDARZEŃ I ZALECENIA DZIAŁAŃ
Łańcuch w procesie podejmowania decyzji
Łańcuch w procesie podejmowania decyzji
J.A.F.
J.A.F.
Stonner,C.Wankel
Stonner,C.Wankel
DECYZJA,
DZIAŁANIE
INFORMACJA
ZARZĄDCZA
13
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
DANE
surowe fakty
INFORMACJE
przeanalizowane,
odpowiednio
przedstawoine dane
wnioski dotyczące
działania
Dane
Dane –
– Informacje
Informacje -- Wiedza
Wiedza
Dane
Dane są
są to
to fakty
fakty uzyskiwane
uzyskiwane poprzez
poprzez czytanie,
czytanie, obserwacje,
obserwacje,
liczenie,
liczenie, mierzenie
mierzenie itd
itd..,, które
które są
są następnie
następnie rejestrowane
rejestrowane..
(inaczej
(inaczej dane
dane to
to wyizolowane
wyizolowane surowe
surowe liczby
liczby ii fakty
fakty bez
bez
żadnego
żadnego kontekstu)
kontekstu)
Informacja
Informacja są
są to
to dane
dane prezentowane
prezentowane w
w kontekście,
kontekście, który
który ma
ma
14
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
Informacja
Informacja są
są to
to dane
dane prezentowane
prezentowane w
w kontekście,
kontekście, który
który ma
ma
określone
określone znaczenie
znaczenie dla
dla odbiorcy
odbiorcy..
Wiedza
Wiedza oznacza
oznacza splot
splot talentu,
talentu, informacji,
informacji, doświadczenia
doświadczenia
ii intuicji,
intuicji, metod
metod ii technik
technik przetwarzania
przetwarzania informacji
informacji oraz
oraz
kojarzenia
kojarzenia ii interpretacji
interpretacji faktów
faktów ii zdarzeń
zdarzeń aa na
na ich
ich
podstawie
podstawie formułowania
formułowania wniosków
wniosków..
200
990
50
0
100
50
250
1 200
50
0
150
50
300
1 390
100
0
150
50
350
1 560
150
0
150
50
400
1 720
150
0
200
50
450
1 870
200
0
200
50
500
2 000
200
50
200
50
550
2 120
200
100
200
50
15
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
600
2 240
200
150
200
50
650
2 370
200
200
200
50
700
2 530
150
300
200
50
750
2 680
200
300
200
50
800
2 770
250
300
200
50
850
2 860
200
300
300
50
900
2 950
250
300
300
50
950
3 040
300
300
300
50
150
200
250
300
350
N
a
k
ła
d
y
p
o
s
zc
ze
g
ó
ln
y
c
h
k
o
p
a
l
ń
[
m
ln
.zł
]
2 000
2 500
3 000
3 500
4 000
P
rzy
ro
s
t
p
ro
d
u
k
c
ji
[
t/
d
o
b
e
]
TECHNOLOGIE
INFORMACYJNE
16
0
50
100
150
0
200
400
600
800
1 000
1 200
Nakłady Spólki [mln. zł]
N
a
k
ła
d
y
p
o
s
zc
ze
g
ó
ln
y
c
h
k
o
p
a
l
0
500
1 000
1 500
P
rzy
ro
s
t
p
ro
d
u
k
c
ji
[
t/
d
o
b
e
]
KWK 1
KWK 2
KWK 3
KWK 4
K
System
System
System
System
jest
jest
układem
układem
składającym
składającym
się
się
zz
celowo
celowo
zorganizowanych
zorganizowanych części,
części, gdzie
gdzie::
między
między częściami
częściami występują
występują określone
określone relacje
relacje..
na
na części
części systemu
systemu mają
mają wpływ
wpływ różne
różne oddziaływania
oddziaływania –
– tzw
tzw..
sprzężenia
sprzężenia zwrotne
zwrotne..
Układ
Układ wykonuje
wykonuje zadania
zadania -- spełnia
spełnia funkcje
funkcje..
17
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
Układ
Układ wykonuje
wykonuje zadania
zadania -- spełnia
spełnia funkcje
funkcje..
Układ
Układ zostaje
zostaje zidentyfikowany
zidentyfikowany jako
jako obiekt
obiekt określonego
określonego
zainteresowania
zainteresowania..
Każdy system jest częścią większego systemu
Każdy system jest częścią większego systemu
(nadsystemu) oraz składa się z mniejszych części
(nadsystemu) oraz składa się z mniejszych części
(podsystemów)
(podsystemów)
System
System
układ elementów o
układ elementów o określonej strukturze, będący uporządkowaną logicznie
określonej strukturze, będący uporządkowaną logicznie
całością.
całością.
fiz., tech.
fiz., tech. s.
s. metryczny
metryczny –
– układ jednostek miar oparty na wzorcach metra i
układ jednostek miar oparty na wzorcach metra i kilograma,
kilograma,
stosujący regułę dziesięciokrotnych wielokrotności przy tworzeniu jednostek wtórnych.
stosujący regułę dziesięciokrotnych wielokrotności przy tworzeniu jednostek wtórnych.
mat.
mat. s. pozycyjny
s. pozycyjny –
– technika zapisywania liczb polegająca na tym, że znaczenie
technika zapisywania liczb polegająca na tym, że znaczenie
cyfry zależy od miejsca, na którym się ona znajduje.
cyfry zależy od miejsca, na którym się ona znajduje.
infor.
infor. s.
s. operacyjny
operacyjny –
– program sterujący podstawowymi funkcjami komputera,
program sterujący podstawowymi funkcjami komputera,
obsługujący urządzenia peryferyjne, zarządzający pamięcią, procesorem;
obsługujący urządzenia peryferyjne, zarządzający pamięcią, procesorem;
s.
s.komputerowy
komputerowy –
– sprzęt komputerowy i
sprzęt komputerowy i jego oprogramowanie.
jego oprogramowanie.
18
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
geol.
geol.
jednostka podziału utworów geologicznych, zespołu skał powstałych w
jednostka podziału utworów geologicznych, zespołu skał powstałych w tym
tym
samym czasie.
samym czasie.
log.
log.
uporządkowany zespół zdań połączonych ze sobą relacjami logicznego wynikania.
uporządkowany zespół zdań połączonych ze sobą relacjami logicznego wynikania.
uporządkowany zbiór twierdzeń, poglądów składających się na jakąś teorię, np.
uporządkowany zbiór twierdzeń, poglądów składających się na jakąś teorię, np. s.
s.
filozoficzny.
filozoficzny.
sprecyzowany sposób wykonywania jakiejś czynności.
sprecyzowany sposób wykonywania jakiejś czynności.
reguły organizacji czegoś; przepisy, zasady obowiązujące w
reguły organizacji czegoś; przepisy, zasady obowiązujące w jakiejś dziedzinie.
jakiejś dziedzinie.
„Słownika Wyrazów Obcych” Wydawnictwa Europa, pod redakcją naukową prof. Ireny Kamińskiej
„Słownika Wyrazów Obcych” Wydawnictwa Europa, pod redakcją naukową prof. Ireny Kamińskiej--Szmaj
Szmaj
19
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
System Informacyjny
System Informacyjny -- System Informatyczny
System Informatyczny
„„System
System informacyjny
informacyjny jest
jest zbiorem
zbiorem elementów,
elementów, które
które zbieraj
ą
,
zbieraj
ą
, przetwarzaj
ą
,
przetwarzaj
ą
,
przechowuj
ą
przechowuj
ą
oraz
oraz przekazuj
ą
przekazuj
ą
informacje
informacje w
w celu
celu osi
ą
gni
ę
cia
osi
ą
gni
ę
cia wydajnego
wydajnego
zarz
ą
dzania
zarz
ą
dzania przedsi
ę
wzi
ę
ciem”
przedsi
ę
wzi
ę
ciem”..
20
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
Schemat systemu informacyjnego zgodny z podejściem systemowym
System
System informatyczny
informatyczny (SI)
(SI) to
to system
system informacyjny,
informacyjny, który
który wykorzystuje
wykorzystuje
technologi
ę
technologi
ę
komputerow
ą
komputerow
ą
do
do
wykonywania
wykonywania
niektórych
niektórych
lub
lub
wszystkich
wszystkich
zamierzonych
zamierzonych zada
ń
zada
ń
..
Podstawowe Składniki Systemu Informcyjnego
Podstawowe Składniki Systemu Informcyjnego--
Informatycznego
Informatycznego
SIEĆ
SPRZĘT
INFORMATYCZNY
OPROGRAMOWANIE
21
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
PERSONEL
SYSTEMY BAZ DANYCH
Modułowa struktura systemu wspomagania
Modułowa struktura systemu wspomagania
decyzji w zarządzaniu.
decyzji w zarządzaniu.
Dane
Model
Programy
narzędziowe
Zewnętrzne sieci
informacyjne
Wewnętrzne sieci
informacyjne
22
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
Interfejs
DYSPOZYTOR RUCHU
ZAKŁADU
Intranetowy system wspomagania decyzji
Intranetowy system wspomagania decyzji
Zewnętrzne
bazy danych
Komputer
użytkownika
z przeglądarka
Serwer
form
prezentacji
Serwer
technik
Warstwa
danych
Warstwa
użytkowa
Warstwa
aplikacji
23
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
Wewnętrzne
bazy danych
z przeglądarka
WWW
technik
kalkulacyjnych
Serwer
modeli
decyzyjnych
System ten cechuj
ą
trzy warstwy:
System ten cechuj
ą
trzy warstwy:
1.
1. danych
danych –
– pozyskiwanych
pozyskiwanych w
w oparciu
oparciu o
o przyj
ę
t
ą
przyj
ę
t
ą
metod
ę
metod
ę
pozyskiwania
pozyskiwania danych,
danych,
2.
2. aplikacji
aplikacji –
– zawieraj
ą
ca
zawieraj
ą
ca serwery
serwery z
z programami
programami narz
ę
dziowymi
narz
ę
dziowymi do
do wykonywania
wykonywania oblicze
ń
,
oblicze
ń
,
analiz
analiz statystycznych
statystycznych oraz
oraz serwer
serwer form
form prezentacji
prezentacji wyników,
wyników,
3.
3. klienta
klienta –
– jako
jako terminal
terminal z
z zainstalowanym
zainstalowanym oprogramowanie
oprogramowanie umo
ż
liwiaj
ą
cym
umo
ż
liwiaj
ą
cym wysyłanie
wysyłanie
polece
ń
polece
ń
do
do systemu
systemu jak
jak ii obserwacji
obserwacji wyników
wyników przeprowadzanych
przeprowadzanych analiz
analiz w
w formie
formie
zarówno
zarówno tabelarycznych
tabelarycznych jak
jak ii prezentacji
prezentacji multimedialnych
multimedialnych ii animacji
animacji..
Umiejscowienie dyspozytora zarządzania bezpieczeństwem
Umiejscowienie dyspozytora zarządzania bezpieczeństwem
i kontroli ryzyka w systemie informatycznym.
i kontroli ryzyka w systemie informatycznym.
1.
1. Zaproponowany
Zaproponowany
system
system
przepływu
przepływu
informacji
informacji
umo
ż
liwia
umo
ż
liwia
optymalizacj
ę
optymalizacj
ę
działa
ń
działa
ń
zwi
ą
zanych
zwi
ą
zanych z
z pozyskiwaniem
pozyskiwaniem
informacji
informacji
o
o
ryzyku
ryzyku
górniczym
górniczym
bezpo
ś
rednio
bezpo
ś
rednio od
od realizatorów
realizatorów procesu
procesu
produkcyjnego,
produkcyjnego,
ułatwia
ułatwia
tak
ż
e
tak
ż
e
24
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
produkcyjnego,
produkcyjnego,
ułatwia
ułatwia
tak
ż
e
tak
ż
e
prognozowanie
prognozowanie
ostrzegawcze
ostrzegawcze
konieczne
konieczne dla
dla szybkiego
szybkiego reagowania
reagowania
zapobiegawczego
zapobiegawczego..
2.
2. Proponowane
Proponowane
podej
ś
cie
podej
ś
cie
wymaga
wymaga
czynnego
czynnego współuczestniczenia
współuczestniczenia całej
całej
załogi
załogi
zakładu
zakładu
górniczego
górniczego
oraz
oraz
współdziałania
współdziałania słu
ż
b
słu
ż
b ii przeszkolonych
przeszkolonych
osób
osób
na
na
rzecz
rzecz
zaproponowanej
zaproponowanej
struktury
struktury informacyjnej
informacyjnej SZB
SZB..
ENIAC 1943 r.
ENIAC 1943 r. –
– pierwszy komputer
pierwszy komputer
Dziękuję
Dziękuję
za
za
25
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
za
za
uwagę
uwagę