PGO

podrcznik

dla specjalistów

i referentów

d/s ochrony

rodowiska

Przykładowe rozdziały z poradnika

– broszura bezpłatna

Zespół autorów pod redakcją dr hab. Krzysztofa Skalmowskiego

Ko or dy na tor prac ze spo łu au to rów: dr Kry sty na Le li ciń ska

Mar cin Bab ski, Krzysz tof Cho ro mań ski, Le sław Din dorf, Ra do sław Fien ko,
Zbi gniew He idrich, Be ata Kło po tek, Kry sty na Le li ciń ska, Piotr Man czar ski,
Na ta lia Mar czy kie wicz, Jan Ol szew ski, Ja ro sław Pie lak, Ur szu la Pie niak,
Han na Pio trow ska, Jo lan ta Po de dwor na, Ire na Rosz czyń ska, Adam Rysz ko,
Jan Si bi ga, An drzej Skal mow ski, Krzysz tof Skal mow ski, Ma ria Skal mow ska,
Wie sław Sko rup ski, Pa weł Sło jew ski, Ma rek So biec ki, Woj ciech Świą tek,
Kry sty na Wol ska, Gra ży na Ze mła

VERLAG
DASHÖFER

Wydawnictwo
Verlag Dashofer

Warszawa 2009

Poradnik

gospodarowania

odpadami

ISBN 978-83-907873-3-4

Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o.
ul. Senatorska 12
00-082 Warszawa
tel.: 022/559 36 82, fax: 022/829 29 00, 829 27 27
Redaktor odpowiedzialny: Tomasz Łojek
Opracowanie edytorskie: Anna Łukasik
Korekta: Dorota Krawczyk, Izabela Domańska
Skład: SK Studio, Warszawa; druk: SEMAFIC, WARSZAWA

Wszelkie prawa zastrzeżone, prawo do tytułu i licencji jest własnością Dashöfer Holding Ltd..
Kopiowanie, przedruk i rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszej publikacji,
również na nośnikach magnetycznych i elektronicznych bez zgody wydawcy jest zabroniona.
Ze względu na stałe zmiany w polskim prawie oraz niejednolitą interpretację przepisów
Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialności za zamieszczone informacje.

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY
I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiązki w zakresie

ewidencjonowania odpadów

Wypełnianie karty

Ge ne ral n¹ za sa d¹ u¿yt ko wa nia do ku men tu pod na zw¹ Kar -
ta ewi den cji od pa dów jest spo rz¹ dza nie go od rêb nie dla
ka¿ de go ro dza ju od pa dów. Sta no wi on swe go ro dza ju kar tê
ewi den cji ma ga zy no wej od pa du.

Wy pe³ nia nie do ku men tu na le ¿y roz po cz¹æ od nada nia od -
po wied nie go nu me ru, okre œle nia ko du i na zwy ro dza ju od -
pa du (we d³ug kla sy fi ka cji za war tej w roz po rz¹ dze niu Mi ni -
stra Œro do wi ska z dnia 27 wrze œnia 2001 r. w spra wie ka ta -
lo gu od pa dów) oraz po da nia (wpi sa nia) da nych po sia da cza
od pa du. Do dat ko wo na kar cie okre œla ny jest cha rak ter dzia -
³al no œci pro wa dzo nej przez po sia da cza od pa du, tj. wy twa -
rza nie, uniesz ko dli wia nie, od zysk i zbie ra nie od pa dów.
Ozna cze nia te po win ny mieæ po kry cie w po sia da nych po -
zwo le niach/ze zwo le niach.

Ewi den cjo no wa nie od pa dów od by wa siê w sys te mie mie -
siêcz nym, co jed no cze œnie ozna cza, ¿e ma sê od pa dów wy -
two rzo nych, przy jê tych, prze ka za nych, czy te¿ za go spo da -
ro wa nych po da je siê za sad ni czo w ska li jed ne go mie si¹ ca.

Za sad ni cza czêœæ kar ty ewi den cji sk³a da siê z dwóch seg -
men tów: po stro nie le wej (oprócz ozna cze nia mie si¹ ca) trzy
pierw sze ko lum ny opi su j¹ przy chód od pa dów, po stro nie
pra wej – szeœæ ko lumn opi su je roz chód od pa dów.

War to zwró ciæ uwa gê na dwie iden tycz nie opi sa ne ko lum -
ny „Nr kar ty prze ka za nia od pa du”, z któ rych jed na od no si

6.3.2.

KAR TA EWI DEN CJI OD PA DU

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY

I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 2

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiazki w zakresie
ewidencjonowania odpadów

siê do karty, z któr¹ odpad zosta³ przyjêty, druga zaœ – do
karty, z któr¹ odpad zosta³ przekazany. Równoczeœnie ko-
niecznoœæ wskazania tych numerów oznacza, ¿e rejestracji
podlega de facto ka¿dy transport odpadów, przychodz¹cy
lub wyje¿d¿aj¹cy z zak³adu, chyba ¿e stosuje siê karty
zbiorcze (miesiêczne).

Przychód odpadów opisany jest:

1) albo przez okreœlenie iloœci wytworzonej w danym mie-

si¹cu;

2) albo przez okreœlenie iloœci przyjêtej z zewn¹trz, z poda-

niem kolejnych kart przekazania.

Rozchód odpadów nale¿y opisaæ:

1) albo przez podanie masy odpadów zagospodarowanych

we w³asnym zakresie, ze wskazaniem metody odzysku
lub unieszkodliwiania;

2) albo przez okreœlenie iloœci przekazanej, z podaniem ko-

lejnych kart przekazania.

Wskazanie metody odzysku lub unieszkodliwiania odpa-
dów ma zastosowanie tylko w razie ich zagospodarowywa-
nia we w³asnym zakresie.

Ewidentn¹ wad¹ karty jest brak miejsca na okreœlenie salda
odpadów na pocz¹tek i koniec okresu rocznego (odpady
wytworzone, lecz nie zagospodarowane lub nie przekazane
odbiorcom).

Drug¹ wad¹ jest szczup³oœæ miejsca, uniemo¿liwiaj¹ca
zw³aszcza umieszczenie w odpowiedniej rubryce imienia
i nazwiska osoby sporz¹dzaj¹cej kartê.

Karty ewidencji odpadu wed³ug podanego wzoru nie pro-
wadz¹ posiadacze, stosuj¹cy komunalne osady œciekowe
oraz posiadacze, prowadz¹cy zak³ady przetwarzania zu¿y-
tego sprzêtu elektrycznego i elektronicznego.

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY
I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 3

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiązki w zakresie

ewidencjonowania odpadów

Objaœnienia

Nie dotyczy komunalnych osadów œciekowych stosowanych w celach, o których mowa w art. 43 ust. 1 ustawy z
dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z póŸn. zm.) oraz prowadz¹cego zak³ad
przetwarzania, o którym mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o zu¿ytym sprzêcie elektrycznym i
elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495).

Dotyczy dzia³alnoœci w zakresie unieszkodliwiania PCB.

Imiê i nazwisko lub nazwa posiadacza odpadów. W przypadku odpadów komunalnych kartê wype³nia
przedsiêbiorca, który uzyska³ zezwolenie na prowadzenie dzia³alnoœci w zakresie odbierania odpadów od
w³aœcicieli nieruchomoœci, o którym mowa w ustawie z dnia 13 wrzeœnia 1996 r. o utrzymaniu czystoœci i
porz¹dku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008), lub gminna jednostka organizacyjna, o której mowa
w ustawie z dnia 13 wrzeœnia 1996 r. o utrzymaniu czystoœci i porz¹dku w gminach.

Adres zamieszkania lub siedziby posiadacza odpadów.

KARTA EWIDENCJI ODPADU

Nr karty

Rok kalendarzowy

Kod odpadu

Rodzaj odpadu

Procentowa zawartość PCB w odpadzie

Posiadacz odpadów

Adres

Nr REGON

Telefon/faks

Działalność w zakresie:

W Zb

Gospodarowanie odpadami

We własnym zakresie

Odpady

przekazane

innemu

posiadaczowi

odpadów

Miesiąc Masa

wytwo-

rzonych

odpadów

[Mg]

Masa

przyjętych

odpadów

[Mg]

Nr karty

przeka-

zania

odpadu

mas

a [M

f,g

met

a od

met

a uni

odliwi

ani

asa

rzeznaczony

ch do

pon

uż

yci

rze

tó

w wy

że

i cz

ęśc

masa

[Mg]

nr karty

przeka-

zania

odpadu

Imię i

wisk

zą

ają

cej

Wzór 6.3.2./1. Karta ewidencji odpadu

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY

I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 4

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiązki w zakresie
ewidencjonowania odpadów

Zaznaczyæ symbolem X w³aœciwy kwadrat: W — wytwarzanie odpadów, Zb —
zbieranie odpadów, Od — odzysk odpadów, Un — unieszkodliwianie odpadów.

Podaæ masê odpadów z dok³adnoœci¹ co najmniej do pierwszego miejsca po
przecinku dla odpadów innych ni¿ niebezpieczne; co najmniej do trzeciego miejsca
po przecinku dla odpadów niebezpiecznych.

Podaæ masê odpadów zagospodarowanych we w³asnym zakresie. W przypadku
prowadz¹cego stacjê demonta¿u podaæ masê odpadów zagospodarowanych we
w³asnym zakresie ³¹cznie z mas¹ przeznaczonych do ponownego u¿ycia
przedmiotów wyposa¿enia i czêœci pochodz¹cych z pojazdów wycofanych z
eksploatacji.

Symbole R okreœlaj¹ procesy odzysku polegaj¹ce na wykorzystaniu odpadów w
ca³oœci lub w czêœci lub prowadz¹ce do odzyskania z odpadów substancji lub
materia³ów lub energii wraz z ich wykorzystaniem zgodnie z za³¹cznikiem nr 5 do
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach.

Symbole D okreœlaj¹ procesy unieszkodliwiania odpadów zgodnie z za³¹cznikiem nr
6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach.

Podaæ masê przedmiotów wyposa¿enia i czêœci wymontowanych z pojazdów
wycofanych z eksploatacji, przeznaczonych do ponownego u¿ycia, powsta³ych na
skutek przetworzenia w stacji demonta¿u.

Przyk³ad 1

Wytwórca odpadów nale¿y do kategorii du¿ych przedsiê-
biorców i prowadzi dzia³alnoœæ, w wyniku której powstaj¹
odpady nale¿¹ce do:

Grupy 03: odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji
p³yt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury;

Podgrupy 03 03: Odpady z produkcji oraz przetwórstwa
masy celulozowej, papieru i tektury;

Rodzaju 03 03 07: Mechanicznie wydzielone odrzuty
z przeróbki makulatury i tektury.

Odpady te zosta³y wytworzone w styczniu 2007 r. w ilo-
œci 25 Mg. Z tej iloœci:

1) wytwórca z³o¿y³ na w³asnym sk³adowisku 3,0 Mg odpa-

dów (metoda D5);

2) wytwórca we w³asnym zakresie spali³ z odzyskiem ener-

gii 6,0 Mg odpadów (metoda R1);

3) wytwórca przekaza³ w dniu 15 stycznia 4,0 Mg odpadów

firmie Eco-Spal (posiadacz A); odpady te bêd¹ unieszko-
dliwione poprzez spalenie (metoda D10);

4) wytwórca przekaza³ w dniu 29 stycznia 12,0 Mg odpadów

do sk³adowania firmie Remek (posiadacz B) (metoda D5).

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY
I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 5

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiązki w zakresie

ewidencjonowania odpadów

Karta ewidencji odpadów u wytwórcy

KARTA EWIDENCJI ODPADU

Nr karty

1/2007

Rok

kalendarzowy

2007

Kod odpadu

03 03 07

Rodzaj odpadu

Mechanicznie wydzielone odrzuty z przeróbki makulatury i tektury.

Procentowa zawarto

Ğü PCB w odpadzie

Posiadacz odpadów

Papier Sp. z o.o.

Adres

ul. Zak

áadowa 22, 17-222 Wierzbowo

Nr REGON

123467890

Telefon/faks

0-49 2675645

DziaáalnoĞü w zakresie:

W Zb

Od Un

Gospodarowanie odpadami

We w

áasnym zakresie

Odpady

przekazane

innemu

posiadaczowi

odpadów

Miesi

ąc Masa

wytwo-

rzonych

odpadów

[Mg]

Masa

przyj

Ċtych

odpadów

[Mg]

Nr karty

przeka-

zania

odpadu

masa [Mg]

f,g

metoda odz

ysku R

metoda unieszkodliwia

nia

masa przeznaczonych do

ponow

nego u

Īycia

przedm

iotów wyposa

Īenia

i cz

ĊĞ

masa

[Mg]

nr karty

przeka-

zania

odpadu

Imi

Ċ i nazwisko osoby sporz

ądzaj

ącej

stycze

Ĕ 25,0

3,0

Anna Kot

6,0 R1

Anna Kot

4,0 3/2007

Anna Kot

12,0 6/2007

Anna Kot

Wzór 6.3.2./2. Karta ewidencji odpadu u wytwórcy

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY

I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 6

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiązki w zakresie
ewidencjonowania odpadów

Karta ewidencji odpadów u posiadacza A

KARTA EWIDENCJI ODPADU

Nr karty

3/2007

Rok

kalendarzowy

2007

Kod odpadu

03 03 07

Rodzaj odpadu

Mechanicznie wydzielone odrzuty z przeróbki makulatury i tektury.

Procentowa zawarto

Ğü PCB w odpadzie

Posiadacz odpadów

Eco-Spal Sp. z o.o.

Adres

ul. Modra 22, 33-572 Wola Ma

áa

Nr REGON

156467270

Telefon/faks

0-79 1254244

DziaáalnoĞü w zakresie:

W Zb

Od Un

Gospodarowanie odpadami

We w

áasnym zakresie

Odpady

przekazane

innemu

posiadaczowi

odpadów

Miesi

ąc Masa

wytwo-

rzonych

odpadów

[Mg]

Masa

przyj

Ċtych

odpadów

[Mg]

Nr karty

przeka-

zania

odpadu

masa [Mg]

f,g

metoda odz

ysku R

metoda unieszkodliwia

nia

masa przeznaczonych do

ponow

nego u

Īycia

przedm

iotów wyposa

Īenia

i cz

ĊĞ

masa

[Mg]

nr karty

przeka-

zania

odpadu

Imi

Ċ i nazwisko osoby sporz

ądzaj

ącej

stycze

4,0 3/2007 4,0

D10

Stanis

áaw

Mikulski

Uwaga: Posiadacz, spalaj

ący odpady, jest równoczeĞnie wytwarzającym odpady (wtórne).

Wzór 6.3.2./3. Karta ewidencji odpadu u posiadacza A

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY
I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 7

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiązki w zakresie

ewidencjonowania odpadów

Karta ewidencji odpadów u posiadacza B

KARTA EWIDENCJI ODPADU

Nr karty

1/2007

Rok

kalendarzowy

2007

Kod odpadu

03 03 07

Rodzaj odpadu

Mechanicznie wydzielone odrzuty z przeróbki makulatury i tektury.

Procentowa zawarto

Ğü PCB w odpadzie

Posiadacz odpadów

Remek S.A.

Adres

ul. Wi

Ğlana 1, 63-356 Julianów

Nr REGON

226463477

Telefon/faks

0-37 7654382

DziaáalnoĞü w zakresie:

W Zb

Od Un

Gospodarowanie odpadami

We w

áasnym zakresie

Odpady

przekazane

innemu

posiadaczowi

odpadów

Miesi

ąc Masa

wytwo-

rzonych

odpadów

[Mg]

Masa

przyj

Ċtych

odpadów

[Mg]

Nr karty

przeka-

zania

odpadu

masa [Mg]

f,g

metoda odz

ysku R

metoda unieszkodliwia

nia

masa przeznaczonych do

ponow

nego u

Īycia

przedm

iotów wyposa

Īenia

i cz

ĊĞ

masa

[Mg]

nr karty

przeka-

zania

odpadu

Imi

Ċ i nazwisko osoby sporz

ądzaj

ącej

stycze

12,0 6/2007 12,0

Jacek

Kowalski

Wzór 6.3.2./4. Karta ewidencji odpadu u posiadacza B

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY

I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 8

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiązki w zakresie
ewidencjonowania odpadów

Przyk³ad 2

Posiadacz odpadów nale¿y do kategorii du¿ych przedsiê-
biorców i prowadzi dzia³alnoœæ w zakresie odzysku odpa-
dów, które odbiera od innych posiadaczy.

W styczniu 2007 r. przedsiêbiorca ten przyj¹³ od 7 ró¿nych
dostawców i podda³ odzyskowi (metoda R3) 2750 Mg od-
padów, nale¿¹cych do:

Grupy 19: Odpady z instalacji i urz¹dzeñ s³u¿¹cych zago-
spodarowaniu odpadów, z oczyszczalni œcieków oraz
z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemys³owych;

Podgrupy 19 12: Odpady z mechanicznej obróbki odpadów
(np. obróbki rêcznej, sortowania, zgniatania, granulowania)
nieujête w innych grupach;

Rodzaju 19 12 01: Papier i tektura.

Odpady by³y przyjmowane przy pomocy kart zbiorczych
(miesiêcznych).

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY
I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 9

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiązki w zakresie

ewidencjonowania odpadów

Karta ewidencji odpadów u przedsi

Ċbiorcy prowadzącego recykling

KARTA EWIDENCJI ODPADU

Nr karty

2/2007

Rok

kalendarzowy

2007

Kod odpadu

19 12 01

Rodzaj odpadu

Papier i tektura.

Procentowa zawarto

Ğü PCB w odpadzie

Posiadacz odpadów

Papier Sp. z o.o.

Adres

ul. Zak

áadowa 22, 17-222 Wierzbowo

Nr REGON

123467890

Telefon/faks

0-49 2675645

Dzia

áalnoĞü w zakresie:

W Zb

Gospodarowanie odpadami

We w

áasnym zakresie

Odpady

przekazane

innemu

posiadaczowi

odpadów

Miesi

ąc Masa

wytwo-

rzonych

odpadów

[Mg]

Masa

przyj

Ċtych

odpadów

[Mg]

Nr karty

przeka-

zania

odpadu

masa [Mg]

f,g

metoda odz

ysku R

metoda unieszkodliwia

nia

masa przeznaczonych do

ponow

nego u

Īycia

przedm

iotów wyposa

Īenia

i cz

ĊĞ

masa

[Mg]

nr karty

przeka-

zania

odpadu

Imi

Ċ i nazwisko osoby sporz

ądzaj

ącej

stycze

550,0 1/2007

Anna Kot

320,0 3

Anna Kot

225,0 1/19/2007

Anna Kot

125,0 4

Anna Kot

120,0 1/19

Anna Kot

920,0 2/2007

Anna Kot

490,0 2/07

Anna Kot

2750,0 R3

Anna Kot

Uwaga: Posiadacz, przetwarzaj

ący odpady, jest równoczeĞnie wytwarzającym odpady (wtórne).

Wzór 6.3.2./5. Karta ewidencji odpadu u przesiêbiorcy prowadz¹cego

recykling

OBOWIĄZKI WYTWARZAJĄCEGO ODPADY

I ODBIORCY ODPADÓW

Część 6, rozdział 3, podrozdział 2, str. 10

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

6.3. Obowiązki w zakresie
ewidencjonowania odpadów

8.3.5.5.

Gromadzenie odpadów komunalnych
w budynkach

Regulacje

prawne

Roz po rzą dze nie Mi ni stra In fra struk tu ry z dnia 12 kwiet nia 2002 r.
w spra wie wa run ków tech nicz nych, ja kim po win ny od po wia dać
bu dyn ki i ich usy tu owa nie da je praw ną wy kład nię dla usta la nia
gro ma dze nia od pa dów w bu dyn kach (Dz. U. 2002 Nr 75,
poz. 690).

Zgod nie z § 48 roz po rzą dze nia każ dy bu dy nek prze zna czo ny
na po byt lu dzi oraz in ne bu dyn ki, w któ rych w trak cie użyt ko -
wa nia po wsta ją od pa dy sta łe, po win ny mieć miej sca przy sto so -
wa ne do cza so we go gro ma dze nia tych od pa dów, usy tu owa ne
w sa mym bu dyn ku lub w je go oto cze niu.

Bu dyn ki te (z wy jąt kiem wy so ko ścio wych) mo gą być wy po sa -
żo ne w we wnętrz ne urzą dze nia (zsy py) do usu wa nia od pa dów
sta łych.

Jed nak że wg § 16 roz po rzą dze nia Mi ni stra Zdro wia z dnia 10
li sto pa da 2006 r. w spra wie wy ma gań ja kim po win ny od po wia -
dać pod wzglę dem fa cho wym i sa ni tar nym po miesz cze nia
i urzą dze nia za kła du opie ki zdro wot nej (Dz. U. 2008 Nr 213,
poz. 1568) zsy py dla od pa dów i brud nej bie li zny lub in nych ma -
te ria łów nie mo gą być sto so wa ne w za kła dach opie ki zdro wot -
nej. W uza sad nio nych przy pad kach, w szcze gól no ści wy ni ka -
ją cych z wa run ków tech nicz nych, pań stwo wy in spek tor sa ni tar -
ny mo że wy ra zić zgo dę na za sto so wa nie w szpi ta lu zsy pów brud -
nej bie li zny.

8.3. Techniki i technologie służące

pozyskiwaniu i przekształcaniu odpadów

w celu ich wykorzystania

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Część 8, rozdział 3, podrozdział 5.5, str. 1

WYKORZYSTANIE ODPADÓW

Część 8, rozdział 3, podrozdział 5.5, str. 2

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

8.3. Techniki i technologie służące
pozyskiwaniu i przekształcaniu odpadów
w celu ich wykorzystania

Na dział kach bu dow la nych na le ży prze wi dzieć miej sca na po -
jem ni ki słu żą ce do cza so we go gro ma dze nia od pa dów sta łych,
z uwzględ nie niem moż li wo ści ich se gre ga cji.

Miej sca mi, o któ rych mo wa mo gą być:

1) za da szo ne osło ny lub po miesz cze nia ze ścia na mi peł ny mi bądź

ażu ro wy mi;

2) wy od ręb nio ne po miesz cze nia w bu dyn ku, ma ją ce po sadz kę

po wy żej po zio mu na wierzch ni do jaz du środ ka trans por to we -
go od bie ra ją ce go od pa dy, lecz nie wy żej niż 0,15 m, w tym
tak że dol ne ko mo ry zsy pu z bez po śred nim wyj ściem na ze -
wnątrz, za opa trzo nym w da szek o wy się gu co naj mniej 1 m
i prze dłu żo ny na bo ki po co naj mniej 0,8 m, ma ją ce ścia ny
i pod ło gi zmy wal ne, punkt czer pal ny wo dy, krat kę ście ko wą,
wen ty la cję gra wi ta cyj ną oraz sztucz ne oświe tle nie;

3) utwar dzo ne pla ce do usta wia nia kon te ne rów z za my ka ny mi

otwo ra mi wrzu to wy mi.

Mię dzy wej ścia mi do po miesz czeń lub pla ca mi, a miej scem do -
jaz du sa mo cho dów śmie cia rek wy wo żą cych od pa dy po win no być
utwar dzo ne doj ście, umoż li wia ją ce prze miesz cza nie po jem ni ków
na wła snych ko łach lub na wóz kach.

Miej sca do gro ma dze nia od pa dów sta łych przy bu dyn kach wie -
lo ro dzin nych po win ny być do stęp ne dla osób nie peł no spraw nych.

Od le głość miejsc na po jem ni ki i kon te ne ry na od pa dy sta łe, o któ -
rych mo wa wy żej, po win na wy no sić co naj mniej 10 m od okien
i drzwi do bu dyn ków z po miesz cze nia mi prze zna czo ny mi
na po byt lu dzi oraz co naj mniej 3 m od gra ni cy z są sied nią dział -
ką. Za cho wa nie od le gło ści od gra ni cy dział ki nie jest wy ma ga -
ne, je że li osło ny lub po miesz cze nia sty ka ją się z po dob ny mi urzą -
dze nia mi na dział ce są sied niej.

W przy pad ku prze bu do wy ist nie ją cej za bu do wy, od le gło ści, o któ -
rych mo wa wy żej, mo gą być po mniej szo ne, jed nak nie wię cej

WYKORZYSTANIE ODPADÓW

Miej sca
gro ma dze nia
od pa dów sta łych
(§ 22-25 roz po -
rzą dze nia MI)

niż o po ło wę, po uzy ska niu opi nii pań stwo we go wo je wódz kie -
go in spek to ra sa ni tar ne go.

W za bu do wie jed no ro dzin nej, za gro do wej i re kre acji in dy wi du -
al nej do pusz cza się zmniej sze nie od le gło ści od okien i drzwi
do 3 m, od gra ni cy dział ki do 2 m, a tak że sy tu owa nie za da szo -
nych osłon lub po miesz czeń na gra ni cy dzia łek, je że li sty ka ją się
one z po dob ny mi urzą dze nia mi na dział ce są sied niej bądź też
przy li nii roz gra ni cza ją cej od stro ny uli cy.

Od le głość miejsc na po jem ni ki i kon te ne ry na od pa dy sta łe, nie
po win na wy no sić wię cej niż 80 m od naj dal sze go wej ścia do ob -
słu gi wa ne go bu dyn ku miesz kal ne go wie lo ro dzin ne go, za miesz -
ka nia zbio ro we go i uży tecz no ści pu blicz nej. Wy ma ga nie to nie
do ty czy bu dyn ków na te re nach za mknię tych.

Na te re nach nie zur ba ni zo wa nych do pusz cza się sto so wa nie zbior -
ni ków na od pa dy sta łe, przy sto so wa nych do okre so we go opróż nia -
nia, pod wa run kiem usy tu owa nia ich w od le gło ściach okre ślo nych.

Zbior ni ki, o któ rych mo wa wy żej po win ny mieć nie prze pusz czal -
ne ścia ny i dno, szczel ne przy kry cie z za my ka nym otwo rem wsy -
po wym oraz za my ka nym otwo rem bocz nym do usu wa nia od pa -
dów. Do zbior ni ków tych na le ży do pro wa dzić utwar dzo ny do jazd.

Przy bu dyn kach wie lo ro dzin nych trze pa ki na le ży sy tu ować
przy miej scach do gro ma dze nia od pa dów sta łych, z za cho wa niem
od le gło ści nie mniej szej niż 10 m od okien i drzwi do po miesz -
czeń prze zna czo nych na po byt lu dzi.

Do we wnętrz nych urzą dzeń do usu wa nia od pa dów sta łych na -
le żą we wnętrz ne urzą dze nie zsy po we do usu wa nia od pa dów sta -
łych.

Pod po ję ciem tym ro zu mie się ze spól ele men tów prze zna czo nych
do gra wi ta cyj ne go usu wa nia od pa dów sta łych z po szcze gól nych

8.3. Techniki i technologie służące

pozyskiwaniu i przekształcaniu odpadów

w celu ich wykorzystania

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Część 8, rozdział 3, podrozdział 5.5, str. 3

WYKORZYSTANIE ODPADÓW

We wnętrz ne

urzą dze nia

do usu wa nia od -

pa dów sta łych

WYKORZYSTANIE ODPADÓW

Część 8, rozdział 3, podrozdział 5.5, str. 4

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

8.3. Techniki i technologie służące
pozyskiwaniu i przekształcaniu odpadów
w celu ich wykorzystania

kon dy gna cji bu dyn ku. Pod sta wo wy mi ele men ta mi urzą dze nia zsy -
po we go są: prze wód zsy po wy z wy wrot ka mi na od pa dy oraz gór -
na i dol na ko mo ra zsy pu.

Zgod nie z § 128 cy to wa ne go roz po rzą dze nia Mi ni stra In fra struk -
tu ry, we wnętrz ne urzą dze nia zsy po we do usu wa nia od pa dów sta -
łych mo gą być sto so wa ne w bu dyn kach miesz kal nych o wy so -
ko ści do 55 m i po win ny od po wia dać wy ma ga niom hi gie nicz -
nym, być wy ko na ne w spo sób za pew nia ją cy bez pie czeń stwo po -
ża ro we, być za bez pie czo ne pod wzglę dem aku stycz nym i nie po -
wo do wać uciąż li wo ści dla miesz kań ców.

Urzą dze nie zsy po we za in sta lo wa ne w bu dyn ku po win no od po -
wia dać na stę pu ją cym wa run kom (§ 129):

1) nie mo że być usy tu owa ne bez po śred nio przy ścia nach po miesz -

czeń prze zna czo nych na sta ły po byt lu dzi oraz w od le gło ści
mniej szej niż 2 m od drzwi wej ścio wych do tych po miesz czeń;

2) po win no być za bez pie czo ne przed za ma rza niem;

3) ko mo ra wsy po wa po win na być wy dzie lo na peł ny mi ścia na -

mi, speł nia ją cy mi wy ma ga nia, a tak że mieć drzwi o sze ro ko -
ści co naj mniej 0,8 m, umiesz czo ne w spo sób umoż li wia ją -
cy do stęp oso bom nie peł no spraw nym;

4) otwór wsy po wy po wi nien mieć za mknię cie chro nią ce

przed wy dzie la niem się wo ni z ru ry zsy po wej;

5) ru ra zsy po wa po win na mieć śred ni cę we wnętrz ną co naj -

mniej 0,4 m;

6) ru ra zsy po wa po win na być pro wa dzo na pio no wo bez za ła mań

oraz wen ty lo wa na prze wo dem wy pro wa dzo nym po nad dach,
wy po sa żo nym w filtr oraz wen ty la tor wy wiew ny;

7) ru ra zsy po wa po win na być gład ka we wnątrz, wy ko na na

z ma te ria łów trwa łych, nie pal nych, nie na sią kli wych i od por -
nych na nisz czą ce od dzia ły wa nia che micz ne od pa dów oraz
ude rze nia przy ich spa da niu.

Zgod nie z § 130 roz po rzą dze nia nad naj wy żej po ło żo nym
otwo rem wsy po wym po win na znaj do wać się gór na ko mo ra zsy -

WYKORZYSTANIE ODPADÓW

Część 8, rozdział 3, podrozdział 5.5, str. 5

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

8.3. Techniki i technologie służące

pozyskiwaniu i przekształcaniu odpadów

w celu ich wykorzystania

pu z urzą dze nia mi do czysz cze nia i de zyn fek cji urzą dze nia zsy -
po we go.

Pod naj ni żej po ło żo nym otwo rem wsy po wym po win na znaj do -
wać się dol na ko mo ra zsy pu z po jem ni ka mi do gro ma dze nia od -
pa dów. Po jem ność dol nej ko mo ry zsy pu, wa run ki do jaz du
i sze ro kość otwo ru drzwio we go do niej po win ny umoż li wiać sto -
so wa nie ru cho mych po jem ni ków na od pa dy o wiel ko ści uży wa -
nej w da nym re jo nie oczysz cza nia.

Gór na i dol na ko mo ra zsy pu po win ny mieć:

1) ścia ny i po sadz kę z ma te ria łu nie na sią kli we go, ła two zmy wal -

ne go;

2) urzą dze nia do spłu ki wa nia zim ną i cie płą wo dą;

3) wpust ka na li za cyj ny;

4) do pływ po wie trza oraz nie za leż ną wen ty la cję wy wiew ną;

5) wej ście bez pro gów, za my ka ne drzwia mi peł ny mi, otwie ra -

ny mi na ze wnątrz;

6) elek trycz ną in sta la cję oświe tle nio wą.

Roz wią za nia tech nicz ne urzą dzeń zsy po wych po win ny speł niać
wy ma ga nia Pol skich Norm do ty czą cych tych urzą dzeń.(§ 131).

W 1981 r. zo sta ła usta no wio na pol ska nor ma „zsyp na od pa dy”
(PN -B -93430: 1981), któ ra zo sta ła za stą pio na nor mą PN -B -
-94340: 1991 o tym sa mym ty tu le. Przed mio tem tej nor my są
okre śle nia, wy mia ry pod sta wo we i mi ni mal ne oraz wy ma ga nia
do ty czą ce urzą dzeń zsy po wych na od pa dy w bu dyn kach miesz -
kal nych. Nor ma nie do ty czy po jem ni ków na od pa dy.

Nor ma

PN -B -94340:1991

Nor mę na le ży sto so wać przy pro jek to wa niu i wy ko ny wa niu
urzą dzeń zsy po wych na od pa dy w bu dyn kach miesz kal nych
o wy so ko ści do 55 m. W uza sad nio nych przy pad kach do pusz -
cza się sto so wa nie nor my w in nych ro dza jach bu dow nic twa.

WYKORZYSTANIE ODPADÓW

Część 8, rozdział 3, podrozdział 5.5, str. 6

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

8.3. Techniki i technologie służące
pozyskiwaniu i przekształcaniu odpadów
w celu ich wykorzystania

Okre śle nia uży te w nor mie:

urzą dze nie zsy po we – ze spół ele men tów prze zna czo nych
do gra wi ta cyj ne go usu wa nia od pa dów go spo dar czych w po sta -
ci sta łej z po szcze gól nych kon dy gna cji bu dyn ku; pod sta wo wy -
mi ele men ta mi urzą dze nia zsy po we go są: prze wód zsy po wy
z wy wrot ka mi na od pa dy oraz dol na i gór na ko mo ra zsy pu.;

prze wód zsy po wy – ze staw rur, pro stek oraz rur z od no ga mi
w usta wie niu pio no wym po mię dzy stro pa mi ko mo ry dol nej
i gór nej za mknię ty od gó ry, a od do łu za koń czo ny gar dzie lą wy -
lo to wą;

ko mo ra gór na zsy pu – po miesz cze nie – znaj du ją ce się po wy -
żej ostat nie go gór ne go po mieszcze nia zsy po we go wraz z ze -
spo łem urzą dzeń prze zna czo nych do zmy wa nia, de zyn fek cji,
oczysz cza nia i prze wie trza nia prze wo du zsy po we go;

ko mo ra dol na zsy pu – po miesz cze nie znaj du ją ce się po ni żej
pierw sze go dol ne go po miesz cze nia zsy po we go wraz z ze spo -
łem urzą dzeń prze zna czo nych do gro ma dze nia i usu wa nia od -
pa dów go spo dar czych, a tak że do okre so we go my cia, czysz -
cze nia de zyn fek cji i prze wie trza nia po jem ni ków;

wy wrot ka na od pa dy – po jem nik prze zna czo ny do bez po śred -
nie go wsy py wa nia od pa dów go spo dar czych w po sta ci sta łej,
osa dzo ny na osi po zio mej i zbu do wa ny w spo sób za pew nia -
ją cy za mknię cie od no gi prze wo du zsy po we go w każ dym po -
ło że niu;

„gar dziel” wy lo to wa – dol ne za koń cze nie prze wo du zsy po we -
go sta no wią ce tzw. ła macz spa du, za bez pie cza ją ce po jem nik
przed bez po śred nim ude rze niem od pa dów spa da ją cych prze -
wo dem. Gar dziel wy lo to wa jest wy po sa żo na w urzą dze nie za -
my ka ją ce jej wy lot (za su wą) w cza sie wy mia ny na peł nio ne -
go po jem ni ka na od pa dy;

po jem nik na od pa dy – wg BN -82/9392-04.

Po wyż sza nor ma zo sta ła za stą pio na nor mą PN -B -03430: 1983.

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 1, str. 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne

składowisk odpadów

Za le ce nia i wy ma ga nia do ty czą ce skła do wisk od pa dów za -
war te są w obo wią zu ją cej od 16 lip ca 1999 r. dy rek ty wie
Unii

Eu ro pej skiej

spra wie

skła do wa nia

od pa -

dów 1999/31/WE z dnia 26 kwiet nia 1999 r.). Za pi sy dy rek -
ty wy zo sta ły trans po no wa ne do pra wo daw stwa pol skie go
(usta wa o od pa dach – Dz. U. Nr 62, poz. 627 i roz po rzą dze -
nia wy ko naw cze, w tym: roz po rzą dze nie Mi ni stra Śro do wi -
ska z dnia 24 mar ca 2003 r. w spra wie szcze gó ło wych wy -
ma gań do ty czą cych lo ka li za cji, bu do wy, eks plo ata cji i za -
mknię cia, ja kim po win ny od po wia dać po szcze gól ne ty py
skła do wisk od pa dów (Dz. U. Nr 61, poz. 549) roz po rzą dze -
nia Mi ni stra Śro do wi ska z dnia 26 lu te go 2009 r. zmie nia -
ją ce go roz po rzą dze nie w spra wie szcze gó ło wych wy ma gań
do ty czą cych lo ka li za cji, bu do wy, eks plo ata cji i za mknię cia,
ja kim po win ny od po wia dać po szcze gól ne ty py skła do wisk
od pa dów (Dz. U. Nr 39 poz. 320) oraz roz po rzą dze nie Mi -
ni stra Śro do wi ska z dnia 9 grud nia 2002 r. w spra wie za kre -
su, cza su, spo so bu oraz wa run ków pro wa dze nia mo ni to rin -
gu skła do wisk od pa dów (Dz. U. Nr 220, poz. 1858) patrz
roz dział 9.10.4 Po rad ni ka.

Istot ne jest wpro wa dze nie no we go spo so bu my śle nia
o skła do wi skach i za sa dach ich funk cjo no wa nia w sys te -
mie go spo dar ki od pa da mi.

Trze ba so bie tak że uświa do mić, że do 2020 r. w kra jach UE
ra dy kal nie zmie nio ne zo sta ną stra te gie do ty czą ce skła do -
wa nia. Teo re tycz nie za kła da się stu pro cen to we za go spo da -

9.10. PRZEGLĄDY EKOLOGICZNE

SKŁADOWISK ODPADÓW

9.10.1. WPROWADZENIE

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 1, str. 2

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne
składowisk odpadów

Pojęcie przeglądu
ekologicznego

ro wa nie wszyst kich pro du ko wa nych od pa dów, oczy wi ście
z za sto so wa niem róż nych me tod, w tym ter micz ne go
uniesz ko dli wia nia (żu żel i po piół mia ły by być wy ko rzy sty -
wa ne do prac ziem nych, bu do wy dróg, pro duk cji ma te ria -
łów bu dow la nych itp.). W Pol sce roz wój i ak cep ta cja ter -
micz nych me tod uniesz ko dli wia nia od pa dów wy ma ga jesz -
cze wie lu dzia łań i to za rów no o cha rak te rze in for ma cyj -
nym jak i edu ka cyj nym. Ozna cza to, że obo wią zu ją ce
obec nie unij ne dy rek ty wy okre śla ją ce stan dar dy do ty czą ce
skła do wa nia od pa dów na le ży trak to wać ja ko roz wią za nie
cza so we.

W kra jo wej prak ty ce oce ny od dzia ły wa nia na śro do wi sko
(OOŚ) wiąże się głów nie z pro ce sem lo ka li za cyj nym in we -
sty cji. W sze ro ko po ję tym pro ce sie OOŚ wy stę pu je pro ce -
du ra Envi ron men tal Au dit – Prze glą du Śro do wi sko we go
(Eko lo gicz ne go) – ro zu mia na ja ko kon tro la po wy ko naw cza
do ko ny wa na w od stę pach cza su, po zre ali zo wa niu przed się -
wzię cia, w ce lu spraw dze nia pa ra me trów i skut ków śro do -
wi sko wych pro jek tu w trak cie eks plo ata cji. Kon tro la
(spraw dza nie) mo że obej mo wać ta kie aspek ty, jak zgod -
ność z nor ma mi śro do wi sko wy mi (np. ja kość ście ków),
wpro wa dza nie i skut ki wpro wa dza nia środ ków ła go dzą -
cych, re ak cje na nad zwy czaj ne za gro że nia itp. W pro ce du -
rach OOŚ wy stę pu je tak że Im pact Au dit – kon tro la wpły -
wów na śro do wi sko, po le ga ją ca na po rów ny wa niu pro gno -
zo wa nych wpły wów zgod nie z tym co jest za war te w ra por -
cie OOŚ, z wpły wa mi po wo do wa ny mi bu do wą i eks plo ata -
cją roz wi ja nej dzia łal no ści (na pod sta wie ba dań mo ni to rin -
gu). Ta kie ba da nia słu żą spraw dza niu uży tecz no ści i do -
kład no ści tech nik pro gno zo wa nia wpły wów oraz sprzy ja ją
po pra wie me tod i tech nik OOŚ.

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 3, str. 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne

składowisk odpadów

Cele sporządzania

przeglądów

ekologicznych

Ce lem pra cy (za koń czo nej ra por tem) jest spo rzą dze nie
prze glą du eko lo gicz ne go skła do wi ska od pa dów. Za kres
pra cy po wi nien być zgod ny z za pi sa mi art. 238 usta wy
z dnia 27 kwiet

nia 2001 r. Pra

wo ochro

ny śro

ska

(Dz.U. Nr 62, poz. 627). Przed sta wio na w ni niej szym roz -
dzia le, me to dy ka wy ko na nia PE (z uwa gi na brak, do chwi -
li obec nej, okre śle nia w dro dze roz po rzą dze nia przez mi ni -
stra wła ści we go do spraw śro do wi ska, do dat ko wych wy ma -
ga ń, ja kie po wi nien speł niać prze gląd eko lo gicz ny dla po -
szcze gól nych ro dza jów in sta la cji), wy ni ka z do świad czeń
au to ra uzy ska nych pod czas wy ko ny wa nia wie lu te go ty pu
opra co wań (w tym ocen od dzia ły wa nia na śro do wi sko
i prze glą dów eko lo gicz nych dla po trzeb pry wa ty za cyj nych
za kła dów prze my sło wych) z uwzględ nie niem spe cy fi ki
oce nia nej in sta la cji – skła do wi ska od pa dów.

Na pod sta wie ana li zy roz po rzą dze nia Ra dy Mi ni strów
z dnia 9 li sto pa da 2004 r. w spra wie okre śle nia ro dza jów
przed się wzięć mo gą cych zna czą co od dzia ły wać na śro do -
wi sko oraz szcze gó ło wych uwa run ko wań zwią za nych
z kwa li fi ko wa niem przed się wzię cia do spo rzą dze nia ra por -
tu o od dzia ły wa niu na śro do wi sko (Dz. U. Nr 257,
poz. 2573, zm. 2005 r. i 2007 r.) do przed się wzięć w za kre -
sie go spo dar ki od pa da mi mo gą cych zna czą co od dzia ły wać
na śro do wi sko, wy ma ga ją cych spo rzą dze nia ra por tu o od -
dzia ły wa niu na śro do wi sko na le ży za li czyć:

9.10.3. POD STA WY ME TO DYCZ NE WY KO NY WA NIA

PRZE GLĄ DÓW EKO LO GICZ NYCH
SKŁA DO WISK OD PA DÓW

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 3, str. 2

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne
składowisk odpadów

1) in sta la cje do od zy sku lub uniesz ko dli wia nia od pa dów

nie bez piecz nych, w tym skła do wi ska od pa dów nie bez -
piecz nych;

2) in sta la cje do uniesz ko dli wia nia od pa dów in nych niż

nie bez piecz ne przy za sto so wa niu pro ce sów ter micz -
nych lub che micz nych, z wy łą cze niem in sta la cji spa la -
ją cych gaz wy sy pi sko wy, sło mę lub od pa dy z me cha -
nicz nej ob rób ki drew na, in sta la cji do uniesz ko dli wia nia
od pa dów z rol nic twa, sa dow nic twa, upraw hy dro po nicz -
nych, ry bo łów stwa, le śnic twa, ło wiec twa oraz prze twór -
stwa żyw no ści lub od pa dów z au to kla wo wa nia;

3) skła do wi ska od pa dów obo jęt nych lub skła do wisk od pa -

dów in nych niż nie bez piecz ne i obo jęt ne przyj mu ją cych
nie mniej niż 10 ton od pa dów na do bę lub o cał ko wi tej
po jem no ści nie mniej szej niż 25 000 ton;

4) bezzbiornikowe magazynowanie substancji w

górotworze lub składowania odpadów w górotworze, w
tym w podziemnych wyrobiskach górniczych

na to miast przed się wzię cia mi zwią za ny mi z go spo dar ką od -
pa da mi, dla któ rych obo wią zek spo rzą dze nia ra por tu o od -
dzia ły wa niu na śro do wi sko mo że być wy ma ga ny są:

1) in sta la cje zwią za ne z od zy skiem lub uniesz ko dli wia niem

od pa dów, nie wy mie nio ne w § 2 ust. 1 pkt 9 lit. d-f,
w szcze gól no ści:

• po let ka osa do we, o po wierzch ni nie mniej szej niż

0,5 ha,

• in sta la cje do ma ga zy no wa nia zło mu że la zne go, w tym

zło mo wa nia wraz z sor to wa niem i wstęp nym prze ro -
bem zło mu, na po wierzch ni nie niż szej niż 0,5 ha,

• in sta la cje do uniesz ko dli wia nia od pa dów z rol nic -

twa, sa dow nic twa, upraw hy dro po nicz nych, ry bo -
łów stwa, le śnic twa, ło wiec twa oraz prze twór stwa
żyw no ści lub od pa dów z au to kla wo wa nia,

2) zbie ra nie od pa dów nie bez piecz nych;

3) in sta la cje do od zy sku lub uniesz ko dli wia nia ma te ria -

łów wy bu cho wych.

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Czêœæ 9, rozdzia³ 10, podrozdzia³ 3, str. 3

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne

składowisk odpadów

Poniżej przedstawiono przykładowy zakres raportu prze−
gląd ekologiczny składowiska odpadów.

Zadaniem zespołu wykonującego PE jest udzielenie precy−
zyjnej odpowiedzi na poszczególne zagadnienia w oparciu o:

1) zebrane dane archiwalne;

2) badania stanu środowiska (w tym badania monitoringo−

we i/lub

3) badania dodatkowe zaplanowane specjalnie na po−

trzeby PE);

4) dokumentacje techniczne oraz przepisy i wymagania

prawne.

PRZYKŁADOWY SPIS TREŚCI RAPORTU

PRZEGLĄD EKOLOGICZNY SKŁADOWISKA ODPADÓW

STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

WPROWADZENIE

2.1.

Podstawa opracowania przeglądu

2.2.

Cel i zakres przeglądu

2.3.

Materiały wykorzystane przy opracowaniu przeglądu

LOKALIZACJA SKŁADOWISKA I JEJ OCENA

3.1.

Lokalizacja składowiska

3.1.1. Położenie i ukształtowanie terenu

3.1.2. Warunki geologiczne, hydrogeologiczne i hydrograficzne

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Czêœæ 9, rozdzia³ 10, podrozdzia³ 3, str. 4

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne
składowisk odpadów

3.2.

Ochrona przyrody i krajobrazu (obszary specjalnie chronione,
zbiorowiska roślinne, występujące gatunki zwierząt, itp.)

3.3.

Warunki klimatyczno−meteorologiczne

3.4.

Stan środowiska naturalnego (wody gruntowe, powierzchniowe,
gleby i grunty, powietrze atmosferyczne, klimat akustyczny, itp.)

3.5.

Ocena prawidłowości wyboru terenu lokalizacji składowiska

UKŁAD FUNKCJONALNY I PODSTAWOWE ROZWIĄZANIA BU−
DOWLANO−TECHNOLOGICZNE SKŁADOWISKA

4.1.

Bilans powierzchni terenu lokalizacji

4.2.

Układ funkcjonalny składowiska

4.3.

Opis technologiczny składowiska

4.4.

Opis działań mających na celu zapobieganie i ograniczenie od−
działywania składowiska na środowisko

4.4.1. Ograniczenie oddziaływania na wody powierzchniowe

i podziemne (w tym gospodarka wodno−ściekowa)

4.4.2. Ograniczenie oddziaływania na gleby i powierzchnię ziemi

4.4.3. Ochrona powietrza

4.4.4. Ochrona akustyczna

4.4.5. Ograniczenie wpływu na systemy przyrodnicze i walory

krajobrazowe

4.5.

Porównanie technologii składowiska z technologią spełniającą wy−
magania określone w art. 143 ustawy Prawo Ochrony Środowiska

CHARAKTERYSTYKA ODPADÓW ZŁOŻONYCH NA SKŁADOWI−
SKU I WYNIKAJĄCE Z TEGO ZAGROŻENIE DLA ŚRODOWISKA

5.1.

Rodzaj i ilości składowanych odpadów

5.2.

Zagrożenia dla wód podziemnych

5.3.

Zagrożenia dla wód powierzchniowych

5.4.

Zagrożenia dla powietrza atmosferycznego

5.5.

Uciążliwości obiektu dla otoczenia gruntowego

EKSPLOATACJA SKŁADOWISKA I JEJ OCENA

PROPONOWANE ROZWIĄZANIA ZAMKNIĘCIA I REKULTYWACJI
TERENU SKŁADOWISKA I ICH OCENA

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Czêœæ 9, rozdzia³ 10, podrozdzia³ 3, str. 5

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne

składowisk odpadów

Raport powinien zawierać również: spis tabel, rysunków
oraz załączników (np. Lokalizacja składowiska – wycinek
z MPOZP danej gminy – skala 1: 5000.; Zagospodarowanie
terenu składowiska – skala 1: 1000; Lokalizacja punktów
monitoringu środowiska – skala 1: 1500; Dokumentacja fo−
tograficzna itp.).

Właściwe przygotowanie przeglądu ekologicznego składo−
wiska odpadów jest zadaniem trudnym, wymagającym wie−
dzy w zakresie oddziaływania instalacji na środowisko,

OKREŚLENIE ODDZIAŁYWANIA SKŁADOWISKA NA ŚRODOWISKO

8.1.

Wstęp

8.2.

Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne (wymagania for−
malno−prawne w zakresie ochrony powietrza, charakterystyka
źródeł emisji, ocena uciążliwości dla powietrza atmosferyczne−
go, itp.)

8.3.

Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne (zaopa−
trzenie w wodę, odprowadzanie ścieków, gospodarka odcieka−
mi, itp.)

8.4.

Oddziaływanie na glebę i powierzchnię ziemi

8.5.

Ocena oddziaływania akustycznego

8.6.

Promieniowanie elektromagnetyczne (niejonizujące – zwykle
nie dotyczy składowisk odpadów)

8.8.

Ocena wpływu na systemy przyrodnicze i walory krajobrazowe

NADZWYCZAJNE ZAGROŻENIA I SYTUACJE AWARYJNE

10.

ODDZIAŁYWANIE SKŁADOWISKA NA ŚRODOWISKO W CZASIE
JEGO LIKWIDACJI

11.

ZAGADNIENIA DOTYCZĄCE MONITORINGU

12.

OBSZAR OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA

13.

PODSUMOWANIE, WNIOSKI I ZALECENIA

14.

WNIOSEK KOŃCOWY

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Czêœæ 9, rozdzia³ 10, podrozdzia³ 3, str. 6

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne
składowisk odpadów

Problemy związane
z przygotowaniem
przeglądu
ekologicznego

znajomości zagadnień technicznych, technologicznych, ale
i prawnych dotyczących gospodarki odpadami i składowa−
nia odpadów w szczególności.

Brak, w chwili obecnej, określenia w drodze rozporządzeń
(fakultatywne wymogi ustawowe) przez ministra właściwe−
go do spraw środowiska dodatkowych wymagań, jakie po−
winien spełniać przegląd ekologiczny dla poszczególnych
rodzajów instalacji znacząco utrudnia to zadanie.

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 4, str. 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne

składowisk odpadów

Wymagania

dotyczące

składowania

odpadów

Kwe stie zwią za ne z wy ma ga nia mi do ty czą cy mi skła do wa nia
od pa dów re gu lu je roz po rzą dze nia Mi ni stra Śro do wi ska w spra -
wie szcze gó ło wych wy ma gań do ty czą cych lo ka li za cji, bu do -
wy, eks plo ata cji i za mknię cia, ja kim po win ny od po wia dać po -
szcze gól ne ty py skła do wisk od pa dów (Dz. U. 2003 Nr 61,
poz. 549) oraz roz po rzą dze nia Mi ni stra Śro do wi ska z dnia 26
lu te go 2009 r. zmie nia ją ce go roz po rzą dze nie w spra wie
szcze gó ło wych wy ma gań do ty czą cych lo ka li za cji, bu do wy, eks -
plo ata cji i za mknię cia, ja kim po win ny od po wia dać po szcze -
gól ne ty py skła do wisk od pa dów (Dz. U. Nr 39 poz. 320).

Roz po rzą dze nie Mi ni stra Śro do wi ska sta no wi wy ko na nie art.
50 ust. 2 usta wy z dnia 27 kwiet nia 2001 r. o od pa dach (Dz.U.
Nr 62, poz. 628) za wie ra ją ce go upo waż nie nie usta wo we do wy -
da nia roz po rzą dze nia w spra wie szcze gó ło wych wy ma gań do -
ty czą cych lo ka li za cji, bu do wy, eks plo ata cji i za mknię cia, ja kim
po win ny od po wia dać skła do wi ska od pa dów.

Jest to re gu la cja wy ni ka ją ca z do sto so wa nia pra wa pol skie go
w za kre sie go spo dar ki od pa da mi do pra wa Unii Eu ro pej skiej.
Szcze gó ło we wy ma ga nia do ty czą ce lo ka li za cji, bu do wy, eks -
plo ata cji i za mknię cia, ja kim po win ny od po wia dać skła do wi -
ska od pa dów są zgod ne z za le ce nia mi za war ty mi w dy rek ty -
wie Ra dy 1999/31/WE z dnia 26 kwiet nia 1999 r. w spra wie
skła do wa nia od pa dów (tekst pier wot ny: OJ 182, 16.07.1999,
p. 1) oraz de cy zji Ra dy 2003/33/WE z dnia 19 grud nia 2002
r. usta na wia ją cej kry te ria i pro ce du ry przy ję cia od pa dów
na skła do wi ska, na pod sta wie art. 16 i za łącz ni ka II do dy rek -
ty wy 1999/31/WE (Dz. U. WE L 11 z 16.01.2003 r., str. 27).

9.10.4. ISTOTNE REGULACJE PRAWNE

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 4, str. 2

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne
składowisk odpadów

Zapisy roz po rzą dze nia są zgodne z prze pi sa mi dy rek ty wy
Ra dy 75/442/EWG z dnia 15 lip ca 1975 r. w spra wie od pa -
dów, zno we li zo wa nej dy rek ty wą Ra dy 91/156/EWG, dy rek -
ty wą Ra dy 91/692/EWG oraz de cy zją Ko mi sji 96/350/WE
(tekst pier wot ny: OJ L 194 25.07.75 p. 39).

Przed wejściem w życie omawianego rozporządzenia nie by -
ło w Pol sce ak tu praw ne go do ty czą ce go kon struk cji skła do wisk
od pa dów. Wy jąt kiem by ło tu roz po rzą dze nie Mi ni stra Go spo -
dar ki z dnia 21 października1998 r. w spra wie szcze gó ło wych
za sad usu wa nia, wy ko rzy sty wa nia i uniesz ko dli wia nia od pa -
dów nie bez piecz nych, wy da ne na pod sta wie uchy lo nej już usta -
wy z dnia 27 lip ca 1997 r. o od pa dach. W za kre sie do ty czą cym
skła do wisk od pa dów do ty czy ło ono wy łącz nie skła do wisk od -
pa dów nie bez piecz nych. In nym do ku men tem, choć niema jącym
ran gi ak tu praw ne go, by ły wy tycz ne Mi ni ster stwa Go spo dar -
ki Prze strzen nej i Bu dow nic twa: „Zbiór za le ceń do pro gra mo -
wa nia, pro jek to wa nia i eks plo ata cji wy sy pisk od pa dów ko mu -
nal nych” wy da ne w 1993 r. Jak wska zu je ty tuł do ku men tu –
do ty czył on wy łącz nie skła do wisk od pa dów ko mu nal nych.

W prak ty ce wszel kie wy ma ga nia tech nicz ne do ty czą ce bu -
do wy, eks plo ata cji i za mknię cia skła do wisk od pa dów by ły
okre śla ne w od po wied nich de cy zjach or ga nów ad mi ni stra -
cji (w de cy zji usta la ją cej wa run ki za bu do wy i za go spo da ro -
wa nia te re nu oraz w po zwo le niu na bu do wę).

Oma wia ne roz po rzą dze nie re gu luje sta n praw ny oraz
dokonuje trans po zy cji pra wa UE w tym za kre sie.

Na le ży pa mię tać, że pod sta wo wym pro ble mem w kon struk -
cji te go ro dza ju roz po rzą dze nia jest osią gnię cie od po wied -
nie go po zio mu szcze gó ło wo ści za pi sów. Lo ka li za cja, kon -
struk cja i eks plo ata cja skła do wi ska za le żą od bar dzo wie lu
zmien nych (przede wszyst kim od ro dza ju i ilo ści skła do wa -
nych od pa dów oraz od lo kal nych wa run ków hy dro lo gicz -
nych i geo lo gicz nych). W związ ku z tym rów nież ilość
moż li wych roz wią zań kon struk cyj nych i eks plo ata cyj nych
jest bar dzo du ża. Prak tycz nie nie wy ko nal ne jest przy go to -
wa nie bar dzo szcze gó ło wych wa run ków bu do wy i eks -

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 4, str. 3

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne

składowisk odpadów

Monitoring

składowisk

odpadów

ploata cji skła do wi ska. Po win ny one każ do ra zo wo zo stać
przy go to wa ne w pro jek cie bu dow la nym oraz w in struk cji
eks plo ata cji skła do wi ska. Ce lem roz po rzą dze nia jest wska -
za nie tych wszyst kich ele men tów, któ re pro jek tant po wi -
nien bez względ nie za wrzeć w przy go to wy wa nym pro jek cie
skła do wi ska. W roz po rzą dze niu po da wa ne są kon kret ne pa -
ra me try tyl ko wte dy, gdy jest to ko niecz ne (ze wzglę du na
wy ma ga nia do ty czą ce zdro wia lu dzi, ochro ny śro do wi ska,
bądź prze nie sie nia prze pi sów UE).

Roz po rzą dze nie szcze gó ło wo okre śla wy ma ga nia sta wia ne
skła do wi skom od pa dów nie bez piecz nych, od pa dów in nych
niż nie bez piecz ne i obo jęt ne oraz od pa dów obo jęt nych na
eta pie lo ka li za cji, bu do wy, eks plo ata cji i za mknię cia obiek tu.

Szcze gól ną uwa gę po świę ca się wa run kom tech nicz nym
i wy ma ga niom ochro ny śro do wi ska na eta pie lo ka li za cji
i pro jek to wa nia no wych skła do wisk od pa dów. Wy ma ga nia
na eta pie eks plo ata cji i za mknię cia wraz z re kul ty wa cją
skła do wi ska od pa dów do ty czą za rów no no wo bu do wa nych
skła do wisk od pa dów, jak i już funk cjo nu ją cych.

Zgod nie z wy ma ga nia mi za war ty mi w usta wie z dnia 27 lip -
ca 2001 r. o wpro wa dze niu usta wy – Pra wo ochro ny śro do -
wi ska, usta wy o od pa dach oraz o zmia nie nie któ rych ustaw
(Dz.U. Nr 100, poz. 1085) za rzą dza ją cy skła do wi skiem od -
pa dów jest obo wią za ny do do sto so wa nia funk cjo no wa nia
skła do wi ska od pa dów do wy ma gań ochro ny śro do wi ska
(m.in. okre ślo nych w oma wia nym roz po rzą dze niu) do dnia
31 grud nia 2009 r. W zde cy do wa nej więk szo ści przy pad -
ków do sto so wa nie to bę dzie po le ga ło na za mknię ciu sta re go
skła do wi ska od pa dów i bu do wie no we go.

Dru gim z roz po rzą dzeń od gry wa ją cych klu czo wą ro lę
w ure gu lo wa niu kwe stii prze glą dów eko lo gicz nych skła do -
wisk od pa dów jest roz po rzą dze nie Mi ni stra Śro do wi ska
z dnia 9 grud nia 2002 r. w spra wie za kre su, cza su, spo so bu
oraz wa run ków pro wa dze nia mo ni to rin gu skła do wisk od pa -
dów (Dz.U. Nr 220, poz. 1858).

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 4, str. 4

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne
składowisk odpadów

Fa za
przedek splo ata cyj na

Za sa dy pro wa dze nia mo ni to rin gu od pa dów, okre ślo ne
w roz po rzą dze niu sto su je się do wszyst kich skła do wisk od -
pa dów z wy jąt kiem:

1) skła do wisk od pa dów nie bez piecz nych, na któ rych skła -

do wa ne są wy łącz nie od pa dy o ko dach 170601* (ma te -
ria ły izo la cyj ne za wie ra ją ce azbest) oraz 170605* (ma -
te ria ły kon struk cyj ne za wie ra ją ce azbest), po cho dzą ce
z prac bu dow la no -r emo nt ow o- dem on ta żowych obiek -
tów bu dow la nych i dro go wych;

2) skła do wisk od pa dów obo jęt nych.

Mo ni to ring skła do wi ska po wi nien być pro wa dzo ny za rów -
no przed roz po czę ciem użyt ko wa nia skła do wi ska (fa za
przedek splo ata cyj na), w trak cie je go użyt ko wa nia (fa za
eks plo ata cji) jak i przez 30 lat po za mknię ciu skła do wi ska
(fa za po eks plo ata cyj na).

Dla każ dej z tych faz usta lo no róż nią ce się od sie bie wy ma -
ga nia do ty czą ce pro wa dze nia mo ni to rin gu.

Pro wa dze nie mo ni to rin gu w fa zie przedek splo ata cyj nej ma
na ce lu głów nie oce nę sta nu wyj ścio we go i obej mu je:

1) okre śle nie da nych me te oro lo gicz nych;

2) kon tro lę ele men tów, słu żą cych do pro wa dze nia mo ni to -

rin gu w póź niej szych fa zach;

3) po miar po zio mu wód pod ziem nych i oce nę je go zgod -

no ści z pro jek tem skła do wi ska;

4) wy zna cze nie miejsc po bo ru prób dla ga zu skła do wi sko -

we go, wód po wierzch nio wych, od cie ko wych i pod -
ziem nych;

5) usta le nie tła geo che micz ne go wód po wierzch nio wych

i pod ziem nych.

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 4, str. 5

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne

składowisk odpadów

Fa za eks plo ata cji

Fa za

poeks plo atacyjna

Mo ni to ring w fa zie eks plo ata cji po le ga na:

1) ba da niu wiel ko ści opa du at mos fe rycz ne go;

2) ba da niu okre ślo nych sub stan cji i pa ra me trów w wo -

dach po wierzch nio wych, od cie ko wych, pod ziem nych
i ga zie skła do wi sko wym;

3) po mia rze po zio mu wód pod ziem nych;

4) kon tro li struk tu ry i skła du ma sy pod ką tem zgo dy z po -

zwo le niem na bu do wę skła do wi ska (nie do ty czy skła -
do wisk skła du ją cych wy łącz nie od pa dy z pod gru py
01 01 (od pa dy z wy do by wa nia ko pa lin) oraz od pa dy
o ko dzie 01 03 81 (od pa dy z flo ta cyj ne go wzbo ga ca nia
rud

me ta li

nie że la znych

in ne

niż

wy mie nio ne

w 01 03 80);

5) kon tro li osia da nia po wierzch ni skła do wi ska od pa dów.

Mo ni to ring w fa zie po eks plo ata cyj nej po le ga na:

1) ba da niu wiel ko ści opa du at mos fe rycz ne go;

2) po mia rze po zio mu wód pod ziem nych;

3) kon tro li osia da nia po wierzch ni skła do wi ska od pa dów;

4) ba da niu okre ślo nych pa ra me trów w wo dach po -

wierzch nio wych, od cie ko wych, pod ziem nych i ga zie
skła do wi sko wym.

Szcze gó ło we wy ma ga nia do ty czą ce pro wa dze nia mo ni to rin -
gu skła do wisk od pa dów przed sta wio no w ta be li 9.10.4./1.

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 4, str. 6

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne
składowisk odpadów

Tabela 9.10.4./1. Wymagania dotyczące prowadzenia monitoringu

składowisk odpadów

Częstotliwość pomiarów

Lp.

Mierzony
parametr

faza

przedeksplo−

atacyjna

faza

eksploatacji

faza

poeksplo−

atacyjna*

Uwagi

Wielkość
przepływu
wód
powierz−
chniowych

jednorazowo

co 3 miesiące co 6 miesięcy

Skład wód
powierz−
chniowych

jednorazowo

co 3 miesiące co 6 miesięcy

O ile wody powierzchniowe wys−
tępują w bezpośrednim otoczeniu
składowiska, pomiar odbywa się
w nie mniej niż dwóch punktach:
jeden w górnym biegu każdego
cieku, powyżej składowiska odpa−
dów, drugi w dolnym biegu, poniżej
składowiska odpadów. Wymagany
jest monitoring następujących pa−
rametrów wskaźnikowych: odczyn,
przewodność elektrolityczna właś−
ciwa. Dla składowisk komunalnych
dodatkowo: ogólny węgiel orga−
niczny, zawartość poszczególnych
metali ciężkich (Cu, Zn, Pb, Cd,
Cr +6, Hg), suma WWA **

Objętość
wód
odciekowych

brak

co 1 miesiąc

co 6 miesięcy

Skład wód
odciekowych

brak

co 3 miesiące co 6 miesięcy

Pomiar odbywa się w każdym
miejscu gromadzenia wód odcie−
kowych, przed ich oczyszczeniem.
Jeżeli składowisko wyposażone
jest w instalację oczyszczającą
wody odciekowe, w każdym miej−
scu odprowadzania oczyszczonych
wód odciekowych ze składowiska
odpadów dokonuje się pomiaru ich
składu w celu kontroli skuteczności
procesu oczyszczania. Wymagany
jest monitoring następujących pa−
rametrów wskaźnikowych: odczyn,
przewodność elektrolityczna właś−
ciwa. Dla składowisk komunalnych
dodatkowo: ogólny węgiel orga−
niczny, zawartość poszczególnych
metali ciężkich (Cu, Zn, Pb, Cd,
Cr

, Hg), suma WWA **

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Czêœæ 9, rozdzia³ 10, podrozdzia³ 4, str. 7

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne

składowisk odpadów

Tabela 9.10.4./1. cd.

Częstotliwość pomiarów

Lp.

Mierzony
parametr

faza

przedeksplo−

atacyjna

faza

eksploatacji

faza

poeksplo−

atacyjna*

Uwagi

Poziom wód
podziemnych

jednorazowo

co 3 miesiące co 6 miesięcy

Skład wód
podziemnych

jednorazowo

co 3 miesiące co 6 miesięcy

Ilość, głębokość oraz sposób bu−
dowy otworów do poboru prób oraz
badań składu wód podziemnych
określa szczegółowo pozwolenie
na budowę składowiska odpadów;
ilość otworów nie może być jednak
mniejsza niż 3 otwory dla każdego
z poziomów wodonośnych, z czego
jeden powinien znajdować się na
dopływie wód podziemnych, dwa
pozostałe – na przewidywanym
odpływie wód podziemnych. Jeżeli
pod składowiskiem odpadów wys−
tępuje więcej niż jeden poziom wo−
donośny, w tym użytkowe poziomy
wodonośne, konieczny jest monito−
ring poziomów wodonośnych do
pierwszego użytkowego poziomu
wodonośnego włącznie. W składo−
wiskach odpadów, które nie mają
otworów do poboru prób, należy
wykonać takie otwory najpóżniej
do dnia 2 stycznia 2005 r.

Emisja gazu
składowis−
kowego

brak

co 1 miesiąc

co 6 miesięcy

Pomiar w reprezentatywnych częś−
ciach składowiska odpadów, usta−
lonych w instrukcji eksploatacji
składowiska, w miejscach groma−
dzeniagazu, przed wlotem do insta−
lacji oczyszczania i wykorzystania
lub unieszkodliwiania gazu
składowiskowego

Skład gazu
składowis−
kowego

brak

co 1 miesiąc

co 6 miesięcy

Wymagany jest monitoring nastę−
pujących substancji: metan, dwu−
tlenek węgla, tlen

Wielkość
opadu
atmosfe−
rycznego

brak

codziennie

Z pomiarów prowadzonych na te−
renie składowiska odpadów lub
poza nim, o ile w trakcie oceny sta−
nu wyjściowego lub procedury
zamknięcia składowiska odpadów
wskazano stację meteorologiczną
reprezentatywną dla lokalizacji
składowiska odpadów

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW

Część 9, rozdział 10, podrozdział 4, str. 8

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

9.10. Przeglądy ekologiczne
składowisk odpadów

Dla za rzą dza ją cych skła do wi ska mi od pa dów istot ny jest
fakt ko niecz no ści po now ne go wy ko na nia oce ny sta nu wyj -
ścio we go z wy zna cze niem pa ra me trów wskaź ni ko wych
w przy pad ku wy stą pie nia do wła ści we go or ga nu o roz sze -
rze nie li sty od pa dów do pusz czo nych do skła do wa nia na
skła do wi sku. Mu si to na stą pić przed za twier dze niem in -
struk cji eks plo ata cji. Je że li któ ry kol wiek z pa ra me trów nie
był do tych czas ba da ny, na le ży do ko nać ana li zy pró bek
z uwzględ nie niem wy stę po wa nia no wych pa ra me trów
wskaź ni ko wych.

Tabela 9.10.4./1. cd.

Częstotliwość pomiarów

Lp.

Mierzony
parametr

faza

przedeksplo−

atacyjna

faza

eksploatacji

faza

poeksplo−

atacyjna*

Uwagi

Przebieg
osiadania
powierzchni
składowiska
odpadów

brak

Przynajmniej
raz w roku

Ocenie podlega przebieg osiadania
powierzchni składowiska odpadów
wyznaczany metodami geodezyj−
nymi, z wykorzystaniem ustalonych
reperów, oraz stateczność zboczy
określana metodami geotechnicz−
nymi

Badanie
struktury
i składu masy
składowanych
odpadów

brak

Przynajmniej
raz w roku

brak

Celem badania powinno być okreś−
lenie powierzchni i objętości zaj−
mowanej przez odpady oraz struk−
tury składowanych odpadów

* Je że li z wy ni ków mo ni to rin gu pro wa dzo ne go przez okres 5 lat od za mknię cia skła do wi ska od pa dów wy ni ka, że skła do -

wi sko nie od dzia łu je na śro do wi sko, wła ści wy or gan mo że zmniej szyć czę sto tli wość ba dań ga zu skła do wi sko we go oraz
wód po wierzch nio wych, pod ziem nych i od cie ko wych, nie mo gą być one jed nak wy ko ny wa ne rza dziej niż raz na 2 la ta,
a dla prze wod no ści elek tro li tycz nej wła ści wej rza dziej niż raz na rok.

** Do dat ko we pa ra me try wskaź ni ko we dla wód po wierzch nio wych i od cie ko wych mo gą zo stać wy bra ne wy łącz nie z li sty

okre ślo nej w prze pi sach do ty czą cych kla sy fi ka cji wód (war to ści wskaź ni ków za nie czysz czeń śród lą do wych wód po -
wierzch nio wych); pa ra me try te po win ny być usta la ne zgod nie z prze wi dzia nym ro dza jem skła do wa nych od pa dów.

ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ ODPADAMI

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

13.10. Finansowanie inwestycji

w ochronie środowiska

Projekty inwestycyjne realizowane w zakresie gospodarki od-
padami realizowane s¹ przede wszystkim przez przedsiêbior-
stwa i samorz¹dy lokalne. G³ówne Ÿród³a finansowania to:

1) œrodki w³asne;

2) kredyty lub po¿yczki;

3) dotacje lub subwencje udzielone przez instytucje dyspo-

nuj¹ce œrodkami finansowymi na inwestycje infrastruk-
turalne i ochrony œrodowiska.

Zgodnie z jedn¹ z podstawowych zasad stosowanych
w Unii Europejskiej przy finansowaniu inwestycji ochrony
œrodowiska, zasad¹ zanieczyszczaj¹cy p³aci, podstawowym
Ÿród³em powinny byæ œrodki w³asne podmiotów korzystaj¹-
cych ze œrodowiska lub komercyjne kredyty. Jednak¿e
w polityce unijnej dopuszczalne s¹ wyj¹tki od tej zasady.
Szczególnie w okresie, gdy prowadzone s¹ dzia³ania, które
docelowo maj¹ doprowadziæ do stosowania tej zasady.

I tak jest jeszcze czêsto w polskich realiach – inwestycje odpa-
dowe (szczególnie rozwojowe) nie s¹ inwestycjami samobi-
lansuj¹cymi siê w ujêciu finansowym. Dzisiaj wiele przedsiê-
biorstw i samorz¹dów wci¹¿ jeszcze nie jest w stanie wygene-
rowaæ œrodków na samodzielne przeprowadzenie inwestycji.

Na podstawie informacji Ministerstwa Skarbu mo¿na
stwierdziæ, ¿e w ca³ej gospodarce komunalnej nastêpuje po-
wolny proces „wypierania” zak³adów bud¿etowych przez

październik 2007

Część 13, rozdział 10, podrozdział 2, str. 1

13.10.2.

ŚRODKI WŁASNE

ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ ODPADAMI

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

13.10. Finansowanie inwestycji
w ochronie środowiska

spó³ki. Jest to z punktu widzenia naszej analizy korzystne
– przy programowaniu inwestycji, w przypadku spó³ek ka-
pita³owych, mo¿emy siê oprzeæ o klasyczny schemat opisu-
j¹cy przep³ywy œrodków finansowych w przedsiêbiorstwie.

październik 2007

Część 13, rozdział 10, podrozdział 2, str. 2

Rysunek 13.10.2./1. Przep³ywy œrodków pieniê¿nych na tle dzia³alnoœci go-

spodarczej podmiotu

ród³o: Dr Ewa Œnie¿ek, P³ynnoœæ finansowa – konsekwencja czy dylemat, materia³y konferencyjne.

ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ ODPADAMI

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

13.10. Finansowanie inwestycji

w ochronie środowiska

W schemacie opisuj¹cym przep³ywy w przedsiêbiorstwie
widaæ trzy podstawowe strumienie zasilaj¹ce: œrodki inwe-
storów, gotówkê ze sprzeda¿y i po¿yczki. Jeœli powrócimy
do pocz¹tku rozdzia³u, a dok³adnie tej jego czêœci, która
wskazuje Ÿród³a finansowania inwestycji, znajdziemy po-
zycjê, której nie ma na schemacie: dotacje lub subwencje
udzielone przez instytucje dysponuj¹ce œrodkami finanso-
wymi na inwestycje infrastrukturalne i ochrony œrodowiska.

Istotnym Ÿród³em œrodków w³asnych jest amortyzacja. Nale-
¿y zwróciæ uwagê, ¿e obecne zasady naliczania amortyzacji
s¹ korzystne z punktu widzenia programowania inwestycji
odpadowych. Mo¿liwoœæ wyboru wysokoœci stawki amorty-
zacji zwiêksza elastycznoœæ procesu programowania.

Szczególnie istotna jest mo¿liwoœæ amortyzowania w d³u-
gim okresie. Inwestycje odpadowe charakteryzuj¹ siê d³u-
gim okresem eksploatacji maj¹tku (w niektórych przypad-
kach kilkadziesi¹t lat). Okres eksploatacji jest jednym
z podstawowych parametrów, które powinny wyznaczaæ
wysokoœæ stawki amortyzacji. Bior¹c pod uwagê wysok¹
kapita³och³onnoœæ sektora, amortyzacja jest bardzo istot-
nym sk³adnikiem kosztów i w metodologii niezbêdnych
przychodów automatycznie wp³ywa na wysokoœæ op³at.
W warunkach pauperyzacji znacznej czêœci spo³eczeñstwa
przyœpieszona amortyzacja (która mia³a miejsce w rzeczy-
wistoœci przy wczeœniejszych regulacjach zasad kalkulacji
stawki amortyzacji) mog³a doprowadzaæ do nieakceptowa-
nego spo³ecznie wzrostu op³at.

Oprócz œrodków bud¿etowych w sektorze odpadowym
istotn¹ rolê pe³ni¹, i bêd¹ pe³niæ najprawdopodobniej jesz-
cze wiêksz¹, dotacje lub subwencje udzielone przez instytu-
cje dysponuj¹ce œrodkami finansowymi na inwestycje infra-
strukturalne i ochrony œrodowiska. Potrzeby inwestycyjne
w zakresie gospodarki odpadami s¹ tak ogromne, ¿e bez
systemu zasilania zewnêtrznego nie jest mo¿liwe rozwi¹za-
nie naros³ych przez dziesiêciolecia problemów. Nawet jed-
nak, jeœli dotychczasowy system finansowania ochrony œro-

październik 2007

Część 13, rozdział 10, podrozdział 2, str. 3

Źródła środków

własnych

ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ ODPADAMI

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

13.10. Finansowanie inwestycji
w ochronie środowiska

dowiska zostanie wzmocniony z funduszy europejskich,
iloœæ dostêpnych œrodków z tych Ÿróde³ nie pozwoli na
szybkie zrealizowanie niezbêdnych inwestycji w gospodar-
ce odpadami. Niezbêdna bêdzie aktywizacja innych Ÿróde³.

Wracaj¹c do schematu, potencjalnym wci¹¿ nie wykorzy-
stanym Ÿród³em finansowania inwestycji s¹ œrodki inwesto-
rów – Partnerstwo Publiczno-Prywatne (PPP), prywatyza-
cja, umowy na œwiadczenie us³ug.

Na koniec warto podkreœliæ wagê samofinansowania inwe-
stycji. Bez wystarczaj¹cego wykorzystania tego Ÿród³a cza-
sami szkoda czasu na analizê innych. W praktyce utrzymy-
wanie niskich op³at za us³ugi nie znajduje ¿adnego uzasad-
nienia. Kompleksowe potraktowanie powy¿szych kwestii
mo¿e nas doprowadziæ do ca³kiem zaskakuj¹cych stwier-
dzeñ. Przy takim spojrzeniu dochodzi, na przyk³ad w anali-
zie, ca³kiem nowe zewnêtrzne Ÿród³o finansowania – dodat-
ki mieszkaniowe. Jeœli bowiem zrezygnujemy z podwy¿ek
op³at (stosuj¹c najprostsz¹ i niestety najmniej efektywn¹
formê pomocy socjalnej) to jednoczeœnie rezygnujemy
z okazji pozyskania jedynego preferencyjnego Ÿród³a finan-
sowania eksploatacji maj¹tku komunalnego.

Wielkoœæ œrodków, jakimi w rzeczywistoœci dysponujemy
na przeprowadzenie inwestycji zale¿y równie¿ od regulacji
(a czasem ich braku) systemu podatkowego. Obecnie to czy
zap³acimy podatek dochodowy (zmniejszaj¹cy pulê œrod-
ków, jakie mo¿emy przeznaczyæ na inwestycje) zale¿y wie-
lokrotnie nie tylko od sposobu przeprowadzenia inwestycji,
ale te¿ od podejœcia konkretnego urzêdu skarbowego. Brak
stabilizacji rozwi¹zañ w tym zakresie jest jedn¹ z powa¿-
nych barier procesu inwestycyjnego w Polsce.

Rozwa¿aj¹c kwestie finansowania inwestycji w gospodarce
odpadami przez jednostki samorz¹du terytorialnego warto
sobie zadaæ pytanie, co tak naprawdê jest efektem naszych
dzia³añ zwi¹zanych z realizacj¹ inwestycji komunalnych
w sektorze odpadowym? Nierzadko w odpowiedzi us³yszy-

październik 2007

Część 13, rozdział 10, podrozdział 2, str. 4

ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ ODPADAMI

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

13.10. Finansowanie inwestycji

w ochronie środowiska

my np. ¿e jest to sk³adowisko odpadów, kompostownia lub
spalarnia. Czy rzeczywiœcie takimi efektami powinniœmy
pos³ugiwaæ siê w programowaniu inwestycji komunalnych?
Moim zdaniem nie, ale niestety, rezultaty takiego spojrzenia
na programowanie inwestycji komunalnych mo¿na znaleŸæ
w wielu miejscach kraju. Wiele nowoczesnych instalacji
jest niewykorzystanych, a jednoczeœnie odpady trafiaj¹ do
lasów lub na prymitywne sk³adowiska.

Jedn¹ z przyczyn jest fakt, ¿e realizacja inwestycji jest po-
strzegana jako podstawowe zadanie gminy. Nie tak jak to jest
zapisane w najwa¿niejszej (wydawa³oby siê) samorz¹dowej
ustawie. Tam nie znajdziemy zapisu o realizowaniu inwesty-
cji, ale wyraŸnie sformu³owany zapis o zaspokajaniu zbioro-
wych potrzeb wspólnoty. Spojrzenie na zadania gminy, zgod-
nie z ustaw¹, w istotny sposób zmienia proces inwestycyjny.

S¹ sytuacje, kiedy w³aœciwa analiza mo¿e pozwoliæ na za-
spokojenie zbiorowych potrzeb bez inwestycji. Udaje siê to
czasami, gdy zamiast na skutkach skoncentrujemy siê na
przyczynach. Mo¿e siê okazaæ, ¿e przy racjonalnej gospo-
darce odpadami ich iloœæ zostanie tak ograniczona, ¿e nie
bêd¹ potrzebne nowe inwestycje.

Jednak nawet wtedy, gdy inwestycja jest jedynym sposo-
bem na osi¹gniêcie efektu, przed przyst¹pieniem do realiza-
cji zadania trzeba rozwa¿yæ szereg kwestii zwi¹zanych bez-
poœrednio i poœrednio z efektem inwestycji.

Procedura, która dobrze s³u¿y rozpoczêciu tego procesu to pro-
cedura opracowywania strategii rozwoju gminy. W³aœciwie
opracowana strategia umo¿liwia sporz¹dzenie dokumentów
planistycznych, w taki sposób, aby dalsze dzia³ania nie spra-
wia³y niespodzianek. Przyk³adem kompleksowego podejœcia
w tym zakresie mo¿e byæ Model Zarz¹dzania Zintegrowanego.

Jego g³ówne cechy to:

1) wieloletnoœæ, wieloletnia perspektywa w planowaniu za-

dañ operacyjnych i inwestycyjnych;

październik 2007

Część 13, rozdział 10, podrozdział 2, str. 5

Model zarządzania

zintegrowanego

ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ ODPADAMI

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

13.10. Finansowanie inwestycji
w ochronie środowiska

2) kompletnoœæ, czyli podporz¹dkowanie strategii jednostki

terytorialnej wszystkich planów realizacyjnych jednostek
wobec niej zale¿nych, bez wzglêdu na ich formê prawn¹;

3) efektywnoœæ, czyli wszystkie jednostki zale¿ne stosuj¹

metody pomiaru i poprawy efektywnoœci;

4) uczestnictwo, czyli cele i oceny s¹ przedmiotem szero-

kiego dialogu publicznego.

Dobra wspó³praca miêdzy gmin¹ a przedsiêbiorstwami
dzia³aj¹cymi na jej terenie pozwoliæ mo¿e na okreœlenie
w³aœciwych efektów dla programowanych inwestycji odpa-
dowych. Jedynie taka wspó³praca pozwoli na dobre okre-
œlenie efektów planowanych dzia³añ. Nale¿y pamiêtaæ, ¿e
dobrze sprecyzowany efekt mo¿e u³atwiæ przygotowanie
dokumentów niezbêdnych do pozyskania œrodków europej-
skich przeznaczonych na finansowanie inwestycji, a do-
k³adniej pomóc okreœliæ skwantyfikowane cele projektu.

Podstawowe cele projektu opisywane s¹ kwantyfikowalny-
mi wskaŸnikami na poziomach: produktu, rezultatu i od-
dzia³ywania. Jest to jeden z najtrudniejszych elementów
w procesie przygotowania projektu do finansowania ze
œrodków europejskich.

Poszczególne kategorie wskaŸników nale¿y rozumieæ jako:

1) produkt – bezpoœredni, materialny efekt realizacji przed-

siêwziêcia mierzony konkretnymi wielkoœciami (d³ugoœæ
drogi, noœnoœæ mostu, przepustowoœæ stacji uzdatniania
wody, d³ugoœæ gazoci¹gu, liczba firm, które skorzysta³y
z grantu itp.);

2) rezultat – bezpoœredni wp³yw uzyskanego produktu na

otoczenie spo³eczno-ekonomiczne (oszczêdnoœæ kosz-
tów, oszczêdnoœæ czasu, wzrost populacji objêtej us³uga-
mi, spadek poziomu zanieczyszczeñ itp.);

3) oddzia³ywanie – d³ugofalowe konsekwencje osi¹gniête-

go produktu, wykraczaj¹ce poza natychmiastowe efekty
dla bezpoœrednich beneficjentów (wzrost bezpieczeñ-
stwa w ruchu drogowym, zmiany strumieni ruchu pojaz-

październik 2007

Część 13, rozdział 10, podrozdział 2, str. 6

Kwantyfikowalne
wskaźniki

ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ ODPADAMI

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

13.10. Finansowanie inwestycji

w ochronie środowiska

dów, poprawa stanu œrodowiska naturalnego, wzrost ob-
rotów firm, które uzyska³y wsparcie, przyrost nowych
miejsc pracy itp.).

Ze wzglêdu na z³o¿onoœæ problematyki inwestycji odpado-
wych nie mo¿na wykluczyæ, ¿e w procesie programowania
konieczne bêdzie okreœlenie efektu równie¿ na kilku pozio-
mach. Takie podejœcie skomplikuje prowadzenie analiz,
jednak niew¹tpliwie zwiêkszy ich wiarygodnoœæ. Koniecz-
ne bêdzie, równie¿ z wyprzedzeniem, rozwa¿enie dostêpno-
œci œrodków ju¿ w trakcie okreœlania efektu. Mo¿e siê bo-
wiem okazaæ, ¿e za³o¿ony efekt, chocia¿ uzasadniony i jak
najbardziej s³uszny przerasta, niestety, nasze mo¿liwoœci.

W Modelu Zintegrowanego Zarz¹dzania podstawowym na-
rzêdziem dla okreœlenia nak³adów jest Wieloletni Plan Fi-
nansowy (WPF). WPF jest to dokument okreœlaj¹cy: pro-
gnozê dochodów gminy, wielkoœæ wydatków operacyjnych
oraz obci¹¿enia wynikaj¹ce z obs³ugi i sp³aty zaci¹gniêtych
zobowi¹zañ, przewidywan¹ wielkoœæ zad³u¿enia oraz wiel-
koœæ œrodków inwestycyjnych w roku objêtym planem. Ho-
ryzont czasowy WPF wynosi zwykle od 5 do10 lat. Na je-
go podstawie mo¿na oszacowaæ poziom i przewidywan¹
dynamikê zmian „wolnych œrodków” (ró¿nica dochodów
i wydatków operacyjnych). Ich wielkoœæ decyduje o mo¿li-
woœci finansowania rozwoju przez bud¿et jednostki samo-
rz¹du terytorialnego. Czêsto okazuje siê, ¿e w³asne œrodki
s¹ niewystarczaj¹ce. Wtedy tworz¹c monta¿ finansowy siê-
gamy po zewnêtrzne Ÿród³a finansowania.

październik 2007

Część 13, rozdział 10, podrozdział 2, str. 7

Wieloletni Plan

Finansowy

ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ ODPADAMI

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

13.10. Finansowanie inwestycji w ochronie
środowiska

Część 13, rozdział 10, podrozdział 2, str. 8

ODPADY – RODZAJE I W£AŒCIWOŒCI

Część 4, załącznik 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Karty charakterystyk

typowych odpadów

Załącznik 1

KARTA ODPADU

Kod

Nazwa wg kodu
podgrupy

Nazwa
zwyczajowa

Skład
chemiczny,
podstawowe
właściwości
fizyczne

05 01 07 Kwaśne smoły – odpad niebezpieczny

05 01 Odpady z przeróbki (np. rafinacji)
ropy naftowej

Kwasy porafinacyjne

Ropa naftowa stanowi mieszaninę ok. 3000 różnych
związków chemicznych głównie organicznych.
Oprócz węglowodorów występują w niej w mniej−
szych ilościach związki organiczne zawierające: tlen,
siarkę, azot oraz połączenia metalo−organiczne.

Do rafinacji stosuje się kwas siarkowy (również dymiący
nazywany oleum). Z frakcji naftowej, którą stanowią:
benzyny, paliwo do silników odrzutowych oraz parafina
w wyniku rafinacji kwasowej usuwane są: węglowodory
aromatyczne, naftenowe oraz ich połączenia siarkowe.

W wyniku rafinacji kwasowej olejów usuwane są
z nich: węglowodory nienasycone, aromatyczne oraz
węglowodory naftenowe. Działanie oczyszczające kwa−
su siarkowego polega na tym, że wchodzi on w reakcje
z zanieczyszczeniami znajdującymi się w danej frakcji
nie naruszając jej podstawowego składu.

Kwas siarkowy stosuje się do wydzielania węglowodo−
rów nienasyconych, związków azotowych, siarkowych.
W wyniku jego działania węglowodory nienasycone
ulegają procesom polimeryzacji i przechodzą do war−
stwy kwasów odpadowych. Obojętne smoły ulegają
sulfonowaniu, tworząc sulfokwasy, częściowo przecho−
dzą w asfalty i rozpuszczają się w kwasie siarkowym.

ODPADY – RODZAJE I W£AŒCIWOŒCI

Część 4, załącznik 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Karty charakterystyk
typowych odpadów

Załącznik 1

Gromadzenie
w miejscu
powstawania
i transport do
miejsca
przeznaczenia

Metody zago−
spodarowania
lub unieszkodli−
wiania

Powstały odpad ma charakter gęstej cieczy lub nawet cia−
ła stałego o konsystencji pastowatej. Przeciętny skład che−
miczny jest następujący: kwasowość 4,9 mval/g, zawar−
tość wody 14,8, zawartość wolnego kwasu siarkowego
23,9%, zawartość kwasów sulfonowych 35,5%, zawartość
olejów 30,9%, zawartość składników nierozpuszczalnych
w wodzie 2,4%, oraz zawartość innych składników 3,9%.

Odpady składowane w zbiornikach ziemnych przez wiele
lat ulegają wielu reakcjom wtórnym. Średni skład ich różni
się i tak: zawartość wody waha się w przedziale 6,5 − 21,3%,
zawartość kwasu siarkowego 3,9 – 22,0%, zawartość kwa−
sów sulfonowych 15,3 – 58,0% a zawartość olejów 19,9 –
64,1%. Na dnie zbiornika tworzy się twarda warstwa sub−
stancji o charakterze bitumicznym, a nad nią warstwa olejo−
wa i rozcieńczony kwas siarkowy.

Odpady te gromadzone są w miejscu ich powstawania
najczęściej w dużych zbiornikach ziemnych, uszczel−
nionych folią z polietylenu. Starsze typy zbiorników
ziemnych nie posiadały uszczelnienia. Do zbiornika
odpad był podawany wózkami o pojemności ok. 1 m

lub transportem samochodowym w samochodach sa−
morozładowczych. Zbiorniki ziemne znajdują się naj−
częściej na terenie rafinerii, a odległość dostarczania
nie przekracza najczęściej ok. 200 m.

Istnieje wiele metod zagospodarowania czy unieszko−
dliwiania kwaśnych smół. Na ten temat istnieje bogata
literatura, w tym również patentowa.

Rozdzielanie kwaśnych smół przy zastosowaniu meto−
dy hydrolizy w celu wykorzystania substancji orga−
nicznych, rozcieńczonego kwasu siarkowego oraz
kwasów sulfonowych.

05 01 07

ODPADY – RODZAJE I W£AŒCIWOŒCI

Część 4, załącznik 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Karty charakterystyk

typowych odpadów

Załącznik 1

Wykorzystanie kwaśnych smół do produkcji nawozów
mineralnych takich jak superfosfat oraz siarczan amonu.

Wydzielanie i zagospodarowanie w budownictwie dro−
gowym substancji bitumicznych z odpadowych kwa−
sów porafinacyjnych. Materiał nie jest czystym bitu−
mem, zawiera resztki kwasu siarkowego i sulfokwa−
sów. Wydzielone substancje charakteryzują się dobry−
mi właściwościami plastycznymi.

Spalanie kwaśnych smół – jest kłopotliwe ze względu na
duże wahania ich wartości opałowej 4000 – 28 000 kJ/kg,
konsystencję ciekłą – stałą oraz znaczne ilości związków
siarki w tym kwasu siarkowego a szczególnie tlenki siarki.

Ostatnio opracowano metodę zobojętniania kwasów
przed ich spalaniem. Czynnikami mogą być następują−
ce media o ustalonych parametrach fizycznych i skła−
dzie chemicznym:

1) popiół z elektrociepłowni (zasadowy),

2) wapno,

3) mączka wapienna.

Dodawanie ich do kwaśnej smoły powoduje zmianę
odczynu na obojętny oraz zestalenie odpadu w formę
plastycznej masy, którą można spalać w różnego typu
kotłach.

Metody zagospodarowania są podobne do opisanych
dla odpadów z pirolitycznej obróbki węgla.

05 01 07

ODPADY – RODZAJE I W£AŒCIWOŒCI

Część 4, załącznik 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Karty charakterystyk
typowych odpadów

ODPADY – RODZAJE I W£AŒCIWOŒCI

Część 4, załącznik 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Karty charakterystyk

typowych odpadów

Załącznik 1

KARTA ODPADU

Kod

Nazwa wg kodu
podgrupy

Nazwa
zwyczajowa

Skład
chemiczny,
podstawowe
właściwości
fizyczne

16 06 01 Baterie i akumulatory ołowiowe
– odpad niebezpieczny

16 06 Baterie i akumulatory

Akumulatory ołowiowe

Komponenty:
1) tlenki i siarczan ołowiu,
2) ołów metaliczny oraz jego stop z kadmem (ołów

czysty i twardy – do klem),

3) polipropylen,
4) ebonit,
5) elektrolit.
Powinny być od siebie oddzielane, a następnie prze−
twarzane lub sprzedawane.

Pasta ołowiowa składa się z:
1) siarczanu ołowiu (PbSO

2) tlenków ołowiu (PbO, PbO

3) czystego ołowiu metalicznego (w ilości 1%−2%),
4) śladowych ilości innych komponentów.

Żużle powstałe podczas przetopu pasty ołowiowej
i frakcji metalicznej oraz zgary z rafinacji ołowiu suro−
wego są odpadami niebezpiecznymi (zawierają As, Pb,
Sb, Cu). W przypadku ich składowania wymagają od−
powiednio zabezpieczonych składowisk.

ODPADY – RODZAJE I W£AŒCIWOŒCI

Część 4, załącznik 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Karty charakterystyk
typowych odpadów

Załącznik 1

Gromadzenie
w miejscu
powstawania
i transport do
miejsca
przeznaczenia

Ołów metaliczny i tlenki ołowiu powinny być przecho−
wywane (w bunkrze półproduktów) przed wykorzysta−
niem jako półprodukt wsadowy do pieców.

Pasta zawierająca siarczek ołowiu powinna być dostar−
czana do instalacji odsiarczania celem usunięcia siarki.

Polipropylen ze skrzynek plastikowych jest oddzielany
i gromadzony celem użycia przy wytłaczaniu plastiku.

Podczas procesu technologicznego demontażu akumu−
latorów oraz pirometalurgicznego przerobu pasty oło−
wiowej i frakcji metalicznej powstają gazy, które przed
emisją do atmosfery powinny być odpylane w workach
filtrach pulsacyjnych (gazy z węzła demontażu akumu−
latorów w mokrym skruberze).

Następną operacją technologiczną jest przetop pasty
i frakcji metalicznej w piecach obrotowo−wahadłowych.

Źródła zagrożenia dla środowiska ze strony akumulato−
rów zostały omówione w podrozdziale 4.5.4.4. Poradnika.

Zużyte akumulatory są obecnie, razem z zawartym
w nich elektrolitem, transportowane do zakładów,
gdzie są poddane unieszkodliwianiu. Są dwa sposoby
postępowania przy transporcie aby zapobiec uszkadza−
niu oraz wylewaniu elektrolitu:
1) akumulatory są dostarczane na paletach owiniętych

tworzywem sztucznym,

2) akumulatory są pakowane do kontenerów polietyle−

nowych.

16 06 01

ODPADY – RODZAJE I W£AŒCIWOŒCI

Część 4, załącznik 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Karty charakterystyk

typowych odpadów

Załącznik 1

Metody zago−
spodarowania
lub unieszkodli−
wiania

Zużyte akumulatory pokruszone (rozbijanie obudowy)
przez zrzucanie do punktu przyjmowania akumulato−
rów, są następnie jeszcze dodatkowo kruszone i trans−
portem hydraulicznym transportowane do kolejnych
stanowisk gdzie są poddawane przeróbce.

Kwas siarkowy akumulatorowy jest czyszczony przez
wytrącanie związków ołowiu oraz filtrację. Czysty roz−
cieńczony kwas siarkowy jest doprawiany stężonym
kwasem do stężenia jakie wymagane jest dla kwasu
akumulatorowego i wraca do obiegu kwasu. Innym
rozwiązaniem jest neutralizowanie kwasu siarkowego
ługiem sodowym lub węglanem sodu. Wytwarza się
siarczan sodu, który jest wykorzystywany do wielu ce−
lów w tym m.in. do produkcji proszku do prania.

Polipropylen i ebonit po oczyszczeniu, wysuszeniu jest
przetwarzany na granulat, który ponownie trafia do
produkcji skrzyń akumulatorowych lub do wytwarza−
nia innych opakowań z tego materiału np. kontenerów
na składowanie akumulatorów mokrych.

Przetwarzanie węglanu ołowiu w procesie wytapiania
wymaga użycia mniejszej ilości chemikaliów niż
w przypadku siarczanu ołowiu, dzięki temu powstaje
mniejsza ilość żużla oraz zużywana jest mniejsza ilość
energii cieplnej.

Separacja i oddzielne wytapianie komponentów zawie−
rających ołów (siatki i łączniki) poprawia efektywność
procesu wytapiania. Łatwiejsza staje się również rafi−
nacja, ponieważ pasta ołowiowa praktycznie nie będzie
zawierała innych zanieczyszczeń metalicznych i łatwo
poddaje się procesom wytapiania i rafinacji w czysty
ołów.

16 06 01

ODPADY – RODZAJE I W£AŒCIWOŒCI

Część 4, załącznik 1

PORADNIK GOSPODAROWANIA ODPADAMI

Karty charakterystyk
typowych odpadów

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PGO Moc 65 455 kW id 355341
01 01 PGO Wskazówki metodologiczne przygotowania
PGO Powiat chełmiński
PGO
PGO Wilczyce
PGO Moc 65 455 kW id 355341
PGO
PGO

więcej podobnych podstron